හිටපු ජනාධිපති හා එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ නායක රනිල් වික්‍රමසිංහ සහ කටාර් රාජ්‍යයේ පිහිටා ඇති අල් ජසීරා නාලිකාව අතර සම්මුඛ සාකච්ඡාව සමග ලංකාවේ ඇතිවූ ක්ෂණික ප්‍රතිඵලය නම් බටලන්ද වධකාගාරය සහ රනිල් වික්‍රමසිංහ අතර සබඳතාව ගැන මෙන්ම එහි සිදුවූ සාපරාධී මනුෂ්‍ය ඝාතන, වධයට පත් කිරීම් ගැන නව සාකච්ඡාවක් ඇතිවීමය. බටලන්ද සිදුවීම් සම්බන්ධව රනිල් වික්‍රමසිංහ අත්අඩංගුවට ගත යුතු යැයි පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂය මහත් උද්ඝෝෂණයක් කළේය. සමගි ජන බලවේගය සේම එක්සත් ජාතික පක්ෂය ද සමකාලීන යුගයේ දී ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ සිදුකළ ඝාතන හා ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා සංවාදය මතුපිටට ගෙනඑමින් ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල කරයි. එහෙත් ජාතික ජන බලවේග ආණ්ඩුව ආන්තික ස්ථාවරයකට නොගොස් පාර්ලිමේන්තුව, නීතිපතිවරයා සහ අධිකරණය ඔස්සේ බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව ඉදිරියට ගෙනයාමට තීරණය කර ඇති බව පෙනේ.
බටලන්ද වධකාගාරය ඇතිවන්නේත්, අත්අඩංගුවට පත්වූවන්ට වධදී මරාදැමීම ක්‍රියාත්මක වන්නේත් 1988 /90 අතර කාලයේ එජාප ආණ්ඩුව සහ ජවිපෙ අතර ඇතිවූ යුදමය තත්ත්වය තුළය. ජවිපෙට අවශ්‍ය වූයේ පැවති එජාප ආණ්ඩුව බලයෙන් පහකර රාජ්‍ය බලය ලබාගැනීමටය. ආණ්ඩුවට අවශ්‍ය වූයේ කවරාකාරයෙන් හෝ ජවිපෙ විනාශකර දමා තම දේශපාලන බලය පවත්වාගෙන යාමය. මෙම සන්නද්ධ අරගලය මෙහෙයවූ ජවිපෙ නායක රෝහණ විජේවීර සේම ජනාධිපති රණසිංහ ප්‍රේමදාස හා ජවිපෙට එරෙහි ප්‍රහාරය දියත් කළ ආරක්ෂක රාජ්‍ය ඇමති රන්ජන් විජේරත්න ස්වාභාවික ජීවිත අවසානයකට මුහුණ පෑවේ නැත. තිදෙනාම එකිනෙකට ආසන්න කාලවලදී වෙනස් ආකාරවලින් ඝාතනය වූහ. එසේම මිනිසුන් අත්අඩංගුවට ගෙන වධදී ඝාතනය කළේ බටලන්දේ දී පමණක් නොවේ. රට පුරාම එවන් වධකාගාර පැවතිණි. කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ නීති පීඨයේ වධකාගාරය උදාහරණයකි. සමූහ මිනීවලවල් රටේ බොහෝ තැන්වල ඇතැයිද පැවසේ. මාතලේ, සූරියකන්ද ප්‍රසිද්ධ උදාහරණයෝ වෙති. රජයේ ආරක්ෂක හමුදා මෙන්ම විවිධ පැරා මිලිටරි කණ්ඩායම් ද මේ ආකාර ඝාතන සිදුකරන ලදි. සන්නද්ධ අරගලය දියත්කළ ජවිපෙ ද විවිධ හේතු මත සිවිල් වැසියන් ඝාතනය කළේය.
