මාතර ශාන්ත තෝමස් විද්යාලයේ සිසුන් සිව්දෙනෙක්ව මත්පැන් පානය කළ බව චෝදනා කරමින් පාසැලෙන් අස්කිරීමට එම විද්යාලයේ විදුහල්පති ඩබ්ලිව්.බී. පියතිස්ස මහතා කටයුතු කර තිබුණි. අධ්යාපන අමාත්යාංශය විසින් ඒ පිළිබඳව පරීක්ෂණයක් සිදුකොට සිසුන්ව නැවත පාසැලට බඳවාගන්නා ලෙස නියෝග කර තිබුණද, විදුහල්පතිවරයා එම නියෝගය පිළිනොගෙන කටයුතු කරමින් සිටියි. දැනටමත් මාස හයකට ආසන්න කාලයත් තිස්සේ එම සිසුන්ගේ පාසැල් ජීවිතය නතර වී තිබෙන්නේය. එක් සිසුවෙකුගේ මවක් වන ඊ.එල්.පී. සඳමාලි මහත්මිය එම සිදුවීම විස්තර කළේ මෙසේය.
‘මේ සිද්ධිය වුනේ සැප්තැම්බර් 26 සිකුරාදා. එදා පාසැලේ දෙවෙනි පීරියඞ් එකේදි අපේ ළමයි පංතිය ඇතුලේ මත්පැනි බීලා හිටපු බවට විදුහල්පතිවරයා චෝදනා කරනවා. ඒත් ඒ චෝදනාව කළේ සැප්තැම්බර් 26 වැනිදා නෙවෙයි. ඉන් දවස් 3කට පස්සේ. සැප්තැම්බර් 29 වැනිදා. මගේ සැමියාට එදා ඇමතුමක් දීලා ඉස්කෝලෙට ගෙන්වලා තිබුණා. ළමයි 4 දෙනෙක් මත්පැන් පානය කරපු බව මහත්තයාට කියලා තිබුණා. ඒත් ඒ අය මත්පැන් පානය කරනවා දැක්කේ කවුදැයි කියලා නැහැ. විදුහල්පතිවරයා ළමයි හතරදෙනාට චෝදනා කරන්නේ පන්තියේ වෙනත් ළමයෙකුගේ තාත්තා කෙනෙක් කෝල් කරපු බව එදා කියලා තිබුණා. පස්සේ කියලා තිබුණා ගුරුවරු කිහිපදෙනෙකෙුත් ළමයින් මත්පැන් පානය කරපු බව දැක්කාලූ. ඒත් දෙවැනි පීරියඞ් එකේදී ළමයි මත්පැන් බිව්ව බව ගුරුවරු දැක්කානම් පාසැල ඇරෙන තෙක් ඒ ගැන ප්රශ්ණ නොකර, අපට දැනුම් නොදී දවසේම ළමයි පන්තියේ හිටියේ කොහොමද කියන ප්රශ්ණය තියෙනවා. ඒ වෙලාවේ පාසැලේ විනයභාර ගුරුවරයායි, විදුහල්පතිවරයායි ළමයාට බීපු බව පිළිගන්න කියලා බල කරලා තියෙනවා. ඒත් පුතා ඒක පිලිගත්තේ නැහැ.’
කෙසේ හෝ ඒ සිදුවීමෙන් පසුව මත්පැන් පානය කළ බව චෝදනා කරමින් සිසුන් 4 දෙනෙක්ව පාසැලෙන් ඉවත් කිරීමට විදුහල්පතිවරයා කටයුතු කර තිබුණි. දරුවන්ට සුදුසු දඬුවම් ලබාදී පාසැලට ඇතුලත් කරදෙන ලෙස මාපියන් ඉල්ලූවද, එය ප්රතික්ෂේප කර තිබුණි. මාසයකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ දරුවන්ව පාසැලට ඇතුලත් කර නොතිබුණු අතර නොවැම්බර් 12 වැනිදා වාර විභාගය ආරම්භ වී තිබුණි. දරුවන්ට විභාගයට මුහුණදීමටද ඉඩ ලබාදී තිබුණි. නොවැම්බර් 14 වැනිදා තැපැල් මාර්ගයෙන් එම සිසුන්ට අස්වීමේ ලිපි යැවීමට විදුහල්පතිවරයා කටයුතු කර තිබුණි.
