ආචාර්ය සුමිත් චාමින්ද
ලංකාවේ ජාතිකවාදී දේශපාලනය ඉන්දියාව එක්ක සංසන්දනය කළ හැක්කේ කෙසේද?
අපේ රටවල් පශ්චාත් යටත්විජිත විදියට සලකනවා. අපි යුරෝපීය රටවල් විදියට ඉඳලා නිදහස ලැබූ රාජ්‍යයන්. අපි වගේ රටවල නූතන ජාතික රාජ්‍යය ගොඩනැගුණේ යටත්විජිතවාදයෙන් පසුව නිර්මාණය වූ සුවිශේෂ ඓතිහාසික තත්වයන් තුළ. අපේ පසුබිම යුරෝපයේ නූතන ජාතික රාජ්‍යය ගොඩනැගුණු සන්දර්භයට වඩා වෙනස්. යුරෝපීය ජාතික රාජ්‍යය ගොඩනැගෙනකොට තිබුණේ එක භාෂාවක් කතාකරන ප‍්‍රජාවක් එක රාජ්‍යයක් බවට පත්වීම කියන සංකල්පය. සාමාන්‍යයෙන් එය හඳුන්වන්නේ භාෂාමය ජාතිකවාදය කියලා. ප‍්‍රංශ, ස්පාඤ්ඤ, ඉංග‍්‍රීසී ආදි ලෙස භාෂාව මත රාජ්‍යයන් ගොඩනැඟුණා. 18 සියවස පමණ වන විට මේ විදියේ රාජ්‍යයන් යුරෝපයේ බිහි වුණා. යම් යම් රාජ්‍යයන්ට ආගමත් බලපෑවා. උදාහරණයක් ලෙස ස්පාඤ්ඤයේ කතෝලික ආගම තිබුණා. මහා බි‍්‍රතාන්‍යයේ ක‍්‍රිස්තියානි ආගම තිබුණා. කෙසේ වෙතත් මේ ජාතිකවාදී රාජ්‍යයන් ගොඩනගනකොට තම රටේ හිටපු අනෙකුත් සුළුතර කණ්ඩායම්වලට එරෙහිව හිංසනයක් ක‍්‍රියාත්මක වුණා.
ප‍්‍රංශයේ ප‍්‍රධාන භාෂාව බවට ප‍්‍රංශ භාෂාව හැරෙනකොට වෙනත් භාෂා විශාල ප‍්‍රමාණයක් මර්දනය කළා. මහා බි‍්‍රතාන්‍යයේදී ඉංග‍්‍රීසි ආධිපත්‍යයක් ස්ථාපිත කිරීම සඳහා වේල්ස්, අයිරිෂ් සහ ස්කොටිෂ් කියන අනන්‍යතා යටපත් කිරීම සිදුවෙලා තියෙනවා. තවත් බටහිර රටක් වන ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ ඉංග‍්‍රීසි භාෂා ආධිපත්‍යය ස්ථාපිත කරනකොට ස්පාඤ්ඤ භාෂාව කතාකරපු ප‍්‍රාන්තවලට බලපෑම් එල්ල වුණා. ඒ නිසා තනි භාෂාවක් හා ආගමක් මත පදනම් වූ බටහිර ජාතික රාජ්‍යය බිහිකළේ සුළුතර ජනවර්ගවලට මර්දනය ක‍්‍රියාත්මක කරමින් බව කිව හැකියි.
