රටක පාලනය එක් පුද්ගලයකු හෝ පවුලක් විසින් දීර්ඝ කාලයක් හෙබවීම දූෂණයට මග පාදන තත්වයක් වන අතර ඒ සම්බන්ධයෙන් වූ අත්දැකීම් මහින්ද රාජපක්ෂ පවුල් පාලනය තුළ මෙන්ම ආසියාවේ රටවල් තුළින්ද අපට දකින්නට හැකිවිය. එවැනි එක් පුද්ගල හෝ පවුල් පාලනයක් තුළින් රටවල් සංවර්ධනය වී එම රටේ ජනතාව ඇති හැකි අය බවට පත්වීම වෙනුවට බොහෝ විට සිදුවූයේ එම රටවල් නැති බැරි දුප්පත් රටවල් බවට පත්වීමත්, ජනතාව ජීවත්වීමට පවා බැරි තත්වයට පත්වීමත්ය. මේ වනවිට මහින්ද රාජපක්ෂ පවුල් පාලනය නිසා ශ්රී ලංකාව අත්විඳිමින් සිටින්නේද එම තත්වයයි.
මෙවැනි එක් පුද්ගල හෝ පවුල් පාලනයක් තුළ සිදුවන අනෙක් දෙය වන්නේ එම රටේ ප්රජාතන්ත්රවාදය අහෝසි වී ඒකාධිපතිත්වයක් කරා ගමන් කිරීමත්, විශේෂයෙන්ම නීතියේ පාලනය බිඳ වැටීමත්ය. රටක් සම්බන්ධයෙන් වන මෙම තත්වය පොදු ආයතනයකට ආරෝපණය කළහොත් එහි සිදුවන්නේද ඉහත සඳහන් කළ ආකාරයේ ක්රියාවලියක්මය. වත්මන් ශ්රී ලංකා යුද හමුදාව තුළ සිදුවෙමින් පවතින්නේද එවැනි තත්වයක් බව කිව යුතුය. ඒ රෙජිමේන්තු හා බලකා 22 අතරින් එහි පාලන බලය ගජබා රෙජිමේන්තුව සතුකර ගැනීමේ ක්රියාවලියක් ඒ තුළ ක්රියාත්මක වීම නිසාය. එය තාත්තාගෙන් පුතාට හෝ දුවට ලෙස ශ්රී ලංකාවේ පවුල් දේශපාලනය ක්රියාත්මක වන ආකාරයටම ගෝත්රික ආකාරයටම මේ වනවිට සිදුවෙමින් පවතී.
යුද හමුදාවේ ගජබා රෙජිමේන්තුවට බර තබා කටයුතු කිරීම ආරම්භ වූයේ අද ඊයේ සිට නොවන අතර එය සිදුවූයේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහින්ද රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයාගේ පාලන සමයේ ආරක්ෂක අමාත්යාංශ ලේකම්වරයා ලෙස කටයුතු කළ සමයේ සිටය. ඔහු යුද හමුදා සාමාජිකයන් රජයේ ආයතනවලට අනුයුක්ත කිරීමේදී ගජබා රෙජිමේන්තු සාමාජිකයන්ට විශේෂ සැලකිල්ලක් දැක්වූ අතර ඊට අමතරව ඔහු අධ්යාපනය ලැබූ කොළඹ ආනන්ද විද්යාලයේ යුද හමුදා ආදි ශිෂ්යයන්ට විශේෂ සැළකිල්ලක් දැක්වීය. එම නිසාම ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති සටනට ගෙන ඒමේ ව්යාපාරයේ කැපී පෙනෙන කාර්යභාරයක්ද විශ්රාමික ගජබා සහ ආනන්ද විද්යාලයීය යුද හමුදා නිලධාරීන් විසින් සිදුකෙරිණ. එය උග්ර වූයේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති ධුරයට පත්වීමෙන් පසුය. එම ගජබා හා ආනන්ද විද්යාලයීය තත්වය උපහාසයට ලක්කරමින් එම සමයේ විශ්රාමික හමුදා නිලධාරීන් කීවේ යුද හමුදාව යනු ගජබා රෙජිමේන්තුව හා ආනන්ද විද්යාලය පමණක් බවය.
