‘රටක සිව් වැනි ආණ්ඩුව” යනු ජනමාධ්‍යයි. එහෙත් අද වන විට ලංකාවේ පමණක් නොව ජාත්‍යන්තර ලෝකයේ බොහෝ රටවල පවා ‘පළමු ආණ්ඩුවම ජනමාධ්‍ය’ යයි අර්ථ දැක්විය හැකි තරමට රටක දේශපාලනයයි, ජනමාධ්‍යයි එකිනෙකා මත යැපෙන, එකිනෙකා මත රඳා පවතින තත්ත්වයක් උද්ගතව තිබේ. රටක ආණ්ඩු බලය අත්පත් කර ගැනීමටත්, ආණ්ඩු බලය දියකර හැරීමටත් ජනමාධ්‍ය සතු ශක්‍යතාව නිසාම තත්කාලීන ලෝක දේශපාලනයේ කේන්ද්‍රය ජනමාධ්‍යය බවට නිතැතින් පත්ව තිබේ. මේ මොහොත වන විට ලාංකේය දේශපාලනයේ දිශානතිය තීන්දු කරලීමට මෙරට පසුගාමී මාධ්‍යකරණයට පවත්නා හැකියාව හා එහි සීමාවන් ලකුණු කර ගැනීමට කදිම අවස්ථාවක් පසුගියදා උදාවිය. ඒ සිවිල් සංවිධාන කිහිපයක් හා සමාජ ක්‍රියාකාරීන් පිරිසක් විසින් මෙරට පුමුඛ පෙළේ මාධ්‍ය ආයතන ගණනාවකට ගොස් සදාචාර විරෝධී මාධ්‍යකරණයට විරෝධය දක්වා සංදේශයක් බාරදීමට ක්‍රියා කිරීමටත්, එම ක්‍රියාව එම ආයතන විසින් බාරගැනීමේ ස්වරූපයත් නිසාය.
සියත ටීවී වැනි විද්‍යුත් මාධ්‍යයක් එම සංසිද්ධිය හුදු සංසිද්ධියක් ලෙස වාර්තා කරද්දී දෙරණ, හිරු, නෙත් එෆ්එම් වැනි ආයතන එවැන්නක් සිදුවීද, නොවීද යන්න පිළිබඳ හාංකවිසියක්වත් නොදන්නා තාලයට නිහඬ පිළිවෙතක් අනුගමනය කරන ලදි. එහෙත් සිරස නාලිකාව මෙන්ම මව්බිම පුවත්පතද, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ලෙස සිදුකළ මෙම නිහඬ විරෝධතාවත්, මෙම සංවිධාන සංදේශයක් බාරදෙමින් කළ ඉල්ලීමත් සලකන ලද්දේ මාධ්‍යයට එරෙහිව කළ තර්ජනයක් ලෙසිනි.
තම සේවායෝජකයාගේ අදහස් උදහස්වල දිග පළල හොඳින් දන්නා මව්බිම සේවක/සේවිකාවන්ට රැකියාවේ සුරක්ෂිතතාව වෙනුවෙන් තම හෘදය සාක්ෂියට එරෙහිව වුවද, සාධාරණ ඉල්ලීමක් කළ සිවිල් සංවිධානවලට එරෙහිව පාරට බසින්නට සිදුවෙයි. එය ඉතාමත් ඛේදනීය තත්ත්වයකි. නිහඬ විරෝධතාකරුවන්ගේ සංදේශය රැගෙන ලේක්හවුස් ආයතනයට ගිය පිරිස සුහදව පිළිගන්නා ලද්දේ කලක් ටිරාන් අලස්ගේ සුවච කීකරු සේවකයෙකුව සිට වත්මන්හි ලේක්හවුස් ආයතනයේ අධ්‍යක්ෂ ධූරයක් දරන දුෂ්‍යන්ත බස්නායකය. ටිරාන්ගේ සෙවණේ සිටියේ නම් ඔහුට සිද්ධවන්නේ මව්බිම සේවකයන් සමග පාරට බැසීමට විනා සංදේශය බාරගැනීමට නොවේ.
සිරස යනු කුමක්ද?
