තායි උමගේ කතාව

අනුරංග ජයසිංහ

‘‘අපි දන්නේ නැහැ මෙය මායාවක්ද? විද්‍යාවද? කියා. ‘කැලෑ ඌරු පැටවුන්‘ දහතුන්දෙනා ටික වෙලාවකට කලින් මුදාගත්තා.’’ තායි නාවික හමුදා සීල් බලකායේ නිල ෆෙස්බුක් පිටුවෙහි එලෙස සඳහන් වුණා. තාම් ලූ‍ආන්ග් උමං පද්ධතියට උදෑසන පළමු රිවි කිරණ වැටෙන මොහොතේ අවසන් වලස් පැටවුන් පිටට පැමිණියේ තායි නාවික හමුදා සීල් භටයන් සමඟ. නාවික සෙබලූ‍න් ජයග‍්‍රාහී මොහොතක නඟන ජය හඬ වන ‘‘හූයාහ්’’ නාදය ලොව පුරාවට ඇසෙන්න ගත්තා.

මේ කතාන්දරයේ හැම හැරවුමක්ම තම තමන්ගේ රූපවාහිනී, ජංගම දුරකථන හෝ පරිගණක තිර වලින් නැරඹූ තායිලන්ත ප‍්‍රජාව ප‍්‍රමුඛ සමස්ථ ලෝක ප‍්‍රජාව අවසන් ආරංචිය ලද මොහොතේදී අවසන් සැනසුම් සුසුම පිටකළා. එය සැනසුම් සුසුමක් පමණක් නොව ජයග‍්‍රාහී හඬ නැඟීමක්ද වුණා.

උමඟක සිරවීම
කුතුහලයෙන් පිරුණු වයස අවුරුදු 11 – 16 අතර වූ මේ නවයොවුන් කණ්ඩායම 25 හැවිරිදි පුහුණුකරු සමඟ පසුගි ය ජුනි 23 වැනිදා තායිලන්තයේ තාම් ලූ‍ආන්ග් උමඟට ඇතුලූ‍වී තිබුණා. මේ කණ්ඩායම උමඟ ඇතුලට මීට පෙරද ඇතුළු වී තිබුණා. එහෙත් මෙවර වර්ෂාව ආවේ ඔවුන්ගේ බලාපොරොත්තු නොවූ තත්වයක් ඇති කරමින්. වර්ෂාව හේතුවෙන් උමගේ පිවිසුම් මඟ අවහිර වෙද්දී ඔවුන් තව තවත් උමඟ තුලට ගොස් කිලෝමීටර් ගණනාවක් උමඟ අභ්‍යන්තරයේ සිරවී තිබුණා.

දරුවන් නිවෙස්වලට පැමිණීම ප‍්‍රමාද වෙද්දී මාපියන් විසින් පොලීසියට පැමිණිලි කර තිබුණා. ඒ අනුව දරුවන්ව සෙවීමේ මෙහෙයුම් ප‍්‍රාදේශීය මට්ටමෙන් ආරම්භ වී තිබුණා. ඔවුන් විසින් උමෙඟ් පිවිසුම් මඟ අසල දරුවන්ගේ බයිසිකල්, පාපන්දු බූට් ඇතුලූ‍ උපකරණ සොයාගෙන තිබුණා. ඒ අනුව මාධ්‍ය සහ ස්වාධින ගැලවුම්කරුවන් එක්වෙන්නට පටන්ගෙන තිබුණා. එන්න එන්නම වර්ෂාව වැඩිවෙද්දී දරුවන් බේරාගත නොහැකි වේයැයි මුලින්ම දැඩි බියක් පැතිර ගොස් තිබුණා. ඇත්තවශයෙන්ම වර්ෂාව ඉදිරියේදී වැඩිවන බව හොඳින් දන්නා මාපියන් ඇතුළු ප‍්‍රදේශවාසීන් තමන්ගේ බලාපොරොත්තු අත්හැර සුසුම් හෙලන්නට පටන්ගෙන තිබුණා.

