තව 60කට සම්බාධක පෝලිමේලු
ප්‍රශ්නයට නියම පිළිතුරු දෙන තෙක් නම් ලැයිස්තුව දිගුවෙයි
මහින්දටයි සහ ගෝඨාභයටයි කැනඩාව තහනම්
මාර්තු 24 වැනිදා, එක්සත් රාජධානිය විසින්, ලංකාවේ හිටපු හමුදා ප්‍රධානීන් තිදෙනකු හා එල්ටීටීඊ සංවිධානයේ හිටපු නායකයකු වන කරුණා අම්මාන්ට, සිය රටට ඇතුළුවීම වළක්වමින් සම්බාධක පැනවීය. එම හිටපු හමුදා ප්‍රධානීන් වන්නේ, සන්නද්ධ හමුදා හිටපු මාණ්ඩලික ප්‍රධානී ශවේන්ද්‍ර සිල්වා, හිටපු නාවික හමුදාපති වසන්ත කරන්නාගොඩ හා හිටපු යුද හමුදාපති ජගත් ජයසූරියයි.
මේ වසරේ ජනවාරි 25 වැනිදා, එක්සත් රාජධානියේ ඉන්දු-පැසිෆික් කලාපීය අමාත්‍ය කැතරින් වෙස්ට් ශ්‍රී ලංකාවේ සංචාරයක නිරතවූවාය. අගමැති හරිනි අමරසූරිය ඇතුළු රජයේ ඉහළ නිලධාරීන් මෙන්ම උතුරේ දෙමළ නායකයන් හා සිවිල් ක්‍රියාකාරිකයන් හමුවීමද ඇගේ වැඩසටහනට ඇතුළු වී තිබිණි. ‘සියලු දෙනා ඇතුළත් කරගන්නා ආර්ථික වර්ධනය, දූෂණ විරෝධය, මානව හිමිකම් සහ ජාතික සංහිඳියාව පිළිබඳව කතාකිරීම’ යනාදිය ඇගේ න්‍යාය පත්‍රයට ඇතුළත් විය.
ඇගේ එම සංචාරය පිළිබඳව එක්සත් රාජධානියේ රජය විසින් නිකුත් කරන ලද නිවේදනයේ සඳහන් වන්නේ, ‘මානව හිමිකම්, සංහිඳියාව, දේශගුණික ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව සහ සුළුතර අයිතිවාසිකම් සඳහා එක්සත් රාජධානියේ අඛණ්ඩ සහයෝගය අවධාරණය කිරීම සඳහා අමාත්‍යවරිය යාපනයට ද සංචාරය කරනු ඇත.’ යනුවෙනි.
මාර්තු 24 වැනිදා, එක්සත් රාජධානියේ රජය ලංකාවේ හිටපු හමුදා නිලධාරීන්ට හා කරුණාට සම්බාධක පැනවූයේ, ඇගේ එම සංචාරයෙන් හරියටම මාස දෙකකට පසුවය.
එම සම්බාධක පනවමින් එක්සත් රාජධානියේ විදේශ, පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩල හා සංවර්ධන කාර්යාලයේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ඩේවිඩ් ලැමී විසින් නිකුත් කරන ලද පුවත්පත් නිවේදනයේ මෙසේ සඳහන් වෙයි.
‘ශ්‍රී ලංකාවේ හිටපු අණ දෙන නිලධාරීන්ට සහ සිවිල් යුද්ධය අතරතුර බරපතළ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සහ අපයෝජනයන් සම්බන්ධයෙන් වගකිව යුතු දෙමළ ඊළාම් විමුක්ති කොටි (එල්ටිටීඊ) සංවිධානයේ හිටපු අණ දෙන නිලධාරියෙකුට, එක්සත් රාජධානිය සම්බාධක පනවා ඇත.
මෙම සම්බාධකවල අරමුණ වන්නේ, සිවිල් යුද්ධය අතරතුර කරන ලද බරපතළ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සහ අපයෝජනයන් සඳහා වගවීම සෙවීම සහ දණ්ඩ මුක්ති සංස්කෘතියක් වැළැක්වීමයි.
