පරාජිතයන්ගේ කතා

මෙවර ලෝක කුසලානය එක් පැත්තකින් තියුණු බව කිව හැකියි. කිසිවෙක් අපරාජිතව තරගාවලිය අවසන් කළේ නැහැ. ඇෆ්ගනිස්ථානය හැර අනෙක් හැම කණ්ඩායමක්ම එකිනෙකා මත ජයග‍්‍රහණ වාර්තා කළා. එහෙත් තවත් අයෙකුට එය අනුමාන කළ දේවල් බොහොමයක් සිද්දවූ තරගාවලියක් ලෙස හැඳින්විය හැකියි. නොසිතූ ප‍්‍රතිඵල කිහිපයක් ලැබුණත්, තරගාවලිය අවසන් වෙද්දී අනුමාන කළ අන්දමේ කණ්ඩායම් හතරක් අවසන් පූර්ව තරගවලට පැමිණියා. ඒ කරුණු කෙසේවෙතත්, ඕනෑම ලෝක කුසලානයකදී හැම කණ්ඩායමකටම කතාවක් තියෙනවා. මේ ලෝක කුසලානයේ අවසන් පූර්ව තරගවලට සුදුසුකම් නොලබා නැවත හැරී යන්නට සිදුවූ කණ්ඩායම්වල කතාව.

බංග්ලාදේශය

බංග්ලාදේශය දෙවැනි පෙළ ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායමක සිට ඉදිරිපෙළ ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායමක් දක්වා ඉදිරියට ගෙන ආ ගමනේදී උපරිම දායකත්වය දැක්වූ ක‍්‍රීඩකයන් පසදෙනෙකුගේ අවසන් එක්දින ලෝක කුසලාන තරගාවලිය මෙය වීමේ ඉඩක් තියෙනවා.

ශකිබ් අල් හසන්, මුෂ්ෆිකර් රහීම්, තමීම් ඉක්බාල්, මස්රෆී මොර්ටාසා, මොහොමඞ් මහමදුල්ලා යන ක‍්‍රීඩකයන් පස්දෙනාම මෙවර ලෝක කුසලානයේදී වයස අවුරුදු තිස් ගණන්වලයි සිටින්නේ. මේ අය අතරින් ශකිබ් අල් හසන්, මුෂ්ෆිකර් රහීම් හා තමීම් ඉක්බාල් අත්දැකීම් සහිත ක‍්‍රීඩකයන් ලෙස ඊළඟ ලෝක කුසලානයට සහභාගි වීමේ විශාල ඉඩක් ඇතත්, මේ පස්දෙනාම එක්ව ක‍්‍රීඩා කරන අවසන් තරගාවලිය මෙය බව පැහැදිලියි. ඉතින්, බොහෝ අය බලා සිටියේ මේ පස්දෙනා තරුණයන් හා එක්ව ලෝක කුසලානයේ අවසන් පූර්ව තරගයක් දක්වා යනු ඇතිද කියායි. අවසාන ප‍්‍රතිඵලය වුණේ ඒ විස්කම ඉදිරි තරගාවලියකදී මිස දැන්ම සිදුනොවනු ඇති බවයි. ඇතැම් විට ඊළඟ ලෝක කුසලානයේදී ඔවුන් විශේෂ යමක් කරනු ඇති. විශේෂයෙන්ම සෞම්‍ය සාකර්, ලිටන් දාස්, මස්ටෆිෆුර් රහුමාන්, වැනි අවුරුදු 25ට අඩු ක‍්‍රීඩකයන් රැුසක් මේ වෙද්දී බංග්ලාදේශ ක‍්‍රිකට් වර්ණවත් කරන්නට පටන් අරගෙන. ඔවුන් සකසාගත යුතු අඩුපාඩු රැුසක් තියෙනවා.

මේ ලෝක කුසලානයෙන් පසුව ශකිබ් හා මුෂ්ෆිකර් රහීම් යන අත්දැකීම් සහිත ක‍්‍රීඩකයන් කණ්ඩායමේ මැදපෙළට පැමිණ, ලිටන් දාස් වැනි තරුණ ක‍්‍රීඩකයන්ට විශ්වාසයෙන් ඉදිරිපෙළ පිතිකරණයේ යෙදෙන්නට අවස්ථාව දීම වැදගත්. ඊළඟ ලෝක කුසලානය වෙද්දී ලොව ශක්තිමත්ම පිතිකරු බලඇණියක් තනාගන්නට එවිට ඔවුන්ට හැකිවේවි.