එජාප ආණ්ඩුව පවත්වාගෙන ගිය දැවැන්ත භීෂණය හා මර්දනය ජනාධිපති රණසිංහ ප්‍රේමදාසගේ මරණයෙන් පසු නිමාවෙමින්, 1994.08.16 දින මහමැතිවරණය පැවැත්වූයේ එජාපයේ අනුප්‍රාප්තික ජනපති ඩී.බී. විජේතුංග යටතේය; ජවිපෙ සන්නද්ධ අරගලය නිමාවී සෝමවංශ අමරසිංහ හැර රෝහණ විජේවීර ඇතුළු සමස්ත නායකත්වය සහ කේඩරයේ විශාල සංඛ්‍යාවක් මරාදමා ජවිපෙ පොළවට සමතලා කර තිබූ අවධියකය. එම මහමැතිවරණයෙන් 48.94%ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් හා මන්ත්‍රීධුර 105ක් ගෙන ජයගත්තේ පොදුජන එක්සත් පෙරමුණයි. අගමැතිනිය වූයේ එහි නායිකා චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායකයි. පොදුජන එක්සත් පෙරමුණට පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතරය ලබාගත්තේ අනෙකුත් පක්‍ෂ කිහිපයක සහායෙනි. 1988/90 කාලයේ දකුණේ සමාජය තුළ දැවැන්ත භීෂණයක් මර්දනයක් ගෙනගිය එජාපයට 44.04%ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් හා මන්ත්‍රීධුර 94 ක් දිනා ගැනීමට හැකිවිය. එවකට එජාප නායක වූ ගාමිණී දිසානායක විපක්ෂ නායකධුරයට පත්විය. ආසන්න කාලය තුළ එජාප ආණ්ඩුව සමාජය මත පවත්වාගෙන ගිය මර්දනය හා භීෂණය කරණකොට ගෙන දැවැන්ත පරාජයක් හිමිවිය යුතු බවට සිදුකළ උපකල්පන වැරදි විය. 1956 මහ මැතිවරණයේදී එජාපය ලද දැවැන්ත පරාජය 1994 මහ මැතිවරණයෙන් එජාපය ලැබුවේ නැති බව ඡන්ද ප්‍රතිඵල අනුව පෙනේ. සමානුපාතික ඡන්ද ක්‍රමය අනුව මන්ත්‍රීධුර සංඛ්‍යාව එසේ විය හැකි බවට තර්කයක් තිබුණද ලබාගත් වලංගු ඡන්ද ප්‍රතිශතය සැලකීමේදී අපේක්ෂා කළ තරම් මහජන අප්‍රසාදයක් එජාපය කෙරෙහි නොතිබිණි.
වලංගු ඡන්දදායකයන් 3,498,370ක් එජාපයට ඡන්දය දී තිබූ අතර 3,887,823ක් චන්ද්‍රිකාගේ නායකත්වයෙන් යුත් එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානයට ලැබිණි. 1994 වසරේදී (1994.11.09) පැවති ජනාධිපතිවරණයෙන් ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක ඡන්ද 4,709,205 එනම් වලංගු ඡන්ද 62.28%ක ප්‍රතිශතයක් ගෙන ජනාධිපතිනිය වූවාය. ඇගේ ප්‍රතිවාදිනිය, එජාප නායකත්වයට පත් ජනපතිධුර අපේක්ෂක ගාමිණී දිසානායකගේ වැන්දඹු බිරිඳවූ ශ්‍රීමා දිසානායක ගත්තේ ඡන්ද 2,715,283ක් එනම් 35.91%ක ප්‍රතිශතයකි. ඩීබී විජේතුංගගෙන් පසුව එජාපයේ නායකත්වයට පත් ගාමිණී දිසානායක ජනාධිපතිවරණ ඡන්ද රැස්වීමකදී එල්ටීටීඊ මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරයකින් ඝාතනය වීමෙන් පසුව ඔහුගේ බිරිඳ එජාපයේ ජනාධිපති අපේක්ෂිකාව වූවාය. එවර කැපීපෙනෙන ආකාරයෙන් 10%කට ආසන්න ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් එජාපය වෙතින් විතැන් වූ බව පෙනේ. මහ මැතිවරණයෙන්ද, ජනාධිපතිවරණයෙන් ද එජාපය පරාජය වුවත් ආණ්ඩු බලය හෙබවූ ශ්‍රීලනිප ප්‍රධාන සන්ධානයේ ප්‍රධාන ප්‍රතිවාදියා වූයේ එජාපයයි. 1994 ජනාධිපතිවරණයෙන් පසු රනිල් වික්‍රමසිංහ එජාප නායකයා බවට පත්විය. ඒ සමයෙහි ජවිපෙ බිමට සමතලා කර තිබූ අතර දකුණේ ශ්‍රීලනිපයේ ප්‍රධාන දේශපාලන ප්‍රතිවාදියා වූයේ එජාපයයි. උතුරු නැගෙනහිර එල්ටීටීඊ සන්නද්ධ ව්‍යාපාරය දරුණු සහ ශක්තිමත්ව වෙනම පරිපාලනය ව්‍යුහයන් ගොඩනගමින් පැවති බවද අමතක නොකළ යුතුය. රණසිංහ ප්‍රේමදාස, ලලිත් ඇතුලත්මුදලි, ගාමිණී දිසානායක යන එජාපයේ ප්‍රබල ප්‍රමුඛ නායකයන් එල්ටීටීඊ මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරවලින් ඝාතනය වූ බවද සිහි තබාගැනීම වටී.
