පසුගිය දා එළිදුටු සුරත් ද මැල්ගේ ‘තී හා තා’ කියැවීමට කිසිදු උනන්දුවක් නොතිබූ මට, පොත කියවා බැලිය යුතු බවට අවිඥානික ඉඟියක් සැපයුවේ පොත පිළිබඳව පවත්වන ලද පුවත්පත් සම්මුඛ සාකච්ඡුාවලදී අහන ලද ප‍්‍රශ්නවලට කතුවරයා දී තිබුණු අහංකාර පිළිතුරු ය. ඒ අනුව දීර්ඝ ආදර වෙහෙසක් හේතුවෙන් හටගත් ජීවිත වෙහෙසක් ගැන වූ මේ කතාව එක හුස්මට කියවා දැමීමි.
තී හා තා කියවා නිම කළ පසු දැනෙන්නේ පරිපූර්ණ හිස්කමකි. පාඨකයා බලාපොරොත්තු වූයේ සුඛාන්තයක් ද ශෝකාන්තයක් ද යන වග නොතකා හරින කතුවරයා පාඨකයා පිනවීම පසෙක තබා, සැබෑ ලෝකයේ දී සිදු වීමට නියමිත ආකාරයේ අවසානයක් කරා නවකතාවේ අවසානය මෙහෙයවයි. සාහිත්‍යයේ තිබිය යුතු බවට පොදුවේ සැලකෙන සියුම් අතිශයෝක්තිය, නොඑසේ නම් සත්‍ය ලෝක පැවැත්මට එහා ගිය සූක්ෂ්ම මැජික් එක වෙනුවට, ඊට බොහෝ පහළින් ඇති සැබෑ ලොව අමු රියැලිටිය ඔහු එහෙම පිටින් කඩදාසි මත අතහැර දමා බලයි. එවිට ප‍්‍රබන්ධය පාඨකයා ඉල්ලා සිටින සාහිත්‍යමය ජීවිතයට නොව, පාඨකයාගේ සාමාන්‍ය ජීවිතයට සමපාත වේ.
එහෙයින් කෘතියේ අන්තර්ගතය ප‍්‍රබන්ධයක් නොව සත්‍යය යැයි පිළිගැනීමට මෙය කියවන්නෙකු වහා පෙළඹෙයි. එනයින් මේ කෘතිය ‘සත්‍යය සාහිත්‍යයට වඩා පුදුමාකාර ය’ යන කියමන අතික‍්‍රමණය කර, සත්‍යය සාහිත්‍යයට වඩා අමු අශිෂ්ට කැත එකක් බව සනාථ කරයි. ශෝකී පේ‍්‍රම කතා වශයෙන් අප හඳුනන්නේ කඳුළු සලමින් කියවන වේදනාත්මක සාහිත්‍ය රචනා ය. තී හා තා හි එන මේ කතාවම වඩා අරුමෝසම් සහිත සාහිත්යික ආකෘතියක බහා ලීවේ නම් ලියැවෙනු ඇත්තේ ගොළු හදවත පන්නයේ විරහව වෑහෙන ශෝකාලාපයකි. ඒ වෙනුවට මේ නවකතාවේ දී සිදු වන්නේ කථකයාගේ හැඟීම්බර බව පුන පුනා කියැවෙන්නට ඉඩ නොදී සිදුවීම් ගොන්න පමණක් එක හුස්මට පෙළ ගැසීමයි. උත්තම පුරුෂ දෘෂ්ටිකෝණයෙන් කතාව කියමින්ම එබන්දක් කිරීම අසීරු වෑයමකි. ඒ අනුව කෘතිය කියවා විප‍්‍රලම්භ රස විඳ හැඟුම්බරව නහයෙන් අඬන පාඨකයෙකු වෙනුවට මින් බිහි වන්නේ කතාව අවසානයේ උපදින හිස්කම සුසුමකින් පිට කරන, වඩා පරිණත පාඨකයෙකි. වෙන් වීමේ වේදනාවෙන් හඬා වැටිය යුතු කථකයාගේ හඬා වැටීම ඇඟිල්ලෙන් ඇන පාඨකයාට නොපෙන්වීමෙන් උපදින උපේක්ෂාව ඔස්සේම ජීවිතයේ හරසුන් ගැඹුර ජනනය වෙයි.