වඩාත්ම සුන්දර වුණේ පාකිස්ථානය සමඟ ලෝඞ්ස් පිටියේදී බංග්ලාදේශය සහභාගි වූ ඔවුන්ගේ අවසන් තරගයයි. ක‍්‍රිකට් මහගෙදර වූ ලෝඞ්ස් පිටිය කොළ පැහැයෙන් නැහැවී තිබුණා. කිසිදා ක‍්‍රිකට් මහගෙදර ඊට ඒ විදියට කොළ පැහැයෙන් පිරී නැහැ. බංග්ලාදේශයට ක‍්‍රිකට් මහගෙදරදී එක්දින තරගයකට ක‍්‍රීඩා කරන්නට ලොව උද්දච්චම ක‍්‍රිකට් පාලක මණ්ඩලයක් වන එංගලන්ත ක‍්‍රිකට් පාලක මණ්ඩලයෙන් ඉඩ ලැබුණු පළමුවැනිම අවස්ථාව එයයි. අප පෙර කීවාක් මෙන් බංග්ලාදේශයට මෙවර ලෝක කුසලානයේදී තිබුණු ලොකුම අභියෝගය තමන් තවදුරටත් ක‍්‍රිකට්වල නවවැනි තෝරාගැනීම හෝ දෙවැනි පෙළ කණ්ඩායමක් නොවන බව ඔප්පු කිරීමයි. හත්වැනි ස්ථානයේ සිට තරගාවලිය අවසන් කරමින් ලෝඞ්ස් පිටියේදී ඔවුන් ඒ බව ඔප්පු කළා.

මෙවර ලෝක කුසලානයේදී බංග්ලාදේශය ලොව ඉහළම ප‍්‍රමිතියෙන් යුත් පිතිකරණ පිලක් ඉදිරිපත් කර පෙන්වූවා. ඔවුන්ගේ දුර්වලතාව වුණේ පන්දු යැවීමයි. බංග්ලාදේශ නායක මෂ්රෆී මොර්ටාසාද තරගාවලියෙන් පසුව සිහිපත් කර තිබුණේ ඒ දුර්වලතාවයි. පළමු පන්දුවාර විස්සේදී පන්දු යැවීමෙන් ප‍්‍රතිවාදීන්ට අභියෝගයක් එල්ල නොකිරීම ඔවුන්ගේ අසාර්ථකත්වයට එකම හේතුවයි. ඇත්තෙන්ම මෙවර කුසලානයේදී දත්ත සැලකිල්ලට ගත්තොත් දුර්වලම පන්දු යවන කණ්ඩායම හිටියේ ඔවුන්ටයි. අනෙක් හැම අතින්ම පාහේ ඔවුන්ට ලොව හොඳම කණ්ඩායමක් හිටියා. ඉදිරියේදී මස්ටෆිෆුර් රහුමාන් ඔහුගේ මාරාන්තික පන්දු තවත් දියුණු කරගත යුතුයි.

