තරිඳු උඩුවරගෙදර

පළාත් සභා මැතිවරණය ප‍්‍රමාද වෙන්නේ ඇයි?
පළාත් සභා මැතිවරණ ක‍්‍රමය මේ වෙනකොට සංශෝධනය වෙලා නව නීති සම්මත වෙලා තියෙනවා. ඒ අනුව පළාත් සභා මැතිවරණ ක‍්‍රමය පනහට පනහ ක‍්‍රමය හෙවත්, කොට්ඨාස ක‍්‍රමයට 50% සහ සමානුපාතික ක‍්‍රමයට 50%ක් හැටියට සම්මත වෙලා තියෙනවා. කාන්තා නියෝජනයට 25% අනිවාර්ය කෝටාවක් ලැබිලා තියෙනවා. පළාත් පාලන මැතිවරණ ක‍්‍රමයේ වෙනසට බොහෝ දුරට සමාන විදියට තමයි පළාත් සභා මැතිවරණ ක‍්‍රමයත් වෙනස් වෙලා තියෙන්නේ. පොඩි වෙනස්කම් තියෙනවා. පළාත් පාලන මැතිවරණ ක‍්‍රමයේදී 60%ක් සහ 40%ක් විදියටයි අනුපාතය තිබුණේ. මෙතැනදී ඒ ප‍්‍රතිශතය වෙනස් වෙනවා.
පනත සම්මත වූ පසුව මැතිවරණය කල් යන්නේ කොහොමද?
පනත සම්මත වුණාම ඊට අදාළ කොට්ඨාසවල සීමා නිර්ණය කිරීම අත්‍යවශ්‍ය කාරණයක්. ඒ සඳහා සීමා නිර්ණය කමිටුවක් පනත හරහාම පත් කළා. එම කමිටුව මාස හතරක් ඇතුළත සීමා නිර්ණය අවසන් කළ යුතු වුණා. ඒ අනුව මාස හතරෙන් ඔවුන් සීමා නිර්ණය වාර්තාව අවසන් කරලා පෙබරවාරි මාසයේදී විෂයභාර ඇමතිවරයාට භාරදීලා තියෙනවා. ඒ ගැන අපට යම් විවේචන තිබුණත් ඒවා වෙනම කතාකළ හැකියි. කෙසේ වෙතත් සීමා නිර්ණය වාර්තාව අවසන් කරලා මසක් ඇතුළත පාර්ලිමේන්තුවේදී සම්මත විය යුතුව තිබුණා. ඒ කියන්නේ මාර්තු පමණ වෙද්දී. එහෙත් ඒක වුණේ නැහැ. ඒ විදියට මාසයක් ඇතුළත පාර්ලිමේන්තුවේදී සම්මත වුණේ නැත්නම් අගමැතිවරයාගේ සභාපතිත්වයෙන් යුතු කමිටුවක් පත් කරන්න අවශ්‍යයි. ඒ කමිටුව මාස දෙකක් ඇතුළත සීමා නිර්ණය කමිටු වාර්තාව විශේලේෂණය කරලා, එය පාර්ලිමේන්තුවේදී සම්මත කළ යුතුයි. ඒ කියන්නෙ ජුනි වෙද්දී එහි අවසාන අදියරට පැමිණිය යුතුයි. එහෙත් අගමැතිවරයාගේ කමිටුව පත් කළේත් නැහැ. ඒ නිසා දැන් පළාත් සභා මැතිවරණ ක‍්‍රමයට අදාල සීමා නිර්ණය ගන්ධබ්බ ස්වභාවයක තියෙන්නේ. ඒක ඉතාම කනගාටුදායක තත්වයක්. පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී සීමා නිර්ණය ගැසට් කරන්න විතරයි තිබුණේ. එහෙත් මොන යම් හේතුවක් හෝ නිසා පළාත් සභා මැතිවරණ ක‍්‍රමයට අදාල සීමා නිර්ණය වාර්තාව පාර්ලිමේන්තුවේදී සම්මත වීමේ අවශ්‍යතාව තියෙනවා. දැන් මැතිවරණ කොමිසමට මැතිවරණ ක‍්‍රමයක් තියෙනවා. ඒත් ඒකට අදාල කොට්ඨාස නැහැ. ඒ නිසා ඔවුන්ට මැතිවරණය පවත්වන්න බැහැ.
පළාත් පාලන මැතිවරණයත් මේ වගේම හේතු ඉදිරිපත් කරමින් කල් දැම්මා. දැන් පළාත් සභා මැතිවරණයත් ඒ හේතුම ඉදිරිපත් කරමින් හිතාමතා කල් දානවා නේද?
පළාත් පාලන මැතිවරණ ක‍්‍රමය කල් යද්දී අපි ඒ ගැන අධිකරණයට ගියා. අපි අධිකරණ නියෝගයක් ගත්තා. සීමා නිර්ණය අවසාන නොකර හිටපු තත්වයක් තුළ සීමා නිර්ණය මාසයක් තුළ පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කිරීමේ එකඟතාවක් ඇතිවුණා. එදා විෂය භාර අමාත්‍යවරයා නිසා අධිකරණයට ගියා. ලංකාවේ අධිකරණ පද්ධතිය තුළ නඩුවක් සඳහා මාස ගණන් කල් ගත වෙන නිසා යුක්තිය ඉටුවීම ගැන ප‍්‍රශ්නයකුත් තියෙනවා. එහෙත් අඩු තරමේ ඉඩකඩක් තිබුණා. එහෙත් පළාත් සභාව සම්බන්ධයෙන් අධිකරණයට යන්නත් බැහැ. මොකද පාර්ලිමේන්තුවට විරුද්ධව අපට කිසිවක් කරන්න බෑ. ඉතින්, පාර්ලිමේන්තුව ඒ වගකීම ඉටු කරන්න ඕනෑ. පාර්ලිමේන්තුව ඒක කරන්නේ නැත්නම් ඔවුන් මහජන නියෝජිතයන් නෙවෙයි. මහජන නියෝජිතයන් ජනතා අභිලාෂයන් වෙනුවෙන් පෙනී ඉන්න එපායැ. තමන්ට කැමති පාලකයන් පත් කරගන්න තියෙන නිදහස ජනතාවගේ පළමු අභිලාෂය. මැතිවරණය පරණ ක‍්‍රමයටම යන්න තීන්දු කළත් ඒ ක‍්‍රියාවලියට පවා සාමාන්‍ය නීතියක් සම්මත වෙන්නට ගතවෙන අවම කාලය ගතවෙනවා. ඒ නිසා ඉදිරි මාස කිහිපය ඇතුළත මැතිවරණය පවත්වන්නේ නැති බව පැහැදිලියි. කථානායකවරයා මේ ගැන සොයා බැලිය යුතුයි. දේශපාලන පක්ෂ නායකයන් මේ සම්බන්ධයෙන් ක‍්‍රියා කළ යුතුයි. අවසාන වශයෙන් ජනතාව පත්කළ මහජන නියෝජිතයන් 225 මේ ගැන වගකිව යුතු වෙනවා.
