ජූලියන් අසාන්ජ් නම් ඩිජිටල් පුවත්පත්කලාවේදී විසම්මුතිකයා ගැන අනිද්දා පාඨකයන් මේ වනවිට ඇතිතරම් තොරතුරු දන්නවා ඇතැ’යි සිතමි. ඔහු කාගේ කවුද, කළේ මොනවාද, ඔහු සිරගත වී සිටින්නේ මන්ද, ජාත්‍යන්තර අවධානය ඔහුට යොමු වී තිබෙන්නේ ඇයිද යන කාරණා මේ වනවිට හොඳහැටි සාකච්ඡා වී තිබේ. කරුණු කාරණා නොයෙකුත් මානවලින් කොතෙකුත් සාකච්ඡා කොට හෙළිදරව් වී තිබුණත් එක් කේන්ද්‍රීය සිද්ධිවාචක සත්‍යයක් ජූලියන් අසාන්ජ් ප්‍රපංචයත් සමග දැන් ඉතා පැහැදිලි වී තිබේ. එනම් විසිඑක්වැනි සියවසේ ඩිජිටල් යුගයේදී පුවත්පත්කලාවේදයේ ප්‍රමිතීන් සහ ප්‍රතිමාන මුහුණ පා සිටින මහා අනතුරුදායක තත්ත්වයයි.
2012 වසරේ ජුනි මාසයේ සිටම ලන්ඩනයේ ඉක්වදෝර් තානාපති කාර්යාලයේ අවුරුදු හතක් සරණාගතයෙකු ලෙස ජීවත්වූ ජූලියන් අසාන්ජ් 2019 අප්‍රේල් 11 දින ලන්ඩන් පොලීසිය විසින් බලාත්කාරයෙන්ම අත්අඩංගුවට ගනු ලැබ රිමාන්ඞ් භාරයට පත්කරනු ලැබීය.
සතියකට පසුව ඔහු අධිකරණයට ඉදිරිපත් කරනු ලැබ මීට කලින් වතාවක බි්‍රතාන්‍ය අධිකරණයේදී ඇප ලැබූ නඩුවකට පෙනීසිටියේ නැතැ’යි කියමින් අවුරුද්දක සිරදඬුවමකට ඔහු යටත්කරනු ලැබීය. අසාන්ජ්, මුහුණ දී සිටින නීති ගැටලුවල අවසානය එය නොවේ. උසනසකැ්නි (විකිලීක්ස්) නම් සමාජ මාධ්‍ය ප්‍රවෘත්ති ඒජන්සියේ සමනිර්මාතෘ කෙනෙකු වන අසාන්ජ් තම රටට පිටුවහල් කරන්නැ’යි ඉල්ලමින් එක්සත් ජනපද ආණ්ඩුව ද බි්‍රතාන්‍ය අධිකරණයේ නඩුවක් පවරා තිබේ. දැන් එය විභාග වෙමින් පවතී.
පසුගිය මැයි 2දා එම නඩුව විභාගයට ගත්විට ලන්ඩනයේ වෙස්ට්මිනිස්ටර් මහෙස්ත්‍රාත් අධිකරණයට අසාන්ජ් ගෙන ආවේ නැත. ඔහු එහි පෙනී සිටියේ වීඩියෝ තිරයක ආධාරයෙනි. චෝදනා පත්‍රය කියවාදීමෙන් අනතුරුව ඔහු මෙසේ පිළිතුරු දුන්නේය. ‘පුවත්පත්කලාවේ නිරතවීම නිසා පිටුවහල් කිරීමේ තර්ජනයට මා මුහුණ දී සිටිනවා. එහෙත් මා ඊට යටත්වන්නේ නැහැ. මගේ පුවත්පත්කලාවේදය සම්මාන ගණනාවක්ම දිනාගෙන තිබෙනවා. මිනිසුන් බොහෝදෙනෙකු ආරක්‍ෂාකොට තිබෙනවා.’ නඩුවිභාගය මැයි 30 දාට කල් තබා තිබේ.