පේ‍්‍රම කතා වශයෙන් ලියැවෙන සිංහල නවකතා බහුතරයක ඉන්නේ සිය පෙම්වතා හෝ පෙම්වතිය හැර අන් අයෙකු දෙස ඇහැක් ඇර නොබලන සදාචාරවාදී පේ‍්‍රමවන්තයෝ ය. තී හා තා වසර දාහතක දීර්ඝ පේ‍්‍රම කතාවකි. එහෙත් පේ‍්‍රමවන්තයෝ දෙදෙන සදාචාරවාදීහු නොවෙති. ගීත් හා දිව්‍යා හැරුණු කොට මේ කතාවට අයත් අනෙකුත් සකලවිධ තරුණ චරිත පවා පැතලි චරිත නොව, සංකීර්ණ මනෝභාවයන් හිමි මහ පොළොවේ චරිත ය. ඔවුහු කිසිවෙක් පේ‍්‍රමය අහිමි වූ පමණින් ගිහිගෙය හැර ගොස් මහණ වන පන්නයේ ශාන්තුවරු නොවෙති. එබන්දන් ගැවසෙන්නේ ‘ජනප‍්‍රිය ධාරාව’ යැයි නාමිත බොළඳ පේ‍්‍රම කතාවන්හි ය. තී හා තා ජනප‍්‍රිය සහ ප‍්‍රබුද්ධ වශයෙන් නාමිත නවකතා ශානර දෙකටම අයත් නොවී සිටීමට අරගල කරන කෘතියකි. මතුපිටින් අතගා බැලිය හැකි සරල බවත්, යටි වියමනෙන් මතු වන ගැඹුරත් එක්තැන් වූ විට ජනනය වන, මෙය කැටගරිගත කරගැනීමේ නොහැකියාව, පුහුණු කියවීමක් සහිත පාඨකයෙකු වුව අර්බුදයට යවයි. නාගරිකත්වය ප‍්‍රස්තුත වීමත්, තරුණ ලේඛකයෙකු විසින් ලියැවී තිබීමත් මෙම අර්බුදයට තවදුරටත් බලපායි. මේ, ඉපැරණි රජ කතා සහ ඓතිහාසික ගැමි කතා විශිෂ්ට කෘති බවට අධිනිශ්චය කොට, ඒවා හොය හොයා සාහිත්‍ය සම්මාන දෙන සමයකි. එහෙයින් සම්භාව්‍ය නවකතා ශානරයේ වැජඹෙන සියලූ සිංහල නවකතා අතීත කුණු වළවල් ගොඩ දමමින් ලියැවුණු ඒවා ය.
මෙය එක අතකින් ලේඛකයන් නාගරිකත්වය ගැන ලියන්නට පැකිළෙන හේතුවකි. අනෙක් අතට නාගරිකත්වය ගැන ලියන්නට තරම් නාගරික අත්දැකීම් සහිත ලේඛකයෝ අපට සිටිත් ද? ප‍්‍රවීණ යැයි සැලකෙන සකලවිධ ලේඛක මහල්ලෝ කටුරොද ගම්මානවල සිට කොළඹ පැමිණියෝ ය. ඔවුන් තවමත් ලියමින් සිටින්නේ ඔවුන්ගේ නොසංසිඳුණු ඉතිහාස නොස්ටැල්ජියාවයි. එබඳුම ඊනියා සාහිත්‍ය විනිශ්චය මණ්ඩල සහ විචාරකයෝ ද නාගරිකත්වය ගැන ලියැවෙන කෘති ඉදිරියේ පසුබාති. මීට අභියෝග කළ හැකි, නාගරිකත්වය පිළිබඳ අත්දැකීම් සහිත තරුණ සිංහල ලේඛකයන් බිහිව ඇත්තේ සොච්චමකි. කෞශල්‍ය කුමාරසිංහ එහිදී මඟ හැර යා නොහැකි ය.
කෞශල්‍ය ලියූ ‘මේ රහස් කවුළුවෙන් එබෙන්න’ නවීන නාගරික ජීවිතවලට කැඩපතක් අල්ලා පෙන්වන අමුතු නවකතාවකි. එබන්දක් භාර ගැනීමට සිංහල සාහිත්‍ය ක්ෂේත‍්‍රය තවම සූදානම් නැත. තී හා තා සහ රහස් කවුළුව අතර වෙනස්කමක් වේ නම්, ඒ කෘති දෙකේ අන්තර්ගත කතාන්දරවල එන කාල වකවානුවල වෙනස සහ ඒ ඒ චරිත අයත් සමාජීය පන්ති පිළිබඳ වෙනස ය. තී හා තාට පසුබිම් වන්නේ අර්ධ නාගරික පරිසරය වන අතර රහස් කවුළුවට පසුබිම් වන්නේ අති නාගරික පරිසරයයි. ඒ හැර දෙදෙනාගේම ලේඛන වෑයම, නාගරිකත්වය හා බැඳුණු තරුණ ජීවිත පිළිබඳව කිසිදු විනිශ්චයකින් තොර කියැවීමක් ගෙනහැර පෑමයි.