අප කැමති වුවද, අකමැති වුවද ‘සිරස’ යනු මෙරට විද්‍යුත් නාලිකා පෙරළියේ ප්‍රමුඛයාය. එහෙත් වත්මන්හි අනුන්ට කිරුළ පළඳවන්නට තමාට ඇති හැකියාව පිළිබඳ අධිතක්සේරුවකින් පසු වුවද, තමාගේ කිරුළ, දෙරණ හා හිරු අබියස ගලවා ගන්නට සිදුව ඇති අසරණයෙකි. 2000 දශකයේ මූලාරම්භයේදී සිරස පෝෂණය කළ ජනප්‍රිය සංස්කෘතිය අප සිවිල් සමාජය හා බුද්ධිමය කතිකාව තුළ තේමාවට ලක් කිරීමට තරම් එය නොතකා හළ නොහැකි විය. ‘බලය’ සඟරාව 2003 ජූලි කලාපයේ කවරයේ කතාව ලෙස යොදාගනු ලැබුවේ ‘සිරසකරණය හෙවත් ඔළුව ගැලවීම’ නම් තේමාවයි. සිරස ස්වකීය පස්වැනි සංවත්සරයේදී හඳුන්වාදුන් සිරසකරණය යනු හුදෙක් වචනයක් නොව මෙරට මාධ්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ නව ජනප්‍රිය සංස්කෘතියක් නිර්මාණය කිරීමට හේතුවීම එමගින් පෙන්වාදෙනු ලැබිණි. පසුව බිහිවූ දෙරණ, හිරු වැනි නාලිකා සිරස කොපි කිරීමට පෙළඹීමත්, එයින් තොර පැවැත්මක් නොතිබීමත් විසින් වඩ වඩාත් තහවුරු කරන ලද්දේ එකී කාරණයමය. එවක X කණ්ඩායම විසින් සම්පාදනය කළLLP සඟරාවේ තෙවෙනි කලාපයට “සිරසට එරෙහි විප්ලවීය දේශපාලනය” යන මැයෙන් ලිපියක් ලියූ නිර්මාල් රංජිත් විසින් එජාපය බලයට ගෙන ඒමේ අරමුණ සාක්ෂාත් කරගනු පිණිස සිරසේ ප්‍රවෘත්ති හැඩගැසීම පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක කරුණු දැක්වීමකට පසු මෙසේ කියයි.
“මෙම අරමුණ සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා කටයුතු කිරීමේදී සිරස පසමිතුරු ව්‍යුහයන් දෙකක් තුළ කටයුතු කිරීම දකින්නට පුළුවන්. එක් අතකින් එක්සත් ජාතික පක්ෂය හා ජවිපෙ අතර පසමිතුරු සබඳතාවය තුළ සිරස එක්සත් ජාතික පක්ෂයට පක්ෂපාතීව වැදගත් මෙහෙයක් ඉටුකරයි. අනෙක් අතට සිරස ක්‍රියාකාරිත්වයේ දෘෂ්ටිවාදී තලය පරීක්ෂා කර බැලු‍වහොත් මූලික වශයෙන්ම ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ තුළින් නියෝජනය වන වාම අන්තවාදී දෘෂ්ටිවාදයට ප්‍රතිවිරුද්ධව දක්ෂිණාංශික මෘදු ජාතිකවාදය සමග මුසුවූ පාරිභෝජනවාදී දෘෂ්ටිවාදයක් සිරස මගින් නියෝජනය වේ”
දශක දෙකකට ආසන්න කාලයක් තුළදී සිරසේ අරමුණු මෙන්ම ක්‍රියාමාර්ගයන් ලාංකේය සමාජ විකාශනයේ ගතිකයන්ද සමග සමපාතවී මේවන විට සාක්ෂාත් කරගෙන තිබේ. ඒ හේතුව නිසාම ඵලයන් විසින් ව්‍යුහය විනාශවීමේ අභියෝගයකට සිරස මුහුණදී සිටියි. එජාපය ආණ්ඩු බලය අත්පත් කරගනු ලැබුවද, සිරසේ හිමිකරු විසින් බලාපොරොත්තු වූ ජාතික ලැයිස්තුවේ මන්ත්‍රීධූර ලබාගැනීම වැනි ඇතැම් පුද්ගලික අරමුණු ඉටුකර ගැනීමට නොහැකි විය. තමාට මහාරාජා විසින් පහර පිට පහර ලබාදෙන්නේ ඒ හේතුවෙන් බැව් අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහ අවස්ථාවන් ගණනාවකදීම අනාවරණය කිරීමත්, එකී