කෝප් වාර්තාවෙන් මතුවෙයි
ඔක්තෝබර් 23 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කළ කෝප් කමිටු වාර්තාවෙහි කරුණු සඳහන් වන එක් ප‍්‍රධාන ආයතනයක් වන්නේ ශ‍්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරියයි. වරාය අධිකාරිය 2018 වර්ෂයේදී කෝප් කමිටුව ඉදිරියට ගෙනැවිත් ප‍්‍රශ්න කිරීම් සිදුකර තිබුණි. එම ප‍්‍රශ්න කිරීම්වලදී ප‍්‍රශ්න කර තිබුණු කාරණා අතරින් වඩා වැදගත් වන්නේ සූරියවැව ක‍්‍රිකට් ක‍්‍රීඩාංගණය පිළිබඳව හා හම්බන්තොට වරාය පිළිබඳ කළ ප‍්‍රශ්න කිරීම්ය. මෙම සටහනෙන් අප ඉදිරිපත් කරන්නේ කෝප් කමිටු වාර්තාවෙහි එම ප‍්‍රශ්න කිරීම් වලදී හෙළි කරගත් කරුණු පිලිබඳවය. මෙහි ඇති ඇතැම් කරුණු පෙර සිදුකළ ප‍්‍රශ්න කිරීම්වලටද අදාලය.
සූරියවැව
රාජපක්ෂ යුගයේ සිදුකළ නාස්තිකාරම ව්‍යාපෘතියක් වූ සූරිවැව ක‍්‍රිකට් ක‍්‍රීඩාංගණය ඉදිකිරිමේ ව්‍යාපෘතිය සඳහා ශ‍්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරිය මුදල් ගෙවිය යුතුව තිබුණි. එහෙත් එම මුදල් ගෙවීම ප‍්‍රමාද වී තිබේ. රුපියල් මිලියන 993.8ක් හා ගෙවීම් පමා කිරීමේ පොලියද ඇතුළුව රුපියල් මිලියන 3950.8ක් කොන්ත‍්‍රාත්කරුට ගෙවීමට අවසාන එකඟතාවයට පැමිණ ඇතැයි වරාය අධිකාරියේ කළමණාකරණය කෝප් කමිටුවට දන්වා තිබුණි. එහෙත් 2017 දෙසැම්බර් 31 වනවිට වරාය අධිකාරියේ ගිණුම් පොත්වලින් එම ගෙවීම් ඉවත් කර තිබේ. මේ පිළිබඳව කරුණු දක්වමින් වරාය අධිකාරියේ සභාපතිවරයා කියා ඇත්තේ මෙම ගෙවීම ඉතා විශාල බැවින් එය කිරීමට වරාය අධිකාරිය එකඟ නොවූ බවයි. මෙම මුදල් භාණ්ඩාගාරයෙන් ගෙවා නිමකරන බව ලිඛිතව දැනුවත් කර ඇති බැවින් එය වරාය අධිකාරියේ ගිණුම්වලින් ඉවත් කර ඇති බවයි. ගිණුම්වලින් ඉවත් වුවද, මේ වෙද්දී එක ක‍්‍රිකට් තරගයක්වත් නොපවත්වන සූරියවැව ක‍්‍රිකට් ක‍්‍රීඩාංගණය වෙනුවෙන් කළ වියදම මහා පරිමාණ නාස්තිකාර වියදමක් බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත.
ඇත්තෙන්ම සිදුවී තිබුණේ මෙම මුදල ගෙවීම සඳහා වරාය අධිකාරිය 2018 දී මහජන බැංකුවෙන් ණය මුදලක් ලබාගැනීමයි. ණය ගෙවා තිබුණේ ඒ ණය අනුවය. වරාය අධිකාරිය කියන්නේ කවුරුන් හෝ නිල වශයෙන් ණය ඉල්ලා සිටිය යුතු නිසා වරාය අධිකාරිය මහජන බැංකුවෙන් ණය ඉල්ලූ‍ම් කළත්, ඇත්තටම ඒ ණය මහා භාණ්ඩාගාරයෙන් ගත් එකක් ලෙස සැලකිය යුතු බවයි. සියළු ගෙවීම් මහා භාණ්ඩාගාරයෙන් සිදුකරන බව කොන්දේසියක්ද එම ණය ගිවිසුමේ තීබී ඇතැයි වරාය අධිකාරිය කියා තිබේ.