රහසිගත තොරතුරු ප්‍රසිද්ධ කිරීම සහ ඔත්තු බැලීම පිළිබඳ පනත ඇතුඵව අමෙරිකාවේ ෆෙඩරල් නීති ගණනාවක්ම කඩකිරීම නිසා අවුරුදු දහයක සිරදඬුවමක් ඉල්ලා ඔහුට නඩු පැවරීමට පුළුවන්කම ඇතත් දැනට එක්සත් ජනපදය ඒ සඳහා නඩු පවරා නැත. නඩු පවරා ඇත්තේ හිටපු එක්සත් ජනපද හමුදා ඔත්තු විශ්ලේෂකයෙකු වන චෙල්සි මැනින්ග් සමග එකතු වී ආණ්ඩුවේ පරිගණකවලට ඇතුඵ වී ඒවායෙන් ලබාගත් රහසිගත තොරතුරු ප්‍රසිද්ධ කිරීම නිසාය.
මන්ද කියනවානම්, අමෙරිකානු ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ පළමුවන සංශෝධනය හෙවත් First Amendment යටතේ සහතික කොට තිබෙන භාෂණයේ නිදහස සහ ප්‍රකාශන පළකිරීමේ නිදහස ආරක්‍ෂා කිරීම සඳහා සම්මත කර තිබන වගන්තිය අමෙරිකාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් පිළිගන්නා නිසාය. මීට පෙර 1972 දී වියට්නාමය තුළ අමෙරිකාව සිදුකරන ලද ම්ලෙච්ඡ දරුණු අපරාධ හෙළිදරව් කළ සුප්‍රකට පෙන්ටගන් පත්‍රිකා ප්‍රකාශයට පත්වූ වේලේ ඒවා පළකළ පුවත්පත් කලාවේදීන්ට එරෙහිව පැවරූ නඩුවෙන් එම පුවත්පත්කලාවේදීන් නිදොස්වූයේ ඒ පසුබිම නිසාය.
මේ නඩු ඔප්පු වුවහොත් අසාන්ජ් හා මැනින්ග් යන දෙදෙනා සිරගතවන්නේ සාපරාධි වරදක් කළ සිරකරුවන් ලෙස නොව දේශපාලන සිරකරුවන් වශයෙනි. ඉදින්, මේ වනවිට අමෙරිකාවේ බිහිසුණු ඔත්තුසේවාවේ ක්‍රියාකාරිත්වයට එරෙහිව හඬනගන රැඩිකල් හා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජන කණ්ඩායම් ඊට එරෙහිව ලෝකය පුරාම පෙළගැසී සිටිනවා දැකගත හැකිය.
එක්සත් ජනපදයේ මහා බලගතු අගාධ රාජ්‍යය ජූලියන් අසාන්ජ් මරාගෙන කන්නට තරම් කේන්තියෙන් පසුවන්නේය. ඔහු එම රාජ්‍යයට අයත් රහසිගත ලියවිලි මහ තොගයක් ලෝකය පුරා බෙදා හැරියේය. එම ලියවිලි අතර මිලිටරි වාර්තා සියදහස් ගණනක්, ලොව පුරා සිටින අමෙරිකානු තානාපතිවරුන් සියරටට එවූ රහසිගත කේබල් පණ්වුඩ සියදහස් ගණනක්, ජාත්‍යන්තර වශයෙන් ප්‍රසිද්ධියට පත් සුප්‍රකට අමෙරිකානු වධකඳවුරක් වන ගුවාන්තානාමෝ බොක්කේ පිහිටි මිලිටරි බන්ධනාගාරයට සම්බන්ධ සියදහස් ගණන් රහසිගත වාර්තා (මේ හෙළිදරව්වීමෙන් පසු එම කඳවුරු තාවකාලිකව වසා දමනු ලැබීය), අනෙකුත් රටවල කටයුතු ගැන රහසිගත ලෙස ඔත්තු බැලීම හෙළිදරව් කරන දහස්ගණන් සීඅයිඒ ලේඛන ඒ අතර වෙයි.