1988/90 අතර කාලයේ රාජ්‍ය ත්‍රස්තවාදය, අතුරුදහන් කිරීම්, නීති විරෝධී රැඳවුම් ස්ථාන, වධකාගාර පවත්වාගෙන ගොස් වධයට පත්කිරීම් ඝාතනය කිරීම්වලට භාජනය වූ වින්දිතයන් උදෙසා යුක්තිය සහ සාධාරණත්වය ඉටුකිරීම චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායකගේ මැතිවරණ ව්‍යාපාරයේ එක් ප්‍රධානතම හා බලවත්ම සටන්පාඨයක්; අනාගතවාදී දැක්ම විය. එය මහජනතාව බහුතර ඡන්දයෙන් පිළිගත්තෝය. චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක (හිටපු) ජනාධිපතිනිය 1995.09.21 බටලන්ද වධකාගාරය සම්බන්ධ සිදුවීම් පරීක්ෂා කිරීමට ජනාධිපති කොමිසමක් පත්කළාය. පෙරකී මහජන අභිලාෂය පමණක්ම පෙරදැරි කරගෙන එම කොමිසම පිහිටුවූ බව බැලූ බැල්මට පෙනුණත් එමගින් ඇයගේ දේශපාලන ප්‍රතිවාදියා වූ එවකට එජාප නායක සහ විපක්ෂ නායක රනිල් වික්‍රමසිංහ දේශපාලනමය වශයෙන් හිරකිරීමට අවස්ථාව කරගත්තාය. බටලන්ද කොමිෂන් වාර්තාව එතැන් පටන් අද වන තෙක්ම විටින්විට කාලානුරූපව මැතිවරණ වේදිකාවේ ප්‍රධාන අවියක් බවට පත්විය.
1948 අංක 17 දරන පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභා පනතේ 2 වගන්තිය ප්‍රකාරව එවකට ජනාධිපතිනිය චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක විසින් බටලන්ද කොමිසම පිහිටුවන ලදි. පරීක්ෂණයට ලක්කිරීමට නියම කරන ලද කරුණුවල සංකීර්ණත්වය හා වෙනත් කරුණු මත කොමිසමෙහි කාලසීමාව ජනපතිනිය, දොලොස් වරක් දීර්ඝ කළාය. අවසන් වරට කළ කාලය දීර්ඝ කිරීම අනුව 1998.03.26 දින වනවිට වාර්තාව තමා වෙත ලබාදෙන ලෙස ජනපතිනිය නියම කළ බව කොමිසම වාර්තාවේ සඳහන්ය. 1996.01.10 පටන් දින 127ක් රැස්වී සාක්ෂි විභාග කර පිටු 6780කින් යුත් වෙළුම් 28ක වාර්තාව 1998.03.28 දින ජනපතිනිය වෙත ලබාදුන්නේය.
