මේ දිනවල කොළඹ ආශ‍්‍රිත මහා මාර්ගවල තදබදය පවතින කාලසීමාවේ මාර්ග නීති කඩකරන රථවාහනවල නවත්වා දඩ මුදල් නියම කිරීමට පොලිස් නිලධාරීන් කටයුතු කරන බව දකින්නට ලැබුණි. එසේ වැඩිපුර නවත්වන බව පෙනෙන්නේ මෝටර් බයිසිකල්ය. මාර්ග නීති කඩ කරමින් මංතීරුවලට පිටින් සහ පදික වේදිකාවෙන් ගමන් කරන්නේ මෝටර් සයිකල් වන නිසා එසේ සිදුවීම සාමාන්‍ය තත්වයක් බව අනුමාන කළ හැකිය.
ශ‍්‍රී ලංකාවේ මහාමාර්ගවල ගමන් කරන රියැදුරන්ගේ විනය ඉතාම බරපතළල ලෙස පිරිහි ඇති බව ඕනෑම අයෙකුට දැකගත හැකිය. රටේ විනය හදාගන්නට යැයි කියමින් ඡුන්දය පාවිච්චි කරන මිනිසුන් මෝටර් බයිසිකලයක් හෝ ත‍්‍රීවීලරයක් රැුගෙන පාරට බහින්නේ නීතිය තඹේකට නොතකා තමන්ගේ ගමන හැකි ඉක්මනින් අවසාන කරන්නටය. මාර්ග නීති කඩකරමින් විනය විරෝධී ලෙස ගමන් කරන කණ්ඩායම් අතරින් ඉදිරියෙන්ම ඉන්නේ මෝටර් බයිසිකල් රියදුරන්ය. එය එදිනෙදා අප දකින කාරණා අනුව මතුපිටින් කරන නිරීක්ෂණයක් නොවේ.
උදෑසන කාර්යාල කාලසීමාවේදී පුදුමාකාර හදිස්සියකින්, තමන්ගේම ජීවිතය ගැන නොතකමින් මෝටර් සයිකල් ගමන් කරන අයුරු අපි දකින්නෙමු. ඔවුන්ට මෙතරම් හදිස්සියක් කුමකටදැයි සිතාගන්නට නොහැකිය. ඇතැම් විට ඔවුන් වේගයෙන් කාර්යාලයට යද්දී, ඔවුන්ගේම කාර්යාලයේ ප‍්‍රධානියා මෝටර් රථයට වී තදබදයේ සිරවී සිටිනවා විය හැකිය.
අනෙක් අතට ඔවුන් නීති විරෝධී ලෙස ඉඩකඩ අතරින් රිංගන්නේ අනෙක් රථවාහන රියදුරන් බියට පත් කරමිනි. උදාහරණ ලෙස, මෝටර් රථයක් ඉදිරියට එද්දී මෝටර් රථයේ රියදුරා බියට පත්කොට තිරිංග තද කිරීමට ඉඩ සලස්වමින් මෝටර් සයිකලයක් රිංගා යන අවස්ථා ඇත. බස්රථයක් එලෙස පවතින ඉඩකඩ අස්සෙන් රිංගා යෑම සිතාගත හැකිය. බස්රිය තවත් වාහනයක ගැටුණත්, වැඩි හානියක් බස්රියේ රියදුරාට නැත. එහෙත් මෝටර් සයිකලයක් එසේ අස්සෙන් රිංගන්නේ තමන්ගේම ජීවිතය අනතුරේ දමාගනිමින්ය. වාහන ආහාර දාමයේ පහළින්ම සිටින්නේ තමන් බව මෝටර් සයිකල් රියදුරන්ට අමතක වී ඇති සේය.
