ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ මධ්‍යම ආණ්ඩුව 2018 දෙසැම්බර් මාසයේ සිට ජනවාරි මාසයේ අවසාන භාගය දක්වාම අක්‍රිය තත්වයේ පැවතුණා. දින 35ක් තිස්සේ රජය අක්‍රිය වී තිබුණා. එය ඇමෙරිකානු ඉතිහාසයේ දීර්ඝතම කාලයක් පැවති රජයේ අක්‍රිය වීම ලෙස සැලකුණා. ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තුව වසා දමමින් දින 52 ක් තිස්සේ පැවති අර්බුදයට යම් තරමකට ඇමෙරිකානු රජයේ අක්‍රිය වීමද සමාන කළ හැකියි. ලංකාවේ දින 52 අර්බුදය ඇතිව තිබුණේත් ජනාධිපතිවරයාගේ පෞද්ගලික දේශපාලන න්‍යායපත්‍රයටය. රට වෙනුවෙන් තමන් ගත් තීන්දුවක් ලෙස අර්ථ දක්වමින් තමන්ගේ මීළඟ ධුර කාලය වෙනුවෙන්, පෞද්ගලික න්‍යාය පත්‍රයක් ක්‍රියාත්මක කළ නිසා දින 52 අර්බුදය ඇතිවී තිබුණා.
ඇමෙරිකානු රජය අක්‍රිය වීමටත් ප්‍රධාන හේතුව වී තිබුණේ ජනාධිපති ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප්ගේ පෞද්ගලික වුවමනාවන්මයි. 2020 දී ඔහු මීළඟ ජනාධිපතිවරණයට මුහුණදිය යුතුයි. මීළඟ අපේක්ෂකයාව තෝරාගැනීම සඳහා රිපබ්ලිකන් පක්ෂය මෙන්ම ඩිමොක්‍රොටික් පක්ෂයේද ව්‍යාපාර ආරම්භ වෙමින් පවතිනවා.
‘මම අභිමානයෙන් කියන්න ඕනෑ. අපට පුලු‍වන් වුණා එකඟතාවයකට එන්න. දැන් ප්‍රශ්නය අවසානයි. රජය ක්‍රියාත්මකයි.’ බැලූ බැල්මට ඔහු ඒ වෙද්දී ඇමෙරිකාවට තිබුණු ලොකුම ප්‍රශ්නය විසඳමින්, රජය ක්‍රියාත්මක කිරීමට එකඟ වී තිබුණා. එහෙත් ඒ ප්‍රශ්නය ඇති කර තිබුණේත් ඔහු විසින්මයි. තමන් විසින්ම ඇතිකළ ප්‍රශ්නයක් විසඳීමේ ගෞරවය තමන්ම ලබාගැනීම ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප්ගේ අපූරු ලක්ෂණයක්.
කෙසේ වෙතත් රජය අක්‍රිය වී තිබුණු දින 35 තුළ ඇමෙරිකානු ආර්ථිකයට ඩොලර් බිලියන 11ක පාඩුවක් සිදුව තිබුණා. ඇමෙරිකානු බදු අයකිරීමේ කටයුතු ප්‍රමාද වී තිබෙනවා. එය යථාතත්වයට පත් කරගන්නට වසරක්වත් ගතවෙන බව ගණනය කර තිබෙනවා. මේ සියල්ල ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප්ගේ පෞද්ගලික න්‍යායපත්‍රය වෙනුවෙන් විනාශ කළ මුදල් ලෙස සලකන්නට සිදුවෙනවා.
