ආචාර්ය සුනිල් විජේසිරිවර්ධන
ලංකාවේ සාමාන්‍ය තරුණයන් බොහෝවිට අනෙක් ජනවර්ග ප‍්‍රතික්ෂේප කරන, ගෝත‍්‍රික අදහස් දරන අය බව අපට පේනවා. අන්තර්ජාලයෙන් ලෝකයට විවෘත වෙන්නට හැකියාව ඇති යුගයක තරුණයන් මෙසේ වීම ගැන ඔබට හැෙඟන්නේ මොකක්ද?
ඔබ තරුණයන් කියලා අදහස් කළ පිරිසෙහි සාමූහික හැසිරීම තරුණ විඥාන අවකාශය කියලා හඳුන්වමු. මේ තරුණ පරම්පරාවේ සාමූහික විඥානයේ සිතියම දෙස බලනකොට, යම් යම් දේවල් ටිකක් පේනවා. යම් තැන්වල දැඩි වර්ණයක් පේනවා. පටු අනන්‍යතාවක් මුල් කරගත්ත කලහකාරී මනසක් පේනවා. ඔවුන් හැමතිස්සේම අනෙකා එක්ක රණ්ඩු වෙනසුලූයි. තමන්ව මුල් කරගෙන ස්වයංකේන්ද්‍රීයව හිතනවා. ජාති, ආගම් වගේ නොයෙකුත් ආකාරයේ සීමා හදාගෙන අනෙක් අය එක්ක ඝට්ටනයකට යනවා. එහෙත් මේ විඥාන අවකාශයේ විකල්පත් තියෙනවා. ඒ නිසා විවිධාකාර ආතතියක් එම අවකාශයේ තියෙනවා. එකම පාටක් හෝ එකම ලක්ෂණයක් නෙවෙයි තියෙන්නේ. මේක තේරුම් ගන්නේ කොහොමද, හැදෙන්නේ කොහොමද කියන කාරණාව දිහා අපි බලන්න ඕනෑ.
දැනට ලෝක මට්ටමේ තියෙන සමාජ දේශපාලනික පසුබිම මේ තත්වයට බලපාන්න ඇතිද?
සමාජ මාධ්‍ය පාවිච්චි කරමින් ලෝකයට විවෘත වුණ නමුත් අපි කලින් කී සීමාවල සිරවුණ තරුණයෙක් දැන් ඉන්නවා. ඒ තමයි අපේ කර්තෘකයා. එයාට ඕනෑ නම් ලෝකයට විවෘත වෙන්න පුළුවන්. දැනුම ලබන්න පුළුවන්. තමන්ගේ සීමාවෙන් පිට එය සමග ලේසියෙන් සම්බන්ධ වෙන්න පුළුවන්. ප‍්‍රගතිශීලී අදහස්වලින් සන්නද්ධ වෙන්න පුළුවන්. ඒත් ඔහු සමාජ මාධ්‍යවලදී වුණත් තෝරාගැනීම් කරනවා. එයාලා තමන්ගේම කණ්ඩායමක් හොයාගන්නවා. තමන්ට ඕනෑ විදියේ කරුණු හොයාගන්නවා. තමන් අභියෝගයට ලක් කරන විඥාන ධාරාවන්ට ඔවුන් විවෘත වෙන්නේ නැහැ. මේ කර්තෘකයා නිර්මාණය වෙන්නට හේතුවන අපේ රටට ආවේණික පසුබිමක් තියෙනවා. ඒක අපේ රටෙන් එළියට බාර කරන්න ඕනෑ දෙයක් නෙවෙයි. ඒක අපේ ප‍්‍රශ්නයක්.
ඒ ප‍්‍රශ්නය මොකක්ද?
රටක පොදු විඥානය සකස් කරන සංස්කෘතික බල අඩවි හතරක් තියෙනවා. මම මෙතැන සංස්කෘතික බලය කියලා කියන්නේ සරලව සංස්කෘතිය කියන අදහසෙන් නෙවෙයි. මා එය හඳුන්වන්නේ ගැඹුරු මානව විද්‍යාත්මක අර්ථයකින්. මම සංස්කෘතික බලය කියලා හඳුන්වන්නේ අපේ මනස සංස්කරණයට තියෙන හැකියාව. අපේ විඥානය සකස් කිරීමට තිබෙන හැකියාව. මම බලන්නේ ඒ හැකියාව වැඩිපුරම තියෙන, ඒ බලය පාවිච්චි කරන අඩවි මොනවාද කියලා. ඒ බලය තියෙන්නේ කා අතේද කියලා. අඩවි හතරක් තියෙනවා. අධ්‍යාපනය, කලාව, මාධ්‍ය, ආගම කියන හතර.