මේ තත්වය ලංකාව, ඉන්දියාව ආදි යටත්විජිත රාජ්‍යයන් නිදහස ලැබීමෙන් පසුව සංකීර්ණ වුණා. ඒවා විවිධ ජනවාර්ගික, ආගමික හා භාෂාමය කණ්ඩායම් අතරේ විවිධත්වයක් පැවති ප‍්‍රදේශ. ඒවාට ජාතික රාජ්‍යයක් ගොඩනඟාගැනීම සඳහා එක් නිශ්චිත ප‍්‍රවේශයක් තිබුණේ නැහැ. ඒ ඒ රාජ්‍යයන්ට තෝරාගැනීමක් කරන්න පුළුවන්කම තිබුණා. එක් පැත්තකින් අපි කලින් කීව බටහිර ආකෘතිය අනුගමනය කරමින් එක් භාෂාවක් කතාකරන, එක් ආගමක් අදහස තනි රාජ්‍යයක් බිහි කරගැනීමේ හැකියාව තිබුණා. පාකිස්ථානය කළේ ඒක. ආරම්භයේදී එය මුස්ලිම් ආගම මුල් කරගත් රාජ්‍යයක් බවට පත්වුණා. ලෝකයේ මුල්ම ව්‍යවස්ථාපිත මුස්ලිම් රාජ්‍යය එය. එහෙත් පසුව එය ආගමික අනන්‍යතාවටත් වැඩි බරක් තැබුවා. 1970 දී පාකිස්ථානයේ උර්දු භාෂාව කතාකරන බහුතරයෙන් වෙන්ව, භාෂාමය අනන්‍යතාව මත නැගෙනහිර පාකිස්ථානය වෙන්වුණා. ඔවුන් බෙංගාලි භාෂාව මුල් කරගත් බංග්ලාදේශය බිහි කරගත්තා.
ලංකාවේ මාර්ගය මොකක්ද?
ඇත්තටම ලංකාවේ ජාතික චින්තන ව්‍යාපාරය පෙනීඉන්නේ බටහිර ආදර්ශය වෙනුවෙන්. බටහිර ජාතික රාජ්‍යය අනුකරණය කරමින් සිංහල භාෂාව ප‍්‍රධාන වෙන්න ඕනෑ, බෞද්ධාගම ප‍්‍රධාන වෙන්න ඕනෑ කියලා කියනවා. ඒ මත ජාතික රාජ්‍යය ගොඩනගන්න ඕනෑ බව ඔවුන්ගේ අදහස. ඇත්ටම මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වාගේ භාෂාවෙන් කීවොත් එය බටහිර අනුකාරකවාදයක්. ඒ අනුව ලංකාවේ ලොකුම බටහිර අනුකාරකවාදීන් තමයි සිංහල බෞද්ධ ජාතිකවාදීන්.
ඉන්දියාව තෝරාගත්තේ ඔවුන්ගේම මාර්ගයක් නේද?
ඉන්දීය නිදහස් අරගලයේදී ජවහර්ලාල් නේරු, මහත්මා ගාන්ධි, බී.ආර්. අම්බෙඞ්කාර් වගේ අය වෙනස් ජාතිකවාදයක් ගෙනාවා. ඔවුන් නිදහසෙන් පසු ඉන්දීය ජාතික රාජ්‍ය්‍ය ගොඩනැගුවේ හින්දු ආගම හෝ වෙනත් ආගමක් පදනම් කරගෙන නෙවෙයි. හින්දි භාෂාව පදනම් කරගෙනත් නෙවෙයි. මහත්මා ගාන්ධි කීවේ හින්දු රාෂ්ට‍්‍ර හෙවත් හින්දු රාජ්‍යයක් ගොඩනැගීමේ ව්‍යාපාරය දේශද්‍රෝහී ව්‍යාපාරයක් බව. ඔවුන් දැනගෙන හිටියා එක් භාෂාවක් හෝ ආගමික කණ්ඩායමක් පදනම් කරගත් ජාතිකවාදයකින් ඉන්දියාව කෑලිවලට කැඩිලා යන්න ඉඩ තිබුණු බව. භාෂාව ගැන උදාහරණයකට ගතහොත්, ඉන්දීය ජාතික ගීය රබීන්ද්‍රනාත් තාගෝර් ලීවේ බෙංගාල භාෂාවෙන්. එය ඉන්දියාවේ ඉතාම සුළු පිරිසක් කතාකරන භාෂාවක්. එහෙත් බහුතර ජනවර්ග ඒක පිළිගත්තා.
ඉන්දියානු රාජ්‍යය නිරාගමිකයි නේද?