ජාතික සමගිය සඳහා ඔවුන්ගේ කැපවීම් සාදරයෙන් පිළිගනිමින්, මානව හිමිකම් සම්බන්ධයෙන් නව ශ්‍රී ලංකා රජය සමඟ කටයුතු කිරීමට එක්සත් රාජධානිය කැපවී සිටී.
ශ්‍රී ලංකා සිවිල් යුද්ධය අතරතුර නීතියෙන් පිටත කළ ඝාතන, වධහිංසා සහ/හෝ ලිංගික ප්‍රචණ්ඩත්වය සිදු කිරීම ඇතුළුව බරපතළ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සම්බන්ධයෙන් වගකිව යුතු පුද්ගලයින් 4 දෙනෙකුට එක්සත් රාජධානිය විසින් සම්බාධක පනවා ඇත.
අද එක්සත් රාජධානිය විසින් (සම්බාධක) අනුමත කරන ලද පුද්ගලයින් අතර හිටපු ජ්‍යෙෂ්ඨ ශ්‍රී ලංකා හමුදා අණ දෙන නිලධාරීහු සහ පසුව එල්ටීටීඊයට එරෙහිව ශ්‍රී ලංකා හමුදාව වෙනුවෙන් ක්‍රියාත්මක වූ කරුණා කණ්ඩායමට නායකත්වය දුන් හිටපු එල්ටීටීඊ හමුදා අණදෙන නිලධාරියෙක් ඇතුළත් වෙති.
සිවිල් යුද්ධය අතරතුර නීති විරෝධී ඝාතන වැනි විවිධ උල්ලංඝනයන් සහ අපයෝජනයන් සඳහා වගකිව යුතු පුද්ගලයන්ට එක්සත් රාජධානියේ සංචාරය තහනම් කිරීම් සහ (එරට තුළ ඇති) වත්කම් තහනම් කිරීම ඇතුළු පියවර මීට ඇතුළත් වෙයි.
විදේශ, පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය සහ සංවර්ධන කටයුතු පිළිබඳ රාජ්‍ය ලේකම් ඩේවිඩ් ලැමී මෙසේ පැවසීය:
“ශ්‍රී ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධයේදී සිදු වූ සහ අදටත් ප්‍රජාවන්ට බලපාන මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සහ අපයෝජන සඳහා වගවීම සෙවීම ඇතුළුව මානව හිමිකම් සඳහා එක්සත් රාජධානියේ රජය කැපවී සිටී.වගකිවයුත්තන්ට දඬුවම් නොලැබීමට ඉඩ නොදෙන බව සහතික කිරීමට මම (2024 එක්සත් රාජධානියේ) මැතිවරණ ව්‍යාපාරයේදී කැපවී සිටියෙමි. මෙම තීරණය මගින් අතීත මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සහ අපයෝජන සඳහා වගකිව යුතු අය, වගවිය යුතු බව සහතික කරයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ මානව හිමිකම් වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා නව ශ්‍රී ලංකා රජය සමඟ කටයුතු කිරීමට එක්සත් රාජධානියේ රජය බලාපොරොත්තු වන අතර ජාතික සමගිය සඳහා ඔවුන්ගේ කැපවීම් පිළිගනී. ජනවාරි මාසයේ ශ්‍රී ලංකාවේ කළ සංචාරයේදී, ඉන්දු-පැසිෆික් කලාපීය අමාත්‍යවරිය වන කැතරින් වෙස්ට් මන්ත්‍රීවරිය, අග්‍රාමාත්‍යවරිය, විදේශ අමාත්‍යවරයා, සිවිල් සමාජ සංවිධාන මෙන්ම ශ්‍රී ලංකාවේ උතුරේ දේශපාලන නායකයින් සමඟ මානව හිමිකම් පිළිබඳ ඵලදායී සාකච්ඡා පැවැත්වූවාය.
