රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ ලේකම් නවීන් ද සොයිසා
කොවිඩ්-19 රෝගයට මුහුණදීම සඳහා මෙතෙක් අනුගමනය කළ ක්‍රමවේද ගැන සෑහීමට පත්වෙනවාද?
කොවිඩ්-19 කියන්නේ ලෝකයට අලුත් වසංගතයක්. ඒ නිසා වසංගතයට මුහුණදෙන ලොව පුරා හැම රාජ්‍යයක්ම අලුතෙන් ඉගෙනගනිමින් තමයි ඒකට මුහුණදෙන්නේ. ලංකාව මෙතෙක් යහපත් පියවර අරගෙන තියෙන බව පැහැදිලියි. එහෙත් අප ගත යුතු තවත් පියවර තියෙනවා. එහෙත් අපට හැමදාම මේ විදියට ඇඳිරි නීතිය දාගෙන ඉන්න බැහැ. ඒකෙන් සිදුවෙන ආර්ථික හා අනෙකුත් බලපෑම් තියෙනවා. ඇඳිරි නීතිය ඉවත් කරන්න නම් රෝගයේ ව්‍යාප්තිය අඳුනගන්න ඕනෑ. රෝග තියෙන කලාප හඳුනාගෙන වෙන් කරන්න ඕනෑ. අපි පරීක්ෂණ ප්‍රමාණය වැඩි කළේ නැත්නම් ව්‍යාප්තිය හඳුනාගන්න බැහැ. මේ අද හෝ හෙට ඉවත්වෙන තත්වයක් නෙවෙයි.
පරීක්ෂණ කිරීම පැත්තෙන් අපි දුර්වලයි නේද?
දැනට හමුවී ඇති රෝගීන් ආශ්‍රය කරපු අයත්, විදේශ රටවලින් පැමිණි අයත් අප සැක සහිත අය විදියට හඳුනාගන්නවා. නිරෝධායන කඳවුරුවල සහ නිවෙස්වල ඒ අය ඉන්නවා. දැන් අප කළ යුත්තේ සැක සහිත සියලුදෙනාවම පරීක්ෂාවට ලක් කිරීම. රෝග ලක්ෂණ නොමැති හෝ යන්තමින් රෝග ලක්ෂණ පෙන්වන විශාල රෝගීන් පිරිසක් ඒ 42,000 අතරේ ඉන්න පුලුවන්. ඒ සඳහා ඉක්මනින් අනුගමනය කරන්න පුලුවන් ඕනෑම පරීක්ෂණ ක්‍රමවේදයක් අනුගමනය කරන්න කියලා අපි යෝජනා කරලා තියෙනවා.
දැනට අපට පාවිච්චි කරන්න පුලුවන් පරීක්ෂණ ක්‍රම කිහිපයක් තියෙනවා. ඒ අතරින් පීසීආර් ක්‍රමය වඩා හොඳයි. එහෙත් සැක සහිත සියලුදෙනාටම ඒ ක්‍රමය අනුව පරීක්ෂණ කරන්න පුලුවන්ද කියලා ප්‍රශ්නයක් මතු වුණා. අපට තියෙන යන්ත්‍ර සංඛ්‍යාව හා ශ්‍රම බලය අනුව ලංකාවේ පීසීආර් පරීක්ෂණ කොපමණ කරන්න පුලුවන්ද කියන ප්‍රශ්නය ආවා.