මෙම වාර්තාවේ සඳහන් නිර්දේශ කිසිවක් ක්‍රියාත්මක නොකළ චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක 1999 වසරේ පැවති ජනාධිපතිවරණයේදී තම ප්‍රතිවාදියා වූ එවකට විපක්ෂ නායක හා එජාප නායක රනිල් වික්‍රමසිංහට එරෙහිව දේශපාලන ප්‍රචාරක අවියක් ලෙස බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව භාවිත කළාය. බටලන්ද වධකාගාරයේ ඝාතනය වූ සිවිල් වැසියන්ට හා පොලිස් නිලධාරීන්ට සාධාරණය හා යුක්තිය ඉටුකිරීමටත් ඝාතකයන් සේම ඔවුන්ට අනුබලය, පහසුකම්, රැකවරණය දුන් දේශපාලකයන් නීතිය හමුවට පමුණුවා දඬුවම් කිරීමටත් ඇයට අවශ්‍ය වූයේ නැත. දෙවන වරටත් නැවතත් ජනපතිධුරයට පත්වීම සදහා තම දේශපාලන ප්‍රතිවාදියා වන රනිල් වික්‍රමසිංහ දේශපාලනමය වශයෙන් දුර්වල කිරීමට, පරාජය කිරීමට පමණක් බටලන්ද වධකාගාරයේ වධයට පත්වූවන්, ඝාතනයට ලක්වූවන් සහ බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව පාවිච්චියට ගත්තාය. එයින් පසුව එජාපය සහ රනිල් වික්‍රමසිංහ ප්‍රතිවාදියා වූ සෑම මැතිවරණයකදීම බටලන්ද වධකාගාරය, එහි වින්දිතයන්, කොමිසමේ වාර්තාව දේශපාලන අවියක් ලෙස පමණක් භාවිතයට ගත්තේය. රනිල් වික්‍රමසිංහ පරාජය කර බලයට පත්වූ කිසිදු ජනාධිපතිවරයෙකු හෝ ආණ්ඩුවක් කොමිසමෙහි නිර්දේශ අනුව ක්‍රියාත්මක වූයේද නැත.
1999 වසරේදී පැවැත්වූ ජනාධිපතිවරණයෙන් එජාප නායක සහ එවකට විපක්ෂ නායක වූ රනිල් වික්‍රමසිංහ ඡන්ද 3,602,748ක් (42.71%) ලබාගත් අතර ජනතා සන්ධානයේ නායිකා චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක ඡන්ද 4,313,157ක් (51.12%) ලබාගෙන දෙවන වරට ජනපතිනිය වූවාය. එම කාලයේ උතුරු නැගෙනහිර එල්ටීටීඊ සන්නද්ධ ප්‍රහාර උත්සන්න වූවා පමණක් නොව එම භූමි කලාපය තුළ නිල නොවන පාලනයක් පවත්වාගෙන ගියේය. චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායකගේ ජනාධිපතිවරණ රැළියකට එල්ටීටීඊ මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරයක් එල්ලවී ඇය තුවාල ලැබීය. මේ ප්‍රහාරය සහ දිවි ගලවා ගැනීම සේම බටලන්ද වධකාගාරය ද ඇගේ දේශපාලන ප්‍රචාරක ව්‍යාපාරයේ බලවත් අවි ආයුධ බවට පත්විය. ඇය යළි ජයගත් පසුවද බටලන්ද වධකාගාරය අමතක කර දැමිණ.
1970 දශකයේදී පිහිටුවූ රාජ්‍ය පොහොර නිෂ්පාදන සංස්‌ථාවේ යූරියා නිෂ්පාදනාගාරය ඉදිකිරීමට සපුගස්කන්ද ප්‍රදේශයේ භූමියක් තෝරාගන්නා ලදි. මෙම නිෂ්පාදනාගාරය ඉදිකිරීමට පැමිණෙන විදේශිකයන්ට නවාතැන් ගැනීමට අවශ්‍ය නිවාස ඉදිකිරීමට බස්නාහිර පළාතේ ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කයේ බියගම මැතිවරණ කොට්ඨාසයේ පිහිටි බටලන්ද ගමේ පිහිටි පොල් වගාව සහිත අක්කර විස්සක භූමියක් තෝරාගන්නා ලදි. යූරියා නිෂ්පාදනාගාරය හා මෙම නිවාස සංකීර්ණය එකිනෙකට කිලෝමීටර දෙකහමාරක දුරින් පිහිටියේය.
රාජ්‍ය පොහොර නිෂ්පාදන සංස්‌ථාව අඛණ්‌ඩව අලාභ ලැබූ හෙයින් ඈවර කිරීමට 1977දී බලයට පත්, එවකට පැවති එජාප ආණ්ඩුව තීරණය කළේය. 1980 දශකය මුලදීම එතෙක් එහි පදිංචිව සිටි විදේශිකයෝ රට හැර ගියෝය. මෙම නිවාස සංකීර්ණයේ සමහර නිවාස රාජ්‍ය පොහොර නිෂ්පාදන සංස්‌ථාවේ නිලධාරීන්ට ද ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ නිලධාරීන්ට ද පෞද්ගලික ආරක්ෂක සමාගමක නිලධාරීන්ට ද ලබාදෙන ලදි. 1980 මැද භාගයේදී රාජ්‍ය ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ සහ යුද හමුදාවේ ඉල්ලීම අනුව නිවාස සංකීර්ණයෙන් කොටසක් ලබාදුන් අතර කොමිසම ක්‍රියාත්මක වන කාලයේදී ද එම හමුදා කඳවුර පැවතියේය. තව නිවාස ඉතිරිව තිබිණි.