පළාත් පාලන මැතිවරණයෙන් පස්සේ ඒ මැතිවරණ ක‍්‍රමයේ අඩුපාඩු ගැන සංවාදයක් ඇතිවුණා. ඒ නිසා සීමා නිර්ණය අවසාන කෙරුණත් මැතිවරණ ක‍්‍රමයේ අඩුපාඩු නිවැරදි කරන බව කියමින් තව අවුරුද්දක්වත් මැතිවරණය කල් දමාවි නේද?
පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී බලය පිහිටුවීමේදී ප‍්‍රශ්න තිබුණා. කාන්තා නියෝජනය සම්බන්ධයෙන් ප‍්‍රශ්න තිබුණා. සභිකයො මුදලට හුවමාරු වීම ගැන චෝදනා තිබුණා. මේ නිසා මැතිවරණ ක‍්‍රමය සංශෝධනය වීම ගැන ලොකු සාකච්ඡුාවක් තියෙනවා. ඒ නිසා පැෆරල් සංවිධානයත්, මැතිවරණ ප‍්‍රචණ්ඩ ක‍්‍රියා නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානයත් එකතුවෙලා පළාත් පාලන අමාත්‍යාංශයත්, මැතිවරණ කොමිසමත් සමඟ එකඟවෙලා කමිටුවක් පත් කරලා තියෙනවා මැතිවරණ ක‍්‍රමයේ අඩුපාඩු පිළිබඳව යෝජනාවලියක් සකස් කරන්න. මහාචාර්ය සුදන්ත ලියනගේ, ආචාර්ය සුජාතා ගමගේ, මැතිවරණ කොමිසමේ අතිරේක කොමසාරිස්වරු දෙදෙනෙක්, නීතිඥවරයෙක්, සිවිල් සමාජය නියෝජනය කරන මමත් මැතිවරණ ප‍්‍රචණ්ඩ ක‍්‍රියා නිරීක්ෂණ මධ්‍යස්ථානයේ මංජුල ගජනායකත් ඇතුළු‍ කණ්ඩායමක් මේ කමිටුවෙහි ඉන්නවා. අපි මාසයක් ඇතුළත අපේ යෝජනා බාර දෙන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා ෆයිසර් මුස්තාෆා අමාත්‍යවරයාට. ඔහු පොරොන්දුවෙලා තියෙනවා අපේ යෝජනා කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කරලා පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරන්නට. අපි විශ්වාස කරනවා අවශ්‍යතාවක් තියෙනවා නම් ඉදිරි මාස කිහිපය ඇතුළත කිසිම බාධාවකින් තොරව මැතිවරණය පවත්වන්න පසුබිම නිර්මාණය කරන්න පුළුවන් කියලා. එහෙත් මැතිවරණය පැවැත්වීම පිළිබඳව සැලකිය යුතු අවිනිශ්චිතභාවයක් තියෙන්නේ පාර්ලිමේන්තුව මේ ගැන අඩු උනන්දුවක් දක්වන බව පෙනෙන නිසා.
විපක්ෂ නියෝජිතයන් මේ ගැන ප‍්‍රමාණවත් මැදිහත්වීමක් කරනවාද?
විරුද්ධ පක්ෂ පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කරනවා. ඔවුන්ට පාර්ලිමේන්තුවේදී ප‍්‍රමාණවත් බලපෑමක් කරන්න පුළු‍වන් වුණත් එහෙම කරන බවක් පෙනෙන්නේ නෑ. එළියේ මාධ්‍ය සංදර්ශන ලෙස විවිධ දේවල් කීවත් පාර්ලිමේන්තුවේදී, පක්ෂ රැුස්වීම්වලදී ඒ බලපෑම කරන බවක් පෙනෙන්නේ නෑ.
දැනට පැවැත්විය යුතුව තිබෙන පළාත් සභා මොනවාද?
දැනට පළාත් සභා තුනක ධුර කාලය අවසන් වෙලා තියෙනවා. 2017 අගෝස්තු මාසයේදී නැගෙනහිර, උතුරුමැද සහ සබරගමුව පළාත් සභාවල ධුරකාලය අවසන් වුණා. මේවායේ දැනටමත් මාස හයකට වැඩි කාලයක් මැතිවරණ ප‍්‍රමාද වෙලා තියෙනවා. මධ්‍යම, වයඹ සහ උතුරු පළාත් සභාවල ධුර කාලය මේ අවුරුද්දේ ඔක්තෝබර් වෙනකොට අවසාන වෙන්න නියමිතයි. මේ පනත අවසන් නොකළොත් ඒ පළාත් සභා ඡුන්ද පැවැත්වීමේ හැකියාවත් නැති වෙනවා. ආණ්ඩුවක වගකීම තමයි නියම කාලයේදී මැතිවරණ පැවැත්වීම. මේ මොහොතේ ආණ්ඩුවේ වගකීම ජනතාවට පළාත් සභා මැතිවරණ ලබාදීම. එහෙත් ඒ සඳහා සූදානමක් තියෙන බවක් පෙනෙන්න නැහැ.
මහජන නියෝජිතයන් මැතිවරණ ව්‍යාපාර සඳහා ව්‍යාපාරිකයන්ගෙන් මුදල් ගැනීම සම්බන්ධයෙන් ගෙවුණු මාසය තුළ සංවාදයක් ඇතිවුණා. ලංකාවේ නීතිය අනුව එසේ මුදල් ගැනීම වැරැුද්දක්ද?
රටේ මේ සඳහා නීතියක් නෑ. නීතිය අනුව පමණක් බැලූ‍වොත් මැතිවරණයකදී ඕනෑම කෙනෙකුට ඕනෑ තරම් මුදල් දෙන්න පුළු‍වන්. යහපත් විදියකට උපයාගත්ත මුදල්ද කියලා සොයා බලන්න බෑ. ඒ නිසා පැෆරල් සංවිධානය මුල්වෙලා, තවත් මැතිවරණ නිරීක්ෂණ සංවිධාන එක්ක ව්‍යාපාරිකයන්, දේශපාලනඥයන් හා විද්වතුන් එක්ක කතාකරලා නීති කෙටුම්පතක් සකස් කළා. අපි මේ ගැන මහජන නියෝජිතයන්, දේශපාලන නායකයන් සහ විෂයභාර අමාත්‍යවරයා එක්ක සාකච්ඡුා කළා. විෂයභාර අමාත්‍ය ෆයිසර් මුස්තාෆා මහතා එක් වෙලාවක අපට පොරොන්දුවක් දුන්නා මේ සම්බන්ධයෙන් කෙටුම්පතක් දුන්නොත් ඒක කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කරනවා කියලා. අපි මේකට අදාල මූලික නීති කෙටුම්පතක් දීලා තියෙනවා. මේක සම්මත වුණොත් හිතෙන හිතෙන විදියට දේශපාලනඥයන්ට මුදල් ගැනීමේ හැකියාව නැතිවෙනවා. අපි එහි මුදල් ලබාගන්න බැරි ව්‍යාපාර වර්ග, එක් ව්‍යාපාරිකයෙකුගෙන් ගත හැකි උපරිම මුදල් ප‍්‍රමාණය, එම නීති කැඩුවොත් ගත හැකි ක‍්‍රියාමාර්ග ඇතුළත් කරලා කෙටුම්පත් කරලා තියෙනවා. ප‍්‍රශ්නය තියෙන්නේ නීතිමය වශයෙන් තියෙන තත්වය පමණක් නෙවෙයි. යම් අයහපත් ව්‍යාපාරිකයෙකුගෙන් මුදල් ගත්තොත් ඔවුන් බැඳෙනවා ඡුන්දයෙන් පස්සෙ අර ව්‍යාපාරිකයන්ගේ වැඩපිළිවෙළවලට ඍජුව හෝ වක‍්‍ර ලෙස උදව් කරන්න. පර්පෙචුවල් ටෙ‍්‍රෂරීස් ආයතනයෙන් මුදල් ගත්තායැයි කියන අයට තියෙන ප‍්‍රශ්නය ඒකයි. යම් කෙනෙකුගෙන් උදව්වක් ගත්තොත් පෙරලා ඔවුන් උපකාරයක් බලාපොරොත්තු වෙනවා. ව්‍යාපාරිකයන් බලාපොරොත්තු වෙන්නේ තමන්ගෙ ව්‍යාපාරවලට ඒ දේශපාලනඥයන්ගෙන් අයුතු ලාභ ප‍්‍රයෝජන ලබාගන්න. ඒ නිසා නීතියක් නැතත් මේක දුෂණයට පාර විවෘත වෙනවා. ඒ නිසා කිසිම හේතුවක් මත මේවා අපට අනුමත කරන්න බැහැ.