ඉන්පසුව මෙම මාපියන් විසින් අධ්යාපන අමාත්යාංශය, ශ්රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාව, පොලීසිය ආදී ආයතන රැුසකට පැමිණිලි කර තිබුණි. 2018 නොවැම්බර් 24 වැනිදා එච්.ආර්.සී. / එන්.සී. / 269 / 18 / 9 අංකය යටතේ මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාවේ පැමිණිල්ල සිදුකර තිබුණි. අධ්යාපන අමාත්යාංශය වෙත කළ පැමිණිල්ල ඊ.ඞී. / 1 / 68 / එන්.ඒ. / 30 යන අංකය යටතේ සිදුකර තිබුණි.
අධ්යාපන අමාත්යාංශය වෙත කළ පැමිණිල්ල අනුව අමාත්යාංශයේ විනය විමර්ශණ ඒකකය විසින් පරීක්ෂණයක් සිදුකොට මෙම දරුවන්ව පාසැලට බඳවාගත යුතු බව නියෝග කර තිබුණි. එසේ වුව මේ වනතෙක් දරුවන්ව පාසැලට බඳවාගැනීමට ශාන්ත තෝමස් විදුහල්පති ඩබ්ලිව්.බී. පියතිස්ස මහතා කටයුතු කර නැත.
දරුවන් සිව්දෙනාව පාසැලට යළි ඇතුලත් කිරීමට මාපියන් පාසැලට යෑමට සූදානමින් සිට ඇත. විදුහල්පතිවරයා විසින් එදින පාසැලට එන ලෙස දැනුම් දුන් බව මාපියන් කියන්නේය. එහෙත් මාර්තු 19 වැනිදා මාපියන් පාසැලට යද්දී, ඔවුන්ගේ දරුවන්ව පාසැලට නොගන්නා ලෙස ඉල්ලමින් පාසැල ඉදිරිපිට මාපියන් පිරිසක් විසින් උද්ඝෝෂණයක් සංවිධානය කර තිබී ඇත. පීඩාවට පත්වූ මාපියන් චෝදනා කරන්නේ මෙම උද්ඝෝෂණය විදුහල්පතිවරයා විසින්ම සංවිධානය කරවූ එකක් බවය. මාපියන්ට පාසැලට ඇතුළුවිය නොහැකි ලෙස ගේට්ටු අගුලූ දමා තිබුණු බවත්, ඒ නිසා දරුවන් සමඟ මාපියන්ට ගේට්ටුවෙන් පිටත එළියේ ඉන්නට සිදුවූ බවත් ඔවුන් කියයි.
‘විදුහල්පතිවරයා අපට චෝදනා කරනවා දේශපාලඥයන්ගේ බලපෑම මත පැමිණිල්ලේ තීන්දුව අපට ඕනෑ විදියට වෙනස් කරගත්තා කියලා. ඒ චෝදනාවම ළමයින්ව බඳවාගැනීමට විරුද්ධව උද්ඝෝෂණය කරපු අයත් කියනවා.’ මාපියන් එසේ කියයි.
අනිද්දා සමඟ අදහස් දැක්වූ අජිත් අනුර කුමාර, කේ.පී. නිශාන්ත, ඊ.එල්.පී. සඳමාලි යන පීඩාවට පත් මාපියන් විසින් පවසා තිබුණේ මේ සිදුවීමේදී තමන්ගේ දරුවන් මත්පැන් පානය කර නොසිටි බවය. විදුහල්පතිවරයාගේ පැත්තෙන් කියන්නේ දරුවන් මත්පැන් පානය කර සිටි බවය. එහෙත් අපට ඇති පැනය දරුවන් මත්පැන් පානය කළාද නැද්ද යන්න නොවේ. වයස අවුරුදු 14ක දරුවෙකු මත්පැන් පානය කර තිබුණද එතැනින් එහා පාසැල් අධ්යාපනය නැවැත්වීමට තරම් එය බරපතල වරදක් නොවන බව පැහැදිළි කාරණයකි. සිසුවා විසින් බරපතළ අපරාධයක් සිදුකර නොමැත.