එවකට එජාප රජයේ ඇමතිවරයෙකුව සිටි රනිල් වික්‍රමසිංහගේ උපදෙස් පිට වෙන්කරන ලද නිවාස පිළිබඳ විස්තරය අන්තර්ජාලයේ පවතින කොමිසම් වාර්තාවේ 36 වන පිටුවේ සදහන්ව ඇත. එම නිවාස විස්තරයේ සදහන් සමහර නිවාස අංක ඉදිරියේ තරු (★) ලකුණක් යොදා ඇත. එයින් වාර්තාව අවධාරණය කරන්නේ එම අංක දරන නිවාස පුද්ගලයන් නීති විරෝධීව රඳවා තබාගෙන වධහිංසා කිරීමට භාවිත කළ බවයි. එම නිවාස නම්,
★ අංක ඊ 2 නිවාසය 1989 සිට 1994 අගෝස්තු අතර කාලයේ රනිල් වික්‍රමසිංහගේ කාර්යාලය පවත්වාගෙන ගියේය.
★ අංක ඊ 1 නිවාසය 1989 සිට 1994 අගෝස්තු අතර කාලයේ රනිල් වික්‍රමසිංහගේ ආරක්ෂක නිලධාරීන්ට වෙන්කර ඇත.
★ අංක ඊ 8 නිවාසය 1988 සිට 1991 අතර කාලයේ සහකාර පොලිස් අධිකාරි ඩග්ලස් පීරිස්ගේ ආරක්ෂක නිලධාරීන්ට වෙන්කර ඇත.
★ අංක ඊ 34 නිවාසය සපුගස්කන්ද පොලීසියට පවරා දෙන ලදි. (කාලය සඳහන්ව නැත)
★ අංක ඒ 1/8 නිවාසය අලු‍ත්වැඩියාව සඳහා අත්හැර දමන ලද නමුත් කිසිත් අවසරයක් නොමැතිව පොලිස් නිලධාරීන් විසින් භාවිත කරන ලද බව මෙම වාර්තාවේ සඳහන්ය.
මෙම නිවාසවල තමන් රඳවාගෙන වධහිංසා කළ බවට සාක්ෂිකරුවන් අදාළ නිවාස පෙන්වා දෙමින් කොමිසම හමුවේ සාක්ෂි ලබාදී ඇත.
අනෙක් අතට කොමිසමේ වාර්තාව පැහැදිලිවම අනාවරණය කරන්නේ එවකට සිටි රජයේ කර්මාන්ත ඇමති රනිල් වික්‍රමසිංහ බටලන්ද නිවාස සංකීර්ණයේ නිවාස පොලිස් නිලධාරීන්ට ලබාදීමට මැදිහත් වූ බවය. ඔහු එවකට බියගම ආසනයේ මන්ත්‍රීවරයා මෙන්ම රජයේ ප්‍රබලතම ඇමතිවරයෙක් විය. මෙම කාලය තුළ බටලන්ද නිවාස සංකීර්ණයේ නිවාසයක ඔහුගේ කාර්යාලය තිබුණා පමණක් නොව එම නිවාසය අනීතික ලෙස රඳවාගත් පුද්ගලයන්ට වධහිංසා කිරීමට භාවිත කළ බවට ටී.එම්. බන්දුල නම් අය කොමිසම හමුවේ සාක්ෂි දුන්නේය. මේ සියලු කාරණා සැලකිල්ලට ගත්විට බටලන්ද නිවාස සංකීර්ණයේ පැවති වධකාගාර ගැන රනිල් වික්‍රමසිංහ නොදැන සිටියේ යැයි කිව නොහැකිය.
අන්තර්ජාලයේ පවතින බටලන්ද කොමිසම වාර්තාවේ සමාප්ති සටහන් හා නිර්දේශ අංක 160 පිටුවේ සිට සඳහන්ව ඇත. 1988 -1990 අතර කාලයේ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ දරුණු ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා කළ බවත් ඊට එරෙහිව එවකට පැවති රජය ඇතුළත හා පිටත වූ බලවේග විසින් ඒ හා සමානව සාපරාධී ක්‍රියා සිදුකරන ලද බවත් එම රජයෙන් පිටත බලවේග පොලීසියේ හා සන්නද්ධ හමුදාවල ආශීර්වාදය ඇතිව එසේ කළ බවත් කොමිසම සඳහන් කරයි.