මහින්ද රත්නායක

පසුගිය දා ‘වියත්මග’ නම් වූ සංවිධානයේ මෙහෙයවීමෙන් ෂැංග‍්‍රිලා හෝටලයේ දී 2020 දශකයේ තම සමාජ ආර්ථික දැක්ම අළලා ගෝඨාභය රාජපක්ෂ විසින් දේශනයක් කෙරුණි. බටහිර යුරෝපයේ පිහිටි ලෝක ආර්ථිකයේ කේන්ද්‍රස්ථානය නැගෙනහිර ආසියාවට මාරුවීම තුළ ආර්ථික සංවර්ධනයක් අත්කර ගැනීමට නම් ශ‍්‍රී ලංකාව තෝරාගත යුතු ආර්ථික මූලෝපාය හා ව්‍යුහීය වෙනස්කම් මොනවාද යන්න ගෝඨා මෙහිදී පැහැදිලි කළේ ය. බටහිර ලෝකයෙන් පල්ලම් බසින නව ලිබරල් ආර්ථික මූලෝපායට කිසිදු වෙනසක් නැති ගෝඨාගේ 2020 වැඩපිළිවෙළ තුළ ඇති එකම වෙනස චීන ප‍්‍රාග්ධනය ප‍්‍රමුඛව නව ලිබරල්වාදය ඉදිරියට ගෙනයෑම පමණි. ගම්භීර ඉරියව්වෙන් කෙරුණු එම දේශනය සඳහා රාජපක්ෂ රෙජීමය චීනයට සින්නකර ඔප්පුවකින් ලියා දුන් භූමි භාගයේ ඉදිකළ ෂැංග‍්‍රිලා හෝටලට තෝරා ගැනීමෙන් හෙළිවන ගෝඨාගේ සමාජ ආර්ථික දැක්මේ හැඩරුව පැහැදිලි කිරීම පසුවට තබමින් ඔහු මේ දේශනය කරන සමාජ ආර්ථික සන්දර්භය දෙස ප‍්‍රථමයෙන් බලමු.

නව ලිබරල්වාදය හා ඉතිහාසය
ඓතිහාසික සාධක එක හා සමාන නැතත්, ජේ.ආර්. ජයවර්ධන 1977දී නව ලිබරල්වාදය නොහොත් විවෘත ආර්ථිකය මෙරටට හඳුන්වා දුන්නේ රට ආර්ථික අතින් පල්ලම් බසින යුගයක ය. ගෝඨාගේ ෂැංග‍්‍රිලා දේශනය පැවැත්වෙන්නේ ජනවාරි 08න් ආරම්භ වූ ප‍්‍රජාන්ත‍්‍රවාදී රාජ්‍ය ප‍්‍රතිසංස්කරණ අතරමග නැවතී රටේ ආර්ථිකයද එක තැන පල්වෙන මොහොතක ය. 1977දී පාර්ලිමේන්තුවේ 5/6 බලයක් එජාපයට හිමිවීමට තරම් එවකට පැවති රජයේ ආර්ථික වැඩපිළිවෙළ කෙරෙහි ජනතාව තුළ පැවති අප‍්‍රසාදය හේතු විය. සාම්ප‍්‍රදායික එජාපය හා ශ‍්‍රීලනිපය දෙවැනි හා තෙවැනි තැනට පත්කර මෑතක පිහිටු වූ පොහොට්ටු පක්ෂය පළාත් පාලන මැතිවරණයෙන් ඉදිරියට පැමිණිමට තරම් සන්ධාන ආණ්ඩුව කෙරෙහි ජනතාව තුළ වර්ධනය වන අප‍්‍රසාදය හේතු වී තිබේ. මේ අනුව 70 ගණන්වල මෙන් රටේ ආර්ථික අහේනියක් නැතත්, ආර්ථික පීඩනය වැඩිවන මොහොතක නව ලිබරල් සමාජ ආර්ථික දැක්ම ගෝඨා අලූත් ඉරියව්වකින් ඉදිරිපත් කළ බව සැලකිල්ලට ගතයුතු කාරණයකි. මේ අනුව රනිල් ප‍්‍රමුඛ සන්ධාන ආණ්ඩුවේ හා ගෝඨාගේ සමාජ ආර්ථික ඉදිරි දැක්මේ මූලික වෙනසක් නැත. මේ දෙක අතර ඇති එකම වෙනස, පල්ලම් බසින බටහිර නව ලිබරල් සමාජ ආර්ථික වැඩපිළිවෙළ වෙනුවෙන්් රනිල් පෙනීසිටින විට බලසම්පන්න ලෙස චීනය දියත්කර ඇති නව ලිබරල් සමාජ ආර්ථික වැඩපිළිවෙළ ගෝඨා ඉදිරියට දැමීම පමණි.
ජනවාරි 08 වෙනසට ජවන බලය සැපයූවේ ආර්ථිකමය සාධකවලට වඩා දේශපාලන සාධක ය. නිදහස, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය, නීතියේ ආධිපත්‍යය හා විශේෂයෙන්ම බහුවාර්ගික සමාජයක අනිකුත් ජාතීන් අර්ථවත් ලෙස රාජ්‍ය පාලනයට ඇතුළත් කර ගැනීම වැනි කරුණු එයට අයත් විය. වෙනසට දායක වූ සමාජ බලවේගයන් අතර ආර්ථික ප‍්‍රතිපත්තිය ගැන එකඟතාවක් නොතිබුණු බව සත්‍යයකි. ඒ අතරම අතුරලියේ රතන හිමිගේ ග්ලයිෆොසෙට් විරෝධය හා වසවිස නැති දේශපාලන ව්‍යාපෘති හා ජනතා සහන වැනි ආංශික කරුණු හැරෙන්නට විකල්පයක් ලෙස සංයුක්ත ආර්ථික වැඩපිළිවෙළක් ඉදිරිපත් කිරීම කෙසේ වෙතත් ඒ ගැන කිසිවෙකු එදා බැ?රුම්ව කථා කළේ ද නැත. මෙයින් කියාපාන්නේ වෙන යමක් නොව චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරණතුංග, මහින්ද රාජපක්ෂ හා සන්ධාන ආණ්ඩුව දක්වා 1977 දී ජේ.ආර්. ජයවර්ධන මෙරටට හඳුන්වාදුන් නව ලිබරල්වාදී සමාජ ආර්ථික වැඩපිළිවෙළින් තීරණාත්මකව කැඞී යෑමක් සිදුවී නැති බව මිස වෙන යමක් නොවේ. මෙයින් පෙනීයන්නේ දේශීයත්වය ගැන කොතරම් මොර දුන්නත් දෙන ලද ලෝක සන්දර්භය තුළ විකල්ප සමාජ ආර්ථික වැඩපිළිවෙළක් ගැන අදහසක් නැති බව ය.

