ඕනෑම රටක මහමැතිවරණ දේශපාලන වශයෙන් ඉතා වැදගත් සන්ධිස්ථාන වීම සාමන්‍ය දෙයකි. ප්රජාතන්ත්රවාදය පිළිබද දේශපාලන භායට අනුව මහමැතිවරණ වලදී සිදුවන ප‍්‍රධාන ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී කාරයයන් දෙකක් තිබේ. ඉන් පළමුවැන්න තම පාලකයින් තෝරා පත් කර, තමන් පාලනය කිරීම සදහා ඔවුන්ට බලය පැවරීමට මහජනතාවට හැකිවීමයි. ‘ජනවරම’ සහ ‘මහජන කැමැත්ත’ යන සංකල්ප දෙකෙන්ම කියවෙන්නේ මේ කාරණයයි. දෙවැනි කාර්යය නම්, පාලකයින් වීමට මහජනතාවගේ ස්වේච්චා කැමැත්ත ලබා ගැනීම මගින් පාලකයින්ගේ බලයට ‘සුජාතකරණයක්’ හිමි වීමයි. සුජාත බව නැතිව පාලන කාර්යයේ යෙදීමට සාමාන්්‍යයෙන් පාලකයින්ට දුෂකරය.
මේ අනුව පාලකයේද, මහජනතාවද මහමැතිවරණ වලදී ඉතා වැදගත් දේශපාලන කාරයයක යෙදෙති. ඉදිරි කාලයේදි පැවැත්වීමට ඉඩ තිබෙන ජනාධිපතිවරණ සහ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ යන අවස්ථා දෙකම දේශපාලන වශයෙන් වැදගත් වන තවත් විශේෂ හේතුවක් තිබේ. එය ලංකාවට සුවිශේෂ හේතුවකි. එය නම්, විශේෂයෙන් ජනාධිපතිවරණයේ ප‍්‍රතිඵලය, ලංකාවේ දේශපාලනයේ තීරණාත්මක සන්ධිස්ථානය් වීමට නියමිතව තිබීමයි. ලංකාවේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී දේශපාලනයේත්, අණ්ඩුක‍්‍රමයේත් ඉරණම තීරණය කිරීමට ඉදිරියේදි ජනාධිපතිවරණය සමත් වනු ඇත. එය වනාහි ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදි සහ නිර්-ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී අධිකාරිවාදී බලවේග අතර, තියුනු සහ මුහුණට මහුණලා කෙරෙන සටනක් වන තත්ත්වයට දැනටම පත් වී ඇත.
මෙම තත්වයට ප‍්‍රධාන හේතුව, යුද හමුදා සහ නිර්ලිබරල් බසුබිමකින් පැමිණ ඇති ගොඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතා ලංකාවේ, විශේෂයෙන් සිංහල-බෞද්ධ ජනතාවගේ, ගැලවුම්කාරයා ලෙස, පැහැදිලිවම ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවිරෝදී සටන් පාඨ සහා වැඩ පිළිවෙතක් ඉදිරියට දමාගෙන මතුවීමයි. ඔහ පසු පස සිටින්නේද විශාමික හමුදා නිලධාරීන් සහ විශාල ව්‍යාපාරිකයින්ගෙන් සමන් විත, නිර්-ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදි බලහවුලකි. දැනට පැතිරෙන ආරංචි අනුව, ඔහු, ශ‍්‍රී ලංකා පොදු ජන පාක්‍ෂයේ නිල අපේක්‍ෂකයා වීමටද බොහෝ දුරට ඉඩකඩ තිබේ.
අධිකාරවාදී මතවාදය
ගොඨාභය රාජපක්‍ෂගේ අලූත් දේශපාලන මතවාදයේ ප‍්‍රධාන අංග දෙකක් තිබේ. පළමුවැන්න, ලංකාවේ ආනාගත දේශපාලන සහා ආර්ථික ස්ථායීතාවටත්, සංවර්ධනයටත් දැන් අවශ්‍යවී තිබෙන්නේ, දුර්වල ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී පාලකයින් තොර ආණ්ඩු නොව, ශක්තිමත් පාලකයෙකු සහ ශක්තිමත් ආණ්ඩුවකි යන්නයි. මෙය ලෝකයේ බොහෝ ඒකාධිපති සහා අධිකාරවාදී පාලකයින් බලයට පත්කරවීමේදී භාවිත කර තිබෙන සටන්පඨයකි. එය වෙනම සාකච්ඡුාවට සහා විචාරයට ලක්විය යුතු මාතෟකාවකි.
