රාජපක්ෂලා හොරුද?

රාජපක්ෂවාදයට එරෙහිව විකල්ප දේශපාලනයක් සාර්ථක කර ගන්න අපහසු වූ මූලික හේතුවක් තමයි ග්‍රාමීය මට්ටමෙන් සහචරයන්ට මුදල් බෙදල දෙන ආණ්ඩුවේ ප්‍රතිපත්තිය. මේ වැඩේ කළමනාකරණය කරන මූලිකයා වුණේ බැසිල් රාජපක්ෂ. ඒ නිසා ග්‍රාමීය පොහොට්ටු කාඩරයන් අතර ආණ්ඩුවේ ජනප්‍රියම නායකය වුණෙත් බැසිල් රාජපක්ෂමයි.

මේ ක්‍රමය අනුව ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසයක් තුළ සිදු කෙරෙන රජයේ කොන්ත්‍රාත්, අරක්කු බාර්, පෞද්ගලික බස් ධාවනය, ටියුෂන් පන්ති, කැළෑ කැපීම්, බොරලු කැපීම් ආදි සියළු කටයුතුවල තීන්දු තීරණ ගන්නෙ ආණ්ඩුවේ ප්‍රාදේශීය දේශපාලකයන්. ඒ කියන්නෙ පාර්ලිමේන්තු, පළාත් සභා, පළාත් පාලන ආයතන ප්‍රධානීන් හා පළාත් පාලන ආයතන මන්ත්‍රීවරුන්. ප්‍රදේශයේ රජයේ කොන්ත්‍රාත් කරන්නෙ ආණ්ඩු පක්ෂයේ පළාත් පාලන මන්ත්‍රීවරු එහෙමත් නැත්නම් පළාත් පාලන ආයතනයේ ප්‍රධානියා.

අරක්කු ලයිසම අරන් දෙන්නෙ, එහෙමත් නැත්නම් මාසෙකට වරක් බාර් එකෙන් කප්පම් ගන්නෙ, පෞද්ගලික බස්වලින් ටියුෂන් පන්තිවලින් කප්පම් ගන්නෙ, හොරට කැළෑ කපන්නෙ, පස් කපන්නෙ, වැලි ගොඩදාන්නෙ එක්කො පළාත් සභා මන්ත්‍රීවරයා, නැත්නම් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයා.

මේ විදිහට තමන්ගෙ ප්‍රදේශයේ සිදුකරන රජයේ කොන්ත්‍රාත්වලින් ලාභ ඉපැයීම හා විවිධ අන්දමින් කප්පම් ගැනීම මගින් විශාල මුදලක් ආණ්ඩු පක්ෂයේ ප්‍රාදේශීය දේශපාලකයන් අත එකතු වෙනවා. ඒ මුදල්වලින් කොටසක් පක්ෂ දේශපාලන වැඩවලට යොමු කරනවා. ඉතිරිය දේශපාලකයාගෙ බැංකු ගිණුම් තර කරනවා.

ප්‍රාදේශීය මට්ටමෙන් සිදුවෙන මේ වින්නැහියම තමයි ජාතික මට්ටමෙන් වෙන්නෙත්. මහ ආණ්ඩුවේ මුදල් ගනුදෙනු ගැන තීන්දු තීරණ ගන්නෙත් ආණ්ඩුවෙ දේශපාලකයන්ට ලාභ, කොමිස් හා කප්පම් ලැබෙන විදිහට තමයි. ගම්වල උන් වගේ කොළඹ ඉන්න මංකොල්ලකාර දේශපාලකයන් කරේ එල්ලගෙන මස් කන්නෙ නෑ. ඒවාට ඉන්නව හැරී ජයවර්ධන, දිලිත් ජයවීර වගේ ව්‍යාපාර කරන විද්වත් ව්‍යාපාරික අය. ආණ්ඩුවෙ ලොකු ලොකු බිස්නස් කරන්නෙ අන්න ඒ විද්වත් ව්‍යාපාරිකයො. ඉතින් හිතවත්කමට එයාලා දේශපාලකයන්ට උදව් කරනවා.