කරුණු කෙසේ වෙතත් මෙතැන විශාල ගැටළුවක් ඇත. 2017 ගිණුම් පොත්වලින්ම ඉහත කී බිලියන ගණනක ගෙවීම ඉවත් කර ඇත. ඉන්පසුව ඒ වෙනුවෙන් 2018 දී ණයක් ලබාගෙන ඇත. ඉන්පසුව ණය ගෙවන්නේ මහා භාණ්ඩාගාරයෙනි. මෙම ක‍්‍රියාවලියෙහි ගැටළුවක් ඇති බව කෝප් කමිටුව නිර්දේශ කර ඇත. සමස්ථයක් වශයෙන් ගත් කළ මේ ගෙවන්නට සිදුව ඇත්තේ රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව කාලයේ හම්බන්තොට ඉදිකිරීම් කරමින් මහජනතාවට විනෝදය සපයන්නට කළ කි කටයුතුවල ප‍්‍රතිඵලයන්ය. එහෙත් යහපාලන ආණ්ඩුව බලයට පත්වූ පසු එම ගැටළු ගිණුම් පොත්වල හිස්තැන් තබමින් ආවරණය කොට පළක් නැත. ඒවා සඳහා විනිවිදභාවයෙන් යුතු ක‍්‍රියාවලියක් අනුගමනය කිරීම වැදගත්ය.
මෙම කෝප් වාර්තාවේ වැදගත්ම කොටස වන්නේ හම්බන්තොට වරායේ ඉදිකිරීම් සඳහා කළ ගෙවීම්වලට අදාල කොටසයි. 2018 ජුලි 31 දිනට හම්බන්තොට වරායේ 1 සහ 11 අදියර ඉදීකිරීම සදහා විදේශිය ණය, දේශීය ණය, වරාය අධිකාරියේ සෘජු දායකත්වය හා චක‍්‍ර පිරිවැය ඇතුලූ සමස්ථ වියදම ඇමෙරිකන් ඩොලර් මිලියන 1,541 ක් වැය කර ඇතැයි කෝප් කමිටු වාර්තාවෙහි සඳහන්ය. සටහන ලියැවෙන මොහොත වෙද්දී රුපියලේ අගය අනුව එය රුපියල්වලින් මිලියන 280,149 කි. සරල භාෂාවෙන් කීවොත් මිලියනයේ ඒවා ලක්ෂ දෙකයි අසූවකි. රාජපක්ෂලාගේ ගාය සුව කිරීම අන් කිසිවක් මේ ව්‍යාපෘතියෙන් සිදු නොවීය.
එලෙස ඉදිකළ වරාය 2017 දෙසැම්බර් 31 දක්වා ලද මෙහෙයුම් පාඩුව රුපියල් මිලියන 21,904ක් බව කෝප් කමිටු වාර්තාවෙහි සඳහන්ය.
කෝප් කමිටුව වරාය ඉදිකිරීමේ ගිවිසුමෙහි පිටපතක් සති දෙකක් ඇතුලත කාරක සභාවට ලබාදෙන ලෙස දැනුම්දී තිබුණේ පසුගිය වසරේදීය. එහෙත් එම ගිවිසුමෙහි පිටපතක් ලබාදී නැත.
දැවැන්ත පාඩු ලබන ව්‍යාපෘතියක් වූ හම්බන්තොට වරායට අදාලව 2017 අගෝසතු 04 දිනැති අමාත්‍ය මණ්ඩල තීරණය පරිදි සමාගමක් පිහිටුවීය. එහි ආයෝජන වටිනාකම ඇ.ඩො මිලියන 1,400 කි. මෙය වරාය කුණු කොල්ලයට විකිණීමක් යැයි සමාජ මතයක් ඇති කළේය. එය කෙරෙහි කාරක සභාවේ අවධානය යොමු වී තිබුණි. පවරන ලද ඉඩම් හෙක්ටයාර් 1,103 ක් සදහා ආයෝජන අගය තීරණය කිරීමේ දි 99 කාලයකට අය කර ගත යුතු බදු වටිනාකම සැලකිල්ලට ගෙන නොමැතිව අගය තීන්දු කර ඇතැයි කෝප් කමිටුවෙහි අදහසය. එම වටිනාකම තක්සේරු කිරීමෙහි ගැටළුවක් ඇති බවත් කෝප් කමිටුවේ මතය වී තිබෙන නිසා තක්සේරු කළේ කවුරුන්ද යන්නත් කෝප් කමිටුව විමසා තිබේ.