ඔහුගේ මතවාදයේ දෙවැනි අංශයේ, ලංකාවට ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවායෙත්, ඒ සමග එන පුරවැසි නිදහස සහා මානව අයිතිවාසිකම් අවශ්‍ය නැත යන්නයි. ඒ මූලධර්මවලට පදනම්වන ලිබරල්වාදය යල්පැනගිය මතවාදයක් බවට ඔහු දේශනා කරයි. මෙයද පසුගිය සියවස පුරා ඒකාධිපති පලකයිනුත්, ඔවුන්ගේ න්‍යායාචාර්ය වරුන් ඉදිරියට දමා තිබෙන යල්පැනගිය සහා විනාශකාරී දේශපාන ඉගැන්වීයකි. එයද විචාරාත්මක සකච්ඡුාවකට පාත‍්‍ර කළ යුතු තේමාවකි. මන්දයත් නිදහසද? සංවර්ධනයද? සහ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයද? දේශපාලන ස්ථාවරත්වයද? යන දිත්ව-තොරාගැනීම් ඡුන්ද දායකයින්ට ඉදිරිපත් කරමින් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී මැතිවරණ මාධයෙන් බලයට පැමිනීම, ඒකාධිපතිවාදීන්ගේ සුපුරුදු උපක‍්‍රමයක් වී ඇති නිසාය. ගොඨාබය රාජපක්‍ෂ සහ ඔවුගේ කණ්ඩායම සුදානම් වෙමින් සිටින්නේද, ප්රජාතන්ත්රවාදය විනාශ කිරේමේ ‘වරම’ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී මාධ්‍යයක්වන ජනාධිපතිවරණය වෙතින් ලබා ගැනීමට තැත් කිරීමයි.
ද්‍රැවීකරණය
මේ පසුබිමතුල ඉදිරි ජනාධිපතිවරණයට, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ, පොහොට්ටු පක්‍ෂයේ අපේක්‍ෂකයා ලෙස ඉදිරිපත් වන්නේ නම්, ඒ මගින් ලංකාවේ දේශපාලන බලවේග අතරත්, දේශපාලන බලතුලනයේත් ද්‍රැවීගතවීමක් ඇතිවීම අනිවාර්ය වනු ඇත. එම ද්‍රැවීගත වීම සිදුවනු ඇත්තේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ද්‍රැවීගත වීමට මහින්ද රාජපක්‍ෂ නායකත්වය දෙන පොහොට්ටු පක්‍ෂයත්, සිරිසේන ජනාධිපතිතුමා නායකත්වය දෙන ශි‍්‍රලනිපයත්, එම පක්‍ෂ දෙක වටේ භ‍්‍රමනය වන කුඩා දේශපාලන කණ්ඩායම්ද මෙම ද්‍රැවීකරණයට සහ බෙදීමට පාත‍්‍රවීමට හොදම ඉඩ තිබේ. ශි‍්‍රලනිපයේත්, පොදුජන පක්‍ෂයේත් ඒවාට සම්බන්ධ වාමාංශික ප‍්‍රත්වයක් සහිත කුඩා කණඩායම් වලත් සිටින කොටස් වලට, ලංකාවේ අධිකාරවාදී-ඒකාධිපතිවාදී දේශපාලන ප‍්‍රතිවිප්වයට හවුල් කරුවන් වීම දුෂකර වනු ඇත. ප්රජාතන්ත්රවාදය යනු අත්මාර්ථවාදයට වඩා දුබල දේශපාලන වටිනාකමක් සහ ඉලක්කයක්ය යන අවබෝධය මේ බලවේග අතරද මතුවීමට ඉඩකඩ නැතුවාම නොවේ. අභියොගය මේ අතර ජනාධිපතිවරණය ආසන්න වන විට මතු වන අප රටේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී බලවේග විශාල අභියෝගයකට මුහුණ දෙනු ඇත. එම අභියෝගය කේද්‍රගතවනු ඇත්තේ, සියළු ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී බලවේග එකතු කරන පොදු සහ පුළුල් සන්ධානයක් 2019 දීද ගොඩනැගිය හැකිද යන ප‍්‍රශ්ණය වටාය. 2014දී ඔක්තෝබර් මාසයේ සිට, මහින්ද රාජපක්‍ෂ ජානාධිපතිවරයා පරාජය කිරීමට පෙළගැසී, බළමුළු ගැන්වුණේ එවැනි පුළුල් පෙරමුණකි. එම පෙරමුණ දැන් බදී විසිරි ගොසිනි. එම පෙරමුණේ ඉදිරියෙන් සිටි මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන මහතා සහ රනිල් වික‍්‍රමසිංහ මහතාත් සිහි විමි. දේශපාලන සහ සිවිල් බලවේගත් එම පෙරමුණ අරක්‍ෂා කරමින් සහා පොෂණය කරමින් පවත්වාගෙන යාමට අසමත් වූහ. මෛත‍්‍රී කළේ සිය දේශපාලන එදිරිවාදීන් යලි වැළ`ද ගැනීමයි. කැඞී විසිරි ඇති එම පුළුල් පෙරමුන යලි ඒ ආකාරයෙන්ම ගොඩ නිගිය නොහැක. එම පෙරමුණ ගොඩ නැගීමේ දේශපාලන ක‍්‍රියාවලියේ ප‍්‍රධාන පුද්ගල බලවේගය වූ මාදුලූවාවේ හිමිගෙන් නියෝජනය වූ පුද්ගල සාධයද අද නැත.
