වර්තමාන ආණ්ඩුව සමාජය තුළ ජනප්රිය නොවන බව බොහෝ දෙනකුගේ මතයයි. එම නිසාම ඇතැමකු අවිද්යාත්මකව පවසන්නේ අනාගතයේ දී පැවැත්වෙන ජාතික මැතිවරණයකදී එජාපයට තමන්ගේම වූ ජනාධිපතිවරයකු පත් කර ගැනීම හෝ තමන්ගේම රජයක් පිහිටුවීට ඇති ඉඩකඩ ඉතා අල්ප වන බවයි. මෙම මතය තහවුරු කිරීමට සහ/හෝ බිඳහෙළීමට බොහෝ කරුණු තිබෙන්නට පිළිවන. එහෙත් මෙම මතයට අදාළව අප පවසන්නේ එජාපය අද ක්රියාත්මක වන්නේ නූල කඩාගත් සරුංගලයක් ලෙසට බවය. එයට හේතුවී ඇතැයි අප සිතන්නේ මේ වනවිට එජාපය සමන්විත වන්නේ සහ ක්රියාත්මක වන්නේ ඉලක්කයක් රහිත ‘සෙනග’ ගොඩකින් මිස නිශ්චිත දෘෂ්ටියකින් සන්නද්ධ වූ බලවේගයක් ලෙසට නොවන නිසා බවයි.
මීට ප්රතිමුඛව සිටින මහින්දවාදී පිල තමන්, ශ්රී ලංකාවේ ප්රගතිශීලී දේශපාලනය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින ජාතික දේශපාලන බලවේගයක් බව ප්රකාශ කරයි. මාගේ පෙර ලිපිය මගින් පෙන්වා දුන් ආකාරයට එම දෘෂ්ටිය අපට නාමකරණය කළ හැක්කේ ‘වාම-ජාතිකවාදය’ ලෙසටය. සැබැවින්ම ගත් කල වාමවාදයක් හෝ ජාතිකවාදයක් ඔවුන් තුළ නොවන්නට පිළිවන. එහෙත්් බසින් හා පෙනුමෙන් ප්රතිශීලී අභිලාෂයන් පෙන්නුම් කරයි. පසුගිය පළාත් පාලන ඡුන්දයේ දී පමණක් නොව 2015 ජනාධිපතිවරණයේ දීද දකුණේ සිංහල සමාජය මෙම දේශපාලන බලවේගය සමග අනුගතවීම පෙනී යයි.
බැලූබැල්මට ආකර්ෂණීය වන මෙම දෘෂ්ටිය අපට අනුව නම් දීර්ඝ කාලීනව රටට අවැඩක්, අයහපතක් ගෙන එන්නකි. මානව ප්රගතිය වෙනුවට පුද්ගලවාදය ඉස්මතු කරන මේ දහම මේ විට මහින්දවාදයයේ සිට ගෝඨාවාදය දක්වා පරිවර්තනය වෙමින් පවතී. මේ පුද්ගලාභිවන්දනය නාසි ලක්ෂණයකි. එහෙත් තේරුම් ගත යුතු මූලික කරුණ වන්නේ මහින්දවාදය හෝ ගෝඨාවාදය රට තුළ පවතින්නේ එජාපයට සමාජයට ඉදිරිපත් කළ හැකි ආකර්ෂණීය දෘෂ්ටියක් නොමැති නිසා බවය. එජාපයට අතීතය තුළ ජනප්රිය දෘෂ්ටිවාදයක් නොතිබුණා නොවේ. ශ්රී ලාංකික ජාතියේ ආරම්භකයා ලෙස ඞීඑස්, තමන්ගේම දෘෂ්ටියකින් හෙබි විය. එජාපයේ මීළඟ ජනප්රිය දෘෂ්ටිය සමාජගත වන්නේ ඩඞ්ලි සේනානායක සමයෙහිදීය.