ඉන්දීය ව්‍යවස්ථාවේ තියෙනවා ඉන්දියාව නිරාගමික රාජ්‍යයක් බව. 1950 දී තමයි අම්බෙඞ්කාර්ගේ නායකත්වයෙන් ඉන්දීය ව්‍යවස්ථාව සකස් කළේ. ඉන්දියාව නිරාගමික රාජ්‍යයක් කියන වගන්තිය එම ව්‍යවස්ථාවට එකතු කළේ 1976 දී. ඒ අනුව ඉන්දියාව නිරාගමික සමාජවාදී ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ජනරජයක් වුණා. එහෙත් ඊට ආසන්න වසරක් වන 1972 දී ශ‍්‍රී ලංකාවේ ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් බෞද්ධාගම රාජ්‍යයේ ප‍්‍රමුඛස්ථානයට පත් කරන බව සඳහන් කළා. ඉන්දියාවට වඩා වෙනස් මාර්ගයක් ගත්තා. 1956 දී පමණ ඉන්දියාවේ විවිධ ප‍්‍රාන්ත රජයන්ට තම තමන්ගේ භාෂාවලින් වැඩකටයුතු කරන්න ඉඩකඩ ලබාදුන්නා. ඒ කාලසීමාවේදී ලංකාවේ සිංහල පමණක් රාජ්‍ය භාෂාව කළා.
කෙසේ වෙතත් ලංකාවේ සහ ඉන්දියාවේ පැහැදිලි වෙනසක් තියෙනවා. අපි බටහිර ආදර්ශය අනුව එක භාෂාවක්, එක ආගමක් සහිත බටහිර ජාතික රාජ්‍යයක් බිහි කළා. ඉන්දියාව තමන්ගේම මාර්ගයක් අරගෙන බහුත්වවාදී නිරාගමික රාජ්‍යයක් ගොඩනැඟුවා.
පසුකාලීනව බටහිර රාජ්‍යයන් ආගමෙන් මිදුණා. දැන් බටහිර රටවල් නිරාගමික රාජ්‍යයන්. ඒ රාජ්‍යයන් සහ ඉන්දීය නිරාගමික රාජ්‍යය අතර
වෙනසක් තියෙනවාද?
ඉන්දීය නිරාගමිකවාදය යනු බටහිර නිරාගමිකවාදය නෙවෙයි. මහත්මා ගාන්ධි දේශපාලනයෙන් ආගමික හා ආධ්‍යාත්මික වටිනාකම් ඉවත් නොකළ යුතුය කියන අදහසේ හිටියා. රාජ්‍යය එක ආගමක පැත්ත නොගත යුතු බව තමයි කීවේ. බටහිර නිරාගමිකවාදය බිහිවුණේ යම් ඓතිහාසික පසුබිමක් තුළ. ප‍්‍රධාන වශයෙන්ම යුරෝපයේ වාණිජවාදයේ නැගීමත් එක්ක රාජ්‍යය සහ පල්ලිය අතර දීර්ඝකාලීන ගැටුමක් ඇතිවුණා. ඒකේ ප‍්‍රතිඵලයක් විදියට තමයි පල්ලියේ දේශපාලන බලය අහෝසි කරලා දේශපාලන බලය ලෞකික රාජ්‍යයට දිනාගැනීමේ අදහස ආවේ. එවැනි අත්දැකීමක් ලංකාවට හෝ ඉන්දියාවට නැහැ. අපි ඉන්නේ වෙන සන්දර්භයක. අනෙක් පැත්තෙන් බටහිර නිරාගමිකවාදයට තේරුම් දෙකක් තිබුණා.
ඒ මොනවාද?