අප මීට පෙර කිහිප වරක්ම වාර්තාකර ඇති පරිදි මෙම තත්වයෙන් දැඩි අසාධාරණයට ලක්වී ඇති එක් හමුදා නිලධාරියෙකු වන්නේ පාබල රෙජිමේන්තුවේ බි්රගේඩියර් චන්දන රණවීරය. ඔහු සිදුවූ අසාධාරණයට එරෙහිව යුද හමුදාව තුළ සිදුකළ හැකි අභියාචනා සියල්ලම කර තිබුණු අතර ඉන් සාධාරණයක් සිදු නොවූ තැන ශ්රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාවට එම අසාධාරණය සම්බන්ධයෙන් පැමිණිලි කර තිබුණි. එහිදී ශ්රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිසමේ පරීක්ෂණය වත්මන් යුද හමුදාපති විකුම් ලියනගේ මගහැර තිබුණු අතර එම කොමිසමේ නිර්දේශ ක්රියාත්මක නොකරමින් කියා තිබුණේ ඒ සම්බන්ධයෙන්ම බි්රගේඩියර් චන්දන රණවීර පවරා ඇති නඩුවේ තීන්දුව අනුව කටයුතු කරන බවය.
ඊට අදාළ 242/2023 දරන අභියාචනාධිකරණ නඩු තීන්දුව 2023 නොවැම්බර් 24 ලබාදී තිබූ අතර එහි පළමු වගඋත්තරකරු වූ වත්මන් යුද හමුදාපති ලුතිනන් ජෙනරාල් විකුම් ලියනගේට හා දෙවන වගඋත්තරකරු වන ආරක්ෂක අමාත්යාංශ ලේකම් ජනරාල් කමල් ගුණරත්නට සෙසු වගඋත්තරකරුවන් වන යුද හමුදාවේ හිටපු මාණ්ඩලික ප්රධානී, නියෝජ්ය මාණ්ඩලික ප්රධානී ඇතුළු පිරිසට එම නියෝග ලබාදී ඇත. ඉන් ප්රධානම නියෝගය වන්නේ බි්රගේඩියර් චන්දන රණවීර මේජර් ජෙනරාල් ධුරයට ඔහු විශ්රාම යෑමට පෙර පත්කිරීම සඳහා නිර්දේශ කිරීම හෝ රෙකමදාරු කිරීම පළමු හා දෙවන වගඋත්තරකරුවන් ඇතුළු වගඋත්තරකරුවන් විසින් සිදුකළ යුතු බවයි. එසේම බි්රගේඩියර් චන්දන රණවීර අයත් පාබල රෙජිමේන්තුවේ ප්රධානියා ලෙස එම නඩුව පවරන අවස්ථාවේ සිටි ප්රධානියාගෙන් පසු ඔහු පත්කරන ලෙසයි. ඊට අදාළව තහනම් නියෝගයක්ද එම නඩුව ආරම්භ වන අවස්ථාවේ අධිකරණය විසින් ලබාදී තිබේ. (ඒ නිසාම මේ වන තෙක් එම රෙජිමේන්තුවට ස්ථිර ප්රධානියෙකු නැති අතර ඉන්නේ වැඩ බලන ප්රධානීන්ය) අනෙක් කරුණ වන්නේ ඔහුට හිමි වැටුප්, වේතන, උසස්වීම්, පහසුකම් හා අනෙකුත් වරප්රසාද ලබාදෙන ලෙස නියෝග කිරීමයි.