මේ දරුවන්ව පාසැලෙන් ඉවත්කිරිම හුදෙකලා සිද්ධියක් නොවේ. ඒ නිසා මේ සිදුවීමෙනුත් එහා ගොස් කතා කළ යුතුය. බොහෝ ජනප්රිය පාසැල්වල මෙලෙස චෝදනා ලබන දරුවන්ට ප්රසිද්ධියේ අපහසුතාවයට පත්කරමින් පාසැලෙන් ඉවත්කිරීමේ අවස්ථා නිතර වාර්තා වෙයි. මෙවැනි අත්දැකීමකට මුහුණදීමෙන් පසුව දරුවන්ගේ ජීවිත සම්පූර්ණයෙන්ම විනාශ වීමේ ඉඩකඩක් පවතින්නේය. මෙවැනිිවැරදි’ යැයි සම්මත ක්රියාවක් කිරීම පිළිබඳව චෝදනා ලත් දරුවෙක් නැවත එම ක්රියාව සිදු නොකරන තත්වයට පත් කිරීමට තරම් නිර්මාණශීලී නොවන උදාසීන ගුරුවරුන් නිසා, කිසිදා නොසිතූ ලෙස සිසුන්ගේ ජීවිත විනාශ වන්නේය. නව යොවුන් වියේ සිසුවෙක් තම වයස සමඟ හටගන්නා කුතුහලය නිසා මත්පැන්, දුම්වැටි පානය කිරීම පමණක් නොව, වෙනත් බොහෝ දේ අත්හදා බැලීමේ ඉඩක් ඇති බව සැබෑය. එවැනි සිසුන් සමඟ සමීපව ගණුදෙනු කරමින්, ඔවුන්ගේ වයසට ගැලපෙන ලෙස උපදෙස් ලබාදීම ගුරුවරුන්ගේ වගකීමකි. ඒ වගකීමෙන් පලායන විදුහල්පතිවරුන්ට හා ගුරුවරුන්ට මහජන බදු මුදලින් වැටුප් ගෙවන්නේ කුමකටදැයි අප විමසිය යුතුය. එවැනි චෝදනාවක් ලත් සිසුවෙක්ව සියළු පාසැල්වලින් ප්රතික්ෂේප කළොත් ඒ සිසුන් ඉගෙනගන්නේ කොහේදැයි විමසිය යුතුය. එවැනි චෝදනාවක් ලැබීමෙන් පසුව සිසුවෙකුට ඉගෙනගැනීමේ අයිතිය අහිමිවන්නේදැයි විමසිය යුතුය.
‘අපේ පුතා මේ කාලය ඇතුලේ සෑහෙන මානසිකව වැටුණා. පුතාව දොස්තර කෙනෙකුටත් පෙන්වුවා. දොස්තර මහතා කිව්වා දරුවාව එක්කෝ මේ ප්රදේශයකින් එක්කාගෙන යන්න, නැත්නම් වෙන පාසැලකට දාන්න කියලා. ඉන්පස්සෙ අපි දරුවාව ගමේ තියෙන පොඩි පාසැලකට දැම්මා.’ සඳමාලි මහත්මිය කියන්නේය. කෙසේ වෙතත් වෙනත් පාසැලකට යන දරුවාට අහවල් පාසැලේදී මත්පැන් බී හසුවූ සිසුවෙක්ය යන කළු පැල්ලම සමඟ ගණුදෙනු කරන්නට සිදුවෙන බව පැහැදිළිය. නව පාසැලේ මිතුරන්ද, ගුරුවරුන්ද දරුවා සමඟ ගණුදෙනු කරන්නේ පෙර සිදුවීම මත පදනම් වෙමින්ය.
‘දැන් ළමයාව පෞද්ගලික පන්තියකටවත් යවන්න බැහැ. අනෙක් ළමයි බේබද්දෝ කියලා විහිළු කරනවා. මේ සිද්ධිය නිසා ළමයාගේ අනාගතය අඳුරු වේවි කියලා අපට බයක් තියෙනවා.’ එක් සිසුවෙකුගේ පියා වන නිශාන්ත මහතා එසේ කියන්නේය. මේ සිසුන් සිව්දෙනාට මුහුණදෙන්නට සිදුව තිබෙන මෙම අත්දැකීම් මත ඔවුන්ගේ සම්පූර්ණ අනාගතයම තීරණය වීමේ ඉඩක් පවතින්නේය.