ලංකාවේ අධ්‍යාපනයෙන් ගොඩනගන මනුස්සයෙක් ඉන්නවා. ඒ මනුස්සයාට කලාව බලපානවා. කෙනෙකුට කලාව වැදගත් නැති බව පෙනෙන්න පුළුවන්. ඊට අමතරව නූතන ලෝකයෙහි මාධ්‍යවලටත් ඒ බලය තියෙනවා. ඊටත් අමතරව පන්සල් හා පල්ලි ආදි ආගමික ආයතනවල ලෝකය තියෙනවා. මේ භූමි හතරේ සිද්ධවෙන ක‍්‍රියාවලියෙන් තමයි ලංකාවේ විඥානය ප‍්‍රධාන වශයෙන් හැදෙන්නේ. ඔය හතර අවුල් නම් රටක් අවුල්.
ඒ අඩවි හතර ගැන තවත් විස්තර කළොත්..
ලංකාවේ අධ්‍යාපනයෙන් සකස් කරන්නේ කාවද, එහි අරමුණ මොකක්ද, ගුරුවරු හදන්නේ කෙබඳු ළමයෙක්ද කියන මාතෘකා ගැන අපි කතාකරන්න ඕනෑ. කලාව ගැන අවධානය යොමුකරද්දී උඩින් පේන්න පුළුවන් ලංකාව කලාවට ආදරේ රටක් කියලා. ඒත් හරියට පරීක්ෂා කරලා බැලූවොත් කලාව එක්ක අපේ සම්බන්ධය නරකයි. කලාවට සලකන්නේ නැහැ. පාසලේදී ගුරුවරු කලාව උගන්වන්නේ අනෙක් වැඩ ඉවරවුණාම විවේකයේදී කරන දෙයක් විදියට. ඒ අනුව කලාව එතරම් ප‍්‍රමුඛ නැති බවත්, ඊට වඩා උදර පෝෂණය ප‍්‍රමුඛ බවත් ඉඟි කෙරෙනවා.
ඒක මම මුලින් කී අධ්‍යාපනය කියන අඩවියටත් අදාලයි. වැඩවසම් කාලයේ ඉඳන්ම කලාව ලෙස සැලකුවේ ප‍්‍රභූන්ගේ වැඩක්. ඒ කාලයේ කලාව යැයි කීවේ ඇස කන පිනවීම. සරල විනෝදය කියන සීමාවේ කලාව තිබුණා. එහෙත් දියුණු ලෙස කලාව ගැන කල්පනා කරන සමාජයක් කලාවට ඉහළින් සලකන්න ඕනෑ. දැන් කලාවට සලකන්නේ කාලා බීලා ඉවරවෙලා නෙත් කන් පිනවීමක් විදියට. මිනිස්සුන්ව අලූත්වැඩියා කිරීම, අභියෝග කිරීම එතැනට අදාළ නැහැ.
මිනිස්සු කලාවට කෙතරම් වෙලාව, සල්ලි වියදම් කරන්නේ ඉතා අඩුවෙන්. ප‍්‍රබුද්ධයි කියන රටවල වගේ කලා පර්යේෂණ, නිෂ්පාදන කරන කලාව හා සංස්කෘතිය වෙනුවෙන් වෙන්වුණ මහජන අරමුදල් නෑ. කලාව තියෙන්නේ වාණිජ අරමුණු වෙනුවෙන්. කලාව කියලා විශාල වශයෙන් මිනිස්සු පරිභෝජනය කරන්නේ ටෙලිවිෂනයෙන් බලා ඉන්න දේවල් තමයි. කලාව බලගතුයි. ටෙලිවිෂනයේ පෙන්වන දේවල්වලින් තමයි කලාවේ බලගතුකම වැඩ කරන්නේ. ඒ ටෙලිනාට්‍ය ආදිය මෙහෙයවන්නේ බලගතු ප‍්‍රාග්ධනයකින්. ඊට විකල්ප ධාරාවන් පැන නගින්නේ නැහැ. ඊට පසුබිමක් නැහැ. අමාරුවෙන් කිහිපදෙනෙක් විකල්ප වැඩ කරනවා. ඒවා නොනැසී පැවතීමත් පුදුම දෙයක්. කොළඹ තියෙන්නේ එකම එක ප්ලේහවුස් එකයි. කොළඹින් පිට එහෙම ආයතන නැහැ.