මෂ්රෆී මොර්ටාසා අන්තිමේදී ශකිබ් අල් හසන්ගෙන් සමාව ඉල්ලූවා. ඇත්තෙන්ම එය කළ යුතුව තිබුණා. ශකිබ් ලෝක ක‍්‍රිකට් ඉතිහාසයේම අද්විතීය ක‍්‍රීඩා විලාසයක් එවර පෙන්වූවා. තරගාවලියේ හොඳම තුන් ඉරියව් දස්කම් පෙන්වූ ක‍්‍රීඩකයා ඔහු. කඩුලූ 11ක් හා ලකුණු 611ක් ඔහු මෙවර රැුස්කළා. ලොව බිහිවූ හොඳම තුන් ඉරියව් ක‍්‍රීඩකයන් වන ජයසූරිය, ජැක් කලීස්, අෆ‍්‍රිඩි වැන්නන් අතර තමන්ටද වැදගත් තැනක් හිමි බව ඔහු ඔප්පු කළා. ජයසූරිය 2007 ලෝක කුසලානයට ඇවිත් විශිෂ්ට දස්කම් පෙන්වුවේ වයස අවුරුදු 37දීයි. ශකිබ් ඊළඟ ලෝක කුසලානයට ආවොත්, ඒ වයස අවුරුදු 37දීයි. මෙවර ඔවුන් සමුගන්නේ ඊළඟ වතාවේ උපරිමය පෙන්වන්නට සිතාගෙනයි.
බංග්ලාදේශය කෙදිනක හෝ ලෝක කුසලානය ජයගනු ඇති. වාසනාව තිබුණොත් ශකිබ් අල් හසන් නම් බංග්ලාදේශ ක‍්‍රිකට්වල විශිෂ්ටතමයා ඒ ජයග‍්‍රාහී කණ්ඩායමේ සාමාජිකයෙකු ලෙස සිටීවි.

කොදෙව්වෝ

‘විශ්වයේ ලොක්කා’ හෙවත් ක‍්‍රිස් ගේල් ඇෆ්ගනිස්ථානය සමග තරගයේදී සිය අවසන් ලෝක කුසලාන තරගාවලිය අවසන් කළා. පසුගිය එක්දින ලෝක කුසලාන පහකදීත් හා විස්සයි විස්ස ලෝක කුසලානවලදීත් භයානකම පිතිකරුවා ලෙස පන්දු යවන්නන් පීඩනයට පත්කළ ඔහු ගැන මෙවර පන්දු යවන්නන් එතරම් බියක් දැක්වූවේ නැහැ. එහෙත් තමන්ගේ වියපත් පිත්ත හැකි උපරිමයෙන් හසුරවමින් තමන්ගේ භයානකකම පන්දු යවන්නන්ට පෙන්වන්නට ඔහු වෙහෙස ගත්තා. ඇත්තෙන්ම ක‍්‍රිකට් දිවියේ තවත් හැතැප්මක් දිවයන්නට අසීරු බව හැම තරගයේදීම පාහේ ඔහුගේ ක‍්‍රීඩා විලාසයෙන් පෙනුණා. එක්දින හා විස්සයි විස්ස ලෝක කුසලාන ගණනාවක් වර්ණවත් කොට, දෙකක් ජයගන්නට උදව්කළ ඔහු තවත් ලෝක කුසලාන සංදර්ශනයකට නොපැමිණෙනු ඇති.

අවසන් තරගයේදී පන්දු හතට ලකුණු 18ක් රැුස්කරමින් ඔහු පිටියෙන් නික්ම ගියා. ඉන්පසුව පන්දුවාර හයක් යැව්වා. හැකි උපරිමයෙන් ක‍්‍රීඩා කරන්නට අසීරුවෙන් වෙහෙස වූ මේ විශිෂ්ට දැවැන්තයා සිය මුහුණෙන් සිනහව මොහොතකටවත් ඉවත් කරගත්තේ නැහැ. වත්මන් ක‍්‍රිකට්වලට මහා බලපෑමක් කළ ක‍්‍රිස් ගේල් පිටියෙන් සමුගත්තා. කොදෙව්වන් ලෝක කුසලානයෙන් සමුගත්තා.

සමස්තයක් ලෙස මෙවර කොදෙව්වන් පිත්තෙන් දුර්වල නැතත්, ඔවුන් එක්දින ක‍්‍රීඩා විලාසයට නොගැළපෙන ක‍්‍රිකට් උපක‍්‍රම පාවිච්චි කරන අයුරු බොහෝවිට දකින්නට තිබුණා. නිකොලස් පුරාන්, ෂායි හෝප්, ෂිම්රන් හෙට්මියර්, කාලෝස් බ්‍රෙතවේට් මෙන්ම අනෙකුත් හැම පිතිකරුවෙක්ම වාගේ අවැසි ඕනෑ මොහොතක වේගවත් ලකුණක් ලබාගනිමින් පිත්තෙන් දස්කම් දැක්වූ බව ඇත්ත. ඔවුන්ට ඕනෑ මොහොතක හයේ පහරක් තියෙනවා. එහෙත් එක්දින ක‍්‍රිකට්වලට වැදගත් වෙන්නේ හයේ පහරවල් එල්ලකිරීමම නොවෙයි. හොඳ සම්බන්ධතා ගොඩනගමින්, උපක‍්‍රමශීලීව පන්දුවට පහරදෙමින් ක‍්‍රීඩා කිරීමයි වැදගත්. ඒ අතින් චන්ද්‍රපෝල්, බ‍්‍රයන් ලාරා වැනි පිතිකරුවන්ගෙන් ඉහත කී කොදෙව් ක‍්‍රීඩකයන් පාඩම් ඉගෙනගත යුතුයි.