යම්හෙයකින් අසාන්ජ් තම රටට පිටුවහල් කරන්නැ’යි ඉල්ලා අමෙරිකාව බි්‍රතාන්‍ය අධිකරණයේ පවරා ඇති නඩුව විභාග කිරීමෙන් පසුව ඔහු අමෙරිකාවට පිටුවහල් කිරීමට තීන්දු වුවහොත්, දැනට අවුරුද්දක සිරදඬුවමක් ගෙවන ජූලියන් අසාන්ජ් අමෙරිකාවේ අධිකරණය ඉදිරියේදී වරදකරුවෙකු වුවහොත්, තවත් අවුරුදු පහක සිරදඬුවමකට යටත්වනු ඇත. දුර්වල සෞඛ්‍ය තත්ත්වයෙන් පසුවන අසාන්ජ් අමෙරිකාවේ සිරගෙයක් තුළ මිය යන්නට වුවද පිළිවන. එවැනි ඉරණමක් ඔහුට අත්වන්නේ නම්, ලෝකයේ තිබෙන බලගතුම අගාධ රාජ්‍යය වන අමෙරිකානු එක්සත් ජනපදයේ මානව අයිතීන් කඩකරන, ජනතාවගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රීය හා සිවිල් අයිතීන් කඩකරන, විමසම්මුතියේ අගය සුන්නද්දූලිකරන, යහපත් ඉදිරිගාමී පුවත්පත්කලාවේදයේ අදීනකම නැතිභංග කරන ප්‍රතිපත්ති තව තවත් ලෝක ප්‍රජාව ඉදිරියේ තහවුරු වනු ඇත.
මීට පෙරාතුව ස්ත්‍රීන් කීපදෙනෙකුට ලිංගික වශයෙන් අඩන්තේට්ටම් කොට ඔවුන් දූෂණය කළේය යන චෝදනාව යටතේ ස්වීඩන ආණ්ඩුව ඔහුට එරෙහිව නඩුවක් පැවරූ නමුත් පසුව එය අතහැර දැමුවේය. එම නඩුව පැවරූ පසු ස්වීඩන අධිකරණය නඩුවට ඉදිරිපත් නොවීමේ වරදට ඔහුට එරෙහිව අත්අඩංගුවට ගැනීමේ යුරෝපීය වරෙන්තුවක් නිකුත් කළ පසු අසාන්ජ් ලන්ඩන් පොලීසියට ඉදිරිපත් වුණේය. ලන්ඩන් පොලිසිය ඔහු අධිකරණයට ඉදිරිපත් කළ විට ඇප ලැබුණු අතර පසුව තමා ස්වීඩනයට පිටුවහල් කරන වරෙන්තුවට එරෙහිව ඔහු ලන්ඩන් අධිකරණයට අභියාචනයක් ඉදිරිපත් කළේය. 2011දී සිය අභියාචනය ලන්ඩන් මහාධිකරණය ප්‍රතික්‍ෂේප කළ බැව් දැනගත් අසාන්ජ් ඊට එරෙහිව බි්‍රතාන්‍ය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට අයැදුම්පතක් ඉදිරිපත් කළේය. අසාන්ජ් තවමත් පසුවන්නේ ලන්ඩන් අධිකරණය නියම කළ කොන්දේසි සහිත ඇප නිදහස පදනමෙන්ය. ඉක්බිත්තෙන්, 2012දී ඔහු ලන්ඩනයේ ඉක්වදෝර තානාපති කාර්යාලයට ගොස් දේශපාලන රැකවරණ පතා සිටියේ ස්වීඩනයට ඔහු පිටුවහල් කිරීම වළක්වනු සදහාය.
