ආරක්ෂක අමාත්‍යාශයේ හිටපු ලේකම් ගෝඨාභය රාජපක්ෂට එරෙහිව අධිකරණවල විභාගවන නඩු අත්හිටුවීම සඳහා ඉහළ අධිකරණ විසින් දිගින් දිගටම තීන්දු ලබාදීම පිළිබඳව පාර්ලිමේන්තු කල් තැබීමේ විවාදයක් ඉල්ලීමට එක්සත් ජාතික පක්ෂය තීරණය කර ඇත.
ජුලි මාසයේ මීළඟට එළැඹෙන පාර්ලිමේන්තු සභාවාරයේදී එම කල්තැබීමේ විවාදය පැවැත්වීමට එක්සත් ජාතික පක්ෂය තීරණය කර ඇත. ඒ පිළිබඳව එක්සත් ජාතික පක්ෂ පාර්ලිමේන්තු කණ්ඩායම් රැුස්වීමට යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කිරීමට නියමිතය.
අභියාචනාධිකරණය ජුලි 04 වැනිදා ගෝඨාභය රාජපක්ෂට එරෙහිව කොළඹ මහේස්ත‍්‍රාත් අධිකරණයේ විභාගවන ඇවන්ගාඞ් අල්ලස් නඩුව අත්හිටුවන වාරණ නියෝගයක් නිකුත් කළේය. ඒ අභියාචනාධිකරණ විනිසුරුවරුන් වන අචල වෙන්ගප්පුලි සහ අර්ජුන ඔබේසේකර විසින්ය.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ හා තවත් අට දෙනෙකුට එරෙහි එම ඇවන්ගාඞ් සමාගම සම්බන්ධ අල්ලස් නඩුව ජුලි 09 වැනිදා සිට කොළඹ මහේස්ත‍්‍රාත් අධිකරණයේ විභාගයට ගැනීමට නියමිතව තිබුණි.
මීට පෙර ගෝඨාභය රාජපක්ෂට එරෙහිව විභාග වූ මිග් යානා ගනුදෙනුව පිළිබඳව නඩුව හා මැදමුලන ඞී.ඒ. රාජපක්ෂ කෞතුකාගාරය පිළිබඳ නඩුව විභාග වීම ඉහළ අධිකරණය විසින් වළක්වනු ලැබීය.
ගෝඨාගේ නඩු අත්හිටුවීම එජාපය විවාදයක් ඉල්ලයි
ජනාධිපතිවරණයට ශිරන්තිගේ නමත්
ටී. ජයකුමාර්
ඉදිරි ජනාධිපතිවරණයට පොදුජන පෙරමුණ යටතේ හිටපු ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂගේ බිරිද ශිරන්ති රාජපක්ෂ ගෙන ආයුතු බවට වූ බලපෑමක් මහින්ද රාජපක්ෂගේ පුතුන් තිදෙනාගෙන් එල්ලවී ඇති බව රාජපක්ෂ පවුලට සම්බන්ධ ඉතා විශ්වාස කටයුතු ආරංචි මාර්ගයකින් අනිද්දාට වාර්තාවේ. ඒ සඳහා හේතුවී ඇත්තේ එම පවුලෙන් පිටට රාජ්‍ය බලය ගියහොත් තමන්ගේ දේශපාලන අනාගතයට එය තර්ජනයක් විය හැකි බව රාජපක්ෂ පුතුන් සිතීම නිසා බවත් වාර්තාවේ.
ඉකුත් මහින්ද රාජපක්ෂ පාලන සමයේදී ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ ලේකම් ධුරය හොබවමින් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ, විධායක ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂට පවා අවනත නොවී විධායක ජනාධිපති බලය අතික‍්‍රමණය කරමින් හිතුවක්කාරී ආකාරයෙන් සිදුකර ඇති ඇතැම් ක‍්‍රියාකාරකම් පෙන්වා දෙමින් නාමල් රාජපක්ෂ, යෝෂිත රාජපක්ෂ, රෝහිත රාජපක්ෂ යන රාජපක්ෂ පුතුන් පෙන්වාදී ඇත්තේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ විධායක ජනාධිපතිධුරයට පත්වුවහොත් ඔහුව කිසිසේසත්ම කිසිවෙකුට මෙල්ල කළ නොහැකි ‘හිට්ලර්’ කෙනෙකු වනු ඇති බවයි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිධුරයට පත්වුවහොත් ඔහුගේ හැසිරීම් රටාව කිසිදු විටෙකදී රාජපක්ෂ පවුලේ පුතුන් ත‍්‍රිත්වයට හිතකර එකක් නොවන අතිශය පීඩාකාරී එකක් වන තැනකට තල්ලූවීම වඩාත් අනතුරුදායක බවත් එහිදී අවධාරණය වී ඇත.
ඉදිරි ජනාධිපතිවරණයකදී ජනතාව ඡුන්දය දෙනු ලබන්නේ මහින්ද රාජපක්ෂ නම් කරනු ලබන පුද්ගලයෙකුට බැවින්ද, ඔහුගේම බිරිඳ ඒ සඳහා නම් කරන්නේ නම් ජනතාව එය ප‍්‍රතික්‍ෂේප නොකරන බවද එම බලපෑම්වලදී රාජපක්ෂ පුතුන් පෙන්වා දී ඇත. එමෙන්ම පසුගිය පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී ජනතාව ඡුන්දය දුන්නේද මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා නම් කළ ශී‍්‍ර ලංකා පොදුජන පෙරමුණට බවද එහිදී අවධාරණය කෙරී ඇත.
මීළඟ ජනාධිතිවරණයේ අපේක්‍ෂකයා කවුරුන්ද යන්න පිළිබඳව සිය පවුල සාකච්ඡුා කර තීරණයට ආ බව මාධ්‍යයට පිළිතුරු දෙමින් පසුගියදා මහින්ද රාජපක්ෂ ප‍්‍රකාශ කළත් එම අපේක්‍ෂකයා කවුරුන්ද යන්න හෙළිකළේ නැත. දේශපාලන කරලියේ සිටින රාජපක්ෂ සහෝදරවරුන් වන මහින්ද රාජපක්ෂ, චමල් රාජපක්ෂ, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ හා බැසිල් රාජපක්ෂ යන හතරදෙනා පසුගිය ජනපතිවරණයට දිනක මිරිහානේ පිහිටි ඔවුන්ගේ සහෝදරියකගේ නිවසට රැුස්වී ඉදිරි ජනාධිපතිවරණ අපේක්‍ෂකයා කවුරුන්ද යන්න පිළිබඳ එකගතාවකට පැමිණීමට සාකච්ඡා කර ඇතත් එහිදී පැමිණි ඇති අවසන් එකගතාව වන්නේද එම අපේ්ක්‍ෂකයා කවුරුන්ද යන්න පිළිබඳව නම් කිරීමේ බලය මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාට පැවරීමටය.
ඉදිරි ජනාධිපතිවරණයේ අපේක්‍ෂකයා වීමට දැවැන්ත ප‍්‍රචාරක ව්‍යාපෘතියක් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ විසින් ආරම්භකර තිබුණද ඔහුට ඇමරිකානු පුරවැසිභාවය ඉවත්කරගන්නට හැකිවේද යන්න ප‍්‍රශ්නයද, එමෙන්ම බැසිල් රාජපක්ෂට ඇමරිකානු පුරවැසිභාවය ඉවත්කර ගැනීමට හැකිවේද යන ප‍්‍රශ්නයද මෙහිදී අවධානයට ලක්වී ඇත.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරණයට අපේක්ෂකයෙකු වශයෙන් ගෙනඒමෙන් වළකින ලෙස ඇමරිකාව විසින් හිටපු ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂට ශී‍්‍ර ලංකාවේ හිටපු ඇමරිකානු තනාධිපතිවරයා මගින් දැනුම් දීමක් කළ බව මීට පෙර හිටපු ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂට සමීප මාධ්‍ය වාර්තා කළේය.
එහිදී ගෝඨාභය රාජපක්ෂට එරෙහිව එල්ලවී ඇති යුධ අපරාධ චෝදනා, මානව හිමිකම් උල්ලංඝනයන්, පුද්ගල මරණ හා අතුරුදන් කිරීම් සම්බන්ධයෙන් චෝදනා කෙරෙහි ඇමරිකාවේ අවධානය යොමුවී ඇති බවද දන්වා තිබුණි.
චීන උගුල
අමෙරිකාෙවි නිව්යෝර්ක් ටයිම්ස් පුවත්පත ලංකාවේ චීන මැදිහත්වීම් ගැන ලියූ ලිපියක් මේ වන විට රට තුළ විශාල ආන්දෝලනයක් ඇති කර තිබේ.
එයින් හෙළිදරව් වන ලෝකයේ චීන ආර්ථික හා දේශපාලනික ආක්‍රමණයට අදාළ කරුණු පුදුම උපදවනසුලූ වුණත්, ඊට වඩා බැරෑරුම් ලෙස අප සැලකිය යුතු වන්නේ, ලංකාවේ දේශපාලන නායකයන්, චීනයට රට උගස් තියා ඇති ආකාරය ගැන ය.
මේ නායකයන්ගේ මුවගින් නිතරම වැගිරෙන්නේ ජාතික අභිමානය, ලෝකෙන් උතුම් රට, දේශප්‍රේමය වැනි වාගාලංකාරයන් ය. එහෙත්, ඔවුන් ක්‍රියාකර ඇති ආකාරය කිසිසේත් ඒ වාගාලංකාරයන් සමග ගැළපෙන්නේ නැතිවා පමණක් නොව, ඒවා සම්පූර්ණයෙන් ම එහි අනෙක් පැත්ත ය. කොළඹ ෂැංග්‍රි-ලා හෝටලය ඉදිකිරීම සඳහා රජයට අයත් ව තිබුණු හමුදා මූලස්ථාන ඉඩම සින්නක්කර චීනයට විකුණා දැමීමත්, පෝට් සිටි අලූත් ගොඩබිමෙන් අක්කර 50ක් චීනයට සින්නක්කරව ලියා දීමත්, මේ නායකයන්ගේ දෙපත් කතාවලට තිඛෙන ලජ්ජා සහගත කිලිටි උදාහරණ ය.
ලංකාව වැනි රටකට එක් වරායකින් හොඳටම සෑහීමට පත් වීමට හැකි ව තිබිය දී, අවශ්‍ය නම් ඒ වරායේ වැඩි දියුණුකම් කර නවීන කර ගන්නවා වෙනුවට රටේ ගොඩබිමෙන් කොටසක් ද මුහුදට බිලි කර, කිසි ම ආර්ථික පලදායකත්වයක් නැති වරායක් කැලෑවක ඉදි කිරීම වූකලි මේ දේශපාලකයන්ගේ පටු ආත්මාර්ථකාමිත්වයත්, අත යටින් මුදල් ගැනීමේ මසුරුකමත් පෙන්වන සලකුණු නොවේ ද?
ශක්‍යතා වාර්තා ඈ සියලූ දේ වරායේ අදහසට පටහැනිව තිබිය දී, ඉදි කිරීම සඳහා ආධාර දීම ඉන්දියාව පවා ප්‍රතිෙක‍ෂප කරද්දී, තමන්ගේ හිතුවක්කාරකම් හා මසුරුකම් මුදුන්පත් කර ගැනීමට මේ නායකයෝ ගියෝ චීනයට ය. වෙනත් රටවලින් අඩු පොලියට ලැඛෙන ණයක් වෙනුවට, චීනයෙන් වැඩි පොලියට ණය ගෙන ඔවුහු වරාය ඉදි කළහ. එසේ ඉදි කරගෙන යද්දී මතුවුණු කළු ගලක් බිඳ දැමීම සඳහා චීනය අය කළ මුදල ද ප්‍රමාණයට වැඩි බව ලිපියේ දැක්වෙයි.
එමතු නොවේ.
තමන්ට වරාය ලබා දීම ගැන සතුටට පත් චීනය රාජපක‍ෂ මැතිවරණ ව්‍යාපෘති සඳහා අත දිග හැර වියදම් කරන ප්‍රතිපත්තියක් පවත්වා ගෙන ගියේ ය. ඡන්දදායකයාට ඛෙදීම සඳහා දිය යුතු විවිධ තුටුප~ුරු සඳහා මුදල් වැය කළා පමණක් නොව, රාජපක‍ෂ හිතවත් භික‍ෂුවකට ද විශාල මුදලක් සන්තෝසම් වශයෙන් වියදම් කළේ ය. එහෙත් ඒවා චීනයේ අදාළ සමාගම්වල පෞද්ගලික මුදලින් දුන් සන්තෝසම් නොවේ. අපට චීනයෙන් ලබා දුන් ණයට ම ඇතුළත් කරන ලද ගෙවීම් ය.
මේ විදියට බලනකොට, අන්තිමේ දී, චීනය විසින් රාජපක‍ෂලාට ලබා දුන් සන්තෝසම්වලටත් අද ණය ගෙවමින් සිටින්නේ මේ රටේ සාමාන්ය ජනතාව ය.
එවැනි බිහිසුණු පාවාදීමක් තවත් තිබේ ද? තමන්ගේ මැතිවරණ ව්‍යාපාර සඳහා චීනය දුන් සන්තෝසම්වලට ගෙවන්නේ තම රටේ ම ජනතාවගේ සාක්කුවෙන් බව දැන ගෙනත්, එවැනි දේට ඉඩ හරින නායකයන් අප සැලකිය යුත්තේ ජාතිමාමක, දේශමාමක රජවරුන් ලෙස ද? නැතිනම්, පජාත හොරුන් ලෙස ද?
නිව්යෝර්ක් ටයිම්ස් පුවත්පත මේ තොරතුරු ලබා ගෙන ඇත්තේ ඔවුන් විසින් ම කරන ලද ගවේෂණාත්මක කාර්යයක් මගින් නොවේ. ලංකාවේ ආණ්ඩුව, පසුගිය කාලයේ කළ විමර්ශනවල ප්‍රතිඵලවලින් ය.
පුදුමය නම්, මේ තරම් භයානක කරුණු කාරණා සහ අමනකම් එළිදරව් වී තිබියදීත්, ලංකාවේ බලධාරීන් ඒ කිසිවක් එළිදරව් කර නොතිබීම ය.
ඒ ඔවුන් මේ අපරාධකරුවන් සමග දක්වන ඇයිහොඳයිකම් ආරක‍ෂා කර ගැනීමට ද?•
ඔබෙ පියවු‍‍ණු තොල් අතරේ සැඟවී ඇත්තේ මඳ හසරැල්ලක් නොවෙදෝ
ලක්ශාන්ත අතුකෝරල
වසර පන්ස‍ියකට පමණ ඉහතදී එක්තරා මිනිසෙකු විසින් කාන්තාවකගේ රුවක් සිතුවමට නගන ලදි. එහෙත් එය නම් කිසිසේත්ම සාමාන්ය සිදුවීමක් නොවූ බව එකී සිතුවමේ සිටින ඇය අප දෙස හෙලන එක බැල්මකින්ම අපට පසක් වෙයි. එසේ මෙසේ ආකර්ෂණයක් විය හැකිද? එය වූකලි ලෝකයේ ජනප‍්‍රියම සිතුවම මතු නොව, ලොව ජනප‍්‍රියම කලාකෘතිය ද ලෙස සැලකෙන නිර්මා‍ණයයි. ඉතාලි ජාතික මහා සිත්තර ලියනාඩෝ ඩාවින්චිගේ අග‍්‍ර නිර්මාණ පලය වන ‘මොනා ලිසා’ අසාමාන්‍ය ලෙස ප‍්‍රතිභාන්විත මිනිසෙකුගේ අසාමාන්‍ය ලෙස මනස්කාන්ත වූ සිත්තමකි; ඩාවින්චි විසින් සම්පූර්ණ කරන ලද සිතුවම් කිහිපයෙන් එකකි.
නිකම්ම, ආ ‘මොනා ලිසා නේදැ’ යි පසු කර නොගොස්, අන්තර්ජාලයෙන් මතු වන සිතුවමේ නොයෙක් විකෘතීන් ද ඉවත ලා, සැබෑවට ම ‘මොනා ලිසා’ කියවන්නේ නම් ඇගේ දෑස්-දෙකොපුල් අතර කොකියන ගැඹුරු ශෝකයකුත්, දෙතොලතර කුමක්දෝ සතුටක යාවුණු සියුම් සිනහවකුත් ඔබ දකිනු ඇත. මොනා ලිසා ජනප‍්‍රියත්වයට පත් කර ඇත්තේ රුවේ ඇති මේ ගුප්ත ස්වභාවය විසින් පමණක් නොවේ. සිතුවම ඉදිරියේ ඔබ සිටින දිශාව කුමක් වුවද, ඇය ඔබ දෙසම බලා සිටින බව ඔබට හැෙඟනු ඇත. ඇගේ සිනහවත්, දෑසත්, වමත මත තබා ගෙන සිටින දකුණතේ සැහැල්ලූ‍වත් පමණක් නොව සිතුවමේ වර්ණ සංයෝජනය, ස්තරමය සායම් ආලේපිත නිමාව යනාදි සියල්ල, සියුම් සැලසුම් මත පිහිටා කළ විද්‍යාත්මක නිර්මාණ කාර්යයන් බව තාක්ෂණික පර්යේෂණ ඔස්සේ සනාථ කර අවසාන ය.
මේ සිතුවමෙන් උපන් අභිපේ‍්‍රරණයන්, ලොව පුරා තවත් සුවහසක් කලා නිර්මාණයන්ට හේතු පාදක වීම පුදුමයක් නොවේ. ‘මොනා ලිසා සිනහව’ පමණක් වුවද කලාව තුළ ස්ථාපිත වූ සුවිශේෂ හැඟීම් කාරකයකි. ඇය ගැන නිමැවු‍ණු නා නා කවි-ගී-සිනමා පටාදිය විඳ‍ීමෙන් පසු රෝහණ වීරසිංහගේ සංගීතයට ඉන්ද්‍රාණි බෝගොඩ ගයන, ජයතිස්ස බොරළුගොඩ ලියූ ‘මොනා ලිසා’ ගීතය ද ඇසුවෙමි; නැවත නැවත ද ඇසුවෙමි. පුවත්පතක් හරහා ගීයක් රස විඳිය හැක්කේ යම්තමිනි. මෙවැනි විටෙක ඒ යම්තම ද වටින්නට ඉඩ ඇත.