පන්දු යැවීම අතිනුත් කිවයුත්තේ එයම තමයි. කොදෙව්වන් පාකිස්ථානයට එරෙහි තරගයේදී කෙටිපන්දු එකදිගට යවමින් පාකිස්ථාන පිතිකරුවන් සම්පූර්ණයෙන්ම දුර්වල කළා. එහෙත් ඔවුන් විශිෂ්ට වුණේ කෙටිපන්දුවලදී පමණයි. යෝකර් අඩවියෙහි පන්දුව පතිත කළ හැකි පන්දු යවන්නන් නොමැති වීම කොදෙව් පන්දු යවන ඇණිය දුර්වල කළා. ෂෙල්ඩන් කොට්රෙල් වැනි අතිදක්ෂ වේගපන්දු යවන්නන් ඔවුන්ට ඉන්නවා. කළ යුත්තේ යෝකර් කලාපයේ හොඳ පන්දු යැවීමට ඔවුන් පුහුණුවීමයි. කොදෙව්වන්ට සම්පත් සියල්ල තියෙනවා. බුද්ධිය මෙහෙයවමින් ඒ සම්පත් නිසි ලෙස පාවිච්චි නොකිරීමෙන් කොදෙව්වන් අපේක්ෂිත අරමුණුවලට ගියේ නැහැ.

ඇෆ්නිස්ථානය

‘මම යෝජනා කරනවා අපි අන්තර්ජාතික අභියෝගවලට හැකියාවෙන්, කැපවීමෙන් හා කණ්ඩායම් හැඟීමෙන් මුහුණදෙන්නේ කොහොමද කියලා ඉගෙනගන්නට ඇෆ්ගනිස්ථාන් ජාතික ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායම දෙස බැලිය යුතු බව.’ මෙසේ කියා තිබුණේ ක‍්‍රිකට් රසිකයන්ගෙන් පිරුණු රටක් නොවන ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ හිටපු ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂිකා, රාජ්‍ය ලේකම් හා ජනාධිපති ආර්යාවක වන හිලරි ක්ලින්ටන්. ඇෆ්ගනිස්ථානයට පාඩම් ඉගැන්වීමට උත්සාහ කළ ඇමෙරිකාවේ රාජ්‍ය ලේකම්වරියම ඇෆ්ගනිස්ථානයෙන් පාඩමක් ඉගෙනගන්නයැයි කීම විශේෂයි. ඇෆ්ගන් ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායමට ඒ විශේෂත්වය අයිතියි.

ඇෆ්ගනිස්ථානයට ක‍්‍රිකට් යනු ක‍්‍රීඩාවක් නොවෙයි. ඉන්දියාව, ශ‍්‍රී ලංකාව වැනි රටවල මෙන් ඔවුන්ට ක‍්‍රිකට් යනු අංක එකේ විනෝදාස්වාදන මාධ්‍යය ලෙස හැඳින්වීමත් අසාධාරණයි. ඇෆ්ගනිස්ථානයට ක‍්‍රිකට් යනු ජාතියේ ජීවයයි. අවතැන් රටක අපරාධ ගොඩක් මැද ජීවත්වෙන මිනිසුන්ට හුස්ම අල්ලාගෙන ඉන්නට හේතුවයි.

