ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන විසින් මහින්ද රාජපක්ෂ ද හවුල් කරගෙන සිදු කරන ලද කුමන්ත්‍ර‍ණයට මේ වන විට දින 50ක් ගතවෙමින් තිබේ. චිත්‍ර‍පටයක් පවා දින 50ක් එක දිගට පෙන්වීම සැමරුම් අවස්ථාවකි. කුමන්ත්‍ර‍ණයට දින 50ක් ගතවන විට සිදු වී තිබෙන්නේ කුමක්දැයි විමසා බැලීම වැදගත් ය.
මෙම අර්බුදය හේතුවෙන් ලොකුම අලකලංචිය සිදු වූයේ ආර්ථිකයට ය. අර්බුදයට විසඳුමක් නොදී මේ තත්ත්වය දිග්ගැසෙමින් ගතවෙන සෑම දිනයක් පාසාම රුපියල් මිලියන 2000කට අධික වැය බරක් ලංකාවේ ආර්ථිකයට ඇති වන බව චම්පික රණවක මන්ත්‍රීවරයා ප්රකාශ කළේ ය. ”හැමෝටම තේරෙන්න සරලවම කියනවා මේ ප්‍රශ්නය නිසා මේක විසඳෙන තුරු සෑම දිනයකටම රුපියල් 100 බැගින් අපේ රටේ ජනතාවට බර පැටවීමක් සිදුවෙනවා,” යි ඔහු පැවසී ය.
ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථිකයේ මේ වන විට සිදු වන මූලික කාර්යය වන්නේ ණය ගෙවීම සඳහා ණය ගැනීම යි. ඒ සඳහා රටේ ණය ගෙවීමේ හැකියාව පවත්වාගෙන යා යුතු ය. එහෙත්, මෙම අර්බුදය හේතුවෙන් මූඩි, ෆිච්, ස්ටෑන්ඩඞ් ඇන්ඞ් පුවර්ස් යන ප්‍ර‍ධාන ජාත්‍යන්තර ණය ශ්‍රේණිගතකිරීමේ ආයතන තුන ම විසින් ශ්‍රී ලංකාව පහත හෙළා තිබේ. ණය ආපසු ගෙවීමේ අවදානම ඉහළ රටක් ලෙස හඳුනාගැනීමෙහි ප්‍ර‍තිඵලයක් ලෙස දැන් ශ්‍රී ලංකා රජයට ණය ලබාගැනීම පහසු නැත. එහෙත් අපට ණය නොගෙන පැවතිය නොහැකි නිසා සිදු වන්නේ ඉහළ පිරිවැයක් යටතේ ණය ලබාගන්නටයි.
දේශපාලන අර්බුදය නිසා ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල විසින් ශ්‍රී ලංකාවට ලබා දෙන්නට සිටි ණය මුදලකුත් නවත්වන ලදි. මේ ණය පාවිච්චි කරන්නට නියමිතව තිබුණේ රටේ විදේශ සංචිත ශක්තිමත් කරගන්නටයි. 2016 ජුනි 3 අනුමත කරන ලද ජාත්‍යන්තර අරමුදලේ එක්සත් ජනපද ඩොලර් බිලියන 1.5ක ණය මුදලින් ඩොලර් මිලියන 250කට ආසන්න හයවන කොටසයි මෙසේ නවතා දමා තිබෙන්නේ. ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල විසින් මෙම ණය ලබා දී තිබෙන්නේ පුළුල් ආර්ථික ප්‍ර‍තිසංස්කරණ සිදුකිරීමේ කොන්දේසි මතයි. කරන ලද ආර්ථික ප්‍ර‍තිසංස්කරණ නිරීක්ෂණය කිරීමෙන් අනතුරුවයි මෙම ණය වාරික වශයෙන් නිකුත් කරන්නේ. බදු ප්‍ර‍තිපත්තිය, ඉන්ධන මිල සූත්‍ර‍ය වැනි ආර්ථික ප්‍ර‍තිසංස්කරණ ක්‍රියාත්මක කරනු ලැබුවේ මෙම ණය සඳහා කොන්දේසි ලෙසයි. ඔක්තෝබර් 26දා බලය අල්ලාගන්නා ලද නීති විරෝධී රජය විසින් ඉන්ධන මිල සූත්‍ර‍ය අහෝසි කරන ලදි. මිල සූත්‍ර‍ය පැවතියා නම් ලෝක වෙළඳපොළේ ඉන්ධන මිල පහළ යාම සමග මේ වන විට ලංකාවේ තෙල් මිල මීට වඩා අඩු විය හැකි ය.