”හා..හා…….හා..හා…….මොනා ලිසා ඔබ සිනාසෙතියි කවුරුන්දෝ කීවේ ඔබෙ නෙත් සඟළින් කඳුළුයි මා දුටුවේ සිනාසෙනුන් හා සිනා නගන්නී ළතැවෙන්නන් හා සුසුම් හෙලන්නී හා..හා…….හා..හා…….මොනා ලිසා”
සැබැවින්ම මේ ‘මොනා ලිසා’ යනු කවුරුන්ද? ඩාවින්චි මේ සිතුවම ඇන්දේ ඇයි? මේවා මොනා ලිසාගේ රසික සමාජය පසුගි ය වසර පන්සියය කණිමින් පිළිතුරු සොයන ලද ප‍්‍රශ්නයන් ය. ඔවුහු තවමත් උභතෝකෝටිකයන් අතර ය. වඩාත් ම ප‍්‍රකට මතය වන්නේ එය ඩාවින්චි ෆ්ලොරන්ස් නගරයේ සිටි සමයේ ෆ‍්‍රැන්සිස්කෝ ඩෙල් ජියොකොන්ඩෝ නම් සිය අසල්වැසි ව්‍යාපාරිකයාගේ ඉල්ලීමක් මත අඳින ලද ඔහුගේ බිරිඳ වූ ලීසා ඩෙල් ජියොකොන්ඩෝගේ ආලේඛ්‍ය සිතුවමක් යන්න ය. මේ සම්බන්ධ වෙනත් බොහෝ මත තිබුණද, රෝම දාර්ශනික සිසරෝගේ පුරාණ නිබන්ධයක පිටුවක් මත ඩාවින්චිගේ සමකාලීනයෙකු වූ අගොස්තිනෝ වෙස්පුචි විසින් 1505දී තබන ලද සටහනක් හමුවීමෙන් පසු ඉහත මතයට වැඩි අගයක් ලැබී තිබේ.
අප සුලබව දකින මොනා ලිසා සිතුවම අද ඇත්තේ පැරිසියේ ලූ‍වර් කෞතුකාගාරයේ ය. එය ඩාවින්චිගේ මුල් මොනා ලිසා සිතුවම නොවන බව ඇතමුන්ගේ අදහසයි. එයට හේතු වූයේ 1913 දී බි‍්‍රතාන්‍ය සිත්තම්වේදී හියු බ්ලේකර් විසින් සමර්සෙට්හි ප‍්‍රභූ නිවසක වසර එකසිය ගණනක් එල්ලා තිබූ තවත් මොනා ලිසා සිතුවමක් සොයා ගැනීමයි. මුලින්ම බටහිර ලන්ඩනයේ අයිල්වර්ත්හි බ්ලේකර්ගේ කලාගාරයේද‍ී ප‍්‍රදර්ශනය කරන ලද බැවින් එය ‘අයිල්වර්ත් මොනා ලිසා” නමින් හැඳින්වේ. මේ හෙළිදරව්ව විසින් කතාව තවත් විස්මිත අඩවි කිහිපයකට ගෙන යයි. මේ දෙවැනි සිතුවමේ පෙනී සිටින්නේ තරුණ මොනා ලිසාවකි. පුදුමයකට මෙන් මේ සිතුවම් දෙකම ඩාවින්චිගේ ක‍්‍රමවේද, කාල නිර්ණය, තාක්ෂණය යනාදි අංශ ඔස්සේ හැම අතින්ම සමාන බව විද්‍යාත්මකව තහවුරු වී තිබේ. ඩාවින්චි විසින් ජියොනොන්ඩෝ හට ඇඳ දුන් ලීසාගේ ආලේඛ්‍යය මේ ‘අයිල්වර්ත් චිත‍්‍රය’ බවටත්, දස වසරකට පමණ පසුව ඇගේ තවත් එබඳුම සිතුවමක් ඔහු විසින්ම නිර්මාණය කරන්නට ඇති බවටත් විචාරක මත පවතී.
කොයි හැටි වෙතත්, මේ ගුප්ත ‘මොනා ලිසා පුරාවෘත්තය’ තවත් යුග ගණනාවක් කලා ලෝකය අවු‍ළුවනු ඇත. එහෙත් එය ලොව පුරා රසික ප‍්‍රජාවන්ට මේ විශිෂ්ට නිර්මාණය විවිධාකාරයෙන් හැදෑරීමට හෝ විඳීමට බාධාවක් නොවේ. නාඳුනන ලීසා ජියොකොන්ඩෝ දැන් අපේ ආදර මොනා ලිසා ය. මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි සමග උපුල් නුවන් විදහා සිනාසුණේත් ඇයම නොවේද? ඇමරිකානු ගායක නැට් කිංග් කෝල් හට 1950දී විශිෂ්ටතම ග‍ීතයට හිමි ඇකඩමි සම්මානය හිමි කර දුන් ගීතය ද ‘මොනා ලිසා’ ය. ඒ ගීයේ පද දෙකකින් අපිදු යළි සිත්තමට එබෙමු.
‘පේ‍්‍රමවන්තයෙකු පොළඹව ගන්නද සිනාසුණේ ඔබ මොනා ලිසා! නැත්නම් ඒ ඔබ දන්නා විදියද බිඳුණු හදක් සඟවන්න වසා ?’
සිනමාව තියෙන්නේ විනෝදය වෙනුවෙන් කැමරා අධ්‍යක්ෂ නිරෝෂන් විතාන
සිනමාව තියෙන්නේ විනෝදය වෙනුවෙන්
කැමරා අධ්‍යක්ෂ
නිරෝෂන් විතාන
ඔබ සිනමා අධ්‍යක්ෂවරයෙක් වෙනුවට කැමරා අධ්‍යක්ෂවරයෙක් වෙන්න හිතුවෙ ඇයි?
පුංචි කාලයෙ ඉඳන් මට කැමරා අතපත ගාන්න ලැබුණා. මගේ තාත්තා රූපවාහිනියට සම්බන්ධ වැඩක් කළා. ඉතින් මට ඒ පසුබිම තිබුණා. හැබැයි මම කොහොමත් අධ්‍යක්ෂවරයෙක් වෙන්න හිතුවේ නැහැ. මුලින්ම මම සංස්කරණය තමයි කළේ. සාමාන්ය පෙළ ඉවරවුණ කාලයේදීම වගේ මම ඒ වැඩවලට යොමුවුණා. පස්සේ කාලයක පුටුවක ඉඳගෙන සංස්කරණය කරන්න කම්මැලි හිතෙනකොට තමයි කැමරා අධ්‍යක්ෂවරයෙක් වෙන්න හිතුවේ. මම උසස්පෙළ ඉවරවෙලා ජනමාධ්‍ය අභ්‍යාස ආයතනයේ සිනමා පාඨමාලාවට සම්බන්ධ වුණා. මුල්ම කණ්ඩායමක සාමාජිකයෙක් විදියට. කැමරාකරණය ගැන එතැනදී ඉගෙනගත්තා. මේ රැුකියාවෙන් මම තෘප්තිමත්. වෙන රැුකියාවකට යන්න අදහසක් නෑ. සමහර කැමරා අධ්‍යක්ෂවරු, සහාය අධ්‍යක්ෂවරු හිතනවා කවදාහරි අධ්‍යක්ෂවරයෙක් වෙන්න. ඒත් අධ්‍යක්ෂ කියන්නෙ කලාත්මක රැකියාවක්. සහාය අධ්‍යක්ෂවරයාගේ කටයුත්ත වෙනස්. කැමරා අධෂ්‍යක්ෂණය කියන්නේ තවත් ක්ෂේත‍්‍රයක්. මට අනුව කැමරා අධ්‍යක්ෂණය කියන්නේ රැුකියාවක් විතරක් නෙවෙයි. පැෂන් එකක්. ඒකට මම කැමතියි.
ලංකාවෙ චිත‍්‍රපටි නිෂ්පාදන ඇතුළේ මේ විවිධ දෙපාර්තමේන්තු අතරේ හරිහැටි වැඩ බෙදාගෙන තියෙනවාද?
දියුණු සිනමා සංස්කෘතියක් ඇති රටවල චිත‍්‍රපටිය පිටට එන්න කලින් චිත‍්‍රපටියේ සම්පූර්ණ සැලසුම තියෙනවා. පිටපතෙන් එහා ගිහින් භූමි දර්ශන, වර්ණ සංයෝජනය, උපකරණ ඇතුළු සියල්ල කලින්ම ලිඛිතව එයාලා ලඟ තියෙනවා. එතකොට දර්ශන තලයට ගිහින් නෙවෙයි කැමරාව තියන්නෙ කොතැනද කියලා කල්පනා කරන්නෙ. සංස්කරණය කරන්න ගිහින් නෙවෙයි දර්ශන ගැන කල්පනා කරන්නෙ. හැමදේම කලින් තිතට ලිඛිතව ප්ලෑන් කරනවා. හැම කෙනෙක්ම ඒ නිසා තමන්ගේ කාර්යභාරය නිවැරදිවම දන්නවා. ලංකාවෙ හරියටම ඒ තත්වය නැහැ. ඒ නිසාම අධ්‍යක්ෂවරයා සහ කැමරා අධ්‍යක්ෂවරයා අතර සම්බන්ධය අපි ප‍්‍රාර්ථනා කරන මට්ටමේම නැති බව පිළිගන්න වෙනවා. හැබැයි මේ දෙදෙනා අතරෙ සම්බන්ධය උපවිඥානය ඇතුළේ තියෙන වෙන වැඩක් විය යුතුයි. ඒ සම්බන්ධය තියෙන අය බොහොමයක් ඉන්නවා. අධ්‍යක්ෂවරයා දැනගන්න ඕනෑ තමන්ගේ නිර්මාණයට ගැළපෙන කැමරා අධ්‍යක්ෂවරයාව තේරුම් ගන්න. ඒක හැදෙන්නේ දෙදෙනාගේ මිත‍්‍රත්වය සහ එකට ගැවසීම එක්ක. ප‍්‍රසන්න – මහින්දපාල දෙදෙනා එකතුවීම දිහා බැලූ‍වොත් ඒක තේරුම්ගන්න පුළුවන්. චිත‍්‍රපටියට එනකොට ඒ විශිෂ්ටත්වය රූපය ඇතුළේ තේරෙනවා. ප‍්‍රසන්න මහත්තයා කියන්න උත්සාහ කරන දේ මහින්දපාල මහත්තයා තේරුම් ගන්නවා. ඒ සම්බන්ධය හැදෙද්දී තමයි නිර්මාණය හොඳ වෙන්නේ.
ඔබට 2012 දෙරණ මියුසික් වීඩියෝ අවෝඞ්ස්හිදී හොඳම කැමරා අධ්‍යක්ෂවරයාට හිමි සම්මානය හිමිවුණා. ඒ නිර්මාණයේදී ඔබ කැමරාකරණය කළේ මෝටර් බයිසිකල් දෙකක ලයිට්වලින් බව කියනවා. ලංකාවෙ අඩු පහසුකම් ඇතුළේ මේ වගේ වෙනස් අත්හදා බැලීම්වලට යන්න වෙනවා නේද?
ඒක නම් බොහොම අඩු වියදම් විඩියෝවක්. ඒකට සම්මානයක් ලැබුණත් ඒක මාර වැඩක්ද කියලා දන්නේ නැහැ. විනිශ්චය මණ්ඩලය කැමති නිසා සම්මානය ලැබුණා. ඒ නිසා මම ලොකු ස්වයංවර්ණනාවලට යන්නේ නෑ. හැබැයි ලංකාවෙ ආර්ට් කරන අපට බොහෝවිට ඒ වගේ දේවල් කරන්න වෙනවා. මේක අත්හදා බැලීමක් නෙවෙයි. අපි ඒක කළේ මුදල් නැතිකම නිසා. ඒක අත්දැකීමක් විදියට මට ඉතිරිවෙලා තියෙනවා. මම ළඟදී ටෙලිනාට්‍යයක් කළා ‘ඉස්කෝලෙ කාලෙ’ කියලා. ඒකෙ සමහර අවස්ථා තිබුණා සමහර දර්ශන තලවලට විදුලිය ගන්න බැරිවුණා. ඒ නිසා ලොකු කොටසක් ෆෝන් කිහිපයක් සහ ගිනිමැල කිහිපයක් පාවිච්චි කරලා ආලෝකය නිර්මාණය කරගත්තා. ආර්ථික සහ කර්මාන්තමය වශයෙන් උපකරණ නැහැ. හැබැයි නැතිකම අස්සේ අත්දැකීම් නිර්මාණය වෙනවා. ලංකාවෙ කලාත්මක නිර්මාණ ඇතුළේ ඒ වගේ අත්දැකීම් නිතර විඳින්න වෙනවා කියලා මට දකින්න ලැබෙනවා.
ඉක්කා චිත‍්‍රපටියේ අපූරුයැයි බොහෝ අය විශ්වාස කරන විදියේ කැමරා හැඩතල, රූපරාමු පෙනෙන්න නැති තරම්. ඒ වගේ විශේෂ රූපරාමු පාවිච්චි නොකළේ ඇයි?
ඉක්කා කරන්න පටන්ගත්තේ 2016 ජනවාරි පළවැනිදා. සම්පුර්ණයෙන්ම චිත‍්‍රපටිය හෑන්ඞ් හෙල්ඞ් කළේ. චිත‍්‍රපටියේ කොටසක් කොළඹ ගල්කිස්ස පැත්තේ වැඩකළා. අනෙක් කොටස් මඩකළපුව පැත්තේ කළා. කැමරා අධ්‍යක්ෂ විදියට මට හිතුණා ඒ චිත‍්‍රපටිය අස්සට ලොකු කැමරාකරණයන් අවශ්‍ය නැහැ කියලා. විශේෂ රූපරාමු, හැඩතල, වර්ණ සංයෝජන නැතිව එදිනෙදා දකින්න ලැබෙන විදියට රූපරාමු නිර්මාණය කරන්නයි මම හිතුවෙ. ඒ කතාවට ගැළපුණේ ඒක.
එය අත්දැකීමක් විදියට මොනවගේ ද?
ඕනෑම දේකට දැන් තාක්ෂණය දියුණුයි. ඉස්සර හෑන්ඞ් හෙල්ඞ් කියන්නෙ අතේ කැමරාව තියාගන්න එක. දැන් හෑන්ඞ් හෙල්ඞ් විදියට හොඳට ෂූට් කරන්න අවශ්‍ය යන්ත‍්‍ර බිහිවෙලා තියෙනවා. එතකොට හෑන්ඞ් හෙල්ඞ් කරද්දීවත් කැමරා අධ්‍යක්ෂ කෙනෙක් කැමරාව අතේ තියාගන්නේ නෑ. කාමරයක් ඇතුළේ වැඩ කරනවා නම් බිත්ති ඉවත් කරන්න පුළුවන්. මොකද ඒ සෙට් එක ෂූටින්වලටම නිර්මාණය කළ එකක්. ලංකාවෙ ඒ පහසුකම් නෑ. අපි කාමරයක් පාවිච්චි කළොත් ඒ කාමරය නිර්මාණය වෙනුවෙන් හදපු එකක් නෙවෙයි. මිනිස්සු ජීවත්වෙන කාමරයක්. බිත්ති ගලවන්න බෑ. හෑන්ඞ් හෙල්ඞ් යන්ත‍්‍ර නෑ. ඉක්කා කරද්දීත් අපි ඒ පහසුකම් අඩුවට මුහුණදුන්නා. ලොකු ආදායමක් තිබුණේ නෑ. අන්තිමේදී කාමරයක දර්ශනයක් කරද්දී ජනේලයක් ඇතුළේ හිරවෙලා කැමරා කරන්න වුණා. අමුතු තැන්වල කැමරාව සෙට් කරලා අමාරු ඉරියව්වලින් ඉඳගෙන අපට අවශ්‍ය රූපරාමුව ගන්න උත්සාහ කරන්න වුණා. අනෙක දුෂ්කර ප‍්‍රදේශවල වැඩකරන ශිල්පීන්ට මුහුණදෙන්න වෙන අලි ප‍්‍රශ්නයට මුහුණදෙන්න වීම, බඩු දාලා දුවන්න සිදුවීම වගේ අත්දැකීම් පවා තිබුණා. අන්තිමේ මේ තරම් අගය කිරීමකට ලක්වේවි කියලා හිතුවෙ නැහැ. ඉක්කා අධ්‍යක්ෂ කෞශල්‍ය මාධව පතිරණ මා එක්ක ඩිජිටල් සිනමා ඇකඩමි එකේ එකට ඉගෙනගත්ත යාලූ‍වෙක්. අපි මීට කලින් චිත‍්‍රපටියක් කරන්න ප්ලෑන් කළා. ඒක ලොකු වියදමක් එක්ක කරන්න හිතපු දැවැන්ත එකක්. කණ්ඩායමේ හිටියේ අපිම තමයි. පිටපත් ලියලා, අධ්‍යයන වැඩ කරලා ලෑස්තිවුණා. සල්ලි ප‍්‍රශ්නය තමයි තිබුණෙ. ඒ චිත‍්‍රපටිය කරන්න ගිහින් ලබපු අත්දැකීම් තමයි ඉක්කා චිත‍්‍රපටියෙ කතාවට පදනම් වුණෙ.
ඔබ විශ්වාස කරන විදියට සිනමාව තියෙන්නෙ කුමක් වෙනුවෙන්ද?
මම හිතන්නේ සිනමාව තියෙන්නේ විනෝදය වෙනුවෙන්. ඒ් විනෝදය මොන මට්ටමේද, ඒක විඳින්නේ කොහොමද කියන එක විවිධාකාරයි. ඒත් ඒකෙන් විනෝදයක් තියෙන්න ඕනෑ. අධ්‍යාපනය, දේශපාලනය, සමාජ යහපත වෙනුවෙන් චිත‍්‍රපටි හදලා වැඩක් නෑ. අපේ පරම්පරාව ඒක ගැන කල්පනා කරන්න ඕනෑ.
