මාවනැල්ල හා ආශ්‍රිත ප්‍රදේශ කිහිපයක බුදුපිළිමවලට දෙසැම්බර් මාසයේදී හානිකර තිබුණි. දෙසැම්බර් 26 වැනිදා පාන්දර මාවනැල්ල ආශ්‍රිතව බුදුපිළිමයකට හානිකිරීම සම්බන්ධයෙන් සැක කරමින් ගම්වාසීන් පිරිසක් විසින් මුස්ලිම් තරුණයෙකු අල්ලාගෙන තිබුණි. එම තරුණයාට පහරදී තිබුණු අතර, ඔහු පොලීසිය අත්අඩංගුවට ගෙන තිබුණි. එම තරුණයාගෙන් ප්‍රශ්න කිරීමෙන් පසුව තවත් තරුණයන් හයදෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගැනුණේය.
තරුණයන් හත්දෙනා අතර තිබුණු සම්බන්ධය වන්නේ මාවනැල්ල ප්‍රදේශයේ ඉස්ලාම් දහම් පාසලක ඔවුන් එකට ඉගෙනුම ලැබීමයි. මොහොමඞ් ඊබ්‍රාහිම් නම් ප්‍රසිද්ධ ඉස්ලාම් දේශකයෙකු ප්‍රධානත්වය දරන මද්රාසාවක එම දහම් පාසල පවත්වා තිබුණි. ඊබ්‍රාහිම් මවුලවිවරයා ජමාතේ ඉස්ලාම් සංවිධානයේ මාවනැල්ල, දෙල්ගහගොඩ ප්‍රදේශවල සංවිධායකවරයාව සිටියේය. දහම් පාසලේ අධ්‍යාපන කටයුතුවලට මොහොමඞ් ඊබ්‍රාහිම් මවුලවිවරයාගේ පුතුන් දෙදෙනාද සහභාගි වී ඇත. මේ සටහන ලියැවෙන මොහොත වෙද්දී එම පුතුන් දෙදෙනා අත්අඩංගුවට ගෙන තිබුණේ නැත. දැන් අත්අඩංගුවට ගැනීමට සොයන්නේ ඔවුන් දෙදෙනාවය. ඒ සියල්ල මැද අප මාවනැල්ලට ගියේ සිදුවීමේ මුල අග ලිහා ගැනීමටය.
බිය
බුදුපිළිමයකට පහරදීම යනු බෞද්ධයෙකුට බිය ගෙන දෙන සිදුවීමක් බව සැබෑය. දිවයින වැනි ජාතිවාදී පුවත්පත් මේ සිදුවීම ප්‍රයෝජනයට ගනිමින් නාලන්දාවේ බුදුපිළිම කැඩීම හා මේ සිදුවීම එකිනෙකට ගළපන්නට උත්සාහ කර තිබුණු බව ඇත්තය. ලංකාවේ සංවිධානාත්මක අන්තවාදී කල්ලි සිටින බවට තමන් මීට පෙර කියා ඇති කාරණා සැබෑවක් බව පෙන්වන්නට මේ අවස්ථාව පාවිච්චි කළ බව ඇත්තය. දිවයිනට අමතරව ජාතිකවාදී සංවිධානද මෙය අවස්ථාවක් බවට පත් කරගෙන තිබුණි. බොහෝ මාධ්‍ය මේ සිදුවීම වාර්තා කර තිබුණේ තමන් සතු වගකීම නොදැනය. ගිනි තබන්නටත්, ගිනි නිවන්නටත් බලය ඇත්තේ තමන්ටම බව නොදන්නා මාධ්‍ය භාවිතාව මේ සිදුවීමේදීත් අපි දැක්කෙමු.
ගින්න තව තවත් අවුළුවන්නට හේතුවිය හැකි අන්දමේ වාර්තා කොතෙක් පළ වුණත්, සාමාන්‍ය ජනතාව අතරින් ප්‍රචණ්ඩකාරී සිදුවීම් පැනනොනැඟීම අගය කළ යුතුය. මාධ්‍යවලට නොතිබුණු වගකීමක් මෙවර පොලීසියට තිබුණු බව සිතිය හැකිය. පොලීසිය තොරතුරු නොසඟවා හෙළි කිරීම යහපත්ය. මෙවැනි තොරතුරු පොලීසිය සැඟවුවහොත් සිදු වන්නේ වෙනත් මාර්ගවලින් එම තොරතුරු වඩා භයානක ලෙස එළියට පැමිණීමයි. අනෙක් පැත්තෙන් බුදුපිළිම කැඩීමට එරෙහිව සංවිධානය කර තිබුණු උද්ඝෝෂණයකට එරෙහිව මහේස්ත්‍රාත් නියෝගයක් ලබාගැනීමටද පොලීසිය ක්‍රියාකර තිබුණි. මේ මොහොතේ එවැනි උද්ඝෝෂණයක් ප්‍රචණ්ඩත්වය දක්වා වර්ධනය වීමේ අවදානමක් තිබුණි.
