ෆෙඩරල් බිල්ලා යළිත්..

මේ දවස්වල රාජපක්‍ෂ පාර්ශ්වයේ මතවාදී පිරිසේ මුවග නිතර රැඳෙන යෙදුම් දෙකක් තිබේ. එකක් ‘මහ මැතිවරණයක්’ යන්නය. දෙක, ‘ෆෙඩරල් ව්‍යවස්ථාව’ යන්නය.
7 වැනි සඳුදා පැවැති එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානයේ විධායක කමිටු රැස්විමේදීද ජනාධිපතිවරයා කියා තිබුණේ, කොහොම හරි කෑගසා මේ අවුරුද්දේ මහ මැතිවරණයක් ලබාගත යුතු බවයි. එහෙත්, වර්තමාන ආණ්ඩුවට අවුරුදු හතරහමාරක් ගතවන තුරු මහ මැතිවරණයක් පැවැත්විය නොහැකිය. එය කළ හැක්කේ, පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්‍රීවරුන්ගෙන් තුනෙන් දෙකක අනුමැතිය ලබා යෝජනාවක් සම්මත වුවහොත් පමණෙකි. ආණ්ඩුවේ ප්‍රධානියා හැටියට ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේනගේ කුමන්ත්‍රණකාරී වෑයම වන්නේ, ආණ්ඩුව දිගට කරගෙන යන්නට නොහැකි වන ලෙස හැකි තරම් බාධා ආණ්ඩුව ඇතුළතින්ම එල්ල කොට, ආණ්ඩුවේ වැඩ අවුල්කොට, ආණ්ඩුව ගෙනයන්නට නොහැකි බවක් ඒත්තු ගන්වා මහ මැතිවරණයකට යොමුවන්නට එක්සත් ජාතික පෙරමුණ පොළඹවාගැනීමටය. මහ මැතිවරණයක් ආවොත්, පොදුජන පෙරමුණ ආණ්ඩු බලය දිනා ගනු ඇතැ’යි මෙපමණ කාලයක් සිතා සිටි ජනාධිපති සිරිසේන, දැන් එතැනට තමා සභාපතිත්වය දරන ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්‍ෂයේද ඉතුරුබිතුරු ටික එකතු වූ විට ජයග්‍රහණය ගැන අධිතක්සේරුවක සිටියි. ‘පොදුජන පෙරමුණ ජය ගත්තොත්, ජනාධිපති අපේක්‍ෂකයා තමාය.’
ඒ කොහොම වුණත්, මේ මොහොතේ මහමැතිවරණයකට යන්නට එජාපෙය සූදානම් නැත. ඒ අනුව, පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක අනුමැතිය ලැබෙන්නේද නැත. ඒ නිසා මේ අවුරුද්දේ (ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට අනුව දේවල් සිදුවුණොත් පමණක්) මහ මැතිවරණයක් නම් නොඑනු ඇත.
රාජපක්‍ෂවාදීන්ගේ ඊළඟ මන්ත්‍රය ‘ෆෙඩරල් ව්‍යවස්ථාව’ය. දැන් යළිත් හැම පැත්තකින්ම ‘ෆෙඩරල්, ෆෙඩරල්’ කියනු අසන්නට ලැබේ. මේ අයට අනුව, ආණ්ඩුව ගෙනඑන්නට හදන්නේ ‘රට බෙදන’ ෆෙඩරල් ව්‍යවස්ථාවකි. එහෙත්, ෆෙඩරල් නමැති ක්‍රමයක් හැදී තිබෙන්නේත්, ‘රටවල් බෙදීමට නොව, බෙදෙන්නට උත්සාහ කරන රටවල් එකට තබාගැනීමටය’ කියන මූලික දැනුමවත් මේ අයට නැති බව පෙනෙයි. ‘පාර්ලිමේන්තුවේ බලය තබාගන්නට දෙමළ ජාතික සන්ධානය එජාපෙට උදව් කළ නිසා, දැන් ඔවුන්ට දොළපිදේනි දීමට එජාපෙට සිදුවී තිබේ. ඒ දොළ පිදීම නම්, රට දෙකට කඩා කෑල්ලක් ඔවුන්ට ලැබෙන පරිදි ව්‍යවස්ථාවක් සම්පාදනය කිරීමයි. දැන් සිදුවෙන්නේ ඒ ටිකය.’ මේ ඔවුන් සමාජගත කරන ප්‍රවාදයයි.
පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී මහින්ද රාජපක්‍ෂට අනුව, තමා යුද්ධයක් කර කැඩෙන්නට නොදී බේරා ගත් රට ව්‍යවස්ථාවක් තුළින් බෙදා ගැනීමට කොහෙත්ම ඉඩ තැබිය නොහැකිය. ඔහු මේ දවස්වල කැපවී වැඩ කරන්නේ රට කැඩීම වළක්වන්නටය.
මහින්ද රාජපක්‍ෂගේ එකම අරමුණ තමාගේ පුත්‍රයා ජනාධිපති පුටුවට නැංවීමය. ඒ අරමුණ ඉටුකරගැනීම සඳහා ඕනෑම කැත වැඩක් කිරීමටත්, ඕනෑම යක්‍ෂයකු සමග එකතුවීමටත් මහින්ද රාජපක්‍ෂ දෙවරක් හිතන්නේ නැත. මේ දවස්වල ෆෙඩරල් බිල්ලා මවන තවත් පිරිසක් නම්, යුතුකම සංවාද කවය ඇතුළු අන්ත ජාතිකවාදී කුඩා කුලකයි. මේ පිරිස කරන්නේ, බල ලෝභය මිස අන් කිසිවක් නොදන්නා මහින්ද රාජපක්‍ෂට, සිංහල බෞද්ධ ජාතික චින්තනයේ සළුපිළි පොරවා ඔහු ජාතියේ පියා ලෙස ආරූඪ කරවීමය. මහින්ද රාජපක්‍ෂ, බලය සඳහා තමන්වත් පාවිච්චි කරන බව විසිහතර පැයේම ජාතිවාදයෙන් ඇඟේ ලේ රත්වී සිටින මේ කුලකවල අයටද නොතේරෙයි.
මහින්ද හිතවාදී සියලු මාධ්‍ය, අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව හැඳින්වීමේදී ‘ෆෙඩරල් ව්‍යවස්ථාව’ යනුවෙන් හැඳින්වීමට හිතාමතාම කටයුතු කරයි. මේ හැමෝගේම සාමූහික උත්සාහය, ගෙනෙන්නට හදන ව්‍යවස්ථාව රටේ ෆෙඩරල් රාජ්‍යයක් ඇතිකිරීමට හේතුවනු ඇතිය යන්න සමාජගත කිරීමටය. එහෙත්, ඒ වෑයම ගොඩනගා ඇත්තේ බරපතළ බොරු කිහිපයක් මතය.
එක බොරුවක් නම්, ‘ෆෙඩරල් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක්’ ගැන කතාකිරීමයි. ෆෙඩරල්ද නැද්ද කෙසේ වෙතත්, මේ වන තෙක්ම අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පතක් එළිදැක නැත. ව්‍යවස්ථාවක් තබා කෙටුම්පතක් වත් නැතිව එය ෆෙඩරල් ව්‍යවස්ථාවක් යැයි කියන්නේ කෙසේද? මුළු පාර්ලිමේන්තුවම ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයක් හැටියටත්, පාර්ලිමේන්තුවේ පක්‍ෂ නියෝජිතයන් මෙහෙයුම් කමිටුව හැටියටත් සංවිධානය වී අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් ඇතිකර ගැනීමේ ක්‍රියාවලිය යම් තරමක් දුරට ඉදිරියට ගෙනගොස් ඇති බව ඇත්තය. විෂයයන් හයක් යටතේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්ගෙන් සමන්විත කමිටු පිහිටුවා, ඒවායෙන් අදාළ විෂයයන් ගැන යෝජනා හා අදහස් ලබාගෙන ඇත. මහජනතාවගේ අදහස් ව්‍යවස්ථාවට ලබා ගැනීමට, ලාල් විජේනායක කමිටුව පිහිටුවා එම අදහස්ද ගොනුකර තිබේ. දැන් ඇත්තේ ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පතක් සකස් කිරීමයි. ඊට පෙර ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා විශේෂඥ මණ්ඩලයකට ලබාගත් යෝජනා ඉදිරිපත් කර කෙටුම්පතක් සකස්කිරීම සිදුවනු ඇත. එවැන්නක් තවමත් සිදුවී නැති නිසා මරාගෙන මැරෙන්නට තරම් කෝප වීමට ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පතක් තවමත් නැත. ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පතක් ආවත්, එය රටේ ව්‍යවස්ථාව බවට පත්වන්නට පෙර අවධීන් කිහිපයක් පසු කළ යුතුය. කැබිනට් මණ්ඩලය එය අනුමත කර පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කර, පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක අනුමැතිය ලබාගත යුතුය. ඒ අතර, කෙටුම්පතට විරුද්ධ කවුරු හරි සිටියි නම් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඉදිරියේ කෙටුම්පත අභියෝග කරන්නට ඔවුන්ට පුළුවන. ඉන්පසු කෙටුම්පත ජනමත විචාරණයකට ඉදිරිපත් කර සියයට 50කට වැඩි ඡන්දයෙන් අනුමත කරවා ගත යුතුය. මේ සියලු කඩඉම් පැන්න විටෙක පමණකි, එය රටේ ව්‍යවස්ථාව වනුයේ. එය හැංගිහොරා කළ හැකි දෙයක් නොවේ. ජනතාව ඉදිරියේ සංවාද කරමින් කළ යුතු දෙයකි. ඒ නිසා එන කෙටුම්පතෙන් රට බෙදේද නැද්ද යන්න වාදකිරීම ඉදිරියට ඕනෑ තරම් කළ හැකිය.