එයට පිළිතුරු ලෙස වරාය හා නාවික කටයුතු අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයා ලිපියක් ලබාදී තිබේ. එම ලිපියෙහි පහත කරුණු සඳහන්ව තිබුණි.
‘හම්බන්තොට වරාය ඉදිකිරීම සඳහා රුපියල් බිලියන 193ක් පමණ ආයෝජනය කර තිබූ අතර ශ‍්‍රී ලංකා රජය විසින් චීනයේ එක්සිම් බැංකුව වෙතින් වාණිජ පදනම මත ලබාගන්නා ලද ණය මුදල් මේ සඳහා මූලිකවම යොදා ඇත.
හම්බන්තොට වරායේ පූර්ණ වශයෙන් මෙහෙයුම් කටයුතු සිදු කිරීම සඳහා බහාළුම් පර්යන්තයට අදාල මෙහෙයුම් උපකරණ මිලදී ගෙන නොතිබූ අතර වරායේ මෙහෙයුම් කටයුතු සාර්ථකව ඉටු කිරීම සඳහා මෙම මෙහෙයුම් උපකරණ මිලදී ගත යුතුව තිබූ අතර එම උපකරණ මිලදී ගැනීම සඳහා තවත් ඇමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 600ක් පමණ ආයෝජනය කළ යුතුව තිබුණි. එමෙන්ම ලබාගත් ණය ආපසු ගෙවීම වෙනුවෙන් ශ‍්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරියට ඒ වනවිටත් රුපියල් බිලියන 9.1ක් පමණ වාර්ෂිකව වැය කිරීමට සිදුව තිබුණි. 2011 නොවැම්බර් මස වනවිට හම්බන්තොට වරාය මෙහෙයුම් කටයුතු ආරම්භ කර තිබූ අතර 2016 වර්ෂය අවසන් වනවිට මෙහි සමුච්තිත අලාභය පමණක් රුපියල් බිලලියන 46.7කට වඩා වැඩිවී තිබුණි. මෙය ඉතා අයහපත් මූල්‍ය තත්වයක් වූ අතර මේ පිළිබඳඅමාත්‍යාංශය විසින් අමාත්‍යා මණ්ඩලයේ අවධානය යොමු කොට ඇත.
තවද මෙම ණය ආපසු ගෙවීමේදී ශ‍්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරියට හා ශ‍්‍රී ලංකා රජයට මුහුණදීමට සිදුවන බරපතල තත්වය හා රටෙහි සාර්ව ආර්ථිකය කෙරෙහි ඇති කරන අයහපත් බලපෑම යන කරුණු හේතුවෙන් හම්බන්තොට වරාය ප‍්‍රතිව්‍යුහගතකරණ කිරීම හා වාණිජකරණය කිරිමේ දැඩි අවශ්‍යතාවය අවබෝධ කරගනිමින් මීට පෙර පැවති රජය විසින්ද චීන එක්සිම් බැංකුව සමඟ ලිපි හුවමාරු කරගෙන ඇති බව පෙනී යයි.
ශ‍්‍රී ලංකා රජය හා මහජන චීන ආණ්ඩුව අතර රාජ්‍ය තාන්ත‍්‍රික සම්බන්ධතා මත 2016 අපේ‍්‍රල් මස 07 වන දින අත්සන් කොට ඇති අවබෝධතා ගිවිසුම් ප‍්‍රකාරව හම්බන්තොට වරාය සංවර්ධනය කිරිමට අදාලව ඇි කරගත් එකඟතා අනුව රාජ්‍ය තාන්ත‍්‍රික මාර්ග ඔස්සේ චීන සමාගම් විසින් යෝජනා ඉදිරිපත් කොට තිබූ අතර එකී ආයෝන යෝජනා සලකා බැලීම සඳහා ආර්ථික කළමණාකරණය පිළිබඳ අමාත්‍ය මණ්ඩල කාරක සභාව විසින් අමාත්‍ය මණ්ඩල අනුමැතිය සහිතව අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරුන්ගේ කමිටුවක් පත් කරන ලදී. පසුව මෙම යෝජනා සම්බන්ධයෙන් විශේෂ කාර්යභාර අමාත්‍යවරයා හා සංවර්ධන උපාය මාර්ග හා ජාත්‍යන්තර වෙළඳ අමාත්‍යවරයා විසින් ඉදිරිපත් කරනු ලැබූ අමාත්‍ය