ජුනි 12 වැනිදාට ජාත්‍යන්තර ළමා ශ‍්‍රමිකත්වයට එරෙහි දිනය යෙදී තිබුණි. එම දිනයේදී ළමා ශ‍්‍රමිකත්වයට අමතරව ළමා හිංසනය, ළමා අයිතිවාසිකම්, අධ්‍යාපනය වැනි විෂය ක්ෂේත‍්‍ර ගැනද අවධානය යොමු කරයි. මෙවරද ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරිය එම දිනය නිමිති කරගෙන උත්සවයක් පවත්වා තිබුණි.
එදින නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරිය කියා තිබුණේ වසරකට ළමා හිංසනයට අදාලව පැමිණිලි 9000කට වඩා ලැබෙන බවය. නිවැරදිවම කීවොත් ගෙවුණු 2018 වර්ෂයේදී පැමිණිලි 9512ක් ලැබී තිබුණි. ඉන් පැමිණිලි 1500ක් පමණ අනිවාර්ය අධ්‍යාපනය සම්බන්ධ රෙගුලාසි කඩවීම සම්බන්ධ පැමිණිලි බව එම නිවේදනයෙහි සඳහන්ව තිබුණි. එනම් පාසැල් අධ්‍යාපනය නොලැබීම, පාසැල් යෑමට බාධා කිරීම ආදී ලෙස අධ්‍යාපනයට බාධා කරන අන්දමේ විවිධාකාර සිදුවීම්ය. ඊට අමතරව පැමිණිලි 2413ක් ළමුන්ට එරෙහි කෘරත්වය පිළිබඳ පැමිණිලිය.
ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරිය මෑත කාලයේ වරින් වර කතාබහට ලක්වූ ලංකාවේ ප‍්‍රධාන පෙළේ ආයතනයකි. ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරියට පැවරී ඇති වගකීමද සුළුපටු නොවේ. එහෙත් එම ආයතනය ඒ වගකීම් ඉටු නොකරන බව අප කාලයක් තිස්සේ අවබෝධ කරගෙන තිබෙන පැහැදිළි කාරණයකි.
මෑත වසරවලදීත් පාසැල්වල සිසුන්ට ශාරීරික දඬුවම් පැමිණවීමේ සම්ප‍්‍රදාය අඩුවී නැත. පාසැල් සිසුන්ගෙන් සීයට 80ක් ශාරීරික දඬුවම්වලට මුහුණදී ඇති බව මීට පෙර අපි ලීවෙමු. තවමත් ඒ තත්වය බරපතල ලෙස සලකා, එය වෙනස් කිරීම සඳහා ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරියෙන් කිසිම පියවරක් ගෙන නැත. ඇත්තෙන්ම කීවොත් අද ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරියේ සිටින සභාපති නීතිඥ එච්.එම්. අබේරත්න පාසැල් සිසුන්ට ශාරීරික දඬුවම් පැමිණවීම අනුමත කරන අයෙකු බව ඔහු සිදුකර ඇති ඇතැම් ප‍්‍රකාශවලින් අපට වැටහෙන කාරණයයි. මේ නීතීඥවරයා ළමාරක්ෂක විෂය ගැන ප‍්‍රමාණවත් දැනුමක් හෝ සුදුසුකම් ඇති නිලධාරියෙකු නොවන බව ළමාරක්ෂක විෂය සම්බන්ධයෙන් ක‍්‍රියාකාරීව කටයුතු කරන ඇතැම් අයගේ මතය වෙයි.
