ප්‍රංශය නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ විද්‍යාගාරය ලෙස දේශපාලන විද්‍යාඥයන් විසින් හඳුන්වනවා. ප්‍රංශ විප්ලවයේ සිට ව්‍යස්ථා 17ක් පමණ ප්‍රංශය නිර්මාණය කළා. 1958 නිර්මාණය කළ ව්‍යවස්ථාව 24 වතාවක් සංශෝධනය වී තිබෙනවා. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අරගල ප්‍රංශ ඉතිහාසය පුරාම වරින් වර පැනනැඟී තිබෙනවා. මිනිසුන්ගේ ජීවිත අහිමි වුව, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අත්හදා බැලීම් යළි යළිත් සිදු කරමින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ඊළඟ අදියරට ගෙනයෑමට ප්‍රංශය ඉතිහාසයේ පටන් සමත් වී තිබෙනවා.
නොවැම්බර් 17 වැනිදා ප්‍රංශයේ වීදිවල ආරම්භ වූ කහ කබා උද්ඝෝෂණ ව්‍යාපාරය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අරගල ඊළඟ අදියරට ගෙනයෑමට සමත් වූ සිදුවීමක් නොවුණත්, එය අනාගතයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී විරෝධතාවලට හැඩයක් එක් කරන සිදුවීමක් වේවි. කහ කබා විරෝධතාවය මාසයක් ගත වෙද්දී ඉරාකය දක්වාත් පැතිර ගොස් තිබෙනවා.
නිමිත්ත
මේ උද්ඝෝෂණවල යෙදෙන්නේ ප්‍රංශයේ අඩු ආදායම්ලාභීන්. දස දහසකට අධික පිරිසක් එලෙස සටන් කරන්නේ 2019 ජනවාරි 01 වැනිදා සිට ඉන්ධන සඳහා අය කරගන්නා බදු ප්‍රතිශතය 20% කින් ඉහළ දැමීමට ගෙන තිබෙන තීරණයටත් විශ්‍රාමිකයන්ගේ මාසික වැටුපට අය කරගන්නා බදු ප්‍රතිශතය 1.7% කින් ඉහළ දැමීමත් ඇතුළු ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරන ගණනාවකට එරෙහිව.
එම්මෑනුවෙල් මැක්‍රෝන්ගේ රජය විසිනුයි මේ ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ යෝජනා කර තිබුණේ. ඔක්තෝබර් 01 වැනිදා සිට ගෑස් මිල සහ විදුලි මිල ඉහළ දමා තිබුණා. තවත් බදු රැසක් ඉහළ දමා තිබුණා. කෙසේ වෙතත් මෙම උද්ඝෝෂවලට අදාළ ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ පිළිබඳව මේ ලිපියෙන් අදහස් දක්වන්නේ නැහැ. ඒ වෙනුවට මෙම උද්ඝෝෂණවල ආකර්ශණීය හැඩය පිළිබඳව මෙහි කතා කරනවා.
කහ කබාය
සාම්ප්‍රදායික උද්ඝෝසණයක හැඩය වෙනුවට ප්‍රංශයේ කහ කබාකරුවන්ගේ උද්ඝෝෂණ වඩා නිර්මාණශීලී හැඩයක් ගත්තා. ඒ නිසාම ඒ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අරගලයට කිසිසේත් අදාළ නොවන පුද්ගලයන්ගේ වුව ඇස් ඇදගැනීමට එම උද්ඝෝෂණ සමත් වුණා.
කහ, කොළ, තැඹිලි ආදී දෑස් වල දීප්තිමත් වර්ණවලින් යුතු කබායක් පළඳින්නේ ක්ෂණිකව අවධානය දිනාගැනීමේ අරමුණෙන්මයි. සාමාන්‍යයෙන් හදිසි සේවා සපයන්නන් මෙවැනි කබා පළඳිනවා. උදාහරණයක් ලෙස හදිසි ගින්නක් ඇති වූ විට ගිනි නිවන හමුදාව එවැනි කබායකින් සැරසී පැමිණෙනවා. එසේ පැමිණෙන්නට හේතුව වන්නේ කලබලයෙන් පිරි ජනතාවක් අතර ක්ෂණිකව හඳුනාගැනීමේ පහසුව සඳහායි. ඊට අමතරව ඉදිකිරීම් ක්ෂේත්‍රයේ නියුතු පුද්ගලයන් මෙවැනි කබා පළඳිනවා. කබායේ මූලික අරමුණ වෙන්නේම අවධානය දිනාගැනීම. එවැනි කබායකට හිමි ආකර්ශණය උද්ඝෝෂණයක් සඳහා පාවිච්චි කිරීම ඉතාම නිර්මාණශීලී අදහසක් වී තිබුණා.
කෙසේ වෙතත් ප්‍රංශයේ උද්ඝෝෂකයන් විසින් කහ කබා පාවිච්චි කළේ රියැදුරන්ව සංකේතවත් කිරීමයි. 2008 සිට ප්‍රංශයේ රියැදුරන් විසින් දීප්තිමත් කබා පැළඳීම අනිවාර්ය කර තිබුණා. ඒ හේතුවෙන් ප්‍රංශයේදී කහ කබා ඉතා පහසුවෙන් මිලදී ගත හැකි වුණා. ඊට අමතරව කහ කබායක් පැළඳීමෙන් ඉන්ධන මිල වැඩිවීමට සංකේතාත්මක විරෝධය පැමේ හැකියාවද තිබුණා.