ප්‍රජාවන් එක්ව ඉදිරියට යාමට නම්, අතීත වැරදි සඳහා පිළිගැනීමක් සහ වගවීමක් තිබිය යුතු අතර, අද හඳුන්වාදී ඇති සම්බාධක ලැයිස්තුගත කිරීම් මගින් ඊට සහාය වනු ඇත. සියලුම ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාවන් වර්ධනය වීම සහ සමෘද්ධිමත් වීම අපට අවශ්‍ය වේ.
මානව හිමිකම් වැඩිදියුණු කිරීම් මෙන්ම ආර්ථික වර්ධනය සහ ස්ථාවරත්වය ඇතුළු පුළුල් ප්‍රතිසංස්කරණ න්‍යාය පත්‍රය සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලංකා රජය සමඟ ඵලදායී ලෙස කටයුතු කිරීමට එක්සත් රාජධානිය කැපවී සිටී. අපගේ වෙනසක් සඳහා සැලැස්මේ කොටසක් ලෙස, විදේශයන්හි ස්ථාවරත්වය ප්‍රවර්ධනය කිරීම අපගේ ජාතික ආරක්ෂාවට යහපත් බව එක්සත් රාජධානිය පිළිගනී.
කැනඩාව, මලාවි, මොන්ටිනිග්‍රෝ සහ උතුරු මැසිඩෝනියාව ඇතුළත් එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ ශ්‍රී ලංකාව පිළිබඳ මූලික කණ්ඩායමේ හවුල්කරුවන් සමඟ ශ්‍රී ලංකාවේ වගවීම ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා එක්සත් රාජධානිය දිගු කලක් ජාත්‍යන්තර උත්සාහයන් මෙහෙයවා ඇත.
සම්බාධක සඳහා අනුමත කරන ලද පුද්ගලයින්ගේ නම්:
ශ්‍රී ලංකා සන්නද්ධ හමුදාවල හිටපු ප්‍රධානී ශවේන්ද්‍ර සිල්වා, හිටපු නාවික හමුදාපති වසන්ත කරන්නාගොඩ,
ශ්‍රී ලංකා හමුදාවේ හිටපු අණදෙන නිලධාරී ජගත් ජයසූරිය,දෙමළ ඊලාම් විමුක්ති කොටි නම ත්‍රස්තවාදී කණ්ඩායමේ හිටපු හමුදා අංශ ප්‍රධානී විනයාගමූර්ති මුරලිදරන්. කරුණා අම්මාන් ලෙසද හැඳින්වෙන ඔහු පසුව ශ්‍රී ලංකා හමුදාව වෙනුවෙන් කටයුතු කළ පැරාමිලිටරි කරුණා කණ්ඩායම නිර්මාණය කර නායකත්වය දුන්නේය.
ශ්‍රී ලංකාවේ නිල ණයහිමි කමිටුවේ සාමාජිකයෙකු ලෙස ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමට සහාය දක්වමින් සහ ශ්‍රී ලංකාවේ දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවට තාක්ෂණික සහාය ලබා දෙමින්, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල වැඩසටහන හරහා ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා එක්සත් රාජධානිය සහාය ලබා දී ඇත.
එක්සත් රාජධානිය සහ ශ්‍රී ලංකාව අපගේ අධ්‍යාපන පද්ධති හරහා ද ඇතුළුව ශක්තිමත් සංස්කෘතික, ආර්ථික සහ ජනතාව අතර සබඳතා බෙදා ගනී. ජාත්‍යන්තරව පිළිගත් සුදුසුකම් ලබා දීම සඳහා ඉංග්‍රීසි භාෂා පුහුණුව සහ අන්තර්ජාතික අධ්‍යාපනය පිළිබඳ කටයුතු පිළිබඳ බි්‍රතාන්‍ය කවුන්සිලය හරහා, එක්සත් රාජධානිය ශ්‍රී ලංකාවේ අධ්‍යාපන ප්‍රවේශය පුළුල් කර ඇත.’