දිවයින, අත්අඩංගුවට ගත් සැකකාර තරුණයන්ගේ ලිපින පවා පුවත්පතේ පළ කර තිබුණි. ලිපින පළ කර තිබුණේ එවැනි ක්‍රියාවකින් ඒ නිවෙස්වලට ප්‍රචණ්ඩත්වය එල්ලවීමේ අවදානමක් තිබෙන බව නොදැන විය නොහැක. තවමත් පොලිස් පරීක්ෂණවලින් මේ තරුණයන් බුදුපිළිම කැඩීමට සම්බන්ධ යැයි සාක්ෂි සහිතව ඔප්පු කර නොතිබියදී පවා දිවයින මෙවැනි වගකීම් විරහිත වාර්තාකරණයක යෙදීම කනගාටුදායකය. එහෙත් දිවයින ඒ ලිපිනවලට ගොස් නිවැසියන්ගේ අදහස්වලට ඇහුම්කන් දී තිබුණේ නැත. ඒ පුද්ගලයන්ගේ නිවෙස්වලට ගිය පළමු මාධ්‍යවේදීන් කණ්ඩායම අපය.
කෙටි නිගමනයක්
සිදුවීම් පිළිබඳ අවසාන නිගමනවලට එළැඹීමේ හැකියාවක් අපට නැත. එසේ වුව දැනට ඇති තොරතුරු මත දළ නිගමනයකට පැමිණීමේ හැකියාවක් ඇත. මාධ්‍යවල පළවූ අදහස්, පොලිස් වාර්තා, සම්මුඛ සාකච්ඡා වැනි කරුණු මත පදනම් වෙද්දී අපට පෙනී යන කාරණයක් වන්නේ සැබෑ සාමකාමී ඉස්ලාම් ඉගැන්වීම්වලට පිටින් ගිය ඉගැන්වීමක් ඊබ්‍රාහීම් මවුලවිවරයාගේ දහම් පාසලේදී සිදුව ඇති බවයි. පරීක්ෂණ අවසානයේදී මේ තරුණයන් බුදුපිළිම කැඩීමට සම්බන්ධ බව හෙළිවුණත්, එසේ නොවන බව හෙළිවුණත් එවැනි ඉගැන්වීමක් සිදුව ඇති බව ලියා තැබිය යුතුය. කෙසේ වෙතත් එය වෙනත් මාධ්‍යවලින් ඉස්මතු කර පෙන්වන්නට උත්සාහ කරන ආකාරයේ සංවිධානාත්මක අන්තවාදී කල්ලියක් ලෙස කිසිසේත්ම සැලකිය නොහැක.
අනෙක් අතට අත්අඩංගුවට ගැනුණු තරුණයන් සියලුදෙනාම පලායෑමට හෝ සැඟවී සිටීමට උත්සාහ කර තිබුණේ නැත. පසුවදා නිවෙස්වලට පැමිණ පොලීසියෙන් අත්අඩංගුවට ගෙන තිබුණි. සමහරුන් පොලීසියට බාර වී තිබුණි. සැඟවී සිටින්නේ ඊබ්‍රාහිම් මවුලවිවරයාගේ පුතුන් දෙදෙනා පමණි. යම් කෙනෙකු නිවසේදීම හෝ පොලීසියට බාරදීමෙන් අත්අඩංගුවට පත්මෙන් ඔහු නිර්දෝෂී බව ඔප්පු නොවෙන බව සැබෑය. එහෙත් නීතියෙන් පලා යෑමට උත්සාහ නොකළ බව පෙනෙන්නට ඇත. ත්‍රස්ත කල්ලියක සාමාජිකයන් හෝ, සංවිධානාත්මක අපරාධකරුවන් නම් පලා යෑමට උත්සාහ කරනු නිසැකය.