මේ හොරකම් කිරීම ගැන විමසිල්ලෙන් සිටින කෙනෙකුට ඒ ගැන අවබෝධයක් ලබා ගන්න පුළුවන්. අපි මේක මුලින්ම ගම් මට්ටමෙන් කරලා බලමු. තම තමන්ගෙ ගම්වල ඉන්න පළාත් පාලන මන්ත්‍රීවරයා දේශපාලනයට එන්න කලින් හා දේශපාලනයට ආවාට පස්සෙ එයාගෙ භෞතික සංවර්ධනය ගැන පොඩි විමර්ශනයක් කරන්න. ඒ කියන්නෙ පොඩි විගණනයක් කරන්න. අන්න එතැනදි පැහැදිලි වෙයි හරිහමන් ආදායම් මාර්ගයක් නැතත් ගමේ මන්ත්‍රී මේ වෙන කොට පොහොසතෙක් බව. එතකොට එයාට ඒ සල්ලි ලැබුණෙ කොහොමද? එයා නිකම්ම නිකම් පුරවැසියකු උනා නම් කොන්ත්‍රාත් කරන්න ලැබෙනවාද? ලාභ හොයන්න පුළුවන්ද? එයාට කප්පම් ලැබෙනවාද? ඔන්න ඔය වගේ කාරණා ටිකක් හොයලා බලන්න.

අන්න එතකොට නිකම්ම පැහැදිලි වෙයි ගමේ පළාත් පාලන මන්ත්‍රීවරයා, ප්‍රාදේශීය සභාවෙ සභාපතිවරයා, පළාත් සභා මන්ත්‍රීවරයා, පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයා සල්ලි හම්බ කළේ කොහොමද කියලා. ඒ විදිහටම තමයි මහ ආණ්ඩුවෙ ඇමතිවරුත් සල්ලි හම්බ කළෙත්. ඒ විදිහටම තමයි අගමැති හා ජනාධිපතිත් සල්ලි හම්බ කළේ. ඒ ක්‍රමය තමයි මේ දේශපාලනය පවත්වාගෙන යන මාෆියා, පාදඩ ආර්ථික උපක්‍රමය. ඒක නිසා තමයි පක්ෂ කාඩර්වරුන්ගෙ අතට සල්ලි යන්නෙ. ඒ සල්ලි ගන්න පක්ෂ කාඩර්වරු රාජ්‍ය බලය කොහොම හරි රැක ගන්න මහන්සි වෙනවා. කෙක්කෙන් හෝ කොක්කෙන් හෝ රාජ්‍ය බලය රැක ගන්නවා.

මේ පවතින පාදඩ මාෆියාව බිඳ දමන්න පහසු නැහැ. නමුත් ඒ මාෆියාව බිඳදමන්න බැරිකමකුත් නැහැ. මේ ක්‍රමය රැක ගන්න කට්ටිය කොච්චර දැඟලුවත් මෑත ඉතිහාසයේ අවස්ථා දෙකකදි මේ පාදඩ මාෆියාව සුණුවිසුණු කරන්න අපට පුළුවන් වුණා. එක අවස්ථාවක් තමයි 1994. අනෙක් අවස්ථාව තමයි 2015. මේ අවස්ථා දෙකේදීම පාදඩ මාෆියාව ආරක්ෂා කර ගන්න විශාල රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයක් තිබුණත් ඒක පරාජය කරන්න සමාජයට පුළුවන් උනා.