මේ නිවේදනයත් සමග හිටපු හමුදා නිලධාරීන්ට පැනවූ සම්බාධක, ලංකාවේ දේශපාලනයේ අලුත් උණුසුමක් ඇති කළේය. මේ ගැන ආණ්ඩුව කරන්නේ කුමක්දැයි තමන් බලා සිටින බව ජාතිකවාදීහු මාධ්‍ය සාකච්ඡා පවත්වමින් කීහ. මහින්ද රාජපක්ෂ හා නාමල් රාජපක්ෂද, සම්බාධකවලට විරුද්ධව හා ආණ්ඩුව ගැන විවේචනාත්මකව නිවේදන නිකුත් කර තිබිණ. ‘ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීම සඳහා සිය රාජකාරිය ඉටුකළ සන්නද්ධ හමුදා නිලධාරීන් ඉලක්ක කරමින් විදේශීය රජයන් සහ සංවිධානවලින් එල්ලවන තාඩන පීඩනවලට එරෙහිව වත්මන් ආණ්ඩුව ඍජුව පෙනීසිටිනු ඇතැයි මම තරයේ විශ්වාස කරමි.’යි මහින්ද රාජපක්ෂ සිය නිවේදනයෙන් කීවේය. ‘යුද්ධයේ අයිතිකාරයා’ ලෙස හැසිරෙන මහින්ද රාජපක්ෂට, දැන් බලයේ නැති නිසා, ඕනෑ දෙයක් කියන්නට පුළුවන. එහෙත්, ආණ්ඩුව හැම පැත්තක්ම බැලිය යුතුය. ඒ නිසා අන්තිමේ ආණ්ඩුව වැටුණේ ලොකු අමාරුවක බව පෙනේ.
අමාරුවෙන් ගොඩඑන්නට, මේ ආණ්ඩුවට උදව් වුණේ, ඒ කාලයේ මහින්ද රාජපක්ෂ හා ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවලදී පාවිච්චි කෙරුණු වචන හා අදහස්මය.
සම්බාධක පැනවීමෙන් දින දෙකකට පසුව, එනම් මාර්තු 26 වැනිදා විදේශ අමාත්‍යාංශයෙන් සම්බාධක පිළිබඳ පහත නිවේදනය නිකුත් විය.
“ශ්‍රී ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධය අතරතුර සිදුවූ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් හා අපයෝජන සම්බන්ධ එක්සත් රාජධානි සම්බාධක” යන මැයෙන් 2025 මාර්තු 24 වැනි දින එක්සත් රාජධානියේ විදේශ, පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩල හා සංවර්ධන කාර්යාලය විසින් නිකුත් කරන ලද පුවත්පත් නිවේදනය කෙරෙහි විදේශ කටයුතු, විදේශ රැකියා සහ සංචාරක අමාත්‍යාංශයේ අවධානය යොමු වී තිබේ. එම පුවත්පත් නිවේදනයේ සඳහන් වී ඇති ආකාරයට, එක්සත් රාජධානියේ රජය පුද්ගලයන් සිවු දෙනකුට සම්බාධක පනවා ඇති අතර ඉන් තිදෙනෙක් ශ්‍රී ලංකා සන්නද්ධ හමුදාවල හිටපු ප්‍රධානීහු වෙති.
“වගකිවයුත්තන් දඬුවම් නොලබා සිටීමෙන් වැළැක්වීම සහතික කරන්නේයැයි මැතිවරණ ව්‍යාපාරය අතරතුර දෙනු ලැබූ පොරොන්දුවක්” සම්බන්ධයෙන්ද එකී පුවත්පත් නිවේදනයේ සඳහනක් වෙයි.
අදාල පුද්ගලයන් සතුව එරට ඇති වත්කම් අත්හිටුවීම සහ ඔවුන්ට එරටට ඇතුළුවීම තහනම් කිරීම ඇතුළත් මෙම සම්බාධක එක්සත් රාජධානියේ රජය විසින් ගන්නා ලද ඒකපාර්ශ්වික පියවරක් බව විදේශ කටයුතු, විදේශ රැකියා සහ සංචාරක අමාත්‍යාංශය අවධාරණය කරයි. රටවල් විසින් ගනු ලබන එවැනි ඒකපාර්ශ්වික පියවර ශ්‍රී ලංකාවේ දේශීය සංහිඳියා ක්‍රියාදාමයට කිසිදු සහායක් නොදක්වන අතර තත්ත්වය තවදුරටත් ව්‍යාකූල කිරීමට ඉවහල් වන බව නිරීක්ෂණය වේ.
