මිතුරු තුමෝ දුක සැප දෙකෙහිම පැවති

මෙය වූකලී සනාතන අගයක් ඇති ප්‍රශස්ත ආප්ත ශ්ලෝකයකි. එහි සරල සිංහල භාවාර්ථය මෙසේය. ‘සංසාරය හෙවත් ජීවිතය නමැති ගසේ අමා පල දෙකක් ඇත. ඉන් එකක් නම් යහපත් වදන් රසයයි. අනෙක වනාහි යහපත් දනන් ඇසුරයි.‘ අඩ සියවසකටත් වැඩි කලක් තිස්සේ නිව්ටන් ගුණසේකරයන් හා මා අතර පැවති ළෙන්ගතු මිත්‍ර සන්ථවයේදී ඔහු කෙරෙහි මේ ගුණ දෙකම මොනවට පිහිටි බව මම නිරතුරුව පසක් කළෙමි. නිව්ටන් ගුණසේකරයෝ අප රටේ ක්ෂේත්‍ර දෙකක කෘතහස්තයෙකි. ජන මාධ්‍ය ක්ෂේත්‍රය ඉන් එකකි. අනෙක සාහිත්‍ය ක්ෂේත්‍රයයි.

ලොව පහළ වූ විශිෂ්ට කෙටිකතාකරුවෙකු ලෙස කීර්තියක් අත්පත් කරගත් මහා රුසියානු ලේඛක ඇන්ටන් චෙකෝෆ් වෘත්තියෙන් වෛද්‍යවරයෙක් විය. ලේඛකයෙකු, පොත් ප්‍රකාශකයෙකු හා පුවත්පත් හිමිකරුවෙකු වන ඇලෙක්සි සුවොරීන් (1834-1912) නමැති තම කුලුපග මිතුරාට 1888 සැප්තැම්බර් 11 වැනි දිනැතිව යැවූ ලිපියකින් චෙකෝෆ් මෙසේ ප්‍රකාශ කළේය. ‘වෛද්‍ය වෘත්තිය මා විවාහ කරගත් බිරිඳයි. සාහිත්‍යය මගේ පෙම්වතියයි. මට එක් කෙනෙකු එපා වූ විට අනෙකා සමග රැය ගත කළ හැකියි. මෙය අනාචාරයක් ලෙස ඔබට පෙනිය හැකියි. එහෙත්, ඒ නිසා කිසි විටක මට පාළුවක් දැනෙන්නෙ නෑ. ඒ වගේම ඒ දෙදෙනාටම මගේ ඒ අනාචාරයෙන් පාඩුවක් සිදු වන්නේත් නැති බව මට විශ්වාසයි.’

නිව්ටන් ගුණසේකරයන්ටද බිරිඳ වූයේ ජනමාධ්‍ය ක්ෂේත්‍රයමය. ඔහු මිය යන තෙක්ම ඔහුගේ ප්‍රාණ ප්‍රිය පෙම්වතිය කොටගෙන සිටියේ සාහිත්‍යය යැයි සිතමි. මෙරට සාහිත්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ නිව්ටන් ගුණසේකරයන් ජනප්‍රියව සිටියේ යෞවන ප්‍රේමය ගැන අභිරුචියෙන් ලියූ නවකතාකරුවෙකු වශයෙනි. ඔහු වෙනත් මගක යෑමට උනන්දු නොවී ඒ දෙසටම ඇදී යෑමට හේතුව සිතන කල මට මාර්ටින් වික්‍රමසිංහයන් වරක් ඩබ්ලියු.ඒ. සිල්වා සූරීන් ගැන කළ හෙළිදරව්වක් සිහියට නැගේ.

