රාජ්‍ය ඇමති ඩයනා ගමගේගේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීධුරය බල රහිත කිරීමට ක්වෝ වොරන්ටෝ ආඥාවක් නිකුත් කරන ලෙස ඉල්ලා ගොනු කෙරුණු පෙත්සම අභියාචනාධිකරණය ඔක්තෝබර් 31දා ඉවත දැම්මේය. පෙත්සම අභියාචනාධිකරණයේ සභාපති විනිසුරු නිශ්ශංක බන්දුල කරුණාරත්න, ඛේමා ස්වර්ණාධිපති සහ එම්ඒආර්. මරික්කාර් යන විනිසුරුවරුන් ඉදිරියේ විභාග කෙරුණි. පෙත්සම ඉදිරිපත් කර තිබුණේ සමාජ ක්‍රියාකාරිකයකු වන ඕෂල හේරත් විසිනි.
අභියාචනාධිකරණයේ තීන්දුව බෙදුණු එකකි. 2:1ක් වශයෙනි. සභාපති විනිසුරු නිශ්ශංක බන්දුල කරුණාරත්න සහ ඛේමා ස්වර්ණාධිපති තීන්දු කළේ පෙත්සම ගාස්තුවට යටත්ව නිෂ්ප්‍රභ කරන බවයි. තීන්දුව ලියා තිබුණේ සභාපති බන්දුල කරුණාරත්න විනිසුරුය. ඛේමා ස්වර්ණාධිපති විනිසුරුවරිය එයට එකඟතාව පළකළාය.
විනිසුරු මඬුල්ලේ සංඛ්‍යාව වෙනස්වීම
මේ නඩුව මුලින් ඇසුවේ නිශ්ශංක බන්දුල කරුණාරත්න හා එම්ඒආර්. මරික්කාර් විනිසුරුවරුන් දෙදෙනා විසිනි. නඩු විභාගය අවසානයේ බන්දුල කරුණාරත්න විනිසුරුවරයා ලියූ තීන්දුවට මරික්කාර් විනිසුරුවරයා එකඟ නොවීය. තීන්දුව දීම කල් ගියේය. තීන්දුව 1:1 ලෙස වෙනස් නිසා වැඩි විනිශ්චයාසනයකට යායුතු විය. බන්දුල කරුණාරත්න විනිසුරුවරයාගේ තීන්දුව වුණේ, පෙත්සම නිෂ්ප්‍රභ කළ යුතු බවයි. පෙත්සම්කරු ඒ අවස්ථාවේ දී විනිසුරුවරුන් පස් දෙනකුගෙන් යුක්ත විනිශ්චයාසනයක් පත්කරන ලෙස ඉල්ලුවත් සභාපති විනිසුරුවරයා පත්කළේ තුන්දෙනෙකි. මෙතෙක් නඩුව ඇසූ විනිසුරුවරුන් දෙදෙනාට අමතරව ඊට ඛේමා ස්වර්ණාධිපති විනිසුරුවරිය එකතු කරන ලදි. එම තෝරාගැනීම කරන්නේ සභාපති විනිසුරුවරයාය. එම විනිසුරුවරිය අවසානයේ සභාපති විනිසුරුගේ තීන්දුව හා එකඟ වූවාය. එම්ඒආර් මරික්කාර් විනිසුරුවරයා පෙර පරිදි එම තීන්දුවට එකඟ නොවෙමින්, ඩයනා ගමගේගේ මන්ත්‍රීධුරය අහෝසි කරන තීන්දුවක් දුන්නේය.
බහුතර තීන්දුව ප්‍රකාශයට පත් කළ අභියාචනාධිකරණ සභාපතිවරයා පෙන්වා දුන්නේ, මෙවැනි ඉල්ලීමක් ඉදිරිපත් කර අධිකරණයෙන් සහන පැතීම සඳහා ප්‍රමාණවත් සාක්ෂි අධිකරණයට ඉදිරිපත් කර තිබිය යුතු නමුත් පෙත්සම්කරු අධිකරණයට පැමිණ තිබෙන්නේ ප්‍රමාණවත් සාක්ෂි නොමැතිව බවයි. ‘පෙත්සම්කරු සාක්ෂි වශයෙන් අධිකරණයට ඉදිරිපත් කර තිබෙන්නේ වගඋත්තරකාරියට තිබෙන අපරාධ නඩුව පමණකි. එමෙන්ම පෙත්සම්කරු නියෝජ්‍ය ආගමන හා විගමන පාලකවරයා පොලිසියට ලබාදුන් ප්‍රකාශ කීපයක් මත විශ්වාසය තබා අධිකරණයට පැමිණ තිබේ. සාක්ෂි ආඥා පනත ප්‍රකාරව මෙම සාක්ෂි පිළිගත හැකිද යන්න ගැටලුවකි. පෙත්සම්කරු ඉදිරිපත් කර තිබෙන සාක්ෂි ඔහු අධිකරණයෙන් කරන ඉල්ලීම තහවුරු කිරීමට ප්‍රමාණවත් නැත.’