එක්සත් ජනපදයේ මිලෙනියම් චැලේන්ජ් සහයෝගිතාව යටතේ ලංකාවට ලැබෙන්නට තිබුණු ආපසු නොගෙවිය යුතු ඩොලර් මිලියන 450ක් සිරිසේන මහින්ද කුමන්ත්රණය හේතුවෙන් රටට අහිමි වන තර්ජනයක් පැනනැගී ඇත. දේශපාලන අර්බුදය හේතුවෙන් මේ වන විට එය අත්හිටුවා තිබේ. මේ මුදල් ආයෝජනය කරන්නට නියමිතව තිබුණේ මිනින්දෝරු කටයුතු, ඔප්පු සැකසීම්, ට්‍රැෆික් පාලනය සහ ප්‍රාදේශීය පාරවල් හැදීම වැනි කටයුතුවලට ය. කොළඹ සැහැල්ලු දුම්රිය ව්‍යාපෘතිය වෙනුවෙන් ජපානය ලබාදෙන්නට නියමිතව තිබුණු ඩොලර් බිලියන 1.4 ක ආධාරය ද මේ අන්දමින් ම අත්හිටුවා තිබේ. එයින් ඩොලර් මිලියන 400ක් ලැබෙන්නට ආසන්නව තිබිණි. මේ විදේශ ප්‍රාග්ධනයන් රට තුළට ගලා ඒම ශ්‍රී ලංකාවේ ගෙවුම් ශේෂය තුලනය කරගැනීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වූ අතර ඒවා අහිමි වීම දරුණු ප්‍ර‍තිවිපාක ඇති කරයි.
මේ වසරේදී ශ්‍රී ලංකාව සංචාරක කර්මාන්තයෙන් උපයන ආදායම ඩොලර් බිලියන 3.5ක් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කර තිබුණු නමුත්, අර්බුදය නිසා මේ වන විට යුරෝපය, ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, ඉන්දියාව වැනි රටවලින් පැමිණෙන්නට නියමිතව සිටි සංචාරකයෝ සිය සංචාර අවලංගු කරමින් සිටිති. එයින් ඩොලර් 400,000ක පමණ පාඩුවක් රටට සිදු වනු ඇතැයි කර්මාන්ත අංශ ගණන් බලා තිබේ.
ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ජාතිකවාදී ආර්ථික ප්‍ර‍තිපත්ති හේතුවෙන් ශ්‍රී ලංකාවෙන් පිටතට ප්‍රාග්ධනය ගලායාමේ ප්‍ර‍වණතාවක් අර්බුදයට පෙර සිට ම තිබුණ අතර ඔක්තෝබර් 26දායින් පසුව එය වේගවත් විය. මේ වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ විදේශ සංචිත ප්රමාණය ද අඩු වෙමින් තිබේ. මෙම වසර අවසානය වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ විදේශ සංචිත ප්රමාණය ඇ.ඩො බිලියන 9.5ක දක්වා ඉහළ යනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන බව ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව ජුනි මාසයේදී නිවේදනය කළේ ය. එහෙත් දැන් මෙම ඉලක්ක සපුරාගත නොහැකි තත්වයක් ඇති වී තිබේ. ඉදිරි වසර හතර – පහ තුළ වසරකට ඇ.ඩො. බිලියන 3.9ක පමණ මුදලක් ණය වාරික වශයෙන් ගෙවිය යුතු බවත්, ඉතා සංයමයෙන් යුතුව විදේශ සංචිත හැසිර විය යුතු බැවින් එයට සරිලන අයුරින් ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව විසින් විදේශ සංචිත ක්‍රමිකව ගොඩනගමින් පවතින බවත්, මෙය ඉදිරි වසරවලදී ණය කළමනාකරණය සඳහා බෙහෙවින් උපකාරී වනු ඇති බවත් ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකු අධිපති අධිපති ආචාර්ය ඉන්ද්‍රජිත් කුමාරස්වාමි මහතා ජුනි මාසයේදී ප්රකාශ කළේය. එහු වැඩිදුරටත් පැවසුවේ පසුගිය රජය විසින් 2007 වසරේ සිට ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය වෙළෙඳපොළෙන් වාණිජ පොලිය මත ලබා ගත් ණය එකවර කල් පිරීම හේතුවෙන් සහ එම කාලය තුළ අපනයනය වැඩි කිරීම සඳහා දිගු කාලීන සැලසුම් ක්‍රියාත්මක නොකිරීම හේතුවෙන් මෙසේ ණයබරතාව උග්‍ර වී ඇති බව යි.