එය පදනම් වූයේ සුභසාධක ලිබරල්වාදය මතය. තුන්වනුව එජාපය ජනප්රිය දෘෂ්ටියක් සමාජගත කරන්නේ ජේආර් නායක සමය තුළදීය. මේ සෑම දෘෂ්ටියකම පැවති පොදු ලක්ෂණය වූයේ එමගින් ජනතාවගේ මූලික අවශ්යතාවන් ( basic needs ) සහ වර්ධනය වන අවශ්යතාවන් ( growing needs )* පිළිබඳ අවධාරණයත් ඒ අවශ්යතා ස්වදේශීත්වය තුළ ඔතා ඉදිරිපත් කිරීමට සමත්වීමත්ය. ‘යැංකි ඩිකී’ ලෙස විරුදාවලි ලත් ජේආර් පවා තම ත්රිමූර්තික ප්රතිපත්ති වන විවෘත ආර්ථිකය, විධායක ජනාධිපති ක්රමය හා සමානුපාතික ඡුන්ද ක්රමය හඳුන්වාදුන්නේ ස්වදේශිකයාගේ සිත්සතන් ඇඳබැඳ ගනිමිනි. මඳක් ගැඹුරින් සලකා බැලූවිට පෙනීයන්නේ ජේආර් හඳුන්වාදුන් පාලන ක්රමය රිපබ්ලිකානුවාදය මත පිහිටුවූ බවකි. එහි මුල් අරුතෙන් ගත් කල ඉන් හැඟවෙන්නේ ජනරජයක් තුළ රටේ පුරවැසියන් සංවිධානය කිරීමක් ලෙසටය. රිපබ්ලිකානු චින්තකයකු වූ ජෝන් ඇඩම්ස් පවසා තිබුණේ ජනරජයක් සංවිධානය කිරීම පිටුපස පවතින දේශපාලන විද්යාව වන්නේ ජනරජයේ වෙසෙන පුරවැසියන්ගේ සාමාජ සංතෘෂ්ටියේ විද්යාව (ි science of social happine )* වන බවයි. ඒ අනුව තාර්කික හා තෘප්තිමත් සමාජ මිනිසකුගේ පැවැත්ම ජනරජයක දැක්ම විය යුතු විය.
වසර දාහතක් බලයේ සිටින්නට එම දෘෂ්ටිය ආධාර කළේය. එහෙත් 1994ට පසුව එජාපය භාරගත් නව නායකත්වය විසින් එතෙක් අනුගමනය කරනු ලැබු දෘෂ්ටියෙන් වෙන්ව ආර්ථික මිනිසකු ගොඩනැගීම අරමුණු කොටගත් නව ලිබරල් ආර්ථික මොඩලය ( neoliberal economics) _වැළඳගත් අතර එය ක්රියාත්මක කරන දේශපාලනය ලෙස එහි නායකයන් අනුගමනය කරනු ලැබුවේ කොන්සර්වටිව්වාදයයි. ඒ තුළ වැදගත් ලෙස සලකන ලද්දේ පාරිභෝගිකවාදය ( consumerism )* මිස විශ්ව මානව හිමිකම් නොවේ. එජාපයේ මෙම දෘෂ්ටියට ඇති කැපවීම ක්රියාත්මකව පෙන්නුම් කරනු ලැබුයේ 2001 බලයට පත්වු එජාප රජය විසිනි. එම රජයේ මුඛ්ය සංවර්ධන වැඩපිළිවෙළ හඳුන්වනු ලැබුයේ ‘රීගේනිං ශ්රී ලංකා’ යනුවෙනි. අවසානයේ දී කුමන්ත්රණකාරීව වුවත් 2003 පැවති මැතිවරණයෙන් එජාපය පරාජය වූයේය. එම ආණ්ඩුවට එරෙහිව එදා සටන් පාඨ වූයේ රට විකුණන බවය (ආර්ථිකය වෙනුවෙන් රට කැප කිරීම. සිංහරාජය විකුණන බවය (පරිසරයට ඇති අසංවේදී බව. සීගිරියත් විකුණන බවය (සංස්කෘතියට ඇති අසංවේදී බව*. අපේකම නැතිවී ඇති බවය. අපේකමට, සංස්කෘතියට, සමාජ සාධාරණය වෙනුවට ආර්ථික වර්ධනය ගැන පමණක් අවධාරණය කළ එජාපයට, අහම්බයක් තුළ ගොඩනැගූ යහපාලන ආණ්ඩුව තුළ පවා තමන් කටමැත දෙඩවූ ආර්ථික සංවර්ධනය හෝ ආර්ථික මිනිසා ගොඩ නැගීමට පවා නොහැකි වී ඇති බව මේ වන විටත් ඔප්පු කරමින් සිටී.