මහජන නියෝජිතයන් සල්ලි හම්බු කිරීම

අපි හිතමු දම්පෑලැස්ස ප්‍රාදේශීය සභාව කියලා එකක් තියෙනවා කියලා. ඒකෙ මඩකුඹුර කොට්ඨාසයේ ප්‍රාදේශීය සභා මන්ත්‍රී තමයි කපිල. ඉතින් කපිලගෙ කොට්ඨාසයේ සියලු ඉදිකිරීම්වල, ඒ කියන්නෙ පාර කාපට් කිරීම, පාර කොන්ක්‍රීට් කිරීම, පාලම් ඉදි කිරීම, අලුතෙන් පාරවල් තැනීම, පැති කාණු බැඳීම වගේ පොඩි පොඩි වැඩවල කොන්ත්‍රාත් එක කරන්නෙ කපිලමයි. ඒක අහන කොට පොඩ්ඩක් හිනහ යනවා. නමුත් ඒක එහෙම වෙනවා. මහජන නියෝජිතයන්ට කොන්ත්‍රාත් කරන්න බැහැ. නමුත් ප්‍රායෝගිකව මහජන මන්ත්‍රීවරුන් කොන්ත්‍රාත් කරනවා. ඒක කරන්නෙ මෙන්න මෙහෙම.

ඔය පොඩි පොඩි වැඩවලට මධ්‍යම ආණ්ඩුවෙන් මුදල් ප්‍රතිපාදන එන්නෙ ප්‍රාදේශීය මහලේකම් කාර්යාලයට. එතකොට මඩකුඹුර කියන කපිලගෙ කොට්ඨාසයේ පාරක් කොන්ක්‍රීට් කරන්න මුදල් ප්‍රතිපාදන ආවාම ඒකට ඇස්තමේන්තුව හදලා කොන්ත්‍රාත්තුව පවරනවා ගමේ ප්‍රජා සමිතියකට. ප්‍රසම්පාදන මාර්ගෝපදේශ සංග්‍රහය අනුව ගම්වල කරන ප්‍රජා වැඩ සඳහා කොන්ත්‍රාත් පැවරීම්වලට ලංසු කැඳවන්න ඕන නෑ. ඇස්තමේන්තු කළ මිලට වැඩේ කරන්න ගමේ ප්‍රජා සංවිධානයකට පවරන්න ප්‍රාදේශීය ලේකම්ට පුළුවන්. එහෙම පවරන කොට ප්‍රාදේශීය ලේකම් අදාළ ප්‍රජා සංවිධානය එක්ක ගිවිසුම් අත්සන් කරනවා.

ඔය විදිහට දම්පෑලැස්ස ප්‍රාදේශීය ලේකම් මඩකුඹුර ගොවි සංවිධානය එක්ක ඔන්න ගිවිසුමක් අත්සන් කරනවා පාර කොන්ක්‍රීට් කරන්න. නමුත් ලංකාවේ ප්‍රජා සංවිධානවලින් 0.0001%කටවත් හැකියාවක් නැහැ ඉදිකිරීම් කොන්ත්‍රාත් කරන්න. ඒව පිහිටුවාගෙන තියෙන්නෙ වෙනත් සුබසාධන ඉලක්ක සහිත අරමුණුවලින්. ඒ නිසා කපිල ඒකට මැදිහත් වෙලා වැඩේ කපිලගෙ අතට ගන්නවා. කපිල මන්ත්‍රී වෙනකොටම දන්නවා කල්ල මරේ කියලා. ඒ නිසා මන්ත්‍රීකමේ දිවුරුම් දෙන්නෙම කොන්ත්‍රාත් කරන්න අවශ්‍ය යටිතල පහසුකම් සකස් කරගෙන. එක්කො සුහදව කොන්ත්‍රාත් එක කපිලගෙ අතට ගන්නවා. එහෙම නැත්නම් පොඩි තගක් දාලා කොන්ත්‍රාත් එක කපිලගෙ අතට ගන්නවා. සමිතියට පොඩි ගානක් දෙනවා.
ඊට පස්සෙ කපිලගෙ කොට්ඨාසෙ පාර හදන්නෙ කපිලමයි. මහජන නියෝජිතයාත් කපිලමයි. කොන්ත්‍රාත් එකේ ගුණාත්මකතාව බලන්න එන්නෙ ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලයේ තාක්ෂණ නිලධාරියෙක්. එහෙම නැත්නම් දිස්ත්‍රික් ලේකම් කාර්යාලයේ සිවිල් ඉංජිනේරුවා. ඒ දෙන්න තුලනය කර ගන්න බැරි නම් කපිලගෙ දේශපාලනය මොකටද ඉතින්. අවශ්‍ය වුණොත් ඒ අයට පොඩි ගානක් දෙනවා. නැත්නම් දේශපාලන තර්ජනයක් කරනවා. ඒවා සෑහෙන්න සරල හා පහසු වැඩ. ඊට පස්සෙ කොන්ත්‍රාත් එක ගොඩ. ඇස්තමේන්තු වියදම රුපියල් ලක්ෂ පහක් නම් ලක්ෂ තුනකින් විතර වැඩේ ගොඩ දානවා. ඉතුරු සල්ලිවලින් පොඩි පොඩි ගණන් ටිකක් බේරලා ලොකු ගාන කපිලගෙ සාක්කුවට දා ගන්නවා. මහජන නියෝජිතයා කපිල උනාට සමහර වෙලාවට කරන සංවර්ධන ව්‍යාපෘතියෙ ගුණාත්මකතාව වෙනුවෙන් කතා කරන්නෙ ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලෙ නිලධාරීන්. ඔන්න ඔහොමයි වැඩේ සිද්ධ වෙන්නෙ.

