නිලධාරීන් කිහිප දෙනෙකු ජ්‍යෙෂ්ඨත්වයෙන් ඉහළට ගැනීමේ අරමුණෙන් යුතුව නීතිපති කාර්යාලයේ ලිපියක් පදනම් කර ගනිමින් යුද හමුදා මාණ්ඩලික ප්‍රධානියාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් පත්කරන ලද මණ්ඩලයක තීරණයකට අනුව යුද හමුදා ස්වේච්ඡා බලසේනාවේ නිලධාරීන්ට අසාධාරණයක් සිදුව ඇතැයි සේනාධිනායක ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහට පැමිණිල්ලක් යොමු කර තිබේ.
එම අසාධාරණය කර ඇත්තේ 2022 වර්ෂයේ දෙසැම්බර් මස යුද හමුදා මාණ්ඩලික ප්‍රධානියාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් පත්කළ මණ්ඩලයක් මගින් වන අතර එහිදී සිදුකර ඇත්තේ යුද හමුදාපතිවරයාගේ අනුමැතිය මත ලබාගත් වැටුප් රහිත සක්‍රිය සේවයෙන් මුදා හැරීමේ කාලසීමාවන් නිල උසස් කිරීමේදී/නිල ස්ථීර කිරීමේදී ජ්‍යෙෂ්ඨත්වයට බලපාන පරිදි ඉවත් කිරීමෙන්ය. එතෙක් එසේ සක්‍රිය සේවයෙන් මුදා හැරීමේ කාලසීමාවන් නිල උසස් කිරීම් හා නිල ස්ථීර කිරීමේදී අඩුකර ගණනය කර නැත. ඒ සඳහා පාදකකරගෙන ඇත්තේ 2018 වර්ෂයේදී නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවෙන් ලබාගත් උපදේශයක් වන අතර එම උපදේශය අනුව සෙසු නිලයන් සම්බන්ධයෙන් වැටුප් රහිතව සක්‍රිය සේවයෙන් මුදා හැරීමේ කාලයන් ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය සඳහා හා තනතුරේ ස්ථීර කිරීම් සඳහා ගණනය කර නැත. එහෙත් නිලධාරීන් සඳහා එම අවස්ථාවේදී එය ක්‍රියාත්මක වී නැත.
එය ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදා ස්වෙච්ඡා බලසේනාවේ අනාගතයට සිදුවන බලපෑම පිළිබඳව අවධානය යොමු නොකර ඉතාමත් අදූරදර්ශී ආකල්පයකින් යුතුව ගත් තීරණයක් බවද, ජනාධිපතිවරයාට යොමුකළ ලිපියේ සඳහන් කර තිබේ. ලෝකයේ අනෙකුත් රටවල ස්වෙච්ඡා බලසේනාවන් ආකාරයට ඉංග්‍රීසි හමුදාව එහි රෙගුලාසි හා වරප්‍රසාද සකස් කර ඇති බවත්, එය ශ්‍රී ලංකාවට පමණක් ආවේණික නොවන්නක් බවත්, එය අනෙකුත් සෑම රටකම සිදුවන ක්‍රියාවලිය බවත් ජනාධිපතිවරයාට යැවූ ලිපියේ වැඩිදුරටත් සඳහන් කර තිබේ.
එමෙන්ම ස්වේච්ඡා බලසේනාව ස්ථාපනය කර ඇත්තේ රට තුළ ඇතිවන හදිසි අවස්ථාවන්හිදී සේවයට කැඳවා ගැනීමට හැකිවන පරිදි බවද, ලෝකයේ ඕනෑම රටක ස්වෙච්ඡා බලසේනාවන් ක්‍රියාත්මක වන්නේ ඒ ආකාරයට බවද එහි සඳහන් කර තිබේ. හදිසි අවස්ථාවකට පමණක් කැඳවා ඉන්පසු සේවයෙන් මුදා හැරීම නිසා රාජ්‍ය හා සිවිල් රැකියාවන්හි නිරත වෘත්තකයින් හා ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන් වැනි පිරිස් ස්වේච්ඡා බලසේනාව වෙත අතීතයේ ආකර්ෂණය වී ඇත. එම ආකර්ෂණය සඳහා වැටුප් රහිත සක්‍රිය සේවයෙන් මුදවා හැරීමේ වරප්‍රසාදය බලපා ඇති අතර මෙම සක්‍රිය සේවයෙන් මුදා හැරීමේ කාල සීමාව ඔවුන්ගේ උසස් කිරීම්, සේවයේ ස්ථීර කිරීම් හා ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය සඳහා බලපා නැත.