ගවේෂණාත්මක ජනමාධ්‍යවේදීන්, කරුණුවල සත්‍යතාවය පරීක්ෂා කරන්නන් විසින් පැහැදිළිව පෙන්වාදී තිබෙන්නේ තාප්පයක් ඉදිකළ පමණින්, ඇමෙරිකාවට අනවසර සංක්‍රමණිකයන් පැමිණීම නැවැත්විය නොහැකි බව. දකුණු දේශසීමාව පුරාවටම තාප්පය ඉදිකිරීම අසීරුයි. එමෙන්ම දැනට තාප්පයක් නොතිබුණත්, උමං මාර්ග හරහා දේශසීමාව තරණය කරන බොහෝදෙනෙක් සිටිනවා. තාප්පයක් තරණය කිරීම අසීරු කටයුත්තක් නොවෙයි. අනෙක් අතට ඇමෙරිකානු ජාතියේ අනන්‍යතාවයට එවැනි තාප්පයක් ඉදිකිරීම සංකේතාත්මක වශයෙන් හානියක් බව පෙන්වා දී තිබෙනවා. ඒ අනුව තාප්පය ඉදිකිරීම ට්‍රම්ප්ට මිස ඇමෙරිකාවට සෙතක් වන්නේ නැහැ.
කෙසේ වෙතත් මේ සිදුවීමත් ඇතුළුව බොහෝ සිදුවීම්වලදී පැහැදිළි වන්නේ, ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප් යනු කිසිදු දැක්මක් නොමැති පාලකයෙක් බව. බොහෝවිට ඔහු විසින් සිදුකරන ප්‍රකාශ ඔහු විසින්ම මීට පෙර සිදුකළ ප්‍රකාශවලට පටහැනියි. ඒ සඳහා උදාහරණ රැසක් පෙන්විය හැකියි.
පසුගිය සතියක ඔහු තාප්පය ගැන දැඩි අදහසක් රැගත් ට්විටර් පණිවුඩයක් නිකුත් කර තිබුණා. තාප්පය කියන්නේ තාප්පයමයි. ඒකට වැට, බාධකය වගේ එක එක නම් පටබැඳලා, ඒක හෑල්ලු කරන දේශපාලනඥයෝ ඉන්නවායැයි ඔහු ඒ ට්විටර් පණිවුඩයෙන් දැඩිව කියා තිබුණා. එහෙත් ඊට පෙර තාප්පයට කැමති ඕනෑම නමක් යොජනා කරන්නැයි යෝජනා කර තිබුණේ ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප් විසින්මයි.
“මට අදාළ නැහැ ඔබ ඒකට මොන නම පාවිච්චි කළත්. කැමතිනම් බාධකය කියන්න පුලු‍වන්. වැටක් කියන්නත් පුලු‍වන්. ඕනෑ නම් යකඩ වැටක් කියලා කියන්න පුලු‍වන්. ඔබ කැමතිනම් පීචස් කියලා තාප්පය නම් කළත් කමක් නැහැ.”
මෙවැනි හාස්‍යජනක පරස්පර කතා අනන්තවත් ට්‍රම්ප් විසින් කියා තිබෙනවා. ට්‍රම්ප් යනු වගකීම් විරහිත බොළඳ නායකයෙකු බව හෙළිකරන තවත් සිදුවීමක් ගෙවුණු සතියේ සිදුවී තිබුණා.