දැන් මෙහෙම හම්බ කරන සල්ලිවලින් තමයි කපිල දේශපාලනය කරන්නෙ. කොළඹදි ලොකු දේශපාලන වාසියක් උනාම කපිලගෙ ගමේ රතිඤ්ඤා පත්තු කිරීමේ සිට කිරිබත් හැදීම, මැයි පෙළපාලි යන්න බස්වලට ගෙවීම, ජනාධිපති/අගමැති/ ඇමති ගමට එන කොට වියදම් දැරීම වගේ ලොකු වැඩ ගොඩක් කරන්නෙ මේ සල්ලිවලින්. ඒ සේරමත් කරලා ගානක් පොතේ දාගන්නෙ හැමදාමත් මන්ත්‍රීකම් කරන්න නොලැබෙන නිසයි. කපිලගෙ ලොකු පුතාව තොරතුරු තාක්ෂණ උපාධිය කරවන්න ඕස්ත්‍රේලියාවට යැව්වෙ එහෙම ඉතුරු කර ගත්ත ලක්ෂ පනහකින් තමයි. ඉතින් කපිල විතරක් නෙවෙයි, හැම ප්‍රාදේශීය මන්ත්‍රී කෙනෙක්මත්, පළාත් සභා මන්ත්‍රී කෙනෙක්මත්, පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී කෙනෙක්මත් ඕක කරනවා. ඊට අමතරව කප්පම් ගන්නවා.

මේ විදිහට තමයි ප්‍රාදේශීය දේශපාලනය සක්‍රිය වෙන්නෙ. ඊට පස්සෙ උපාධිධාරීන්ට ආණ්ඩුවෙ ඔෆීස්වල රස්සා අරන් දෙනවා. ඉගෙන ගත්තෙ නැතිවුන්ට රියැදුරු හා කාර්යාල කාර්ය සහකාර වගේ රස්සා අරන් දෙනවා. එහෙමත් නැත්නම් කම්කරු රස්සාවලට තල්ලු කරනවා. රජයෙන් අරන් දෙන්න පුළුවන් හැම සහනාධාරයම මිනිස්සුන්ට අරන් දෙනවා. ආණ්ඩුව නිසා වරදාන අරන් යැපෙන අයගෙන් ඒ විදිහට ලොකු ජාලයක් හදා ගන්නවා. මේ ජාලය ශක්තිමත් කර ගත්තාම ආයෙ මොකෙකුටවත් මේ කපේ දි ආණ්ඩුව පෙරලන්න බැහැ. හැබැයි කොන්ත්‍රාත්වල ලාභයෙන්, කොමිස් ගැනීමෙන් හා කප්පම් ගැනීමෙන් ගොඩනැංවෙන්නෙ මාෆියා පාදඩ ආර්ථිකයක්. ඒ වගේම රාජ්‍යය ශක්තිමත් කරලා පුළුවන් හැම එකාටම රජයේ රස්සා දීලා කරන්නෙත් මහජන මුදල් නාස්තියක්.