වගවීම සහ සංහිඳියාව පිළිබඳ දේශීය යාන්ත්‍රණ ශක්තිමත් කිරීමේ ක්‍රියාවලියෙහි රජය නිරත වී සිටින අතර අතීතයේදී සිදු වූ යම් මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් ඇතොත් ඒවා පිළිබඳව දේශීය වගවීම් යාන්ත්‍රණ හරහා කටයුතු කළ යුතු වේ.
ශ්‍රී ලංකා රජයේ මෙම ස්ථාවරය විදේශ කටයුතු අමාත්‍ය විජිත හේරත් මහතා විසින් ශ්‍රී ලංකාවේ බි්‍රතාන්‍ය මහකොමසාරිස් ඇන්ඩෲ පැට්රික් මහතා වෙත අද දින (26) විදේශ කටයුතු, විදේශ රැකියා සහ සංචාරක අමාත්‍යාංශයේදී දැනුම් දෙනු ලැබිණි.”
නිවේදනයෙහි රාජ්‍යතාන්ත්‍රික වශයෙන් වැදගත් වන කිසිවක් නැත. ‘මේ සම්බාධක එක්සත් රාජධානි රජය ගත් ඒකපාර්ශ්වික පියවරක්’ බව ලංකාව අලුතෙන් කිවයුතු නැත. තම රටට කිසිවකු ඇතුල්වීම තහනම් කිරීමේ තනි බලය ඇත්තේ ඒ ඒ රටටය. ලංකාවෙන් අසා එවැනි සම්බාධක පනවන සිරිතක් නැත. ආණ්ඩුවේ නිවේදනයේ අපැහැදිලි කතාවක්ද තිබේ. ‘එවැනි ඒකපාර්ශ්වික පියවර ශ්‍රී ලංකාවේ දේශීය සංහිඳියා ක්‍රියාදාමයට කිසිදු සහායක් නොදක්වන අතර තත්ත්වය තවදුරටත් ව්‍යාකූල කිරීමට ඉවහල් වන බව නිරීක්ෂණය වේ.’ එයයි. ලංකාවේ සංහිඳියා ක්‍රියාදාමය, එක්සත් රාජධානි සම්බාධක විසින් ව්‍යාකුල කෙරෙන්නේ කෙසේද? සම්බාධකවලින් කියන්නේ, එක්සත් රාජධානියට ඇතුළුවීම තහනම් බවයි. එහි ඇති දේපළ අත්හිටුවන බවයි. ඉතින්, එම පියවර ලංකාවේ සංහිඳියා ක්‍රියාදාමයත් සමග ඇති සම්බන්ධය කුමක්ද? අනෙක් අතට, ලංකාවේ වත්මන් ආණ්ඩුව තවමත් කිසිම සංහිඳියා ක්‍රියාදාමයක් පටන්ගෙන නැත. පරණ ආණ්ඩු කළාක් සේ එයද කරන්නේ ප්‍රශ්නය බුමුතුරුණු යටට දමා කිසිවක් නැති සේ හැසිරීමයි.
‘දේශීය වගවීම් යාන්ත්‍රණයක්’ වැනි ව්‍යාජ පිළියමකින් ප්‍රශ්නය විසඳෙන්නේ නැති බව දැන් දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ ලංකාව අත්දැකීමෙන්ම දන්නා දෙයකි. මේ ආණ්ඩුවත් ජප කරන්නේ ඒ මන්තරයමය.