ඒ සඳහා ගණනය කිරීම් සිදුකර ඇත්තේ වැටුප් රහිතව මුදා හැරීමේ කාල සීමාවන්ද අයත් වන සේය. ශ්‍රී ලංකාව තුළ පැවති යුද්ධයෙන් පසු එම තත්වය වෙනස් වී ස්වෙච්ඡා බලසේනාව කැඳවා ආපසු යැවීමක් නොකර මේ දක්වා දිගටම නිත්‍ය සේවයක් ලෙස පවත්වාගෙන යන අතර මේ වනවිට එහි සිදුවී ඇත්තේ කිසියම් හේතුවක් නිසා නිත්‍ය හමුදාවට බැඳීමට නොහැකි පිරිස්වලට ස්ථීර රැකියාවක් ලෙස එයට බැඳීමට අවකාශ සැලසී තිබීමය. රටේ වත්මන් තත්වය අනුව එය වෙනස් විය යුතු බවට විවාදයක් නැත.
ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාව නිත්‍ය බල සේනාවකින් හා ස්වෙච්ඡා බලසේනාවකින් සමන්විතව පවතින්නක් වන අතර ස්වෙච්ඡා බලසේනාව මීට වසර 142කට පමණ පෙර ඉංග්‍රීසි හමුදා පාලන සමයේදී ආරම්භ කර ඇති එකකි. ආරම්භක හමුදාව වශයෙන්ද එය හැඳින්වේ. ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදා නිලධාරීන්ගේ වත්මන් ධුරාවලිය අනුව ස්වෙච්ඡා බලසේනා අධිපතිවරයා යුද හමුදාවේ තනතුරු ජ්‍යෙෂ්ඨත්වයෙන් 4 වැනි ස්ථානයේ සිටින අතර එය සරත් පොන්සේකා හමුදාපති වීමට ප්‍රථම තිබී ඇත්තේ තනතුරු ජෙඨෂ්ඨත්වයෙන් 3 වැනි ස්ථානයේය. එම තත්වය වෙනස් කර ඇත්තේ සරත් පොන්සේකා හමුදාපති වූ පසුය.
වත්මන් තත්වය අනුව මෙම ස්වෙච්ඡා බලසේනාවේ අධිපතිවරයා නිත්‍ය හමුදාවේ මේජර් ජෙනරාල්වරයෙකු වන අතර එම බලසේනාවේ නියෝජ්‍ය අධිපතිවරයා පමණක් ස්වේච්ඡා බලසේනාවෙන් තේරී පත්වේ. ඒද මේජර් ජෙනරාල් නිලය හිමි අයෙකුටය. ස්වේච්ඡා බලසේනා සාමාජිකයෙකුට යාහැකි ඉහළම තත්වය මේජර් ජෙනරාල් නිලය වන අතර වත්මන් තත්වය අනුව එම බලසේනාවෙන් ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය අනුව තේරී පත්වන්නේ එක් මේජර් ජෙනරාල්වරයෙකු පමණය. අනෙකුත් නිලයන් වන්නේ ඊට පහළින් ඇති බි්‍රගේඩියර්, කර්නල්, ලුතිනන් කර්නල් ආදි නිලයන්ය.
සේනාධිනායක වන ජනාධිපතිවරයාට යොමුකර ඇති ලිපිය අනුව වැටුප් රහිත සක්‍රිය සේවයෙන් මුදා හැරීමේ කාල සීමාවන් ගණනය නොකර නිලධාරීන් කිහිප දෙනෙකු ජ්‍යෙෂ්ඨත්වයෙන් ඉහළට ගැනීම සඳහා කටයුතු කරනවා යැයි කියන දෙයෙහි තේරුම වන්නේ එම ස්වෙච්ඡා බලසේනාවේ සාමාජිකයෙකුට යා හැකි එහි ඉහළම තනතුර වන නියෝජ්‍ය අධිපති ධුරය සඳහා යම් නිලධාරීන්ව පෙළගස්සනවා වැනි අදහසකි. මෙහිදී මතකයට නිරන්තරයෙන්ම එන්නේ ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාවේ නිත්‍ය බලසේනාවේ ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය යුද හමුදාපතිවරයාගේ බලය යොදා වෙනස් කරමින් පවතින බවට පසුගිය කාලයේ අප පුවත්පත කළ වාර්තා කිරීම්ය.
එහිදී අප අවධාරණය කරන ලද්දේ යුද හමුදාවේ ගජබා රෙජිමේන්තුවේ සාමාජිකයන් මීලග යුද හමුදාපති ධුරය සඳහා පෙළ ගස්වමින් එම කටයුතු සිදුකරමින් පවතින බවයි. සමහරවිට ස්වෙච්ඡා බලසේනාව තුළ සිදුවෙමින් පවතින්නේද එයම විය හැකිය. මන්ද නිත්‍ය බලසේනාවට වඩා ස්වෙච්ඡා බලසේනාව අඩු වුවද එහිද සාමාජිකයන් 50,000ක පමණ පිරිසක් සිටින අතර ඔවුන් නිත්‍ය හමුදාවේ සෑම රෙජිමේන්තුවකම සේවය කරනු ලබයි. ඒ අනුව නිත්‍ය බලසේනාවේ මෙන්ම යුද හමුදාවේ සෑම රෙජිමේන්තුවක් පුරා විසිරී සිටින ස්වේච්ඡා බලසේනාවේ ඉහළම තනතුරද එකම රෙජිමේන්තුවක පිරිසක් අතට පත්කිරීම ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය වෙනස් කිරීමේ එක් අරමුණ විය හැකිය.