මණ්ඩල සංදේශය සැලකිල්ලට ගනිමින් 2016 නොවැම්බර් 06 වන දින පැවැත්වූ අමාත්‍ය මණ්ඩල රැුස්වීමේදී අදාල පාර්ශ්වයන් අතර රාමුගත ගිවිසුමත් අත්සන් කිරීමට අනුමැතිය ලබාදී ඇත. ඒ අනුව 2016 දෙසැම්බර් මස 18 වන දින හම්බන්තොට වරාය සංවර්ධනය කිරීමට අදාලව වන රාමුගත ගිවිසුම ඉහත අමාත්‍ය මණ්ඩල අනුමැතිය පරිදි සී/ස චයිනා මර්චන්ට් පෝර්ට් හෝල්ඩින්ස් සමාගම සහ ශ‍්‍රී ලංකා රජය අතර අත්සන් කොට ඇත. එකී ගිවිසුමෙහි අදාල ව්‍යාපෘතියේ පරිවර්තිත අගය ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 1.4ක් ලෙස සඳහන් වන අතර, එයින් උපරිම වශයෙන් ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 1.12ක් චයිනා මර්චන්ට් පෝට් හෝල්ඩින්ස් කම්පැණි ප‍්‍රයිවෙට් ලිමිටඞ් සමාගම වෙත ආයෝජනය කළ යුතු බව සඳහන් වේ.
ඉන් අනතුරුව ඉහත සහන ගිවිසුම 2017 ජුලි මස 25 හා 2017 අගෝස්තු මස 01 න දින අමාත්‍ය මණ්ඩල තීරණ වලට අනුකූලව හම්බන්තොට වරාය සංවර්ධනය කිරීම, වාණිජකරණය, කළමණාකරණය සහ මෙහෙයවීම යන අරමුණින් රාජ්‍ය, පෞද්ගලික හවුල්කාරීත්ව ක‍්‍රමවේදයකට අනුගත වෙමින් අදාල පාර්ශ්වකරුවන් අතර 2017 ජුලි මස 29 දින අනුග‍්‍රාහක ගිවිසුමක් අත්සන් කරන ලදී. මෙම ගිවිසුම පාර්ලිමේන්තුවේ සභාගත කිරීම සඳහා ඉදිරිපත් කරන ලදී.
එකී සහන ගිවිසුමේ කොන්දේසි ප‍්‍රකාරව පුද්ගලික සමාගම් දෙකක් පිහිටවිය යුතු අතර එම සමාගම් දෙක ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 1.4කින් ප‍්‍රාග්ධනිත කළ යුතුව තිබුණි. මේ අනුව, හම්බන්තොට වරායේ පළමුවන අදියාර හා දෙවැනි අදියර සඳහා ලබාගත් ණය, නැව් තෙල් සැපයීමේ පහසුකම් හා ටැංකි සංකීර්ණය සඳහා වූ ව්‍යාපෘථියේ වියදම්ද, ණය සඳහා ආපසු ගෙවන ලද මුදල් හා පොළියද, මුළු ව්‍යාපෘතියේ යටිතල පහසුකම්, ව්‍යාපෘතියේ චංචල හා නිශ්චල දේපල සහ ශ‍්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරිය විසින් යොදවන ලද මුදල්ද පාදක කරගනිමින් රාමුගත ගිවිසුම ප‍්‍රකාරව මෙම ව්‍යාපෘථියේ පරිවර්තිත අගය එනම් වරාය ඉදිකර සංවර්ධනය කිරීමට වැයකළ මුදල ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 1.4ක්ලෙස නිර්ණය කොට ඇත.
මෙම වරාය සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිය ක‍්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා සී/ස හම්බන්තොට ඉන්ටර්නැෂනල් පෝර්ට් ගෲප් පුද්ගලික සමාගම(එච්අයිපීජී, සීමාසහිත හම්බන්තොට ඉන්ටර්නැෂනල් පෝර්ට් සර්විසස් පුද්ගලික සමාගම (එච්අයිපීඑස් යන පුද්ගලික සමාගම් දෙක ශ‍්‍රී ලංකාවේ බලපැවැත්වෙන සමගාමී නීතිය යටතේ ස්ථාපනය කොට ඇත.