මා කීව අනෙක් ආයතනය තමයි මාධ්‍ය. එහි තිබෙන ගැටලූ මා විශේෂයෙන් විස්තර කරන්නේ නැහැ. ඒ ගැන ඕනෑතරම් කතාකර තිබෙනවා. වාණිජ ප‍්‍රාග්ධනයෙන් උස්සාගෙන යන මාධ්‍ය මිසක් මහජන කේන්ද්‍රීය මාධ්‍ය නැහැ. ඒ කරුණුවලින් පල්ලි, පන්සල් ඇතුළේ වෙන දේවල්වල වෙනසක් නැහැ. පෙර කී ගැටලූම අඩු වැඩි වශයෙන් ආගමික ආයතනවල තියෙනවා. වැඩවසම්වාදී ආගමික කතිකාවක් තියෙන්නේ. ආගමික ලෝකයත් නවීකරණය වෙලා, මූලාශ‍්‍ර හොයාගෙන යෑමේ ක‍්‍රියාදාමයක් නෑ. ප‍්‍රතිසංස්කරණ ක‍්‍රියාදාමයක් නෑ. මඟහැරුණු බුදුන් නැවත හොයාගන්න ඕනෑ වගේ අදහසක් නෑ. නුවර යුගයේ නිලමේලාගේ ආගම තමයි තවම තියෙන්නේ.
ඒ ක්ෂේත‍්‍ර හතර අතිශය නරක තත්වයක තියෙනවා. ඒ අඩවි හතරේ බලපෑමෙන් නිර්මාණය වෙන්නේ පරිභෝජනවාදී ලිබරල් ආර්ථිකයකට සම්බන්ධ වෙන පුරවැසියෙක්. ද්‍රව්‍යමය දේවල් පමණක් ඔළුවේ තියෙන, ඒවා ගැන හීන දකින, ගෙවල් හා වාහන මොන ජාතියෙන් හෝ ගන්න ඕනෑ බව හිතන සත්වයෙක් නිර්මාණය වෙනවා. යටත්වැසි ඔළුවකුත් ඒ විදියටම නිර්මාණය වෙනවා. ඔළුව නවීකරණය වෙලා පුරවැසියෙක් හැදෙන්නේ නැහැ. ඒ අනුව දැන් යටත්වැසි පාරිභෝගිකයන් නිර්මාණය වෙන්නේ.
දැන් තරුණ පරම්පරාව හැදෙන්නේ ඒ පසුබිමේ නේද?
දැන් හැදිලා තියෙනවා එම සත්වයන්ගෙන් සමන්විත දේශපාලන ලෝකයක්. අවුරුදු තිහ හතළිහක් ඇතුළේ දේශපාලනය කළු කර්මාන්තයක් වෙලා. පක්ෂ කියන්නේ සමාගම් වගේ ජාතියක්. ඒත් ඒවා යහපත් විදියට ව්‍යාපාර කරන සමාගම් නෙවෙයි. කළු ව්‍යාපාර. මිනිස්සු ඡුන්දය දුන්නත් මිනිස්සුන්ගේ ජීවිත නියෝජනය කරන කිසිදයෙක් සිද්ධවෙන්නේ නැහැ. නියෝජිතයන් කියන්නේ මහජනතාව නියෝජනය කරන අය නෙවෙයි. ඔන්න ඔය ලෝකයේ තමයි වත්මන් තරුණ පරම්පරාව ඉන්නේ. ඔවුන්ගේ ඔළුව ප‍්‍රතිනිෂ්පාදනය වීම සඳහා අභියෝගයක් එන්නේ නැහැ. අර අඩවි හතරේ සෙල්ලම දිගින් දිගටම යනවා. ඒ සෙල්ලමට උඩින් තියෙන වහල තමයි ජඩ දේශපාලනය හා ලිබරල් ආර්ථිකය. ඒක තුළ අර සත්වයා බිහිවෙනවා.
ඔබ භයානක චිත‍්‍රයක් ඇන්දා. එයින් ගොඩඒමක් නැද්ද?