ෂැංග‍්‍රිලා දෙසුමේ හරය
සමාජ ආර්ථික වෙනස්වීම් අවබෝධ කරගැනීමට ප‍්‍රාග්ධනයේ චලනය මූලික අවිය කර ගත් මාක්ස්වාදීහු දශක දෙකකටත් පෙර ලෝක ආර්ථිකයේ කේන්ද්‍රස්ථානය නැගෙනහිර ආසියාවට විතැන්වන බව පුරෝකථනය කළහ. ෆ්‍රෙඞ්රික් එංගල්ස් මීට සියක් වසරකට පමණ පෙර මේ පුරෝකථනය කළේ කුමන සාධක මත ද යන්න පැහැදිලි නැත. එහෙයින් ලෝක ආර්ථිකයේ කේන්ද්‍රස්ථානය ආසියාවට විතැන් වී ඇති බව ගෝඨා කියන විට එය අලූත් කථාවක් වන්නේ නැත. එහෙත් ආසියාවේ ඇතිවෙමින් පවතින මේ වෙනස තුළ හැමදාම සංවර්ධනය වෙමින් පවතිනවා වෙනුවට සංවර්ධිත රටක් වන්නට අනුගමනය කළ යුතු- ආර්ථික මූලෝපාය හා ආර්ථිකයේ කළ යුතු ව්‍යුහීය වෙනස්කම් සැලකිල්ලට ගතයුතු ය. දීර්ඝව සාකච්ඡුා කිරීමට ඉඩක් නැති මෙහි ගෝඨාලාගේ කථාව හා කෙරුවාව අතර පවතින පරස්පරය ලූහුඬින් හෝ සාකච්ඡුා කිරීම ඉතා වැදගත් ය. තම දේශනයේදී ගෝඨා විදේශ ආයෝජනවල අවශ්‍යතාව පමණක් නොව එම ආයෝජකයන්ට පහසුකම් සැලසිය යුතු බව අවධාරණය කළේය. එපමණක් නොව ආයෝජකයන්ට බාධා කරන රෙගුලාසි ඉවත් කළ යුතු බව කීමට අමතක කළේද නැත. රාජපක්ෂ සමාගමේ පාලන කාලය තුළ ගෝඨා ක‍්‍රියාකළ ආකාරය කෙසේ වෙතත් නීතියේ ආධිපත්‍යය මෙන්ම ආයෝජකයන්ට නීතියේ රැුකවරණය සහතික කළ යුතු බවද පෙන්වා දුන්නේය. ප‍්‍රශ්නය ඇත්තේ ගෝඨා නියෝජනය කරන ඊනියා දේශපේ‍්‍රමී බලවේගය තමන්ට පාලන බලය නැති මේ මොහොතේ ගෝඨාගේ මේ යෝජනාවලට පක්ෂයද යන්න ය. විවිධ ආයතන හරහා පවතින සංකීර්ණ පරිපාලන ජාලයක් වෙනුවට එකම ආයතනයක් පිහිටුවා ආයෝජකයන්ට පහසුකම් සැලසීමට වත්මන් ආණ්ඩුව සූදානම් වන විට එය කඩාකප්පල් කළේ ද ඔය දේශපේ‍්‍රමී බලවේගයම බව මතක් කළ යුතු ය. අධ්‍යාපනය වෙළඳ භාණ්ඩයක් කර, විදේශ ආයෝජන ගෙන්වාගත යුතු බව ගෝඨා කියනවිට වෙදකම වෙළඳ භාණ්ඩයක් වීම ආරක්ෂාකර අධ්‍යාපනය වෙළඳ භාණ්ඩයක් නොකළයුතු බව කියන දොස්තරලා එයට විරුද්ධව කටක් ඇරියේ නැත. රාජ්‍යය තම මුදල් ආයෝජනය කර ව්‍යපාර ආරම්භ කරන්නේ නම්, ඒවා ලාභ ලබන ආයතන විය යුතු බව ඔහු කීවේ ය. ගෝඨා නොකීවත් මහජනතාවගේ බදු මුදල්වලින් පාඩු ලබන රජයේ ව්‍යාපාර පවත්වාගෙන යෑම මහජනතාවට බරකි. එහෙයින් පාඩු ලබන්නට නම් රජයේ ව්‍යාපාර ආරම්භ කිරීම යහපත් වන්නේ නැත. එහෙත්් ප‍්‍රශ්නය වන්නේ පාඩු ලබන රජයට අයත් ඇතැම් ව්‍යාපාර ලාභ ලබන තත්ත්වයට ගෙනඒම සඳහා යම් වෙනස්කම් කරන විට පමණක් නොව ලාභ ලබන තත්ත්වයට පත්කරගත නොහැකි තරමට කඩාවැටී ඇති ව්‍යාපාර විකුණා දැමීමට ද එරෙහි වන්නේ ගෝඨා පිටුපස ඇති එම ඊනියා දේශපේ‍්‍රමී බලවේගයම වීමය.
කෘෂිකර්මය අපගේ සාම්ප‍්‍රදායික ආර්ථිකය වන හෙයින් එය අත්හැරීමට නොහැකි බව ගෝඨා අඟවන විට එයින් කියැවෙන්නේ ලංකාව චීනයේ සේවා මධ්‍යස්ථානයක් වෙන්නේ නම් කෘෂිකර්මය අත්හැරීමෙන් අපට පාඩුවක් නොවන බව ය. කෙසේ නමුත් ඔහු කෘෂිකර්මය නවීකරණය කළ යුතු බව කීමට අමතක කරන්නේ නැත. භූමියෙන් විශාල ප‍්‍රමාණයක් සහ සමස්ත ශ‍්‍රම බලකායෙන් 30%ක් යෙදැවෙන කෘෂිකර්මය දළ ජාතික ආදායමට අද ලබාදෙන දායකත්වය 10%කි. මෙම සොච්චම ලබාගන්නට මෙතරම් භූමි ප‍්‍රමාණයක් යට කිරීම අපරාධයක් මෙන්ම එම 10% සඳහා මෙතරම් ශ‍්‍රම බලකායක් යෙදවීමද අපරාධයක් බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත. කෘෂිකර්මය නවීකරණය යනු ග්ලයිෆොසෙට් ෆෝබියාවෙන් පෙළෙන අතුරලියේ රතන හිමි වැනි ඊනියා කෘෂි විද්‍යාඥයන්ට රටේ කෘෂිකර්මය භාරදීම නොවේ. ප‍්‍රථමයෙන්ම කළ යුතු වන්නේ පැරකුම් යුගයක් බිහිකිරීමට ඉතාමත් අඩු පලදාවක් ඇති කුඹුරු ඉඩම්වල පවා මෙතෙක් කලක් කළ වී වගාව නතර කර ඒවා පලදායි භවභෝග සඳහා ආයෝජනය කිරීම ය. කෘෂිකර්මයේ නියුතු අතිරික්ත ශ‍්‍රමය එයින් ඉවතට ගෙන එය උරාගැනීමට වැඩි ආදායම් ලබන රැුකියා නිර්මාණය වන ක්ෂේත‍්‍රයට ආයෝජන යොමු කිරීම ඊළඟ පියවර වේ. කෘෂිකර්මයේ විප්ලවීය වෙනසක් වන මේ පරිවර්තනයට විරුද්ධව දේශපේ‍්‍රමයේ නාමයෙන් ග‍්‍රාමීය ජනතාව උසිගන්වන්නේ ගෝඨා ද ඇතුළත් එම ජනතාවගෙන් බහුතරය නියෝජනය කරන ඒකාබද්ධ විපක්ෂය නොවේද? ජනවාරි 08 විවර කළ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී අවකාශය ජනතාව නොමග යැවීමට යොදාගන්නා බවද ජනතාව තේරුම්ගත යුතු ය.

