අප‍්‍රියෙල් 21 වැනිදා සිදුවූ ත‍්‍රස්තවාදී ප‍්‍රහාරයෙන් මාසයක් ඉක්ම ගොස් තිබේ. මෙම සති පහක කාලය ගෙවෙද්දී, එම සිදුවීමේ දේශපාලන ප‍්‍රතිඵල දැන් වඩාත් පැහැදිලිව නිරීක්‍ෂණය කළ හැකිය. ඒවා යහපත් ඒවා නම් නොවේ. එම ප‍්‍රතිඵල සාරාංශ කළ හැකි ආකාරයක් නම්, 9/11 සිද්ධියට ප‍්‍රතිචාර දක්වමින් ඇමෙරිකාවේ දේශපාලනය ආපස්සට ගමන් කෙළේ යම් සේද, පාස්කු ඉරිදා ප‍්‍රහාරයට ශ‍්‍රී ලංකාව ප‍්‍රතිචාර දක්වන්නේද දේශපාලන වශයෙන් ආපස්සට යමින්ය යන නිරීක්‍ෂණයයි. ඇමෙරිකාවේ ආපස්සට යාම නැවැත්වූයේ,
ජනාධිපති බරක් ඔබාමාගේ ජයග‍්‍රහණයෙන් පසු ඔහුගේ පාලන තන්ත‍්‍ර කාල දෙකේදීය. එහෙත්, ජනාධිපති ට‍්‍රම්ප්ගේ ජයග‍්‍රහණයත් සමග, ජනාධිපති ඔබාමා යටතේ සිදුවූ, ඇමෙරිකාවේත්, ලෝකයේත් දේශපාලනය යළි ගොඩනැගීමේ ක‍්‍රියාවලිය ආපසු තල්ලූකරනු ලැබ ඇත.
මේ වෙතින් ලංකාවේ අප ඉගෙනගත යුතු විශාල දේශපාලන පාඩමක් තිබේ. එය නම්, පාස්කු ඉරිදා ප‍්‍රහාරයේ දේශපාලන ප‍්‍රතිඵල අප රටේ දේශපාලන පරිහාණියේ නව අවධියක් නිර්මාණය කරන තත්ත්වයක් බිහිකිරීමේ ලකුණු දැනටමත් පහළ වී ඇති බවයි. ඒ ගැන සිතීමට පවා අප රටේ දේශපාලන බලවේගත්, බුද්දිමතුනුත්, පුරවැසියනුත් සූදානම් නැතිිවීමත්, එම දේශපාලන පරිහාණි කි‍්‍රයාවලිය ඉදිරියට තල්ලූකිරීම මහත් සතුටින් සිදුකිරීමත්, අප රට මුහුණ දෙන මෙම අර්බුදකාරී ව්‍යාකුලත්වයේම කොටසකි. මෙවැනි පසුබිමකදී දේශපාලන සිහිබුද්ධියකින් යුතුව ක‍්‍රියාකරතැ’යි මෙරට පුරවැසියන් අපේක්‍ෂා කළ යුතු ජවිපෙන් පවා, මෙම තත්ත්වය පිළිබඳ නිසි දේශපාලන ඇස්තමේන්තුවක් කර ඇති බවට ලකුණු තවමත් නැත. ජවිපෙ චරියාවද දේශපාලන ව්‍යාකුලත්වයේ නීතිරීති ඇතුළේම කරන දේශපාලන කී‍්‍රඩා කිහිපයකට සීමා වී තිබේ.
පාස්කු ඉරිදායින් පසු ගලා යන අප රටේ දේශපාලන පරිහාණියේ ප‍්‍රකාශවීම් බොහෝය. ඒවා අතරින්, ප‍්‍රධාන පරිහාණිකාරී දේශපාලන ප‍්‍රවණතා තුනක් අපට නිරීක්‍ෂණය කළ හැකිය. පළමුවැන්න, ලාංකික සමාජයේ ජනවාර්ගික සම්බන්ධතා පසමිතුරු සම්බන්ධතා රාමුවක් තුළ නැවත නිර්ණය වීමයි. දෙවැන්න, රාජ්‍යයේ සහ ආණ්ඩුකරණයේත් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රීය පදනම් යළිත් වරක් දෙදරා යාමයි. තුන්වැන්න, අප රටේ පොදු ජන විඥානයේ ප්රජාතන්ත්රවාදය ගැන තිබූ විශ්වාසය දෙදරා ගොස්, නිර්-ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී විකල්පවලට ආදරයට කිරීමේ සහ අධිකාරවාදී ‘විමුක්ති දායකයන්’ සොයා යාමේ ප‍්‍රවණතාවක් බිහිවීමයි.