සමස්ත තත්ත්වය පරීක්ෂාවෙන් අනතුරුව කොමිසම නිර්දේශ පහක් ඉදිරිපත් කර ඇත. එම නිර්දේශ ඉදිරිපත් කර ඇත්තේද එවකට සිටි ජනාධිපතිනිය වන චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක වෙතය.
1. රටේ සාමයට හා මහජන විනයට බරපතළ තර්ජනයක් එල්ල වී තිබෙන අතිවිශේෂ තත්ත්වයන් පවතින කාල සීමාවන්හිදී දේශපාලනඥයන්ගේ සහ නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ නිලධාරීන්ගේ පැවැත්මට අදාළ වන ගුරු උපදේශ මාලාවක් සැකසීම. මහජන නියෝජිතයන් තමන් සඳහාම ආචාර රීති පද්ධතියක් සම්මත කරගැනීම.
2. පුරවැසියන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම් පිට පිටම උල්ලංඝනය කර ඇතැයි හඳුනාගනු ලබන පුද්ගලයන්ගේ ප්‍රජා අයිතිවාසිකම් අහිමි කිරීමේ ස්වරූපයෙන්වූ සුදුසු දඬුවම් එම පුද්ගලයන්ට පැමිණවීමට අවශ්‍ය අතිරේක අධිකරණ බලය ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට පැවරීම.
3. අධිකරණ නිලධාරීන්ට විමර්ශනයක් කිරීමට කරුණු සලස්වා ඒවා අධීක්‍ෂණය කර ඒ සම්බන්ධයෙන් අපරාධ නීති කෘත්‍යය සිදුකිරීම සලකා බැලීම සඳහා තම විමර්ශනාත්මක තීරණ ඇටෝර්නි ජනරාල්වරයා වෙත ඉදිරිපත් කිරීමට බලය පැවරීම; අදාළ අධිකරණ නිලධාරීන්ට අදාළ ස්ථාන පරීක්ෂා කිරීමට බලය පැවරීම; මෙහි අන්තර්ගත නිර්දේශයන් ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා අපරාධ නඩු සංවිධාන සංග්‍රහ පනතට සුදුසු සංශෝධන සකස් කිරීම සලකා බැලීම සඳහා කමිටුවක් පිහිටුවීම.
4. පුද්ගලයන් පැහැරගෙන යාම, ඝාතනය කිරීම, අයුක්ති සහගත ලෙස සිරකොටගෙන සිටීම, පුද්ගලයන්ට බරපතළ තුවාල හා සුළු තුවාල සිදුකිරීම ඇතුළු බරපතළ වැරදි සිදුකර ඇති විවිධ පොලිස් නිලධාරීන්ට විරුද්ධව උචිත අධිකරණයන්හි අපරාධ නීති කෘත්‍යය සිදුකරනු ලැබීමට සැලැස්වීම අරමුණු කොට කොමිසම වෙත ඉදිරිපත් කල සියලුම පැමිණිලි සම්බන්ධයෙන් පූර්ණ විමර්ශනයක් සිදුකිරීමට සලස්වන මෙන් පොලිස්පතිවරයාට නියෝග කිරීම.
5. පොලිස් නිලධාරීන්ගේ බරපතළ විනය පිළිබඳ දෝෂ සහ ඔවුන් විසින් පොලිස් දෙපාර්තමේන්තු ව්‍යවස්ථා බරපතළ ලෙස උල්ලංඝනය කර ඇති බව මෙම කොමිසමේ වාර්තාවේ සඳහන්ව ඇති හෙයින් එම නිලධාරීන්ට එරෙහිව අවශ්‍ය විනයානුකූල ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම.