‘හදිසි අනතුරු නිසා කොළඔ ජාතික රෝහලේ හදිසි අනතුරු ඒකකයට දිනකට රෝගින් 400 – 500 අතර පිරිසක් ඇතුළත් කරනවා. ඒ අනතුරුවලින් සීයයට 20 මාර්ග අනතුරු. ඒ අයගෙන් සීයයට 75ක් පිරිමි අය. මාර්ග අනතුරු අතරින් වඩාත් භයානක අනතුරුවලට මුහුණදෙන්නේ මෝටර් බයිසිකල් ධාවන කරන අය. මෝටර් බයිසිකල් අනතුරු කරගන්නා බොහෝ අය අනතුරට මුහුණදෙන්නේ මෝටර් බයිසිකලය ගත් මුල්ම අවුරුද්ද කාලය තුළ.‘
කොළඹ ජාතික රෝහලේ හදිසි අනතුරු ඒකකයේ හෙද නිලධාරිනී පුෂ්පා රම්‍යානි ද සොයිසා එසේ ප‍්‍රකාශ කළේ මෝටර් බයිසිකල්වලින් සිදුවන රිය අනතුරු පිළිබඳව කළ විමසීමකදීය.
මෝටර් සයිකල් ගැන පොලිස් රථවාහන අංශයේ ඉහළ නිලධාරියෙක් මෙසේ පැවසීය.
‘ලංකාව තුළ දැනට ඇති වාහන සංඛ්‍යාවෙන් සියයට 50ක් පමණ වාහන ත‍්‍රිවීල් රථ සහ මෝටර් බයිසිකල්. දිනපතා සිදු වන අනතුරුවලින් සීයයට 50ක් අනතුරු වාර්තා වෙන්නේත් මේ වාහන දෙවර්ගයෙන්. ඒ අතරින් මේ වන විට සිදුවන රිය අනතුරුවලින් වැඩිම ප‍්‍රමාණයක් වාර්තා වෙන්නේ මෝටර් සයිකල්වලින්. සමහර දවස්වලට අනතුරු 140- 150 අතර වාර්තා වෙනවා.
2008 වර්ෂයේ ලංකාවේ තිබුණේ වාහන ලක්ෂ 33ක් පමණ. නමුත් 2018 වෙනකොට ලක්ෂ 77ක් බවට පත්වෙලා. ඒ නිසා මේ වන විට මාර්ගවල ඇති වන වාහන තදබදයක් වැඩියි. ඒ වාහනවලින් වෙන අනතුරු ප‍්‍රමාණයත් වැඩියි. මේ වෙන අනතුරුවලින් වැඩි ප‍්‍රමාණයක් වෙන්නේ සදුදා, බදාදා, සිකුරාදා දිනවල උදේ 8.00 සහ හවස 4.00 වැනි වගේ කාර්බහුල කාලසීමාවේදී.
මෝටර් සයිකල් සම්බන්ධයෙන් වෙන අනතුරු මග හරවා ගන්න රථවාහන පොලිසිය උපරිමයෙන් උත්සාහ කරනවා. මේ අනතුරු ගොඩාක් සිද්ධවෙන්නේ රියැදුරන්ගේ නොසැලිකිලිමත්කම, අධික වේගය සහ වාහන අතරින් යාම නිසා. බහුතරයක් මෝටර් සයිකල් රියැදුරන් කාර්යබහුල වෙලාවන්වල වාහන අතර තිබෙන ඉඩ ප‍්‍රමාණයෙන් ඇතුළට රිංගමින් ඉදිරියට ගමන් කරනවා. මේ නිසා සිද්ධ වෙන අනතුරු ප‍්‍රමාණයත් වැඩියි. සමහර රියදුරන් රථවාහන තදබද ඇති අවස්ථාවල පදික වේදිකාව මත තමන්ගේ මෝටර් සයිකලය වේගයෙන් ධාවනය කරනවා. මේ නිසා පදික වේදිකාවල ගමන් කරන මගීන් අනතුරට ලක් වෙනවා. මංතීරුවලට පිටින් යන රියැදුරන් සහ පදික වේදිකාවල තමන්ගේ මෝටර් සයිකල් ධාවනය කරන රියැදුරන්ට අපි මාර්ග නීතී කඩකළාට දඩයක් නියම කරනවා.‘
රථවාහන අනතුරු නිසා සිදුවන මරණ ප‍්‍රමාණය අනුව ශ‍්‍රී ලංකාව 2017 වර්ෂයේදී ලෝකයේ 98 වෙනි ස්ථානයේ තිබුණි. 2018 වසරේ පමණක් රට තුළ යතුරුපැදි මාරක අනතුරු 10,491 ක් සිදුව ඇති අතර, ඒ හේතුවෙන් පුද්ගලයන් 1,227 දෙනකු මරණයට පත්ව ඇති බව ප‍්‍රවාහන සේවා අමාත්‍යාංශයේ දත්තවල සඳහන්ය. 2016 වර්ෂයේ යතුරුපැදි මාරක අනතුරු 1,178 ක් සිදුව ඇත.