මේ අතර ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරියේ පත්වීමේ ලබාදීමේදීද ගැටලූ සහගත සිදුවීම් තිබුණු බව අපගේ මතකයෙහි ඇත. ළමාරක්ෂක අධිකාරියේ ප‍්‍රාදේශීය ළමා ආරක්ෂක නිලධාරීන් ලෙස විධිමත් සම්මුඛ පරීක්ෂණ පවත්වා නිලධාරීන් 116 දෙනෙක්ව තෝරාගැනීමෙන් පසුව ඔවුන්ට පත්වීම් ලබානොදී මාස ගණනක් තිස්සේ ඇදී යෑම ඒ ගැටලූ සහගත සිදුවීමයි. පත්වීම් ලබාදීම ප‍්‍රමාද වී තිබුණේ 66 දෙනෙකුගෙන් සමන්විත දේශපාලන පත්වීම් ලැයිස්තුවක් ඉහත කී පත්වීම් අතරට රිංගවන්නට ගත් උත්සාහයක් පිළිබඳව ඇතිවූ ගැටුමක් නිසාය. ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරියේ හිටපු සභාපතිනි මරිනි ද ලිවේරා හා ළමා හා කාන්තා කටයුතු පිළිබඳ හිටපු අමාත්‍යවරිය වූ චන්ද්‍රානි බණ්ඩාර අතර ගැටුම ඇතිවී තිබුණි. ඒ නිසා මේ පත්වීම් ප‍්‍රමාද වී තිබුණි. ඒ තනතුරු ප‍්‍රමාදවීම ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරියේ කටයුතුද ප‍්‍රමාද කරවන්නක් විය.
මේ අතරේ ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරියේ සරණ පැතූ බොහෝදෙනෙකුගෙන් මෑත කාලයේ අසන්නට ලැබුණේ, තමන්ට අසාධාරණයකට ලක්වීමට සිදුවූ බවය. දාරුන් නුස්රා ළමා නිවාසයේ දැරියන්ව අපයෝජනයට ලක්වීම පිළිබඳ සිදුවීමේදීත්, කුරුණෑගල මලියදේව විද්‍යාලයේ සිසුවියක් වන වෙනූෂා ඉමන්දි දැරිය සම්බන්ධ සිදුවීමේදීත්, වෛද්‍ය තුෂ් වික‍්‍රමනායකගේ දියණියට මීගමුව ගේට්වේ පාසැලේදී දඬුවමට ලක්වීමට සිදුවීම සම්බන්ධ සිදුවීමේදීත් ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරිය ක‍්‍රියාකළ ආකාරය පිලිබඳව වින්දිතයන්ගේ පාර්ශ්වයෙන් අපට අසන්නට ලැබුණේ දුක්බර කතාවකි. ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරිය එලෙස වින්දිතයන්ට සහනය වෙනුවට, වින්දිතයන්ගේ කතා යටගසන තැනක් බව ඒ වින්දිතයන් කී කතාවය.
ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරියට 2018 වසරේදී පැමිණිලි 9000කට ලැබුණු බව අපි මීට පෙර කීවෙමු. ඒ පැමිණිලි අතරින් කොපමණ විභාග කර ඇතිදැයි ඇත්තෙන්ම සෙවිය යුතු කාරණයයි. පැමිණිලි ගණන් කිරීම ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරියේ වගකීම නොවේ. ඔවුන් කළ යුත්තේ පැමිණිලි විභාග කොට වින්දිතයන්ට හැකි ඉක්මනින් යුක්තිය ඉටු කිරීමය. එහෙත් ඇත්තෙන්ම ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරිය ඒ පැමිණිලිවලින් කොපමණ විභාග කර ඇතිදැයි කියා තිබුණේ නැත. අප ඒ දත්ත සොයාගැනීමට උත්සාහ කළද අපටද ඒ දත්ත සොයාගැනීමට නොහැකි විය.
කෙසේ වෙතත් 2017 වර්ෂයට අදාල දත්ත අපට හමුවිය. ඒ අනුව 2017 වර්ෂයේදී ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරියට ලැබී ඇති පැමිණිලි සංඛ්‍යාව 9014 කි. එහෙත් 2018 පෙබරවාරි වෙද්දීත් ඒ පැමිණිලි අතරින් විසඳුම් ලබාදී තිබුණේ පැමිණිලි 2613කට පමණි. පැමිණිලිවලින් සීයට 71ක් විසඳා තිබුණේ නැත.