මෙම පැමිණිල්ල සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපති කාර්යාලය ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයාගෙන් වාර්තාවක් ඉල්ලා ඇති අතර ඒ සඳහා ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයාගේ ප්‍රතිචාරය කුමක් වේද යන්න තවම කිව නොහැකිය. එහෙත් ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයාද ගජබා රෙජිමේන්තු සාමාජිකයෙකු වන බැවින් හා යුද හමුදාපතිවරයාද ගජබා රෙජිමේන්තු සාමාජිකයෙකු වන බැවින් එම ජ්‍යෙෂ්ඨත්වය වෙනස් කිරීමේ අරමුණ ඉහත සඳහන් කළ යුද හමුදාවේ ගජබාකරණය නම් තත්වයේ වෙනසක් නම් නොවනු ඇත.
විශාල නිත්‍ය යුද හමුදාවක් රටකට අවශ්‍ය වන්නේ යුද්ධ පවතින අවස්ථාවලදී පමණය. මේ වන විට ශ්‍රී ලංකාවේ නිත්‍ය හා ස්වෙච්ඡා බලසේනා සාමාජිකයන් සිටින්නේ රටට දැරිය නොහැකි බරක් ලෙසය. ඒ නිසා සිදුවිය යුත්තේ රජයෙන් වැටුප් ලබන හමුදා සාමාජිකයන් ගණන අඩු කිරීමය. ඒ සඳහා කළ හැකි එක් ක්‍රමවේදයක් වන්නේ යුද්ධයකට පෙර තිබූ තත්වය මෙන් ස්වේච්ඡා බලසේනාවේ සාමාජිකයන් වැටුප් රහිත සක්‍රිය සේවයෙන් මුදා හැරීමය. අවශ්‍ය අවස්ථාවලදී පමණක් සක්‍රිය සේවයට කැඳවීමය.
එහිදී උසස්වීම් ලබාදීමේදී හා තනතුරේ ස්ථීර කිරීමේදී වැටුප් රහිතව සක්‍රිය සේවයෙන් ඉවත් කිරීමේ කාලය ගණනය කරනවාද නැද්ද යන්න වෙනමම සලකා බැලිය යුතු තත්වයකි. මන්ද දැන් පවතින ආකාරයට අනුව අවශ්‍ය අවස්ථාවලදී පමණක් ස්වේච්ඡා බලසේනාව කැඳවන්නේ නම් ඔවුන්ට වැටුප්, දීමනා, පහසුකම් හා විශ්‍රාම වැටුප් ආදිය ලබාදීමේ අවශ්‍යතාවක් පැන නොනගින නිසාය. අවශ්‍ය අවස්ථාවලදී පමණක් ස්වේච්ඡා බලසේනාව කැඳවන්නේ නම් විශ්‍රාම වැටුප් හිමිකම ලැබෙන සෙසු නිලයන් සඳහා වන අවුරුදු 22ක කාලයක් හා නිලධාරීන් සඳහා වන අවුරුදු 20ක සේවා කාලයක් ස්වේච්ඡා බලසේනා සාමාජිකයන්ට සම්පූර්ණ කිරීමට නොහැකි වේ. ඔවුන්ට ඉතිරි වන්නේ හමුදා සේවයේ නිල තනතුරු නාමයන් පමණය.
යුද්ධයක් නොමැති රටවල් සිදුකළ යුත්තේ නිත්‍ය බලසේනාව අඩු කිරීමය. අවශ්‍ය අවස්ථාවලදී කැඳවීම සඳහා ස්වේච්ඡා බලසේනාවක් පවත්වාගෙන යෑමය. ඒ මගින් රජයකට හමුදාවක් නඩත්තු කිරීම සඳහා දැරීමට සිදුවන පිරිවැය අඩුකර ගැනීමට හැකියාවක්ද පවතී. විශේෂයෙන්ම ශ්‍රී ලංකාව වැනි සංවර්ධනය වෙමින් පවතිනවා යැයි කියන රටකට හා වත්මන් තත්වය අනුව ආර්ථික වශයෙන් අගාධයට වැටී සිටින රටකට එය වඩා වැදගත් වේ. එහෙත් හමුදා බලය මත රට පාලනය කිරීමට සිතා සිටින පාලකයින් එවන් තීරණයක් ගනීද යන්න සැක සහිතය.
