ආගමික සහ දේශපාලනික උද්යෝග කියන්නෙ විනාශකාරි බලවේග- ඉයන් මැකියවන්

 සුභාෂිණි චතුරිකා

මානව ඉතිහාසයේ දිගහැරිම සිදුවන්නේ වැඩිමනත් ලෙස මානව වර්ගයාගේ සංතුෂ්ටිය මතින් නොව අසීමාන්තික විඳවිම් තුළිනි.  ඒ නිසාම ඈත අතීතයේ පටන්ම මිනිසා සිය විඳවිම් අවම කරගැනීමේ, අත් නොහළ උත්සහායක නිරතව සිටියි. එහෙත් අවසානාවකට මෙන්, එසේ මිනිසාගේ විඳවීම් වලට විසඳුම් ලෙස මිනිසාම සොයා ගත් මංමාවත් බොහෝමයක්ම පාහේ මානව වර්ගයාව බිහිසුණු මිල්ච්ඡත්වයට ඇද දමනු ලැබූ අතරම ඒවා මිනිසාගේ විඳවීම් තව තවත් තීවර කලා මිසක ඉන් අස්වැසිල්ලක් ලැබීමට ඔහුට හෝ ඇයට ඉඩක් ලැබුනේ නැති තරම්ය. විවිධ  ආගම්, අදැහීම් ශාස්තෘවරුන් මිහිමත බිහිවුයේ මිනිසාගේ විඳවිම් වලින් මිනිසා ගලවා ගැනීම සඳහාය, භෞතිකවාදය  සැබැඳී මාක්ස්වාදය වැනි ඥානදහරාවන් ද මිහිමත බිහිවුයේ මිනිසාට එතෙක් මෙතෙක් සියළු විඳවීම් ඇතිකිරීමට මුල් වූ ධනවාදය නම් වියගහෙන් මිනිසා ගලවා ගැනීම සඳහාය. එහෙත් මේ ලබ්ධීන් හෝ මතවාදයන් අසීමාන්තිකව විශ්වාස කරමින් ඒවා මත එල්බ ගැනීම නිසා හෝ  ඒවා ප්‍රතික්ෂේප කළ නිසාම මිහිමත බොහෝ සෙයින් ලේවැගිරුණි, විශ්වාස කළ නොහැකි තරමේ මිලේච්ඡත්වයන් ගෙන් මිනිසාට පීඩා විඳීමට සිදුවිණි. මෙම මතවාදයන්, ලබ්ධීන් පදනම් කරගනිමින් අනෙකාව පීඩාවට පත් කිරිම, මේ  දැනුදු මේ මොහොත වන විටත් ලෝකෙයේ කොහේ  දී හෝ සිදුවෙයි.

1992 වසරේදී බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික නවකතාකරු ඉයන් මැකියවන් ලියා පළ කළ  Black dogs නම් නවකතාව තුළින් සංවාදයට මතුකළේ ද එසේ මිනිසාගේ විඳවිම් අවම කිරීමට  මිනිසාම මිහිමත ඇතිකළ ඥාන දහරාවන්, ලබ්ධීන් එවන් මාහැඟි අස්වැසිල්ලක් මිනිසා වෙත ගෙන ආවේද, නැතිනම් සාදකාලික විඳවීම් වල ගිලි සිටින මානව වර්ගයා ඉන් මිදෙන්නේ කෙසේද යන කාරණයයි. භෞතිකවාදයවත් ගුඪවාදයවත් මිනිසාගේ විඳවීම් වලට  විසඳුමක් ලබා දී නොමැති අතර මිනිසා එකිනෙකාට දක්වන ආදරය මඟින් මිහිමත ඇති ප්‍රචණ්ඩත්වය සහ මිලේච්ඡත්වය දුරුකොට මිනිසාගේ දුංක්ක දෝමන්ස්සයන් අවම කරගත හැකි බව එම නවකතාව අවසානයෙදී මැකියවන් පාඨකයාට යන්තමින් ඉඟිකරයි. ලාංකීය සමාජයේ වර්තමාන දේශපාලන කතිකාව තුළ ද අන්තවාදී ආගමික ජාතිවාද අදහස්    වරින් වර පිනුම් ගසනු පෙනෙයි. වරෙක ඒ සියල්ල මැඬලීමට හිට්ලර් කෙනෙකු ඉල්ලා සිටිනු පෙනෙයි. මේ සියල්ල  තමන්ගේ වර්ගයේ නොවෙන අනෙකා මත ඇති කරන වෛරයේ ප්‍රථිපලයන්ය.  අනෙකාට ගෙන දෙන පීඩනය තමන්ටත් සිදු වුවහොත් එය කෙසේවීවිදැයි යන සරල පරිකල්පනය කිරීමට ධෛර්යය නැත්තන් බහුලව සිටින තාක් කල් මිනිාසගේ ‍මෙම විඳවීම් විශ්ව සත්‍යයක් පමණක් වනු ඇත.