මෙම ගිවිසුම් ප‍්‍රකාරව එච්අයිපීජී යන සමාගම ඇමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 794ක මුදල් ප‍්‍රමාණයකින් හා එච්අයිපීඑස් සමාගම ඇමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 606ක ප‍්‍රමාණයකින් ප‍්‍රාග්ධනිත කර ඇත. තවද මෙම ගිවිසුම් ප‍්‍රකාරව සීඑම්පෝර්ට් ආයතනය විසින් ප‍්‍රතිෂ්ඨාපන මුදල ලෙස ඇමෙරිකානු ඩොලර් 973,658,000ක් ශ‍්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරිය වෙත ගෙවිය යුතු වන අතර ගිවිසුම බලාත්මක වූ දින සිට අවුරුද්දක කාලසීමාවට තවත් ඇමෙරිකානු ඩොලර් 146,000,000 ක මුදලක් මෙම ව්‍යාපෘතියේ ආයෝජනය කළ යුතුවේ. එකී සමාගම විසින් ගිවිසුමේ සඳහන් පරිදි මෙම ගෙවීම් සිදුකර ඇත.
ශ‍්‍රී ලංකා රජය හා සීඑම්පෝර්ට් සමාගම හා අනෙකුත් අනුබද්ධිත සමාගම් අතර අත්සන් කරනු ලැබූ ගිවිසුමේ විෂය පථය අනුව හම්බන්තොට වරාය චීන සමාගමකට විකිණීමක් සිදුකර නොමැති අතර ශ‍්‍රී ලංකාවේ බලපත්නා නීතිය අනුව සංස්ථාපිත ශ‍්‍රී ලංකා වරාය චීන සමාගමකට විකිණීමක් සිදුකර නොමැති අතර සමාගම් දෙකකට දීර්ඝකාලීන බද්දක් යටතේ කළමණාකරණය හා පරිහරණය කිරීම සඳහා ලබාදී ඇත. මෙය කිසිදු ආකාරයක විකිණීමක් නොවේ. ගිවිසුම බලපවත්වන කාලය අවුරුදු 99ක් වන අතර වසර 70ක් ගතවීමෙන් පසුව මෙහි සියළුම කොටස් ශ‍්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරිය විසින් මිලදී ගැනීම හෝ වසර 80ක් ගතවීමෙන් පසුව බහුතර කොටස් ප‍්‍රමාණයක අයිතිය ශ‍්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරියට පැවරීමේ ප‍්‍රතිපාදන ඇතුලත් කර ඇත.
තවද මෙම ගිවිසුම පාර්ශ්වකරුවන්ගේ එකඟතාව මත ගිවිසුම ඕනෑම අවස්ථාවක සංශෝධනය කිරීමටද ප‍්‍රතිපාදන සලසා ඇති අතර ගිවිසුම ක‍්‍රියාත්මක කිරීමට අදාල වන්නේ ශ‍්‍රී ලංකාව තුල බලපවත්නා නීතියයි.
මෙම ගිවිසුම අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ සාකච්ඡුා කිරීමෙන් අනතුරුව ශ‍්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුව වෙත සභාගත කිරීමටද කටයුතු කරන ලද අතර, ගිවිසුමේ අන්තර්ගත කරුණු සම්බන්ධයෙන් ශේෂ්ඨාධිකරණයේද මේ සම්බන්ධයෙන් ගොනුකළ පෙත්සම් විභාගයට ගැණින.‘
ඉහත කී පැහැදිළි කිරීමෙන් පෙන්වාදී ඇත්තේ හම්බන්තොට වරාය අලෙවි කළ බවට පැතිර ගිය කතාවලට අදාල තත්වයයි. කෙසේවෙතත් ඉහත කාරණා ගැන කෝප් කමිටුව වැඩිදුර කරුණු වාර්තාවට ඇතුලත් කර නැත.
ණය
හම්බන්තොට වරාය ඉදිකිරීම සඳහා විශාල ණය කන්දරාවක් ලබාගෙන තිබේ. වරාය අධිකාරියේ සභාපතිවරයා පවසන අන්දමට වත්මන් ණය ශේෂය රුපියල් මිලියන 147කි. එහෙත් එම ණය භාණ්ඩාගාරයෙන් ගෙවන නිසා ගිණුම් පොත්වලින් ඉවත් කර ඇතැයි වරාය අධිකාරියේ සභාපතිවරයා කෝප් කමිටුවට කියා ඇත.