එක්සත් රාජධානිය සම්බාධක පැනවූයේ ඇයි? දිය හැකි සරල පිළිතුර මෙයයි; ‘ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධය අවසන් කාලයේ සිදුවූවායැයි කියන මානව හිමිකම් කඩකිරීම් හා අන්තර්ජාතික මානුෂීය නීතිය කඩකිරීම් සම්බන්ධයෙන් වගකිවයුත්තන්ට දඬුවම් දෙන ලෙස, දේශීය හා අන්තර්ජාතික වශයෙන් කරන ලද ඉල්ලීම් දිගින් දිගටම ලංකාවේ ආණ්ඩු (මහින්ද රාජපක්ෂ, මෛත්‍රීපාල සිරිසේන, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ, රනිල් වික්‍රමසිංහ හා අනුර කුමාර දිසානායක ආණ්ඩු) මගහැරි නිසා සිදුවූ, නිශ්ශබ්දතාවේ විපාකයකි මේ.’
යුද්ධයේදී සිදුවූ දේ පිළිබඳව, ලංකාවේ ආණ්ඩුවක් කාටත් පිළිගත හැකි විශ්වාසවන්ත වගවීමේ යාන්ත්‍රණයක් සකසා ඒ හරහා වගකිවයුත්තන්ට විපාක විඳින්නට සලස්වන්නේ නැතිනම්, මෙවැනි තත්වයන්, එනම් ඒ ඒ රටවල් තමන්ට කැමති පියවර ගැනීමේ තත්වයක්, අනාගතයේදීද බලාපොරොත්තු වන්නට අනිවාර්යයෙන්ම සිදුවෙයි.
ශවේන්ද්‍ර සිල්වා මීට පෙරද, එනම් 2020 පෙබරවාරි 14 වැනිදා, අමෙරිකාවෙන් මෙවැනිම සම්බාධකවලට යටත් කෙරිණි. එම සම්බාධක ශවේන්ද්‍ර සිල්වාට අමතරව ඔහුගේ පවුලේ සමීපතම ඥාතීන්ටද බලපැවැත්වෙයි. ‘ශ්‍රී ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධයේදී නීති විරෝධී ඝාතනවලට සම්බන්ධ වීම හේතුවෙන් ශවේන්ද්‍ර සිල්වා එක්සත් ජනපදයට ඇතුළුවීමට නුසුදුසු බවට පත් කරමින් මම ඔහුව නම් කරමි’යි එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය ලේකම් මයික් පොම්පියෝ එදා ට්වීට් පණිවිඩයක් නිකුත් කරමින් පැවසීය. යුද අපරාධ සිදු කරන සහ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කරන අයට වගවීම සඳහා ලුහුබැඳීමේදී එක්සත් ජනපදය පසුබට නොවනු ඇතැයි පොම්පියෝ පැවසීය. ඒ නිසා, අද ඔහුට අමෙරිකාවටත් ඇතුල්වීම තහනම්ය. විශ්‍රාමික හමුදා නිලධාරී චාගි ගාල්ලගේ සහ හිටපු ආරක්ෂක ලේකම් කමල් ගුණරත්නට ද එක්සත් ජනපදය සංචාරක තහනම් පනවා තිබේ. ඒ හැරෙන්නට සරත් ෆොන්සේකා, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වැනි අයටද සම්බාධක පනවා නැති නමුත්, අමෙරිකාවෙන් වීසා ලැබෙන්නේ නැත.
හමුදාවල ප්‍රධානීන්ට අමතරව, හමුදාවලට අණදුන් දේශපාලනඥයන්ටද විදේශීය සම්බාධක පනවා තිබේ.
2023 ජනවාරි 17දා, කැනඩාව, මහින්ද රාජපක්ෂට හා ගෝඨාභය රාජපක්ෂට සිය රටට ඇතුල්වීම තහනම් කරමින් සම්බාධක පැනවීය. එපමණක් නොවේ, ඔවුන්ගේ දේපළ කැනඩාවේ ඇත්නම් ඒවාද තහනම්ය.