පහත දැක්වෙන්නේ, 2001 සැප්තැම්බර් 11 අල්කයිඩා සංවිධානය විසින් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය තුළ සිදුකළ දැවැන්ත ප්‍රහාරය සම්බන්ධයෙන් සහ එහිදි  ආගමේ නාමයනේ ප්‍රචණ්ඩත්වයට නැඹුරුවන මිනිසාගේ ම‍නෝභාවය පිළිබඳ 2002 වසරෙදී Frontline  වෙබ් අඩවිය ඉයන් මැකියවන් සමඟ කරන ලද සංවාදයක සංක්ෂිප්ත පරිවර්තනයකි.

ඔබ වරෙක කියා තිබුනා  සැප්තැම්බර් එකොළහ සිදුවීම “ අපගේ ජිවිතයේ අවසාන මොහොත පරිකල්පනය කිරිමට,  එනම්  කුමන ආකාරයෙන් එම මොහොත ගත වෙයිද, අප ඒ් මොහොතේ කාට නම් දුරකතනයෙන් අමතයිද යන්න සිතා බැලීමට අපට බල කරනු ලැබුවා” කියලා. එය ඔබට ඒ ආකාරයෙන්, එනම් ඔබගේම මරණයේ අත්දැකීම හා ඔබට සම්මුඛ වීමට තරම් එම සිදුවී ඔබ තුළ බලපෑමක් ඇති කලාද?

නිතැතින්ම. සමහරවිට වඩාත්ම බියජනක දේ තමයි අපට එම  ගුවන් යානාවල සිටි ජනතාව මුහුණ දෙමින් සිටි තත්වය පරිකල්පනය කිරීමට සිදුවීම. පරිකල්පන ශක්තියට පමණයි එය කළ හැක්කේ. මොනම ආකාරයක වාර්තාකරණයකටවත් චිත්‍රපටයකටවත් එය කිරීමේ සමත්කම් නැහැ. අනිත් අයගේ සිතුවිලි පරිකල්පනය කිරීම මම හිතන්නේ, අපගේ සදාචාරාත්මක අවබෝධය පත්ලේ ඇති සහවේදනයට අදාළ  මුලික මිනිස් ක්‍රියාකාරකමක්.

සැප්තැම්බර් 11 සිදුවීම මිනිස් කෲරත්වය කියා පාන දැවැන්තම සිදුවීම ලෙස සැලකීම පිළිබඳව අපට නැවත සිතන්න සිදු වෙනවා. මොකද මිනිස් කෘෘරත්වය මොනවට කියාපාන සිදුවීම ‍බො‍හෝ ගණනක්, මිට වඩා මහා පරිමාණයෙන් සිදුවූ බව අප අමතක නොකළ යුතුයි.

මම දැන් අදේවවාදියෙක්. මම ඇත්තෙන්ම විශ්වාස කරන්නේ නැහැ අපගේ සදාචාරාත්මක අවබෝධය එන්නේ දෙවිකෙනෙක් තුළින් කියලා. එය මානවීයයි, සාර්වත්‍රිකයි.  එම අවබෝධය අපට අනෙක් අයගේ මනස තුළට රිංගා  ඔහු හෝ ඇය සේ සිතීමේ හැකියාව ලබා දෙනවා. මම වරෙක කිව්වා වගේ, මේ ‘ශුද්ධවු මෝඩයන්ට’ සැබවින්ම නැත්තේත්, පැහැදිලිම ඔවුන් විසින් පිටුපාන්නෙත්, ඔවුන් විසින් කෲරත්වය මුදාහරින ජනතාවගේ මනස තුළට රිංගා බැලීමේ හැකියාවයි. ඔවුන්ගේ අපරාධ මැද්දෑවේ, පරිකල්පනය.. සැබවින්ම සදාචාරාත්මක පරිකල්පනය අකර්මන්‍ය වී තිබෙනවා.