එකක් තමයි රාජ්‍යය සහ ආගම එකිනෙකින් වෙන්කිරීමේ අදහස. අනෙක තමයි ජන සමාජය ලෞකිකකරණය වීමේ අවශ්‍යතාව. ඒ අනුව රාජ්‍යය පමණක් නොව, සමාජය පවා ආගමෙන් ඈත් වුණා. 18 වැනි සියවසේදී විද්‍යාත්මක චින්තනය පදනම් කරගත් ප‍්‍රබුද්ධ ව්‍යාපාරයක් වර්ධනය වුණා. මිනිසුන් තර්ක බුද්ධිය විශ්වාස කරමින් ආගමෙන් ඈත් වුණා. අද ඒ රටවල බහුතරයක් කිසිදු ආගමක් විශ්වාස නොකරන අය. ඉන්දියාව සම්බන්ධයෙන් එසේ කියන්න බෑ. ඉන්දියාවෙහි යුරෝපයේ වුණා වගේ විද්‍යාත්මක චින්තනයේ වර්ධනයක් සිද්ධවුණේ නැහැ. අද ඉන්දීය සමාජය නිරාගමික බව කියන්න බැහැ. මිනිසුන් පල්ලි සහ කෝවිල් යනවා. අදේවවාදීන් ප‍්‍රමාණය සාපේක්ෂව අඩුයි. ඒ අනුව මිනිසුන් ආගමික විශ්වාසයන් තිබියදීම නිරාගමික රාජ්‍යයක් ඇති කිරීම ගැන අදහසක් ගාන්ධි, නේරු වගේ නායකයන්ට තිබුණු බව පෙනෙනවා.
ඉන්දියාවේ අද තියෙන හින්දුත්වවාදී ව්‍යාපාරය බිහිවුණේ කොහොමද?
ඉන්දියාවේ ගාන්ධියානු, නේරුයානු ජාතිකවාදයට සමාන්තරව හින්දුත්වවාදී ව්‍යාපාරයකුත් මුල සිට තිබුණා. ඇත්තටම 1920 ගණන්වලම තමයි රාෂ්ටී‍්‍රය ස්වයංසේවක් සංග් හෙවත් ආර්එස්එස් සංවිධානය බිහිවුණේ. ඔවුන්ගේ මූලික සටන්පාඨය වුණේ හින්දු රාෂ්ට‍්‍ර හෙවත් හින්දු රාජ්‍යය බිහිකරන්න ඕනෑ බව. එහෙත් ඒ ව්‍යාපාරයට සැලකිය යුතු බලයක් දිනාගන්න ලැබුණේ නැහැ. 1990 ගණන්වල ඉන්දියාව නව ලිබරල් ආර්ථික ප‍්‍රතිපත්තිවලට නැඹුරු වන විට ඇතිවුණු සමාජ කැළඹීම් මධ්‍යයේ ආර්එස්එස් දේශපාලනය වඩා ශක්තිමත් වුණා. පසුව ඔවුන්ගේ දේශපාලනික ප‍්‍රකාශනය බවට භාරතීය ජනතා පක්ෂය පත්වුණා. නරේන්ද්‍ර මෝඩි බලයට ආවේ ආර්එස්එස් හා භාරතීය ජනතා පක්ෂය නියෝජනය කරන හින්දුත්වවාදී ව්‍යාපාරයේ ප‍්‍රතිඵලයක් විදියට. ඉන්දියාවේ මෙතෙක් පැවති නිරාගමික, බහුත්වවාදී ජාතිකවාදය යටපත් කරමින් හින්දුත්වවාදය මුල් කරගත් අන්ත දක්ෂිණාංශික ජාතිකවාදයක් බවට එය අද පත්වෙලා.
අවුරුද්දකට කලින් භාරතීය ජනතා පක්ෂයට විශාල ඡුන්ද ප‍්‍රමාණයක් දුන්න ඉන්දියාවේ පොදුජනයා අතරින් අද එම ආණ්ඩුවට විරුද්ධව විරෝධතා මතුවෙන්නේ ඇයි?