ඊට අමතරව යුද හමුදාවේ හිටපු මාණ්ඩලික සැරයන් සුනිල් රත්නායක හා නාවික හමුදාවේ ලෙෆ්ටිනන්ට් කමාන්ඩර් චන්දන ප්‍රසාද් හෙට්ටිආරච්චිටද එදිනම කැනඩාව සසම්බාධක පැනවූයේය. සුනිල් රත්නායක යනු මිරුසුවිල්හිදී දරුවන් ඇතුළු දෙමළ ජාතිකයන් 8 දෙනකු කපාකොටා ඝාතනය කිරීමේ අපරාධයට මහාධිකරණය විසින් මරණීය දණ්ඩනයට නියම වූවෙකි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති වූ වහාම ඔහුට ජනාධිපති සමාවක් දුන්නේය. දැන් ඒ සමාව අභියෝගයට ලක්කර ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ නඩුවක් විභාගවෙයි. එහි අතුරු නියෝගයක් ලෙස ඔහුට රටින් පිටවීම තහනම් කර ඇත.
චන්දන ප්‍රසාද් හෙට්ටිආරච්චි යනු, කප්පම් ලබාගැනීම සඳහා තරුණ සිසුන් ඇතුළු 11 දෙනකු කොළඹදී පැහැරගෙන ගොස්, ත්‍රිකුණාමල නාවික හමුදා කඳවුරේ සිරගත කර පසුව ඝාතනය කළ අපරාධයට වගකිව යුතු නිලධාරියෙකි.
මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සම්බන්ධයෙන් තවත් ශ්‍රී ලංකා හමුදා නිලධාරියෙකුට එක්සත් ජනපදය සම්බාධක පනවා තිබේ. 2022 දෙසැම්බර් 10 දින, ජාත්‍යන්තර මානව හිමිකම් දිනය සනිටුහන් කරමින් දෙසැම්බර් 09 වන සිකුරාදා අමෙරිකාව නිකුත් කළ නිවේදනයක, ‘ටි්‍රපොලි ප්ලැටූන්’ ලෙස හැඳින්වුණු රහසිගත ශ්‍රී ලංකා හමුදා ඛණ්ඩයේ (ලසන්ත වික්‍රමතුංග ඝාතනය, කීත් නොයාර් පැහැරගෙන යාම ආදි අපරාධ කළේ එම කණ්ඩායම බවට සාක්ෂි තිබේ.) හිටපු ප්‍රධානියා වන ප්‍රභාත් බුලත්වත්තට සම්බාධක පනවන බව එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව නිවේදනය කළේය.
හමුදා නිලධාරීන් සම්බන්ධයෙන් ඇති මේ සම්බාධක අවදානම නිසා, එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක හමුදාවේ සේවය කිරීමට ලංකාවේ හමු නිලධාරීන් මැලිවන බවද මාධ්‍ය වාර්තා කියයි.
ඊට අමතරව, රුසියාවේ හිටපු ලංකා තානාපති උදයංග වීරතුංග හා ශ්‍රීලංකන් ගුවන් සේවයේ හිටපු ප්‍රධානී කපිල චන්ද්‍රසේනටද අමෙරිකාවට ඇතුළුවීම තහනම් කර තිබේ.
මේ විදියට, ජාත්‍යන්තර සම්බාධක පනවන ලෙස ඉල්ලීම් කර ඇති ලංකාවේ දේශපාලකයන් හා හමුදා නිලධාරීන්ගේ සංඛ්‍යාව අවසන් නැත.