ඉක්වදෝරයේ හිටපු ජනාධිපති රෆායෙල් කරේරා ඒ සඳහා ඔහුට අවසරය දුන්නේ ඉක්වදෝර තානාපති කාර්යාලය තුළ රැඳී සිටිනතාක්, ඉක්වදෝර භූමිය තුළ ජීවත්වන තාක්, පමණි. අසාන්ජ්ගේ මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් ආරක්‍ෂා කිරීම සඳහා එසේ කරන බව ඔහු කියා සිටියේය. ඉදින්, අසාන්ජ්ට සිද්ධවූයේ අවුරුදු හතක් තිස්සේ තානාපති කාර්යාලය තුළ රැඳී ඉන්නටය. 2017 අවුරුද්දේ දෙසැම්බර් මාසයේදී ඉක්වදෝර ආණ්ඩුව ඔහුට ඉක්වදෝර පුරවැසිකම ප්‍රදානය කළාය.
එහෙත් 2018 මාර්තුවේදී කරුණු අනෙක් අතට පෙරැළිණ. මැතිවරණයෙන් රෆායෙල් කරේරා පරාජයට පත්වී ලෙනින් මොරෙනෝගේ ආණ්ඩුව බලයට පත් විය. ලන්ඩනයේ පිහිටි ඉක්වදෝර තානාපති කාර්යාලයට ඇතුඵවී එහි සරණාගතයෙකු ලෙස ජීවත්වෙමින් සිටි ජූලියන් අසාන්ජ් බලෙන්ම එළියට ඇදගෙනවිත් සන්නද්ධ රථයක පටවාගෙන රිමාන්ඞ් බාරයට පත්කිරීමට ලන්ඩන් පොලීසියට අවසරදීමට එම ආණ්ඩුව තීරණය කිරීමෙන් සරණාගතයන් පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර නීතිය අමු අමුවේ කඩවූවා පමණක් නොව ලතින් අමෙරිකානු රටවල් තම වසඟයට අමෙරිකාව පත්කරගන්නා තවත් ආකාරයක් ද හෙළිදරව් විය. එය පැහැදිලිවම වර්තමාන ඉක්වදෝර ආණ්ඩුවට ලෝක බැංකුව සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල ලබාදෙන ඩොලර් බිලියන 10 ණය වෙනුවෙන් කරන කෘතගුණ සැලකීමක් බව මේ වනවිට හෙළිදරව් වී තිබේ. ජාත්‍යන්තර සරණාගත නීතිය යටතේ කෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගන්නාවිට ඒ තැනැත්තාට කලින් දැන්විය යුතුය.
එවිට සරණාගතයාට ඊට විරුද්ධව කරුණු දැක්විය හැකිය. ඒ වෙනුවට වර්තමාන ඉක්වදෝර ආණ්ඩුව කළේ තම තානාපති කාර්යාලය තුළ හිඳිමින් වෙනත් රටවල් වෙනුවෙන් ඔත්තු බැලුවාය යන බොරු චෝදනාව අසාන්ජ්ට එරෙහිව ඉදිරිපත් කිරීමය. ජනාධිපති ලෙනින් මොරෙනෝ අසාන්ජ් අත්අඩංගුවට ගත් පසුව කිඹුල් කඳුළු හෙළුවේ ‘වධහිංසාවට භාජනය කොට මරණ දඬුවම නොදෙන රටකට ඔහුව පිටුවහල් කිරීමට පුඵවන්කම ලැබේවා’ යැයි කියමිනි. මීට පෙරාතුව විකිලීක්ස් වාගේම ප්‍රකාශයට පත්වූ පැනමා පත්‍රිකාවල ජනාධිපති මොරෙනෝගේ දූෂිත වත්කම් හා ගනුදෙනු ගැන හෙළිදරව් කොට තිබේ. බලයේ සිටිද්දී ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන පවුල් දේපොල ගොඩගසා ගත් ආකාරයට මොරෙනෝගේ පවුලද ඉක්වදෝරයේ මහා පරිමාණ වෙළඳ ව්‍යාපාරවල හිමිකරුවන් වී සිටිති. ඒ සියල්ල ලෝකයට හෙළිදරව් වූයේ පැනමා පත්‍රිකා නිසාය.
