අනූව දශකයේ මුල් කාර්තුවේ ‘යුක්තිය’ පත්තරයට මහාචාර්ය ජයදේව උයන්ගොඩ ලිපියක් ලීවේය. මගේ මතකයේ හැටියට ඒ සතිපතා ‘යුක්තිය’ පටන්ගන්නට කලිනි. ප්‍රේමදාස පාලනයේ වැඩෙන පරමාධිකාරයට විවේනයක් සේ ලියූ ලිපියේ මාතෘකාව මෙසේ යොදා තිබිණ:
‘රජය මමයි – මම රජයයි!’
විසි පස් අවුරුද්දකට පසු දැන් යළිත් ඒ මැය වාච්‍යාර්ථයෙන්ම වලංගු ය. විධායක බලැති එක් ජනාධිපතියෙකු ඉවත් කරන්නට ජනවරමක් ඉල්ලා ගෙවී ගිය තුන් වසරක් ඇවෑමෙන් ව්‍යවස්ථාවට ඇතුළෙන් ද – පිටින් ද අගමැතිවරුන් දෙක බැගින් ලැබිණ. සැනසිලි තෑගි ගාණට කුට්ටම බැගින් ලැබුණු කැබිනට් ඇමතිවරුන් ඊට අමතර වශයෙනි.
එයින් මාසයක් ඇවෑමෙන් රජය එකෙක් බවට පෙරළී එකා රජය සේ පෙනී හිඳියි. සියල්ලන්ගේ ජීවනය ද, මාර්ගය ද තමා යැයි අදහන මෙන් ඉල්ලා සිටින ගොවියා පුත් සිරිසේන දැන් ව්‍යාජ මාධ්‍යමික හැව හැර සිය යථා වේශය ගෙන ඇත්තේ ඒ අනුව ය. ඊට එරෙහිව හා පක්ෂව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ උණුසුම් වාද විවාද ඇවිල යන්නා වූද, ගැළවුම්කාර පුත්‍රයන් එකා පසුපස එකා වැටී ජාතිය අමතන්නා වූද මහා ප්‍රජාතන්ත්‍ර බුබුල අගනුවර හරි මැද ය. ඉන් පිටත ජනයා වැඩට යති – එති; කති – බොති; මාලා නාටක ද දේශපාලන වාද මණ්ඩප ද මාරුවෙන් මාරුවට නරඹති. ඉක්බිති නිදති. එළඹි උදයේ කවුරුන් කාගේ පැත්තේදැයි කිසිවෙකුට කිව නොහැකි නිසා ජනතා පරමාධිපත්‍යයේ තුලනය දියවන්නාවේ යාම් ඊම් අනුව යාවත්කාලීන කෙරේ.
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වෙනුවෙන් ඇවිලෙන අනුරාගී උද්වේගයන් ගැන ලියන – කියන සියල්ලෝ තම පාර්ශ්වය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ පිළිගත් නිර්ණායකයන්ගෙන් සුජාතභාවය ලබා ඇතැයි අදහති. එහි හරස්කඩක් සලකතොත් මෙබඳු ය: බහුතරය පෙන්වීමට තමන්ට හැකි බැවින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ නාමයෙන් ආණ්ඩුව පවත්වාගෙන යාමට ඉඩ දෙන්නැයි රනිල් වික්‍රමසිංහ කියයි. පාර්ලිමේන්තුවේ සියල්ලන් කැමති වුවද, මහජන ඡන්දයෙන් ජනපති ධුරයට පත් වූ තමන් අත ඇති පරමාධිපත්‍ය බලයට ගරුකොට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ නාමයෙන් සෙස්සන්ට ආණ්ඩු කරන්න දෙන්නැයි මෛත්‍රීපාල සිරිසේන කියයි. සැබෑ ජනතා පරමාධිපත්‍යය නියෝජනය කරන්නේ කවුරුන්දැයි හරියටම දැනගනු වස් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ නාමයෙන් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැර අලුත් මැතිවරණයකට යමු යැයි මහින්ද රාජපක්ෂ කියයි. බැලූ බැල්මට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මූලධර්මයන්ට අනුකූල ලෙස පෙනෙන සේ වෙස් ගැන්වූ සටන් පාඨ පෙරටු කොටගත් විපරීත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ද්වන්ද්ව සටන කඩු තුඩක් මෙන් අනාගතයට ඉහළින් දැන් ලඹ දෙයි.
දකුණේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී කඳවුරු බිම් අරා සේනා මෙහෙයවන්නේ එක්කෝ සමූල ඝාතක වර්ගවාදීන් ය; නැතහොත් මහජන විරෝධී ආර්ථික ඝාතකයන් ය; නොඑසේනම් ග්‍රාම්‍ය පරමාධිකාරවාදීන් ය. ඒ අනුව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ තෝරාගැනීමේ පරාසය විකල්ප ස්ථාවර දෙකකට දෙපලු කොට මහජනයා වෙතට ප්‍රදානය කෙරී තිබේ. ඒ දෙපලු ස්ථාවර මෙසේ ය; එක්කෝ පාර්ලිමේන්තුව ඇර තිබිය යුතු ය. නැතහොත් වසා තැබිය යුතු ය. එක්කෝ මහ මැතිවරණයක් කැඳවිය යුතු ය. නැතහොත් ජනාධිපතිවරණයක් කැඳවිය යුතු ය. එක්කෝ රනිල්ගේ අගමැතිකම ය. නැතහොත් මහින්දගේ අගමැතිකම ය. ඒ අනුව දෙපලු කළ පාලිත තෝරාගැනීම්වලින් එකක් විකල්පය සේ සැලකීම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සේ සැලකෙන අතර, ඒ පරාසයේ විපරීත සීමාව ගැන ලිවීම ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධි සේ සැළකේ.