මෙම කොමිසමේ වාර්තාවේ නිර්දේශවල කොතැනකවත් රනිල් වික්‍රමසිංහට එරෙහිව නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම ගැන සඳහනක් නොමැත. නිශ්චිතවම ඔහු නම් කර නැත. නමුත් සෘජුවම සදහන්ව ඇත්තේ වාර්තාවෙහි නම් සඳහන් පොලිස් නිලධාරීන්ට විරුද්ධව නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම සදහා අවශ්‍ය කටයුතු කරන මෙන් ජනාධිපතිනිය වෙත නිර්දේශ කිරීමය. පොලිස් නිලධාරීන්ට එම බටලන්ද නිවාස සංකීර්ණයෙන් නිවාස ලබාදීමේ පටිපාටිය සම්බන්ධ නීතිමය තත්ත්වය සලකා ඔහුට එරෙහිව කටයුතු කිරීම කළ හැකිය. එසේවුවද මෙම අන්තර්ජාල පිටපත කියවන විට හැඟීයන්නේ බටලන්ද නිවාස සංකීර්ණය තුළ වධකාගාර පැවතීම ඔහු නොදැන සිටින්නට නොහැකි බවය. වක්‍රාකාරයෙන් බටලන්ද වධකාගාරය පවත්වාගෙන යාමට ඔහුගේ කැමැත්ත අනුමැතිය පැවති බව පෙනෙයි. බටලන්ද නිවාස සංකීර්ණය තුළ තෝරාගත් පොලිස් නිලධාරීන් සමග රනිල් වික්‍රමසිංහ පැවැත්වූ රැස්වීම් මාලවක් ගැන කොමිසම වාර්තාව සඳහන් කර ඇත. මෙම රැස්වීම්වල පරමාර්ථය වූයේ කඩාකප්පල්කාරී ක්‍රියා මර්දන කටයුතු ගැන රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා විසින් ප්‍රදේශයේ පොලිස් නිලධාරීන්ට දේශපාලන නායකත්වය දීම හා නියමයන් කිරීම බව කොමිසමේ වාර්තාව සඳහන් කර ඇත. එසේම මෙම කරුණ සම්බන්ධව සාක්ෂි පැහැදිලි නොවීම හා පරස්පරතා තිබීම, රැස්වීම් වාර්තා හෝ සටහන් නොමැති වීම, සාකච්ඡා කළ මාතෘකා ගැන පැහැදිලි සාක්ෂි නොමැතිවීම ගැනද කොමිෂන් වාර්තාව සඳහන් කර ඇත. එසේවුවද වික්‍රමසිංහගේ දේශපාලනමය මැදිහත්වීමක් තිබූ බවට නිගමනයකට එළඹිය හැකිය. එසේම බටලන්ද වධකාගාර සිදුවීම් අරභයා ඔහුගේ සම්බන්ධය ගැන කොමිෂන් වාර්තාව මත නැවත පරීක්ෂණ හා විමර්ශන සිදුකිරීම යෝජිත වුවත් අධිකරණය ඉදිරියේ එම සියලුම කරුණු වුව සාධාරණ සැකයෙන් තොරව ඔප්පු කළ යුතුය.
චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක ජනාධිපතිනිය ඇගේ ධුර කාලයේදීම වාර්තාව පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කර සභාගත කලාය. එතැනින් එහාට වාර්තාවේ නිර්දේශ හෝ ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඇයට අවශ්‍ය වූයේ නැත. අල් ජසීරා විවාදය ඇතිවන තෙක් එතෙක් බලයට පත්වූ ජනාධිපතිවරුන් හෝ ඔවුනගේ ආණ්ඩුවලටද මේ වාර්තාව මත ඉදිරි කටයුතු කිරීමට අවශ්‍ය වූයේ නැත. චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක හා ජවිපෙ අතර ඇතිවූ සහයෝගිතාව මතින් බිහිවූ ආණ්ඩුව මෙන්ම මහින්ද රාජපක්ෂ හා ජවිපෙ අතර ඇතිවූ සහයෝගිතාව මත බිහිවූ ආණ්ඩුවට ද බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව ඉදිරියට ගෙනයාමට අවශ්‍ය නොවීය. 2015 ජවිපෙ සහයෝගය දුන් යහපාලන ආණ්ඩුව ද එසේමය. යහපාලන ආණ්ඩුව පිහිටුවූ දූෂණ විරෝධී කමිටුවේ ප්‍රධාන කාර්යයක් ජවිපෙ ඉටුකළේය.
මේ ආණ්ඩු තුනේදීම ජවිපෙ තීරණාත්මක සහයෝගි දේශපාලන හා සංවිධානාත්මක සගයෙක් විය.