පෙන්ටගනයේ ක්‍රියාකලාපය පිළිබඳ තොරතුරු විකිලීක්ස් හෙළිකළ අවස්ථාවේදී Washington Post, Guardian, Der Spiegel වැනි ජාත්‍යන්තර පුවත්පත් ඒවා දිගට හරහට පළකළමුත් උග්‍ර දක්‍ෂිණාංශික ක්‍ෂුද්‍ර්‍ර-ෆැසිස්ට් ජනාධිපතිවරයෙකු වන ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප් බලයට පත්වීමට විකිලීක්ස් හෙළිදරව් ආධාරවූයේ යැයි කියමින් බොහෝ ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදියෝ අසාන්ජ් සමග අමනාප වූහ. විශේෂයෙන් ඩිමොක්‍රටික් පක්‍ෂයේ ජනාධිපති අපේක්‍ෂිකා හිලරි ක්ලින්ටන් තම පක්‍ෂය තුළදී රැඩිකල් අපේක්‍ෂක බර්නි සැන්ඩර්ස් පරාජය කිරීම සඳහා කළ උපක්‍රම විකිලීක්ස් මගින් හෙළිදරව් විය. හිලරි ක්ලින්ටන්ගේ ඊමේල් ගනුදෙනු 2000ක් පමණ ඊට අයත්විය. ඒවා ලබාගැනීම සඳහා රුසියානු ඔත්තුසේවාව අසාන්ජ්ට උදව් කළා යැයි චෝදනා කැරිණ. රුසියානු ඔත්තුසේවය උදව්කළේ අසාන්ජ්ට නොව ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප්ට යැයි පසුකාලීනව හෙළිදරව් වන්නට පටන් ගති.
මැතිවරණ සමයේදී ට්‍රම්ප් සිය වේදිකාවේදී කීවේ, ‘විකිලීක්ස්ට මම් ආදරෙයි’ කියාය. එහෙත් මෑතකදී ඔහු අත්අඩංගුවට ගත් වේලේ ඔහු කියා සිටියේ ‘විකිලීක්ස් කරන්නේ මොකක්ද? ඒවා මට අයිති නැති වැඩ’ කියාය. අසාන්ජ් තම චෝදනාකරුවන්ට උත්තරදුන්නේ මෙසේ කියමින්ය: ‘අමෙරිකානු මැතිවරණයේ ප්‍රතිඵලවලට බලපෑම් කිරීමට මට කිසිදු පුද්ගලික උවමනාවක් නැහැ. මා කටයුතු කරන්නේ අමෙරිකාවේ ජනාධිපතිවන්නේ කවුද නොවෙන්නේ කවුද යන කාරණාව මත හිඳගෙන නොවේ. විකිලීක්ස් වැඩකටයුතු නිසා ජයග්‍රාහකයා වන්නේ අමෙරිකානු ජනතාව. ඔවුන්ට සිද්ධවන්නේ කුමක්ද කියා දැනගැනීමට වඩා හොඳ ප්‍රවෘත්ති ඉදිරිපත් වෙනවා.’
පුවත්පත්කලාවේදියෙකු හා පරිගණක වැඩසටහන් සම්පාදකයෙකු වන ජූලියන් අසාන්ජ් ජාත්‍යන්තර අවධානයට පාත්‍රවූයේ ජනතාවට ඉදිරිපත් නොකොට රාජ්‍ය යන්ත්‍ර විසින් සඟවන තොරතුරු හෙළිදරව් කරන වෙබ් අඩවියක් වන විකිලීක්ස් ආරම්භ කිරීමත් සමගය.