ඇක්ෂියස් වෙබ් අඩවිය විසින් පෙබරවාරි 04 වැනිදා ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප්ගේ කාල සටහන හෙළිදරව් කර තිබුණා. ඒ අනුව ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප් තමන්ගේ දිනපතා කාලසටහනෙන් 60%ක් වැය කරන්නේ සැලසුම් කළ වැඩසටහන්වලින් ඉවත්ව නිකන්ම කාලය ගත කිරීමට බව. “විධායක කාලසීමාව” ලෙස දිනපතා කාලසටහනෙන් වෙලාවක් වෙන් කර තිබෙනවා. එම කාලසීමාවේදි ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප් විසින් ඕවල් කාර්යාලයේ රාජ්‍යතාන්ත්‍රික කටයුතුවල යෙදෙමින් ගත කළ යුතුව තිබුණත්, පසුගිය මාස ගණනාවක් තිස්සේ ඔහු දිනපතාම, ඒ කාලසීමාවේදී ඕවල් කාර්යාලයට පැමිණ නොමැති බව මූලාශ්‍ර හයක් මත පදනම්ව ඇක්ෂියස් විසින් හෙළිදරව් කර තිබෙනවා. ඕවල් කාර්යාලය වෙනුවට සිය නිවසේ සිටිමින් රූපවාහිනිය නරඹමින්, පුවත්පත් කියවමින්, දුරකථන ඇමතුම් ලබාදෙමින් කල් මරා තිබෙන බව ඔවුන් හෙළිදරව් කර තිබෙනවා. මෙයට පිළිතුරු ලබාදෙමින් ඇමෙරිකානු ජනාධිපති කාර්යාලයේ මාධ්‍ය ලේකම් සාරා සෑන්ඩර්ස් පවසා ඇත්තේ ජනාධිපතිවරයා දවසේ අනෙක් කාලය සාකච්ඡා ආදී රාජකාරීවලට සහභාගී වෙන නිසා, ඉහත කී කාලය නිර්මාණශිලී පරිසරයක් සකසාගැනීම සඳහා පාවිච්චි කරන බවයි. කෙසේ වෙතත් රාජ්‍ය නායකයෙකු රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික කටයුතුවල යෙදීම වෙනුවට නිවසට වී කාලය ගතකිරීම පිළිබඳව විචාරකයන් විසින් දැඩි විවේචන එල්ල කර තිබුණා.
ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප් තමන්ගේ පෞද්ගලික අරමුණු වෙනුවෙන් තනතුරෙහි බලය පාවිච්චි කිරීම, පරස්පර ප්‍රකාශ සිදුකිරීම, වගකීම් විරහිත ලෙස කටයුතු කිරීම වැනි දේවල් බැලූ බැල්මටම අහිංසක ක්‍රියා ලෙස හැඳින්විය හැකියි. මෙවැනි බොළඳ පුද්ගලයෙක්ව ජනාධිපතිධූරයට පත්වීම ඡන්ද දායකයන්ගේ වැරැ ද්දක් බව කිව හැකියි. එහෙත් ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප් රිචඞ් නික්සන් ජනාධිපතිවරයා සම්බන්ධ වූ වෝටර්ගේට් සිද්ධියෙන් පසුව, ඇමෙරිකානු මැතිවරණ ඉතිහාසයේ බරපතළම චෝදනාවකට මුහුණදෙමින් සිටිනවා.
ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප්ගේ මැතිවරණ ව්‍යාපාරයේදී ඔහු විසින් රුසියානු රජය සමග සම්බන්ධතා පැවැත්වුවාදැයි පරීක්ෂා කිරීම සඳහා එෆ්බීඅයි ආයතනයේ ඇටර්නිවරයෙකු වන රොබට් මලර් විසින් විශේෂ පරීක්ෂණයක් සිදුකළා. සති විස්සකට අධික කාලයක් තිස්සේ සිදුකරන ලද පරීක්ෂණය මේ වෙද්දී අවසාන අදියරට ළඟා වෙමින් තිබෙනවා. පරීක්ෂණයේදී ට්‍රම්ප්ට එරෙහි තොරතුරු රැසක් හෙළිව තිබුණා. ට්‍රම්ප්ගේ සමීපයේ සිටි නීතීඥවරුන්, මැතිවරණ ව්‍යාපාරයේ සිටි නිලධාරීන් ට්‍රම්ප්ට එරෙහිව සාක්ෂි ලබාදීමටද පෙළැඹී තිබුණා. පරීක්ෂණයේ ප්‍රධානම අරමුණ වී තිබුණේ ඩොලන්ඞ් ට්‍රම්ප් විසින් රුසියාව සමඟ සම්බන්ධතා පැවැත්වුවාදැයි සෙවීම. කෙසේ වෙතත් පරීක්ෂණය අවසාන වීමට ප්‍රථම ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප් විසින් තමන්ගේ පැරණි පෙම්වතියන්ව නිහඬ කිරීම වෙනුවෙන් කප්පම් ගෙවීමට මැතිවරණ ව්‍යාපාරයෙහි මුදල් යොදවා ඇතැයි ඔප්පු කිරීමට ප්‍රමාණවත් සාක්ෂි ලැබී තිබුණා. ඒ අනුව දැනටමත් ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප් බරපතල ලෙස නීති උල්ලංඝනය කර ඇතැයි සාක්ෂි ලැබී තිබෙනවා. පරීක්ෂණය ඉදිරි කාලසීමාව තුළ අවසන් කරනු ඇතැයි බලාපොරොත්තු වෙනවා. රිචඞ් නික්සන් ජනාධිපතිවරයා තමන්ගේ මැතිවරණ ව්‍යාපාරය පිළිබඳ වෝටර්ගේට් චෝදනාවලට මුහුණදෙමින් ඉල්ලා අස්වුණා. එහෙත් ට්‍රම්ප් ඉල්ලා අස්වෙන බවක් පෙනෙන්නේ නැහැ. ඔහු තමන්ට එරෙහි පරික්ෂණය ව්‍යාජ තොරතුරු මත පදනම් වූ පරීක්ෂණයක්යැයි ප්‍රසිද්ධියේ චෝදනා කරනවා.