ආර්ථික හා දේශපාලන ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය
මාක්ස් පෙන්වා දුන් පරිදි ප‍්‍රාග්ධනයේ චලනය නියාමනය වන්නේ එහිම ඇතිවන ප‍්‍රතිවිරෝධයන් මගින් මිස කාගේවත් කැමැත්තකට අනුව නොවේ. ප‍්‍රාග්ධනයේ ඇති මේ බලමහිමය මෙල්ල කළ හැකි දෙවියෙක් නැත. ධනපති භාණ්ඩවල ලාභ මිල මහා කාල තුවක්කුවලට සමාන බවත්, එය පාචිච්චිකර සියලූ චීන ප‍්‍රාකාර කඩාබිඳ දමන බවත්, ම්ලේච්ඡුයන් තුළ විදේශිකයන් කෙරෙහි ඇතිවන මුරණ්ඩු ද්වේෂ සහගත වෛරය මෙල්ල කරන බවත්, වඳවී යෑමේ භීතිය ඉදිරියේ, ඉන් මිදෙනු පිණිස ධනවාදී නිෂ්පාදන ක‍්‍රමය පිළිගන්නා ලෙස, එය සියලූ ජාතීන්ට බලකර සිටින බවත් මාක්ස් 100 වසරකටත් පෙර කියා සිටියේ එය නියාමයට අනුව ය. අද අපට අවශ්‍ය වන්නේ ආසියාව කේන්ද්‍රය කරගෙන ඇතිවන මේ ප‍්‍රාග්ධන ගලනයේ වාසිය ප‍්‍ර‍්‍රයෝජනයට ගෙන ගෝඨා ඇතුළු රාජපක්ෂ රෙජීමය ගොඩනගන්නට මහන්සි ගන්නා නවලිබරල් කුමාර පුරවරයක් ගොඩ නගන්නට නොව සෙමින් නමුත් සමස්ත ජනතාවටම එහි ප‍්‍රතිලාභ ගලා යන්නට ක‍්‍රමයක් සකස්කර ගැනීමටය. ඒ සඳහා පොදු ජනතාවට නැතිවම බැරි අවිය වන්නේ අධිකාරිවාදයකින් වසා ඇති ව්‍යාජ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයක් නොව අව්‍යාජ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය වේ. ඒ සඳහා ඇති එකම යාන්ත‍්‍රණය වන්නේ ආර්ථික ප‍්‍රතිසංස්කරණවලට සමාන්තරව හැකි තරම් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ප‍්‍රතිසංස්කරණ ඇති කිරීම තුළ නපුරට එරෙහි බලවේග හා ආයතන පද්ධතිය ශක්තිමත් කිරීම පමණි. ආර්ථිකයේ ව්‍යුහාත්මක වෙනස්කම් සමාජ කැළඹීම්වලට හේතුවන හෙයින් විවෘත ආර්ථිකයේ දේශපාලන ගතිකය නෛසර්ගිකවම අධිකාරිවාදීය. ලෝක පරිමාණ සංසිද්ධියක් වූ නව ලිබරල්වාදය සම්භාව්‍ය ආර්ථික විද්‍යාවට කිසිදු න්‍යයික සම්මාදමක් නොකළ නමුත් කළ එකම සම්මාදම වන්නේ අධිකාරිවාදී දේශපාලනයක් එක්කිරීම යැයි කිව හැක. පහළ සහ පහළ මැද මට්ටමේ ජනතාව නගරවලින් පලවා හැර ජාවාරම්කරුවන්ට හා ධන කුවේරයන්ට කුමාර පුරවර තැනීම සංවර්ධනය ලෙස සිතන්නවුනට මේ අධිකාරි බලය අවශ්‍ය ය. විධායක ජනාධිපති පදවිය ඉවත් කිරීමට මේ ඊනියා දේශපේ‍්‍රමීන් විරුද්ධ වන්නේ රට ජාතිය හෝ ආගම ආරක්ෂා කිරීමට (එසේ ආරක්ෂා වන්නේ නැත* නොව අන්න අර කුමාර පුරවරය ගොඩනැගීමට එම අධිකාරි බලය අවශ්‍ය නිසාය. අධිකාරිවාදී විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමයට 1994 සිට එක දිගට පැවති විරෝධයට පමණක් නොව ජනවාරි 08 ජයග‍්‍රහණයේ ද ප‍්‍රධාන කොන්දේසිය වූ බව කවුරුත් දනිති. විධායක ජනාධිපති ධුරය ඉවත් කිරීමට මේ ඊනියා දේශපේ‍්‍රමීන් එරෙහිවීම හා ගෝඨා ජනාධිපති කරවීමට දරන උත්සාහය පිටුපස ඇත්තේ නව ලිබරල්වාදී කුමාර පුරවරය ගොඩ නැගීමේ සිහිනය හැර වෙන යමක් නොවන බව ගෝඨාගේ දේශනයෙන් මොනවට පැහැදිලිය. 20 වෙනි සංශෝධනය අද වැදගත් වන්නේ එම දේශපාලන අධිකාරි බලය අවසන් කිරීමට ඉතුරු වී තිබෙන අවසාන ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී අවිය වන බැවිනි.

ටැබූ සබ්ජෙක්ට්ස්

ආරංචියක්. මාලබේ සයිටම් වෛද්‍ය විද්‍යාලයීය සිසුන් කොතලාවල ආරක්ෂක විශ්වවිද්‍යාලයේ වෛද්‍ය පීඨයට ඇතුළත් කිරීම සඳහා ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන සහ උසස් අධ්‍යාපන අමාත්‍ය විජයදාස රාජපක්ෂ ඉදිරිපත් කළ ඒකාබද්ධ කැබිනට් පත‍්‍රිකාවකට අනුමැතිය හිමිව ඇත්තේල. ඒ අනුව දැනට සයිටම් වෛද්‍ය විද්‍යාලයීය සිසුන් දහසක් පමණ කොතලාවල වෛද්‍ය පීඨයට ඇතුළත් කරන්ට අදහස් කෙරේල. එම සිසුන්ට කොතලාවල වෛද්‍ය සිසුන්ට මෙන් රජයේ රෝහල්වල සායනික පුහුණුව හා පසුව ශ‍්‍රී ලංකා වෛද්‍ය සභාවේ අනුමැතිය හිමිවන බවද කියැවේ.