මාපියන් සහ පවුල්වල උදවිය දරුවන් වෙනුවෙන් ආගමික වතාවත් කරන්නට සහ පහන් දැල්වීම් කරන්නට පටන්ගෙන තිබුණා. ඒ උමෙඟ් දොරටුව අසල. ඔවුන්ට කළ හැකිව තිබුණේ අසරණ ලෙස උමං දොරකඩ බලා සිටීම පමණයි.

බලාපොරොත්තුවේ මෙහෙයුම
එහෙත් දින තුනක් තුළ සියල්ල වෙනස් වුණා. තායිලන්තයේ රාජකීය නාවික හමුදාව දින තුනක් තුල අදාල තැනට පැමිණියා. බලාපොරොත්තුව ඇවිලෙන්නට පටන්ගත්තා. මුලින්ම තායිලන්තයත්, පසුව මුලූ‍ ලෝකයමත් මේ දරුවන් අතුරුදන්වීමේ කතාවට අවධානය යොමු කළා. තායිලන්ත සීල් භටයන් සහ වෙනත් හමුදා කොටස් උමඟට ඇතුලූ‍වීමේ මාර්ග දෙස අවධානය යොමු කළා. ඒ එක්කම උමං තුල ගමන්කිරීමට සහ කිමිදීමට දක්ෂ විශේෂඥයන් තායිලන්තයට පැමිණියා. පසුගිය සතියේ අප කී විදියට ඔවුන් විසින් දරුවන්ව උමඟ අභ්‍යන්තරයේදී සොයාගත්තේ සියළුදෙනා විස්මය මුසු සතුටකින් පුරවා දමමින්. දරුවන්ගේ සිරුරු දුර්වල වී තිබුණත් ඔවුන් සියළුදෙනාම යහතින් සිටියා.

ඉන්පසුව තිබුණේ දරුවන් පිටට ගැනීමේ මෙහෙයුම. ඒ සඳහා විවිධ යෝජනා ඉදිරිපත් වුණා. එහෙත් කරන දෙයක් ගෙවුණු සතිය අවසාන වෙද්දී කළයුතුව තිබුණා. වර්ෂාව වැඩිවීමේ අවදානම සමඟ දරුවන්ව කිසිදා බේරාගත නොහැකි වීමේ අවදානමක් තිබුණු නිසා. තායි කිමිදුම් කරුවන් 40 දෙනෙකු සහ විදෙස් කිමිදුම් කරුවන් 50 දෙනෙකු පමණ උමඟ තුළ කටයුතු කළා. දරුවන්ට අවශ්‍ය ඖෂධ, ඔක්සිජන්, ආහාර ඇතුලූ‍ පහසුකම් සැපයීමත් ඒ අතර කෙරුණා. දරුවන්ව රැුගෙන ඒම සඳහා මාර්ගයේ අපහසු තැන්වල ආධාරක රැුඳවීම, ආලෝකය සැපයීම සහ මාර්ගයේ අසීරු තැන් කඩා මාර්ගය පුළුල් කිරීමත් කරන්න සිදුවුණා. ජයග‍්‍රාහී අවසානයක් තිබුණු තායිලන්ත දරුවන් මුදවාගැනීමේ මෙහෙයුම මැද්දට ඛේදවාචකයක් එකතුවුණේත් ඒ කටයුත්තේදීයි.

ඒ ඛේදවාචකය හිටපු සීල් සෙබල සමන් කුනන් උමඟ තුළදී මිය යෑමයි. උමෙඟ් ඔක්සිජන් ප‍්‍රමාණය අඩුවීම ඔහුගේ මරණයට හේතු වී තිබුණා. ඔක්සිජන් හිරවීම නිසා මරණයට පත්වූ ඔහු අවසන් වතාවට උමඟ තුලට රැුගෙන ගොස් ඇත්තේද ඔක්සිජන් සිලින්ඩරම වීම දෛවෝපගතයි.