සාහිත වසන්තෙට අඬගසන ගිහින් එන්න කානිවල්
රජත පුස්තක සම්මානය හිමි කරගැනීමත් සමග සුමුදු නිරාගී සෙනෙවිරත්නගේ ‘ගිහින් එන්න කානිවල්’ නම් කෙටිකතා සංග‍්‍රහය ගැන සැලකිය යුතු සංවාදයක් ආරම්භ වී ඇති බව සති අන්ත පත්තර බලන, ෆෙස් බුක් එකවුන්ට් ඇති මේ රචනයද කියවන ඔබ සැවොම දනිති. ‘ගිහින් එන්න කානිවල්’ යනු සම්මානයට නිර්දේශ නොවුණි නම් අපේ පාඨන ලෝකයට මේ තරම් මාතෘකාවක් නොවන්නට බෙහෙවින්ම ඉඩ තිබුණු කෘතියකි.
ස්වර්ණ පුස්තකය ගත්තද, විශිෂ්ට ප‍්‍රබන්ධ කතාමය ආනන්දයක් ලබා දුන්නද, පාඨක තුඩ තුඩ රැුව් දෙන කෘතියක් වන්නට අපේ පාඨන සංස්කෘතියේ නම් වරම් ලද නොහැකි බව නිශ්ශංක විජේමාන්නගේ ‘හඳ පළුව තනි තරුව’ වැනි විශිෂ්ට නවකතාවක් අරභයා පවා ඇති අපේ කතිකා නිහඬතාවෙන් පෙනේ. හොඳ සාහිත්‍ය කෘතියක් පිළිබඳ සංවාදයක් නැතිකම ගැන අමුතු අඬහැර පානු කුමටද? ආරියවංශ අබේසේකර ලියූ ‘මාතෘකාවක් නැති වචන අනූතුන් දාහක්’ වැනි අගනා නවකතා කීයක් නම් අපෙන් ඈතට ගසාගෙන යන්නට ඇද්ද? සිංහල සාහිත්‍ය පාඨනය ගැන නිරන්තර පරීක්ෂාවක පසුවන ශාස්ත‍්‍රාලයික සාහිත්‍යකරුවන් කිහිපදෙනෙකුගේ සුළු බැලූ‍ම් හෝ නොලබයි නම් අප වැනි පරිධියේ කියවන්නන්ට මෙවැනි කෘති ඇස ගැසෙන්නේවත් නැත. නවකතාව නම් අපේ සාහිත්‍ය පාඨනයේ ජනප‍්‍රියතම ශානරය ගැනත් තත්ත්වය එසේ නම් පාඨක ලෝකයෙන් ඊට සාපේක්ෂව දුරස්ථ ශානරයක් වන කෙටිකතා පොතකට සැලකිය යුතු අවධානයක් හිමිවීම කලාතුරකින් පමණක් සිදුවිය හැක්කකි. සම්මාන උණුසුමක් නිසා හෝ නිරාගී සෙනෙවිරත්නගේ කෙටිකතා වෙත ලද ඒ අවධානය සිංහල කෙටිකතා කලාවට වාසනාවන්ත කතාවක් වේවි’යි හඟිමි.
එහෙත් මේ රචනය ලියැවෙන්නේ එකී සම්මානය පසුබිම් කරගෙන නොවේ. මේ රචනය, ‘ගිහින් එන්න කානිවල්’ නම් කෘතිය සමග අපේ කෙටිකතා කලාවට සපැමිණි නිරාගී සෙනෙවිරත්නගේ කෙටිකතාව පිළිබඳ මගේ කියවීම අතරේ පැන නැගෙන ඇතැම් අදහසක් දෙකක් ඔබ සමග බෙදාහදා ගනු පිණිසය.
කෙටිකතා කලාත්මකත්වය සහ තේමාත්මකය සංහිඳියාවකින් යුක්තව ඉදිරිපත් කරන්නට ඇය තැත් දරන බව පෙන්වන කතා කිහිපයක්ම මෙහි අඩංගුය. කෙටිකතාවේ කලාත්මකත්වය සෑදෙන්නේ භාෂාව සහ ශෛලිය, නාභිගතකරණය, කතාව සහ කතා වින්‍යාසය, කාලය සහ අවකාශය, චරිත නිරූපණය, භාවිත යථාර්ථ තලය ආදි නොයෙක් ව්‍යුහීය අංග විචිත‍්‍රවත් ලෙස සංරචනය කිරීමෙනි. තේමාත්මකය යනුද කෙටිකතාවක ව්‍යුහීය අංගයකි. කෙටිකතාවක් ‘කියනු ලබන විදිය’ සහ ‘කියවෙන දෙය’ අතර ඇත්තේ අන්තර්පෝෂණයකි. සියලූ ව්‍යුහීය අංග කෙටිකතාව තුළ අන්‍යොන්‍ය වශයෙන් බැඳී සිටියි. ඒ බැඳීම අප ‘කලාත්මක සහ තේමාත්මක සංහිඳියාකරණය’ කියා නම් කරමු. අපේ කතානායිකා, කතුවරියගේ කතා වෙත මේ සංහිඳියාව ළඟ ළඟ එන බව පෙනේ.
නිරාගි සෙනෙවිරත්නගේ කෘතියේ එන ‘රාමු දෙකක කතාවක්’ නම් කෙටිකතාව ආඛ්‍යාන කලාව පිළිබඳ අත්හදා බලන්නට ඇගේ ඇති උනන්දුව පෙන්වන්නකි. මෙම කථාව නාභිගත වන්නේ ජනප‍්‍රිය සති අන්ත පුවත්පතක විශේෂාංග ලේඛකයෙකු වෙතය. කතාවේ කථකයාද ඔහුය. කථකයා උත්තම පුරුෂ ඒක වචන ‘මම’ කථකයෙකු සේ පෙනී සිටිමින් අපට කතාව කියාගෙන යයි. කථකයා වෘත්තීය වශයෙන්ම ගමනාන්තයක් නැති සංචාරක ජීවිතයකට පුරුදුවූවෙකි. මෙවර ඔහු සිය යතුරු පැදියේ නැගී අගනුවරින් කිලෝමීටර් එකසිය ගණනක් ඈත කඳුකර පෙදෙසෙකට පැමිණෙයි. එහි ලංකාපුර නම් කුඩා නගරයක දිසාලා නම් පුංචි ලැගුම්හලක් ඔහු සොයාගනියි. පිටිසර සිරියාවකින් යුතු එම ලැගුම්හලේ නවාතැන් ගන්නා ඔහු තනිව මධුවිත පානය කරයි. ඒ අතර ඔහු අසල මේසයක මත්පැන් පානය කරනා තිදෙනෙකු සමග එක් වේ. ඔවුන්ගෙන් කෙනෙක් පුරාවිද්‍යා නිලධාරියෙක්ද අනිත් දෙදෙනා වනජීවී නිලධාරීහු දෙදෙනෙක්ද වෙති. පත්තරකාර කථකයා ඔවුන් හා සාද කතාවේදී තම පුවත්පත් විශේෂාංගයකට පොටක් පාදා ගනියි. පුරාවිද්‍ය නිලධාරියා ‘පුරං අප්පු’ නම් සිංහල වීර චරිතය වෙනුවෙන් තැනූ සිහිවටනයක කතාවක් කියයි. මෙම ග‍්‍රාමයේ පාර පළල් කිරීමත් සමග පාර අයිනක සවිකර තිබූ ගලින් කළ පුරං අප්පු ප‍්‍රතිමාව එතැනින් වීසි වේ. එය සවි කරන්නට තැනක් සෙවූවද පාර දෙපස ඉඩම් හිමි සිංහල අය ඒ සඳහා කුඩා ඉඩක්වත් දෙන්නට ඉදිරිපත් නොවේ. එම ප‍්‍රතිමාව සවි කිරීම සඳහා ඉඩකඩක් ලබා දෙන්නේ මුස්ලිම් ජාතිකයෙකි. එම මුස්ලිම් ජාතිකයාගේ ඉඩමත් පුරං අප්පු ප‍්‍රතිමාවත් නැරඹීම සඳහා පුරාවිද්‍යා නිලධාරියා සමග පිටත්ව යන කථකයා එය දැක බලාගනියි. යළි නවාතැන වෙත විත් ලිපියෙහි සැලැස්ම හිතේ අඳිමින් සිටි ඔහු නොදැනුවත්වම නින්දට වැටෙයි. හදිසියේ ඔහු ඇහැරෙන්නේ වන රොදකය. ඔහු පෙරදා රාත‍්‍රියේ දුටු දර්ශන සේම නවාතැන් ගත් ලැගුම්හල සහ ලංකාපුර නම් නගරය පවා තථ්‍ය ලෝකයේ නොපවතින දේ බව අනාවරණය වෙයි. ඔහු ‘කුවේණි දිස්ටියට’ අසු වී ඇති බව ගැමියෙක් කියයි. මෙම කෙටිකතාවේ කතා වින්‍යාසය මනාව ව්‍යුහනය වී ඇත. අර ගැමියා හා කදේ වැටෙන කථකයා තමා අත්වින්දේ මායාමය අත්දැකීමක් වුව මෙම ප‍්‍රදේශයේ පාර පළල් කිරීමත් අර පුරං අප්පු පිළිරුවේ කතාවත් සත්‍ය බව වටහා ගනියි. ගැමි නිවසේදී ආහාරපානාදියද ගෙන ඔහු සමග අර මුස්ලිම් ඉඩමේ සවි කොට ඇති පුරං අප්පු පිළිරුව බලන්නට කථකයා යයි. එහිදී ඔහු මුස්ලිම් ජාතිකයාගේ ඉඩම සහ නිවෙසත් ප‍්‍රතිමාව වෙනුවෙන් වෙන් කළ ඉඩමත් දැකගනියි. එහෙත් එවර එහි ප‍්‍රතිමාව නැත. එතැන එකෙල මෙකෙල වෙවී ඉන්නා කථකයා අසලින් බයිසිකලයක යන අයෙක් ඔහු අසල නතර වෙයි. ඔහු කථකයා සමග පවසන්නේ තවත් අමුතු කතාවකි. එනම් මේ ගල්පෝරු පුරං අප්පු ප‍්‍රතිමාව දවස් දෙකතුනකට වතාවක් සවිකර ඇති තැනින් ගැලවී ජයමහ මාමා නම් පුද්ගලයෙකුගේ ඉඩමක වැට අයිනටම යන බවකි. ඔහු එම ප‍්‍රතිමාව උස්සාගෙන විත් යළි අර මුස්ලිම් ඉඩමේ ඊට නියමිත තැන සවි කරයි.
අප කළේ මේ කතාවේ ‘කෙටිකතාමයත්වය’ සිඳ දමා කතාව සාරාංශ කිරීමකි. තේමාත්මකය පිළිබඳ තවත් අවධානය යොමු කළේ නම් මේ කතාව තවත් සාර්ථක කරගත හැකිව තිබුණි. ඒ කෙසේවෙතත් මේ කතාව ඉතා මැනැවින් වින්‍යාසගත කළ කලාත්මක ව්‍යුහමය විචිත‍්‍රත්වයක් ඇතිකරනසුලූ අගනා ප‍්‍රබන්ධයකි. ‘පෙතියා’ නම් කෙටිකතාව නාභිගත වන්නේ ගමක වැවක සිට නාගරික පොකුණකට ස්ථාන මාරුවක් ලැබූ පෙතියා නම් මත්ස්‍යයෙකු වෙතය. අවකාශය සහ නාභිගතකරණය නම් ව්‍යුහීය අංග ඉතා වැඩදායක ලෙස කතාවේ අර්ථකාරක ශක්තියක් ඇති වන සේ භාවිත කිරීම පිළිබඳව මෙය අගනා නිදර්ශනයකි. මෙම කෙටිකතාවේදී පෙතියා ලවා මනුෂ්‍ය ජන ජීවිතය කියවයි. කළු පෙට්ටිය, ගඩුව, ගිහින් එන්න කානිවල් වැනි කෙටිකතාද අනාගත විශිෂ්ට කෙටිකතාකාරියක පිළිබඳ බලාපොරොත්තුවේ එළිදල්වයි. ‘මිදුණා මිදුණා මනාව මිදුණා!’ යනු අසපුවාසී මෙහෙණියක සියදිවි නසාගැනීමක් වටා ගෙතුණු බහුශාබ්දික බවක් ඇති වන සේ කතාව ව්‍යුහනය කළ නිර්මාණයකි. කතුවරිය තවත් සැලකිලිමත් වූයේ නම් කතාවේ රිද්මීය තානය සුලලිත කරන්නටත් කතාවේ ප‍්‍රාසංගිකතාව ඇති කරන්නටත් තිබිණි. භාෂාත්මක චිත‍්‍රණය ගැනත් ඇය තව ටිකක් කැරලිකාරී වෙන්නේ නම් හොඳය. මේ පොතේ එන බොහෝ කතා එවැනි තව ටිකක් දුර අරන් යා හැකි කෙටිකතා බව මට සිතේ. තේමාත්මකය පිළිබඳ මේ කතාවල අවධානය ඇත. ඒ තේමාත්මකය මුවහත් කරනා කලාව ඇය කෙටිකතාවේ නියැලීමෙන්ම ප‍්‍රගුණ කරනු ඇත.
පුවත්පතකට ලියැවෙන මෙවැනි කුඩා රචනයකදී කෙටිකතා පොතක එන කතා පිළිබඳ සනිදර්ශනාත්මකව සාකච්ඡුා කිරීම නවකතාවක් පිළිබඳ කෙරෙන සංවාදයකටද වඩා අපහසුය. ආඛ්‍යාන ව්‍යුහ ගණනාවකද තේමා ගණනාවකද විසල් පරාසයක විහිදෙන නිසාවෙනි. ඒ නිසා වඩාත් වැදගත් වන්නේ අපේ කතුවරියගේ කෙටිකතා පොත ඔබ විසින්ම සමීපව කියවා බැලීමයි. එසේ සමීපව කියවීමේදී පූර්ව නිර්මිත කෙටිකතාමය ආදර්ශ වෙතින් තරමක් දුරස්ථව මේ කතා වෙත එළඹෙන්නේ නම් පෞද්ගලිකව මම සතුටු වෙමි. ඒ මේ කතා කෙටිකතාව පිළිබඳ සම්මත ව්‍යුහීය ආදර්ශයන් කුඩු පට්ටම් කර දමන නව ශානර මීමංසාවක් නිසා නොවේ. කෙසේවෙතත් මේ කුඩා රචනයේ අවසාන අර්ධය මගේ සතුට වෙනුවෙන් කැපකරනු ඔබට ඉවසිය හැකිද?
මගේ සතුට නම් සුමුදු නිරාගී සෙනෙවිරත්න සිංහල කෙටිකතා කලාව තුළ අරවින්දයක් සේ පාඨක අපට ආනන්දය දෙමින් පිපී එනු දැකීමයි. ඒ සඳහා ඇති ඇගේ විශ්වසනීය ශක්ති කදම්බය ගැන මේ කෙටිකතා පොතෙන් ආරම්භක සංඥා එළි විහිදුවයි. සිංහල කෙටිකතා කලාවේ ස්ත‍්‍රී දායකත්වය සාපේක්ෂව සෑහෙන තරම් අඩුය. ඉඳහිට කෙටිකතාමය ප‍්‍රභාතයකින් මතු වෙන බොහෝ ලේඛිකාවෝ ආ වේගයෙන්ම යළි පසු බා යති. අපේ කතුවරියට එවැන්නක් නොවේවායි පැතුමක් මේ රචනයේ යටි පෙළෙහි නිධන්ව ඇත.
විප්ලවීය කතා කලාවකට අරඅඳින ලද කෙටිකතා පොත් කිහිපයක් ලියමින් අප කෙරේ බලාපොරොත්තු එළි විහිදවූ තිලිනා වීරසිංහ දැන් නිහඬව සිටින්නීය. මෑත අතීතෙක ‘මිත්තණියෝ’ නම් දුර්වල කෙටිකතා පොතක් ලියා පසෙකට වී සිටින පියසීලී විජේමාන්න කෙටිකතා කලාව ගැන ශාස්ත‍්‍රීය ශික්ෂණයකින් ලියූ වැඩිහිටි ස්ත‍්‍රියකි. ඇය දසක ගණනාවක් තිස්සේ ලියූ කෙටිකතා තුළ ආඛ්‍යාන කලාව පිළිබඳ නිරන්තර සෙවීමක ඉන්නා, සංයමයෙන් ප‍්‍රබන්ධකරණයෙහි නිරත වෙන ඉවසිලිවන්තියක දැකගන්නට අපට පුළුවන. තිලිනා වීරසිංහ සහ පියසීලි විජේමාන්න යනු මට පෙනෙන හැටියට අන්ත දෙකකි. මේ දෙකම සිංහල කෙටිකතාවට කලඑළියක් ගෙනා බවත් දෙදෙනාම ශූර කතාකාරියන් බවත් ඇත්තය. එහෙත් අපේ අවධාරණය මේ දෙදෙනාම ගැන නොවේ. සුමුදු නිරාගී සෙනෙවිරත්න නම් අලූ‍තින් අප වෙත ආ කෙටිකතාකාරිය ගැනය. ඇය අර දෙදෙනාටම මැද තැනෙක පිහිටන, ඒ දෙදෙනාගේම කතා කලාවන්ගේ සුලක්ෂණ තම කතාවට කැඳවන, විපරම්කාරී ප‍්‍රබන්ධ රචිකාවක සේ මට පෙනේ. මහාචාර්ය පියසීලී විජේමාන්නට මෙන් ශාස්ත‍්‍රාලයික වටපිටාව නිරාගී සෙනෙවිරත්නගේ කතා කලාවට අවශ්‍යයෙන්ම තිබේ. ඒ ශාස්ත‍්‍රීය ශික්ෂණය සහ ඉවසීම දැනටමත් ඇයට ඇති බවට මේ කතා ටික ප‍්‍රමාණවත්ය. තිලිනා වීරසිංහ යනු ඉතා රැුඩිකල් කතා කලාවක් ගෙන ආ ලේඛිකාවකි. පෘෂ්ටීය වියමන වැනි ව්‍යුහීය අංග සමගද දැඩි තේමාත්මක අරගල සමගද සමෝසමේ පොරකමින් ඉතා නිර්භය කතා කිහිපයක් ලියන්නට ඇය සමත් වූවාය. එහෙත් ඇයට තම කතා කලාව ඉවසිලිවන්තව මෙල්ල කරමින් පාඨකයා අල්ලා ගන්නා තානයකට පමුණුවා ගන්නට තරම් ඉසිඹුවක් තිබුණේ නැත. එහෙත් නිරාගී සෙනෙවිරත්නට මේ රැඩිකල්කමත් – ඉවසිලිවන්ත ඉසිඹුවත් යන දෙකම ඇති බව පෙනේ. මම කෙටිකතාකාරියන් හැටියට පියසීලි විජේමාන්නටත් තිලිනා වීරසිංහටත් එක සේ ප‍්‍රිය කරමි. එහෙත් ඒ දෙදෙනාගේ කතා කලා දෙක සංහිඳියාවකට ලක් කළ සාමූහික කලාවක් වෙත මම ඊටත් වඩා ප‍්‍රිය කරමි. කෙටිකතාව සේම අනෙක් සියලූ සාහිත්‍ය ශානරද නාට්‍ය කලාව මෙන්ම සාමූහික කලා බව මම කලක සිට සිතමින් සිටිමි. ඇත්තෙන්ම, එවැනි කතා කලාවක් ලේඛිකාවක අතින් පැළවෙනු දකින්නට මම මග බලා ඉමි. නිරාගී සෙනෙවිරත්නගේ කෙටිකතාමය සම්ප‍්‍රාප්තිය ඒ අපේක්ෂා වෙත සිහිලක් දෙවයි. ඒ මගේ සතුටය. මම මේ නිරාගි සෙනෙවිරත්න එසේ ලිවිය යුතුය කියා යෝජනාවක් කළා නොවේ, හිතවත.