ඔබ වෙනත් කෙනෙකුගේ තත්වයට පත් වුනානම් කෙසේ වේවිද යන්න ඔබට පරිකල්පනය කළ හැකි නම් ඔබට බැහැ කාටවත්ම කෲර වෙන්න. නැතිනම් ඔබට සිදු වෙන්නෙ කිසියම් විකාර ආගමික විශ්වාසයක් හෝ බලසම්පන්න මතවාදයක් ඉස්සරහට ගෙනැවිත් ඒ මානවීය ගුණාංගය මකා දමන්න.

පාපාය පිළිබඳ ඔබ ගොඬනඟා ඇති සංකල්පය කුමක්ද? එය මනෝවිද්‍යාවෙන්  සහ සමාජවිද්‍යාවෙන් පැහැදලි කළ හැකියි කියා ඔබ හිතනවද? නැතිනම් එය එම දැනුම් සම්භාරයන්ට ඔබ්බෙන් පිහිටන වඩාත් සුවිශාල අභිරහස් යමක්ද?

මම පාපය ගැන කොහෙත්ම විශ්වාස කරන්නේ නැහැ, මම දෙවියන් විශ්වාස කරන්නෙත් නැහැ. ඒ නිසාම  කිසියම් අද්භූත  හෝ‍ ඉතිහාසයෙන් ඔබ්බෙහි පැන නැඟුණු කිසියම් ශක්තියක් විසින්  මිනිස් ජීවිතය තුළ අන්ධකාරය හෝ දුෂ්ඨ මූලධර්මයන්  හසුරුවනවා කියා මම කොහෙත්ම විශ්වාස කරන්නේ නැහැ. මම හිතන්නේ සමහරවිට මානවයායි ඉතාමත් බියකරු සහ අමානුෂික ලෙස හැසිරෙන්නෙ. සමහරවිට  ඔවුන්ගේ එම කෘෘර හැසිරීම අපගේ පැහැදිලිකිරීමේ  සමත්කම්වලින් ඔබ්බට යන නිසා තමයි අපට සිදුවෙන්නෙ දිව්‍යමය තැවරීමක් තිබෙන පාපය කියන අදහස සමඟ ගනුදෙනු කරන්න. නමුත් මම හිතන්නෙ අප එය සැබෑම අර්ථයෙන් එනම් දේශපාලනික හෝ මනෝවිද්‍යාත්මක දෘෂ්ඨිකෝණයකින් තේරුම් ගැනීමට උත්සාහ කිරීම වඩා යෝග්‍යයි කියලා.

මේ වචනය තුළ එක්තරා ආකාරයක  ආකර්ෂණීය බවකුත් තිබෙනවා. එය තිව්රකාරකයක්. එය අපට කියාපාන්න ඉඩ දෙනවා අපි එවැනි හැසීරීම් කෙතරම් පිළිකුලින් පිටු දකිනවද කියන එක. ඒවගේම සත්ව විශේෂයක් ලෙස ස්වභාවයෙන්ම අපට පුළුවන් අනුපමේය ලෙස  ආදරය, කරුණාව, නිර්මාණාත්මක කුසලතාව සහ අන්‍යොන්‍ය සහයෝගය ප්‍රකට කරන ක්‍රියාකාරකම් වල යෙදෙන්න.

නමුත් අනෙක් පැත්තෙන් අතීශය විනාශකාරි ක්‍රියාකාරකම් වල යෙදෙන්නත් අපිට පුළුවන්. මම හිතන්නෙ එය මිනිසාගේ සහජ ගතියක්.  මම හිතන්නෙ කලාවේ සුවිශේෂි කාර්යභාරයක් වන්නේ මිනිසාගේ එම ගුණාංගය පිළිබඳ සොයා ‍යාමයි.