එහෙත් යුද හමුදාපති විකුම් ලියනගේ එම තීන්දුවෙන් මාසයකට අධික කාලයක් ගතවී තිබෙන මෙම සටහන ලියන මොහොත වනවිටත් බි්රගේඩියර් චන්දන රණවීර මේජර් ජෙනරාල් ධුරයට පත් කිරීම සඳහා සේනාධිනායක වන ජනාධිපතිවරයාට නිර්දේශ කිරීමක් හෝ රෙකමදාරු කිරීමක් කර තිබුණේ නැත. එසේ වුවද එම නඩු තීන්දුවෙන් පසු මේජර් ජෙනරාල් සංජය වනසිංහ විශ්රාම යෑම නිසා මාස දෙකක පමණ කාලයක් හිස්ව පැවති යුද හමුදා මාණ්ඩලික ප්රධානී ධුරයට ගජබා රෙජිමේන්තුවේ සාමාජික මේජර් ජෙනරාල් පීරිස් පත් කිරීම සඳහා නම් ඔහු ජනාධිපතිවරයාට නිර්දේශයක් යවා තිබුණි.
මෙම කල් මැරීම මගින් යුද හමුදාපතිවරයා එක් ආකාරයකට ශ්රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාවේ නිර්දේශ ක්රියාත්මක නොකිරීම සඳහා දුන් පොරොන්දුව කඩකර ඇති අතර, අනෙක් ආකාරයට අභියාචනාධිකරණ තීන්දුව ක්රියාත්මක නොකරමින් අධිකරණයට අපහාස කර ඇත. අධිකරණයට අපහාස කිරීමෙන් ඔහුට බේරීමට ඇති අවස්ථාව ඇත්තේ අප පුවත්පත වෙළඳපොළට නිකුත් වන ජනවාරි 05 වැනිදා දක්වා පමණක් වන අතර ඊට පෙර ඔහු අභියාචනාධිකරණයේ තීන්දුවට එකඟ නොවන්නේ නම් ශ්රේෂ්ඨාධිකරණයට අභියාචනයක් ඉදිරිපත් කළ යුතුය. ඒද නීතිපතිවරයාගේ මාර්ගයෙනි. නීතිපතිවරයාට ඒ සම්බන්ධයෙන් යුද හමුදාපතිවරයා දැනුම් දීමක් කර ඇති බවක්ද වාර්තා වන්නේ නැත. එසේ දැනුම් දීමක් කළද නීතිපතිවරයාගේ ප්රතිචාරයද ඒ සඳහා වැදගත්ය. මන්ද ජයගත නොහැකි කරුණක් සම්බන්ධයෙන් නීතිපතිවරයා අභියාචනයක් කරතැයි සිතිය නොහැකි නිසාය.
අභියාචනාධිකරණය විසින් පිළිගත් පෙත්සම්කරු විසින් ඉදිරිපත් කර ඇති කරුණු අනුව යුද හමුදා නිලධාරීන්ගේ ජ්යෙෂ්ඨත්වය සම්බන්ධයෙන් යුද හමුදා පනත යටතේ අවසන් වරට නියෝගයක් නිකුත් කර ඇත්තේ 1993 අගෝස්තු 17 වැනිදා අංක 7807 යටතේ අති විශේෂ ගැසට් පත්රයක් නිකුත් කරමින් හිටපු ජනාධිපති ආර් ප්රේමදාස විසිනි. ඒ 1992 ඔක්තෝබර් 08 වැනි දින සිට ක්රියාත්මක වන පරිදිය. එම නියෝග හඳුන්වා ඇත්තේ යුද්ධ හමුදා නිලධාරි (නිත්ය බලසේනා) සේවා නියෝග යනුවෙන්ය. එහි යුද හමුදා නිලධාරීන්ගේ පත් කිරීම්, තාවකාලික පත් කිරීම්, මාරු කිරීම්, උසස් කිරීම් ඇතුළු කරුණු කිහිපයක් සඳහන් කර තිබේ.
එහි එම නියෝග ප්රකාශයට පත් කිරීමට පෙර අධිකාර ලත් නිලධාරීන්ගේ ජ්යෙෂ්ඨත්වය සඳහන් කර ඇත්තේ මේ ආකාරයටය.