ලංකා ගුරු සංගමයේ ප්රධාන ලේකම් ජෝසෆ් ස්ටාලින් මහතා සිදුවීම ගැන මෙසේ අදහස් දැක්වීය.ිමේ සිද්ධියේදී මූලික විමර්ශනයකින් තහවුරු වුණ දෙයක් තමයි ළමයෙක්ව ඉස්කෝලෙකින් අයින් කරනවානම් කලාප අධ්යාපන අධ්යක්ෂගෙක් අනුමැතිය ඕනෑ වුණත්, මේ විදුහල්පතිවරයා කිසිම කෙනෙකුගේ අනුමැතියක් නැතිව ළමයින්ව පාසැලෙන් ඉවත් කරලා තියෙන බව. අස්වීම් සහතිකයත් ගෙදරට තැපැල් කරලා යවලා තිබුණා. ඒකත් නීතිවිරෝධී ක්රියාවක්. අනෙක් පැත්තෙන් මේ දරුවන්ට වාර විභාගය ලියන්න ඉඩ දීලාත් නැහැ. අධ්යාපන අමාත්යාංශය විසින් මේ සිදුවීමට අදාල විමර්ශණය අවසන් කරන්නට මාස තුනක් ගතකරලා තියෙනවා. 2018 සැප්තැම්බර් වල සිදුවීමක් ගැන විමර්ශණයක් කරන්නට ඊළඟ අවුරුද්දේ මාර්තු මාසය දක්වා කාලය ගතවෙනවා. මෙවැනි පරීක්ෂණයකට අධ්යාපන අමාත්යාංශයට මෙතරම් කාලයක් ගතවීම බරපතල ප්රශ්ණයක්. මේ ප්රමාදය නිසා දරුවන් පාසැලක් නැතිව රස්තියාදු වෙනවා. දරුවන් ගැන මේ තරම් කතාකරන අතරේ මෙලෙස ළමයින්ට පාසැලක් නැතිව එළියේ තැබීම වැරදියි.’
මාතර ශාන්ත තෝමස් විද්යාලයේ විදුහල්පති ඩබ්ලිව්.බී. පියතිස්ස මහතා මාධ්ය වෙත අදහස් දැක්වීම ප්රතික්ෂේප කළේය.ිමාධ්ය එක්ක විස්තර කතාකරන්නෙ නැහැ. ඒකට අපට අවසරයක් නැහැ. අධ්යාපන අමාත්යාංශයෙන්ම විස්තර අහගන්න. මම අධ්යාපන අමාත්යාංශ ලේකම්තුමාට වාර්තාවක් යවලා තියෙන්නේ.’ ඔහු එසේ පැවසීය.
පසුගිය කාලසීමාව පාසැල් දරුවන් හා ගුරුවරුන් අතර සම්බන්ධය පිළිබඳව දීර්ඝ සංවාදයක් ඇතිවූ කාලයකි. ළමයින් සමඟ ගුරුවරයෙකු කටයුතු කළයුත්තේ කෙසේදැයි පුළුල් සංවාදයක් ඇතිකරගැනීමට පසුබිම සැපයූ කාලයකි. එයට අදාල සිදුවීම් හා අදහස් දැක්වීම් රැුසක් පසුගිය කාලසීමාව තුළ සිදුවිය. එහෙත් එම සංවාද ඉදිරියට ගෙනගොස්, ලංකාවේ පාසැල් අධ්යාපනයෙහි ප්රමිතිය ඉහළ දැමීමට තරම් වත්මන් අධ්යාපන අමාත්යාංශයට හෝ ආණ්ඩුවට උනන්දුවක් ඇති බව නොපෙනේ. පාසැල් සිසුන්ට ඉහළම භෞතික පහසුකම් ලබාදීම මිස පාසැල් අධ්යාපනය පිළිබඳ ආකල්ප වෙනස් කිරීමේ වුවමනාවක් අධ්යාපන අමාත්යාංශයට ඇති බව පෙනෙන්නේ නැති බව ලියා තැබිය යුතුය.