සුරක්ෂා දැන්වීම් යහපාලනයට පිටින්

අනුරංග ජයසිංහ

ලංකාවේ සිසුන් මිලියන 4.5කට ආණ්ඩුවෙන් රක්ෂණාවරණයක් ලබාදීම යහපත් යෝජනාවකි. එහෙතේඑ රක්ෂණාවරණයට ලංකාවේ දේශපාලන නායකයන්ට පුරුදු යහපාලන විරෝධී ක‍්‍රමය ආදේශ වීම ගැටලූවකි. සුරක්ෂා රක්ෂණාවරණය පිළිබඳව අධ්‍යාපන ඇමති අකිල විරාජ් කාරියවසම් ඇතුලූ නායකයන් විසින් ගත් යහපාලන විරෝධී තීරණ අනිද්දා කාලයක් තිස්සේ කතා කර තිබේ.

මේ වෙද්දී නිකුත් කර ඇති 2017 වර්ෂයට අදාල විගණකාධිපති වාර්තාව විසින්ද සුරක්ෂා රක්ෂණය ක‍්‍රියාත්මක කිරීමේදී යහපාලන විරෝධී තීන්දු ගැනීම නිසා ඇතිව තිබුණු ගැටළු රැුසක් පෙන්වාදී ඇත.

අවුරුදු 5 සිට 19 දක්වා වයස් කාණ්ඩයේ පසුවන මිලියන 4.5 ක් වූ පාසැල් දරුවන් සඳහා සෑම දරුවෙකුටම රුපියල් ලක්ෂ 2ක් බැගින් රක්ෂණාවරණයක් ලබාදීම සුරක්ෂා රක්ෂණයේ අරමුණ වී තිබුණි. 2017 සැප්තැම්බර් 07 වැනිදා වසරක කාලයක් සඳහා සුරක්ෂා රක්ෂණයට අදාල ගිවිසුම අත්සන් තබා තිබුණි.

පාසැල් දරුවන් මිලියන 4.5ක් සඳහා රක්ෂණාවරණය සලසා තිබුණු නමුත් විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවට අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය විසින් ඉදිරිපත් කර තිබුණු තොරතුරු අනුව 2017 නොවැම්බර් සිට 2018 ජුනි වනවිට රක්ෂණ හිමිකම් ඉල්ලීම් ලැබී තිබුණේ 19 017ක් පමණි. එයින් 15 213 ක් සඳහා ප‍්‍රතිලාභ වශයෙන් රුපියල් මිලියන 163ක් ගෙවා තිබුණි. මේ වසරකින් තුනෙන් එකක් හෙවත් මාස අටක කාලයක් සඳහාය. ඉතිරි මාස අට තුළ දැවැන්ත වෙනසක් සිදුව ඇතැයි කල්පනා කළ නොහැකිය.

ප‍්‍රතිලාභ ලැබූ සිසුන් ප‍්‍රමාණය විශාල සංඛ්‍යාවක් බව බැලූ බැල්මට දැකගත හැකිය. එහෙත් රක්ෂණාවරණය සිසුන් මිලියන 4.5 ක් වෙනුවෙන් වීමත් රුපියල් මිලියන 2700 ක වාරිකයක් ගෙවීමත් සමඟ සලකා බලද්දී මෙන්ම ප‍්‍රතිලාභ ලබාගත හැකිව තිබුණු සිසුන් ප‍්‍රමාණය සමඟ සලකා බලද්දී එය ඉතා අඩු ප‍්‍රමාණයකි.

මාපියන්ව හා සිසුන්ව දැනුම්වත් කිරීමේ කටයුතුවක අඩුපාඩු මෙන්ම වෙනත් පරිපාලන ගැටලූද මෙයට හේතුවී තිබේ.

පරිපාලන අවුලකට උදාහරණයක් ලෙස, ගිවිසුම අනුව සෑම ශිෂ්‍යයෙකුටම සුරක්ෂා සිසු රක්ෂණ කාඞ්පත් ලබාදීමට නියමිතව තිබුණි. එහෙත් ඒ අනුව කටයුතු කර තිබුණේ නැත. ඒ නිසා වෛද්‍ය උපදේශකවරයෙක් හෝ විශේෂඥ වෛද්‍යවරයෙකුගේ ගාස්තුවලින් 20%ක් හා නේවාසික රෝහල් ගාස්තුවලින් 20%ක් අය කරගැනීමට නොහැකි වී තිබුණි. කාඞ්පත නැති නිසා හදිසියේ ප‍්‍රතිලාභ ලබන්නටද අවස්ථාව අහිමි වී තිබුණි.