මම පෞද්ගලිකව හිතනවා සියලු සාහිත්‍ය ශානර අතුරින් නවකතාවට පුළුවන් මිනිසාගේ එම සහජ ගුණාංගය විමසුමට ලක් කොට, විශේෂයෙන් පැහැදිලිව පෙනෙන එකිනෙට පරස්පර පැතිකඩ ද්විත්වය සහ  මිනිස් ස්වභායන්ගේ තවත් මානයන් මතු කොට ගනිමින් ඒවා තේරුම් ගැනීමට උත්සාහ කිරීම. නමුත් අප සැහැල්ලුවෙන් අත වනමින් … “ ආ.. ඒක දුෂ්ඨකම” කියලා විතරක් කියන සැහැල්ලුව පිළිබඳ මට එතරම් විශ්වාසයක් නැහැ.

ඔබ දන්නවද? ඒ අපියි.  උදාහරණයක් විදියට අප‍ගේ නූතන ඉතිහාසයේ ඉතාමත්  අතීශය තුච්ඡ කාලවකවානුවක් වුණු නාසි යුදෙව් ඝාතනය පිළිබඳ අප නැවත සිතා බලන්නේ නම්, කුමන අන්දමේ දේවල් කිරීමට අප සතුව හැකියාවක් තියෙනවාද, විශේෂයෙන්ම මහා පරිමාණයෙන් ඝාතන සිදුකිරීමට තාක්ෂණික ශක්තිය ඇති විට අප කුමක් කිරීමට සමත්වෙතියිද යන්න අපට තේරුම්ගැනීමට හැකිවනු ඇති. මම දන්නේ නැහැ අවංකම මේ ලෝකේ මිනිසුන් වි‍‍‍ෙඳෙව්වෙ දේවල් ගැන සෑහෙන්න තරම් විශ්වාස නොකිරීම නිසාද නැත්නම් දේවල් ගැන ඕනෑවට වඩා විශ්වාස කිරීම නිසාද කියලා.

මම එන්න එන්න වයසට යද්දී මට දැනෙන්න වුනා, ඇත්තටම අපට අවශ්‍ය ලෝකයේ දේවල් ගැන වඩ වඩාත් සැක කිරිමයි. වැඩිවශයෙන්, සංශයවාදය(සැකසහිත) සහ අඩුවශයෙන්, මිනිස් මොළය පිස්සුවට්ටන නිසැක බව. මට හැ‍ෙඟෙනවා  ආගමික උද්යෝගය, දේශපාලන  උද්යෝගය කියන්නේ ඉතාමත් විනාශකාරි බලවේග. මම  කැමතියි දේශපාලන නායකයින් අතරේ සංශයවාදය දකින්න.  එයම මට දකින්න ඕනෑ දෙවියන් වෙනුවෙන් අසීමිත ලෙස ආදර භක්තියක් විශ්වාසයක් ප්‍රකට කරන මිනිසුන්  අතරේත්.මේ ලෝකේ අසීමිත ගණනක් දෙවිවිරු ව‍‍ගේම බොහෝ ගණනක් ආගම් තියෙනවා. ඒ කියන්නෙ, ඒ එකිනෙක ආගම් අදහන්නන් අතර මේ අදහස ඉතාමත් නිසැකයි. නිශ්චිතයි. “ මගේ දෙවියෝ තමයි ඇත්ත. අනෙක් හැම ආගමක් සහ දෙවියෙක් කියන්නේ අවශේෂ ලබ්ධීන්ගෙන් යුත් මනෝවිකාර”  එවැනි ආකාරයේ තහවුරු කිරීම් සැබවින්ම බියජනකයි.

ඔබ කොහොමද මේ බින් ලාඩන් වැනි, ගොඬනැඟිල්ල තුළ සිටින මිනිසුන්ගේ මරණය නරඹමින් සිනාසෙන ත්‍රස්තවාදියෙකුගේ හැසිරීම පැහැදිලි කරන්නෙ? එහි කෘෘරත්වයේ සීමාව කුමක්ද? එය පාපය  පිළිබඳ සංවාදයට එසේත් නැතිනම් කෲරත්වය පිළිබඳ සංවාදයට කිසියම් දෙයක් අලුතින් එක් කරනවාද?  