ඕනෑ කෙනෙකු ඇෆ්ගනිස්ථානය එක් තරගයක් හෝ ජයගනු දකින්නට කැමැත්තෙනුයි සිටියේ. සියල්ලන් ඇෆ්ගනිස්ථානය ක‍්‍රීඩා කරන අන්දම බලන්නට කැමතිවුණා. පුංචි ඬේවිඞ් කෙනෙකු දැවැන්ත ගොලායත් කෙනෙකු පරද්දන අයුරු දකින්න ඔවුන්ට ඕනෑ වුණා. ඔවුන් ආවේද තරග ජයගන්නට සිතාගෙනයි. ඒ අතින් ගත් කල ඔවුන් සිතූ තරම්ම සාර්ථක වුණේ නැහැ. ඒත් සුබවාදී කතාව මෙයයි.

ඇෆ්ගනිස්ථානය ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායම තේරීමේදී ගැටලූ සහගත තීන්දු රැුසක් ගෙන තිබුණා. අවසාන මොහොතේ නායකයාව වෙනස් කළා. ඒ සියල්ල අතින් බලද්දී, කඩාවැටුණු රාජ්‍යයකින් පැමිණ ක‍්‍රිකට් ක‍්‍රීඩා කිරීමේ අභියෝගයට ඔවුන් මුහුණදුන්නා. ඇත්තෙන්ම ඉතා සුන්දර ලෙස ඔවුන් එය කළා. ඉන්දියාව සමග තරගයේදී කටකොණක සිනාවක් සමග මොහොමඞ් නබී ක‍්‍රීඩා කළ විශිෂ්ටත්වය දෙස බැලූ කල, ගුල්බදීන් නයිබ් සුපිරි වීරයෙකු මෙන් ක‍්‍රීඩා කළ අන්දම ඉතා සුන්දරයි.

ගුල්බදීන් නයිබ්, රෂිද් ඛාන්, මොහොමඞ් නබී, මුජීබ් උර් රහුමාන්, මොහොමඞ් සාෂාඞ්, හමීඞ් හසන් හා ඇස්ගාර් ඇෆ්ගාන් වැනි අය ක‍්‍රීඩා කළ ඇෆ්ගන් පන්දු යවන බලඇණිය මෙවර ලෝක කුසලානයේ හොඳම පන්දු යැවීමේ කණ්ඩායමක්. ශ‍්‍රී ලංකාව, ඉන්දියාව වැනි කණ්ඩායම් සම්පූර්ණයෙන්ම බිඳදමන්නට මේ පන්දු යවන්නන් සමත්වුණා. ඔවුන්ට ජයග‍්‍රහණයක් අහිමිවුණේ පිතිකරණ දුර්වලතාව නිසායි. ලෝක කුසලානයකදී පන්දු යවන්නන්ගේ කුණාටුවලට මුහුණදෙන්නට ඔවුන්ට සිදුවෙනවා. ඒ කුණාටු මැද සරුංගල් යැවීම පහසු නැහැ. ඔවුන් එය ඉගෙනගත යුතුයි.

ඇෆ්ගන් පිතිකරුවන්ට පුරුදුවෙන්නට ඇත්තේ එක දෙයයි. ඒ අන්තර්ජාතික මට්ටමේ කණ්ඩායමකට එරෙහිව පන්දුවාර 50ක් පිටියේ ඉන්නේ කෙසේද කියායි. ඇත්තෙන්ම ඔවුන් ක‍්‍රිකට් ලොව ඉදිරි වීර චාරිකාවලට දැන් සූදානම්. ඇෆ්ගන් ක‍්‍රිකට් ඉදිරියට මිස පසුපසට යන එකක් නැහැ. මේ එම ගමනේ එක් නැවතුමක් පමණයි.

