සිංහල දෙමළ මුස්ලිම් කියලා වෙන්වීමක් නැතිව ජාතියක් හැටියට ලංකාවේ හැමදෙනාම එකතු කරන හැකියාවක් ක්රිකට් ක්රීඩාවට තිබෙන බව හැමෝම පිළිගන්න සත්යයක්. 1996 ලෝක කුසලාන අවසන් තරගය නිල නොවන සටන් විරාමයක් ප්රකාශ කරලා ප්රභාකරනුත් බැලූවා කියලා කියැවෙනවා. ආච්චිගේ සීයාගේ සිට අත දරුවා පවා ක්රිකට් රසිකයින් කරවූ ඒ ලෝක කුසලාන ජයග්රහණය රටක් උද්දාමයෙන් නැහැවූ එකක්. යුද්ධෙන්, සුනාමියෙන්, ගංවතුරින්, සුළි සුළඟින්, ඉඩෝරෙන්, ඩෙංගුවලින් විතරක් නෙවෙයි
වාහනවලට යටවෙලා හරි කවුරුහරි මැරෙන එක උදෑසන නිවුස් එකක් වෙන රටක දවස ඇරඹෙන්නේ ම මහා අසුබවාදී හැඟීමකින්. එහෙම නිවුස් අතරේ ක්රිකට් හැමෝටම සතුට ගෙනාවා. සුබවාදී බලාපොරොත්තුවක් ගෙනාවා.
ලෝක කුසලානය දිනාගත්තට පසු ඉතිහාසය ඇතුළේ අපේ ජාතික කණ්ඩායම ලෝක කුසලාන තරගාවලියක් ඉතා ්අවෘත්තික * විලාසයකින්’ පසුගියදා අවසන්කළා. 2019 තරගාවලිය පටන්ගන්න කලින් ඉඳලමත් අපේ කණ්ඩායමේ ඉරණම මේකයි කියලා බොහෝ දෙනෙකු බලාපොරොත්තු වුණත්, කුමක් හෝ ආශ්චර්යයකින් ‘අපේ උන්’ි පෙරළියක් කරාවි කියලා හීනි බලාපොරොත්තුවක් කා තුළත් තිබුණා. ඒත් ඒ බලාපොරොත්තුව හුදු හීනයක් විතරක් බව කාටත් පසක් කර දුන්නා.
ක්රිකට් කියන්නේ ‘වෘත්තීය’ ක්රීඩාවක්. ගමේ ගොඬේ කවුරුත් විනෝදෙට ක්රිකට් ගැහුවට ජාතික කණ්ඩායමට යන්නේ ක්රිකට් වෘත්තීය පුහුණුව ලත් කට්ටියක්. සෙල්ලම් කරන එක ඒ අයගේ රස්සාව. සාමාන්ය රස්සාවක් වගේ නෙවෙයි ක්රීඩක රස්සාව. එය තරගකාරී එකක්.
ක්රිකට් පටන්ගන්නේ 16 වෙනි ශතවර්ෂයේ, එංගලන්තයේ. අන්තර්ජාතික ක්රිකට්වල ඇරඹුම සටහන් වෙන්නේ 18 වෙනි සියවසේ. ටෙස්ට් ක්රිකට් 1877 ඉඳලා. පේ්රක්ෂක ආකර්ෂණය අතින් ක්රිකට් දෙවැනි වෙන්නේ පාපන්දු ක්රීඩාවට විතරයි.
අද අපි රසවිඳින ‘එක්දින අන්තර් ජාතික’ – ධෘෂ* ක්රිකට්වල ඇරඹුම 1977-1979 කාලේ ඕස්ටේ්රලියාවේ නයින් නෙට්වර්ක් * කියන රූපවාහිනී ජාලයේ හිමිකරු වූ කෙරී පැකර් පවත්වාගන ගිය ලෝක ක්රිකට් මාලාවේ (උදරා විකාශනයක්.