ඇත්තටම නරේන්ද්‍ර මෝඩි අගමැතිවරයාට පළවැනි ධුර කාලයේදී හින්දුත්වවාදී ප‍්‍රතිපත්ති එතරම් දරුණු විදියට ක‍්‍රියාත්මක කරන්න ලැබුණේ නැහැ. අනෙකුත් පක්ෂ සහිත සන්ධානයක් විදියට බලයේ ඉන්න සිද්ධවුණ නිසා. එහෙත් පහුගිය අවුරුද්දේ තනි බලයක් ලැබුණා. එයින් පසුව ඔවුන් මුලින්ම කරපු දෙයක් තමයි කාශ්මීර් ප‍්‍රාන්තයට තිබුණු සාපේක්ෂව ස්වාධීන තත්වය ඉවත් කිරීම. ඉන් පස්සේ එම ජනතාවට එරෙහිව විශාල හිංසනයක් දියත් වුණා. පසුව පුරවැසි පනත සංශෝධනය කළා. එහි ප‍්‍රතිඵලයක් විදියට මුස්ලිම් ජනයාට ඉන්දීය රාජ්‍යය වෙනස් ආකාරයකට සලකන තත්වයක් ඇතිවුණා. එය නිරාගමික රාජ්‍ය සංකල්පයට පටහැනියි. ඇසෑම් ප‍්‍රාන්තයේ විශේෂයෙන්ම පුරවැසිභාවය ඔප්පු කරන්න බැරි බව හඳුනාගත් ලක්ෂ ගණනක් ජනයාට දැන් රටක් නැති තත්වයක් ඇතිවෙලා තියෙනවා. මේක ගාන්ධි සහ නේරු ස්ථාපිත කරපු ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ඉන්දියාව නෙවෙයි. මේක හින්දුත්වවාදී සම්ප‍්‍රදාය ඉදිරියට පැමිණ අනෙකුත් ජනවර්ග මර්දනය කිරීමක්. ඒ අනුව ඉන්දීය ජාතිකවාදය පිළිබඳ විශ්වාසය තැබූ ජනයා නැගී සිටිනවා. දැන් මේ සම්ප‍්‍රදායන් දෙක අතර ගැටුම තමයි පෙනෙන්නේ. ඉන්දියාවේ ශිෂ්‍ය ව්‍යාපාරය දරුණු ලෙස පුරවැසි පනතට විරුද්ධව නැගී සිටියේ ඒ අනුව. එයට ප‍්‍රතිචාර ලෙස ආර්එස්එස් සංවිධානයත් මැදිහත් වෙලා පුරවැසි පනතට පක්ෂව උද්ඝෝෂණ කරන්න පටන් අරගෙන. නවදිල්ලි නගරයේ මුස්ලිම් විරෝධී හිංසයක් දරුණු ලෙස දියත් කරලා තියෙනවා. මම හිතන්නේ මේක ලෝකය පුරාවට ඇතිවෙන අන්ත දක්ෂිණාංශික ජාතිකවාදී රැුල්ලේ ලක්ෂණයක්.
ඉන්දියාවේ මුස්ලිම් අය ගැන සඳහන් කළ එකම එක පනතක් නිසා ශිෂ්‍යයන් නැගී සිටිනවා, ජනප‍්‍රිය නළු නිළියන් පවා ඒ ගැන දැඩිව අදහස් දක්වලා තිබුණා. එහෙත් ලංකාවේ සුළුතර ජනවර්ග පීඩාවට පත්කරන සිදුවීම් කෙතරම් සිදුවුණත් එයට ජාතික මට්ටමේ විරෝධයක් පැනනඟින්නේ නැත්තේ ඇයි?
එයට හේතුව තමයි අපේ ජාතික රාජ්‍යයන් බිහිවූ පදනම. ඉන්දියාවේ නිරාමිකවාදී සහ බහුත්වවාදී දේශපාලනයට ජාතික සම්ප‍්‍රදායක් තියෙනවා. ගාන්ධි තමන්ගේ පාදයාත‍්‍රා දියත් කළේ හින්දු මුස්ලිම් ගැටුම්වලට විරුද්ධව. ගාන්ධිට ඕනෑ වුණේ සියලූ කණ්ඩායම් එකතු කරගත් ව්‍යාපාරයක් ගොඩනගන්න. එහෙත් ගාන්ධිගේ අවසන් උපවාසය දියත් කළේත් වාර්ගික හිංසනයට විරුද්ධව. ගාන්ධියානු සම්ප‍්‍රදාය තුළ ඇත්තටම ජාතිකවාදයකට වඩා දේශපේ‍්‍රමය ඉහළට ගැනුණා. ජාතිකවාදය හා දේශපේ‍්‍රමය අතර වෙනසක් තිබුණා. ගාන්ධිව ඝාතනයට ලක් කළේත් හින්දු අන්තවාදී ආර්එස්එස් සංවිධානයේ සාමාජිකයෙක්. ඒ උරුමය එක්ක තමයි අද ඉන්දියාවේ ප‍්‍රබල බහුජන ව්‍යාපාරයක් ගොඩනගන්න පුළුවන් වෙලා තියෙන්නේ. ඇත්තටම අද භාරතීය ජනතා පක්ෂයට අභියෝගය එල්ල වෙන්නේ කොංග‍්‍රස් පක්ෂයෙන් නෙවෙයි, අර බහුජන ව්‍යාපාරයෙන්.