‘ගිහින් එන්න කානිවල්’ ළඟ එන සාහිත වසන්තයේදී තව තවත් කතාබහට ලක්වෙනු දකිනු රිසියෙමි. ඒ කතාබහ සැප්තැම්බර සාහිත වසන්තය අබිමුව සරැලි නගා බැස නොයා යුතුය. අපේ කෙටිකතා කලාවට වසන්ත ශ‍්‍රීයක් එක් කරන්නට හැකි ලිවීමක ඇය නිරත වෙනු ඇති බවට ඇගේ ‘කානිවල්’ කතා ලතාවේ සෝබාව නරඹමින් යන විට ඉබේම මෙන් දැනේ. ඉතිං, කෙටිකතා ගැන දිග කතා මතුව එන සේ කෙටිකතා සංරචනය කරමින් තව බොහෝ දුර ඈ ඇවිද යනු දකින්නට පෙරුම් පුරමි.
සුදර්ශන සමරවීර
ටිලි ටිලිං සීනු හඬ මැකී ගිය පසු
යකඩ බාල්දිය අතට ගෙන අම්මා තට්ටු කරන්නට වූවාය. තට්ටු කරමින් ඇය ඇමතුම් ස්වරයෙන් ‘කළු.. කළු.’ යැයි කියනු ඇසුණි. කොහේදෝ සිට කළු ගොන් නාම්බා තමන්ගේ වලිගය පිට දෙසට රෝල් කර දමාගෙන ආවේය. අම්මා සකස් කර තිබුණු පුන්නක්කු වතුර එක හුස්මට බී අවසන් කළේය. කවුරුන් හෝ පුන්නක්කු පැහැරගනීවිදැයි බියක් කළුට ඇතිදැයි හැමදාම දකින මේ දර්ශනය සමඟ සිතට නැගෙයි. පුන්නක්කු වඩිය අවසන්කොට තොල කට ලෙවකෑමෙන් පසුව අම්මා අතේ තිබුණු පුන්නක්කු ටිකද ලෙවකෑමෙන් පසුවය කළු හිස ඔසවා විවේකයක් ගැන කල්පනා කරන්නේ. හෙමීට මිදුලේ ඇති කොස් ගස යටට යන කළු ගිමන් හරින්නට පටන්ගනියි. මේ කළු ගොන් නාම්බාගේ නළලේ සුදු ලපයක් තිබුණි. කළු වසර ගණනාවකට පෙර නම් කරත්තයේ බඳින්නට යොදාගත්තේය. ගොන් නාම්බෙකු සහ කරත්තරයක වටිනාකම වචනවලින් හෝ මුදල්වලින් විස්තර කළ හැක්කක් නොවේ.
‘අසූව දශකය මැද වෙද්දී අපේ ගමේ හැම ගොවියෙකුටම ගොන් කරත්තයක් තිබුණා. කරත්ත සවාරියෙන් ලැබුණෙ එන්ජිමක් තියෙන වාහනේකින් ලැබෙන අත්දැකීම නෙවෙයි. ඒක වෙනමම අත්දැකීමක්. මැදින් මාසේදි පත්තිනි කෝවිලේ පූජාවලට යන එන බැතිමත්තු මෑණියන් වඳින්න කරත්තවලින් එන විදියට දකින එක අපූරුයි. තවම ඒවා මගේ ඇස් ඉස්සරහ මැවෙනවා. ‘ ඔය අතරේ පෙරුමාල් සීයා අතීතාවර්ජනයකට යයි.
‘අපි ගවයාට කන්න දුන්නාට පස්සේ තමයි කෑම කන්න පටන්ගත්තේ. අම්මාගේ අම්මාගෙන් අපේ අම්මාට ඒ පුරුද්ද ආවා. අම්මාගෙන් දුවලාට ඒ පුරුද්ද ගියා. ගවයාට මුලින් කන්න දුන්නේ ඇයිදැයි අපි දන්නේ නැහැ. අපි ඒක පුරුද්දට කළා. හේතුවක් හෙව්වේ නැහැ.’ සීයා විස්තර කරයි.
හේතුවක් නොවිමසාම ඉටුකරන පිළිවෙත්වලට අපි සංස්කෘතිය කියා කියන්නෙමු. අම්මාද කළුට කෑම දැම්මාට පසුව සීයාටත් කෑම බෙදා දී මගේ අතටත් කෑම බෙදා දුන්නාය. ඉස්තෝප්පුවේ සිට කෑම කන අතරේ සීයා නැවත හඬ අවදි කළේය.
ගවයා හෙවත් මිතුරා
‘ගොඩක් දුර යන්න ඕනෑ, ඉක්මනින් පලයන්‘ හීන් කෙවිටෙන් ගොනාගේ පිටට තට්ටු කරමින් කරත්තකාරයා කියන්නේය. ගොනා තමන්ගේ හක්කේ තියෙන තණකොළ හපමින් ණයගැති බව පෙන්නමින් අඩිය ඉක්මන් කරයි. ගොනාට වැටහෙන්නේ කරත්තකාරයාගේ භාෂාවද? නැතිනම් කෙවිටේ තට්ටුවද? මම කල්පනා කළෙමි.
‘කරත්තකාරයායි ගොනායි තනිවෙද්දී කරත්තකාරයා තමන්ගෙ හැම ප‍්‍රශ්නයක්ම ගොනා එක්ක කියන්න පටන්ගන්නවා.
ඉස්සර ගවයන්ට කතාකරන්න පුළුවන්. එක්තරා මිනිහෙක් තමන්ගෙ ගවයාට දරුවාට වගේ සැලකුවා. මෙහෙම කාලය ගතවෙද්දී මේ මිනිහාගේ මරණය ළං වුණා. මරණය ගැන යමරජු ගවයාට කීවාලූ. ඒ ගැන දැනගෙන ගවයා තමන්ගේ ස්වාමියාට කීවාලූ ඔයා මැරෙන්නයි ඉන්නේ, ඒකෙන් ගැලවෙන්න නම් දොරකඩ කිරි කළයක් තියන්න කියලා. කිරි කළය නිසා ගොවියාට මරණය ළඟා කරවන්න යමරජුට බැරිවුණාලූ. කිරි කළය පසුකර යන්න යමරජුට බැහැලූ. ගවයන් ගොළු කරන්නට යම රජු සාප කළේ එයින් පසුවලූ. කතා නොකළත් ගවයා හරි බුද්ධිමත්ලූ.’
පරම්පරාවෙන් දෙමළ ගැමියන් අතර හුවමාරු වුණ කතාවකි ඒ. ගවයා කතා නොකළත් මිනිසුන් කියන දේ තේරුම් ගන්නා බව ඉතිහාසය පුරාම ගොවියන් විශ්වාස කළ බව සීයා කී ඒ කතාවෙන් වැටහෙන්නේය. කොහොම වුණත් මේ විශ්වාසයන් නිසා කරත්තකරුවා තමාගේ හොඳම මිත‍්‍රයෙකු විදියට ගවයා සලකයි.
දුරබැහැර යද්දී ගොනාටත් කරත්තකාරයාටත් පිපාසාව දැනේ. ඊට ගව-මිනිස් වෙනසක් නැත. එකම පිපාසයකි. ඒ නිසා මේ මිත‍්‍රයන් දෙපලට වතුර බොන්නට පහසුකම් සැපයූ ප‍්‍රසිද්ධ ස්ථාන බොහොමයක් තිබුණි. යාපනයේ ‘මුණි’ කෝවිල, හින්දු විද්‍යාලය ඒ වගේ වතුර තිබුණ තැන්ය.
විශ්වලිංගම් සහ මාරිමුත්තු කරත්ත ගැන විස්තර කීවේය. මඩත්තුවාසල් ගණ දෙවියන්ගේ කෝවිලට පැමිණ, පූජකවරයා දෙන විභූති සහ තිලකය ගවයාගේ නළලේත් ආලේප කරන්නට විශ්වලිංගම් මහත්තයා හුරුව සිටින්නේය. දුම්කොළ වත්තේ රැුකියාවට එද්දී කූඩයක් පිරෙන්නට ගවයාගේ ප‍්‍රියතම ආහාර අරගෙන එන්නට මාරිමුත්තු මහත්තයා ප‍්‍රිය කරන්නේය. මේ දෙදෙනාම ගවයා සමඟ ආත්මීයව බැඳී සිටින්නෝය.
අනෙක් අතට ගවයා දෙවියෙකි. ගොවියා ගවයාට කෘතගුණ සලකන්නට තමන්ගේම සිරිත් විරිත් නිර්මාණය කරගෙන ඇත්තේය. තෛපොංගල් දිනයට පසුවදා ගවයා නාවා පිරිසිදු කරන්නට ගොවියා පෙළඹෙන්නේය. ගවයා නාවා, මල්මාලා දමා, විසිතුරු වර්ණවලින් ඇඟ පාට කර ප‍්‍රණීත කෑම සකසා කැවීමට ගොවියා හුරුව සිටියි. කරත්තය ඇදගෙන යෑම ගවයාට වේදනාවක් බව සැබෑවකි. ඒ වේදනාව ගවයාට ලබාදීම ගැන ජානගත වේදනාවක් ගොවියන්ට ඇත. ගවයා වේදනාව දරාගෙන ඒ කටයුත්ත කිරීමට තරම් ශක්තිමත් බවත් ගැමියා විශ්වාස කරන්නේය.
තරග
තෛපොංගල් පසුවී තුන්වැනි දිනය කරත්තකරුවන්ට සුවිශේෂීය. ගොන් පොර හා ගොන් කරත්ත රේස් ඒ කාලයේදී පැවැත්වෙයි. දමිළයන් තම වීරත්වය පෙන්වන්නේ ඒ දිනයේදීය. ගොන් පොර පිටියට එන ගොනාගේ මොල්ලියේ එල්ලී විනාඩි තුනක් හෝ හතරක් නොවැටී ඉන්නට හැකි කෙනා ජයග‍්‍රාහකයා වෙයි. ගොන් පොරවලට කියන්නේ ජල්ලිකට්ටු කියාය. ජල්ලිකට්ටු දැන් ලංකාවේ නැත.
ජල්ලිකට්ටුවලදී ගවයා කලබල වෙන බව ඇත්තය. එහෙත් ස්පාඤ්ඤයේ ගොං පොර මෙන් ජල්ලිකට්ටුවලදී ගවයාට හිංසාවක් සිදු නොවෙන බව දෙමළ ජනයා විශ්වාස කරති. ගවයන් එකිනෙකා කෙටවීම ජල්ලිකට්ටුවලදී සිදු නොවෙයි. ගවයා සමඟ තරගයට දිවීම සිදුවෙයි. ගවයා සහ මිනිසා අතර ඇති බැඳීම ශක්තිමත් කරවන්නට ජල්ලිකට්ටු සමත් යැයි ජනතාව විශ්වාස කරති.
‘ගවයාට ආදරය කරන හැටි අපට උගන්වන්නට උඹලා ඕනෑ නැහැ. අපි ගවයාට වඳිනවා.’ ජල්ලිකට්ටුවලට විරුද්ධ වෙන සත්ව අවිහිංසාවාදී සංවිධානවලට දෙමළ ගැමියා කියයි. මේ සියල්ල වෙනස් කළ නොහැකි ගැමි විශ්වාසයන්ය.
ගොන් පොරවලට අමතරව ගොන් කරත්ත රේස්ද පැවැත්වෙයි. එය විනෝදාත්මක ක‍්‍රීඩාවකි. තරගය ඇත්තේ ගම් අතරය. තමන්ගේ ගමේ අභිමානය රකිනු පිණිස ගොවියෝ ගොන් පොරවලට එක්වෙති. කරත්ත රේස් පැවැත්වෙන පිට්ටනියම අතුරු සිදුරු නැතිව පිරි ඉතිරී යයි. තවත් වසරක් යන තෙක් ගමේ නම ගොඩදමන්නෝ පිටියේ සිටින මේ ක‍්‍රීඩකයෝය. ජයග‍්‍රාහකයාගේ ගමට ලැබෙන්නේ ඉහළ අභිමානයකි.
සැහැල්ලූ‍ම කරත්තයකුත්, තණ්ඩලමේ දෙකෙළවර ශක්තිමත් ගවයන් දෙදෙනෙකුත් බැඳ ඒ දෙපළ දක්ෂ ලෙස මෙහෙයවන්නා කරත්ත රේස් වීරයා බවට පත්වෙයි. ජල්ලිකට්ටු අද නැතත් උතුරු නැගෙනහිර ප‍්‍රදේශවල කරත්ත රේස් නම් සංවිධානය වෙයි. එහෙත් අද ඒවා වටා බැඳුණු සංස්කෘතිය පෙනෙන්නට නැත. ඉන්දියාවේ නම් අදත් ගැමි ප‍්‍රදේශවල ඒ සංස්කෘතිය ඇත. ජල්ලිකට්ටු නවත්වන්නට උත්සාහ ගනිද්දී භේද නැතිව දෙමළ ජනතාව එයට විරුද්ධව එක්වුණේ ඒ නිසාය. ලංකාවේ සංස්කෘතිය නැති වුණත් අද වුව කරත්ත තරගයක් නරඹන්නට එන පිරිස නම් අඩු නොවෙන්නේය.
වඩක්කන් ගවයා
සිවගුරු මහත්තයා දැන් පදිංචිව සිටින්නේ සිඞ්නිවලය. ඔහුටද ගොනුන්, ගොන් කරත්ත ගැන අපූරු අත්දැකීම් තිබේ. ‘වඩක්කන්’ (උතුරු* ගවයා කරත්තවලට බඳින්න සුදුසුම ගවයා විය. වඩක්කන් ගවයා යනු දකුණු ඉන්දියාවෙන් ගෙන ආ ගවයන්ය. දකුණු ඉන්දියාව ඉන්දියාවට අනුව ‘කිලක්ක’ (දකුණ) වුණාට ලංකාවේ උතුරට එය පිහිටියේ උතුරෙනි. ඒ නිසා දකුණු ඉන්දියාවේ ගවයා වඩක්කන් ගවයා විය. ලොකු මොල්ලිය සමඟ ශක්තිමත් උරහිස් ඇති මේ ගවයා තුරෙඟකුටත් වඩා ශක්තියේ සංකේතයක් ලෙස ගැළපෙන්නේය. 1940 පමණ කාලයේදී පේදුරුතුඩුව, කන්කසන්තුරේ සහ වැල්වැටිතුරේ වැනි ප‍්‍රදේශවල තිබුණු විශාල වරායන් හරහා මුහුදෙන් වඩක්කන් ගවයන් ගෙන්වා ඇත. ලංකාවේ අදත් එලෙස ආ ගවයෝ පදිංචිව සිටිති. යුද්ධයෙන් නැතිවුණේ මිනිස් ජීවිත පමණක් නොවේ. මේ ගවයන්ගේ ජීවිතත් යුද්ධය සමඟ විනාශ විය.
වඩක්කන් ගවයන් ලංකාවට ගෙනැවිත් ඇත්තේ සලංගු නම් රුවල් නැව් පාවිච්චි කරමින්ය. එසේ ගෙන්වූ ගවයන් කයිට්ස් දුපතේ ආරක්ෂිත ලෙස ගාල් කර ඇතැයි සිවගුරු මහත්තයා කියයි. කයිට්ස් දුපතේ නිදැල්ලේ තබන ගවයා පරිසරයට හුරුවෙමින් නිදැල්ලේ හැසිරෙන්නේය. දුපත නිසා පලායන්නටත් නොහැකිය. එයට ‘නිදැල් තැනක් සොයනවා’ යනුවෙන් ජනවහරේ කියන්නේය.
‘මෙසේ ගාල් කර සිටි ගවයෝ ඉතා සුදු වූහ. තරබාරු වූහ. ශක්තිමත් වූහ. අවුවට එවැනි ගවයෙකුගේ ඇඟ දිළිසෙයි. අඩියක් පමණ ඔවුන්ගේ අං දිගුවිය.’ තිල්ලෙචිවන් නම් කතුවරයාගේ අන්දකාල කදෛයිගල් (එදා කාලයේ කතා) නම් වූ කෘතියෙහි මෙවැනි ගවයන් ගැන එසේ කියයි.