කුමන්ත්රණය විසින් මේ වන විට රට ආර්ථික වශයෙන් දරුණු අර්බුදයකට ඇද දමා ඇති බව ඉහත දක්වන ලද සාක්ෂිවලින් පැහැදිලි වේ. මෙය ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍ර‍ණයක් පමණක් නොව රජය විනාශ කරන රාජ්‍ය විරෝධී කුමන්ත්‍ර‍ණයක් වන්නේ ඒ නිසා ය. එමගින් සිදු කර තිබෙන්නේ රාජ්‍යයේ පදනම් බිඳදැමීම යි. ව්‍යවස්ථාදායකය කඩාකප්පල් කිරීම යි. එමගින් මේ වන විට රටේ ආණ්ඩුක්‍ර‍මය ද තියුණු අර්බුදයකට ලක් කර තිබේ. ජනාධිපතිවරයා කටයුතු කර තිබෙන්නේ ව්‍යවස්ථාව මුළුමනින් ම උල්ලංඝනය වන අන්දමින් බව අපගේ අදහසයි. කෙසේ වෙතත්, මේ වන විට ඒ සම්බන්ධයෙන් අධිකරණ විමර්ශනයක් සිදුවෙමින් තිබේ. මෙම ලිපිය පළ වන විට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඒ සම්බන්ධයෙන් තම තීන්දුව ප්‍ර‍කාශයට පත් කර තිබෙන්නට පුළුවන. එමගින් ජනාධිපතිවරයා ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය කර ඇති බව ඔප්පු වුවහොත් මෙම රාජ්‍ය විරෝධී කුමන්ත්රණය අලුත් තලයකට පැමිණෙන බව පැවසිය යුතු ය.
ජනාධිපතිවරයා එක්කෝ තමන් විසින් මුල පුරන ලද කුමන්ත්රණය විප්ලවීය දිශානතියකට යොමු කරමින් ව්‍යවස්ථාව මුළුමනින් ම අත්හැර දමා අලුත් ආණ්ඩුක්‍ර‍මයක් බිහිකිරීම සඳහා බලහත්කාරී ලෙස දිගට ම ක්‍රියා කරගෙන යා යුතු ය. නැතිනම්, රාජ්‍ය විරෝධී කුමන්ත්රණය සම්බන්ධයෙන් වන්දි ගෙවිය යුතු ය. පසුගියදා දෙරණ රූපවාහිනියේ අංශක 360 වැඩසටහනට සහභාගි වෙමින් ජවිපෙ දේශපාලන මණ්ඩල සාමාජික ලාල් කාන්ත පැවසූ පරිදි කැරැලි අසාර්ථක වූ අවස්ථාවේදී ජවිපෙට ප්‍ර‍තිප්‍ර‍හාර දුන් ආකාරයෙන් ම මේ රාජ්‍ය විරෝධී කුමන්ත්‍ර‍ණකරුවන්ට ද සැලකිය යුතු ය.■
■ අජිත් පැරකුම් ජයසිංහ