ඕස්ටේ්රලියානු ක්රිකට් විකාශන තනි- අයිතිය තම චැනලය සඳහා ලබා ගැනීමට පැකර් තැබූ ලන්සුව ඕස්ටේ්රලියානු ක්රිකට් පාලක මණ්ඩලය විසින් ඉවත හෙලූවාට පස්සේ, ඒ වෙනකොට පැවති ජාත්යන්තර ක්රිකට් තරග සම්ප්රදායට එරෙහිව පටන්ගත් තරග මාලාවක්, උීක් කියන්නේ. වෘත්තීය ක්රිකට් ක්රීඩකයන්ට ජීවත් වීමට ප්රමාණවත් ගෙවීමක් නොලැබෙන බව කියා වැඩි ගෙවීමක් සහතික කරමින් ලොව ප්රධාන පෙළේ ක්රීඩකයන් මේ තරගාවලිය සඳහා ආකර්ෂණය කරගැනීමට පැකර් සමත් වුණා. ඒ ක්රීඩකයන් අතර එංගලන්ත නායක ටෝනි ග්රෙග්, බටහිර ඉන්දීය කොදෙවු නායක ක්ලයිව් ලොයිඞ්, ඕස්ටේ්රලියානු නායක ග්රෙග් චැපල්, හිටපු නායක ඉයන් චැපල්, පකිස්තානයේ ඉම්රාන් ඛාන් කැපී පෙනුණු අය.
1977 පටන් ගත් උීක් මාලාවේ දෙවැනි වසර වනවිට, තම චැනලය හරහා තරග නැරඹීමට වැඩි පේ්රක්ෂක පිරිසක් ආකර්ෂණය කර ගැනීම අරමුණු කරගන පැකර් සිඞ්නි ක්රිකට් ක්රීඩාංගනයේ දිවා-රාත්රී තරග පැවැත්විය හැකි පරිදි ආලෝක කුලූනු සවි කළා. පිජාමා හෙවත් පාට ඇඳුම් සහ සුදු පන්දුව ක්රිකට් ක්රීඩාවට හඳුන්වා දෙනු ලැබුණේ මේ සඳහායි. ඕවර පනහේ සීමිත පන්දුවාර – ‘දිවා රාත්රී පිජාමා ක්රිකට්’ ජාත්යන්තර ක්රිකට් ක්රීඩාවේ සිදුවුණු සැබෑ පෙරළියක්. ටෙලිවිෂනයට විශාල ලෙස පේ්රක්ෂකයන් ආකර්ෂණය කරන ජනප්රිය අංගයක් වනවිට ක්රිකට් තවදුරටත් හුදු ක්රීඩාවක් ම පමණක් නොවෙයි. විනෝදාස්වාදන කර්මාන්තයේ ආදායම් උපයන උල්පතක්. රට රටවල ක්රිකට් ආයතන තුළට, ටෙලිවිෂන් නාලිකා තුළට, ඊට අනුබද්ධ වෙළඳ දැන්වීම් ආයතන තුළට සහ රජයේ භාණ්ඩාගාරයට මුදල් ගලන කර්මාන්ත ජාලයක් ක්රිකට් වටා ගොඩ නැගුණා. ක්රීඩකයන්ට විශාල වශයෙන් ආදායම් ගලා ආවා. ක්රිකට් ගහන්න ගිහින් ඉගෙනීම අඩපණ කරගන්නවා යයි දරුවන්ට චෝදනා කළ දෙමාපියන්ද ක්රිකට් තම දරුවන්ට වෘත්තියක් ලෙස පුහුණු කල යුතු ක්රීඩා කුසලතාවක් ලෙස හඳුනා ගත්තා.
ඔ20 ක්රිකට් එක්ක, ක්රිකට් ක්රීඩාවේ තාලවේගය * තවදුරටත් වැඩිවුණාම ක්රිකට් තරගයක් පැය තුනහතරක උත්කර්ෂවත් සංදර්ශනයක් බවට පෙරළුණා. ජනප්රිය බොලිවුඞ් සිනමා තාරකා තරමටම ජනප්රිය ක්රිකට් තරු බිහිවුණා. විනෝදය වෙනුවෙන් සිනමාවයි ක්රිකටුයි එකට ගැට ගැසුණා. ඉන්දියන් ප්රිමියර් ලීග් ක්රිකට්වල දේශසීමා බොඳකරලා දැම්මා. ෂඡුඛ තරග මාලාවට ඉන්දියාවේ වෙන වෙන ප්රාන්තවලට අනුබද්ධ කණ්ඩායම් තිබුණට ඒ කණ්ඩායම්වල ක්රීඩා කළේ ලොව පුරා අති දක්ෂ ක්රීඩක කලවමක්.