වත්මන් සයිටම් සිසුන්ගේ හා දෙමාපියන්ගේ පැත්තෙන් පමණක් සලකතොත් මෙය යම් පමණෙක සාධාරණ විසඳුමකැයි ගත හැකිය. කිසිවකුගේ අනුකම්පාවට තබා අඩු තරමේ අවධානයටවත් බඳුන් නුවූ සයිටම් සිසුන්ගේ කථාව ශෝචනීයය. එහි පෙර කණ්ඩායම් වෛද්‍ය උපාධියක් බලපොරොත්තුවෙන් දැනට තම යොවුන් දිවියේ වසර දහයකට වැඩි හෝ කිට්ටු කාලයක් නාස්ති කොට තියේ. මොවුන්ට වෙනත් අධ්‍යාපන ධාරාවක් කරා යොමුවන්ට තව කාලයක් නැත. මාධ්‍ය වාර්තා නොකළද, අභ්‍යන්තර ආරංචි මාර්ගවලට අනුව සයිටම් සිසුන් අතර විශාදය පොදු රෝගී තත්ත්වයකි. සිය දිවි නසා ගැනීමේ හා උත්සාහ දැරීමේ ප‍්‍රතිශතයද සාමාන්‍යයට සාපේක්ෂව වැඩිය. එහෙයින් මෙතෙක් අවිනිශ්චිත අනාගතයක් හිමිව තුබුණු මේ පිරිසට යන්තමින් හෝ උමඟ කෙළවර ආලෝකයක් දකින්ට ලැබීම සතුටට කරුණකි.
එසේ වුව, මෙය රටට වග කියන හා කොන්ද පණ ඇති ආණ්ඩුවක් තුබුණේ නම් ලැබිය හැකිව තුබුණු ප‍්‍රශස්ත විසඳුම නම් නොවේ. කළ යුතුව තිබුණේ සයිටම් වෛද්‍ය විද්‍යාලයේ අධ්‍යාපන පාඨමාලා හා අපේක්ෂිත මට්ටම අතර යම් පරතරයක් වී නම් රජය විසින් ඒ පරතරය පුරවන්ට ආධාර කිරීම හා රාජ්‍ය නොවන, ගාස්තු අයකරන වෛද්‍ය විද්‍යාලයක් සේ සයිටම් වෛද්‍යවිද්‍යාලය නොකඩවා පවත්වා ගෙන යෑම පිණිස තාක්ෂණික හා මූල්‍යාධාර සැපයීමය. අවාසනාවකට අපේ රටේ ජනතාවට වග කියන හෝ කොන්ද පණ ඇති හෝ ආණ්ඩු නැත.
සයිටම් වෛද්‍ය විද්‍යාලයේ නිෂ්ටාවත් සමඟ අපේ රටේ වෛද්‍ය අධ්‍යාපනය සඳහා වන රාජ්‍ය නොවන විශ්වවිද්‍යාල මොඩලය දෙවන වරටත් තනිකරම දේශපාලන හේතු මත බිඳ වැටී තියේ. මේ මොඩලය පළමු වරට බිඳ වැටුණේ උතුරු කොළඹ (රාගම) වෛද්‍ය විද්‍යාලය ඈවර වීමෙනි. එය ගුණාත්මකභාවයේ අඩුවක් නිසා නොවුණු බව ස්ඵුට වූයේ එහි වෙද සිසු කැල ඉන්පසුව කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලය තුළින් වෛද්‍යවරුන් බවට පත්ව අත්දැකීම් හා පශ්චාත් උපාධි මාර්ගයෙන් තමන් මෙරට රජයේ විශ්වවිද්‍යාල තුළින් බිහිවන වෛද්‍යවරුන්ගෙන් කිසිසේත් නොවෙනස් බව ආදර්ශයෙන්ම පෙන්වූ හෙයිනි. (ලංකාවේ රාජ්‍ය නොවන වෛද්‍ය විද්‍යාලයන්හි ගුණාත්මකභාවයේ අඩුව යනු කිසිදා ඔප්පු නොකළ, එහෙත් අවාසනාවන්ත සේ ජනගත වූ අර්ධ මිථ්‍යාවකි. එසේම රාජ්‍ය නොවන විශ්වවිද්‍යාලයන්හි කොලිටියේ අඩුව ගැන කරදර වන නෝනාවරු මහත්වරුම අගනුවරින් ඈත, මෑත පිහිටුවූ රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයන් මඟින් අඩු පහසුකම් යටතේ බාගෙට තම්බා මැසිමෙන් එළියට දාන වෛද්‍යවරුන්ගේ ගුණාත්මකභාවය ගැන වදනක් හෝ නොදොඩති.)
ගැලරිය තේරුම් නොගන්නා කාරණාව මේ ආර්ථිකාර්ථ සිද්ධියක් නොවන වගයි. රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයන්හි වෛද්‍ය අධ්‍යාපනය පිණිස, තමන්ගේ දක්ෂතාවේ අඩුවක් නිසා නොව, එක්කෝ තවමත් අසාධාරණ ලෙස ක‍්‍රියාත්මක දිස්ත‍්‍රික අනුපාත ක‍්‍රමය, ලන්ඩන් උසස් පෙළ විභාගයට පෙනී සිටීම වැනි හේතූන් නිසා හෝ තනිකරම තරගකාරිත්වය වැඩි වීම නිසා වරම් නොලබන, එහෙත් වෛද්‍යවරුන් වෛද්‍යවරියන් වීමේ නිසඟ අපේක්ෂාවෙන් යුතු සිසු සිසුවියන්ට රට තුළ රාජ්‍ය නොවන, ගාස්තු අය කරන මොඩලයක් නොවීම හේතුවෙන් ඇතිවන ප‍්‍රතිඵලය කිසිසේත් රටට අර්ථදායි නොවේ.
දැනට උසස් පෙළ ප‍්‍රතිඵලවලින් රාජ්‍ය සරසවි වරම් නොලබන බොහෝ ශ‍්‍රී ලාංකික ශිෂ්‍යයන් කරන්නේ ඉන්දියාව, බංග්ලාදේශය, චීනය හෝ රුසියාව වැනි රටක වෛද්‍ය විද්‍යාලයකට ඇතුළු වීමය. මේවායින් වෛද්‍ය උපාධි ලබන වෛද්‍යවරුන් ලංකාවේ රජයේ වෛද්‍ය සේවයට ඇතුළු වීම වෛද්‍ය සභාව මඟින් දරුණු ලෙස පාලනය කොට තියේ. වෛද්‍ය අධ්‍යාපනය පිණිස මෙසේ එතෙර යන ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවන්ගේ අභිප‍්‍රායද එය නොවන බව පෙනේ. එහෙයින් ඔවුනට එය ගැටලූවක් නොවනවා විය හැක. ඔවුන් එක්කෝ විදෙස් රෝහල්වලට නැතොත් අපේ රටේම පෞද්ගලික රෝහල්වලට යොමු වනවා විය යුතුය.