මස්ක් සබ්මැරීනය
දරුවන්ව ගලවාගැනීම සඳහා අභ්‍යවකාශ යානා තැනීමට ගන්නා සැහැල්ලූ‍ ලෝහවලින් පුංචි සබ්මැරීනයක් වැනි උපකරණයක් ටෙස්ලා සමාගමේ ප‍්‍රධානී එලෝන් මස්ක්ගේ මැදිහත්වීමෙන් නිර්මාණය කර තිබුණා. ලොව ඉහළ ධනවතුන් සියය අතර සිටින්නෙක් වන මස්ක් තමන්ගේම මැදිහත්වීමෙන් නිර්මාණය කළ මේ පුංචි සබ්මැරීනය තායිලන්තයට රැුගෙන ආවා. එහෙත් එය පාවිච්චි කිරීම චියැන්ග් රායි ප‍්‍රාන්තයේ ආණ්ඩුකාර නරොසන් ඔසුත්තනකොර් විසින් ස්තූතිපූර්වකව ප‍්‍රතික්ෂේප කර තිබුණා. නරොසන් මහතා මේ ගලවාගැනීමේ මෙහෙයුමේ ප‍්‍රධානියාද වුණා. විවිධ උපදෙස් සැලකිල්ලට ගනිමින් ඔහුගේ ප‍්‍රධානත්වයෙන් ගත් තීරණ අනුව දරුවන්ට කුඩා කිමිදුම් පුහුණුවක් ලබාදී දරුවන්ගේ ශරීර ශක්තියේ පිළිවෙලට එකිනෙකා එළියට ගැනීමට සැලසම් කෙරුණා.

දරුවන් සිටි තැනට ඇතුළුවීමේ ගමනකට පැය තුනක් පමණ ගතවුණා. එහෙත් එළියට පැමිණෙන ගමන වඩා අසීරුයි. පළවැනි ගලවාගැනීමට පැය අටක් ගතවුණා. දෙවැනි ගලවාගැනීම පැය හයකින් කරන්නට සමත් වුණත් සියලූ‍ ගලවාගැනීමේ මෙහෙයුම් දීර්ඝ වෙලාවක් ගතවුණු වෙහෙසකර කටයුත්තක් වුණා. එකිනෙක මෙහෙයුම් අතර දීර්ඝ පරතරයන් තිබුණා. එය ඉවසීමෙන් කළ යුතු වුණා. තායිලත්න සිල් භටයන් මූලිකත්වය ගනිමින් කළ මෙහෙයුමට ජාත්‍යන්තර සහයෝගයද ලැබුණු නිසා ඒ ඉලක්කය ජයගත හැකි වුණා.
දරුවන් සිටි තැන සිට පිටවුම් මාර්ගයේ තිබුණු මුල් කොටස ජලය පිරී තිබුණූ කොටස. ඒ කොටස කිමිදෙමින්, බඩගාමින් යා යුතු වුණා. දරුවන්ටද ඒ ගමනේදී කිමිදීම සහ බඩගෑම කරන්න සිදුවුණා. ඉන්පසුව දෙවැනි කොටසට ඇතුළුවෙන්න සිද්ධවෙනවා. උමඟ තුල නිර්මාණය කර තිබුණු ගලවාගැනීමේ මධ්‍යස්ථානයෙන් එහාට ඇති කොටස. ඒ කොටස පසු කරන්නට දරුවන්ට උදව් කළේ ඕස්ට‍්‍රේලියානු ගැලවීමේ කණ්ඩායම් සහ සීල් භටයන් එකතුවූ කණ්ඩායමක්. දරුවන්ව ඒ දෙවැනි කණ්ඩායමට බාර දෙනවා. ඔවුන් ගෙන යන්නේ ඇවිදගෙන යා යුතු කොටස හරහා. දරුවන්ට එහිදී පුංචි කඳු නැගීම ඇතුළු දේවල් කරන්නට සිදුවුණා. අසීරු තත්වයන් මෙන්ම වර්ෂාවේ අවදානම සමග කෙරුණු මේ මෙහෙයුම ලෝක ඉතිහාසයේ දැවැන්තම සහ සංකීර්ණම ගලවාගැනීමේ මෙහෙයුමක් වුණා.
හෙලිකොප්ටර් මගින් මුදවා ගත් දරුවන් රෝහල වෙත ප‍්‍රවාහනය කෙරුණා. වහා ප‍්‍රතිකාර ලබාදෙන්නට චියැං රායි රෝහල හරහා කටයුතු සූදානම් කෙරුණා.