පේ්රක්ෂකයන් හුරේ දැම්මේ ‘ජාතිකානුරාගයෙන්’ නෙවෙයි. ක්රීඩකයන්ගේ ‘වැඩ කිඩ’වලට. වෙනස් වෙනස් අනන්යතාවලට. සංදර්ශනාත්මක ක්රීඩා විලාසයට.
මේ නව සන්දර්භය ඇතුළේ ක්රිකට් ස්ථානගත වෙනකොට ඊට අනුගතව – අනුරූපවුනු ලංකාවේ බිහිවුණු සංදර්ශනාත්මක ක්රිකට් ක්රීඩකයා තමයි ලසිත් මාලිංග. 2005, බටහිර ඉන්දීය කොදෙවු ¥පත්වල පැවති ලෝක කුසලාන තරගාවලියේ ජනප්රියම පේ්රක්ෂක ආකර්ෂණය වුණේ මාලිංග. ඔහු පන්දු යැවූ ඉරියවුව අනන්යයි. ස්ලින්ගා – මාලි.! ස්ලින්ගාගේ කොන්ඩය පේ්රක්ෂක විලාසිතාවක් වුණා. මාලිංග කියන්නේ ක්රිකට් විලාසිතාවක්. මාලිංග අදටත් ශදනැර – ණසබට. මුළු අයිපීඑල් තරගාවලිය පුරාම ලංකාව නියෝජනය කළ එකම ක්රීඩකයා වුණෙත්, ජයග්රාහී මුම්බායි ඉන්දියන් කණ්ඩායමට නැතුවම බැරි ක්රීඩකයා වුණෙත් මාලිංග. වයස 36දීත්, ඔහු විශිෂ්ට පන්දු යවන්නෙක් බව පසුගිය අයිපීඑල් අවසන් තරගයේ මුම්බායි ඉන්දියන් කණ්ඩායමට ජය ගෙනා අවසන් පන්දු ඕවරය යැවීමෙන් තහවුරු කළා. පරාජිත සටහනකින් අවසන් කළ පසුගිය ලෝක කුසලාන තරගවලත් ලංකාවේ තීරණාත්මක පන්දු යවන්නා වුණේ මාලිංග.
මේ 2019 ලෝක කුසලාන තරගාවලිය අතරතුර මාලිංග රූපවාහිනී නාලිකාවකට දුන්නු සම්මුඛ සාකච්ඡුාවක පළකළ අදහස් …..
”..ක්රීඩකයන් දැනගන්න ඕනේ, ක්රීඩකයන්ට වෙනම ජොබ් එකක් තියෙනවා. පුහුණුකරුවන්ට වෙනම ජොබ් එකක් තියෙනවා. තේරීම් කමිටුවට වෙනම ජොබ් එකක් තියෙනවා. ඒ ඒ කට්ටිය ඒගොල්ලන්ගේ ජොබ් එක කරන්න ඕනේ. අපට තියෙන්නේ මැදට ගිහිල්ලා ක්රිකට් ගහන්න… මැදට ගියාම ඉන්නේ අපි. මම බෝල් කරන්න ගියාම මම. මම තමයි දන්නේ මම මොන බෝලේද දාන්නේ කියලා. බැට් කරන කෙනා තමයි දන්නේ ඒ මොහොතේ තමන් මොකද කරන්නේ කියලා. කාටවත් මොකුත් කරන්න බැහැ ඒ වෙලාවට…. සමහර කට්ටිය කියනවා ලකුණු සීයක් ගහපුවාම රට වෙනුවෙන් ගැහුවේ කියලා. ඉතිං ඊළඟ මැච් එකේ ෆෙල් වුණොත් ? ඇයි, රට වෙනුවෙන්ද ඒ ෆේල් වුණේ? එහෙම එකක් නැහැ. තමන් උපරිමයෙන් ක්රීඩා කරන එක තමයි තමන්ගේ වගකීම. ඒක රට වෙනුවෙන් තමයි දවස අවසානේ… බෝල් කළත් එහෙමයි. විකට් පහක් ගත්ත දවසට සිංහයා ඉඹලා උඩ පැනලා මේක රට වෙනුවෙන් කියලා කෑගහලා වැඩක් නැහැ. විකට් නැති දවසට මම මොකද කියන්නේ. ? රට වෙනුවෙන් ද ඒ බැරි වුණේ? එහෙම එකක් නැහැ. තමන්ගේ ජොබ් එකයි කරන්න ඕන. බෝලර් කෙනෙක් නම් හරියට බෝල් කරන්න ඕනේ. බැට්ස්මන් කෙනෙක් නම් හරියට බැට් කරන්න ඕනේ. ඒක තමයි ක්රිකට් ක්රීඩකයෙක් කියන්නේ…….. අපි ඇවිත් තියෙන්නේ අපේ රැුකියාව කරන්න…”
ලංකාවේ දැන් ඉන්න ක්රිකට් ක්රීඩකයන් අතුරෙන්, තමන්ගේ හිතට අවංකව වැඩ කරන, කතා කරන කෙනා ලසිත් මාලිංග. ඔහු කියන්නේ තමන් ක්රීඩා කරන අරමුණ ගැන. ඒ අරමුණ ඇතුළේ රටවත් ජාතියවත් නැහැ. අවංකව කියන මේ කතාවට බොහෝ දෙනෙකු කැමති නැහැ. මූට රට ජාතිය ගැන හැඟීමක් නැහැ කියලා චෝදනා කරනවා.