අනුපාතයක් සේ මෙසේ රටින් බැහැර වෛද්‍ය අධ්‍යාපනය ලබන සිසු සිසුවියන් ගණන ලේඛකයා නොදනියි. එය ලංකාවේ රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයන්හි මහජන මුදලින් අධ්‍යාපනය ලබන සිසු සිසුවියන් ගණනට වැඩි මිසෙක අඩු වනු බැරිය. ඒ පිණිස වැයවන විදේශ විනිමය ප‍්‍රමාණය කුඩා රටක් සේ ගත් කල, සාපේක්ෂව විශාලය. රටේ ස්වාභාවිකව වර්ධනය වන වෙළෙඳපළ කෘත‍්‍රිමාකාරයෙන් පාලනය කරන්ට ගිය විට මෙවැනි විප‍්‍රකාර සිදුවේ.
සයිටම් විරෝධීන්ගේ මූලික තර්කයක් වූයේ දොස්තර නෙවිල් ප‍්‍රනාන්දු මේ ව්‍යාපෘතියෙන් ලද ලාභයයි. ඕනෑම අර්ථපතියකු ආයෝජනයක් කරන්නේ ලාභයක් උපයා ගැන්මේ ආත්මාර්ථකාමී අරමුණින් මිස ලෝකයට සේවයක් කිරීමේ පාරිශුද්ධ චේතනාවෙන් නොවේ. ලාභය යනු ආයෝජකයා ගන්නා අවදානම වෙනුවෙන් ඔහු ලබන එකම ප‍්‍රතිලාභයයි. මේ ව්‍යාපෘතිය වෙනුවෙන් නෙවිල් ප‍්‍රනාන්දුගේ මුල් ආයෝජනය රුපියල් බිලියන 1.6 කි. (අද මුදලින් නම් රුපියල් බිලියන 2.2 කි.) වසර 2009 දී ඔහු ඒ මුදල ලබා ගන්නේ තමන්ගේ ආශා සෙන්ට‍්‍රල් රෝහලෙහි කොටස් අශෝක් පතිරගේට විකිණීමෙනි. මේ සා දැවැන්ත ආයෝජනයක් රට වෙනුවෙන් කරන පුද්ගලයකු ඉන් ලාභයක් බලාපොරොත්තු නොවන්නේ නම් එයයි පුදුමය! එසේම මේ ආයෝජනය දැඩි අවදානමක් සහිත ක්ෂේත‍්‍රයක කිරීමෙන් ඔහුගේ එකම අරමුණ ලාභයක් ලැබීම නොවන බවද පෙනේ. කොටින්ම තමන්ගේ කොටස් මුදල් ආශා සෙන්ට‍්‍රල් රෝහලේ එසේම තියෙන්ට හැරියේ නම් ඔහුට අඩු අවදානමකින් යුතු ක්ෂේත‍්‍රයක වඩා විශාල ප‍්‍රතිලාභයක් ලබා ගන්ට තුබුණේය. මේ සරල කළමනාකරණ සිද්ධාන්ත තමන්ගේ මුළු ජීවිත කාලයටම රුපියල් දහයක හෝ අයෝජනයක් නොකළ පිරිසකට වටහා ගැනීම දුෂ්කර විය හැකිය.
සයිටම් සාගාවේ අවසානයේ සිට නැවත හැරී බලන විට අපට පෙනෙන්නේ ආරම්භයේ පටන්ම ඊට එරෙහිව වූ විරෝධය අන්තිම කුහකාකාරයෙන් සිදුව ඇති බවයි. මුලින්ම සයිටම් විරෝධයට එක්වූවෝ රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයන්හි වෙද සිසුවෝය. ඔවුන්ගේ විරෝධයට හේතුව අපට අනායාසයෙන් උපකල්පනය කළ හැකිය. වෛද්‍යවරුන් සඳහා රටෙහි ඇති ඉල්ලූම සීමිතය. මේ පරිමිත ඉල්ලූම වවාගෙන කා හැකි එකම මඟ සැපයුම දරුණු සේ සීමා කිරීමයි. මේ නිසා රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයන්හි වෙද සිසුනගේ ඉලක්කය හැකි හැම අයුරකින්ම සැපයුමට කටුව ගැසීමය. රාජ්‍ය වෛද්‍ය පීඨ තුළ පවා වෛද්‍ය ශිෂ්‍ය කණ්ඩායම්වල ප‍්‍රමාණය අඩු කර ගත හැකි නම් ඔවුන් ඒ අන්තයටද යනු ඇතැයි සිතිය හැක. ප‍්‍රායෝගිකව ඔවුන්ට ඒ ඉර ඇඳ ගැනීමේ අපහසුවක් තියේ. හැබැයි එයින් එපිට එපිණිස හැකි හැම උත්සාහයක්ම ගැනෙයි. පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ සමසෞඛ්‍ය සිසුන්ටද රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයන්හි වෙද සිසු විරෝධය එල්ල විය. කාරණය තේරුම් ගත හැක්කේය.
දෙවනුව සයිටම් විරෝධය රජයේ වෛද්‍ය නොවන සිසුන් අතර විස්තීරණය විය. මෙයට හේතුව කලින් මෙන් උදුව පැහැදිලි නැත. අපට ඒ සඳහා තව දුරක් යන්ට වේ. රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයන්හි ශිෂ්‍ය දේශපාලනය රටේ පොදු දේශපාලනයට බැඳිය. වචන නාස්තියකින් තොරව කෙළින්ම කියන්නේ නම් අපේ රටේ ඊනියා ශිෂ්‍ය දේශපාලනය යනු විශ්වවිද්‍යාලවල ගැටලූ හෝ පොදුවේ ශ‍්‍රී ලාංකීය තරුණයා මුහුණ දෙන ගැටලූ මත පදනම් වූවක් නොව පෙර ජවිපෙ දැන් පෙරටුගාමී දේශපාලනය තුළින් පාලනය වන බළල් අත් දේශපාලනයකි. (ඔවුන්ම ඊට ‘ශිෂ්‍ය දේශපාලනය’ නොකියා කෙළින්ම ‘බළල් අත් දේශපාලනය’ කියන්නේ නම් මේ දීර්ඝ පැහැදිලි කිරීම් අවශ්‍ය නොවේ.) මේ බළල් අත් දේශපාලනයේ පැවැත්මට රජය සමඟ ගැටලූ තිබිය යුතුය. සින්න ගැටලූ නොව පෙරිය ඒවාය. සයිටම් යනු අවාසනාවට මේ පෙරිය ගැටලූ නිර්මාණය කර දෙන අපූරු මැසිමක් විය. ‘අන්තරය’ නම් නිල නොවන මැර දේශපාලන සංවිධානයට එය බන්දේසියක තබා දුන් අවස්ථාවකි. රාජ්‍ය සරසවි සිසුන් තම වහලූන් සේ භාවිත කිරීමේ ලොකු සිවිල් බලයක්, අවිධිමත් වුව, මේ සංවිධානයට ඇත. ‘සයිටම් ප‍්‍රශ්නයේදී’ ක‍්‍රියාත්මක වූයේ මේ අදිසි බලයයි. (උද්ධෘත පාඨ ලක්ෂණ යොදා ගැන්මට සිදු වූයේ සැබෑ ප‍්‍රශ්නය සයිටම් නොව රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලම හෙයිනි.)