බැලූ බැල්වමට ගොඩඒමක් නැති බව පෙනේවි. මම පෙන්නුවේ කළු වළාවක් තමයි. ඒත් ඒ වළාවේ රිදී රේඛා තියෙනවා. මම එහෙම කියන්නට හේතු දෙකක් තියෙනවා. අපි නරක විදියට ඇඳපු චිත‍්‍රය ඇතුළේම දුර්වල නමුත් විකල්ප චින්තන මාර්ගයක් තියෙනවා. වර්ගවාදය වෙනුවට මනුෂ්‍යත්වයට මුල් තැන දෙන චින්තනයක් සුළු පිරිසක් අතර තියෙනවා. ලංකාවේ නූතන ඉතිහාසය පුරාවට එවැනි දුර්වල විකල්පයක් පෙනෙන්න තිබුණා. ඒක කුමාරතුංග මුණිදාසගේ ඉඳලාම දකින්න පුළුවන්. ඔහුගේ ලියවිලි පරිශීලනය කරනකොට වැටහෙනවා ඒවා කුලභේදයට විරුද්ධ බව. ඔහු සංස්කෘතික හා භාෂාමය ජාතිකවාදියෙක් වුණාට වර්ගවාදියෙක් නෙවෙයි.
ලංකාවේ වගේ නෙවෙයි, ඉන්දියාවේ බෙංගාල පුනරුද ව්‍යාපාරයෙන් ගොඩනැඟුණු වර්ගවාදී නොවන ජාතිකවාදයක් තිබුණා. කුලභේදයට එරෙහි, සමානාත්මතාව අගයන ව්‍යාපාරයක් එහි තිබුණා. රවීන්ද්‍රනාත් තාගෝර් වැනි අය එයට නායකත්වය දුන්නා. නේරු, ගාන්ධි, අම්බෙඞ්කාර් වැනි අය දේශපාලන පසුබිම හැදුණා. ඒත් වෙනසකට තියෙන්නේ ඉන්දියාවේ එම අදහස් තිබුණේ ප‍්‍රධාන ධාරාවේයි. තාගෝර්ගේ සිට අරුන්දතී රෝයි දක්වා ප‍්‍රධාන ධාරාව නියෝජනය කළා.
ලංකාවේ තිබෙන ගැටලූව තමයි මා කියන රිදී රේඛාව කළු වළාවක සැඟවී තිබීම. විකල්ප චින්තනය තියෙන්නේ යටපත් වෙලා. කුමාරතුංග මුණිදාසගේ අදහස් පවා මහජන ව්‍යාපාරයක් දක්වා ගියේ නැහැ. අනගාරික ධර්මපාලගේ ව්‍යාපාරය තමයි මහජන ව්‍යාපාරයක් වුණේ. එහෙත් මා පෙන්වූ විකල්පය ඇතුළේ සාමය, මිත‍්‍රත්වය, මනුෂ්‍යත්වය කේන්ද්‍ර කරගත් අදහස් ධාරාවන් තියෙනවා. ඒ ධාරාවේ තරුණයන්ට අවකාශයක් තියෙනවා. එදාට වඩා ඒ ධාරාව ප‍්‍රබල වෙන්න පුළුවන් සමාජ මාධ්‍ය නිසා. මොකද ලෝකයේ තරුණ ව්‍යාපාරවල පවා ඉතා යහපත් දේවල් දකින්න ලැබෙනවා.
එහෙත් ලෝක මට්ටමෙනුත් වර්ගවාදී අදහස් ඉහළට මතුව ඇති බව කියනවා නේද?