පුහුණුකරු
විසිපස් හැවිරිදි පුහුණුකරු තමයි මේ කණ්ඩායමේ සිටි වැඩිහිටියා. ඔහු උමඟ තුළ සිට දරුවන්ගේ මාපියන්ට ලිපියක් ලියමින් සමාව ඉල්ලා සිටිනවා. ඒ දරුවන්ව අනතුරේ හෙලීම ගැන. එයට පිලිතුරු ලෙස මාපියන් ඔහුට කියන්නේ ‘ඔබ ඔබටම දෝෂාරෝපණය කර නොගන්නා’ ලෙස. දරුවන් දින ගනණාවක් තිස්සේ ආරක්ෂිතව තබාග ැනීමට ඔහු දුන් නායකත්වය සියල්ලන් අගය කළා. විය යුතු පරිද්දෙන්ම දරුවන්ගේ ශක්තිය හීන වන්නට ඉඩ නොදී ගලවාගැනීමේ මෙහෙයුම් පැමිණෙන තෙක් මේ තරම් දිනක් දරුවන්ව තබාගත්තේ ඔහු විසින්. දරුවන්ට කලබල වී දඟලන්නට ඉඩ නොදී ශක්තිය ඉතිරි කරගන්නට උපදෙස් දී ඇත්තේ ඔහුයි. දරුවන්ව මානසිකව දුර්වල වන්නට ඉඩ නොදී තබාගන්නට ඇත්තේත් ඔහු විසින්. ඔහු උමගෙන් පිට වෙන්නේ සියලූ‍ දරුවන් පිට වුණාට පසුවයි.

කිසිවෙක් මේ වනතෙක්ම ඔවුන් උමඟට ඇතුලූ‍වීම වරදක් ලෙස විග‍්‍රහ කර තිබුණේ නැහැ. දරුවන් ගලවාගැනීමට වැය වූ වෙහෙස, ශ‍්‍රමය මෙන්ම ජීවිතය ගැනත් දරුවන් වරදකරුවන් කරන්නට, ඇඟල්ල දිගු කරන්නට කිසිවෙක් පියවර ගෙන තිබුණේ නැහැ. කුතුහලයෙන් පිරි, ක‍්‍රීඩා පෞරුෂයෙන් හෙබි මේ දරුවන්ව ආදරයෙන් බාරගන්නට තායිලන්ත ජාතිය සමත් වුණා. අතරින් පතර කෙනෙක් දෙන්නෙක් හැර, අතිබහුතරය දරුවන්ව රැුගෙන යෑම ගැන පුහුණුකරුට බැණවැදී තිබුණේත් නැහැ. පරිණත ජාතියක් ලෙස තායිලන්තයම තේරුම් ගෙන තිබුණේ කුතුහලය සහ සොයායෑම කිසිම වරදක් නොවන බව.