“ඩබ්ලියු.ඒ. සිල්වා ‘ලක්ෂ්මී‘ කතාව ලියුවේ වෙහෙස නොතකා මහන්සි වීමෙනි. සංස්කෘත පද බහුල එහි බස බුත්සරණ වැනි පරණ සිංහල ගද්‍යයෙහි බසට ළං වෙයි…. බොහෝ මහන්සි වී ලියූ ඒ පොත නොවිකුණුණු නිසා ඩබ්ලියු.ඒ. සිල්වා කලකිරී සිටියේය. ඔහු ‘හිඟන කොල්ලා‘ ලියුවේ එසේ කලකිරී සිටි කාලයෙහිය. ‘පොත් කියවන්නන්ට ඕනෑ හොඳ කෑම නොව පොල්කුඩු. මම මේ පාර ඔවුන්ට දෙන්නේ පොල්කුඩු’ යි ඩබ්ලියු.ඒ. සිල්වා දවසක් මා සමග කීවේය. ඔහු මෙසේ කීවේ තමා ලියාගෙන යන ‘හිඟන කොල්ලා’ උසස් කොට නොසලකන බව අඟවනු පිණිසයි. ‘හිඟන කොල්ලා’ මුද්‍රණයෙන් පිටවුණු වහාම විකිණිණ. ‘ලක්ෂ්මී’ ලියා පළ කිරීමෙන් නොලත් කීර්තියක් ‘හිඟන කොල්ලා’ නිසා ඩබ්ලියු.ඒ. සිල්වාට හිමි විය.

ඩබ්ලියු.ඒ. සිල්වා නැවතත් එවැනි කථා ලියන්ට පොළඹවන ලද්දේ පාඨකයන් විසිනි. එක සමාන අද්භූතරසාත්මක කථා ලිවීම නිෂ්ඵල යයි සිතූ ඔහු ඓතිහාසික නවකථා ලියන්ට පටන් ගත්තේය. ඔහුගේ ශක්තියත් කල්පනාවත් ඓතිහාසික නවකථා ලිවීමට වඩාත් උචිත විය.” (‘උපන් දා සිට’ දෙවන මුද්‍රණය, 1962, 178,179 පිටු)

නිව්ටන් ගුණසේකරයන්ගේ ආත්ම අපදානය වන ‘ගලන ගඟ මනරම්’ කෘතියෙහි ලා ඔහු එක්තරා හෙළිදරව්වක් කර ඇත. එය වූකලී ඔහුගේ නෑඹුල් නවකතාව වන ‘මරු කතරක උපන් පුතේ‘ ප්‍රකාශයට පත් කළ ප්‍රකාශකයා හා සම්බන්ධ අත්දැකීමකි. දිනක් ඔහු එම ප්‍රකාශකයා මුණගැසීමට ගිය වේලේ ඔහුගේ මුවින් මේ වදන් පිට විය. “මොකද මන්දා නිව්ටන් ඔයාගේ නවල් එක යනවා ටිකක් හොරයිනෙ. බැරිද මීළඟ නවල් එක ටිකක් ආලවට්ටම් දාල ලියන්න. ජයලත්ගෙ ‘ගොළු හදවත’ වගේ. අද ඒ වගේ නවල්ස් තමයි කෙල්ලෝ කොල්ලො කියවන්නෙ.”

එම ප්‍රකාශය ගැන එවේලේ ඔහු තුළ උපන් හැඟීම් ගුණසේකරයන් තම අපදාන කෘතියෙහි ලා නොසඟවා හෙළි කර ඇත්තේ මෙසේය. “මට ඊට දිය හැකි පිළිතුරක් නොවීය. මගේ පළමු කෘතියට මුදල් යට කළ ප්‍රකාශකයා මන්දෝත්සාහී තත්ත්වයකට පත්ව ඇත. එය මගේ දොම්නසට හේතුවකි. ජනප්‍රිය ධාරාවක නවකතාවක් ලියන ලෙසට ඔහු කරන යෝජනාව මට ඉවත දැමිය නොහැකිය. මම තීරණයක් ගත්තෙමි. මා අතින් ‘රුවන් මාලිගා‘ නවකතාව ලියැවෙන්නේ මෙම තීරණයේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙනි….‘රුවන් මාලිගා’ වටා පාඨකයන් රොද බැඳ ගත් අතර ඉතා ටික කාලයකින් සම්පූර්ණයෙන්ම විකිණී ගියේය. පසු කල එහි මුද්‍රණ කිහිපයක්ම පළ විය. මෙයින් ලද දිරිය නිසාම මම ඉන්පසු ලිව්වේ ජනප්‍රිය ධාරාවට අයත් සරල නවකතා බව කිව යුතුය.” (ගලන ගඟ මනරම්, 164,165 පිටු)