ලෝක මට්ටමෙනුත් අඳුරු තත්වය යටතේ නැවුම් ව්‍යාපාර පැහැදිලිව පෙනෙන්නට තියෙනවා. උදාහරණ ඕනෑ තරම්. තරුණම පරම්පරාව අලූත් මානව හිතවාදයක් සොයායනවා. නූතනවාදයේත් සීමා රාමු කඩාගෙන ඔවුන් යනවා. පෘථිවියේ ඉරණම ගැන කල්පනා කරන තරුණ පරම්පරාවක් අද ඉන්නවා. ඔවුන් පරිසරය ගැන උනන්දු වෙනවා. ඒ සඳහා ක‍්‍රියාත්මක වන දේශපාලන ව්‍යුහයන් හැදීමේ අවශ්‍යතාව ගැන ඔවුන් කතාකරනවා. ඔවුන්ගේ චර්යාවන් මාරු වෙමින් පවතිනවා. බලගතු නැගීසිටීමක් සිද්ධවෙනවා. යුරෝපයේ, ස්කැන්ඩිනේවියානු රටවල, ජපානයේ, කොරියාවේ තරුණ පරම්පරාව අද බිමට බැහැලා. තමන්, අනෙක් මිනිසුන් හා පරිසරය එක්ක වඩා මානුෂිකව ජීවත්වීමේ අවශ්‍යතාව ඔවුන් පෙන්වනවා. සාමයෙන්, මනුෂ්‍යත්වයෙන්, බෙදාහදාගෙන ජීවත්වෙන්න ඕනෑ බව ඔවුන් හිතනවා. එහි ප‍්‍රතිඵලයක් විදියට පෘථිවි විඥානයක් දැන් හැදෙනවා. අපි පෘථිවියේ දරුවන්, එකිනෙකා ඉන්න ඕනෑ බවට විඥානයක් පහළ වෙමින් තියෙනවා. ඒ අදහස් තාක්ෂණය එක්ක සන්නිවේදනය වෙමින් පවතිනවා. එහි ප‍්‍රතිඵලයක් විදියට ආකර්ෂණීය, සරල සැහැල්ලූ මිත‍්‍රශිලී ජීවිත ගොඩනැගෙනවා. වටේ තියෙන කටු කඩලා දාලා, මනුෂ්‍යයන් නිරාවරණය වෙමින් ඉන්නවා. මෙය ආධ්‍යාත්මික සම්ප‍්‍රදායක් බවත් කියන්න පුළුවන්. ඒ නිසා මෙය ඉතාම විශේෂ අවස්ථාවක්.
ඒ කියන්නේ ලෝකය වෙනස් වෙනවාද?
මීට අවුරුදු දහයකට 15කට කලින් නොතිබුණු අවස්ථාවක් අද තියෙනවා. ගෝලීය දැනුම ක්ෂණිකව අල්ලාගන්න පුළුවන් තාක්ෂණයක් අද අපට තියෙනවා. මෙය අලූත් තත්වයක්. මා කියන තත්වය ප‍්‍රඥා ගෝලයක් ලෙස නම් කරන්න පුළුවන්. පෘථිවිය පරිණාමය වෙමින් යන ගමනේ නූතනම අදියර තමයි පෘථිවිය ප‍්‍රඥා ගෝලයක් වීම. ලෝකයේ එක් කෙළවරක පිරිසක් පාදගන්න දෙයක් වහාම ලෝකය පුරා යනවා. ඒ අනුව ලෝකය පිම්මක් පනිමින් ඉන්න බව පේනවා.
ඒ තත්වය තවම ලංකාවේ පේන්නේ නැහැ. එහෙත් ඒ තත්වය මා කලින් කී රිදී රේඛාව මහා අලෝකයකට හරවාගැනීම සඳහා පහසුවක් වේවි. ඒ නිසා වෙනසක් සඳහා අලූත් සන්නිවේදන තාක්ෂණය ප‍්‍රබල අත්වැලක් විය හැකියි. බැහැරින් එන දේවල් ඉක්මනින් සංසරණය වෙනවා. යහපත් පරමාදර්ශ සමාජ මාධ්‍යවලින් ක්ෂණයෙන් හුවමාරු වෙනවා. බෙදාහදාගැනීමක් සිද්ධවෙනවා. පරිසරය ගැන, සත්තු ගැන ආදි වශයෙන්. අපි කොහොම හිතුවත් රටක් හැටියට වැහිලා ගිහින් නැහැ. එහෙත් ලෝකය එක්ක තියෙන සම්බන්ධතා පුළුල් වීම කාටවත් නවත්වන්න බෑ. ලෝකය එක්ක ගනුදෙනු කරන්න වෙනවා. අපි තනි ¥පතක් නෙවෙයි. භෞමික වශයෙන් ¥පතක් වුණාට, සංකල්පීයව අපේ රට ¥පතක් නෙවෙයි. ඒ යථාර්ථය කවදාටත් වඩා අපේ ඉස්සරහට එනවා. තවදුරටත් දේවල් තීරණය වෙන්නේ අපේ රටේ නෙවෙයි. විඥාන භූමියේ ප‍්‍රශ්න විසඳෙන්නේත් ඒ අලූත් තත්වය මත.