පියවරුන්ගේ කතාව
අපට අත්අඩංගුවට ගත් තරුණයන්ගේ පියවරුන් තිදෙනෙකු මුණගැසීමට හැකිවිය. ඔවුන් මුණග ැසුණු ආකාරය ගැන යමක් කිව යුතුය. මේ පියවරුන්ද සිටියේ ඔවුන්ගේ නිවෙස්වලමය. ඔවුන්ගේ නිවෙස්වල ආරක්ෂාව ගැන ඔවුන්ට දැඩි විශ්වාසයක් තිබුණේ සිංහල ජාතිකයන්ගෙන් වටවී ඔවුන්ගේ නිවෙස් පිහිටා තිබියදීමය. අප එහි යන්නට දිනකට පෙර ගමේ පන්සලෙහි දායක සභා රැස්වීමක්ද පවත්වා තිබුණි. එහිදීද ප්‍රචණ්ඩත්වය ඇවිළවීම වෙනුවට ගමේ ජීවත්වෙන මේ පවුල් කිහිපයට ආරක්ෂාව සැපයීමේ අවශ්‍යතාව කතාබහට ලක්ව තිබුණි. ගමේ සිංහල ජාතිකයන්ගේ අදහස වන්නේ අත්අඩංගුවට පත්වූ තරුණයන් ඉතා සාමකාමී ලෙස පාඩුවේ ජීවත්වූ උදවිය බවය. ඒ තරුණයන්ගේ පියවරුන්, ගම්වාසීන් සමග සුහදව ජීවත්වූ සාමකාමී පවුල් බවය.
“අපි කියන්නේ නැහැ අපේ ළමයි මේ සිදුවීමට වැරදිකරුවෝද නිවැරදිකරුවෝද කියලා. ඒක කරන්න ඕනෑ පොලීසියෙන්. සමාජ මාධ්‍ය පාලනය කරන්නත් අපට බැහැ. ඒත් අපටත් කියන්න කතාවක් තියෙනවා. මේ ළමයින්ව ත්‍රස්තවාදීන් විදියට නම් කරන්න කලින් මාධ්‍යවලට තිබුණා අපේ ගම්වලටත් ඇවිල්ලා මේ ළමයි ගැන හොයලා බලන්න. අපෙන් අහන්න තිබුණා. අපෙන් අහන්න බැරි නම්, ගමේ අයගෙන් මේ ළමයි ගැන අහන්න තිබුණා.” මෙසේ කතාකරන්නට පටන්ගත්තේ පහරකෑ තරුණයාගේ පියාය.
තවත් පියෙකු මේ සිදුවීම ගැන විස්තර කළේ මෙසේය. “මගේ පුතා ඉස්ලාම් ආගමට ළැදි තරුණයෙක්. ඉතාම අහිංසක කෙනෙක්. ඒ බව ගමේ ඉන්න අය දන්නවා. ජමාතේ ඉස්ලාම් කියන්නේ ඉස්ලාම් භක්තිකයන් එකතුවෙලා විවිධ සමාජ සේවා කටයුතු සිදුකරන සංවිධානයක්. ඊබ්‍රාහිම් මවුලවිතුමා ජමාතේ ඉස්ලාම් සංවිධානයේ සිටි ප්‍රකට ධර්ම දේශකයෙක්. ඔහුව විශ්වාස කරමින් තමයි අපි ඔහු යටතේ ජමාතේ ඉස්ලාම් සංවිධානයේ කටයුතුවලට පුතාව යැව්වේ.”
ජමාතේ ඉස්ලාම් සංවිධානය ගැන වචනයක් කිව යුතුය. එය ලංකාවේ ඇති, සංහිඳියාව පිළිබඳව උනන්දුවෙන් කටයුතු කරන වැදගත් සංවිධානයකි. සංවිධානයක් ලෙස හැඳන්වුවද එය බෞද්ධාගමික නිකායකට යම් සමානත්වයක් දරයි. නිකායන් යටතේ පන්සල් පාලනය වන ආකාරයට, ජමාතේ ඉස්ලාම් වැනි සංවිධාන යටතේ ඉස්ලාම් පල්ලි පාලනය කෙරෙයි. මවුලවිවරු සිටිති. ලංකාවේ එවැනි සංවිධාන රැසක් ඇත. ඇතැම් සංවිධාන ආගමට වැඩිපුර ළැදිය. ඔවුහු සාමකාමී, යහපත් සමාජ ජීවිතයක් ගතකිරීම ගැන අවධානය යොමු කරති. ජමාතේ ඉස්ලාම්, තවුහිද් ජමාත් වැනි සංවිධාන කාලීන දේශපාලන තත්වයන් ගැනද අවධානය යොමු කරති. පසුගිය කාලයේ ඇතිවූ ඉස්ලාම්, බෞද්ධ අනවබෝධය මැද්දේ වැඩිපුරම ක්‍රියාත්මක වී තිබුණේ ජමාතේ ඉස්ලාම් හා තවුහිද් ජමාත් සංවිධාන දෙකය. කෙසේ වෙතත් තවුහිද් ජමාත් සංවිධානයේ ලේකම්වරයාව සිටි අබ්දුල් රාසික් බෞද්ධ ධර්මයට එරෙහි ස්ථාවරයක් ගන්නා අදහස් ප්‍රකාශ කර තිබුණි. සමස්තයක් ලෙස තවුහිද් ජමාත් සංවිධානයේ දේශපාලන මැදිහත්වීම් ගැන මධ්‍යස්ථ මුස්ලිම් සමාජය විරෝධයක් දක්වයි. ජමාතේ ඉස්ලාම් යනු තවුහිද් ජමාත් සංවිධානයේ අදහස්වලින් වෙනස්ව, සංහිඳියාව වෙනුවෙන් ක්‍රියාත්මක වූ සංවිධානයකි. කුරාණය පිළිබඳව දුර්මත තුරන්කිරීමට, සිංහල ජනතාව සමග සාකච්ඡා කිරීමට ඔවුන් විවිධ කටයුතු සංවිධානය කර තිබුණි.