‘මෙම නියෝග ප්රකාශයට පත් කරනු ලබන දිනට පෙර අධිකාර ලත් නිලධාරීන්ගේ ජ්යෙෂ්ඨත්වය, එක් එක් අනුප්රාප්තික අවුරුද්ද ආරම්භයේ ප්රකාශයට පත් කරනු ලබන නිලධාරීන්ගේ ප්රවර්තන ජ්යෙෂ්ඨත්ව ලැයිස්තුව අනුව නිගමනය කරනු ලැබිය යුතුය.’
එමෙන්ම එම නියෝග ප්රකාශයට පත් කිරීමෙන් පසු අධිකාරි ලත් නිලධාරීන්ගේ ජ්යෙෂ්ඨත්වය ගැන සඳහන් කර ඇත්තේ මේ ආකාරයටය.
‘ජනාධිපතිවරයා විසින් අන්යාකාරයෙන් විධාන කර ඇත්නම් මිස මෙම නියෝග ප්රකාශයට පත් කරනු ලැබූ දිනයෙන් පසු අධිකාර ලබන නිලධාරීන්ගේ ජ්යෙෂ්ඨත්වය, නිගමනය කළ යුත්තේ ගැසට් පත්රයේ ප්රකාශයට පත් කර ඇති පරිදි ඔවුන් අධිකාර ලබා ඇති ඒ ඒ දින අනුව විය යුතුය.’
‘එකම දවසේ අධිකාර ලබන ශිෂ්ය භටයන්ගේ ජ්යෙෂ්ඨත්වය නිගමනය කළ යුත්තේ ඔවුන් ස්වකීය ශිෂ්ය භට පුහුණුව ලබාගත් අභ්යාස ආයතනවලින් සමත්වීමෙන් පසු පිට කරනු ලැබූ අනු පිළිවෙළ අනුවය. එතෙකුදු වූවත් එකම දවසේ අධිකාර ලබා ඇති ශිෂ්ය භටයන් වෙනස් වෙනස් අභ්යාස ආයතනවලින් සමත්වීමෙන් පසු පිට කරනු ලැබ ඇති කල්හි ඔවුන්ට අදාළ ජ්යෙෂ්ඨත්වය ජනාධිපතිවරයා විසින් නිගමනය කරනු ලැබිය යුතුය.’
එම ගැසට් පත්රයේම කර්නල් හා ඊට ඉහළ නිලවලට කෙරෙන උසස් කිරීම් සම්බන්ධයෙන්ද සඳහන් කර ඇති අතර ඒ මෙසේය.
‘කර්නල් සහ ඊට ඉහළ නිල සඳහා උසස් කළ යුත්තේ තෝරා ගැනීමෙනි. කර්නල් නිලයකට උසස් කිරීමේදී, අදාල නිලය සහ පත්වීම සඳහා හොඳම සුදුසුකම් ඇතැයි සැලකෙන නිත්ය ලුතිනන් කර්නල්වරයාට පමණක් එම උසස් වීම දිය යුතුය. බි්රගේඩියර් නිලයට උසස් කිරීමේදී, උසස් කිරීමට අදාළ එම නිලය හා පත්වීම සඳහා හොඳම සුදුසුකම් ඇතැයි සැලකෙන නිත්ය කර්නල් වරයාට පමණක් එම උසස් වීම දිය යුතුය.’
එසේ කෙරෙන සෑම තෝරා ගැනීමකදීම නිලධාරියාගේ පසුගිය කාලයේ සේවා වාර්තාව හා ඔහු උසස් කිරීම පැහැදිලිවම යුද්ධ හමුදාවේ උපරිම යහපතට හේතුවේද යන ප්රශ්නය සලකා බැලිය යුතුය යන්නද සඳහන් කර තිබේ. බි්රගේඩියර් නිලය දක්වා චන්දන රණවීර පැමිණ ඇත්තේ එවැනි ප්රශ්නයක් නොමැති නිසාය. එමෙන්ම ඔහුව මේජර් ජෙනරාල් ධුරයට උසස් කිරීම සඳහාද නිර්දේශ වී ඇති අතර ඒ සඳහා වූ විදේශ පුහුණු පාඨමාලාවටද යොමු කර තිබේ. එහිදී ඔහු ඉන්ද ඉහළින්ම සමත්වී තිබේ.
