ස්විස් චැලෙන්ජ්ට ඉංජිනේරු සංගමයත් චැලෙන්ජ් කරයි

හැත්තෑ එක් වෙනි නිදහස් දින සැමරුම අමතමින් ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන කියූ එක් දෙයක් වූයේ ඔහුගේ යහපාලන කාලය තුළදී භීෂණය සම්පූර්ණයෙන්ම නවතා දමන්නට හැකි වුණත් දූෂණය සම්පූර්ණයෙන් නවතා දමන්නට නොහැකි වූ බවය.
එයින් ඔහු කියූ කරුණු දෙකක් විය. ඉන් එකක් වන්නේ ඔහුගේ පාලනයට පෙර පැවති රාජපක්‍ෂ පාලනය භීෂණයෙන් හෙවත් පුද්ගලයන් මරාදැමීමෙන්, අතුරුදන් කිරීමෙන් හා පුද්ගලයන්ට පහරදීමෙන් කප් ගැසූ එකක් බවය. ජනප්‍රිය වචනයෙන් කිවහොත් සුදුවෑන් සංස්කෘතියෙන් සමාජයට භීෂණය මුදාහැරි එකක් බවය.
අනෙක දූෂණයෙන් හෙවත් රාජ්‍ය දේපළ කොල්ලකෑමේ හා අවභාවිත කිරීමේ කප් ගැසූ යුගයක් බවය. සරලව කිවහොත් ඔහුද ඔහුගේ ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයද සහභාගි වූ යහපාලන ආණ්ඩුවට පෙර රාජපක්‍ෂ පාලනයේ එක් නරක, පුරුද්දක් වූ දූෂණයෙන් හෙවත් රාජ්‍ය දේපළ කොල්ලකෑමෙන් හා අවභාවිත කිරීමෙන් බේරෙන්නට බැරි වූ බවය.
යහපාලන සභාග ආණ්ඩුවෙන් ඉවත්වී කහවතුරෙන් දෑත් සෝදාගෙන සිටින මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා දූෂණය සම්බන්ධයෙන් දැන් ඇඟිල්ල දිගු කරන්නේ එක්සත් ජාතික පක්ෂය දෙසටය. 2015 වර්ෂයේ සිට 2019 වර්ෂය දක්වා කාලයේ සිදුවූ වංචා දූෂණ පිළිබඳව සොයා බැලීමට ඔහු විශේෂ ජනාධිපති කොමිෂමක් පත්කරන්නේ ඒ නිසාය. හැබැයි පසුගිය රාජපක්‍ෂ පාලන කාලයේ සිදුවුවායැයි කියූ දූෂණ වංචා පිළිබඳ සොයා බැලීමට ඔහු පත්කළ ජනාධිපති විමර්ශන කොමිසමේ වාර්තාව අනුව හෙළිදරව්වූ හොරුන්ටවත් තවම කිසිම දඬුවමක් ලබාදී නැති බව අප මතක තබා ගත යුතුය. එමෙන්ම මහබැංකු බැඳුම්කර කොමිසමේ හෙළිදරව් වූ කරුණු ඇතුළත් යම් වාර්තා කිහිපයක් ඔහු ප්‍රසිද්ධියට පත්නොකර සඟවා තබාගෙන සිටින බවද ඒ සමගම අප මතක තබාගත යුතුය.
හෙළිදරව් ඇති හොරුන්ට දඬුවම් නොකිරීමටත්, බැඳුම්කර කොමිසමේ වාර්තා සඟවා තබා ගැනීමටත් හේතුව ඒ මඟින් ඔහුට රකින්නට පිරිසක් සිටින බවය. ජනාධිපතිවරයාගේ දූෂණයට එරෙහි ප්‍රකාශවල සද්භාවයක් නැති බව දකින්නට එම කරුණු වුව සෑහේය.
ඒ සියලුම කථා පැත්තකින් තැබූ විට අපට හමුවන එක් ප්‍රබල කථාවක් වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ විදුලිබලාග ාරවලට අවශ්‍ය ද්‍රවිකෘත ස්වාභාවික ගැස් ගොඩබෑම සඳහා පාවෙන ගෑස් ගබඩා පර්යන්තයක් ඉදිකිරීම ඊට අදාළ යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය කිරීම් හා විදුලි බලාග ාරවලට අවශ්‍ය ස්වාභාවික ගෑස් මිලදී ගැනීම යන මහා පරිමාණ ව්‍යාපෘතියය. මීට පෙර අප අවස්ථා ගණනාවකදී පෙන්වා දී ඇති පරිදි මෙම ව්‍යාපෘතිය වූකලි ශ්‍රී ලංකාව මෙතෙක් ඉතිහාසයේ යම් ව්‍යාපෘතියක් සඳහා වැය කිරීමට යන අතිවිශාලම මුදල සහිත ව්‍යාපෘතියය. එය ඇමරිකානු ඩොලර්වලින් බිලියන 7කි. රුපියල් බිලියන 1260කි. තවදුරටත් තේරෙන ලෙස කිවහොත් රුපියල් කෝටි 126,000කි. ඇමරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඞ් ට්‍රම්ප් ඇමරිකා මෙක්සිකෝ දේශසීමාවේ තාප්පයක් ඉදිකිරීම සඳහා ඉල්ලා සිටින මුදලටත් වැඩි මුදලකි. ජනාධිපති ට්‍රම්ප් ඉල්ලා සිටින මුදල වශයෙන් සඳහන් වන්නේ ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 5.5කි.