‘අන්නාමෙලෙ පෙදෙසින් ආ ගවයන් දකුණු ඉන්දියාවේ ඇති තිරුවන්නාමලෙලෙ ප‍්‍රදේශයෙන් නැව් ගත කර කයිට්ස් දුපතේ ගාල් කිරීම සිරිතක් විය. එසේ කිරීමෙන් අනතුරුව ගවයන් මිලදී ගන්නන්ගෙන් සහ තැරැුව්කරුවන්ගෙන් කයිට්ස් දුපත පිරී ඉතිරි යන්නේ කෝවිලේ උත්සවයක් ලෙසය.’ මලරුම් නිනෛවුගල් හෙවත් ‘සිහියට නැගෙන මතකයන්’ නම් කෘතිය ලියන වරදර් නම් කතුවරයා විසින් එලෙස ගව ව්‍යාපාරය ගැන විස්තර කරයි.
සම්ප‍්‍රදායක අවසානය
‘කරත්ත සම්ප‍්‍රදායේ අවසානය පටන්ගත්තේ කොතැනින්ද?’ සීයාගෙනුත්, විශ්වලිංගම් සහ මාරිමුත්තු මහත්වරුන්ගෙනුත් පිළිතුරු සෙවීමි.
80 දශකයේ මැද භාගයේ දී අත්ට‍්‍රැක්ටර් පැමිණීමත් සමඟම ගොන් කරත්තයේ පරිහාණිය ආරම්භ වී ඇත. ගවයන්ගේ බෙල්ලේ තිබුණු ‘ටිලි ටිලිං ටිලි ටිලිං’ සීනු හඬ කෙමෙන් කෙමෙන් නැතිව ගියේය. ඒ වෙනුවට ‘ඩරරරර ඩක ඩක ඩරරර ඩක ඩක’ යැයි අත්ට‍්‍රැක්ටර හඬ ගම් පුරාවට රැුව් දෙන්නට පටන්ගෙන ඇත. ගොං කරත්තයත්, ගවයාගේ සීනු හඬත් මඟ දී දුටුවොත් හැරි හැරී බලන තරමට ප‍්‍රදර්ශන භාණ්ඩයක් වෙන්නට පටන්ගෙන ඇත්තේ ඉන් පසුවය.
‘ආදරණීය කරත්තකරුවාණෙනි
දක්කන්න කරත්තය දක්කන්න
යමු, අලූත් නගරයකට
සවස් වෙන්න කලින් දක්කන්න.‘
කරත්තකාරයා ගැන නීලාවන් නම් කවියා විසින් ‘ඔ වන්ඩිකාරා’ නමින් 1965 දී රචිත කවි පෙළෙහි එසේ එයි. පසුකාලයක එය ගීතයක් බවට පත්විය. දැන් එදා මෙන් අලූත් නගරයක් සොයා යන්නට කරත්තය පාවිච්චි වෙන්නේ අඩුවෙනි. සම්ප‍්‍රදාය සමඟ යමින් වඩක්කන් ගවයෙකු සමඟ කරත්තයක් රැුගෙන යන ගොවියන් අදත් උතුරේ දකින්නට නැතිවා නොවේ. එහෙත් බොහෝ නිවෙස්වල වාහනය වී ඇත්තේ මෝටර් සයිකලය හෝ ත‍්‍රීවීලරයයි. කරත්තය වෙනුවට පුංචි ලොරි බට්ටන් පැමිණ ඇත. එහෙත් ගවයාගේ තාලයට පැද්දෙමින්, ඒ තාලයටම වැනෙන සීනුවට නැළවෙමින් ලබන සැහැල්ලූ‍ව අද ඒසී බස්රියකට නැඟු‍ණත් දැනෙන්නේ නැති බව කරත්තයට ආදරය කරන ගැමියෝ කියන්නෝය.
ජෙගන් ගනේෂන්
මාංචු නොදැම්මේ ඇයි?
පොලිස් අත්අඩංගුවේදී ඝාතනයවීම නැවතත් ආරම්භ වී ඇත. සියලූ යහපාලන මූලධර්මයන් රජ කරවන්නට ශපථකොට බලයට පත් මෙම නව රජය පත්වීමෙන් අනතුරුවත් මෙම මාතර සිදුවීමත් සමග පොලිස් ඝාතන රැුල්ල නැවත ආරම්භවී ඇත. පොලීසිය ප‍්‍රකාශ කරන්නේ සැකකරු ආයුධ පෙන්වීමට ගොස් සිටියදී ඔහු අත්බෝම්බයක් පොලීසිය දෙසට එල්ලකිරීමට උත්සහ කිරීමේදී ආත්මාරක්‍ෂාව සදහා පොලීසිය වෙඩි තැබූ බවයි. සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් පොලීසියෙහි මූලික අනාවරණය වූයේ මෙම සිද්ධියට සම්බන්ධ සැකකරුවන් අතර බරපතල ගණයේ අපරාධවලට සම්බන්ධ පුද්ගලයින් සිටින බවයි.
ඝාතනය වන අවස්ථාව වන විට එම පුද්ගලයා පොලිස් අත්අඩංගුවේ සිට ඇත. පොලිසිය සදහා නිකුත් කර ඇති දෙපාර්තමේන්තු නියෝගවල ඒ20 දරන නියෝගයෙහි පොලිස් ආරක්‍ෂාව භාරයේ සිටින තැනැත්තෙකු සම්බන්ධයෙන් පොලීසිය ක‍්‍රියාකළ යුතු ආකාරය සම්බන්ධයෙන් නීතිරීති දක්වා ඇති අතර මෙම රෙගුලාසියෙහි අත්අඩංගුවේ පසුවෙන තැනැත්තෙකු සම්බන්ධයෙන් පොලිසිය සතු යුතුකම් මෙන්ම පොලිස් භාරයේ සිටින තැනැත්තෙකුගේ අයිතිවාසිකම්ද දක්වා ඇත.
එසේම පොලිසිය අත්අඩංගුවට ගන්නා පුද්ගලයෙකුට මාංචු දැමීම සම්බන්ධයෙන් එහි 3වන වගන්තියෙහි විස්තර කොට ඇත. එහි සදහන් කරන්නේ ජ්‍යෙෂ්ඨ පොලිස් නිලධාරියෙකු අභිමතය පරිදි පුද්ගලයෙකු පැනයාම වැළැක්වීම සදහා අත්මාංචු පැළදවිය හැකි බවයි. එසේම මෙම රෙගුලාසියේ 8 වන කොටසෙහි සිරභාරයේ සිටින තැනැත්තන් භාරව යාම සම්බන්ධයෙන් ප‍්‍රතිපාදන දක්වා ඇත. එහි පැහැදිලිව දක්වා ඇති එක් නියෝගයක් නම් පැනයන්නට හෝ සැහැසිවන්නට ඉඩ ඇති කෙනෙකු කැටුව යාමට සෑහෙන තරම් බලවත් ආරක්‍ෂකයන් යොදන්නට සැලකිලිමත් විය යුතුය යන්නයි. එසේම එම තැනැත්තන් තමන්ට මෙල්ල කරගත හැකි දුර ප‍්‍රමාණයක තබාගන්නට ආරක්‍ෂකයන් කටයුතු කළ යුතු බවද දක්වා ඇත.
මෙම තැනැත්තා අත්අඩංගුවට පත්වූ අවස්ථාවේ සහ පොලිසියට රැුගෙන යන අවස්ථාවේදී ඔහුගේ අත්පා ගැටගසා තිබූ ආකාරය සමාජ ජාලා තුළ සංසරණය වූ ජායාරූපවල දක්නට ලැබේ. මෙම තැනැත්තා ඇතුළු කණ්ඩායම මිනිඋෂි වර්ගයේ අතිනවීන ස්වයංක‍්‍රිය ආයුධයක් හා වෙනත් ආයුධවලින් සන්නද්ධව මංකොල්ලය සිදුකිරීමට තැත්කළ බව පොලිසිය දන්නා කාරණයෙකි. මංකොල්ලය අතරතුරේදී සොර කණ්ඩායම විසින් මාතර ගාලූ පාරේදී ඉවක් බවක් නොමැතිව වෙඩි තැබීම සිදුකළ බවද පොලිසිය දන්නා කාරණයෙකි. මියගිය සැකකරු අත්අඩංගුවට පත්වන අවස්ථාව වන විට මෙම වෙඩි තැබීම්වලින් පුද්ගලයන් කිහිපදෙනෙකු තුවාලවූ සහ පොලිස් නිලධාරියෙකු මියගිය බවද පොලිසිය දන්නා කාරණයෙකි. සැකකරුවන් කිහිපදෙනෙකු සිද්ධියෙන් පසු පලාගිය බවද පොලිසිය දන්නා කාරණයෙකි. මෙම සියලූ කරුණු ගැන නිසි අවබෝධයක් ඇති පොලිසිය, මියගිය සැකකරු පොලිස් ස්ථානයට ගෙනගොස් එහිදී ඔහු කරන ලද ප‍්‍රකාශයක් මත තවත් ආයුධ සොයා කිරල කැලේ ප‍්‍රදේශයට ගෙනයද්දී සැකකරු පොලිස් කණ්ඩායම සමග නිදහස්ව ගෙනගියාය යන කාරණය ප‍්‍රශ්න සහගතය. පෙර සදහන් කළ පොලිස් රෙගුලාසිවල පැහැදිලිව දක්වා ඇත්තේ අත්මාංචු පැළැඳවීම නොකළ යුත්තේ සැකකරු අස්ථානයේ අවමානයට ලක්වන අවස්ථාවක පමණකි යනුවෙනි. මෙම සැකකරුගේ පෙර ක‍්‍රියාකලාපය මත ඔහුට අත්මාංචු නොපළදවා සිටීමේ කිසිදු අවශ්‍යතාවක් නැත. තත්වය එසේ නම් මෙම පුද්ගලයා නිදහස්ව අත්මාංචු නොපළ`දවා, නිසි ආරක්ෂිත ක‍්‍රමවේදයක් අනුගමනය නොකොට කිරල කැලේ ප‍්‍රදේශයකට ගෙනයාමට උපදෙස් දෙනු ලැබූ මාතර පොලිස් පරීක්‍ෂකවරයා සහ මෙම ගමනට සම්බන්ධවූ සියලූ නිලධාරීන් රාජකාරිය නිසි ආකාරයකින් ඉටු නොකිරීම සහ නීතිවිරෝධී නොකරහැරීම යන වරදට වරදකරුවන් විය යුතුය. තමන්ගේ භාරයේ සිටියදී සැකකරුවන් මරණයට පත්වීම සම්බන්ධව ලංකාවේ පොලීසියට කැළල් වූ ඉතිහාසයක් ඇත. එය පසුගිය ආණ්ඩුව සමයේදී ඉතා බරපතළ ලෙස සිදුවූ සාමාන්‍යකරණයක් බවට පත්විය. සමහර අවස්ථාවලදී අත්මාංචු පැළදසිටි සැකකරුවන් පවා බෝම්බ ප‍්‍රහාර එල්ලකරන ලද බවට එම සැකකරුවන්ගේ මියයෑමෙන් පසු පොලීසිය ප‍්‍රකාශකර සිටියේ ය.
ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 13 වන ව්‍යවස්ථාවේ (වගන්තියේ) මූලික අයිතිවාසිකමක් වශයෙන් දක්වා ඇත්තේ ඕනෑම පුද්ගලයෙකුට තමන්ට එරෙහි චෝදනාවලට සාධාරණ නඩු විභාගයක් සඳහා අයිතියක් ඇති බවත් නීතියෙන් නියම කරනු ලැබූ කාර්ය පටිපාටියට අනුකූලව නිසි අධිකරණයක් මගින් නිකුත් කළ ආඥාවක් මත මිස කිසිම තැනැත්තෙකු මරණීය දණ්ඩනයට හෝ වෙනත් කිසිදු දඬුවමකට යටත් නොකළ යුතු බවත්, වරදකරුවකු බවට ඔප්පු වන තෙක් නීතිය විසින් ඔහු නිර්දෝෂී පුද්ගලයෙකු බවට පුර්ව නිගමනය කරන බවත්ය. ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව මගින් කර ඇත්තේ නීතියේ නිසි ක‍්‍රියාදාමයට පරිබාහිරව කටයුතු කිරීමෙන් පුද්ගලයන්ට සිදුවන අසාධාරණයන් වළක්වාලීමය. අපේ නීතියෙහි ‘ජීවත්වීමේ අයිතිය’ අයිතිවාසිකමක් වශයෙන් දක්වා නොමැත.
ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් තීරණය කරනු ලැබූ ‘ශ‍්‍රියානි සිල්වා එදිරිව ඉද්දමල්ගොඩ පොලිස් ස්ථානාධිපති, පයාගල පොලිස් ස්ථානය’ යන නඩුවේදී ජීවත්වීමේ අයිතිය සෑම පුද්ගලයකුටම හිමි බවට තීරණය කරන ලදි. එම නඩුවට පාදකවූ සිද්ධිය වන්නේ පයාගල පොලිස් ස්ථානය තුළදී පුද්ගලයෙකු පොලිස් පහරදීම් නිසා මරණයට පත්වීමයි. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් තීරණය කරනු ලැබුවේ මියගිය පුද්ගලයාගේ ජීවත්වීමේ අයිතිය පොලීසිය විසින් අහිමිකර ඇති බවත් ඔහුට සාධාරණ නඩු විභාගයක් සඳහා පෙනීසිටීමේ අයිතිය පොලීසිය විසින් අහිමිකර ඇති බවත්, ඔහුට නිසි අධිකරණ ක‍්‍රමවේදයකින් තොරව මරණයට පත්කිරීමෙන් දඬුවම් කර ඇති බවත්ය.
අඟුලාන ද්විත්ව මිනීමැරුම් නඩුවේදීද ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය පොලීසියේ ක‍්‍රියාකාරීත්වය සම්බන්ධව දරුණු විවේචනයක් ගෙනාවේය. අඟුලාන පොලීසිය භාරයේ සිටි තරුණයන් දෙදෙනෙකු පොලීසිය විසින් මරණයට පත්කිරීම සම්බන්ධව එම පොලිස් ස්ථානාධිපතිවරයාට සහ තවත් තිදෙනෙකුට එරෙහිව නඩුවක් ත‍්‍රිපුද්ගල මහාධිකරණ විනිශ්චය සභාවක් ඉදිරියේ විභාග විය. එම නඩුවේදී ඔවුන්ට මරණ දඩුුවම නියම කරන ලද අතර පසුව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට කළ අභියාචනයද නිෂ්ප‍්‍රභ විය. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ නඩු තීන්දුවේදී පැහැදිලිව දක්වා ඇත්තේ රටෙහි නීත්‍යනුකූල හමුදාවක සාමාජිකයන් විසින් මිනිසුන් නීති විරෝධී ලෙස අත්අඩංගුවට ගැනීම, රඳවා තබාගැනීම, පහරදීම ඔවුන් අත්අඩංගුවේදී මරණයට පත්කිරීම සමාජයට ඉතාම භයංකර තත්වයක් ගෙනදෙන්නක් බවයි. තීන්දුවේ වැඩිදුරටත් දක්වා ඇත්තේ රටේ පුරවැසියන්ගේ ජීවිත සම්බන්ධ වගකීම හමුදාවක සාමාජිකයන්ට ලබාදී ඇත්තේ එම සමාජිකයා දරන තනතුර ගෞරවනීය තනතුරක් ලෙස සලකා බවය. පුරවැසියෙන්ගේ ජීවිත සම්බන්ධ වගකීම හමුදාවක සාමාජිකයෙකු තමන්ට රිසි සේ අපයෝජනය කරන්නේ නම් එයින් සමාජය පත්වන භීතිය අතිමහත් බවය.
මෙම නඩු තීන්දු සහ සිද්ධීන් සම්බන්ධයෙන් පොලිස් දෙපාර්තමේන්තුව නොදැන සිටියා විය නොහැක. පොලිස් අභ්‍යාස විද්‍යාලයේ සිට වෘත්තීය ජීවිතය අවසන් වන තෙක් පොලිස් නිලධාරියෙකු මෙම කාරණා ගැන ඉගෙනගන්නවා ඇත.
පාතාලය මර්දනය කිරීම සහ ජනජීවිතය සුරක්‍ෂිත කිරීම පොලීසියේ වගකීමක් වේ. පාතාලය සමාජය තුල පිළිකාවක් සේ වර්ධනය වී ඇත. සමාජයේ නිදහස් පැවැත්මට එය විශාල බාධාවක් වී ඇත. එහෙත් පොලීසියට පාතාලය සේ ක‍්‍රියා කළ නොහැක. පොලීසිය ක‍්‍රියාත්මක විය යුත්තේ රටේ නීති රාමුව තුළ සිටය. පොලීසිය නීතිය තමන්ට රිසි ආකාරයට දිගහැරීමට හෝ නැවීමට යාමෙන් සිදුවන්නේ සමාජය තවතවත් භීතියට හා පීඩනයට පත්වීම පමණි. මියගියේ පාතාල සමාජිකයෙකු නිසා සමහර මාධ්‍යජාලවල සටහන් තැබූ සමහරෙකු කියාසිටියේ පොලීසියේ ක‍්‍රියාව පැසසිය යුතු බවය. ඔවුන්ට අමතක වී ඇති කාරණය වන්නේ යම් හෙයකින් තමන්ට තම පවුලේ සාමාජිකයෙකුට හෝ වෙනත් අහිංසකයෙකුට එම ඉරණම අත්වුවහොත් එයට තමා දක්වන ප‍්‍රතිචාරය කුමක්ද යන්නයි.
පොලිසියකට හෝ හමුදාවකට තමන්ට රිසි සේ නීතිය අපයෝජනයට ලක්කරන්නට ඉඩ දුනහොත් එහි ප‍්‍රතිඵලය වන්නේ මිලිටරි ජුන්ටාවකි. මෙරට ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී රටකි. මේ ආකාරයේ සිද්ධීන් පාලනය තුළට ගෙනඑන්නේ නම් සහ පාලකයා මෙවැනි සිද්ධීන් අනුමත කරන්නේ නම් එතැනදී ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයේ හරයාත්මක ලක්ෂණයන් සමාජයෙන් ඉවත්ව යනවා ඇත. ඉතිහාසයේ යම්යම් තැන්වලදී පාලකයාගේ දරදඬුභාවය මත ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී හරයන් සමාජයෙන් ඉවත්වූ අවස්ථා දක්නට ඇත. එහෙත් අද සමාජය යම් ආකාරයක ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී සැකැස්මක් තුළ පවතින අතර එහි අයිතිවාසිකම් සඳහා යම් ගරුත්වයක් හෝ වටිනාකමක් ලබාදී ඇත. නීතිය හැකිළීමට ගනු ලබන ප‍්‍රයත්නයන් නොඉවසිය යුත්තේ එසේ වුවහොත් එය සමස්ත සමාජයේම ආරක්‍ෂණ යන්ත‍්‍රණය අක‍්‍රිය කරන බැවිනි.