ඔස්ටේ්‍රලියාවේ ටවුන්ස්හිල් නගරයේදී 1971 දී උපත ලද ජූලියන්, ඩිජිටල් තොරතුරු තාක්‍ෂණය පිළිබඳව තිබෙන හසල දැනුම නිසා රහසිගත තොරතුරු බෙදාහැරීම ගැන පසුව චිරප්‍රසිද්ධියක් ලද්දේය. 2010 දී ඔසපැ සඟරාව ඔහු නම් කළේ ‘එම වසරේ පුරවැසියා’ හැටියටය. තරුණ වියේදී ඔස්ටේ්‍රලියාවේ මෙල්බන් සරසවියේදී ගණිතය හදාරමින් සිටි ජූලියන් උපාධිය අතරමග නතරකර දැමුවේ, ඔස්ටේ්‍රලියාවේ මිලිටරි කටයුතු කිරීම සඳහා සිසුන් සහ ඔවුන්ගේ පරිගණක යොදාගැනීමට විරෝධය පාමින්ය. ජාත්‍යන්තර සම්මාන ගණනාවක්ම දිනාගත් අසාන්ජ් වරෙක එක්සත් ජාතීන්ගේ කමිටුවක් විසින් අධිකාරවාදී තන්ත්‍ර මගින් වින්දිතයෙකු බවට පත්කොට ඇතැයි ද තීරණය කොට ලැබ තිබිණ.
පුවත්පත්කලාවේදීන්ගේ විමර්ශනය කියන්නේ ආණ්ඩුවේ අපචාර අපහරණ ක්‍රියාන්විතවලින් පුරවැසියන්ට ආරක්‍ෂාව ලබාදෙන අංක එකේ ක්‍රියාන්විතයකටය. ශක්තිමත් වාර්තාකරණයට හැමවිටම පාදකවන්නේ පුරවැසියන්ට වැදගත්වන තොරතුරු නිලධර තන්ත්‍රයෙන් රහසිගතව හෝ පිටකරවාගෙන ඒවා ප්‍රසිද්ධියට පත්කිරීමය. ලෝකයේ තිබෙන බොහොමයක් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩු රහසිගත තොරතුරු පුවත්පත් කලාවේදීන්ට ලබාදීම ස්වකීය නිලධර තන්ත්‍රයට තහනම් කර ඇත්තේ ද යම්හෙයකින් එවැනි තොරතුරක් නිලධර තන්ත්‍රය වෙතින් ලැබී ඒවා ප්‍රසිද්ධ කරන පුවත්පත්කලාවේදීන්ට එරෙහිව අවි අමෝරා නොගන්නේ ද මේ නිසාය. අනෙක් අතට, අද දවසේ විද්‍යුත් සන්නිවේදනය ඉතා පහසුවෙන් සොයා බලා හඳුනාගත හැකි නිසා විශේෂ ගවේෂණාත්මක පුවත්පත්කලාවේදීන් හෙවත් ෂබඩැිඑසට්එසඩැ න්‍දමරබ්කසිඑි තමනට ලැබෙන සංවේදී සූක්ෂ්ම ප්‍රවෘත්තිවල මූලාශ්‍රය සඟවාලීම සඳහා ලෙහෙසියෙන් හඹාගොස් හෙළිදරව් කරගැනීමට නොහැකිවන ලෙස විවිධ සන්නිවේදන මාර්ග ගොඩ නගාගෙන තිබේ.
2010 අවුරුද්දේ මාර්තුවේදී එක්සත් ජනපද මිලිටරි ජාලය වන ීෂඡඍභෑඔට කඩාවැදී ඒවා SIPRNETg ගබඩාවේ තැන්පත් කළ පසු අසාන්ජ්/මැනින්ග් දෙදෙනා භාවිත කළ 80c11049faebf441d524fb3c4cd5351c එවැනි හැෂ්ටෑගයකි.