ඒ එම ව්‍යාපෘතියේ මූල්‍යමය වශයෙන් ඇති වැදගත්කමය. එවන් අතිවිශාල මුදලක් වැය වන එම ව්‍යාපෘතිය කඩිනම් මහවැලි සංවර්ධන ව්‍යාපෘතියේ වේලි සඳහා ලැබුණ ආකාරයේ යම් රටක ප්‍රදානයක් වශයෙන් අපට ලැබනේනේ නැත. අඩුම තරමේ යම් රටක ණය ප්‍රදානයක් වශයෙන්ද ලැබෙන්නේ නැත. මෙම ව්‍යාපෘතිය ශ්‍රී ලංකාව කරන්නට යන්නේ දකුණු කොරියාවේ එක්සිම් බැංකුවෙන් ලබා ගන්නා ණයක් වශයෙන්ය. ඊට දකුණු කොරියානු රජයේ කිසිදු සම්බන්ධයක් නැත. ඒ අනුව මෙය රටවල් දෙකක් අතර සිදුකරන ගනුදෙනුවක්ද නොවේ. හැබැයි ව්‍යාපෘති යෝජකයා හෙවත් ඉදිකිරීම් සමාගම කොරියාවේ SK E &S නැමැති පෞද්ගලික සමාගමක්ය. එම සමාගමද දකුණු කොරියානු රජයේ සමාගමක් හෝ නොවේ. පසුගිය සමයේ මිනිසුන් සිය ගණනක් මරුමුවට පත්කරමින් ලාඕසයේ විදුලි බලාගාර වේල්ලක් බිඳී ගිය බව ඔබට මතක ඇත. එම වේල්ලේ ඉදිකිරීම් සමාගම වූයේද මෙමSK E &S සමාගමය.
මෙම ව්‍යාපෘති යෝජනාව එම සමාගමෙන් ලැබී තිබුණේ ජනාධිපතිවරයාටය. එම යෝජනාව මුලින්ම කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කළේද ජනාධිපතිවරයාය. මෙම යෝජනාව කේවල යෝජනාවකි. රාජපක්‍ෂවරු චීනයේ කේවල යෝජනා ක්‍රියාත්මක කළා සේ යහපාලනය කේවල යෝජනා ක්‍රියාත්මක නොකරන බව කීවෝය. රජයේ ප්‍රසම්පාදන කටයුතු ස්වාධීනව කිරීමට 19 වන සංශෝධනය යටතේ ජාතික ප්‍රසම්පාදන කොමිසමක්ද ස්ථාපිත කළේය.
එහෙත් මෙම ව්‍යාපෘතියේ දී විනිවිදභාවය පිළිබඳ ප්‍රශ්න ඇතිවිය හැකි බවට තක්සේරුවක් තිබෙන්නට ඇත. ඒ නිසා මේ කේවල යෝජනාවට විනිවිදභාවය යැයි නම් තැබූ අයිසිං තැවරුවේය. ඊට තැබු නම වූයේ ‘ස්විස් චැලෙන්ජ් ය. ඒ මේ ව්‍යාපෘති යෝජනාවට අභියෝග කිරීමට වෙනත් පාර්ශ්වලටත් ඉඩ ලබාදීමටය. යෝජනාවක් තිබෙන විට ඇත්ත වශයෙන්ම අනෙක් තරගකරුවන්ට අභියෝග කළ හැක්කේ එහි මිලටය. එහෙත් මේ සඳහා මිල කැඳවීමේදී ව්‍යාපෘති යෝජකයාගේ මිල නම් සඟවා තබා ඇත්තේය. (ස්විස් චැලෙන්ජ් ක්‍රමය යටතේ ව්‍යාපෘති යෝජකයා නොව වෙනත් අයෙකු යම් ව්‍යාපෘතියක් ලබාග න්නේ නම් ව්‍යාපෘති යෝජකයාට ඔහු වැය කළ මුදල් ගෙවීමට බැඳී සිටී.) එය ලංකාව වැනි රටක ස්විස් චැලෙන්ජ් ක්‍රියාත්මක වන ආකාරයය. කෙසේ හෝ තමාගේ මෙම ව්‍යාපෘතිය සරම යට සඟවාගෙන සිටි ජනාධිපතිවරයා ඔහු විසින් ඇති කරන ලද නීති විරෝධී ආණ්ඩු කාලයේදී මෙම ව්‍යාපෘතිය සඳහා ස්විස් චැලෙන්ජ් ක්‍රමයට විවෘත යෝජනා කැඳෙව්වේය.