නමුත් සංහාරයන්ගෙන් ද, පරපීඩක රාජ්‍ය ක්‍රෑරත්වයෙන් ද අනූන ආසියාවේ පැරණිම ප්‍රජාතන්ත්‍රය පිළිබඳ උඩඟු බස් පිපිරෙන යට කී සංවාද ලෝකයට සමාන්තර වෙනත් විශ්වයක රැකියා විරහිත උපාධිධරයෝ ද, සරසවි සිසුහු ද කැරළි මර්දන පොලිස් බලඇණි ප්‍රහාර මැද විරෝධතා පා ගමන් යති. දෙමළ ජනයා දස දහස් ගණනින් රැස්ව පහන් දල්වා ස්වකීය මළවුන් සමරති. අත් අඩංගුවට ගැනෙති. වධ බන්ධනයන්ට පාත්‍ර වෙති. සමූහ මිනීවළවල් පාදන කම්පිත වෝහාරික විශේෂඥයෝ සිරුරු 250 ඉලක්කයට ළඟා වූ බව නිවේදනය කොට යළිත් කණිති. දේශපාලන සිරකරුවෝ උපවාස කරති. අතුරුදහන් වූ ප්‍රියයන් ඉල්ලා සුතනඹුන් හා මව්පියෝ උසාවි යති. රාජ්‍ය ඝාතකයෝද, අත් උදව්කරුවෝ ද ඇප ලබා ගෙදර යති.
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ නැග එන උදම් රළ යට සැඟවුණු ඇත්ත ගැටලුව මෙයයි: ලංකාවේ රාජ්‍ය සැකැස්ම වනාහි රාජ්‍ය මෘගත්වයේ හා වාර්ගික-ආගමික බැහැරකිරීමේ පිළිවෙත් මත ස්ථාවර කරන ලද සැකැස්මකි. එය තුලනය කොට ඇත්තේ අති මහත් දැවැන්ත සන්නද්ධ හමුදාවන් ඇතුළු ප්‍රජා පීඩක මෙවලම් මගින් මිස කවර හෝ බහුත්වවාදී ප්‍රවේශයකින් පිටුබල ලබන ප්‍රජාතාන්ත්‍රික මූලධර්ම මගින් නොවේ. ඕනෑම මැති – ඇමතියකුට ඕනෑම දවසක සිත්ගත් ලංසුවකට අනුව ඕනෑම පැත්තකින් වෙන ඕනෑම පැත්තකට යාමේ නිදහස හැර අන් කිසිදු ජනතා පරමාධිපත්‍යයක් වත්මන් පාර්ලිමේන්තුවෙන් පිළිබිඹු වෙතැයි සිතීම එක්කෝ වංචනිකකමකි; නැතහොත් අඳබාලකමකි. තිබෙන පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා අලුත් පාර්ලිමේන්තුවක් පත්කර ගනිමුයි මහින්ද රාජපක්ෂ නොපැකිලව කියන්නේද, ස්වකීය ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී වර්ග නාශක ප්‍රතිරූපයට සිංහල දකුණේ ඇති ‘ප්‍රජාතාන්තික ඉල්ලු‍ම’ ගැන ඇති මේ පූර්ව තක්සේරුව නිසා ය.
ලංකාව එළඹ ඇත්තේ ප්‍රජාතන්ත්‍රයක් සේ වෙස් ගැන් වූ වර්ගතාන්ත්‍රික රාජ්‍යයක තාර්කික ව්‍යාකූල අවසානය කරා ය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සම්බන්ධයෙන් තෝරාගන්නට දී ඇති සීමිත පරාසයෙන් බැහැර සාකච්ඡාවන්, මේ ව්‍යාජ උද්වේගයන්ට පිටතින් මතුකර ගැනීමට දරන උත්සාහයන් දිරි ගැන්විය යුතුතේ ඒ නිසා ය. ගිරුවායේ වර්ග නාශක රාජපක්ෂගේ පරමාධිකාරයට එරෙහි සටන කොල්ලු‍පිටියේ ලිබර්ටි වටරවුමෙන් පෙරට ගන්නේ ජාතික හෙළ උරුමයේ චම්පික රණවක විසින් නම් ඒ ‘ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අරගලයෙන්’, ගල ගොඩඅත්තේ ඥානසාරගේ අභිධර්ම දේශනාවකට වැඩිමනත් දෙයක් උගෙනීමට කිසිවකු සමත් නොවනු ඇත. ■
රෝහිත භාෂණ අබේවර්ධන