අසාන්ජ් දංගෙඩියට දක්කාගෙන යෑමෙන් කැරෙන්නේ නූතන පුවත්පත් කලාවට සහ වගවීමට අදාළ මූලිකාංගවලට තර්ජනාංගුලිය එසැවීමකි. එක්සත් ජනපද හමුදාවේ ඔත්තු විශ්ලේෂකයෙකු ලෙස කටයුතු කළ චෙල්සි මැනින්ග් සහ ගවේෂණාත්මක පුවත්පත් කලාවේදී ජූලියන් අසාන්ජ් අතර ගොඩනැගී තිබුණු මෙම සම්බන්ධතාව සාපරාධී එකක් ලෙස කුලකගත කිරීම යනු ගවේෂණාත්මක පුවත්පත්කලාව දඬුකඳේ ගැහීමකි. අසාන්ජ් අමෙරිකාවට පිටුවහල් කරන්නැයි ඉල්ලා බි්‍රතාන්‍ය අධිකරණයේ පවරා ඇති පැමිණිල්ලේ වාචකය මෙසේ සඳහන් කරයි: ‘රහසිගත වාර්තා විකිලීක්ස් වෙත අනාවරණය කළ මූලාශ්‍රය වූයේ මැනින්ග්ය යන කාරණාව අසාන්ජ් සහ මැනින්ග් යන දෙදෙනාම සඟවති. හෙළිදරව් කළ තොරතුරු යැවූ පුද්ගලයාගේ නම මකා දමා තිබේ. අසාන්ජ් සහ මැනින්ග් අතර හුවමාරු වු කථා ඛණ්ඩ ඇතුළත් හඬ පට කොටස් ද මකා දමා තිබේ. ඔවුන් ඩ්‍රොප් බොක්ස් එකක විශේෂිත ෆෝල්ඩරයක් පාවිච්චි කොට තිබේ. මේ කාරිය කිරීම සඳහා මැනින්ග් උසිගන්වා ඇත්තේ දිරිගන්වා ඇත්තේ අසාන්ජ්ය.’
ඇත්තෙන්ම ගවේෂණාත්මක පුවත්පත්කලාවේදියෙකු තමාට තොරතුරු සපයන මූලාශ්‍රය ආරක්‍ෂා කරගැනීම සඳහා ගන්නා පියවර සාපරාධි යැයි තර්ක කිරීම වනාහි ගවේෂණාත්මක පුවත්පත් කලාව වැන්නක් රටක තිබිය යුතු නැතැයි කීමය (ශ්‍රී ලංකාවේ ලංකාඊනිව්ස් වැනි සමාජ මාධ්‍ය වෙබ් අඩවිය තහනම් කොට ඇත්තේ ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාධිපතිට අදාළව ගවේෂණාත්මක ප්‍රවෘත්ති වාර්තාකරණයේ යෙදුණු නිසාය යන්න සැබෑවක් වන්නේ මේ පසුබිම තුළය). රහස් තොරතුරු වාර්තාකරණයට වුවද මෙය එකසේ අදාළය. රහස් දේශපාලන/ආරක්‍ෂක/සිවිල් තොරතුරු යනු නිලධාරි රොත්තක් අතේ තිබෙන මහෞෂධයක් නොවේ. ඒවා පුරවැසියන්ගේ ජීවිතවලට බලපාන තොරතුරුය. ඒවා සුදුසු පරිද්දෙන් සුදුසු ප්‍රමාණයට පුරවැසියන් වෙතටද ගලා ආ යුතුය. එසේ නොවුණහොත් සිදුවන්නේ පාස්කු දින විපත වැනි සිදුවීම්ය. අධිකාරවාදී ආණ්ඩු තන්ත්‍ර මාධ්‍ය නිරීක්‍ෂණය වළ දමා ගවේෂණාත්මක පුවත්පත්කලාවේදීන්ට දඬුවම් කිරීමට ඕනෑම වේලාවක දතකට මැදගෙන සිටින බව අමුතුවෙන් පෙන්නා දිය යුතු කාරණාවක් නොවේ.