එබැවින් එම දෘෂ්ටියේ අසාර්ථකත්වය පිට පිට දෙවරක්ම ඔප්පු කොට තිබේ. ඒ අන් කිසිවකටත් වඩා නව ලිබරල්වාදය තුළ පැවති ආවේණික දෝෂ හේතුවෙනි. එජාපය මෙය තදින් වැළඳගත්තද නව ලිබරල්වාදී මූලධර්ම පදනම් වන ‘වොෂින්ටන් සම්මුතිය’ හඳුන්වාදුන් ලෝක බැංකුවේ නිර්මාතෘවරුන් පවා අද වන විට එය පුස්සක් ලෙස සලකා අතහැර දමා තිබේ. ඒ තුළින් රටවලට උරුම කර දී තිබුණේ අසහනය හා ඉච්ඡුා භංගත්වයයි. එහෙත් එජාපය තවමත් එය අන්ධභක්තිකව වැළඳගෙන එය රාජ්ය පාලනයට මුසුකිරීමේ ප්රතිඵලයක් ලෙස රටේ ආර්ථිකයද ආණ්ඩුවද, ඒ පිටුපස ඇති දේශපාලන බලවේගයද දුර්මුඛ වී තිබේ. එජාපය අද සමාජයට දිස්වන්නේ කේඬෑරි වී ගිය දිරාපත් දර කොටයක් විලසටය. එම පක්ෂයට අනාගත ආණ්ඩුවක් ගොඩනැගීම සඳහා වන වගකීමක් භාරදිය හැක්කේ ද යන්න පිළිබඳව ජනතාවට ඇත්තේ කුකුසකි. මෙම කුකුස 2010 දීද 2015 දීද සමාජය තුළ තිබුණේය. ඒ නිසාම එජාපයට, ජනතාවාදයට බර තබන්නේ යයි පෙනුණු ජනාධිපති අපේක්ෂකයන් තෝරන්නට සිදුවිය. එහෙත් ඔවුන්ගේ භාවිතය ඊට ඉඳුරා වෙනස් විය. ඒ භාවිතය තුළ සෝභිත හිමියන් කේන්ද්ර කොට ගොඩනැගූ චින්තනය සමතලා කොට දැම්මේය. එහි ප්රතිඵලය දැන් අපි අත්විඳිමින් සිටිමු. එදා සෝභිත හිමියන් මගින් නිරූපණය කරනු ලැබුයේ අපේ මහා සංස්කෘතියයි. සෝභිත හිමියන් නොවන්නට එදා ඉදිරිපත් කළ සටන් පාඨයන්ට තිබුණේ වියුක්ත වටිනාකමකි. මානව හිමිකම් පිළිබඳ සංවාදය මෙන්ම රාජ්ය ප්රතිසංස්කරණයට අදාළ කථිකාව ද පිහිටුවිය යුතුව තිබුණේ එකී මහා සංස්කෘතිය පිළිබඳ කථිකාව ඇතුළතය.
එජාපය මනඃකල්පිත ආර්ථික මිනිසකු තනන්ට ගොස් දේශපාලනික මංමුලාවකට පත්වී තිබේ. මේ සියල්ලට හේතුව රටේ ප්රධාන දේශපාලන පක්ෂ දෙකෙන් එකක් වන එජාපය පස්මහ බැලූම් හෙළා හෝ රටට ඔබින දෘෂ්ටියක් ගොඩනැගීමෙහි ලා පෙන්වන අසමත්භාවය යයි මට සිතේ. එය සිදුනොවන තාක් මහින්ද දේශපාලනයට ප්රතිපක්ෂ බලවේගයට අනාගතයක් නොපවතින්නේය යන්න මාගේ විශ්වාසයයි.x