දකුණු අප්‍රිකාවේ පිහිටා තිබෙන, ප්‍රකට මානව හිමිකම් නීතිවේදිනී යස්මින් සූකා ප්‍රධානත්වය දරන, ජාත්‍යන්තර සත්‍යය හා යුක්තිය ව්‍යාපෘතිය (අයිටීජේපී) විසින් හමුදා නිලධාරීන් ඇතුළු ශ්‍රී ලාංකිකයන් 60 කට වැඩි පිරිසකගේ සවිස්තරාත්මක නම් ලැයිස්තුවක් සම්බාධක සහ සංචාරක, වීසා තහනම් සඳහා ඉදිරිපත් කරනු ලැබ ඇත. ශ්‍රී ලංකාවේ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සහ ආර්ථික අපරාධ සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කිරීම අරමුණු කරගත් මෙම ඉල්ලීම් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, එක්සත් රාජධානිය, ඕස්ටේ්‍රලියාව, කැනඩාව, යුරෝපා සංගමය සහ එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය වෙත යවා තිබේ. සිය ඉදිරිපත් කිරීම් මගින් රාජ්‍ය ව්‍යවසායන්ට සහ මුළු ලංකාවටම විශාල මූල්‍ය පාඩු සිදු කළ සහ රටේ ආර්ථික අර්බුදයට දායක වූ රාජ්‍ය අරමුදල් අවභාවිතය පිළිබඳවද සොයා බැලූ බව අයිටීජේපී පවසයි. ඒ නිසා, වර්තමාන ආණ්ඩුවේ දූෂණ විරෝධී ව්‍යාපෘතියටද එම සංවිධානයෙන් උදව් උපකාර ලැබෙයි. ඒ අනුව, යුද හමුදාව, නාවික හමුදාව, ගුවන් හමුදාව, පොලීසිය සහ බුද්ධි අංශ නිලධාරීන්, දෙමළ පැරාමිලිටරි භටයන් මෙන්ම විනිසුරුවරුන් සහ හිටපු අමාත්‍යවරුන් ඇතුළු සිවිල් සේවකයන් අතින් සිදු වූ බරපතළ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් සහ සැලකිය යුතු දූෂණ මෙම ඉදිරිපත් කිරීම් මගින් ආවරණය කෙරෙන බවද වාර්තා වෙයි. එහෙත්, එම නම් මොනවාදැයි එම සංවිධානය අනාවරණය කර නැත.
පසුගිය පාර්ලිමේන්තුවේ ජාතික ආරක්ෂාව පිළිබඳ ආංශික අධීක්ෂණ කමිටුව විසින්, එක්සත් ජාතීන්ගේ යෝජනාවකට අනුව ස්ථාපිත කර ඇති ලංකාවේ සිදුවීම් පිළිබඳ සාක්ෂි සහ තොරතුරු එකතු කිරීමේ බාහිර යාන්ත්‍රණයන් සමාලෝචනය කිරීම සඳහා, විදේශ අමාත්‍යාංශය, ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය, ත්‍රිවිධ හමුදා ප්‍රධානීහු සහ නීතිපති කැඳවන ලදහ. ඉන් පසුව එම කමිටුව පවසා ඇත්තේ, එම යාන්ත්‍රණයට අනුකූලව, හමුදා නායකයින්ට සහ හමුදාවට නියෝග දුන් නිලධාරීන්ට එරෙහිව ජාත්‍යන්තර අධිකරණ බලය යටතේ විවිධ රටවල නීතිමය නඩු පැවරිය හැකි බවයි. විවිධ රටවල් ගන්නා නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග හරහා ශ්‍රී ලංකාවේ හමුදා සහ දේශපාලන නායකයින්ට ජාත්‍යන්තර අධිකරණයේ (අයිසීජේ) සහ ජාත්‍යන්තර අපරාධ අධිකරණයේ (අයිසීසී) නඩු පැවරීමට හේතු විය හැකි බවට කමිටුව නිරීක්ෂණය කර තිබේ.
මේ නිසා, ලැයිස්තුව දිගු වීමේ අවදානමෙන් මිදීමට නම්, ලංකාවේ කුමන හෝ ආණ්ඩුවක් වුව කළ යුත්තේ, සිවිල් යුද්ධයේදී සිදුවූ බරපතළ මානව හිමිකම් කඩවීම් සහ ජාත්‍යන්තර මානුෂීය නීතිය කඩවීම් ගැන සියලු පාර්ශ්වයන්ට පිළිගත හැකි ස්වාධීන විමර්ශනයක් කිරීමයි. රාජපක්ෂ ආණ්ඩු මෙන්ම මේ ආණ්ඩුවද මතුරන ‘දේශීය විමර්ශන යාන්ත්‍රණ’ නම් ඊට පිළිතුරක් වන්නේ නැත. නියම පිළිතුර සපයන තාක්, මෙවැනි සම්බාධක නම් ඉදිරියටත් පැනවෙනු ඇත.