මේ තොරතුරු 2018 මුල් කාලසීමාවේදී කළ විගණනයකදී හෙළිවී තිබුණි. එයට අනුව 2011 – 2015 කාලසීමාවට අදාලව ළමාරක්ෂක අධිකාරියට ලැබී තිබුණු පැමිණිලි 63,189කින් සීයට 55ක් 2018 වෙද්දීත් විසඳා තිබුණේ නැත. එනනම් වසර තුනකට පෙර කාලයේ ලැබී තිබුණු පැමිණිලි අතරින් අඩකටත් වඩා විසඳා තිබුණේ නැත.
මේ පැමිණිලිවලට විසඳුම් නොලැබීම ඇතැම් තැන්වලදී සාධාරණය. සමහර බරපතල සිදුවීම් සම්බන්ධයෙන් වසර කිහිපයක් තිස්සේ අධිකරණ කටයුතු ඇදී යයි. එහෙත් බොහෝ සිදුවීම් සම්බන්ධයෙන් ඉක්මනින් විසඳුම් ලබාගත හැකි බව ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරියේ හිටපු ඉහළ නිලධාරියෙකු අපට කී කතාවයි. මේ පැමිණිලි අතරින් බොහෝ ඒවා වසර ගණනක් නඩු ඇදී යා යුතු නොවන සිදුවීම් බව ඔහු පවසයි. එපමණක් නොව, ළමා ආරක්ෂාව යන විෂය ක්ෂේත‍්‍රයට අයත් නඩු කටයුතු ඉක්මනින් අවසන් කිරීම සඳහා ක‍්‍රමවේදයක් සකසාගැනීමද ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරියේ වගකීමක් බව ඔහු පෙන්වීය. ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරියේ නිලධාරීන්ට වුවමනාවක් නැතිකම හා අකාර්යක්ෂමතාවය මේ පැමිණිලිවලට විසඳුම් නැතිව වසර ගණන් ප‍්‍රමාද වීමට හේතුව බව ඔහු පෙන්වයි.
2017 වර්ෂයේදී ජාතික ළමාරක්ෂක අධිකාරියට ලැබෙන පැමිණිලි කාර්යක්ෂම ලෙස වාර්තා කිරීම සඳහා නිලධාරීන්ට ලැප්ටොප් 273ක් හා මුද්‍රණ යන්ත‍්‍ර 269ක් සපයා තිබුණි. ඒ සඳහා රුපියල් 118,715,129ක් වැය කර තිබුණේය. ඒ තරම් මුදලක් වැයකොට සිදුකළ ව්‍යාපෘතියේ අරමුණ වී තිබුණේ මේ පැමිණිලි සම්බන්ධයෙන් විභාග කිරීම කාර්යක්ෂම කිරිමය. එහෙත් නිලධාරීන්ගේ අකාරයක්ෂමතාවයත්, තොරතුරු කැඳවීම හා විමර්ශන කටයුතු පිළිබඳ පසුවිපරම් නොකිරීමත්, නිසි අධීක්ෂණයක් සිදු නොකිරීමත් නිසා විසඳා නැති පැමිණිලිවල සංඛ්‍යාව සීඝ‍්‍රයෙන් වර්ධනය වී ඇත.
ළමා ආරක්ෂක විෂය ක්ෂේත‍්‍රය යනු රටේ ඉහළින්ම අවධානය යොමු කළ යුතු ක්ෂේත‍්‍රයකි. මේ ආයතනවල දුර්වලතා මඟහරවා ගැනීම කෙරෙහි වහා මහජන අවධානය යොමුවිය යුතු බව අපි සිතන්නෙමු. මේ ආයතනවලට ලැබෙන පැමිණිලිවලින් යම් ප‍්‍රතිශතයක් මඟහැරෙනවානම් එය පිළිගත හැකි තත්වයක් ලෙස හෝ සැලකිය හැකිය. එහෙත් පැමිණිලිවලින් බහුතරය කුණුබක්කියට දමන ආයතනයක් නම් එය රටේ දරුවන්ට අදාල බරපතල ප‍්‍රශ්නයක් බව අප තේරුම් ගත යුතුය.