ඊට මුලින්ම විරෝධය පළකරන ලද්දේ විදුලිබල උත්පාදනය, ප්‍රසම්පාදනය හා සංවර්ධන පිළිබඳ ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය පත්කළ මෙහෙයුම් කමිටුවය. ඒ 2019 ජනවාරි 02 දින දරන ලිපියක් විදුලිබල හා බලශක්ති අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයාට යොමු කරමින්ය.
එයින් පසු මෙම ව්‍යාපෘතියට විරෝධය පළකර තිබුණේ ජනාධිපතිවරයාගේ හිතේෂිවන්තයෙකු වන අතුරලියේ රතන හිමිය. ඒ ජනවාරි 09 වැනිදා රාජගිරිය සදහම් සෙවණ විහාරස්ථානයේ පැවති ප්‍රවෘත්ති සාකච්ඡාවකදීය. රටේ බලශක්ති අර්බුදයට විසඳුමක් ලෙස හුවා දක්වමින් නිසි කැබිනට් අනුමැතියකින් තොරව මෙම ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කරන්නට යන බවත් එය නතර කළ යුතු බවත් රතන හිමියන් එහිදී ප්‍රකාශ කර තිබුණි. කඩිමුඩියේ මෙම ව්‍යාපෘතිය දේශපාලනඥයන් ගෙනඑන්නට උත්සාහ කරන්නේ ආර්ථික වාසි ලබා ගැනීමට බවත් එහිදී එහිමියන් අවධාරණය කර තිබුණි.
එහෙත් ඉන්පසු මෙම ව්‍යාපෘතිය ජනාධිපතිවරයාගේ බව අප යළි අවධාරණය කිරීමෙන් පසු සියදිවි හානි කරගන්නා සටන් කරන රතන හිමියන්ගෙන් ඒ පිළිබඳ හාහෝවක් නැත. එසේ හාහෝ දැම්මොත් ජනාධිපතිවරයාගේ වසවිසෙන් තොර ගොවිතැන් ව්‍යාපෘතිවලින් එළියට විසිවන බව ඒ හිමියන් දන්නේය.
අවසන් වරට මෙම ව්‍යාපෘතිය ගැන විරෝධය පළකර ඇත්තේ ලංකා විදුලිබල මණ්ඩල ඉංජිනේරු සංගමයය. ඒ ජනවාරි 17 දින සහිතව විදුලිබල හා බලශක්ති අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයාට ලිපියක් යොමු කරමින්ය. එයින් ඉංජිනේරු සංගමය කියන්නේ ස්වාභාවික ද්‍රවිකෘත ගෑස් ව්‍යාපෘති පිළිබඳ යෝජනා ඇගැයීමේදී එහි අවදානම හා ප්‍රතිලාභ ගැනත්, නීතිමය කරුණු හා වානිජමය කරුණු ගැනත් අවධානය යොමු කළ යුතු බවය. එමෙන්ම විනිවිද හා සාධාරණ තරගකාරිත්වයකට අවකාශ සැලසිය යුතු බවය. කේවල යෝජනා සාධාරණ තරගකාරිත්වයකට බාධා පමුණුවන බවය. තවද ගෑස් පිළිබඳ යටිතල පහසුකම් හා ගෑස් මිලදී ගැනීමේ කටයුතු වෙන වෙනම ගිවිසුම් යටතේ සිදුකළ යුතු බවය. ගෑස් මිලදී ගැනීමේ ගිවිසුම් වසර දහයකට වඩා වැඩි නොවිය යුතු බවය.
විදුලිබල මණ්ඩලයේ ඉහත සඳහන් කමිටුවද මීට සමාන කරුණු ඔවුන්ගේ විරෝධයේදී පෙන්වා දී තිබුණි. එහිදී ඔවුන් අවධාරණය කර තිබූ එක් කරුණක් වූයේ ලෝකයේ අනෙක් රටවල් ගෑස් මිලදී ගැනීමේදී අනුගමනය කරන ක්‍රමවේද අප අනුගමනය කළ යුතු බවය. එම යෝජනාව මෙම ව්‍යාපෘතියේ නියමුවා වන ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේනට ගැළපෙන්නේය.
ශ්‍රී ලංකාවේ මත්ද්‍රව්‍ය මර්දනය සඳහා පිලිපීනය අනුගමනය කරන බවට ජනාධිපතිවරයා කර ඇති ප්‍රකාශයන් නිසා ව්‍යාපෘතිය දෙවොලේ කපුවාගේ නිසා එහි ගඳක් නැතැයි ජනාධිපතිවරයාට සිතෙනවා ඇත. එහෙත් අපට නම් එහි දූෂිත ගඳ දැනේ.■