පීසීආර් පරීක්ෂණ සඳහා විකල්පයක් විදියට අපට පාවිච්චි කරන්න පුලුවන් රැපිඩ් ටෙස්ට් කියන ක්‍රමවේදය. එහෙත් එය සංවේදීතාවයෙන් අඩු ක්‍රමයක්. අපි කීවේ සංවේදීතාව අඩු වුණත්, අපට පහසුවෙන් කරන්න පුළුවන් පරීක්ෂණයක් නිසා ඒක කරන්න කියලා. සංවේදීතාව පීසිආර් පරීක්ෂණයට වඩා අඩු වුණත් ඒකෙනුත් රෝගීන්ව හඳුනගන්න පුලුවන්. මතක තියාගන්න ඕනෑ අපි කතාකරන්නේ නිරෝධායන කඳවුරුවල හා නිවෙස්වල නිරෝධායනයට ලක් කරපු අය ගැන. එයාලා රැපිඩ් ටෙස්ට් එකෙන් නෙගටිව් වුණත්, එයාලාව නිරෝධායනයේම තියන්න පුලුවන්. ඒ අතරේ අපට රැපිඩ් ටෙස්ට් එකෙන් නිරෝධායනයෙහි ඉන්න, රෝගය තියෙන විශාල පිරිසක් අඳුනගන්න පුලුවන්. එතකොට අපට නිරෝධායනයෙහි ඉන්න අනෙක් අයගෙන් පොසිටිව් වෙන අයව වෙන් කරගන්න පුලුවන්. අපට ඕනෑ නම් රැපිඩ් ටෙස්ට් එකෙන් පොසිටිව් වෙන අයට පසුව පීසීආර් පරීක්ෂණය කරන්නත් පුලුවන්.
අපට මේ ක්‍රමය පාවිච්චි කරමින් යම් කෙනෙක්ව නිරෝධායනය පටන්ගන්න මොහොතේ පරීක්ෂා කරන්න පුලුවන්. මොකද ඒක නිරෝධායනයට ලක් වෙන කෙනාගේ පළවැනි දවස වුණාට වෛරසය ඔහුට ශරීරගත වෙලා නම්, ඒක ශරීරගත වෙලා පළවැනි දවස නොවෙන්න පුලුවන්. ඊට පස්සේ දවස් හතෙන්, දාහතරෙන් හා විසිඑකෙන් ඒ හැම කෙනෙක්වම පරීක්ෂාවට ලක් කරන්න පුලුවන්. ඒ අනුව පොසිටිව් වෙන අයව වෙන් කරගන්න පුලුවන්. රෝග ලක්ෂණ නැතිව පොසිටිව් වෙන කෙනෙක් හිටියොත් වෙනම කඳවුරක තියන්න පුලුවන්. එතකොට පොසිටිව් වෙන අයව සහ නෙගටිව් වෙන අයව ගැටෙන්නේ නැහැ. අපට රෝගය ඇති විශාල පිරිසක් හඳුනගන්න සහ ඒ අයව ඉවත් කරලා වෙන් කරන්න පුලුවන්. රෝගය පැතිරීම වළක්වන්න ඒක ලොකු උදව්වක්.
අපි කැමතියි නිරෝධායනයේ ඉන්න සියලුදෙනාවම පීසීආර් පරීක්ෂණයට ලක් කරන්න පුලුවන් නම්. ඒ සඳහා පහසුකම් තියෙනවානම් හැකිතරම් පීසීආර් පරීක්ෂණ කරන එක හොඳයි. එහෙම බැරි නම් හොඳ විකල්ප හොයන්න අපට පුලුවන් වෙන්න ඕනෑ. මොකද මේ වසංගතය අපට තියෙන පහසුකම්වලට හැඩගැහෙන්නේ නැහැ. අපි තමයි අපට තියෙන පහසුකම් කළමනාකරණය කරගෙන වසංගතයට අනුව හැඩගැහෙන්න ඕනෑ.
දැන් පරීක්ෂණ නොකරන්නේ ඇයි?
රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමය මේ පිළිබඳව යෝජනා ඉදිරිපත් කරලා තියෙනවා. අපි ඉල්ලන්නේ අහවල් පරීක්ෂණ ක්‍රමවේදයම පාවිච්චි කරන්න කියලා නෙවෙයි. හැකි තරම් පරීක්ෂණ කරන්න කියලයි. හැමෝටම පීසීආර් පරීක්ෂණ කරන්න පුලුවන් නම් හොඳයි. දැන් ජනාධිපතිතුමා පරීක්ෂණ කිරීම සඳහා එකඟතාව දීලා තියෙනවා. ඒත් ඒක නිලධාරීන්ගේ පැත්තෙන් ඒක ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ නැහැ. දැන් අපට පරීක්ෂණ සඳහා අවශ්‍ය වෙන උපකරණ දැන් මිලදී ගන්න ඕනෑ. මේ වෙනකොට උපකරණ මිලදී ගැනීමට ටෙන්ඩර් කැඳවලා. එහෙත් මේ වෙලාවේ ක්ෂණිකව අවශ්‍යතාව සම්පූර්ණ කරනවා වෙනුවට සාමාන්‍ය ක්‍රමවේදයට ටෙන්ඩර් කැඳවලා තියෙන්නේ. ඒ ක්‍රමයට කාලය ගතවෙනවා වැඩියි. කාලය කියන්නේ මේ වෙලාවේ අපට නාස්ති කරන්න බැරි දෙයක්.