රාජපක්ෂවාදී ආර්ථික මාෆියාව පරාජය කරන්නේ කෙසේද?

1994 දිත් 2015 දිත් ආණ්ඩු පෙරළුණේ ඉහළ සිට පහළට ආව ආණ්ඩු විරෝධී ගැම්මක්, උද්යෝගයක් නිසා මිසක් ගම තුළින් සමාජය තුළින් ඇතිවූ දේශපාලනික ප්‍රතිවිරෝධී අදහස් නිසා නොවන බව ඉතා පැහැදිලි කරුණක්. ගම තුළින් හෝ සමාජය තුළින් හෝ එහෙම දේශපාලන ප්‍රතිවිරෝධයක් නිර්මාණය නොවන්න එක්තරා සාධකයක් බලපෑවා. ඒ සාධකය තමයි මොන ප්‍රශ්න සමාජය තුළ ඇවිලී ගොස් තිබුණත් ග්‍රාමීයව ආර්ථිකය තුළ යම්කිසි ශක්තියක් ගොඩනැගී තිබීම. 1993-1994 වනවිට ජනසවිය හා ග්‍රාමීය ඇඟලුම් කම්හල් ඉදිකිරීම වැනි කාරණා නිසාත් යූඑන්පී ආණ්ඩුවෙන් අතිවිශාල ප්‍රමාණයකට රජයේ රැකියා සපයා දී තිබූ නිසාත් යම්කිසි තුලනයක් හටගෙන තිබුණා. ඒ වගේම 2014-2015 වනවිටත් රජයේ රැකියා සපයාදීම ගම් මට්ටමේ මහජන නියෝජිතයන් විසින් නිර්මාණය කරගෙන තිබූ පාදඩ ආර්ථික ක්‍රමය ආදිය නිසා යම්කිසි තුලනයක් හටගෙන තිබුණ. මේ නිසා ඒ තුලනය ඇතිව තිබූ ග්‍රාමීය සමාජය දේශපාලනිකව කුලප්පු කරන්නට හැකිවුණේ මැද පන්තියෙන් පහළට ගලා ආ පණිවුඩය නිසයි. ඒ පණිවුඩය නිසා 1994 දි ගමේ දේශපාලන තුල්‍යතාව කඩා වැටුණත් 2015 දි ඒ තුල්‍යතාව කඩා වැටුණෙ නැහැ. ඊට හේතුව උනේ රාජපක්ෂවරුන් විසින් නිර්මාණය කර තිබූ ප්‍රාදේශීය ආර්ථික මාෆියාකරණය බිඳිය නොහැකි ලෙස ශක්තිමත්ව තිබීමයි.

ඒ තත්ත්වය 2019 දී රාජපක්ෂවාදය විසින් රාජ්‍ය බලය ලබා ගැනීමෙන් පසුව යළි සක්‍රිය උනා. ඒ තත්ත්වය තුළ ආණ්ඩු විරෝධී දේශපාලන ව්‍යාපාරයන්ට ගම තුළ සක්‍රියවීම බරපතළ ලෙස සීමා වී තිබෙනවා. නමුත් තමන්ගෙ දේශපාලනය හමුවේ ගමේ පවතින බරපතළ බාධාව වන්නේ බැසිල් රාජපක්ෂගේ ග්‍රාමීය ආර්ථික මාෆියාව බව කිසිම දේශපාලන පක්ෂයක් තේරුම් ගත් බවක් හෝ පෙනෙන්නට නැහැ. එක්සත් ජාතික පක්ෂය, සමගි ජනබලවේගය හා ජාතික ජනබලවේගය අන්ධානුකරණයෙන් බලා සිටිනවා මිස තමන් හමුවේ සක්‍රියව පවතින දේශපාලන අභියෝගය අවම වශයෙන් විග්‍රහ කර ගැනීමට හෝ මහන්සියක් දරා නැහැ. ඒ නිසා මේ ප්‍රබල දේශපාලන අභියෝගය නිෂ්ක්‍රිය කර ගැනීමට පවතින හැකියාව අවමයි.

