කාර් කර්මාන්තයේ 60 සහ 70 දශක කියන්නේ හරියට විස්සයි විස්ස ක‍්‍රිකට් මැච් එකක අන්තිම ඕවර පහ වගේ රිවස් ස්වීප්, පැඞ්ල් ස්වීප්, හෙලිකොප්ටර් ෂොට් පිරිච්චි යුගයක්. අනික් අතට, බි‍්‍රතාන්‍යයේ කාර් කර්මාන්තය කියන්නේ ක‍්‍රිකට් ක‍්‍රීඩාවේ අනාගතය කියාගෙන පිටියට එන, එක ඉනිමකදී සීයක් ගහලා ඊළඟ ඉනිම දහයේදිම දහයක් වත් ගහගන්න බැරිවෙන ක‍්‍රිකට් ක‍්‍රීඩකයෙක් වගේ එකක්.
සාමාන්‍යයෙන් බි‍්‍රතාන්‍යයේ කාර් කර්මාන්තය ගැන උනන්දු වෙන පිරිස් අතර කොටස් දෙකක් ඉන්නවා. එක කොටසක් තමයි කොන්දේසි විරහිතව බි‍්‍රතාන්‍ය කාර්වලට ආසා කරන, ඒ නිසාම බි‍්‍රතාන්‍ය කාර්වල දුර්වලකම් අමතක කරලා ඒවායේ සංස්කෘතික සුන්දරත්වය විඳින අය. අනික් අය තමයි, එහෙම බි‍්‍රතාන්‍ය කාර්වල සුන්දරත්වය විඳින අයගෙන් ‘ඔයාලගේ මොළේ හොඳ නැද්ද?’ කියලා අහන අය.
මේ ප‍්‍රශ්නෙට සාධාරණ හේතුවක් තියනවා. බි‍්‍රතාන්‍යය කියන්නේ ලෝකේ හොල්ලපු කාර් වගේම මුළු කර්මාන්තයම අගාධයට දාන්න පුළුවන් කාර් හදපු රටක්. උදාහරණයක් හැටියට මිනි මයිනර් සහ ඔස්ටින් සෙවන් (කවුරුත් දන්නා විදිහට කියනවා නම්, මිනි කූපර් එක* කියන්නේ ලෝකේ කාර් කර්මාන්තයේ සහ කාර් සංස්කෘතියේ නොමැකෙන සලකුණක්. අනික් පැත්තට මොරිස් මරීනා එක ගැන කතාකරන්න ගියොත් මේ ලිපිය ‘කඳුළුවලින් බොඳ වෙන්න’ ඉඩ තියනවා.
ට‍්‍රයම්ෆ් ස්ටැග් එක ඉස්සරලාම එළිදකින්නේ 1970දී බි‍්‍රටිෂ් ලේලන්ඞ් සමාගමේ නිෂ්පාදනයක් විදිහට. ඒක වී8 එන්ජින් එකක් සහ පැයට කිලෝමීටර් 188ක ටොප් ස්පීඞ් එකක් එක්ක ආ, 2ූ2 ස්පෝර්ට්ස් ටුවරර් කාර් එකක්. දකින ඕනෑම කෙනෙකුගේ හිත ඇදිලා යන ලස්සනක් ඒකේ ඩිසයින් එකේ තිබුණා ඒ කාලේදී හැමෝම හිතුවේ මේ පුංචි කාර් එක ලෝකේ හොල්ලයි කියලා. ලෝකේ ඕනෑම මහාද්වීපයක ‘රහක් තියන ඇහැක්’ වසඟ කරන පෙනුමක් තමයි ඒ කාර් එකේ තිබුණේ.
හැබැයි ඒ රහ තිත්ත රහ වෙන්න වැඩි දවසක් ගියේ නැහැ.