සෝවියට් සමාජවාදී ජනරජයේ නිර්මාතෘ ලෙනින් සහෝදරයා වරක් කම්කරු පන්ති සම්භක්ත ලේඛක සහෝදර පිරිසකට දැක්වූ ප්‍රතිචාරයක් පිළිබඳව මා අසා ඇති ප්‍රකට පුවතක් මෙහිදී මගේ සිහියට නැගේ. රුසියානු මහා ලේඛක ලියෝ ටෝල්ස්ටෝයිගේ නවකතා කම්කරු පන්ති සහෝදරයන් වෙතට ළං කිරීම සඳහා ඒවා ඔවුන්ගේ මට්ටමට ගැළපෙන අයුරින් සරල කොට යළි ලිවීම මැනවැයි වරක් එක්තරා ලේඛක සහෝදර පිරිසක් ලෙනින් සහෝදරයාට යෝජනා කර සිටියහ. එබස් ඇසූ ලෙනින් සහෝදරයා පැවසුවේ මෙබස්ය. “සහෝදරවරුනි, ඔබ විසින් කළ යුත්තේ ලියෝ ටෝල්ස්ටෝයි ලේඛකයා අපේ කම්කරු සහෝදරයන්ගේ මට්ටමට ගෙන ඒම නොව අපේ කම්කරු සහෝදරයන් ඒ මහා ලේඛක ලියෝ ටෝල්ස්ටෝයිගේ මට්ටමට එසවීමය.”

නිව්ටන් ගුණසේකරයන්ගේ ලේඛක ජීවිතේ පසු භාගයේ ඔහු වෙනත් මගක් ගත් පොත් ලිවීමට පෙළඹුණද ඒ පොත්වලට වඩා ජනප්‍රියව පැවතුණේ ඔහු විසින් අභිරුචියෙන් ලියන ලද යෞවන ප්‍රේමය ආත්ම කොට ගත් නවකතා යැයි සිතමි. එසේ වුවද ඔහු මිය යන තෙක්ම කවදාවත් තමා යොවුන් නවකතා සක්විත්තෙකැයි යන බොරු මානයෙන් දැපී සිටි අපරිණතයෙක් නොවීය. ඒ බව සනාථ කරන ලිඛිත සාක්ෂියක් ඔහුගේ ‘ගලන ගඟ මනරම්’ කෘතියෙන්ම උපුටා දක්වනු කැමැත්තෙමි. මෙය ඔහුගේ ශිෂ්‍ය අවධියේ අත්දැකීමකි.