සාධාරණ සැකයෙන් ඔබ්බට ඔප්පු කිරීම අවශ්‍යයි
සභාපති විනිසුරුවරයා අවධාරණය කර ඇත්තේ, පෙත්සම්කරු වගඋත්තරකාර ඩයනා ගමගේ වෙත එල්ල කරන චෝදනා සාධාරණ සැකයෙන් ඔබ්බට ඔප්පු කළ හැකි කරුණු අධිකරණය හමුවේ ඉදිරිපත් කර නොමැති බවයි.
‘මහජන සුභසාධන නඩුකරයක් වශයෙන් මෙම පෙත්සම ඉදිරිපත් කළ බව පෙත්සම්කරු පවසනවා. මහජන සුභ සාධනය සඳහා නඩු ඉදිරිපත් කිරීමේ දී ඒ පිටුපස සැඟවුණු දේශපාලන න්‍යායපත්‍රවලින් තොරව එය ඉදිරිපත් කළ යුතුයි. එවැනි නඩුකරවලින් සදාචාර විරෝධී ලෙස ලාභ ප්‍රයෝජන අපේක්ෂා නොකළ යුතුයි. එසේම සද්භාවයකින් යුතුව ඉදිරිපත් කළ යුතුයි. වගඋත්තරකාර ඩයනා ගමගේ මන්ත්‍රීවරිය අපකීර්තියට පත් කිරීම සහ ද්වේෂසහගත ලෙස ඇයගේ හොඳ නම පළුදු කිරීමේ අරමුණින් සිය පෞද්ගලික න්‍යායපත්‍රය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ අරමුණින් පෙත්සම්කරු මෙය ඉදිරිපත් කර තිබෙනවා. එය අධිකරණයෙන් සහනයක් ලබාගැනීමට සුදුසුකමක් නොවෙයි” යනුවෙන් සභාපති විනිසුරු නිශ්ශංක බන්දුල කරුණාරත්න කී බව බීබීසී සිංහල වෙබ් අඩවිය වාර්තා කර තිබිණ.
එහෙත්, සුළුතර තීන්දුව ලබාදුන් විනිසුරු එම්ඒආර් මරික්කාර්, වගඋත්තරකාරිය පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියක වශයෙන් මහජනතාවට වගවීමට හා විනිවිදභාවයකින් යුතුව කටයුතු කිරීමට බැඳී සිටින බව තීන්දුවේ සඳහන් කර තිබේ. වගඋත්තරකාරිය ලාංකික පුරවැසිභාවය පිළිබඳව කරුණු තහවුරු කිරීමට අසමත් වී ඇති බවත් ඒ නිසා ඇයට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව ප්‍රකාරව පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ධුරයක් දැරීමට සුදුසුකමක් නොමැති බවත් ඔහු සඳහන් කර තිබේ.
එම්ඒආර් මරික්කාර් විනිසුරුවරයාගේ තීන්දුවේ වැදගත් කරුණුවල අනුවාදයක් ලුහුඬින් මෙසේය. (මෙය වචනයෙන් වචනයට කළ පරිවර්තනයක් නොවේ.)
නඩුවේ කරුණු
1 වන වගඋත්තරකරු (පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ඩයනා ගමගේ) ශ්‍රී ලංකාවේ පුරවැසියකු නොවන නිසා පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු ලෙස පත්වීමට හා කටයුතු කිරීමට ඇති සුදුසුකම මෙම පෙත්සම මගින් ප්‍රශ්න කර ඇත. පෙත්සමට අනුව, ඇයට ලංකාවේ පුරවැසිභාවය නොමැති බැවින්, ඇය පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියක ලෙස දිවුරුම් දී සංචාරක රාජ්‍ය අමාත්‍ය ධුරය දරමින් සිටියද, ඇයට එම තනතුර දැරීමට අයිතියක් නැත.
1 වන වගඋත්තරකරු බ්‍රිතාන්‍ය පුරවැසියෙකු බවත් අංක 094425352 සහ 521398876 දරන බ්‍රිතාන්‍ය ගමන් බලපත්‍ර හිමියෙකු බවත් පෙත්සම්කරු (ඕෂල හේරත්) අවධාරණය කර ඇත. පෙත්සම්කරු කියාසිටියේ බ්‍රිතාන්‍ය විදේශ ගමන් බලපත්‍රයක් තබාගත හැක්කේ බ්‍රිතාන්‍ය පුරවැසියෙකුට පමණක් බවයි.