මේ ප‍්‍රධාන ප‍්‍රවණතා තුන ගැන කෙටි වටහාගැනීමක් සඳහා දැන් උත්සාහ ගනිමු.
ජනවාර්ගික සම්බන්ධතා පිරිහීම
ලංකාවේ මුස්ලිම් ප‍්‍රජාව, රාජ්‍යයේත්, මුස්ලිම් නොවන ජනකොට්ඨාසවලත් ‘දුෂ්ට සතුරා’ ලෙස මූර්තිමත් කරමින්, අප‍්‍රියෙල් 21වැනිදා සිදුවූ ත‍්‍රස්තවාදී ක‍්‍රියාවන්ට, මුළු මුස්ලිම් සමාජයට දොස් පවරමින්, සෑම මුස්ලිම් පුරවැසියකුම තමාගේ ආරක්‍ෂාවට තර්ජනය එල්ලකිරීමේ මූලාශ‍්‍රයක් කොට සැලකීම පසුගිය සති පහ තුළ අප රටේ නොනැවතී සිදුවූ ක‍්‍රියාවලියකි. සුළු ජන කණ්ඩායම් වෙතින් මතුවන ත‍්‍රස්තවාදී ව්‍යාපාරවලදී, එම සමස්ත සුළුජන ප‍්‍රජාවටම සාමූහිකව දඬුවම් කිරීමේ ප‍්‍රතිචාරය වනාහි වහාම නැවැත්විය යුතු එකකි. මන්ද යත්, එයින් සිදුවන්නේ එම සමස්ත සුළුජන ප‍්‍රජාවම භීතියට පත්කිරීමක්ද, අප රටේ පුරවැසිභාවයට නුසුදුසු ප‍්‍රජාවක් ලෙසද සලකා, දේශපාලන ප‍්‍රජාවක් ලෙස ආන්තිකකරණයට තල්ලූකිරීමයි. මුළු සුළුජන ප‍්‍රජාවක්ම දැන් අප රටේ සිදුවන්නාක් මෙන්, එම ඉරණමට පාත‍්‍ර කිරීමේ ප‍්‍රතිඵලයක් වන්නේ ලංකාව නමැති සමස්ත දේශපාලන ප‍්‍රජාවේත්, රාජ්‍යයේත්, ජනවාර්ගික සහ සමාජමය පදනම්ද තව තවත් දුර්වල කිරීමයි. දැනටමත් වාර්ගික වශයෙන් බෙදී ඇති සමාජයක, එම බෙදීම් තවදුරටත් තියුණු කිරීමයි.
මේ වාර්ගික බෙදීම් තියුණු කිරීමේ ක‍්‍රියාවලියට දේශපාලනඥයෝද, දේශපාලන බලවේගද, වාර්ගික ජාතිකවාදී බුද්ධි ශ්‍රේණිද, වෘත්තීය ස්තරද, ජනමාධ්‍ය ආයතනද, ව්‍යාපාරික පන්තියද යන පිරිස් කේන්ද්‍ර කොටගත් පුළුල් සන්ධානයක සහභාගිත්වය දැනට තිබෙන බව පෙනේ. ඒ හැම දෙනාම ඒ වෙතින් පුද්ගලික, දේශපාලන සහ ආර්ථික වාසි සහ අභිලාෂද ඉටුකර ගනිති.
ඒ අභිලාෂ ඉටුකර ගන්නා ගමන්ම, මෙම සන්ධානයේ සියලූ කොටස් උත්සාහ කරන බව පෙනෙන්නේ, ලංකාවේ සමාජයේ සහ රාජ්‍යයේ සිංහල වාර්ගික සහ සංස්කෘතික ආධිපත්‍යය ස්ථාපනය කිරීම බවද පෙනේ. ලංකාවේ සමාජය සහ රාජ්‍යය සිංහල-බෞද්ධ වාර්ගික දේශපාලන ප‍්‍රජාවක් සහ රාජ්‍යයක් බවට, නැතහොත් දකුණු ආසියාවේ පකිස්ථානයක් බවට පත්වීමේ අනතුර මේ අතර තිබේ. අගමැති මෝදිගේ ගිය සතියේ මැතිවරණ ජයග‍්‍රහණයෙන් පසු ඉන්දියාව සිටින්නේද, පකිස්ථානයක් බවට පරිවර්තනය කරනු ලැබීමේ අනතුර ඉදිරියේය. ඉන්දියාව සහ ලංකාව පකිස්ථානයක් වීමේ හැකියාව යනු රූපකාර්ථමය ප‍්‍රකාශනයකි. එහි අර්ථය නම්, දේශපාලන ප‍්‍රජාව/ සමාජය සහ රාජ්‍යය, බහුවාර්ගික ප‍්‍රජාවගේ වාර්ගික හා ආගමික අනන්‍යතාව මත සාකල්‍යයෙන්ම ප‍්‍රතිනිර්මාණය කරන ලද, නිර්ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී සහ නිර්-ලිබරල් පරිවර්තනයකට භාජනය වීමයි.
ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයේ පිරිහීම
අප ඉහත දෙවැනිව කියූ කරුණ වන අප රටේ රාජ්‍යයේ සහ ආණ්ඩුකරණයේ ප‍්‍රජාතාන්ත‍්‍රීය පදනම් යළිත් වරක් දෙදරා යාම, ඉහත කී ප‍්‍රවණතාවට යම්කිසි දුරකට සම්බන්ධය. ත‍්‍රස්තවාදය මෙන්ම අසාර්ථක රාජ්‍ය විරෝධී කැරලිවලදී සිදුවන්නේ, රාජ්‍යය සාමාන්‍ය නීතිය හා ඒ යටතේ ලැබෙන සාමාන්‍ය බලතල ඉක්මවා, අතිවිශේෂ බලතල රාජ්‍යයේ විධායකයට ලබාගැනීමයි. හදිසි නීති තත්ත්වය සහ ත‍්‍රස්ත විරෝධී මෙන්ම ජාතික ආරක්‍ෂණ නීති මගින් සිදුවන්නේ සාමාන්‍ය නීතියේ මූලධාර්මික රාමුව වන නීතියේ ආධිපත්‍යය (ඍමකෙ දෙ ඛ්අ* අත්හිටුවීමයි. ඒ සමගම රාජ්‍යයේ පරිපාලන විධායකය සහ ආරක්‍ෂක -හමුදා-පොලිස් විධායකය බලවත් වී, පාර්ලිමේන්තුව, කැබිනට් මණ්ඩලය, අධිකරණය වැනි ආයතනවල සාපේක්‍ෂ කාර්යභාරය සහ බලය දුර්වල වීමයි. මේ තත්ත්වය අප රටේ මතුවී තිබෙන ආකාරය දැනටමත් අපට නිරීක්‍ෂණය කළ හැකිය.
මෙම පසුබිම තුළ සාමාන්‍යයෙන් සිදුවන වර්ධනයක් නම් රාජ්‍ය ව්‍යුහයේ අභ්‍යන්තර බල සම්බන්ධතා සිවිල්-හමුදා සම්බන්ධතා යනුවෙන් දේශපාලන න්‍යායේ හඳුන්වන සංසිද්ධිය පරිවර්තනය වීමේ ඉඩකඩ විවෘත වීමයි. එහිදී සිදුවිය හැකි ඉතාම අනතුරුදායක දෙය නම්, පකිස්ථානයේත්, වෙනත් රටවල් ගණනාවකත් සිදුවූ ආකාරයට, සිවිල්-මිලිටරි සම්බන්ධතාව, මිලිටරි පාර්ශ්වය ශක්තිමත් වන පරිදි යළි සකස් කිරීමකට භාජනය වීමයි. හදිසි නීති තත්ත්වය යටතේ රාජ්‍යයේ සිදුවිය හැකි මෙම පරිවර්තනය ගැන, ශක්තිමත් සිවිල් දේශපාලන පසුබිමකින් එන දේශපාලනඥයෝ මනා අවබෝධයකින් සිටිති. සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක, ජේආර් ජයවර්ධන, ආර් පේ‍්‍රමදාස, මහින්ද රාජපක්‍ෂ යන නායකයෝ මෙම ගැටලූව ගැන අවබෝධයකින් සහ සංවේදීභාවයකින් සිටිමින් හදිසි නීති පාලනය තුළ ඉදිරියට එන රාජ්‍යයේ ආරක්‍ෂක විධායකය විවිධ ආකාරවලින් කළමනාකරණය කළහ.
එහෙත්, අප රටේ දැනට සිටින දේශපාලන නායකත්වය, මේ ගැන අවබෝධයක් නැති, රාජ්‍යය කළමනාකරණයේදී දුර්වල පරිචයක් පෙන්වන පිරිසකි. ලංකාවේ හදිසි නීති තත්ත්වය යටතේ සිදුවීමට ඉඩ තිබෙන රාජ්‍ය පරිවර්තනයේ ගැටලූව සංකීර්ණ කිරීමට මෙම සාධකයේ බලපෑම තීරණාත්මක වන්නටද ඉඩ තිබේ.