සියළුම ණය සේවාකරණයට යොමු කරමින්, රජයට වැය බරක් නොවන ලෙස ගෙවිය යුතු බව අමාත්‍ය මණ්ඩලය තීරණය කර ඇතැයි කෝප් කමිටුවෙන් පෙන්වාදෙයි. එසේ නොවුණහොත් භාණ්ඩාගාරයේ ගිණුම්වල විශාල ගැටළුකාරී තත්වයක් උද්ගත විය හැකි බව පෙන්වාදෙයි. කෙසේ වෙතත් ගිණුම් පොත්වලින් ඒ ණය ඉවත්කිරීම පිළිබඳව කෝප් කමිටුව ප‍්‍රශ්න කර ඇත. විශේෂයෙන්ම මෙය වරාය අධිකාරියේ ගිණුම්වලත්, භාණ්ඩාගාරයේ ගිණුම්වලත් යන දෙකේම ඇතුලත් නොවීම ගැටළුවක් බව කෝප් කමිටුව පෙන්වාදී තිබේ.
සමස්ථයක් ලෙස රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව කාලයේදී ගත් මහා පරිමාණ ණය සහ ඒවායින් ආරම්භ කළ ව්‍යාපෘතිවල පාඩුවෙහි තරම ඉහත වියදම් ගැන කියවද්දී වටහාගැනීමට හැකිවනු ඇත. එම ගෙවීම් ගිණුම් පොත්වලට ඇතුලත් නොකර හැංගීමට ආයතන උත්සාහ කරන්නේ වාර්ෂිකව ආයතනවල වියදමට ඒවා ඇතුලත් වීමෙන් සම්පූර්ණ ආයතනයේම ගිණුම්වලට එය බලපාන නිසා විය යුතුය. එය බරපතල වරදක් බව ඇත්තය. එහෙත් වරදේ ඇත්තම මුල තියෙන්නේ තවමත් ගෙවන්නට සිදුවී තිබෙන නාස්තිකාර වියදම් සිදුකළ පුද්ගලයන්ටය. නැවත ඒ පුද්ගලයන්ම ලැජ්ජා නැතිව බලය ඉල්ලද්දී එයට ඉඩදීම කෙතරම් අමනෝඥ ක‍්‍රියාවක්දැයි අප තේරුම්ගත යුතුය.
යොමු කරමින්, රජයට වැය බරක් නොවන ලෙස ගෙවිය යුතු බව අමාත්‍ය මණ්ඩලය තීරණය කර ඇතැයි කෝප් කමිටුවෙන් පෙන්වාදෙයි. එසේ නොවුණහොත් භාණ්ඩාගාරයේ ගිණුම්වල විශාල ගැටළුකාරී තත්වයක් උද්ගත විය හැකි බව පෙන්වාදෙයි. කෙසේ වෙතත් ගිණුම් පොත්වලින් ඒ ණය ඉවත්කිරීම පිළිබඳව කෝප් කමිටුව ප‍්‍රශ්න කර ඇත. විශේෂයෙන්ම මෙය වරාය අධිකාරියේ ගිණුම්වලත්, භාණ්ඩාගාරයේ ගිණුම්වලත් යන දෙකේම ඇතුලත් නොවීම ගැටළුවක් බව කෝප් කමිටුව පෙන්වාදී තිබේ.
සමස්ථයක් ලෙස රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව කාලයේදී ගත් මහා පරිමාණ ණය සහ ඒවායින් ආරම්භ කළ ව්‍යාපෘතිවල පාඩුවෙහි තරම ඉහත වියදම් ගැන කියවද්දී වටහාගැනීමට හැකිවනු ඇත. එම ගෙවීම් ගිණුම් පොත්වලට ඇතුලත් නොකර හැංගීමට ආයතන උත්සාහ කරන්නේ වාර්ෂිකව ආයතනවල වියදමට ඒවා ඇතුලත් වීමෙන් සම්පූර්ණ ආයතනයේම ගිණුම්වලට එය බලපාන නිසා විය යුතුය. එය බරපතල වරදක් බව ඇත්තය. එහෙත් වරදේ ඇත්තම මුල තියෙන්නේ තවමත් ගෙවන්නට සිදුවී තිබෙන නාස්තිකාර වියදම් සිදුකළ පුද්ගලයන්ටය. නැවත ඒ පුද්ගලයන්ම ලැජ්ජා නැතිව බලය ඉල්ලද්දී එයට ඉඩදීම කෙතරම් අමනෝඥ ක‍්‍රියාවක්දැයි අප තේරුම්ගත යුතුය.