බුදුන් දැකීම සහ සඟුන් පෙනීම
”සර්දාවෙන් ගොඩ නැංවුණු බිත්තියෙ
හීන් සිදුරකින්, බිඳුණ තැනක ඇති
එළියක් ගිලිහේ බුදුන්ගෙ මුහුණින්
බදුන් මුහුණ මට හොඳින් පෙනේ
එනමුත් සර්දාවක් මට නැත
එලියක් පමණක් මා දෑසේ ඇත”: අබිනික්මන, සිරි ගුනසිංහ –
සිරි ගුනසිංහගේ අබිනික්මන නමැති කාව්‍ය සංග‍්‍රහයේ ඇතුළත් ”බුදුන් දැකීම” නමැති කවි පන්තිය සාම්ප‍්‍රදායික විචාරකයන් දැඩි ෙදා්ෂ දර්ශනයට ලක් කළේ සිරි ගුනසිංහ බටහිරට ගැතිකම් කරන්නෙකු ලෙස අවලාද නඟමිනි. එ් අවලාදවල බලපෑම නිසාෙදා්; එ් අවලාදවලට බියට පත්වූ නිසාෙදා් සිරි ගුනසිංහගෙන් අනතුරුව වෙනත් කවීන් අතින් එවැනි තියුණු දෘෂ්ටියක් කුළුගැන්වෙන කවි ලියවුණේ නැත.
තෙවැනි ඇසකින් තමන් හාත්පස සමාජය දකින්නට, අවිචාරයෙන් වියුක්තව තීන්දු තීරණ ගැනීමට, නවීන චින්තනයේ පහසින් පිබිදෙන්නට සිරි ගුනසිංහ ස්වකීය කාව්‍ය නිර්මාණ ඔස්සේ පුළුල් ෙදාරටුවක් විවර කිරීමට ප්‍රෝත්සාහී විය. සිරි ගුනසිංහ විවර කිරීමට යෙදුණ ෙදාරටුවෙන් ඇතුළුව ඉදිරිගාමී ගමනක් යන්නට අප අසමත් වීම අභාග්‍යයකි. එ් අසමත්වීම වඩාලාත් කැපී පෙනෙන්නේ අධ්‍යාපන ක්ෂේත‍්‍රය තුළය.
අද අප ජීවත් වන්නේ නවීන සමාජයක උරුමක්කාරයන් වීමට අවශ්‍ය දැක්මක් නැති උදවිය සේය. පටු දෘෂ්ටිවාද කරපින්නාගෙන විනාශය ලූහුබඳින්නන් සේය. රට, ජාතිය සහ ආගම මුල් කර ගන්නා සෑම සංවාදයක්ම වෛරී සහගත සොබාවයකින් ගොඩ නඟන්නන් අතර කැපී පෙනෙන්නේ අධ්‍යාපන වරප‍්‍රසාදය ලත් පුද්ගලයන්ය. මහා ඛේදය වන්නේ බෞද්ධ භික්ෂුව එහි මුල් අසුන දරා සිටීමය.
නිරුවත් වීම
පසු ගිය දින කිහිපය තුළ ජන මාධ්‍ය ඔස්සේ අවධානය යොමු කළ ප‍්‍රධාන මාතෘකා දෙකක් සිහිපත් කිරීමට කැමැත්තෙමි. ඉන් එකකට මුල් වන්නේ ගලගොඩඅත්තේ හිමියන්ය. අනික් පුවතට මුල් වන්නේ තිරශ්චීන අන්දමින් ඝාතනය කළ දිවියාය.
ගලගොඩඅත්තේ හිමියන් වෙනුවෙන් හඬ නැඟූ උදවිය අතර සංඝයා වහන්සේලා ප‍්‍රමුඛ වුව ගිහියන් ද දක්නට ලැබිණි. මේ දෙපාර්ශ්වයේම මතය වූයේ සංවිධානාත්මකව, හා කුමන්ත‍්‍රණකාරී ලෙස බෞද්ධ විරෝධී කටයුතු ආණ්ඩුවෙන් සිදු කරන බවය. මේ දෙපාර්ශ්වයම, අධිකරණයෙන් ගලගොඩඅත්තේ හිමියන් වරදකරුවෙකු බවට පත් කර දඬුවම් නියම කිරීම සම්බන්ධයෙන් කෝපයට පත්ව සිටි බව හොඳින්ම ගම්‍ය විය. එ් කෝපයට අදාළ හේතුව සැබවින්ම කුමක් ද? කෝපයට හේතුව සන්ධ්‍යා එක්නැළිගොඩ මහත්මියට අධිකරණයෙන් යුක්තිය ඉටු වීමය. ඉන් ගම්‍ය වන්නේ කවර සංදර්භයක දී වුව ඇතැමුන් තමන් අකමැති පුද්ගලයන්ට අසාධාරණයක් වූ විට නෛතික අවකාශයක් ඔස්සේ යුක්තිය ඉටුවීම නොයිවසීමය. මේ සිංහල බෞද්ධයන්ගේ අනන්‍යතාව ද?
ලංකාවේ පරිසර විනාශය හා සත්ව හිංසනය ගැන කටයුතු කරන පුද්ගලයන්, එ් එ් කටයුතුවල නිමග්නවන්නේ අදාළ ක්ෂේත‍්‍රයන් ගැන අවබෝධයක් ඇති උදවිය ලෙසයි. එහෙත් එ් අවබෝධය යටපත් කරගෙන ජාතිවාදය හා ආගමික අන්තවාදය ඉස්මත්තට ගෙන කටයුතු කිරීම විශද කරන්නේ කුමක් ද? මේ උදවිය පැහැදිලිවම සිදු කරන්නේ සාමාන්ය ජනතාව තුළ පටු දෘෂ්ටිවාදයන් රෝපණය කිරීමය. එය අතිශයින් ඛේදනීය තත්වයකි. එ් වූ කලී තමන්ගේ පරිසරකාමී බව අවභාවිත කිරීමක් ද වන්නේය.
දිවියා ඝාතනය කළ අන්දම සාපරාධීය. එය සිදු වුණේ උතුරේ දී ය. එ් සිදුවීම ඔස්සේ ඊට දේශපාලනික අර්ථ කථනයක් ලබා දීම පවසන්නේ පරිසරවේදීන් සාපරාධී සත්ව හිංසනයට එහා ගිය දෘෂ්ටිවාදයකින් මඬනා ලද බවය.
ගලගොඩඅත්තේ හිමියන් වෙනුවෙන් හඬ නැඟූ අය පරිහරණය කළ භාෂාවත්, පරිසර විනාශය හා සත්ව හිංසනය වෙනුවෙන් හඬ නැඟූ අය පරිහරණය කළ භාෂාවත් ඉන් ගම්‍ය වූ ධ්වනියත් එක සමානය.තතු කෙසේ වුව මේ දෙපාර්ශ්වය අවසන ගොඩ නඟන්නට යෙදුණ ප‍්‍රවාදය වූයේ වත්මන් ආණ්ඩුව සිංහල බෞද්ධ ජනතාවට හානිකර පාලනයක් ගෙනයන බවයි. මේ ප‍්‍රවාදය ගොඩ නඟන්නේ කුමට ද?
පැහැදිලිවම ජාතිවාදයට ප‍්‍රාණය සැපයීමටය. දුරස්ථ වෙමින් පවතින යුද මානසිකත්වය කරා සිංහල බෞද්ධ සමාජය තල්ලූ කිරීමටය. සුව වීමට කල් අල්ලමින් තිබෙන තුවාල පැරීමටය.
මහින්ද රාජපක්ෂත්, ගෝඨාභය රාජපක්ෂත් රාජ්‍ය බලය අත්පත් කර ගැනීමට වෑයම් කරන්නේ ජාතිවාදය පෙරටු කරගෙනය. එ් වෙනුවෙන් භික්ෂු චරිතය ඔවුන් හොඳින් පරිහරණය කරන සැටි විස්තර කළ යුතු නැත. මහින්ද රාජපක්ෂට සහ ගෝඨාභය රාජපක්ෂට ලංකාවේ භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ තිබෙන කැමැත්ත විවිධ ස්වරූපවලින් විදයාමාන වේ. විහාරස්ථානවල උත්වසවලට වැඩියෙන්ම ආරාධනා ලබන්නේ මේ දෙදෙනා බවද පෙනේ. මේ දෙදෙනා සම්බන්ධව ඇතැම් භික්ෂූන් වහන්සේලාට තිබෙන යම්කිසි විශ්වාසයක් තිබේ. එ් විශ්වාසය නම් මේ දෙදෙනා රටේ ජීවත්වන සුළු ජාතීන්ට විරුද්ධ ආස්ථානයකට විවෘතව අවතීර්ණ වන්නේය යන්නයි. එවන් මානසිකත්වයකින් කටයුතු කරන සඟුන් බුදුන් දකින්නට සමත් වේ ද? ඔව්හු චීවරය තුළට වැද පාපී කි‍්‍රයාවන්ට උඩ ගෙඩි දෙන්නෝ වෙති.
හිට්ලර් බෞතීස්ම කිරීම
දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ පැවති යුද්ධය හේතුවෙන් විනාශ වූ දේ අතර පෙනෙන දේවලට වඩා නොපෙනෙන දේ අපමණය. භෞතික වශයෙන් විනාශ වූ දේ දැක එ්වා යළි ප‍්‍රතිෂ්ඨාපනය රාජ්‍ය පාලකයන් වෙත පැවරෙන කාර්යභාරයකි. ඊට වඩා වැදගත් වන්නේ යුද්ධය හේතුවෙන් විනාශ වුණ මනුෂ්‍යත්වය හා සම්බන්ධ කාරණා ගැන සංවේදීව මිනිස් සිත්වල සිදුව තිබෙන තුවාල සුවපත් කිරීමය. මේ සම්බන්ධව යථාවබෝධයකින් කටයුතු කළ යුතු පිරිස් අතර මුල් තැන සිටිය යුත්තේ ආගමික නායකයන්ය. විශේෂයෙන්ම බෞද්ධ භික්ෂූන් වහන්සේලාය. එහෙත් අපේ බෞද්ධ භික්ෂූන්ගෙන් බහුතරය සිටින්නේ සුළු ජාතීන්ගේ නිදහස සහ අයිතිවාසිකම්වලට එරෙහි ආස්ථානයකය. ඉහළ තලයේ සංඝයා වහන්සේ නමක් ගෝඨාභයට රට පාලනය කිරීමට ආරාධනා කරන්නේ සුළු ජාතීන් වනසා දැමීමට ඔහු සමත්ය යන විශ්වාසයෙනි. මේ සැබෑ බුද්ධ පුත‍්‍රයන් ද?
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ශ‍්‍රද්ධාවන්ත බෞද්ධයෙකු ලෙස සිය ප‍්‍රතිරූපය ගොඩ නඟා ගැනීමේ නිමග්නව සිටින බව පැහැදිලිය. ඔහු කලකට පෙර සිය නිල බලය විවිධාකාර දන්දීම් ඔස්සේ භික්ෂූන් වහන්සේලාට හිතෛෂී බව විදහා පෑමට ඉවහල් කර ගත්තේය. රටේ පිළිගත් නීතියට පටහැනිව වන අලි ඇතැම් භික්ෂූන් වහන්සේලාට දන්දීම සිදු කිරීමෙන් ද ඔහු සිය ශ‍්‍රද්ධාව හා ආගමික භක්තිය විදහා පෑවේය. ඔහු රාජ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් ලෙස තමන්ට අවශ්‍ය දේ තමන්ට අවශ්‍ය අන්දමට සිදු කළේය. ඇතැම් විහාරස්ථානවලට ඉඩම් හිමි කර දීම, ඇතැම් විහාරස්ථානයක භූමි ප‍්‍රමාණය විශාල කරදීම යනාදි කටයුතු වෙනුවෙන් ඔහු පියවර ගත්තේ තමන්නේ ශ‍්‍රද්ධාව හා ආගමික භක්තිය ඉස්මතු කරමිනි. මේ නිසාම ඇතැම් භික්ෂූන් වහන්සේලාට ගෝඨාභය නම් නියම බෞද්ධයෙකි. බෞද්ධ පින්වතෙකි. එ් මානසිකත්වය හේතුවෙන් ගෝඨාභය සිදු කළ මොන වරදක් හෝ වරදක් නොවේමය. මොනයම් අධිකරණයකින් වුව ගෝඨාභය වරදකරුවෙකු ලෙස තීන්දු කළහොත් එය පිළිගැනීමට බොහෝ සංඝයා වහන්සේලා සූදානම් නොවෙති. එපමණක් ද? ඔව්හු ගෝඨාභය වෙනුවෙන් මහ මඟට බැස පාලකයන්ට බලපෑම් කිරීමට ද පසුබට නොවෙති. එබඳු තත්වයක පසු වන්නේ බුදුන් වදාළ ධර්මයට අනුව කටයුතු කරන සඟුන් ද?
අද දවසේ බොහෝ භික්ෂූන් වහන්සේලා කරන කියන දේවල්් ඔස්සේ පෙනී යන්නේ උන් වහන්සේලාට ගෝඨාභය ඉක්මනින් බලවත් වීම අවශ්‍යව තිබෙන බවය. අස්ගිරියේ අනු නායක හිමි නමක් ගෝඨාභයගේ නිවෙසින් දන් වළ හිට්ලර් සිහිපත් කරමින් දේශනා කළේ තමන් වහන්සේලාගේ අවශ්‍යතාව මිස අන් කිසිවක් නොවන්නේය.
මනුෂ්‍ය ඝාතනය සහ රාජ්‍ය මුදල් අවභාවිතය ගැන චෝදනා ලබා සිටින කෙනෙකුගෙන් දන් වැළඳීම බුදු මඟ අනුදත් භික්ෂුවකට කළ හැකි ද? ඕනෑම අපරාධකාරයෙකුට, දුෂිතයෙකුට, තක්කඩියෙකුට සේවය කිරීමට සැදී පැහැදී සිටින සඟුන් සැබවින්ම දේශපාලනඥයන්ටත් වඩා පහත් මට්ටමකට වැටී සිටින බවය පෙනී යන්නේ.
භික්ෂුන් සරණයාම
දේශපාලනය උදෙසා භික්ෂූන් සරණයාම කොතරම් වැදගත් ද යන්න පෙන්වා දුන් නායකයන් අතර මහින්ද රාජපක්ෂට හිමි වන්නේ අංක එක බව කිව යුතුය. මහින්ද රාජපක්ෂ භික්ෂූන් වහන්සේලා දිනා ගැනීමට මහජන මුදල් වියපැහැදම් කළ අන්දම සීමාවකින් තොර විය. එ් හා සම්බන්ධ තතු බොහෝ භික්ෂූන් වහන්සේලා දනිති. එක් භික්ෂූන් වහන්සේ නමක් සුහද පිළිසඳරකදී පවසා තිබෙන්නේ, මෙවැන්නකි.
‘මහින්ද මහත්තයාගෙන් ඉල්ලන පරක්කුවට ඕන දෙයක් අපට දුන්නෙ ඇයි? දෙන කිසි දෙයක් එයාගෙ අතින් මිටින් නෙමේනෙ. එ්කයි ඇත්ත. ඇත්ත වශයෙන්ම අන්තිමට බලන කොට මහජන මුදල් ගසාකාපු උදවිය අපි.’
මේ කතාබහ තුළ දී යම් කෙනෙකු විමසා සිටින්නේ දේශපාලනඥයන්ට රාජ්‍ය මුදල් හා දේපළ අවභාවිත කිරීමට හැකි වන අන්දමට යම් යම් දේ භික්ෂූන් වහන්සේලා ඉල්ලා සිටීම සුදුසුද යන්නයි. ඊට දී තිබෙන පිළිතුර ද අපූරුය.
”අපේ රටේ නායකයන්ට හරිය වැරැුද්ද දේශනා කරන්න එක දහ නමක් හොයා ගන්න බෑ. ඉතිං මොකට ද පලක් නැති වැඩ. සේරටම වඩා හොඳයි උන්නැහැලව සතුටු කරලා අපිත් යමක් කර ගන්න එක”
පාදඩ දේශපාලනඥයෙකුට වුව කවර මට්ටමක පන්සලකට හෝ, කවර මට්ටමක භික්ෂුවකට හෝ, ”කොක්ක ගහන්නට” හැකි බව සත්‍යයක් බවය නිතරම අසන්නට ලැබෙන්නේ. ඇතැම් දේශපාලනඥයෝ් දෙපා වැඳ බොහෝ දේ භික්ෂූන් වහන්සේලාට දෙති. ඔවුහුම එ් භික්ෂූන් වහන්සේලාව විවේචනය කරති. ඇතැම් භික්ෂූන් වහන්සේලා ගෞරව පූර්වකව දේශපාලනඥයන්ට අනුසාසනා කරති. උන් වහන්සේලාම එ් දේශපාලනඥයන් දැඩි ලෙස දෝෂ දර්ශනයට ලක් කරති.
පන්සල හා භික්ෂුව කේන්ද්‍ර කරගෙන මොන තරම් ව්‍යාජයක් ද පවතින්නේ!
මේ ව්‍යාජයන් ඔස්සේ වැනසෙන්නේ බෞද්ධ සංස්කෘතිය නොවන්නේ ද?
අධිකරණයට ඉහළින් ද?
ගලගොඩඅත්තේ හිමියන් බලන්නට බන්ධනාගාරයට ගොස් පිටතට පැමිණ මාධ්‍යවේදීන්ට දුමින්ද දිසානායක අමාත්‍යවරයා දුන් පිළිතුරක් මම ගුවන් විදුලි නාලිකාවකින් විකාශය වන විට අසා සිටියෙමි. ඔහු ඉතා පැහැදිලිවම මෙසේ කීවේය.