පොදුජන දේශපාලන විඥානයේ පරිහාණිය
තුන්වැනි කරුණ නම්, ප්රජාතන්ත්රවාදය පිළිබඳ අප පොදුජන විශ්වාසය, නිශේධනීය පරිවර්තනයකට භාජනය වීමයි. මෙය වෙනම ගැඹුරින් විභාග කළ යුතු තේමාවකි. දැනට අපට කළ හැක්කේ ඒ ගැන මතුපිට සාකච්ඡුාවක් කිරීමකි. 2015 ජනවාරිවල තිබූ ආණ්ඩු වෙනසට පසුබිම් වූ තත්ත්වයේ තිබූ පොදු ජන දේශපාලන විඥානයේ ප‍්‍රධාන දිසාගත වීම් දෙකක් තිබිණ. පළමුවැන්න, මහින්ද රාජපක්‍ෂ කඳවුර නියෝජනය කළ නිර්-ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී, අධිකාරවාදය වැළඳගැනීමේ අපේක්‍ෂාව සමග බැඳුණු දේශපාලන විඥානයයි. දෙවැන්න, පොදු අපේක්‍ෂකයා වටා රැුස්වූ දේශපාලන හා සමාජ බලවේග වෙතින් නියෝජනය වූ, ප්රජාතන්ත්රවාදය ප‍්‍රතිෂ්ඨාපනය කිරීමේ අධිෂ්ඨානය සමග බැඳුණු ප‍්‍රතිසංස්කරණවාදී දේශපාලන විඥානයයි.
මෙම දෙවැනි විඥානය සහ අනන්‍යවූ බලවේග මැතිවරණ ජයග‍්‍රහණයට සහ ආණ්ඩුතන්ත‍්‍ර වෙනසකට මඟ පෑ¥හ. එහෙත් බලයට පැමිණි දේශපාලන නායකත්වය, තමන් වෙත පැවරුණ ඓතිහාසික මෙහෙවර ගැන මනා අවබෝධයක්, සවිඥානකත්වයක් හෝ කැපකිරීමක් නොතිබූ අයයි. ඔවුන් නායකත්වය දුන් ¥ෂිත, අකාර්යක්‍ෂම සහ කඳවුරු දෙකකට බෙදීගිය යහපාලන තන්ත‍්‍රයේ අසාර්ථකත්වය ඉදිරියේ සිදුවූයේ ප්රජාතන්ත්රවාදය පිළිබඳව තිබූ පොදු ජන විශ්වාසය දුර්වල වීමයි. එම පාලන තන්ත‍්‍රයේ පාලකයන්ගේ දුර්වල දේශපාලන නායකත්වය නිසා, පොදු ජන විඥානයේ සිදුවූ තවත් වෙනසක් නම්, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී පාලනය සහ පුරවැසි/රාජ්‍ය ආරක්‍ෂාව එකිනෙකට නොගැළපෙන සංසිද්ධීන්ය යන්නයි. මෙය, ‘ශක්තිමත් රාජ්‍යයක්-ශක්තිමත් නායකයෙක්’ යන රාජපක්‍ෂ කඳවුරේ අධිකාරවාදී දේශපාලන පොරොන්දුවට යහපත් ප‍්‍රතිචාරයක් සමාජයේ සාමාන්‍ය පුරවැසියන් අතර පවා ජනිත කිරීමට හේතු විය.
මේ පසුබිම තුළ, සිංහල සමාජයේ දේශපාලන විඥානය නිර්-ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී දිසාවකට ගමන් කිරීමට පටන්ගෙන තිබේ. ඉදිරි ජනාධිපති සහ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණවලදී, අධිකාරවාදී ව්‍යාපෘතියට මහජන සුජාතභාවයද ලැබීමට ඉඩකඩ වැඩිය. පසුගිය සති පහ තුළ සිදුවූ ක‍්‍රියාදාමයන්ගෙන් සිදුවී ඇත්තේ තරමක් පසුබැස තිබුණු ඉහත කී ප‍්‍ර‍්‍රවණතාවට, නව ශක්තියක් ලැබීමයි.
ත‍්‍රස්තවාදයද, එයට සමාජය දක්වන ප‍්‍රතිචාරයේද ඇති නිර්ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී විභවතාවලට විකල්ප සෙවීම, අප රටේ දැනට දුර්වල වී සිටින ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී බලවේගවල සහ බුද්ධි ශ්‍රේණිවල හදිසි කර්තව්‍යයක් බව මේ පසුබිම තුළ අලූතෙන් කිවයුතු නැත.x