‘ෆෙඩරල් පාලනයක් මගින් රට දෙකඩ කිරීම’ අලුත් ව්‍යවස්ථාවෙන් කෙරෙන බව කීම අනෙක් බොරුවයි.
පෙර කීවාක් මෙන්, ලෝකයේ ෆෙඩරල් ක්‍රම (ෆෙඩරල් යැයි කියන සදා නිම කළ එක අච්චුවක්ද නැත.) ඇතිවී තිබෙන්නේ රටවල් බෙදීම සඳහා නොව, බෙදෙන්නට නැඹුරුවක් ඇති රටක් එක්කොට තබා ගැනීමටය. වෙන විදියකට කිවහොත්, තමන්ගේ වාසී ප්‍රදේශවලට වැඩි බලයක් දෙන්නට යැයි කියන ජනතාව වෙසෙන ලෝකයේ රටවල, ඔවුන් රටෙන් වෙන්ව යන්නට ඉඩ නොතබා, එකට තබාගැනීමේ ක්‍රමය හැටියට ෆෙඩරල් පාවිච්චි වෙයි. එහිදී කරන්නේ එක් රටක් ලෙස සිටින අතර හැකි තාක් දුරට බලය පරිධියට බෙදාහැරීමයි. එවිට තමන්ට පාලන බලය ඉල්ලන ප්‍රදේශවලට, ජනකොටස්වලට එම බලය ලැබෙන අතර, නමුත් නොබෙදී එක් රටක් හැටියට තවදුරටත් සිටීමටද හැකියාව ඇතිවේ. ලෝකයේ බොහෝ රටවල සිදුවී ඇත්තේ එයයි.
අලුත් ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පතකින් ෆෙඩරල් පාලනයක් ලබාදෙන බව කියන්නට කිසිම පදනමක් නැත. එහෙත් අලුත් ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පතකින් ජනතාව අතරට බලය බෙදීමක් නම් කළ යුතුය. ඒ බෙදීම වර්තමාන ව්‍යවස්ථාවේ තිබෙන 13වැනි සංශෝධනයට වඩා එහා ගිය බෙදීමක් වන්නේ නම් ඉතා හොඳය. එහෙත්, ඒ වාගේම එවැනි බලය බෙදීමක් උතුරට නැගෙනහිරට පමණක් සීමා නොවේ. එය රටේ සියලුම පළාත්වලට සමාන ලෙස බෙදී යන බලයකි. රටක තිබෙන හැම බලය බෙදාහදා ගැනීමක්ම ෆෙඩරල් ආකෘතියකට අයත් වෙයි. දැනට අපේ තිබෙන 13වැනි සංශෝධනය යටතේද බලය බෙදා තිබේ. ඒකීය හා ෆෙඩරල් කියන ක්‍රම දෙක සරල රේඛාවක අන්ත දෙකක තැබුවහොත්, ඒ ඒ රටවල බල බෙදාහදා ගැනීමේ ක්‍රම මේ අන්ත දෙක අතර සරල රේකඛව මත විවිධ තැන්වල පිහිටයි. බලය බෙදන තරම අනුව, එය ඒකීය පැත්තටද, ෆෙඩරල් පැත්තටද යන්න තීරණය වේ. එහෙත්, ෆෙඩරල් යනු රට බෙදන ක්‍රමයක් නොවේ. එසේ නම් අද අමෙරිකාව, ජර්මනිය, චීනය වැනි රටවල් පවා බෙදී කැඩී ගොස් තිබිය යුතුය. ඒ රටවලද ෆෙඩරල් ක්‍රමයට බලය බෙදා ඇති හෙයිනි.■