”ලබන සිකුරාදාට අපි ගරු ස්වාමීන් වහන්සේව එළියට ගන්නවා”
අධිකරණයකින් බන්ධනාගාරගත කිරීමට තීන්දු කළ කිසිවෙකුට මොනම අන්දමකින්වත් මොනම බලපුළුවන්කාරයෙකුටවත් යළි නිකුත්වන අධිකරණ නියෝගයකින් තොරව පිටතට ගත නොහැකිය. තතු එසේ නම් අමාත්‍යවරයෙකු මේ අන්දමට පැවසීම කටමැත දෙඩවීමක් ද? මේ ප‍්‍රකාශය විග‍්‍රහ කර බැලීිම වටී.
වසර දහයකට අඩු සිර දඬුවමක් ලැබුණ පුද්ගලයෙකු තමන්ට ලැබුණ තීන්දුව සම්බන්ධව ඇපෑලක් ඉදිරිපත් කළ විට ඇප ලැබීම නීතියට අනුව සිදු වන්නකි. අමාත්‍යවරයා මේ කාරණය ගැන දැන ගෙන, ඉන් යම් දේශපාලන වාසියක් තම ප‍්‍රතිරූපය උදෙසා අත් කර ගැනීමට මේ ප‍්‍රකාශය කළා විය හැකිය. එසේ නැත්නම් තමන් සතු රාජ්‍ය බලය ඉවහල් කරගෙන අධිකරණයට ඉහළින් සිටින බව හා තීන්දු තීරණ ගැනීමට හැකි බව, එසේ ගන්නා ගන්නා බව හෙළි කළා විය හැකිය.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂට අසාමාන්‍ය අන්දමට අධිකරණය සැලකීම, ඇතැම් පුද්ගලයන්ගේ නඩුවලට මාස හය හත අට සහ වසර දක්වා දිග කාලයකින් යළි දින ලැබීම සාමාන්ය පුරවැසියන්ගේ නඩුවලට අදාළව අධිකරණය කටයුතු කරන අන්දමට වඩා වෙනස් තත්වයක් බව පෙනී යන්නකි. ලලිත් වීරතුංග මහතාට සහ අනූෂ පැල්පිට මහතාට සිර දඬුවම් ලැබුණ පරක්කුවෙන් ඇප ලැබේ. එපමණක් නොව, ලලිත් වීරතුංග මහතාට ඇප ලැබුණ පසුව විදේශගත වීමට ද අධිකරණයෙන් අවසරය ලැබේ. එ් කටයුත්ත සිදු කෙරුණේ නීතියට අනුව ද? එ් නීතිය සිවිල් බලයක් නැති පුරවැසියන්ටත් අදාළ ද? මේ නිදසුන් ඔස්සේ ගම්‍ය වන්නේ අදත් රටේ නායකයන් අධිකරණයට ඉහළින් සිටින බව නොවේ ද?
භික්ෂුව අධිකරණය සහ බන්ධනාගාරය
ගලගොඩඅත්තේ හිමියන්ට දඬුවම් නියම වුණ පසුව බොහෝ භික්ෂූන් වහන්සේලා මෙන්ම, ගිහියන් ද පවසා සිටියේ ලංකාවේ අධිකරණ පද්ධතිය තුළ පවතින නීති ක‍්‍රමය මත භික්ෂූන් වහන්සේලාට දඬුවම් ලබා දීම වරදක් බවයි. මේ මතය පළ කරන උදවිය මීට කලින් බන්ධනාගාරගතව සිටින කිසිම භික්ෂූන් වහන්සේ නමක් සම්බන්ධව මේ තර්කය ගෙනහැර පෑවේ නැත. එ් මන් ද?
භික්ෂූන් වහන්සේලා පනහකට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් බන්ධනාගාරගත කර තිබෙන බවත් එය බෞද්ධ භික්ෂුව මර්දනය කිරීමක් බවත් තවත් විටෙක මොර ගා පවසනු අසන්නට ලැබිණි. භික්ෂූන් වහන්සේලා සිර දඬුවම් ලබා සිටින්නේ කවර හේතු කාරණා නිසා ද? වැඩි දෙනෙකු දඬුවම් විඳින්නේ ළමා අපචාර නිසාය. ළමා අපචාරවල යෙදුණ භික්ෂුවට දඬුවම් කිරීමට හැකි තත්වයක් ලංකාවේ අධිකරණ සංඝනායක හිමිවරුන්ට ලැබුණොත් දඬුවම් නියම කරාවි ද?
ගලගොඩඅත්තේ හිමිට දඬුවම් නියම වුණ නිසා ලංකාවේ පවතින අධිකරණය භික්ෂූන්ට අදාළ නීතිය කි‍්‍රයාත්මක කිරීමට නොගැළපෙන්නේ නම්, පන්සල්වල අයිතිය වෙනුවෙන් භික්ෂූන් වහන්සේලා උසාවි යන්නේ කිම? අධිකරණයේ පිහිට සොයා යන්නේ ඇයි? පන්සල්වල උරුමය හා සම්බන්ධ කාරණාවක්වත් ශිෂ්ට සම්පන්නව නිරාකරණය කර ගැනිමට නොහැකි තත්වයක් එ් එ් නිකායයන්ට අදාළව පවතින බව සත්‍යයකි. එනිසාය අධිකරණයේ පිහිට පතන්නේ. තතු එසේ නම් සාමාන්ය පුරවැසියෙකුට භික්ෂුන් වහන්සේ නමකගෙන් අත් විඳින්නට සිදුවන අසාධාරණයක් හෝ හිංසනයක් සම්බන්ධව නීතියේ පිළිසරණ පැතීමට අවසරයක් තිබිය යුතු නොවේ ද? කවර හේතුවක් නිසා හෝ සඟුන් උසාවි යන තත්වයක් තිබෙන්නේ නම්, දඬුවම් විඳින තත්වයක් තිබෙන්නේ නම්, ඔවුන් බුදුන් වදාළ ධර්මයට අනුව පැවිදි ජීවිතයක් ගත කරන්නෝ නොවෙති.
ගලගොඩඅත්තේ හිමියන්ට ජම්පරය අඳින්නට සිදු වුණේ කවර කරුණක් ද?
මහනායක හිමිවරුන් කිසිම අවස්ථාවක ගලගොඩඅත්තේ හිමියන්ගේ කි‍්‍රයා කලාපය, උන් වහන්සේ හා සම්බන්ධ තත්වයන් ගැන, විමසිලිමත්ව කිසිම පියවරක් කිසිම අවස්ථාවක ගෙන නැත. එ් මන් ද? එ් හිමියන් මහනායක හිමිවරුන් අනුදත් බෞද්ධ සෙන්පතියෙකු සේ සැලකූ නිසා ද?
භික්ෂූන් වහන්සේ නමකට ජම්පරය අඳින්නට සිදුවීම මුල් කරගෙන සාසනයට අත්ව තිබෙන විපත ගැන අවධානය යොමු කිරීමටවත් මහනායක හිමිවරුන් උත්සුක නොවන්නේ මන් ද? භික්ෂූන්ට රිසි පරිදි විනය විරෝධී වැඩවල නිදහසේ නිරත වීමට ඉඩ දී බලා සිටීම නිසා අද සාසනය අන්තයටම පිරිහී තිබෙන බව සත්‍යයකි.
රටේ නීතිය කි‍්‍රයාත්මක වීම හා සම්බන්ධව භික්ෂූන් වහන්සේලා විරෝධය පාන්නේ ඇයි? නීතිය මත පාලනය නොයිවසන බව ද ඉන් පවසන්නේ?
සියලූ පුරවැසියන්ට රටේ නීතිය එක සමානව කි‍්‍රයාත්මක කළ යුතුය යන්න නොවේ ද භික්ෂූන් වහන්සේලා දේශනා කළ යුත්තේ? නඩු විභාගයකින් අනතුරුව දඩුවම් නියම කළ පසුව එ් තීන්දුවට එරෙහිව භික්ෂු බලය ඉවහල් කරගෙන හැසිරීමෙන් අවඥාවට ලක් වූයේ භික්ෂු සාසනය බව තේරුම් නොගැනීම අභාග්‍යයකි. බොහෝ භික්ෂූන් වහන්සේලාට සාසනයේ නිසි අභිවෘද්ධිය අදාළ නොවන බව නොවේ ද අධිකරණ තීන්දුවක් මුල් කරගෙන මහ මඟට බැසීමෙන් ලොවට විදහා පෑවේ
ශ‍්‍රද්ධාවේ ව්‍යාජය
යළිත් සිරි ගුනසිංහගේ ”බුදුන් දැකීම” නම් වූ කවිය සිහිපත් කිරීමට කැමැත්තෙමි.
”සාදු සාදු මුවහත් කැති පහරින්
කපා වැටෙන පව් ගස්වැල් අස්සෙන්
බුුදුන් මුහුණ කොතෙකුත් ඔබ සෙව්වත්
වැසේ නිතර එය අඳුරු බිත්තියෙන්
විහාර ගේ තුළ ගොඩ ගොඩ ගාගෙන
ගලා හැලෙන සර්දා මඩ දිය
වක්කඩ කැඩු කල මෙන් උතුරනවා”
අද අපනිතර දකින්නේ මේ ව්‍යාජ ශ‍්‍රද්ධාවේ සැටිය. මාධ්‍ය ආයතන ධාතු වන්දනාව ඔස්සේ විදහා පාන්නේ ද ව්‍යාජ ශ‍්‍රද්ධාවේ මහිමයයි. ලංකාව බුදුන් වදාළ ධර්මය පවතින රටක් ලෙස අවංකව පැවසිය හැකි ද?
ඇප ලබා බන්ධනාගාරයෙන් පිටතට පැමිණි ගලගොඩඅත්තේ හිමියන් වඩින්නේ පාවාඩයක් මතිනි. එ් පාවාඩය මතට භික්ෂූන් වහන්සේලා විසින් හෙළන ලද්දේ මල්ය. මේවා මොන තරම් නිර්ලජ්ජිත විහිළු ද? චීවරය දමා ගෙන අවිනීතව හැසිරී, අධිකරණයෙන් දඬුවම් ලැබූවෙකු ඇප ලබා එන මඟට මල් ඉසීමෙන් විදහා පාන්නේ භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ ශ‍්‍රද්ධා භක්තිය ද? බෞද්ධ භික්ෂුවගේ පිරිහීම ද?
මේ සියලූ මුග්ධ කි‍්‍රයාවන් ආමන්ත‍්‍රණය කරන්නේ දේශපාලනඥයන්ට යයි සිතමි. මේවා ඔස්සේ කුප‍්‍රකට චරිතවලට මහා ජන බලයක් තිබෙන බවට උපකල්පනය කිරීමට ඇතැම් නායකයෝ ද පෙළඹෙති.
ලංකාවේ රාජ්‍ය නායකයන් ග‍්‍රහණයට නතු කර ගැනීමට භික්ෂූන් වහන්සේලා විවිධ මාර්ගවලින් අද සමත්ව සිටිති. රාජ්‍ය නායකයන් ද භික්ෂූන් වහන්සේලා සාමූහිකව පැමිණ තමන්ට බලපෑම් කරන විට එ් බලපෑම්වලට යටත් වන තත්වයක් ඇත. නිදසුනක් ලෙස ගෝඨාභය රාජපක්ෂව අත් අඩංගුවට ගැනීමට නීතිපතිවරයාගේ අනුමැතිය ලැබුණ විට මහනායක හිමිවරුන් ඇතුළු පිරිසක් ජනාධිපතිවරයා මුණ ගැසී බලපෑම් කළ බව ප‍්‍රකට රහසකි. එ් බලපෑමට අනුව ගෝඨාභය රාජපක්ෂව අත් අඩංගුවට ගැනීම ජනාධිපතිවරයා නතර කරන්නේය. හිමිවරුන් එ් අන්දමින් සංවිධානාත්මකව ගෝඨාභය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින්නේ මක් නිසා ද? ගෝඨාභය භික්ෂූන් වහන්සේලා සිතු පැතූ දේ පූජා කළ ශ‍්‍රද්ධාවන්ත බෞද්ධයෙකු නිසාය. පන්සල් සමඟ භික්ෂූන් වහන්සේලා සමඟ නිතර සම්බන්ධතා පවත්වන නිසාය. ගෝඨාභය තමන් වහන්සේලා පතන හිට්ලර් වැනි නායකයෙකු නිසාය.
බුදුන් දැකීමට අසමත්ව සිටින පිරිස අතර සැබවින්ම අද ඉදිරියෙන් සිටින්නේ භික්ෂූන් වහන්සේලා බව පැවසීම නිවැරදිය. බුදුන් නොදකින සඟුන් සිටින රටක ධර්මයට අත්වන ඉරණම කුමක් ද? එය සිතින් සිතා ගැනීමට පවා නොහැකිය.
ශ‍්‍රද්ධාව එක්තරා අර්ථයකින් ව්‍යාජයකි. තවත් අර්ථයකින් අනුවණය.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ සිල්වත් මහත්මයෙකු වන්නේ උම්මලකඩවත් නොකන නිසා බවය පවසන්නේ. එ් නම් කදිම විවරණයකි. සැබවින්ම හිට්ලර් ද නිර්මාංශිකයෙකු බවටය වාර්තා වන්නේ. එ් ගැන තවත් විවරණ කුමට ද?
මස් මාංශ අනුභවය සිල්වත් පැවැත්මට බාධාවක් නම්, සංඝයා වහන්සේලා ගිහියන්ට නියම කළ යුත්තේ කිසිම දානයකට මස් මාංශ පිළියෙළ නොකරන ලෙස නොවේ ද? දානයකට සංඝයා වහන්සේලා නිවසකට වැඩම කළ විට බුද්ධ පූජාව පිළියෙළ කිරීමට උපදෙස් දෙන විට පවසන්නේ මස් මාංශ බුද්ධ පූජාවට නොතබන ලෙසටය. බුුද්ධ පූජාවට මස් මාංශ නොතැබීමට උපදෙස් දී, කරඬුව ඉදිරියේ තබාගෙන සියලූ ආහාර සාංඝික කර මස් මාංශ වැළදීම පවසන්නේ කවර විනයක් ද?
මිනීමරුවන්ගෙන්, මහජන මුදල් අසීමාන්තිකව සොරකම් කළ පුද්ගලයන්ගෙන්, දන් වැළඳීම, පිරිකර ලැබීම, ඔවුන්ට අනුසාසනා කිරීම අපරාධ ගණයට අයත් නොවන්නේ යයි කිව හැකි ද?
මනුෂ්‍ය ඝාතකයෙකු නිර්මාංශික නිසා සිල්වතෙකු සේ සලකන භික්ෂූන් වහන්සේලා දන් වළඳන විට මස් මාංශ අනුභව කරන්නේ ශ‍්‍රද්ධාව තුළ බොරුවත්, බොරුව තුළ ශ‍්‍රද්ධාවත් එකට පැටලී තිබෙන නිසා නොවේ ද? වත්මන් ලංකාවේ බෞද්ධ සංස්කෘතිය බුදුන් නොදකින සඟුන්ගෙන් ගහණ වීම අනාවරණය කරන්නේ රටේ විනාශයට තුඩු දී තිබෙන මූලිකතම ඛේදය හා සම්බන්ධ යථාර්ථයයි.
භික්ෂූන්වහන්සේ සහ නව දක්ෂිණාංශික දේශපාලනය
හිට්ලර් කෙනෙකු හැටියට බලයට පැමිණ රට හදන්න යැයි ගෝඨාභය රාජපක්ෂට ආයාචනා කිරීමෙන්, අස්ගිරි පාර්ශ්වයේ අනුනායක වෙඬරුවේ උපාලි නායක ස්වාමීන් වහන්සේ අනපේක්ෂිත දේශපාලන ප‍්‍රතිඵල දෙකක් ඇතිකර තිබේ. පළමුවැන්න, තවමත් ආරම්භක අවධියේ, ඒ නිසාම උදාසීන ගතියකින්, පවතින 2019 ජනාධිපතිවරණ ව්‍යාපාරයේ දේශපාලන සාකච්ඡාව උණුසුම් කිරීමයි. ජනාධිපතිතුමාත්, මංගල සමරවීර ඇමතිවරයාත්, උපාලි හිමියන්ට දුන් පිළිතුරු භික්ෂුන් වහන්සේලාගේ දේශපාලන කි‍්‍රයාකාරීත්වය පියවර ගණනාවකින් තියුණු කිරීමට තුඩු දෙනු නිසැකය.
දෙවැන්න, ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ සතුරන්ට සිතා ගැනීමටවත් නොහැකි වූ ආකාරයේ ප‍්‍රහාරයකට, මෙම ජනාධිපති අපේක්‍ෂකභාවයේ සිහින දකින්නා පාත‍්‍ර කිරීමයි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂට ‘හිට්ලර්’ යන විකට නාමය පටබැඳෙනු ඇත්තේ, මහා සංඝරත්නයේද ආශීර්වාදය ඇතුවය. ඒ දරුණු ලේබලයෙන් මිදීම රාජපක්ෂ මහතාට පහසු නොවෙනු ඇත. එය එතුමාගේ ජනාධිපති සිහිනය විනාශ වීමේ පළමු පියවර වන්නේ නම්, ඒ ගැන වගකිව යුත්තේ, එතුමාගේම කසකරුවන්ය. දේශපාලනයේදී වඩාත් ප‍්‍රවේසම් විය යුත්තේ සතුරන්ගෙන් නොව, මිතුරන්ගෙන්ය යන්න, දේශපාලනය ගැන ඒ තරම් ඇත්දැකීම් නැති ගෝඨාභය රාජක්‍ෂට එවිට වැටහෙනු ඇත.
වෙඬරුවේ උපාලි නායක ස්වාමීන්වහන්සේ කළ මෙම විමතිය දනවන ප‍්‍රකාශය, භික්ෂූන් හා දේශපාලනය පිළිබඳ තේමාව ගැන තරමක් ගැඹුරට සිතා බැලීමටද ලංකාවේ පුරවැසියන්ට අවස්ථාවක් ලබා දෙයි. මේ ලිපියේ අරමුණ ඒ සඳහා මඳ අත්වැලක් සැපයීමයි.