කෙසේ වෙතත් කහ කමීසකරුවන්ගේ උද්ඝෝෂණවලදී ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා රැසක් වාර්තා වී තිබුණා. උද්ඝෝෂණකරුවන් කියන්නේ ඒවා කඩාකප්පල්කාරීන් විසින් උද්ඝෝෂණකරුවන් අතරට රිංගා කරන ලද කඩාකප්පල්කාරී වැඩ කියායි. කෙසේ වෙතත් මෙවැනි උද්ඝෝෂණ මාලාවක් මැද එවැනි ක්‍රියා දකින්නට ලැබීම ගැන පුදුම වෙන්නට දෙයක් නැහැ.
සමාජ මාධ්‍ය
සාමාන්‍යයෙන් මෙවැනි උද්ඝෝෂණ සංවිධානය කරන්නේ වෘත්තිය සමිති, දේශපාලන පක්ෂ වැනි ව්‍යාපාර වලින්. මෙවැනි උද්ඝෝෂණයක් සංවිධානය කිරීමට විශාල වෙහෙසක් දැරීමට සිදුවූ කාලයක් තිබුණා. එහෙත් මේ වෙද්දී සමාජ මාධ්‍ය හරහා ක්ෂණිකව උද්ඝෝෂකයන් එකතු කරගැනීම කළ හැකියි. ප්‍රංශ රජයේ ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිවලට එරෙහිව කහ කබා ව්‍යාපාරය ආරම්භ වී තිබුණේ වීදියේ උද්ඝෝෂණ ඇරඹෙන්නට පෙර. ඒ සමාජ මාධ්‍ය තුල. නොවැම්බර් 17 වැනිදා සිදුවී තිබුණේ එය වීදියේ සටනක් බවට පත්වීමයි. කෙසේ වෙතත් සමාජ මාධ්‍ය හරහා උද්ඝෝෂකයන් සංවිධානය වීමේ කාව වසර ගණනාවක් පසුපසට දිව යන නිසා ඒ ගැන වැඩිපුර කතා කිරීමෙන් පළක් නැහැ. මාස දෙකකට පෙර කඳුරට දෙමළ ජනතාව නියෝජනය කරන තරුණයන්ද සමාජ මාධ්‍ය හරහා එක්ව කොටුවේ දැවැන්ත උද්ඝෝෂණයක් සංවිධානය කර තිබුණා. ඒ නිසා එය ලංකාවටද අලුත් අත්දැකීමක් නොවෙයි.
ලෝකය
එහෙත් කහ කබා උද්ඝෝෂණ ලෝකයට අලු‍ත්ම අත්දැකීමක් වී තිබුණා. ඉදිරියේදී ලොව පුරා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සටන්වලට මේ ආකර්ශණීය වර්ණය පාවිච්චි කරන්නට ඉඩ තිබෙනවා.
ප්‍රංශයෙන් පිට උද්ඝෝෂකයන් විසින්ද ආකර්ශණය දිනාගනු පිණිස කහ කබා පැළඳ උද්ඝෝෂණය කරන්නට පටන්ගත්තේ ටික දිනක් ඇතුලතමයි. බෙල්ජියමේ වෙලෝනියා ප්‍රදේශයේ නොවැම්බර් මාසයේ සිට කහ කබාකරුවන්ගේ උද්ඝෝෂණ දකින්නට ලැබුණා. මේ වෙද්දී බෙල්ජියමේ 2019 ෆෙඩරල් මැතිවරණය වෙනුවෙන් කහ කබාකරුවන්ගේ උද්ඝෝෂණ ක්‍රියාත්මක වෙන්නට පටන් ගෙන තිබෙනවා.
ඊට අමතරව නෙදර්ලන්තයේ රොටර්ඩෑම් වලත් මෙවැනිම උද්ඝෝෂණ ආරම්භ වී තිබෙනවා. දෙසැම්බර් 08 වැනිදා සාමකාමී විරෝධතාවයක් සඳහා කහ කබා උද්ඝෝෂණයක් ක්‍රියාත්මක කර තිබෙනවා. සර්බියාවේද එදිනම පැවති උද්ඝෝෂණයකට කහ කබා පාවිච්චි කර තිබෙනවා.
ඊට අමතරව සංක්‍රමණිකයන්ගේ උද්ඝෝෂනයක් වෙනුවෙන් ජර්මනියේද කහ කබා පාවිච්චි කර තිබෙනවා. දෙසැම්බර් 05 වැනිදා ඉරාකයේ බාර්සා නුවරද එවැනි උද්ඝෝෂණයක් පවත්වා තිබුණා.
ලංකාවේ ජනාධිපතිවරයාද කුමන හෝ හේතුවක් නිසා ලංකාව මහා අර්බුදයකට ඇද දමා තිබෙන නිසා, ලංකාවේද මහපාරේ උද්ඝෝෂණ කරන්නට සිදුවී තිබෙනවා. ඒ නිසා ලංකාව තුළද කහ කබා වලට ඉදිරියේදී දැවැන්ත ඉල්ලු‍මක් ඇතිවීමේ ඉඩක් තිබෙනවා. ඒ නිසා කහ කබා ආනයනය කරන්නෙකුට, වැඩිපුර කහ කබා තොගයක් ඇණවුම් කිරීමෙන් පාඩුවක් සිදු නොවනු ඇති.■
■ හංසි මානවඩු