බිල් ලාඩන්, මෙහෙයුමේ සාර්ථකත්වය හේතුවෙන් ඔහු නඟන මෝඩ සිනහව දැක්වෙන වීඩියෝ දර්ශන මම නැරඹුවා. ඇත්තටම එය මුළු සිරුරම සලිත කරවන දසුනක්. මම හිතන්නෙ ඔහු බලයෙන් මත් වෙලා.  මම අවංකවම හිතන්නෙ නැහැ එතැන  කිසියම් අලුත් දෙයක් තිබුණා කියලා. කිසිවෙකුත් පෙර අත් නොවිඳි  ආකාරයෙන් ඒ ගොඬනැඟිලි ක‍ඩාගෙන බිම පතිත වෙද්දී.. ඇත්තටම එය ඔහුත් හිතුවාට වඩා විනාශකාරි සිදුවීමක් වන්නට ඇති.. ඔහු තුළ තිබු ප්‍රීතිය, ඔහු ඒ සියල්ලෙන් සතුටට පත්වු   ආකාරය මට පෙනුනෙ ඒ මොහොතේ  ඓතිහාසික ගමන් මඟ වෙනස් කළ හැකි ආකාරයේ තරම් සුවිශාල බලයක් අත්පත් කරගත් පුද්ගලයෙකුට දැනෙන ජයග්‍රාහි සතුටක් ඔහු වින්දාය කියන එක.

නමුත් එය මම හිතන්නෙ අපගේ අඳුරුතම කලාපයේ  ඇති චිරස්ථායි ගුණයක්  කියලයි. කිසියම් සිදුවීමක් මතුපිටට එන කුණු තට්ටුවක් වගේ හැම කාලෙකම එවැනි නායකයින් බිහිවෙලා තියෙනවා.  එය සැබවින්ම ඉතාම දුංඛකදායක දෙයක්. අපි දන්නවා මිනිස්  ස්වභාවය කෙතරම් දේවල් කිරීමට සමත් ද කියන එක.. එත් අපි,  ආදරය තුළ ගැබ්ව ඇති අසිරිමත්  ගලවා ගැනිමේ  ශක්තිය පිලිබඳ අප සතු දැක්ම අප අත් නොහළ යුතුයි. අප කොයියම්හෝ ආකාරයකින් මේ දෙයාකාරයම කිසියම් සමතුලිතතාවක පවත්වා ගත යුතු බවයි මගේ හැඟීම.

ඔබ‍ගේ අදේවවාදය අනුක්‍රමයෙන් ඇතිවුණු යමක්ද, නැතිනම් වේගවත් වෙනසක් ලෙස සිදුවුනාද? ඔබ එදා සිට  අදේවවාදියෙක්ද? නැතිනම් හදිසියේ සිදුවුවක්ද? එය පහසුවෙන් ජයගතහැකි වූ යමක්ද?

මගේ අදේවවාදය සහතික වශයෙන්ම පහසුවෙන් ජයගතහැකි වූ යමක් වුයේ නැහැ.  මම   හැම ආකාරයකම විශ්වාසයන් අතපත ගාලා පොතක් ලිව්වා  Black Dogs  කියලා. එහි කතාව කියන්නා, මම වගේම විශ්වාසයත් අවිශ්වාසයත් අතර අක්ෂය දිගේ ලිස්සා යන්නෙක්.  නමුත් ඒ පිළිබඳ මගේ අත්දැකිම් ගොන්න මට යෝජනා කරන්නෙ අවාසනාවන්ත බව බෙදී යන්නෙ සම්පූර්ණයෙන්ම අහඹු ලෙස. කුඩා ළමුන් පිළිකාවලින් මිය යනවා, නරක මිනිසුන් බොහෝ කාලයක් ජීවත් වෙනවා, හොඳ මිනිසුන්  මහ මඟ හදිසි අනතුරුවලින් මිය යනවා…