පුළුල් පෙරමුණක්
එහෙත්, ප්රජාතන්ත්රවාදය ආරක්‍ෂකරමින්, ලංකාව තනි පුද්ගල ඒකාධිපති පාලන තන්ත‍්‍රයකට ඇද වැටීමේ අනතුර වැළැක්වීමේ එකම මග වන්නේද, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී පුළුල් පෙරමුණක් යලි ගොඩ නැගීමයි. එම අනතුර වැළැක්වීමට තනි දේශපාලන පක්‍ෂයකට නොහැකිය. එක්සත් ජාතික පෙරමුණ, ටී. එන්. ඒ, ජවිපේ සහ වාමාන්ශික බලවේගත්, කුඩා සුවාදීන පක්‍ෂත්, සිවිල් සමාජ බලවේගත් ඇතුලූ 2014-2015 මතුවු පුළුල් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී සන්ධානයේ සිටි සියලූ බලවේග සහ පුද්ගලයන්ට අද බැරූරුම් ලෙස සිතා බැලීමට සිදුවී තිබෙන්නේ මේ ප‍්‍රහෙලිකාවයි. පසුගිය අවුරුදු හතර තුළ සිදුවු තම සයලූ අසාර්ථකතා නොතකා, දේශපාලන වශයෙන්ද, පුනරුජ්ජීවනයක් ලැබීමට, වෙන කාටවත් වඩා එක්සත් ජාතික පෙරමුණට සහ එහි නායකත්වයට අද විශාල වගකීමක් තිබේ. එවැනි ප්රජාතන්ත්රවාදය රැුක ගැනීමේ අරගලයට සම්බන්ධවීමට එ.ජා. පෙරමුණ් නායකත්වයට බල කිරීමට ටී.එන්.ඒ, ජවිපේ සහ සිවිල් සමාජ බලවේග වලට අලූත් වගකීමක්ද පැවරී තිබේ. මේ සියළු බලවේග අතර, පුළුල් ශක්තිමත් සහ නව සංවාදයක් ගොඩ නැගීමේ සාකච්ඡුා වහා ඇරඹිය යුතුය.
ශක්තිමත් අධිකාරිවාදී හවුල් සමග සටන් කිරීමට නම් ශක්තිමත් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී හවුලක්ද ගොඩනැගිය යුතුව තිබේ. මෙය වනාහී ලංකවේ දේශපාලන න්‍යායපත‍්‍රයේ, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී බලවේග ඉදිරිපිට අද දින තිබෙන හදිසි සහා එකම අයිතමයයි.
මෙවැනි අලූත් සාකච්ඡුාවක න්‍යාය පත‍්‍රය කුමක් විය යුතුද? කෙටි කාලීන සහා දීර්ඝකාලීන අරමුනු මොනවා විය යුතුද? නව වැඩපැළවෙලේ මූලින අංග මොනවා විය යුතුද, සහ ඒවා සකස් කිරීමේදි 2015-2018 වසරවල අය දුටු නිෂේධනීය අත්දැකීම් වලින් උගත යුතු පඩම් මොනවා? එම වැරදි යලි සිදු නොවීමට යෙදිය යුතු දේශපාලන පිළියම් මොනවාද? යන පශ්ණද මෙම සිතා බැලීමවල ප‍්‍රධාන තේමා වියි.