පෙම්වතුන් යුවළ පමණක් නොව, ඔවුන්ගේ කතාව කියවන්නා ද වෙහෙසට පත් වන තරමට මේ පේ‍්‍රම කතාව දිගු ය. පේ‍්‍රම සම්බන්ධයක් වසර දාහතක් තරම් දිගු වූ විට සාමාන්‍ය සමාජය එය වර නඟන්නේ පරමාදර්ශී පේ‍්‍රමයක් ලෙසිනි. තී හා තා හිදී කියවන්නා වඩාත් සසල වන්නේ එකී පරමාදර්ශී පේ‍්‍රමය ජෝක් වීමෙනි. ගීත් හා දිව්‍යා සිය පේ‍්‍රම සම්බන්ධය තුළ පිරිසිදු නිර්මල ආදරයක් හොයමින්ම පිටස්තරයන් හා පේ‍්‍රමයෙන් වෙළෙති. රණ්ඩු වෙති. තරහ වෙති. ගහබැන ගනිති. අනෙකා එපා වූ පසු ද පුරුද්දට හෝ යුතුකමට ‘හැපිලි එවර් ආෆ්ටර්’ එකක් ගැන බලාපොරොත්තු තබති. බොහෝ දිගුකාලීන බැඳීම් යනු ආදරය යැයි වරදවා වටහා ගත්, ඔවුනොවුන්ට ඇබ්බැහි වීම් ය. ගීත් හා දිව්‍යාගේ අන්දරයේ අවසානය ඒ බව ඔප්පු කරන කූටප‍්‍රාප්තියයි. ආදර කතාව ගැන ලියූ තරම් ඉවසිල්ලකින් එහි අවසානය ගැන නොලීවේ මන්දැයි පැහැදිලි කරන කථකයා පවසන්නේ තමා වියෝව විඳ ගත්තේ එළඹ සිටි සිහියෙන් නොවන බවයි. කතාවසානය දඩිබිඩියේ ලියා දමා ඇතැයි හැඟුණ ද වියෝ දුක ගයන අඩෝවැඩියාවෙන් තොරව උපේක්ෂාවට බරව කතාව හමාර කිරීම සාර්ථක උපක‍්‍රමයකැයි සිතේ.
තී හා තාහි මඟ හැර යා නොහැකි අනෙක් විශේෂත්වය වන්නේ කතුවරයා විසින්ම නිපදවා ගන්නා නැවුම් භාෂාවයි. ලිඛිත වහරත් කටවහරත් අතරමැද අපූර්ව යෙදුම් සහිත අමුතු බසක් ඔහු නිර්මාණය කරයි. එබස මීට පෙර සිංහල නවකතාවක දී හමු නුවූවකි.
‘ආදරයට සිව් වසරක් ගෙවිලා, සංවත්සරයේ සතුට මම තනියම සිතින් සමරන අතරේ, විද්‍යාව ටියුෂන් පන්තියේ ගුරුවරයාත් සමග දිව්‍යා පෙමින් බැඳුණා. විද්‍යාව දිව්‍යාව මෝහෙන් මුලා කළා.’
‘මධ්‍යම පාන්තික අම්මලා තාත්තලා සියල්ලම ළමයි දොස්තරලා කරන්න ආසක්ත වෙලා ඉන්න රටක් මේක. ළමයි ඔක්කොම දොස්තරලා. දෙමව්පියෝ ඔක්කොම ලෙඞ්ඩු. දොස්තරලා වෙන්න බැරි ළමයිත් ලෙඞ්ඩු. ඔක්කොන්ටම වැඩිය දොස්තරලත් ලෙඞ්ඩු.’
නවකතාව යනුවෙන් සිංහල පාඨකයාගේ මනසේ නිදන්ගත සම්මත ආකෘතිය බොඳ කරන තී හා තා, සිංහල නවකතා ක්ෂේත‍්‍රයේ කලක පටන් වූ එක් හිස්තැනකට පිළිතුරක් වශයෙන් ඉදිරිපත් වන යෝජනාවක් ලෙස සැලකිය හැකි ය. එනයින් මේ අලූත් ලේඛකයා කියවන්නන්ගේ බලාපොරොත්තු දල්වයි. එහෙත් බලාපොරොත්තු විය හැකි පරිදිම සාහිත්‍ය ක්ෂේත‍්‍රයේ සුධීමතුන් ඔහුව හඳුන්වන්නේ සිය පිය පාර්ශ්ව අනන්‍යතාව හරහා ය. සුරත්ගේ ස්වීය ලේඛන පෞරුෂය දිය කරන්නට ඔවුන්ට හැකි නොවේවායි පතමි.
චතුපමා අබේවික‍්‍රම