“අපේ පුතාලාව ඊබ්‍රාහිම් මවුලවිතුමා ගාවට යැව්වේ ජමාතේ ඉස්ලාම් සංවිධානය ගැන තබපු විශ්වාසය නිසායි. ඒත් මේ සිදුවීම් සියල්ලෙන්ම පස්සේ තමයි අපි දැනගත්තේ ජමාතේ ඉස්ලාම් සංවිධානයෙන් ඊබ්‍රාහිම් මවුලවිතුමා අයින්වෙලා කියලා. ඒ සංවිධානය එක්ක ඊබ්‍රාහිම් මවුලවිතුමාට මත ගැටුමක් තියෙනවා කියලා.”
ඊබ්‍රාහිම් මවුලවිවරයාට පෙර ඔහුගේ වැඩිමහල් පුත්‍රයා ජමාතේ ඉස්ලාම් සංවිධානයෙන් ඉවත් කර තිබුණි. ඔහු තුර්කියේ කලක් වාසය කොට ලංකාවට පැමිණ තිබුණු අතර ජමාතේ ඉස්ලාම් සංවිධානයට නොගැළපෙන අදහස් අනුව කටයුතු කර තිබුණායැ’යි කියන්නේ ඔහුය.
සිදුවීම වූ දිනය ගැන අප සමග අදහස් දැක්වුවේ බුදුපිළිමය කැඩීමට සැකපිට මුලින්ම අත්අඩංගුවට ගත්, ගම්වාසීන්ගෙන් පහර කෑ තරුණයාගේ පියාය.
“ඊබ්‍රාහිම් මවුලවිගේ පුතා මගේ පුතාට කියලා තියනවා නාවලපිටියට පොඩි ගමනක් යන්න තියෙනවා පොඞ්ඩක් එන්න කියලා. ඒ නිසා මගේ පුතා වෙන කෙනෙක්ගේ බයික් එකක් අරගෙන ඔහු එක්ක ගිහින් තියෙනවා. මට කියලා ගියේ මම රෑ ඊබ්‍රාහිම් මව්ලවිලාගේ ගෙදර යනවා කියලයි. එන්න රෑ වෙයි කියලා කියපු නිසා මම නිදාගත්තා. උදේ පාන්දර පොලිසියෙන් ගෙදරට ඇවිත් කියනකොට තමයි මම දන්නේ සිද්ධිය.
පස්සේ පුතා මට කී විදියට ඊබ්‍රාහිම් මවුලවිගේ පුතා ඔහු එක්ක නාවලපිටි යන්න කියලා ගිහින් කඩුගන්නාව හරියේදී බයික් එක නවත්තන්න කියලා තියෙනවා. ඊට පස්සේ බයික් එක අරගෙන ටිකක් ඉස්සරහට යන්න කියලා පුතාට කිව්වාලු. ලයිට් ඕෆ් කරලා බයික් එක ස්ටාට් එකේම තියා ගන්න කියලා කිව්වාලු. ටික වෙලාවකින් මිනිස්සු කෑගහගෙන පුතා ඉන්න පැත්තට දුවගෙන ඇවිත් පුතාව අල්ලගෙන හොඳටම ගහලා තියෙනවා. අනෙක් කෙනා දුවලා. පුතා දවස් ගාණක් ඉස්පිරිතාලේ හිටියා. දවස් දෙකක් විතර පුතාට කතා කරගන්න අමාරුවෙනුයි හිටියේ. දැන් ඔහු බන්ධනාගාර රෝහලට මාරු කරලා තියෙනවා.” මේ තරුණයාට පොලිස් නිලධාරීන්ද පහර දී තිබුණි.