වෙනත් වචනවලින් කියතොත් දෙවියෙක් සිටිනවා නම් ඔහු ඉතාමත් උදාසීන දෙවි කෙනෙක් වෙන්න ඕනෑ. මට අනුව යාච්ඥා කිරීම මුළුමනින්ම බොළඳ කාර්යයක්. එය ආයාචනා කරන්නේ මැදිහත් වීමට හැකි යැයි සිතන නමුත්, කිසි ලෙසකින්  කිසිවකට මැදිහත් වී  නොමැති පැවැත්මකට. නැතිනම් ඔහු මැදිහත් වී සිදු කර ඇත්තේ අනර්ථයක් පමණයි.  සැප්තැම්බර් එකොළහ සිදුවීම අපට දෙවියන්ගේ අද්භූත හැසිරීම නැවත මතක් කර දෙනවා.

ඔබගේ සැකයන් සැකයට භාජනය වුණු කිසියම් මොහොතක් තිබුණද?

ඩාර්වින්ගේ ප්‍රියතම දියණිය මියගිය විටදී මෙන්, මෙම සිදුවීම මගේ සැකයන් ස්ථිර කළා…‍එම අහස් යාත්‍රා ගොඩනැඟිලි වල ගැටෙද්දී, දහස් ගණනක් අහිංසක මිනිසුන්  මියයද්දී, සිය දහස් ගණනක් මිනිසුන් වැළපෙද්දී මට දැනුනා මගේ අවිශ්වාසය තවත් තහවුරු වුවා කියන එක. කිනම් ආකාරයේ දෙවියෙකුට ද පුළුවන් එවැනි දෙයක් සිදු විමට ඉ‍ඩ තබන්න.

අදේවවාදියෙකු සහ  නවකතාකරුවෙකු වන ජිම් ක්රේස් වරෙක කියා තිබුණා සැප්තැම්බර් එකොළහ සිදුවීම නිසා ඔහුව අන්දමන්ද  වුණා කියලා. එම ප්‍රකාශය කිසියම් හැඟීමක් ඔබ තුළ ඇති කරනවාද? ඔහුගේ අදහසට අනුව මෙම සිදුවීම අදේවාදීන්ට ඉතාමත් දුෂ්කර අවස්ථාවක්.

නැහැ. මොකද ඉවසුම් නොදෙන කෲරත්වයන් ප්‍රකට කරන තවත් බොහොමයක් මිනිස් ක්‍රියාකාරකම් ඉතිහාසයේ ඕනෑ තරම් තිබෙනවා.. මෙය එවැනි  සිදුවීමක පළමු අවස්ථාව නොවෙයි..සැප්තැම්බර් එකොළහ තමයි වඩාත්ම කෲරතම මිනිස් ක්‍රියාව ලෙස සිතන අයට ඒ පිළිබඳ නැවත සිතා බලන්න සිදු වෙනවා. ඒ මීට වඩා මහා පරිමාණ අමානුෂික ක්‍රියාවන් මිනිසා සිදුකර තිබෙන නිසා. ඒ නිසා එවැනි ආකාරයේ මතයකින් මෙම ගොරතර සිදුවීම අරඹයා මානව ස්වභාවය හඳුනාගැනිමට අප දරන පරිශ්‍රමය අහෝසි  කිරීමට දරන ප්‍රයත්නය අපට කිසිසේත්ම පිළි ගන්න බැහැ.

විසිවැනි ශතවර්ෂයේ තනිකරම ඇස් පනාපිට අප අත්දැක්කෙ විශ්වාස කළ නොහැකි තරම් දුෂ්ඨභාවය. උදාහරණයක් ලෙස ඉතා පරික්ෂාකාරි, විධිමත්, නිලධාරිවාදි, තාක්ෂණික යාන්ත්‍රණයක්  ලෙස යුදෙව් මිනිස් සංහාරයෙදී ඉතා කෘෘර ලෙස මිනිස් ඝාතන සිදුවුණා. අප එය එක් ආකාරයකට දුටුවා. අප එය නැවතත් දකිනවා මේ මිනිසුන් ගෙන්, මේ ‍නොවෙනස් විශ්වාසයන් හා ඇලි ගැලී සිටින ජරපත් උන්මත්තකයින් ගෙන් අප එය නැවතත් දකිනවා.