පරීක්ෂණ සඳහා අපි මේ මොහොතේ මුදල්, කාලය, ශ්‍රමය වැය නොකළොත් අනාගතයේදී ආර්ථික වශයෙන් හා ජීවිත හානි වශයෙන් වන්දි ගෙවන්න සිදුවේවි නේද,
අපි පරීක්ෂණ නොකර ඉන්න තරමට සිදුවන ආර්ථික සහ ජීවිත හානිය විශාල විය හැකියි. අපි දැන් උපකරණ හැකි තරම් අරගෙන, හැකි උපරිම ශක්තිය යොදවලා රෝගීන්ව හඳුනාගන්න ඕනෑ. අපි දැන් කතාකරන මොහොත වන විට නිරෝධායනයට යොමුකළ අය 42,000ක් පමණ ඉන්නවා. මීට කලින් 28,000ක් විතර හඳුනාගත් අවස්ථාවක තමයි පරීක්ෂණ ප්‍රමාණය වැඩි කරන්න කියලා අපි යෝජනා කළේ. ඒත් සිද්ධවුණේ නැහැ. අපි මේ විදියට මන්දගාමීව කටයුතු කළොත්, පරීක්ෂණවලට ලක් කළ යුතු පිරිස තව තවත් වැඩි වේවි. ඒ අනුව අපට කරන්න සිද්ධවෙන පරීක්ෂණ සංඛ්‍යාව තව තවත් වැඩි වේවි. දැන් ඉන්න 42,000ක පිරිස තව සතියක් දෙකක් යනකොට ලක්ෂ ගාණක් වෙන්න ඉඩ තියෙනවා. අපි නහය මට්ටමට වතුර පිරෙනතුරු හිටියොත් විශාල අමාරුවක වැටේවි.
ඉදිරියේදී ඇතිවිය හැකි තත්වය අනුමාන කළ හැකිද?
ඉදිරි කාලය ගැන අනුමාන කිරීම හරිම සංකීර්ණ කාරණාවක්. අපේ අනුමානය කරන්නේ කුමන සාධකය මතද? වෙනත් රටවල්වල සිදුවූ දේවල් අනුවද? නැත්නම් ලංකාවේ දැනට එකතු වී තිබෙන දත්ත මතද? අපට නිශ්චිත අනුමානයක් කරන්න තරම් මේ වසංගතය ගැන දැනුම් පද්ධතියක් නැති බවත් මතක තියාගන්න ඕනෑ. වසංගතය ලෝකයට අලුත්. බොහෝ දේවල් අපි දැන් තමයි ඉගෙනගන්නේ. ඒ අනුව ඉදිරියේදී විය හැකි දේ නිශ්චිතව කියන්න බෑ.
අපි සූදානම් වෙන්න ඕනෑ කුමන තත්වයකටද?
අපි සූදානම් වෙන්න ඕනෑ අපට සිද්ධවෙන්න පුලුවන් භයානකම තත්වයට. එතකොට අපට ඊට වඩා අඩු තත්වයකට පහසුවෙන් මුහුණදෙන්න පුලුවන්. අපි සාමාන්‍ය තත්වයකට සූදානම් වුණොත් භයානකම තත්වය උදා වෙන මොහොතේ අපි අමාරුවේ වැටේවි. රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමය මුල සිටම රෝගීන් ප්‍රමාණය, මෙය වර්ධනය විය හැකි තත්වය ගැන අනුමාන පළ කරන විට කතාකළේ සිදුවිය හැකි භයානකම දේ මොකක්ද කියලයි. රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමය භයානකම තත්වය ගැන කතාකරනකොට කවුරුත් අපට වැඩිපුර සල්ලි ගෙවන්නේ නැහැ. අපට බොරුවට ලිහිල් තත්වයක් ගැන කතාකරලා මිනිසුන්ව සතුටු කරන්න පුලුවන්. ඒත් ඒ සතුටු කිරීමෙන් වසංගතය මඬින්න බෑ.