නිල දත්ත අනුව ශ‍්‍රී ලංකාවේ ලියාපදිංචි වාහන සංඛ්‍යාවෙන් 43,83,182 ක් මෝටර් සයිකල් ය. 2018 වර්ෂයේ පමණක් මෝටර් සයිකල් නව ලියාපදිංචි කිරීම් 3,38,433 ක් සිදු වී ඇත. මෝටර් සයිකල් ලියාපදිංචිය වෙනත් පාර්ශ්වයන්ට මාරු කර ලියාපදිංචි කිරීම් 1,34,722කි. ඒ දත්තවලින්ද අපගේ එදිනෙදා අත්දැකීම්වලින්ද ලංකාවේ මෝටර් සයිකල් ප‍්‍රමාණය අනෙක් වාහන වර්ගවලට වඩා විශාල බව අපි දනිමු.
කාර්යාල කාලසීමාවේ තදබදය අස්සෙන් රිංගා යන මෝටර් සයිකල්වලට අමතරව ඇති අනෙක් ගැටලූව වන්නේ තරුණයන්, කිසිදු හේතුවක් නැතිව විනෝදාස්වාදය වෙනුවෙන් අධිවේගයෙන් මෝටර් සයිකල් පැදීමයි. අතුරු පාරවල අධිවේගයෙන් වාහන පැද ගොස් අනතුරු කරගත් අවස්ථා බොහෝ ඇත. ත‍්‍රාසජනක හැඟීම් මත පදනම්ව ඔවුහු අනතුරු කරගනිති.
අනතුරුදායක ලෙස මෝටර් සයිකල් පැදීමට අදාල අතුරු කතාවක් වන්නේ නීති විරෝධී මෝටර් සයිකල් අධිවේගයෙන් පැදවීමේ ගැටලූවයි. එවැනි මෝටර් සයිකල් මහා හඬක් නගමින් වේගයෙන් ගමන් කරන අන්දම ඕනෑම කෙනෙකුට වරින් වර දකින්නට හැකිවනු ඇත. චම්පික රණවක මන්ත‍්‍රීවරයාගේ වාහනයේ ගැටී තුවාල ලැබූ තරුණයා පදවා තිබුණේ 250 සීසී ධාරිතාවට වැඩි මෝටර් සයිකලයකි. එය කේටීඑම් ඩියුක් 990 වර්ගයේ ලොව ප‍්‍රචලිත යතුරුපැදියකි. එය 999.8 සීසී ධාරිතාවකින් යුතුය. එවැනි මෝටර් සයිකල් මහාමාර්ගයේ පැදවීම නීතිවිරෝධී නැතැයි ඇතැම් යතුරුපැදි ධාවකයෝ තර්ක කරති. එහෙත් එවැනි මෝටර් සයිකල් පැදවිය හැක්කේ මෝටර් සයිකල් ධාවන පථයක පැදවීමට පමණක් බවත්, මහාමාර්ගයේ ගමන් කිරීමට අවසර නොමැති බවත් පොලිස් රථවාහන අංශය ඉතා පැහැදිලිව සඳහන් කරයි. ඒ අනුව අධිබල යතුරුපැදියක් පැදවුවහොත් නීතිමය ක‍්‍රියාමාර්ග ගත හැකිය.