වර්තමාන තත්ත්වය
ලංකාවේ භික්ෂූන් සහ දේශපාලනය පිළිබඳ වර්තමාන තත්ත්වය කුමක්දැයි විභාග කිරීම අපේ සාකච්ඡුාවේ ආරම්භය විය යුතුය. දේශපාලනය සම්බන්ධයෙන් භික්‍ෂුන්වහන්සේලා අතර ප‍්‍රවණතා කිහිපයක්ම පවතින බව පෙනේ. ඒවායේ කිහිපයක් පහත සඳහන් පරිදි හඳුනාගත හැකිය.
රාජ්‍යය සමග අනන්‍යවන භික්‍ෂුන්වහන්සේලා ‘රාජ්‍යය මමයි, මම රාජ්‍යයයි’ යන ප‍්‍රංශයේ 14 වැනි ලූවී රජතුමා කළ ප‍්‍රකාශය සිහිගන්වන ලංකාවේ මෙම භික්‍ෂුන්වහන්සේ පිරිස සිතන්නේ, ශී‍්‍ර ලංකාව නමැති රාජ්‍යයේත්, එහි පරමාධිපත්‍යයේත් පරම සහ උත්තරීතර හිමිකරුවන් තමන්ය යන බවයි. මෙය විශේෂයෙන් සියම් නිකායේත්, පසුව අමරපුර සහ රාමඤ්ඥ නිකායවලත් සමහර භික්‍ෂූන්වහන්සේලා අතර පැතිරුණ මතවාදයකි. මෙය වූකලි ලංකාවේ නූතන භික්ෂු සමාජය පූර්ව -යටත් විජිත වැඩවසම් සමාජය සමග මතවාදී ලෙස සම්බන්ධ කරන පුරුකද වෙයි. මෙම ධර්මය දේශනා කරන බොහෝ භික්‍ෂූන්වහන්සේලා නුවර යුගයේ සිට පැවතෙන වැඩවසම් ඉඩම් හිමියන් ද වන පන්සල්වලට සම්බන්ධව සිටීම, පහසුවෙන් ප‍්‍රතිික්‍ෂේප කළ නොහැකි සමාජ විද්‍යාත්මක සාධකයකි.
දෙවැනි ප‍්‍රවණතාව නියෝජනය කරන්නේ දේශපාලන පක්‍ෂවලට සම්බන්ධව එම පක්‍ෂවල න්‍යාය පත‍්‍ර ඉදිරියට දමන භික්‍ෂූන්වහන්සේලාය. ඔවුහු එජාපයේ සිට ජවිපෙ සහ හෙළ උරුමය දක්වා පක්ෂ සමග සම්බන්ධ වී සිටිති. උන්වහන්සේලාගේ දේශපාලන න්‍යාය පත‍්‍රය, සාකල්‍යයෙන්ම ගිහියන් විසින් තීරණය කරනු ලබන්නෙකි. අප පළමුවෙන් කී භික්ෂු ප‍්‍රවණතාව කරන්නට උත්සාහ ගන්නේ ඊට වෙනස් කාර්යයකි. එනම් ගිහි දේශපාලනඥයන්ගේ න්‍යාය පත‍්‍රය තීරණය කිරීමට උත්සාහ ගැනීමයි. එහෙත් මෙම දෙවැනි දේශපාලන භික්ෂු ස්තරය දේශපාලන පක්‍ෂවල මතවාදී කේඩරයන්ට සමානය.
තුන්වැනි ස්තරය, ‘ප‍්‍රගතිශීලී’ යන පදයෙන් හැඳින්විය හැකි, වාමාංශික සහ ලිබරල් දේශපාලන අදහස් දරන භික්‍ෂූන්වහන්සේලාය. ජාතිවාදය කේන්ද්‍ර කොටගත් අධිපති සංඝ මතවාදය ප‍්‍රතික්‍ෂේප කරන උන්වහන්සේලා සංඝ සමාජයේ ඇති නිකාය භේදයද ප‍්‍රතික්‍ෂේප කරති. වමේ ව්‍යාපාරයේත්, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී දේශපාලනයෙත් ඉගැන්වීම්, බුදුන්වහන්සේගේ ඉගැන්වීම් සමග සංයෝග කරමින්, සාමය, සාමානත්වය, මානව අයිතිවාසිකම් සහ මානුෂවාදය කේන්ද්‍රකොට ගත් ලෞකික බෞද්ධ මතවාදයක් වෙනුවෙන්ද පෙනීසිටිති. එවැනි භික්ෂූන්වහන්සේ සිටින්නේ අතළොස්සකි.
හරතරවැනි භික්ෂු ප‍්‍රජාව නම්, දේශපාලනය ගැන උනන්දුව දැක්වුවත්, නිහඬව සමාජය සමග ගනුදෙනු කරමින් සාමාන්ය පුරවැසියන් ලෙස ජීවත්වන භික්ෂූන් වහන්සේලාය. අපේ සංඝ සමාජයේ සිටින බහුතරය මෙම ස්තරයට අයත්වෙති. මෙම භික්ෂූන්වහන්සේ බොහෝ දෙනා දුප්පත්ය. දේපළ රහිත නාගරික සහ ග‍්‍රාමීය ගිහියන්ගේ ආධාරයෙන් ජීවත්වන උන්වහන්සේලාගේ ලෞකික විජිගීෂාවන්ද අඩුය.
අපගේ මෙම සාකච්ඡුාවේ අවධානයට යොමුවන්නේ, අප ඉහත දී හඳුනාගත් පළමුවැනි භික්ෂු ස්තරයයි. සංඛ්‍යාවෙන් විශාල ප‍්‍රමාණයක් නොවුවද, දේශපාලනඥයන් සමගත්, ජනමාධ්‍ය සමගත්, ගිහි ධනවතුන් සමගත් ඇති කිට්ටු සම්බන්ධතා නිසා මෙම භික්ෂු ස්තරයට විශාල බලයක් තිබෙන බවද ප‍්‍රදර්ශනය වේ. ලංකාවේ දේශපාලන ගැටලූ, ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා ප‍්‍රතිසංස්කරණ සහ සුළු ජන අයිතිවාසිකම් යන තේමාවලදී, විශාල ලෙස මතවාදීමය මැදිහත්වීම් කිරීම මෙම ස්වාමීන්වහන්සේලාගේ දේශපාලන භාවිතයේ ප‍්‍රධාන අංගයකි.
වත්මන් මොහොත
වර්තමාන දේශපාලන සන්ධිස්ථානයේදී මෙම භික්‍ෂුන්වහන්සේලා කරන මැදිහත්වීම විශේෂ දේශපාලන වැදගත්කමක් දරන්නකි. එය නම්, දයාන් ජයතිලක මහතාද නිවැරදිව හඳුනාගෙන ඇති පරිදි, ලංකාවේ නව සහ අත්‍යන්ත දක්ෂිණාංශික දේශපාලන ව්‍යාපෘතියක නියමුවන් හැටියට මෙම භික්ෂු පිරිස ඉදිරියට පැමිණීමයි. ඉන් සමහර දෙනා සිටින්නේ මහින්ද රාජපක්ෂ වටේය. තවත් සමහර ස්වාමීන්වහන්සේලා සිටින්නේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ සමග අනන්‍ය වීය. එම පිරිස්ම දැන් ඥානසාර සමගද සම්බන්ධ වී සිටිති. පසුගිය කාල පරිච්ෙඡ්දයේදී අවස්ථා තුනකදී මෙම බලවේගය තම නව – දක්ෂිණාංශික දේශපාලන අනන්‍යතාව ප‍්‍රකාශයට පත්කළහ.
එයින් පළමුවැනි අවස්ථාව අලූත් ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් ගෙන ඒමට විරුද්ධව දියත් කළ ව්‍යාපාරයයි. ඒකාබද්ධ විපක්‍ෂය සහ මහින්ද රාජපක්‍ෂද අලූත් ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා ප‍්‍රයත්නයට විවේචන එල්ල කළ නමුත්, එයට රැඩිකල් විරෝධයක් දැක්වූයේ ඉහත කී ස්තරයට අයත් භික්‍ෂුන්වහන්සේලාය. මහින්ද රාජපක්ෂ කෙළේ එම භික්ෂූන් දේශපාලන වශයෙන් උසිගැන්වීමය. එහෙත් එම භික්ෂු පිරිස මහින්ද රාජපක්ෂ අපේක්ෂා කළ දුරට වඩා වැඩි දුරක දේශපාලන ගමනක් පැමිණ ඇති බව පෙනේ. එය නම්, දේශපාලන පක්‍ෂවලින් ස්වාධීන වූ ‘දක්ෂිණාංශික සිවිල් සමාජ දේශපාලන බලවේගයක්’ බවට වර්ධනය වීමයි. දැනට පවතින සියලූ දේශපාලන පක්ෂ සම්බන්ධයෙන්, මෙම නව භික්ෂු බලවේගයේ ඇත්තේ මහත් කණස්සල්ලකි. එයට හේතුව නම්, කිසිදු ප‍්‍රධාන පෙළේ සිංහල-බහුතර දේශපාලන පක්‍ෂයක්, සිංහල-බෞද්ධවාදී පරිවර්තනයකට ලංකාවේ රාජ්‍යය, ආණ්ඩුව, ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව සහ දේශපාලනය පාත‍්‍ර කිරීමට සූදානම් නොවීමයි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වටා සමහර භික්ෂූන් වහන්සේලා එකතු වී සිටින්නේ ඔහු දේශපාලන පක්‍ෂවලින් ස්වාධීනව තම දේශපාලන ව්‍යාපාරය දියත් කර ඇති නිසා, ඔහු වටා තම නව-දක්ෂිණාංශික දේශපාලන ව්‍යාපෘතිය ඉදිරියට ගෙනයාමටය.
දෙවැනි අවස්ථාව ඥානසාර සිද්ධියේදී මෙම නව භික්ෂු බලවේගය ඉදිරිපත් කරන ස්ථාවරයයි. එනම් බෞද්ධ භික්ෂුන් රටේ නීතියට, ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවට සහ අධිකරණයට ඉහළින් සිටින පාර-පුරවැසි පිරිසක් (Supra – citizens) බවට පිළිගත යුතුය යන්නයි. ‘භික්ෂූන් රටේ නීතිය කඩකළ විට ඔවුන් සම්බන්ධව කි‍්‍රයා කිරීමට රටේ නීතියට, පොලිසියට, අධිකරණයට සහ සිරගෙවල්වලට අයිතියක් නැත.’ යන මෙම අලූත් මතය වනාහි රාජ්‍යයේ පරමාධිපත්‍යය ද නොසලකන, එය අබිබවා ගිය උත්තරීතර පරමාධිපත්‍යයක් සංඝ සමාජයට හිමිව තිබේය යන වැඩවසම් කාලයේද නොතිබුණ මූලධර්මයක් ඉදිරියට දමන්නකි. රාජ්‍යයේ පරමාධිපත්‍යයට ඉහළින් තිබිය යුතු ආගමික ප‍්‍රජාවේ පරමාධිපත්‍යයක් පිළිබඳ මෙම අදහස දේශපාලන වශයෙන් භයානක, නිර්ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී එකකි, බෞද්ධ පූජ්‍ය-තන්ත‍්‍ර රාජ්‍යයක් පිළිබඳ දේශපාලන චින්තනයක් අප රටේ ගොඩනැගීමේ පූර්ව නිමිත්තකි.
තුන්වැනි අවස්ථාව, දැනට විශාල කලබැගෑනියකට තුඩු දී තිබෙන, අස්ගිරියේ අනුනායක ස්වාමීන්වහන්සේ කළ, අප මුලදීම උපුටා දැක්වූ ප‍්‍රකාශයයි. තමන් කළ ප‍්‍රකාශයේ බරපතළකම සැහැල්ලූ කිරීමට වෙඬරුවේ ස්වාමීන් වහන්සේ කර ඇති පැහැදිලි කිරීමට ගරු කරන ගමන්ම, අප මෙම සිද්ධියේ ඇති බැ?රූම් දේශපාලන සංඥාවේ බරපතළකම අමතක නොකළ යුතුය. එනම් සිංහල බෞද්ධයන්ගේ අයිතිවාසිකම් අභිලාෂ සහ පලප‍්‍රයෝජන ආරක්‍ෂා කිරීමට දැන් ලංකාවට ආඥාදායක පාලකයෙකු අවශ්‍යව තිබේය යන විශ්වාසයයි.
ඒකාධිපතියා
‘ඒකාධිපතියෙකුට විතරයි අපේ රට හදන්න පුළුවන්’ යනු දුප්පත් ගැමියෙකු වූ අපේ තාත්තාද 1960 ගණන්වලදී කියූ දෙයකි. රට දේශපාලන වශයෙන් පරිහානියට සහ ව්‍යාකුලත්වයට පත්වෙමින් සිටිනවායැයි පෙනෙන විට, අප රටේ වැසියන් තම දේශපාලන කලකිරීම ප‍්‍රකාශ කරන්නේ ඒකාධිපතියකු පිළිබඳ කරන එවැනි සරල ප‍්‍රකාශවලිනි. එහෙත් වෙඬරුවේ උපාලි නායක ස්වාමීන්වහන්සේගෙන් ප‍්‍රකාශ වී ඇත්තේ, ඊට වඩා වෙනස්, සංවිධානාත්මක දේශපාලන විඥානයක් සහ අපේක්‍ෂාවකි. විශේෂයෙන් මෙය පසුගිය අවුරුදු දෙක තුළ අප රටේ සිංහල බෞද්ධ සමාජයේ ගොඩනැගුණු විඥානයක් සහ අපේක්‍ෂාවකි. එය ගොඩනැගීමට මහින්ද රාජපක්‍ෂද සෘජු කාර්යයක් කළේය. එවැනි ‘ඒකාධිපති’ නායකයකුගේ ප‍්‍රතිරූපයට වඩාත් ගැළපෙන ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂද, හිටපු හමුදා නිලධාරීන්ගේ නායකත්වය යටතේ ‘වියත්මග’ සංවිධානය තුළින් තම ජනාධිපතිවරණ ව්‍යාපාරය දියත් කළ විට, සිංහල -බෞද්ධ භික්ෂු විඥානයේ පවතින ‘බෞද්ධ ඒකාධිපති පාලකයකු’ පිළිබඳ සිහිනයද අලූත් වූ බව පෙනේ.
‘සිංහල බෞද්ධ ආඥාදායක පාලකයෙකු’ පිළිබඳ මෙම සිහිනය අලූත් වීමට මෛතී‍්‍රපාල-රනිල් දෙපළද සෑහෙන දුරට සෘජු දායකත්වයක් කර තිබේ. 2015 ජනවාරි මාසයේදී සහ අගෝස්තු මාසයේදී සිදු වූ ආණ්ඩු වෙනස් වීම වෙතින් සංකේතවත් වූ ලංකාවේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී පරිවර්තනය ස්ථායී කිරීමට එම දෙපොළ අසමත් වූහ. ස්ථායී ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ආණ්ඩුවක්(Stable Democratic Government) ආණ්ඩුවක් වෙනුවට ඔවුන් ඇතිකෙළේ දුර්වල ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී (weak Democratic) ආණ්ඩුවකි. එය වූකලි සෑම අතින්ම ව්‍යාකුල වූ, තමන්ගේ දේශපාලන වගකීම් පිළිබඳ හැගීමක් නැති, සැළෙන ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී (Shaky Democrats) දෙදෙනෙකුගේ ආණ්ඩුවකි. මෙයට විකල්පය දැඩි මතධාරී, සෘජු, නොසැළෙන, නිර්භය පාලකයෙකු යැයිද, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය දැන් අප රටේ ඕනෑවට වඩා තිබෙන බවද, ඒකාධිපතියෙකුටවත් රට හැදීමට දැන්වත් භාරදිය යුතු යැයිද, වෙඬරුවේ උපාලි ස්වාමීන් වහන්සේද සලකන බව පෙනේ.
‘ඡන්දයෙන් පත්වන නිර්-ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී සහ ඒකාධිපති පාලකයෙකුට’ අප රටේ ජනතාවගේ කැමැත්තක් තිබේද? යන ප‍්‍රශ්නයට අපට තවමත් පැහැදිලි පිළිතුරක් නැත. විශ්වාස කළ හැකි ආකාරයේ ජනමත විචාරණ නොපවත්වන විට, මහජන මතය පිළිබඳ සමීක්‍ෂණ දත්තද අප සතුව නැත. එහෙත් 2005-2005 සහ 2013-14 යන අවස්ථා දෙකේදීම ලංකාවේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය ගැන කළ සමීක්‍ෂණ දෙකකදීම පෙනුණේ ලංකාවේ ජනතාවගෙන් අතිබහුතරය, එනම් සියයට 97ක් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී විකල්පයට කැමැත්ත දක්වන බවයි. හමුදා පාලන විකල්පයට තිබුණේ මඳ කැමැත්තකි. එහෙත්, භික්‍ෂුන්වහන්සේලා පිරිසකගේ නායකත්වයෙන් පවතින, අප ඉහතදී හඳුනාගත්, නව -දක්ෂිණාංශික බෞද්ධ ව්‍යාපාරය උත්සහ දරන්නේ, 2019දී ලංකාවේ ඡුන්දදායකයන් සිදුකරන තෝරාගැනීමට තිරණාත්මක බලපෑමක් කිරීමයි. එම බලපෑම අංග දෙකකින් සමන්විත වනු ඇත. පළමුවැනිව, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ සිංහල බෞද්ධ ජනාධිපති අපේක්‍ෂකයා ලෙස ඉදිරියට ගෙනඒමයි. දෙවැන්න, ජනාධිපති මැතිවරණයෙන් පසු ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ නායකත්වයෙන් යුතු ‘බෞද්ධ ඒකාධිපති පාලන තන්ත‍්‍රයක්’ සඳහා වූ පරිවර්තනයකට ලංකාවේ දේශපාලනය තල්ලූ කිරීමයි.
ඉතිරි සති සහ මාස කිහිපයේ ලංකාවේ දේශපාලන බලවේගවල යළි සකස් වීමකට ඉඩ තිබේ. එම කි‍්‍රයාවලියේදී සිංහල -බෞද්ධ නව දක්‍ෂිණාංශය ඉටුකරන වැඩ කොටස අඩුවෙන් තක්සේරු කළ යුතු නැත.