කොරෝනා සඳහා රෝහල් වෙන් කරන ලෙස ඔබේ සංගමය ඉල්ලුවා නේද?
කොතලාවල ආරක්ෂක විශ්වවිද්‍යාලයේ වෛද්‍ය පීඨය මේ සඳහා ගන්න කියලා අපි යෝජනා කරලා තියෙනවා. ඒ රෝහලේ ඇඳන් 700ක් පමණ තියෙනවා. එය ඉහළම ප්‍රමිතියෙන් යුතු රෝහලක්. දැනටමත් අයිසීයූ ඇඳන් 40කට වඩා තියෙනවා. ඒ රෝහලේ රෝගීන් වැඩි ප්‍රමාණයක් නැහැ. ඒ අනුව කොතලාවල කොරෝනා රෝහලක් කරන්න කියලයි අපි ඉල්ලන්නේ. චීනය කොරෝනා රෝහල් වෙන්කළා. ඒකෙන් ඔවුන් සාර්ථක ප්‍රතිඵල ලැබුවා. දැනට ලංකාවේ වැඩිම රෝගීන් වාර්තා වෙන්නේ කොළඹ ආශ්‍රිතව. ඒ නිසා අපට ලෙහෙසියෙන් ඒ රෝගීන්ව වේරහැර තියෙන ඒ රෝහල වෙත ගෙනියන්න පුලුවන්. එතකොට ලංකාවේ ඉන්න හොඳම විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන්ට එක තැනක ඉඳන් ඒ රෝගීන් සියලුමදෙනා ගැන බලන්න පුලුවන්. අපට තියෙන ශ්‍රම සම්පත හැකි උපරිමයෙන් කළමනාකරණය කරන්න පුළුවන්. ඉදිරියේදී වෙනත් පළාත්වල රෝගීන් වර්ධනය වුණොත් අපට ඒ පළාත්වලටත් කොරෝනා රෝහල් ඇති කරන්න පුලුවන්.
වෛද්‍යවරුන්ව යොමු කරන්නත් පහසුයි නේද?
මේ වසංගතයේදී කොවිඩ්-19 වැළඳුණු රෝගීන් මිය යන්නේ ශරීරයේ තිබෙන වෙනත් රෝගයක් වර්ධනය වීමෙන් වෙන්න පුලුවන්. උදාහරණයක් විදියට දියවැඩියා රෝගියෙක්ට කොවිඩ්-19 වැළඳුණොත් දියවැඩියාව වැඩි වෙනවා. වකුගඩු රෝගියෙකුට කොවිඩ්-19 වැළඳුණොත් වකුගඩු රෝගය වර්ධනය වෙනවා. කොවිඩ්-19 රෝගයෙන් පෙණහලු දුර්වල වෙනවා. ඒ වගේම රෝගය වැළඳුණොත් ප්‍රතිශක්තීකරණ පද්ධතියත් දුර්වල වෙනවා. ඒ අනුව ශරීරයේ වෙනත් තැනක තියෙන රෝගයක් වර්ධනය වෙන්න ඉඩ තියෙනවා. ඒ අනුව ඒ වෙනත් රෝගවලට ප්‍රතිකාර කිරීමට අදාළ විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් රෝහලේ ඉන්න ඕනෑ. අපි කොවිඩ්-19 සඳහා ඉඩ පහසුකම් සහිත රෝහලක් වෙන් කළොත්, ඒ වගේ විවිධ රෝගීන්ට විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන්ගේ අධීක්ෂණයට ලක් කරන්න පුලුවන්.