මාලිංග ක්රිකට් ගැන කියන මේ කතාව තමයි ඇත්ත කතාව. වෘත්තිකයෙක් හැටියට තමන් වැඩ පෙන්නුවොත් තමයි කණ්ඩායම තුළ තමන්ගේ පැවැත්ම තහවුරු වෙන්නේ. ජාත්යන්තර වෙළඳ පොලක තමන්ට ඉල්ලූමක් ලැබෙන්නේ. තමන්ගේ හැකියාවට මිලක් නියම වෙන්නේ. තමන්ගේ මිල කේවල් කරන්න බලයක් ලැබෙන්නේ. තමන්ට හරියට වැඩ කරන්න බැරි වෙනකොට පිටියෙන් විතරක් නෙවෙයි, ක්රීඩාවෙනුත් ඉවත් වෙන්න වෙනවා. එතකොට තමන්ට වැඩකුත් නැහැ. රටට වැඩකුත් නැහැ.
ක්රිකට් ක්රීඩකයෙකු ක්රීඩාකළ යුත්තේ ක්රිකට්වලට. ක්රිකට් අබිබවා ‘රට ජාතිය’ ඉස්සර කරගත්තාම ක්රීඩාවේ ජීවගුණය වෙනුවට මතු වෙන්නේ වෙන ව්යාජයක්. වෘත්තීය ක්රීඩකයන් ලෙස ලංකාවේ ක්රීඩකයන් ලෝක ක්රිකට් ක්රීඩාවට කළ සම්ප්රදානයන් ගණනාවක් තියෙනවා. ක්රිකට්වලට දැන් තියෙන වේග රිද්මය ගෙනාවේ (කළුවිතාරණ සමඟ* ජයසූරිය. දුස්රාව වැඩි දියුණු කළේ මුරලි. යෝකර් බෝල් එක බැට්ස්මන් ඇඹරෙන ‘මාරාන්තික යෝකර්’ එකක් කළේ මාලිංග. ක්රිකට් පවතිනකල් ‘ඩිල්ස්කූප්’ ඩිල්ශාන්ගේ. මේ එකතු වීම් වෙන කාලේ ක්රිකට් ලෝකේ අංක එකේ කණ්ඩායම ලංකාවේ. අපේ ක්රීඩාලෝලීන් හිටියේ උපරිම ‘ත්රිල්’ එකේ.
අපේ අය පල්ලම් බහින්න පටන් ගත්තේ වෘත්තීය ප්රමිතිය වෙනුවට ‘රට ජාතිය’ ඉස්සර කරගත්තාට පස්සේ. කෙනෙකු තමන්ගේ නොහැකියාව වසාගන්නා ස්වේතාම්බර සළුවයි දේශපේ්රමය. මෙතැනින් ඉදිරියටවත් රට ජාතිය පැත්තකින් තියලා හරියට ක්රිකට් ගහන්න. ඔබ දිනන විනෝදයත් ආඩම්බරයත් රටට ලැබෙයි.x
x අශෝක හඳගම