පෙන්ටගනයේ ප්‍රවෘත්ති අසාන්ජ්ට ලබාදීමේ වරදට චෙල්සි මැනින්ග් අවුරුදු හතක සිරදඬුවමක් වින්ද අතර අන්තිමේදී හිටපු ජනාධිපති බරාක් ඔබාමා ඇය නිදහස් කළේය. ට්‍රම්ප් පරිපාලනය නැවත ඇය සිරභාරයට ගත්තේ මහා ජූරි සභාව ඉදිරියේ ඇය සාක්කි දියයුතු යැයි කියමිනි.
බි්‍රතාන්‍ය සහ එක්සත් ජනපදය අත්සන් කර තිබෙන පිටුවහල් කිරීමේ ගිවිසුමට අනුව චූදිතයාට දෙරටෙන් එක රටකදී වුවද දඬුවම් කිරීමට පුඵවන. වර්තමාන අමෙරිකානු බලධාරීන් වහසිබස් දෙඩුවත්, අසාන්ජ්ට එරෙහිව අලුතින් චෝදනා ගෙන එන්නටද ගිවිසුම යටතේ අමෙරිකාවට පුඵවන්කමක් නැත. ඉදින් මේ කොන්දේසි නිසා පුවත්පත්කලාවේ නීත්‍යනුකූල ක්‍රියාන්විතවලට මරු පහර එල්ල කිරීමේ උත්සාහයන්ට බාධා පමුණුවන්නට බි්‍රතාන්‍යයට පුඵවන. දැනට අසාන්ජ්ට එරෙහිව පවරා ඇති ලිහිල් නඩුව තවත් බැරෑරුම් කරන්නේ නැතැ’යි යන පොරොන්දුව අමෙරිකාව ලබාදෙන්නේ නැත්නම් පිටුවහල් කිරීමට ප්‍රතික්‍ෂේප කිරීමට බි්‍රතාන්‍යයට පුඵවන. අමෙරිකාවේ දැනට බලයට පත් වී සිටින උග්‍ර දක්‍ෂිණාංශික ජනාධිපති ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප් ජනමාධ්‍ය මගින් කරන ඕනෑම ආකාරයේ විචාරාත්මක විමර්ශනවලට ගවේෂණවලට ඉතා තදින්ම විරුද්ධ අයෙකි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වගවීම පිළිබඳව ද ඔහුට වගේවගක් නැත.
‘මේ කාරණාව ඉතා සරලයි’, වරෙක සම්මුඛ සාකච්ඡාවකදී අසාන්ජ් කියා සිටියේය. ‘ජනතාවට කරුණු දැනගැනීමේ අයිතිය තිබෙනවා, ප්‍රශ්න කිරීමේ අයිතිය තිබෙනවා, බලයට අභියෝග කිරීමේ අයිතිය තිබෙනවා. සැබෑ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය රැකෙන්නේ මේ අයිතීන් අභ්‍යාස කරන කොට.’ මේ සරල කාරණාව තේරුම් නොගන්නා තාක් කල් අපේ ශ්‍රී ලාංකීය සමාජය ද ගත කරන්නේ අවනතවීම නමැති හිස් අවකාශයක් රික්තකයක් තුළය. විදග්ධ ස්තරය තුළ වේවා ජනප්‍රිය ස්තරය තුළ වේවා ශ්‍රී ලංකාවේ ජීවත්වන පුරවැසි බහුතරය තමා හාත්පස සිදුවන දෑ ගැන බරපතළ ලෙස ප්‍රශ්න නොඅසනවානම් ඒ බහුතරය ලෙහෙසියෙන්ම අවනත කරගැනීමට, හික්මවාගැනීමට බලාධිකාරයට පුළුවන. ඉදින්, එවිට ඕනෑම දෙයක් සිද්ධවන්නට පු`ඵවන.■
■ රංජිත් පෙරේරා