මෝටර් සයිකල් අනතුරු අවම කරන්නට නම් මූලික වශයෙන් අවදානම ගැන හැඟීමක් මෝටර් සයිකල් පදවන්නන්ට ඇති කළ යුතුය. සිදුවන මෝටර් සයිකල් අනතුරු ප‍්‍රමාණය ගැන, ඒ අනතුරු සිදුවන්නේ කෙලෙසද යන්න පිළිබඳ ඔවුන් වැඩිපුර දැනුවත් කළ යුතුය. අවදානම් සහගත ලෙස මෝටර් සයිකලය පදවන්නට පෙර සිහිපත් වන අන්දමේ තොරතුරු ඔවුන්ට ලබාදිය යුතුය. ඊට අමතරව මෝටර් සයිකල් පැදවීමේ බලපත‍්‍ර ලබාදීමේදී තවත් සැලකිලිමත් විය යුතුය. ඊට අමතරව අවදානම් ආකාරයට වාහන ධාවනය කරන පදවන්නන්ගේ බලපත‍්‍ර තාවකාලිකව අවලංගු කළ හැකිය. ඒ සියල්ලට අමතරව පාසල් අධ්‍යාපනයට මාර්ග අනතුරු ගැන දැනුම එකතු කළ හැකිය.
රිය අනතුරු පිළිබඳ සංඛ්‍යා දත්ත ඉතා ඉහළ වන නිසාම, මාර්ග විනය ගැන ආණ්ඩුව බරපතළ අවධානයක් යොමු කළ යුතුය. මෙවැනි ගැටලූ පිළිබඳ අවසාන වගකීම ඇත්තේ ආණ්ඩුවටය.
යතුරුපැදිය දකිනකොට ප‍්‍රමාදයි
චිරන්ත අමරසූරිය
සමස්ත ලංකා යතුරුපැදිකරුවන්ගේ සංගමයේ සභාපති
ලංකාවේ තියෙන වැරුද්දක් තමයි රියැදුරු බලපත‍්‍රයක් ගත්ත ගමන් ඒ රියැදුරාට පුළුවන් සීසී 100ට ඉහල මෝටර් සයිකලයක් පදින්න. ඒ ක‍්‍රමය භයානකයි. අන්තර් ජාතික ක‍්‍රමය වන්නේ රියදුරු බලපත‍්‍රයක් දෙනකොට සීසී 100ට පහළ මෝටර් සයිකලයක් පැදලා තමයි ඒ රියදුරාගේ පළපුරුද්ද අනුව සීසී 100න් ඉහල බයික් එකකට යන්න පුළුවන්. ඒ අනුව 250සීසී ධාරිතාවට වැඩි මෝටර් සයිකල් සුදුසු අයට පදින්න පුළුවන්කම තියෙනවා.
මෝටර් සයිකල්වල අනතුරු වැඩි වෙන්න ප‍්‍රධාන හේතුවක් තියෙනවා. අනෙක් වාහනයේ රියදුරා යතුරුපැදිය දකිනකොට ප‍්‍රමාදයි. ඒ අවස්ථාව වන විට අනතුර මග හරවා ගන්න වෙලාව මදි. බයිසිකලය ඈතට පොඩියට පේන නිසා තමයි මේ අනතුරු වෙන්නේ. අපි මෝටර් රථ ප‍්‍රවාහන දෙපාර්තුමේන්තුවෙන් ඉල්ලීමක් කරලා තියෙනවා මෝටර් බයිසිකලයක් රාත‍්‍රියේදී ඈතට පේන්න නම් බයිසිකලයේ යට කොටසට පොප් ලයිට් සවි කරන්න අවසර ලබා දෙන්න කියලා.
මාර්ග තදබදයේදී වාහන දෙකක් අතරින් දමා මෝටර් සයිකලයක් ඉදිරියට යෑම සම්මත කරුණක්. ඒකට කියන්නේ ලේන්ස් ෆිටින් කියලා. නමුත් අපේ පදවන්නන් බොහෝ වෙලාවට කරන්නේ අනාරක්ෂිතව වාහන තදබදය තුළ වාහන අතරින් දමමින් අනෙක් වාහනවලට වඩා අධික වේගයකින් ගමන් කිරීම. ඒක ලොකු ප‍්‍රශ්නයක්. අනෙක් කාරණය තමයි යතුරුපැදියක් පදවන්නෙක් බොහෝ ආරක්ෂාකාරීව ෆුල්ෆේස් හෙල්මට් පළඳින්න ඕනෑ. දිගට කලිසමක් ඇඳලා, ජැකට් එකක් දාලා, සපත්තු දාන්න ඕනෑ.