වෛද්‍යවරුන්ද, රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන්ද (පරිමිත පිරිසක්) සයිටම් විරෝධී වන්නේ මින් අනතුරුවය. ඇත්ත. මේ දෙපිරිසටම සයිටම් වෛද්‍ය විද්‍යාලය සමඟ උදු ගැටලූවක් නොවේ. රජයේ නොවන වෛද්‍යවිද්‍යාලයක් මඟින් අනාගතයේ යම් වෛද්‍යවරුන් පිරිසක් බිහිවීම දැනටමත් තම රැුකියාවන්හි සුරක්ෂිතභාවය ස්ථිර කරගෙන ඇති ඔවුන්ට කවර හෙයින් නම් ගැටලූවක් වේද? ඔවුන්ගේ ප‍්‍රශ්නය වෙනෙකකි. එය එක අතෙකින් පන්ති භේදය පිළිබඳ කාරණාවකි. ‘බස් ගැමුණුගෙ මෝඩ පුතා/දුව’ තර්කය එන්නේ ඒ රේඛාවේය. මෙය ධන ධාන්‍යයෙන් හා සමාජ තත්ත්වයෙන් පිරිහෙමින් සිටියද නව ධනවතුන්ගේ ආගමනය දරා ගත නොහුණු මාතර හාමිනේගේ ‘උන්ට කවුද හිර දෙන්නෙ’ ප‍්‍රකාශය සමඟ පහසුවෙන් සැසඳිය හැකිය. මේ වෘත්තික දෙපිරිසේම දෙවැනි අරමුණ මේ අහිංසක කුහකත්වය අබිබවා යයි. තනිකරම තමන්ගේ වෘත්තීය අවශ්‍යතා පිණිස රාජ්‍ය වෛද්‍ය නිලධරයන්ගේ සංගමයද, රජයේ විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන්ගේ සංගමයද ‘සයිටම් ප‍්‍රශ්නය’ දඩමීමා කර ගත් ආකාරය අපි පසුගිය සමයේදී නිරීක්ෂණය කළෙමු.
සමස්ත සයිටම් සාගාවේ ලේඛකයා විස්මය පත් කරවන එක් කරුණක් පමණක් වෙයි. එනම් සාමාන්‍යයෙන් වෙනත් ඕනෑම ප‍්‍රශ්නයකදී ගත හැකි ආන්තික සාම්ප‍්‍රදායික, ආන්තික පසුගාමී ස්ථාවරය ගන්නා ආචාර්ය නලින් ද සිල්වා මේ කාරණයේදී පමණක් ඉදිරිගාමී ආස්ථානයක් ගැනීමයි. එය ඔහු අවබෝධයෙන් කළ දෙයක්ය හිතනවාට වඩා හුදෙක් කාලයක් තිස්සේ විශ්වවිද්‍යාල ප‍්‍රතිපාදන කොමිෂන් සභාවේ සාමාජිකයකුව හිඳීම තුළින් ලද නිරාවරණය හා ගොඩ නඟා ගත් සම්බන්ධතා ඊට හේතු වන්ට ඇතැයි ලේඛකයා සිතයි. ආචාර්ය නලින් ද සිල්වාද මනුෂ්‍යයෙකි.
දැන් සයිටම් සාගාව අවසාන වී ඇති හෙයින් අපට ලාභාලාභ ගිණුමෙක ධන ඍණ – හර බැර තුලිත කොට බැලිය හැකිය. නෙවිල් ප‍්‍රනාන්දු සිත් තැවුලක් හැරෙන්ට මූල්‍යමය අලාභයක් මේ ව්‍යාපෘතිය නිසා සිදු කර ගත්තේය නොසිතේ. රජයට පවරා ගත් ඔහු නමින් යුතු වූ රෝහල, ඔහුගේ මුදලින් නොව ලංකා බැංකුවෙන් ගත් ණය මුදලකින් තැනූවකි. එය රජයට පවරා ගැන්ම ඔහුට වාසියකි. මූල්‍යමය හා එසේ නොවන අලාභයක් වී නම් සිදුවූයේ සයිටම් සිසුන්ට හා ඔවුනගේ දෙමාපියන්ටය. දැන් කල් ගතව හෝ බලා පොරොත්තු ඉටුවීම ඔවුනට සහනයක් වනු ඇත්තේය. රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාල සිසුනට – වෙද සිසුනට පවා – සයිටම් නැතිවීම නිසා කිසිම විශේෂ හොඳක් සිදු නොවේ. ඔවුන් පුච්චා ගත් පෙට්රල්, කෑ ගුටි හා කඳුළු ගෑස්, නාපු නෑම් විනාස කර ගත් අනාගතයන් ඔවුන්ගේ ගිණුම්වලටය. මේ ඊනියා සටන තුළින් යම් ජනප‍්‍රියතාවක් දිනාගත් තරුණ පිරිසක් ඉදිරියේදී වාමාංශික දේශපාලනයට එක්ව, කාලයාගේ ඇවෑමෙන් දක්ෂිණාංශික දේශපාලන පක්ෂයකින් කල්ල මරේ කර ගෙන තම දේශපාලන ගමන නිමා කරනු ඇත. වෛද්‍යවරුන් හා යම් සීමිත විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන් පිරිසක් තම දේශපාලන හා වෘත්තීය (මූල්‍යමය) අරමුණු කිහිපයක් මේ නිසා දැනටමත් ඉටු කරගෙන තියේ. ඔවුන්ටද සයිටම් තිබීම හෝ වැසීම හිතට මිස මොළයට වැදගත් කාරණාවක් නොවේ.
සයිටම් සමාප්තිය නිසා දීර්ඝකාලීන අලාභයක් සිදුවන එකම කණ්ඩායම මෙරට පොදු මහජනතාවය. ඒ ඉදිරියේදී මෙරටට වෛද්‍යවරුන්ගේ අඩුවක් වන්ට ඉඩ තිබේය කියන මෝඩ ආස්ථානය ගැනීමේ අදහසක් ලේඛකයාට නැත. රජයේ වෛද්‍යවරුන්ගේ සංගමය පෙන්නා දුන්නාක් මෙන් මෙරටට අවශ්‍ය වෛද්‍යවරුන් ගණන රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලවලින් දැනටමත් බිහි කරනවා විය හැකිය. සයිටම් හෝ විදෙස් අධ්‍යාපනයට සිසු සිසුවියන් යොමු වන්නේ ඒ නිසා නොවේ. සයිටම් නැති වීමෙන් රට හා සමාජය ලබන පාඩුව එක අතෙකින් ආර්ථික කාරණාවකි. අනෙක් අතින් අධ්‍යාපනයේ නිදහස පිළිබඳ ප‍්‍රශ්නයකි. තමන්ට ඉල්ලීමකින් හෝ තොරව ලබා දුන් මේ ව්‍යාපාර අවස්ථාව ගැන ඉන්දියාවේ, බංග්ලාදේශයේ, රුසියාවේ හා චීනයේ වෛද්‍ය විද්‍යාල ගණනාවක් අපේ රටේ රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාල සිසුන්ට (වෙද හා වෙද නොවන), වෛද්‍යවරුන්ට හා විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන්ට ස්තූති පූර්වක වනවා විය හැක්කේය.