ධනේශ්වර දේශපාලනයට එරෙහිව ක්‍රියාත්මක විය යුතු විමුක්ති දේශපාලනයකට මේ තත්ත්වය සමග හැප්පීමට අපහසුයි. ඊට හේතුව විශාල රාජ්‍ය අනුග්‍රහය ලත් මාෆියා සුබසාධනයකට පිටුපා විමුක්ති ව්‍යාපාරයකට සහායදීමට ඉදිරියට එන්නේ අතලොස්සක් නිසයි. එවැනි මාෆියා රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයකට අභියෝග කළ හැක්කේ සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන ව්‍යාපාරයකට පමණයි. විමුක්ති ව්‍යාපාරයක ක්‍රියාකාරීත්වය සජීව වන්නේ පවතින අවකාශයෙන් බැහැරව නිසාත් සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ව්‍යාපාරයක ක්‍රියාකාරීත්වය සජීව වන්නේ පවතින අවකාශය තුළම නිසාත් වඩා ප්‍රායෝගික වන්නේ සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන ව්‍යාපාරයක් ඉදිරියට ගැනීමයි.

ප්‍රශ්නය වන්නේ ආර්ථික මාෆියාකරණයකින් ප්‍රාදේශීයව පාදඩ දේශපාලනය ශක්තිමත් කර ඇති රාජපක්ෂවාදයට එරෙහිව ශක්තිමත්ව නැගී සිටිය හැකි සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලනය කුමක්ද යන්නයි. ඒ සඳහා ශක්තිමත් කළ හැකි දේශපාලන ව්‍යාපාරයන් දෙකක් ඇතත් ඒ දෙකම අක්‍රියව පවතිනවා. එකක් නම් ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ වන අතර එය අතරමැදි පන්තියේ ග්‍රහණයට ලක්ව තිබෙන්නක්. අනෙක ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය වන අතර එය නායකත්වයක් නොමැතිව රාජපක්ෂවාදය පසුපසම ගමන් කරමින් තිබෙන්නක්.

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ප්‍රතිසංස්කරණවලින් යුතු වාමවාදී සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලනයකට සමාජය තුළ පවතින්නෙ ලොකු ඉඩකඩක්. ඊට ප්‍රධාන හේතුව ධනේශ්වරය තවමත් විශ්වාසය බිද ගැනීමට තරම් අර්බුදයකට ගොස් නැති බව මහජනයා තුළ පවතින අවබෝධයයි. ග්‍රාමීය සමාජය යූඑන්පිය හා සමගි ජනබලවේගය ප්‍රතික්ෂේප කරන්නේ ඊට ආවේණික ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණයන්ගේ රෞද්‍රකම නිසයි. නමුත් ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ හා ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ සුසංයෝගයකට සමාජය තුළ විශ්වාසයක් ගොඩනගා ගන්න ඉතා පහසුයි.

ඒ සඳහා මූලිකම අවශ්‍යතාව වන්නේ දරිද්‍රතාවට එරෙහිව සමාජය ආමන්ත්‍රණය කරන ශක්තිමත් වැඩපිළිවෙළක්. එය සිංහල නොවන ජනකොටස අතරට ගෙන යෑමට ජාතික ප්‍රශ්නයට විසඳුමක් ද නිර්මාණය කර ගැනීම අනිවාර්ය අවශ්‍යතාවක්. මෙවැනි ප්‍රතිපත්තිමය පදනමක සිට සමාජයට ආමන්ත්‍රණය කළහොත් රාජපක්ෂවාදී පාදඩ ආර්ථික මාෆියාව පරාජය කිරීම අපහසු නැහැ. ඒ සමගම රාජපක්ෂවාදී දේශපාලනය පරාජය කරන එකත් අපහසු නැහැ.

-පිලිප් ශාන්ත-