චෝදනාවන් නිල වශයෙන් ප්‍රතික්ෂේප නොකිරීමත් නිසාම මේ තුළ යම් සත්‍යයක් ගැබ්ව පවතින බැව් පිළිගන්නට සිදුවෙයි. අනෙක් අතට ජවිපෙ සම්බන්ධයෙන් සිරසේ අරමුණ සාක්ෂාත්වීම නිසාම එය පාරාවළල්ලක්වී විඳවන්නට සිදුව ඇත්තේද, ඔවුන්ටමය. එකල වාම අන්තවාදී දෘෂ්ටිවාදයට වෙනස්ව උතුරේ ද්‍රවිඩ ජනයාගේ ප්‍රශ්න කෙරෙහි සංවේදී වෙමින්, සමලිංගික ප්‍රජාවගේ අයිතිවාසිකම් ආදිය තම සටන්පාඨ බවට පත්කරගනිමින් පුළුල් මහජන පෙරමුණක් ලෙස වර්ධනය වීම ඔවුන්ට නැටවිය හැකි රූකඩ දේශපාලන දේශපාලනයට අභියෝගයකි. සැබෑ අනතුරකි. අනෙක් අතට වෙ‍ළෙඳපළ උපායමාර්ග කෙරෙහි එකල ඉතා නිර්මාණාත්මකව හා අධිකාරීවාදී ලෙස ඔවුන් මැදිහත්වීමක් සිදුකරනු ලැබිණි. නිදසුනක් ලෙස සිරස නව ජනප්‍රියවාදයේ සංස්කෘතිකාංගයන් ලෙස ස්ථාපිත කළ “සිරස සුපර් ස්ටාර්” වැනි රියැලිටි වැඩසටහන් කෙරෙහි ප්‍රබුද්ධ තලයේ විරෝධයන් මතු වන විට ඒකී විරෝධය පවා අවශෝෂණය කර ගනිමින්, එකී විරෝධය පවා ජනප්‍රිය වැඩසටහන් මාදිලි බවට පත් කොට එකී ජනයාටම යළි අලෙවි කිරීමේ ක්‍රියාවලියක ඔවුහු නිරත වූහ. නිදසුනක් ලෙස රියැලිටි තරු තේරීම පිටුපස පවත්නා ඛේදවාචකය හා ඊට එරෙහි විරෝධය “අපි නොදන්නා ලයිව්” තුළ හාස්‍යයට ලක් කිරීම පෙන්වාදිය හැකිය. එහෙත් එකී සිරස චින්තනය අයිති වන්නේ අතීතයටය.
සිරස තවදුරටත් එකී නිර්මාණාත්මක අලෙවිකරණයේ හෝ කොටස්කරුවෙකු වී නම් කළ යුතුව තිබුණේ පසුගි යදා පැවති විරෝධය සාධනීය ලෙස බාරගැනීමකි. තම මැදිරිය ආසන්නයට පැමිණි විරෝධතාකරුවන්ට රිසි ලෙස අදහස් පළ කරන්නට ඉඩකඩ ලබාදීමය. එයද රියැලිටි වැඩසටහනක් බවට පත්කිරීමය. කලෙක පාරේ යන මිනිසුන්ට හොරෙන් කැමරාව අල්ලා “හිනා ඉනා” කිරීමට වඩා එය ආචාරධර්මීය හා නිර්මාණාත්මක වීමට ඉඩ තිබිණි. එසේ කරනු ලැබුවේ නම් සිරසට එය ඩබල් බෝනස්ය. පළමුව විරෝධයට ඉඩදීමේ, පුරවැසි අයිතියට ගරු කිරීම වෙනුවෙන් ලැබෙන සංකේතාත්මක ප්‍රාග්ධනයයි. දෙවනුව විරෝධයම අලෙවිකිරීමට හැකිවීම තුළින් තම ප්‍රේක්ෂාගාරය තවදුරටත් පුළුල් කර ගැනීමට අවකාශය සැලසීමය. දැන් සිදුවෙමින් පවතින්නේ එහි විලෝමයයි. මුලින්ම විරෝධතාකරුවන්ට ජවිපෙ ලේබලය ඇළවීමටත්, පසුව යූ.ඇන්.පී සහ එන්.ජී.ඕ ලේබල් අලවා ද්වේෂසහගත ලෙස මඩ ප්‍රචාර දියත් කිරීමට තරම් ඔවුන් බංකොලොත් විය. ජවිපෙ හිතවතුන්ද, එජාප හිතවතුන්ද, ඒ කිසිදු දේශපාලනයකට සහසම්බන්ධයක් නොදක්වන කලා ශිල්පීන්, සමාජ ක්‍රියාකාරීන් බහුතරයක් සිටියද, මෙම සාමූහික එකතුවේ වෙනස්කම්වල ඝනත්වය කියවා ගැනීමට සිරස බලධාරීන්ගේ මනස තුනී වැඩිවිය. ඉදිරියේදී සිරස සමග වැඩසටහන් කිරීම, දායකත්වය දැක්වීම වැනි අවස්ථාවන්හිදී මෙරට කලාකරුවන්ට, සිවිල් සමාජ ක්‍රියාකාරීන් දෙවරක් නොව සිව් වරක් කල්පනා කරන්නට සිදුවනු ඇත.