සෞඛ්‍ය තත්ත්වය
දරුවන්ට තමන්ගේ ඥාතීන්ගේ උණුසම විඳින්නට පෙර වෛද්‍යවරුන් විසින් ඔවුන්ගේ නිරෝගී බව තහවුරු කළ යුතු වෙනවා. දරුවන්ගේ සිරුරු මේ වෙද්දී දුර්වලයි. ඔවුන්ව රුධිර පරීක්ෂා ඇතුලූ‍ පරීක්ෂණ රැසකට ලක් කළ යුත්තේ අනාගත ජීවිතය සාමාන්‍ය ලෙස විඳින්නට ඔවුන්ගේ සිරුරු සූදානම්දැයි දැනගැනීම සඳහායි.

ඒ නිසාම දරුවන්ව උමගෙන් මුදවාගත්තත් ඔවුන්ගේ මාපියන් වෙත දිව ගොස් මාපියන්ව වැළඳගන්නට දරුවන්ට අවස්ථාව ලැබුණේ නැහැ. එක් අතකින් එය දරුවන්ගේ සෞඛ්‍ය මෙන්ම මාපියන්ගේ සෞඛ්‍ය තහවුරු කිරීමේ අවශ්‍යතාවයද ඉටු කරන්නක් වුණා.

මෙවැනි උමඟකින් වැළඳිය හැකි රෝග රැුසක් තියෙනවා. විශේෂයෙන්ම දිලීර රෝග අවදානමක් තියෙනවා. උමං රෝගය ලෙසින් හැඳින්වෙන ‍පෙනහළු ආශ‍්‍රිත දිලීර රෝගයක අවදානම ඉන් විශේෂයි. උමඟක ශ්වසනයෙන් පෙනහළු කරා ඇතුළුවන දිලීරවලින් එම රෝගය වැළෙක්‍ෂනවා. එය උමගෙන් පිටතදී වේගයෙන් සංසරණය වීමේ ඉඩක් තියෙනවා.

උමගෙන් මුදවාගන්නා දරුවන්ව රෝහල්වලට රැුගෙන යද්දී ගිලන් රථවලදී දරුවන්ගේ මාපියන්ගේ එක් අයෙකු බැගින් හෝ දරුවන් සමඟ ගෙනයන්නට මුලින් සැලසුම් කර තිබුණා. එහෙත් මේ රෝග අවදානම ඒ සැලසුම වෙනුවට දරුවන්ව වෙන් කර තැබීමේ ප‍්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කරන්නට හේතුවුණා.

එහෙත් මානසික රෝග පිළිබඳ විශේෂඥයන් දරුවන්ව මාපියන්ගෙන් ඈත් කිරීම පිළිබඳ විවේචන එල්ලකර තිබුණා. දරුවන්ට ශාරීරික සෞඛ්‍ය පිලිබඳ අභියෝග මෙන්ම මානසික සෞඛ්‍ය පිළිබඳ අභියෝග වලටද මුහුණදෙන්න සිද්ධවෙනවා. මානසිකව ශක්තිමත් වෙන්නට දරුවන්ට මාපියන්ට ළංවීම අත්‍යාවශ්‍යයි. කෙසේ වෙතත් වීදුරුවක් හරහා දරුවන්ව දකින්නට පසුව මාපියන්ට අවස්ථාව ලැබුණා. ඉදිරි දින කිහිපය ඇතුලතදී මාපියන්ට දරුවන් හා එක්වීමේ අවස්ථාව ලැබේවි. ඉන්පසුව සාමාන්‍ය ජීවිතවලට යොමුවීමත් දරුවන්ට විශාල අභියෝගයක් වනු ඇති.

ආචාර ධර්ම
දරුවන්ගේ නම් සඳහන් නොකළ යුතු බවට එකඟතාවයක් පිළිගත් මාධ්‍ය අතර ගොඩනැඟී තිබුණා. එය විශේෂයෙන්ම තායිලන්තයේ මාධ්‍ය විසින් ඇති කරගෙන තිබුණු එකඟතාවයක්. ඒ අනුව සියලූ‍ දරුවන්ව ඔවුන්ගේ සංකේත නාමය වූ ‘කැලෑ ඌරු පැටවුන්‘ යන නාමයෙන් හැඳින්වුණා. එය ඔවුන්ගේ පාපන්දු කණ්ඩායමට හිමිව තිබුණු නාමයයි. එක් එක් දරුවාට අංකයක් සඳහන් කළා. එහෙත් අතරින් පතර මාධ්‍යයක් දරුවන්ගේ නම් සඳහන් කර තිබුණෘ.