ජවිපෙන් වෙන්වී 2012.04.09 දින පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂය බිහිවන තෙක් පෙසප නායක කාරකාදිහුද එතෙක් ජවිපෙ නායකයින් සහ සාමාජිකයන් වූවා පමණක් නොව පෙරකී ආණ්ඩුවලට දේශපාලනිකව සහයෝගිතාවද පළකළෝය. මේ මොහොතේ බටලන්ද වධකාගාරය ගැන විශේෂයෙන්ම හඬනඟන පෙසපයද පෙරකී ආණ්ඩුවලට සහයෝගය දුන් ජවිපෙ තුළ සිටි බව අමතක නොකල මනාය. අනුර ජනපති වී ජාජබ ආණ්ඩුව පිහිටුවූ දින සිට අල් ජසීරා විවාදය විසින් කරළියට ගෙනඑන තෙක් ජවිපෙ/ජාජබ සහ පෙසපට බටලන්ද වධකාගාරය සහ කොමිසම වාර්තාව අමතක වී තිබිණි.
බටලන්ද කොමිසම පිහිටුවන ලද්දේ 1948 අංක 17 දරන පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභා පනත යටතේ නිසා කෙනෙකුගේ සිවිල් අයිතිය හෝ ප්‍රජා අයිතිය හෝ අහෝසි කිරීමට බලයක් නොමැති බවත් ප්‍රමාණවත් සාක්ෂි පවතී නම් අදාළ පුද්ගලයන්ට එරෙහිව අපරාධ නඩු පැවරීමට නීතිපතිවරයාට හැකියාව ඇති බවත් නීතිඥ ප්‍රතිභා මහානාම හේවා පවසයි. ජනාධිපති නීතිඥ සාලිය පීරිස් පවසන්නේ ද මෙම බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව මත කෙලින්ම කෙනෙකු දඬුවම් කළ නොහැකි බවය. නීතිපතිවරයාට යොමුකර නඩු පැවරීම හෝ තවදුරටත් විමර්ශන කළ යුතුද යන්න තීරණය කළ යුතුව ඇත. කොමිසමේ වාර්තාවේ ඇති සාක්ෂි මත අධිකරණය දඬුවම් නොකරන බවද හෙතෙම කීවේය. අපරාධ සිදුවීම කාලාවරෝධ නීතියට යටත් වුවද මිනීමැරීම (හා රාජද්‍රෝහය) එයට යටත් නොවේ. ඔහු නඟන තවත් සාධාරණ කරුණක් වන්නේ කොමිසමෙහි සාක්ෂි දුන් සාක්ෂිකරුවන්ට වසර තිහකට පමණ පසු යළි විමර්ශනයක සාක්ෂ්‍ය ලබාදීමේ හැකියාව පවතීද යන්නය.
බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව අධ්‍යයනය කර රජයට නිර්දේශ ලබාදීම සඳහා කමිටුවක් පත්කරන බව කැබිනට් මාධ්‍ය ප්‍රකාශක, ඇමති වෛද්‍ය නලින්ද ජයතිස්ස පැවසීය. එම කමිටුවේ සහ නීතිපතිවරයාගේ උපදෙස් පරිදි ඉදිරි කටයුතු සිදුකරන බව ඔහු පැවසීය. බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව සම්බන්ධව ආණ්ඩුව කටයුතු කළ යුත්තේ දේශපාලන අරමුණුවලින් තොරව වින්දිතයන්ට යුක්තිය හා සාධාරණත්වය ඉටුකිරීම මෙන්ම අපරාධ සඳහා වගකිවයුත්තන්ට දඬුවම් කිරීමේ නීතිමය අධිකරණමය ක්‍රියා පිළිවෙත් මඟිනි. අප්‍රේල් මාසය තුළ බටලන්ද කොමිසම වාර්තාව ගැන දෙදින විවාදයක් පාර්ලිමේන්තුවේදී පැවැත්වීමට නියමිතය.
බටලන්ද වධකාගාරය පිළිබඳව සමාජය තුළ මතුව තිබෙන කතිකාව දේශපාලන අවස්ථාවාදීත්වය උදෙසා භාවිත නොකළ යුතුය. එම වාර්තාවේ මතුකර දක්වන සිදුවීම් සහ නිර්දේශ මත කවර හෝ රජයකට ඉදිරි නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට මාවත් විවෘත කර ඇත. එමගින් බටලන්ද වධකාගාරයේ මරාදමන ලද මිනිසුන්ට යුක්තිය සහ සාධාරණත්වය ඉටුකිරීමට ආණ්ඩුව පියවර ගත යුතුය.