මේකේ තිබුණේ අලූතෙන් නිර්මාණය කළ 2997සීසී වී8 එන්ජින් එකක්. බි‍්‍රටිෂ් ලේලන්ඞ් එකට ඕකට ඔච්චර දඟලන්නේ නැතුව, සාර්ථකයි කියලා පැහැදිලිව ඔප්පුවෙලා තිබුණු රෝවර් වී8 එන්ජින් එක තියන්න හැකියාව තිබුණා. ඒත් බි‍්‍රතාන්‍යයෝ කියන්නේ රඹුටන් වාරෙට කොස් විකුණන්න ගන්නවා වගේ අමුතු වැඩ කරන ඈයෝ. ඉතින් එයාලා අලූතින්ම එන්ජින් එකක් හදලා (විහිළුවට වගේ කියනවා නම් ට‍්‍රයම්ෆ් ඩොලමයිට් 1500 එන්ජින් දෙකක් එකට පූට්ටු කරලා* ඒක ට‍්‍රයම්ෆ් ස්ටැග් එකට තිබ්බා.
හැතැම්ම පනස් දාහක් දුවන්නත් කලින් එන්ජිම ගොඩදාන්න බැරි විදිහට හීට් වෙන්න ගත්තා. සිලින්ඩර් හෙඞ් ප‍්‍රශ්න, ගෑස්කට් ප‍්‍රශ්න ආවා. නිෂ්පාදන ප‍්‍රමිතිය ගැන ප‍්‍රශ්න ආවා. මලකඩ ප‍්‍රශ්නය ආවා. අවාසනාවකට බි‍්‍රටිෂ් ලේලන්ඞ් එක ආර්ථික වශයෙන් එච්චර හොඳ තත්ත්වයක නොහිටිය නිසා එයාලට මේ ප‍්‍රශ්න නිවැරදි කරන්න අවශ්‍ය විසඳුම් හොයන්න හැකියාවක් තිබ්බේ නැහැ. ඒ නිසා 1977 අවුරුද්දේදී මේ කාර් එක හදන එක නවත්තන්න එයාලට සිද්ධ වුණා.
ලෝකේ කාර් කර්මාන්තයේ නොමැකෙන සටහනක් තියන්න පුළුවන්කම තිබුණු කාර් එකක්, ලෝකේ අසාර්ථකම සහ අවාසනාවන්තම කාර් එකක් විදිහට, කාර් 25,877 ක් විතරක් විකිණිලා ඉතිහාසයට එකතු වුණා.
අද ට‍්‍රයම්ෆ් ස්ටැග්ලෝලියෝ මේ ප‍්‍රශ්නවලට යම් යම් විසඳුම් හොයාගෙන තියනවා. ඔරිජිනල් එන්ජිමම තියාගන්න කැමති අය ඒ විසඳුම් එක්ක ප‍්‍රවේශමෙන් කාර් එක පාවිච්චි කරනවා. අනික් අය ඔරිජිනල් එන්ජිම වෙනුවට රෝවර් එන්ජින් තියනවා වගේ විකල්ප යොදනවා.
ට‍්‍රයම්ෆ් ස්ටැග් කියන්නේ කාර්වලට ආදරේ කරන අයට නම් කඳුළු කතාවක්. මේ තරම් හොඳ සංකල්පයක් මෙච්චර අසාර්ථක කරගන්න තරමට බි‍්‍රටිෂ් ලේලන්ඞ් එක මෝඩ වුණේ ඇයි කියන එක මෙහෙම කෙටි ලිපියකින් කතාකරන්න අමාරුයි. කොහොම වුණත් බි‍්‍රතාන්‍ය කාර් කර්මාන්තයේ ඉතිහාස කතාව පුරාම මෙහෙම පුංචි පුංචි ඛේදාන්ත පිරිලා තියනවා.
මේ වගේ දේවලින් තමයි කාර් සංස්කෘතියේ මහා වංශකථාවේ බි‍්‍රතාන්‍ය සලකුණේ අපූර්වත්වය නිර්මාණය වෙන්නේ.
- තරිඳු ශ‍්‍රී ලොකුගමගේ