අනෙක් අඩුපාඩුව ප‍්‍රචාරණයයි. පාසැල් සිසුන්ව හා මාපියන්ව දැනුම්වත් කිරීම් සිදුවුණද එය ප‍්‍රමාණවත් මට්ටමේ නොවීම නිසා රක්ෂණ ඉල්ලීම් ප‍්‍රමාණය ඉතාම අවම මට්ටමක තිබී ඇතැයි විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුවද කියයි. වසරක කාලයකට රක්ෂණ සංස්ථාවට අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය විසින් රුපියල් මිලියන 2700ක් ගෙවා තිබුණද මාස අටක කාලයක් තුළ ප‍්‍රතිලාභ සඳහා රුපියල් මිලියන 163ක් පමණක් ගෙවා තිබීම සුරක්ෂා රක්ෂණයේ සැබෑ අරමුණු ඉටු වීමක් ලෙස සැලකිය නොහැක.

අනෙක් ප‍්‍රශ්ණය වී තිබුණේ ප‍්‍රචාරණ කටයුතු යහපාලන ප‍්‍රතිපත්තිවලට අනුකූල නොවීම නිසා සිදුවූ ප‍්‍රමාදයයි. ප‍්‍රසම්පාදන චක‍්‍රලේඛවලට පිටින් ගොස් පෞද්ගලික සමාගම් වෙත ප‍්‍රචාරණ කටයුතු බාරදී තිබුණි. ප‍්‍රසම්පාදන කමිටුවේ අනුමැතිය නැතිව පුවත්පත් 10කට හා නියෝජිත ආයතන 4කට මිල කැඳවුම් ලිපි යවා තිබුණි. ගෘප් එම් මීඩියා නම් පෞද්ගලික ආයතනයට රුපියයල් මිලියන 4.23ක මුදලකට එය පවරා තිබුණි. ඊට අමතරව ගුවන් විදුලි ප‍්‍රචාරණ කටයුතු වෙනුවෙන් ගෘප් එම්. මීඩියා නම් ආයතනයටම රුපියල් මිලියන 6.83කට ප‍්‍රසම්පාදන කටයුතු පිරිනමා තිබුණි. ගුවන්විදුලි ආයතනවලටද ප‍්‍රසම්පාදන පටිපාටි අනුව කටයුත්ත බාරදී තිබුණේ නැත. තප්පර 30 ගුවන්විදුලි දැන්වීම් සඳහා අනුමැතිය දී තිබුණද, දැන්වීම් විකාශය වී තිබුණේ ඊට අඩු කාලයකි. විකාශය නොවූ ගුවන් කාලය වෙනුවෙන් නාස්ති කර තිබුණු සම්පූර්ණ මුදල රුපියල් මිලියන 5.07ක් වන බව එමවාර්තාව කියයි.

රූපවාහිනී ප‍්‍රචාරක කටයුතු බාරදී තිබුණේද ගෘප් එම්. මීඩියා පෞද්ගලික ආයතනයටයි. පවරා තිබුණේ රුපියල් මිලියන 8.51ක මුදලකටය. එයද ප‍්‍රසම්පාදන කටයුතුවලට පිටින් බාරදී තිබුණි. ඒවායේ දැන්වීම්ද විකාශය වූ කාලය අඩුය.

විකාශය නොවූ කාලය වෙනුවෙන් වැඩිපුර ගෙවූ සමස්ථ මුදල රුපියල් මිලියන 7.85ක් විය.

ප‍්‍රචාරණ කටයුතු නිසි කාලසීමාවට සිදු නොවීම ඇතුළු අඩුපාඩු විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව විසින් පෙන්වා තිබුණි.

මේ වාර්තාවේ පෙන්වාදෙන්නේ 2018 ජුනි දක්වා පමණි. එකල රක්ෂණ සමාගම වෙනුවෙන් අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය මුදල් ගෙවා තිබුණේ රජයේ රක්ෂණ සමාගම වන ශ‍්‍රී ලංකා රක්ෂණ සංස්ථාවටය. ඒ නිසා රක්ෂණ ප‍්‍රතිලාභ ඉල්ලූ ප‍්‍රමාණය අඩු වුවද ඒ මුදල් රජයටම ආ බවවත් කිව හැකිය. එහෙත් මේ වෙද්දී යහපාලන මූලධර්මවලට පිටින් ගොස් සුරක්ෂා රක්ෂණය පෞද්ගලික රක්ෂණ සංස්ථාවකට ලබා දී ඇත. ඉතින්, ප‍්‍රතිලාභ ලබන්නන් සංඛ්‍යාව මේ වසරේත් අඩුඩුණොත් ඒ ලාභය සම්පූර්ණයෙන්ම පෞද්ගලික සමාගමකට හිමිවනු ඇත.