පෙබරවාරි 05 වැනිදා ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයා විසින් සිදු කළ යුතු ‘ස්ටේට් ඔෆ් ද යුනියන්’ කතාව පැවැත්වුවා. මේ කතාව ජනවාරි මාසයේදී පැවැත්විය යුතුව තිබුණා. එහෙත් ඇමෙරිකානු රජය වසා දැමීම නිසා කතාව පැවැත්වුවේ පෙබරවාරි මාසයේ. ඒ කතාවත් පදනම් විරහිත චෝදනා, ව්‍යාජ කරුණු ආදියෙන් පුරවා තිබුණා. ඇමෙරිකාව දැවැන්ත ආර්ථික සංවර්ධනයකට ලක්ව තිබෙන බවත්, ඒ සංවර්ධනය එන්න එන්නම වර්ධනය වන බවත් ඔහු කියා තිබුණා. තේරුමක් නැති පරීක්ෂණවලින් ඒ සංවර්ධනය ඇණහිටිනු ඇතැයි ඔහු අනතුරු හඟවා තිබුණා. ඒ තමන්ට එරෙහි පරීක්ෂණය ඉලක්ක කරමින්. මේ වෙද්දීත් දැවැන්ත දකුණු ඇමෙරිකානුවන්ගේ හාරදහසක් පමණ ඇමෙරිකාව දෙසට පැමිණෙමින් සිටින බවත්, අපරාධකරුවන් රැසක් ඒ පිරිස අතර සිටින බවත් ඔහු කියා තිබුණා. ඒ තාප්පයට මුදල් අනුමත නොවීම පිළිබඳව අනතුරු හැඟවීමක් ලෙස.
ජනාධිපතිධූරයට දුරදිග නොසිතන පුද්ගලයෙකු පත්වීම රටකට මහා භයානක තත්වයක්. රටක නායකත්වයේ කිසිදු මතවාදයක් නොමැති කටයුතු කිරීම එක්තරා දුරකට විහිළුවක් ලෙස සැලකිය හැකියි. නායකයා විසින් දිනපතා කියන පරස්පර කතාන්දර දෙස බලමින්, එය හාස්‍යයට ලක් කළ හැකියි. එහෙත් ඒ හාස්‍යය තුළින්ම රටක් ක්‍රම ක්‍රමයෙන් ගමන් කරන්නේ භයානක තත්වයකට. එකිනෙකට පරස්පර කතා කියමින්, සැබෑ ප්‍රශ්න වෙනුවට නිර්මාණය කරගත් ප්‍රශ්නවලට ව්‍යාජ විසඳුම් ඉදිරිපත් කරමින් කාලය කා දමන නායකයකයෙකු සිටීමේ ඛේදවාචකයට ශ්‍රී ලාංකිකයන්ටත්, ඇමෙරිකානුවන්ටත් එකටම මුහුණදිය හැකියි.■
■ අනුරංග ජයසිංහ