“1961 ශ්‍රී ලංකා සාහිත්‍ය දිනය නිමිති කරගෙන ලංකා සමසමාජ තරුණ මහා සංගමය විසින් සංවිධානය කරන ලද සමස්ත ලංකා කෙටිකතා තරඟයට මා විසින් ඉදිරිපත් කළ ‘රත්තරන් ඉඩම’ කෙටිකතාව දෙවැනි ස්ථානය දිනා ගන්නා විටත් මම පාසල් ශිෂ්‍යයෙක් වීමි. දිවයිනේ ප්‍රකට සාහිත්‍යධරයකු විදුහලට ගෙන්වා විශේෂ දේශනයක් පැවැත්වීම අප සරසවි සාහිත්‍ය සංගමයේ එක් පියවරක් විය. මා මෙහිදී කරන්නට යන්නේ කේ. ජයතිලක මහතාව කැඳවූ අවස්ථාවේදී මා ලද සුවිශේෂී අත්දැකීමක මතක සුවඳ යළි අවදි කිරීමය. නූතන සිංහල සාහිත්‍යය අරභයා ඔහු පැවැත්වූ දෙසුම ඉතා හරබර එකක් විය. දේශනයෙන් පසුව තේ පැන් සංග්‍රහය පැවැත්වෙන අවස්ථාවේදී ‘රත්තරන් ඉඩම’ කෙටි කතාව ලියූ කොලු ගැටයා මා බව දැනගත් ජයතිලක මහතා සිය විස්මය හා සතුට පළ කරමින් මගේ දෑත අල්ලා ගත් අයුරු දැනුදු මගේ දෑස අභිමුව මැවෙයි. ‘ආ ඔයාද ‘රත්තරන් ඉඩම’ ලිව්වෙ? මං හිතාගෙන හිටියෙ ඒක වැඩිහිටි මනුස්සයෙක් ලියපු කෙටි කතාවක් කියලයි. මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ මහත්තයයි මමයි ඔය කෙටිකතා තරඟය විනිශ්චය කළේ. පාසල් ශිෂ්‍යයෙක් හැටියට ඔයා ආඩම්බර වෙන්න ඕනැ ඒවගේ කතාවක් ලියන්න හැකිවීම ගැන. හොඳා හොඳා දිගටම ලියන්න. එහෙම කළොත් නිව්ටන්ට හොඳ අනාගතයක් තියේවි.’ ඔහු අවසන් වරට සඳහන් කළ වදන් පෙළ අද මෙනෙහි කරන විට මගේ හද ගැබ තුළ උපදින්නේ ආඩම්බරයක් නොව කිසියම් උපේක්ෂා සහගත නිහතමානී සිතිවිල්ලකි. ඊට හේතුව තවමත් මා හොඳ අනාගතයක් ඇති ලේඛකයෙකු බවට පත් වී නොමැති බැවිනි.” (‘ගලන ගඟ මනරම්’, 36, 37, 38 පිටු)

නිව්ටන් ගුණසේකරයන් තම ජීවිතයේ අවසාන භාගයේ කර ඇති මේ ප්‍රකාශයෙන් ඔහුගේ අනතිමානයත් පරිණතභාවයත් මොනවට ප්‍රකාශ වන්නේ යැයි සිතමි. 2017 වසරේ සැප්තැම්බරයේ පැවති ජාත්‍යන්තර පොත් ප්‍රදර්ශනයට මා ගියේ නිව්ටන් ගුණසේකරයන් සමගය. එදා මා සමග එකට පොත් ප්‍රදර්ශනයට ගිය ඔහු එම වසරේම නොවැම්බරයේ අග හදිසියේ සදහටම අදිසිව ගියේය. 2018 වසරේ ජාත්‍යන්තර පොත් ප්‍රදර්ශනයට මා ගියේ හුදකලාවය. එදා මගේ හුදකලා හද ගැයූ දුක් ගීයයි මේ!

කළ මුත් නව යොවුන් හද බැඳි නෙක පබඳ
සක්විති අබිමනින් නොදැපුණු පිය සබඳ
සාහිතයම දිවිය විය ඔබ හට නිබඳ
ඔබ රුව අද නැතද සිහි වෙයි ගුණ ළබඳ
බිනර මහේ ගිය වසරේ පොත් උලෙළ
ඉවර වන දිනේ ඔබ රුව මා අසල
බිනර ඇවිත් යළි පොත් පොළ හා ළකල
මිතුර ඔබේ රුව මට හමුවෙද එතුළ
මනසට නැගුම නිරතුරු යට ගිය මතක
මනු වග හටම හිමි විස්කම් උරුමයෙක
යළි යළි ගලයි සැමරුම් ඔබ ගැන නොයෙක
සකි සඳ එසඳ එම උරුමය මහා දුකෙක

-කරුණාරත්න අමරසිංහ-