දකුණු අප‍්‍රිකාව

ඔවුන් සැනසුම් සුසුම් හෙළමින් ලෝක කුසලානයකින් කිසිදා එළියට ගිහින් නැහැ. මෙවරද තත්වය එසේමයි. එහෙත් ධන ලකුණ දෙස බැලිය යුතුයි. අඩු තරමේ අවසන් වතාවේ එංගලන්තයේ තිබුණු ලෝක කුසලානය වන 1999 ලෝක කුසලානයේදී මෙන් පපු ගැලවෙන්නට හඬා වැටෙමින් ගෙදර යන්නට ඔවුන්ට සිදුවන්නේ නැහැ. 1999දී ඔවුන්ට කුසලානය ඇඟිලි තුඩකින් මඟහැරුණු බව මතක ඇති. අවසන් පූර්ව තරගයෙහි ලකුණු සමවී බෝල තුනකින් එක් ලකුණක් පමණක් ලබන්නට තිබියදී, ඇලන් ඩොනල්ඞ් හා ලාන්ස් ක්ලූස්නර් මෝඩ ලෙස දුවන්නට ගොස් කඩුල්ල පුදදී ගෙදර ගිය අවාසනාවන්තම තරගයට වඩා මෙවර දුක තුනී කරගන්නට අවස්ථාවක් තියෙනවා. අවසන් පූර්ව තරගයේදී එක් ලකුණකින් කඩාවැටී ගෙදර යෑමට වඩා, ලීග් වටයකින් ගෙදර යෑමෙන් ශෝකය තුනී කරගැනීම පහසුයි.

අනෙක් අතට අවසන් තරග දෙකේදී ශ‍්‍රී ලංකාව හා ඕස්ටේ‍්‍රලියාව පරාජය කිරීමට ලැබීමත් ඔවුන්ට සැහැල්ලූවට කරුණක් වෙන්නට ඇති. දකුණු අප‍්‍රිකාව ලොව හොඳම පන්දු යවන්නන් කණ්ඩායමක් රැුගෙන ගියා. ෆැෆ් ඩුප්ලෙසි, හෂිම් අම්ලා, වැන් ඩර් ඩසන්, ක්වින්ටන් ඩිකොක් යන පිතිකරුවන් විශිෂ්ටයන් බව අප හොඳින්ම දන්නවා. එහෙත් අවසන් තරග දෙකේදී හැර, ඊට පෙර තරග බොහොමයකදී උදා වුණේ ඔවුන්ගේ දින නොවෙයි.

කෙසේ වෙතත් අවසානයේදී ෆැෆ් ඩු ප්ලෙසි, වැන් ඩර් ඩසන් හා ක්වින්ටන් ඩිකොක් සාර්ථක වෙමින් ලෝක කුසලානයේ එතෙක් සාර්ථකම කණ්ඩායම වූ ඕසටේ‍්‍රලියාව පරාජය කරමින්, අඳුරු වළාකුළු මැද රිදී රේඛාවක් මවා මෙවර තරගාවලියෙන් ඔවුන් නික්ම ගියා. දකුණු අප‍්‍රිකානුවන්ට අනාගතය ගැන බියවෙන්නට දෙයක් නැහැ. අනාගතයේ කොතැනක හෝ ඔවුන්ගේ නමට ක‍්‍රිකට් ලෝක කුසලානයක් ලියැවී තියෙනවාමයි. ඒ මෙවර ලෝක කුසලානය නොවුණත්, සුබදායී බලාපොරොත්තු සමග ඔවුන්ට ඊළඟ වතාවේ පැමිණිය හැකියි.

ඞ්වේන් ප‍්‍රිටෝරියස්, කගීසෝ රබාඩා, ක‍්‍රිස් මොරිස් වැනි වේගපන්දු යවන්නන්ගෙන් මෙවර පැතූ සියල්ල ඉටුුවුණේ නැති බව කිව යුතුයි. ඔවුන් වරින් වර ඉදිරියට පැමිණියත්, එය ප‍්‍රමාණවත් වුණේ නැහැ. එහෙත් ඉම්රාන් තාහීර් මෙවර තරගාවලියේ විශිෂ්ටම දඟපන්දු යවන්නන් දෙතුන් දෙනාගෙන් කෙනෙක් ලෙස තරගාවලිය අවසන් කළා. ඇතැම්විට තාහීර්ට තවත් ලෝක කුසලානයක් ක‍්‍රීඩා කරන්නට නොහැකි වේවි. නූතන පාදඟපන්දු යැවීම වර්ණවත් කරමින්, දකුණු අප‍්‍රිකාව වෙනුවෙන් වැඩිම ලෝක කුසලාන කඩුලූ ප‍්‍රමාණයක් ලැබු පන්දු යවන්නා වෙමින් තාහීර් මෙවර නික්ම යද්දී අපට සුබගමන් ප‍්‍රාර්ථනා කළ හැකියි.