අනෙක් තරුණයන් අත්අඩංගුවට ගෙන තිබුණේ ඉන් පසුවය. ඒ අත්අඩංගුවට ගැනුණු තරුණයා සමග පැවැත්වූ මිතුරු සම්බන්ධතාව නිසාය.
“මේකට සම්බන්ධ ඊබ්‍රාහිම් මවුලවිවත් ඔහුගේ පුතාලාවත් තවම ඇරෙස්ට් කරලා නැහැ. ඒ අය හැංගිලා ඉන්නේ. ඔවුන් වැරදි නැත්නම් ඇයි එයාලා හැංගෙන්නේ කියන එක අපට තියෙන ප්‍රශ්නයක්. අපි ජීවත්වෙන්නේ සිංහල මිනිස්සු එක්ක. අපි පරම්පරා ගානක ඉඳන් මාවනැල්ලේ ජීවත් වෙනවා. නමුත් ඊබ්‍රහිම් මවුලවි ළඟදී මෙහෙට පදිංචියට ආ අය. සිංහල ජනතාව එක්ක සමඟියෙන් ජීවත්වෙන්න වුවමනාවක් අපට තියෙනවා. වගකීමක් අපට තියෙනවා. අපට කවදාවත් බුදු පිළිමයක් ප්‍රශ්නයක් වෙලා නැහැ. අපේ පල්ලිය මෙහේ සිංහල ජනතාවට ප්‍රශ්නයක් වෙලා නැහැ. අපි දන්නවා පල්ලියට කවුරු හරි පහරදුන්නොත් දැනෙන වේදනාව. ඊටත් වඩා වේදනාවක් ඇති බුදු පිළිමයකට පහර දුන්නාම. ඒ නිසා මේ වැඬේට එරෙහිව නීතිය ක්‍රියාත්මක කරනවාට අපි විරුද්ධ නැහැ.”
අත්අඩංගුවට ලක්වූ තරුණයන් කිහිපදෙනාම අධ්‍යාපනයෙන් ඉහළම ප්‍රතිඵලය ලැබූ අයය. ඇතැම් අය උසස් අධ්‍යාපනය ලබමින් සිට ඇත. තවත් අය රැකියාවල නිරත වී ඇත. එක් තරුණයෙකු ජනමාධ්‍ය පිළිබඳව උසස් අධ්‍යාපනය ලබමින් සිටි අයෙකි.
“මගේ පුතා එකක් මම ඊයේ කතා කළා. එයා මට කිව්වේ මම මීට කලින් කළ කිසි දෙයක් මට මතක නැහැ තාත්තා. මම මොනවා හරි වැරැද්දක් කළා නම් මට සමාවෙන්න තාත්තා කියලා එයා ඇඬුවා.” ජනමාධ්‍ය අධ්‍යාපනය ලබමින් සිටි තරුණයාගේ පියා එසේ කීය. එසේ කී විගස ඔහු එතෙක් අප සමග කතා කරද්දී පවත්වාගෙන ගිය ස්ථාවරත්වය බිඳී ගොස් හැඬුම්බර විය. නැවත කතාකරන්නට පටන්ගත්තේය.
“අපේ ගමේ සිංහල මිනිස්සුන්ට අපි ඉතාම ගෞරව කරනවා. අද වෙනකම් එයාලා අපිට මොනවත් කිව්වෙත් නැහැ. කළේත් නැහැ. අපි ඔවුන්ට පොරොන්දු වුණා මේ සිද්ධියේ ප්‍රධාන සැකකාරයන්ව ඉක්මනට අල්ලලා දෙන්නම් කියලා. අපිටත් ගමේ සිංහල මිනිස්සු උපදෙස් දුන්නේ කලබල වෙන්නේ නැතිව කටයුතු කරන්න කියලා.”
ප්‍රදේශයේ ඉස්ලාම්, සිංහල ජාතිකයන් සමග අදහස් හුවමාරු කරගනිද්දී අපට පැහැදිලිව දකින්නට තිබුණු කාරණය වන්නේ ඔවුන් මේ දෙපාර්ශ්වයේම අන්තවාදයට එකඟ නොවන බවයි. ඒ නිසා ආරක්‍ෂක අංශද ප්‍රදේශයේ දේශපාලන බලවතුන්ද වහාම මැදිහත්වී මෙම ගැටලුව නිරාකරණය කොට ප්‍රදේශයේ සිංහල, මුස්ලිම් සංහිඳියාව ඇති කරන්න කටයුතු කළ යුතුය.■