ලංකාවේ එවැනි පුළුල් ජාතිකවාදී ව්‍යාපාරයක් ගොඩනගන්න නායකයන් අසමත් වුණා. ලංකාවේ ආරම්භයේ සිට ජනවාර්ගික ජාතිකවාදය තමයි ප‍්‍රධාන දේශපාලන ධාරාව බවට පත්වෙලා තිබුණේ. හැට ගණන්වල ඉඳලා වාමාංශික ව්‍යාපාරයත් ඒකට අනුගත වුණා. ජවිපෙ අසූ ගණන්වල අග භාගයේදී ගෙනා ව්‍යාපාරය ඇත්තටම සුළුතර ජනවර්ගයකට දේශපාලන බලය බෙදීමට විරුද්ධ ව්‍යාපාරයක්. දේශපේ‍්‍රමී ව්‍යාපාරයක් කීවාට සිංහල බෞද්ධ ජාතිකවාදී ව්‍යාපාරයක් ඔවුන් ගෙනාවේ. අපට එවැනි සම්ප‍්‍රදායක් නොමැතිකමේ ප‍්‍රශ්නය තියෙනවා. ලංකාවේ පැරණි වමේ ව්‍යාපාරය නියෝජනය කරන සමසමාජ පක්ෂය, කොමියුනිස්ට් පක්ෂය වගේ කණ්ඩායම්වල පමණක් යම් විදියකට ගාන්ධියානු ස්වරූපයේ බහුත්වවාදී ප‍්‍රවේශයක් තිබුණා. එහෙත් අද ඒ ප‍්‍රවණතා නැහැ.
අනෙක් අතට ලංකාවේ ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතිය හා ප‍්‍රබුද්ධ සංස්කෘතිය තුළත් තිබුණේ සිංහල බෞද්ධ මුල් කරගත් අදහසක්. අමරදේව වැනි ප‍්‍රබුද්ධ ගායන ශිල්පීන් හෝ ලංකාවේ සිටි වෙනත් ප‍්‍රබුද්ධ කලාකරුවන්ට මේ ගැන දැක්මක් තිබුණේ නැහැ. ජනප‍්‍රිය සිනමාවෙන් පවා එවැන්නක් යෝජනා කළේ නැහැ. ඉන්දියාවේ ජනප‍්‍රිය සිනමාවෙන් පවා යෝජනා කළේ පුළුල් ජාතිකවාදයක් නේද?
ඔබ පෙන්වූ කාරණය හරි. ඇත්තටම ගාන්ධිටත් කලින් මානවවාදී, විශ්වීය දර්ශනයක් ගොඩනඟන්න උත්සාහ කළ කෙනා රබීන්ද්‍රනාත් තාගෝර්. ඔහු ප‍්‍රජාතාන්ත‍්‍රික ව්‍යාපාරයට අවශ්‍ය කරන ජන විඥානය ගොඩනැගුවා. සත්‍යජිත් රායි වගේ අයගේ සිනමාව තුළත් එය තිබුණා. ඊට අමතරව ප‍්‍රසිද්ධ ඉන්දීය සාහිත්‍යය තුළත් ඒ පුළුල් දර්ශනය තිබුණා. එය ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතියේත් තිබුණා. එහෙත් ලංකාවේ එහෙම තිබුණේ නැහැ.