කුරුණෑගල-කුඹුක්ගැටේ ප්‍රදේශයේදී සමනලී ෆොන්සේකා රංගන ශිල්පිනිය ඇතුළු පිරිසට රාජපක්ෂවාදී මැරයන් විසින් පහරදීමේ සිදුවීම වාර්තා කරනු ලැබුවේ ඇයට කරන ලද පුද්ගලික උපකාරයක් ලෙස සඳහන් කිරීමෙන් සිරස, තමා විසින්ම නිර්මාණය කරගනු ලැබූ අර්බුදයේ ගිලී ඇති තරම පෙන්වාදීමකි.
සිරස මෙන්ම මෙරට සියලුම විද්‍යුත් නාලිකා විසින් භාවිත කරනු ලබන සංඛ්‍යාත වනාහි ‘පොදු දේපළක්’ විනා මහාරාජා හෝ අනෙකුත් හිමිකරුවන්ට මාපිය උරුමයෙන් හමුවූ පුද්ගලික බූදලයක් නොවේ. එම “මහජන දේපළ” අවභාවිත වන්නේ නම් එය ප්‍රශ්න කිරීමේ අයිතිය පුරවැසියන්ට හිමිය. “මාධ්‍ය නිදහස’‘ යනු “පුරවැසි නිදහස”ට ඉහළින් පවතින්නක් නොවේ. මාධ්‍ය හිමිකාරිත්වය, මහේක්ෂ දේශපාලනයේ න්‍යාය පත්‍රයන් හා සමපාතවීම යනු අදටත් වඩා හෙට දිනයේ රටක් ලෙස අප මුහුණදෙන දැවැන්තම අභියෝගය වනු ඇත. වෙරිටේ රිසර්ච් සහ රිපෝටර්ස් විතවුට් බෝර්ඩර්ස් ඒකාබද්ධව සිදුකළ පර්යේෂණයකින් අනාවරණය වී ඇත්තේ ලංකාවේ රූපවාහිනී ප්‍රේක්ෂකයන්ගෙන් 77%ක් නරඹන නාලිකා වනාහි පවුල් 3ට සහ රජයට අයිති නාලිකාවන් වන බවය. එහි අරුත නම් මෙම පවුල් ත්‍රිත්වය සහය දෙන දේශපාලන බලවේගයක් ආණ්ඩු බලය අත්පත් කරගත්තේ නම් හෝ ඔවුන් ආණ්ඩුව සමග සමීප සබඳතා ගොඩනඟා ගනු ලැබුවහොත් විද්‍යුත් නාලිකා මගින් කළ හැකි බලපෑම මගින් රටේ ජනමතය ඔවුනට අභිමත පරිදි හැසිරවිය හැකි බවයි. අදටත් හුදෙක් මාධ්‍ය කර්මාන්තය තුළින් පමණක් ලාභ ඉපැයීම වෙනුවට වෙනත් ව්‍යාපාරික ක්ෂේත්‍රයන්හි අලාභයන් මෙහි සංකේත ප්‍රාග්ධනය මගින් තුලිත කර ගැනීමටත්, කළු සල්ලි සුදු කර ගැනීමටත් ක්‍රියා කරනු ලබන ඇතැම් නාලිකා හිමිකරුවන් ගැන නොදන්නා කෙනෙකු නැති තරම්ය. පවුල් 3ක් විසින් දේශපාලන හා ව්‍යාපාරික අවශ්‍යතා පදනම් කර ගෙන රටක ජනමතය පාලනය කිරීම අතිශයින් භයානක තත්ත්වයක් බැව් වටහා ගන්නට තවත් අටුවාටීකා අවැසි නැත.
“ජඩමාධ්‍ය, දූෂිතයන්ගේ හා ගෝත්‍රවාදීන්ගේ හොරණෑ බැවින් ඔවුන්ගෙන් යුක්තිය හා සත්‍යය අපේක්ෂා කිරීම ඉබ්බන්ගෙන් පිහාටු ඉල්ලීමකි.” දයාපාල තිරාණගම එසේ පවසා තිබුණේ අපගේ ඇතැම් වාමාංශික මිතුරන් දරන ස්ථාවරයමය. පසුගියදා සංවිධානය වූ කිසිවෙකුත් ඒ තරම් සරල දෙයක් වටහා ගත නොහැකි වූවන් යයි සිතීම උගහටය. ඉල්ලීම ඔවුන්ට. කතිකාව ලාංකේය සමාජයටය. මන්ද යත් අයිතිවාසිකම් යනු ඉතිහාසයේ කිසිදු දිනෙක රිදී බන්දේසියක තබා ප්‍රදානය කළ දේවල් නොවන බැවිනි.■
■ ප්‍රියාන් ආර් විජේබණ්ඩාර