එමෙන්ම හමුදා වෘත්තියේදී, නිලධාරියාගේ පුද්ගල ස්වභාවය හා විනය සලකා බලන නිර්ණායක වන සදාචාරාත්මක කැළඹීමක් ඇති කරන වැරදි ලෙස දක්වා ඇති මූල්ය අවභාවිතය, ලිංගික විෂමාචාරය, ද්විවිවාහ, ව්යාජ ලේඛන ඉදිරිපත් කිරීම, අවනත නොවීම, ද්රෝහී වීම, වංචාව යන කරුණු සම්බන්ධයෙන් ඔහුට චෝදනා එල්ල වී නැත. එහෙත් මෙම සියලු කරුණු සම්පූර්ණ වී තිබියදීත් 2021.01.01 දින ඔහුගේ පාඨමාලාවේ සිටි අනෙකුත් බි්රගේඩියර්වරුන් මේජර් ජෙනරාල් ධුරයට උසස් කිරීමේදී අහේතුක හේතු දක්වමින් ඔහුව මේජර් ජෙනරාල් ධුරයට උසස් කර නැත්තේ හා ඉන්පසු යළි 2022 වර්ෂයේදී හා 2023 වර්ෂයේදී මේජර් ජෙනරාල් ධුරයට උසස් කිරීම් සිදු කිරීමේදී ඔහුව සලකා බලා නැත්තේ වෙන කිසිවක් නිසා නොව යුද හමුදා ගජබා රෙජිමේන්තු සාමාජිකයන්ට යුද හමුදාපති ධුරය සඳහා ප්රමුඛත්වය ලබාදීමේ අරමුණෙනි.
යුද හමුදාපති ධුරය හෝ යුද හමුදා මාණ්ඩලික ප්රධානි ධුරය කෙසේ වෙතත්, ඔහුව මේජර් ජෙනරාල් ධුරයට පත් කිරීම සඳහාවත් නිර්දේශ නොකිරීමේ තත්වය තුළ සිදුවී ඇත්තේ පාබල රෙජිමේන්තු අධිපති ධුරයද ඔහුට අහිමි වීමය. එමෙන්ම පාබල රෙජිමේන්තුවට මෙම නඩුව හේතුවෙන් ස්ථීර අධිපතිවරයෙකු පත්කර ගැනීමටද නොහැකි වීමය. නීතිය හමුවේ සිදුවූ කරුණු එසේ වූවත්, මාස හයක පමණ කාලයක් තිස්සේ යුද හමුදා නිලධාරීන්ගේ හා සෙසු නිලයන්ගේ දුක්ගැනවිලි විසඳීම සඳහා පත්කළ යුතු මණ්ඩල පත් කිරීම සඳහාවත් කටයුතු කර නැති හා හමුදාව තුළම අපකීර්තියට පත්වී ඇති වත්මන් යුද හමුදාපතිවරයාට ජනාධිපතිවරයා තවදුරටත් වසරක කාලයකට යැයි කියනු ලබන සේවා දිගුවක් ලබා දී ඇත. රටේ තීරණාත්මක තනතුරක් සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපතිවරයකු තීරණ තීන්දු ගන්නේ එයාකාරයට නම් එම ජනාධිපතිවරයාගේ රාජ්ය පාලනය ගැනද අපට සිතා ගැනීමට අපහසු වන්නේ නැත.
කෙසේ වුවත්, රටකට අවශ්ය වන්නේ තනි පුද්ගල ඒකාධිපති පාලනයක් සහ තවදුරටත් රාජපක්ෂ පවුල් පාලනයක් නොවන්නා සේම යුද හමුදාවටද අවශ්ය වන්නේ ගජබා රෙජිමේන්තු පාලනයක් නොවන බව සටහන් කළ යුතුය.