තායි වෘත්තිය ජනමාධ්‍යවේදින්ගේ සංගමයේ ආචාරධාර්මික කමිටුවේ සාමාජිකයෙකු වන බන්යොන්ග් සුවාන්පොන්ග් විසින් එම ආචාරධර්ම ආරක්ෂා කරගැනීමේ වැදගත්කම පැහැදිළි කර තිබුණා. ‘දරුවන්ට නමක් වෙනුවට අංකයක් පාවිච්චි කළේ දරුවන්ට ආචාරධාර්මික වශයෙන් ආරක්ෂා වීමට ඇති අයිතිය වෙනුවෙන්. සමාජයම මාධ්‍යවල හැසිරීම දෙස මේ මොහොතේ බලා සිටිනවා.‘
මෙවැනි අන්තර්ජාතික අවධානයක් ඇති අවස්ථාවක මෙවැනි ප‍්‍රතිපත්තියක් මාධ්‍ය විසින් ක‍්‍රියාත්මක කිරීම අසාමාන්‍ය බව ගාර්ඩියන් විසින් ලියනවා. සාමාන්‍යයෙන් දේශීය මාධ්‍ය මෙවැනි ආචාරධර්ම රැුකීමකට යන්නේ නැති තරම්. කෙසේ වෙතත් තායිලන්තයේද දරුවන්ගේ අනන්‍යතාවයන් රැුකීම සාමාන්‍ය දෙයක් බව ලියනවා. විශේෂයෙන් දරුවන් සම්බන්ධ අපරාධවලදී තායිලන්තය දරුවන්ගේ නම හෙළි නොකර සිටින බව ගාර්ඩියන් පෙන්වාදෙනවා.

දරුවන් උමඟට ඇතුලූ‍වුණේ සාමාන්‍ය පාපන්දු පුහුණුව ලබන දරුවන් පිරිසක් ලෙස. එහෙත් ඔවුන් උමගෙන් පිටවෙන්නේ ලෝක ජනගහනයේ උනන්දුවට නිරාවරණය වෙමින්. ලොවම කතාකළේ ඔවුන් ගැන. එවැනි පසුබිමක ඔවුන්ට සාමාන්‍ය ජීවිත පවත්වාගැනීම විශාල අභියෝගයක් වනු ඇති. නම් හෙළි නොවීම ඔවුන් වැඩිහිටියන් බවට පත්වෙද්දී මේ අත්දැකීම පසුකර යන්නට උදව්වක් වේවි.
මෙවැනි සිදුවීමකින් පසුව මාධ්‍ය විසින් ඔවුන් පසුපස කාලයක් තිස්සේ හඹා එන්නට ඉඩ තියෙනවා. ඔවුන්ට ඒ හඹා යෑම් ප‍්‍රතික්ෂේප කරන්නට අයිතිය තිබිය යුතුයි.

ලංකාවේදී නම් අපරාධයක් වූ විගස වින්දිතයන්ගේ අවසරයක්වත් නොවිමසා මයික‍්‍රෆෝනය සහ කැමරාව වින්දිතයන්ට දිගුකිරීමේ මාධ්‍ය සම්ප‍්‍රදායක් තියෙනවා. එවැනි සම්ප‍්‍රදායක් මැද මෙවැනි කතාවක් ඇසීම පුදුමයට කාරණාවක් විය හැකියි. එසේ වුව තායිලන්තය ජාතියක් ලෙස ලැබූ ජයග‍්‍රහණය පසුපස ආචාරධර්ම ආරක්ෂා කළ මාධ්‍යයත් සිටිනවා.