ඔබ ගාන්ධි දේශපේ‍්‍රමයට වැඩි තැනක් දුන්න බව කීවා. ඉන්දියාවේ දේශපේ‍්‍රමය කියන්නේ මොකක්ද?
ඕනෑම වචනයකට දේශපාලන සන්දර්භය තුළ එකිනෙකට වෙනස් අර්ථකථන තියෙනවා. මේ වචනවලට තියෙන්නේ කතිකාමය අර්ථ. ගාන්ධියානු සම්ප‍්‍රදාය තුළ දේශපේ‍්‍රමය කියන එකට ලැබුණේ ඉන්දියාවටම ආවේණික අර්ථයක්. ජාතිකවාදය බොහෝ විට ජනවාර්ගික හෝ ආගමික අනන්‍යතාවක් එක්ක සම්බන්ධ වෙනවා. ගාන්ධි දේශපේ‍්‍රමය ඊට වඩා වෙනස් භූගෝලීය, ප‍්‍රදේශමය බැඳීමක් මත අර්ථකථනය කළා. මනුෂ්‍යයෙක් තමන්ගේ ගමට හා නගරයට ආදරය කිරීම, ප‍්‍රාන්ත රාජ්‍යයට ආදරය කිරීම, ඉන්දියාවට ආදරය කිරීම ආදි තල ගණනාවක දේශපේ‍්‍රමය අර්ථකථනය කළා. දේශපේ‍්‍රමයට යම්කිසි ලෞකිකවාදී පැහැදිලි කිරීමක් තිබුණා. ඒක ලංකාවේ තියෙන ජාතිකවාදය මත අර්ථකථනය වූ දේශපේ‍්‍රමයට වඩා වෙනස්.
තවත් පැහැදිළි කළොත්..
ප‍්‍රායෝගික භාවිතයෙන් උදාහරණයක් කීවොත් මෙහෙමයි. ලංකාවේ ජාතිකවාදය ගැන කතාකරන බොහෝ දෙනෙක් විශාල වශයෙන් පරිසරය විනාශ කරනවා. මිනිසුන් දුම්රියේ ජාතිකවාදය ගැන සංවාද කරමින් යන අතරේ දුම්රිය කවුළුවෙන් එළියට පොලිතීන් බෑග් විසිකරනවා. ගාන්ධිගේ අර්ථකථනය අනුව එය දේශද්‍රෝහී ක‍්‍රියාවක්. දේශපේ‍්‍රමය අනුව තමන්ගේ ප‍්‍රදේශයේ සම්පත් ආරක්ෂා කිරීම, පොදු දේපළ වර්ධනය කිරීම ආදිය වැදගත්. ඒ අර්ථයෙන් අසූහත අසූනවය කාලේ දේශපේ‍්‍රමී ජනතා ව්‍යාපාරය යන නමින් ක‍්‍රියාත්මක වූ ජවිපෙත් දේශපේ‍්‍රමී නැහැ. ඔවුන් පොදු දේපළ විනාශ කළා, ලංගම බස්රථ ගිනි තිබ්බා, ට‍්‍රාන්ස්ෆෝමර් විනාශ කළා. ලංකාවේ මෙවැනි දේශපේ‍්‍රමී සම්ප‍්‍රදායක් නැහැ. අවාසනාවකට ලංකාවේ වාමාංශික දේශපාලනය තුළ හෝ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී කතිකාව තුළ ජනවාර්ගික නොවන ලෞකික දේශපේ‍්‍රමය ගැන සාකච්ඡුාවක් නැහැ. ඒ නිසා පොදු දේපළ විනාශ කිරීම ඉතාම සාමාන්‍ය දෙයක් බවට පත්වෙලා. දේශපාලනඥයන් විතරක් නෙවෙයි, සාමාන්‍ය පුරවැසියන් පවා පොදු දේපළ විනාශ කරනවා. ජනවාර්ගික හෝ ආගමිකවාදී නොවන දේශපේ‍්‍රමය පිළිබඳ සංවාදය ඉන්දියාවෙන් ගේන්න පුළුවන් එය හරිම වැදගත්.x