ඉහත තත්වයන් තුළ, වෙනත් රටක පුරවැසියෙකු වීමේ හේතුවෙන් පළමු වගඋත්තරකරු ශ්‍රී ලාංකික පුරවැසියෙකු වීම වැළකෙයි. මේ තත්වය වෙනස් කිරීම සඳහා 1 වන වගඋත්තරකරු ශ්‍රී ලංකාවේ ද්විත්ව පුරවැසිභාවය හෝ වෙනත් කිසිදු ආකාරයක පුරවැසිභාවයක් ලබාගෙන නොමැත.
අංක 094425352 සහ 521398876 දරන බ්‍රිතාන්‍ය ගමන් බලපත්‍ර භාවිත කරමින් 1 වැනි වගඋත්තරකරු බොහෝ වාරයක් ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණ ඇති බව පෙත්සම්කරුගේ තර්කයයි. පසුව ඇය අංක 6553 දරන උප්පැන්න සහතිකයක් හා අංක 658534300 දරන හැඳුනුම්පතක් භාවිත කරමින් අංක 5091386 දරන ශ්‍රී ලංකා විදේශ ගමන් බලපත්‍රයක් ලබාගෙන ඇත. ඒ ඇගේ බ්‍රිතාන්‍ය පුරවැසිභාවය හෙළි නොකරමිනි.
ඇය අංක 4683 දරන උප්පැන්න සහතිකයක් භාවිත කරමින් අංක OL5654794 දරන නිල විදේශ ගමන් බලපත්‍රයක් ලබාගෙන ඇති බව පෙත්සම්කරු වැඩිදුරටත් සඳහන් කර තිබුණි.
අංක 6553 සහ 4683 දරන උප්පැන්න සහතිකවල ඇති කරුණු එකිනෙකට පටහැනි වන අතර, අංක 6553 දරන උප්පැන්න සහතිකයේ දී ඇති කොට්ඨාසය ඇත්ත වශයෙන් නොපවතින එකකි. අංක 4683 උප්පැන්න සහතිකයේ නම 2003 සිට 2014 දක්වා කිහිප වතාවක් වෙනස් කර ඇත. එම තත්ත්වය තුළ පෙත්සම්කරු ප්‍රකාශ කර තිබුණේ මේවා 1 වගඋත්තරකරු විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද ව්‍යාජ ලේඛන බවයි. කොළඹ ප්‍රධාන මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයේ මේ පිළිබඳව බී වාර්තාවක් ගොනු කර තිබූ අතර පළමු වගඋත්තරකරුට එරෙහිව විමර්ශන ආරම්භ කර තිබුණි.
වගඋත්තරකරු
1 වැනි වගඋත්තරකරු (ඩයනා ගමගේ) ඇයට එරෙහිව කර ඇති චෝදනා ප්‍රතික්ෂේප කර ඇති අතර අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව විසින් අංක බී48037/01/2021 දරන නඩුව මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයේ පවරා ඇය සැකකාරියක ලෙස නම් කර ඇති බව වැඩිදුරටත් ප්‍රකාශ කර ඇත.
කෙසේ වෙතත්, එම නඩුව තවමත් අවසන් වී නොමැති බැවින්, 1 වන වගඋත්තරකරුට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ සඳහන් නිර්දෝෂීභාවය පිළිබඳ පූර්ව නිගමනය අදාළ වේ. ඊට අමතරව එම නඩුවේ දී ඉදිරිපත් වුණු සාක්ෂිකරුවන්ගේ ප්‍රකාශවල සාරාංශ, නීතියට අනුව සාක්ෂි නොවන බවත් එය අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව (සීඅයිඩී) අධිකරණයට ගොනු කළ ප්‍රකාශ පමණක් බවත් 1 වැනි වගඋත්තරකරු අවධාරණය කර ඇත.
1 වැනි වගඋත්තරකරුට ශ්‍රී ලංකාවේ කිසිදු පුරවැසි අයිතියක් නොමැති බවට පෙත්සම්කරුගේ නීතිඥවරයා සිය තර්කය ඉදිරිපත් කළේය. එම කරුණු අතරින් සලකා බැලිය යුතු කරුණු පහත පරිදිය.
- අංක 094425352 සහ 521398876 බ්‍රිතාන්‍ය ගමන් බලපත්‍ර දෙකක්
- බ්‍රිතාන්‍ය පුරවැසිභාවය අවලංගු නොකර පළමු වගඋත්තරකරු විසින් ශ්‍රී ලංකා විදේශ ගමන් බලපත්‍ර 3ක් ලබා ගන්නා ලදි.
- 19489 අංක 18 දරන පුරවැසි පනතට අදාළ විධිවිධාන අනුව, 1 වැනි වගඋත්තරකරු ඇගේ මව බ්‍රිතාන්‍ය සම්භවයක් ඇති බැවින් බ්‍රිතාන්‍ය පුරවැසිභාවය අත්හැරීමට කිසිදු පියවරක් ගෙන නොතිබුණි.
2022 ඔක්තෝබර් 31 වැනි දින සීඅයිඩීයට කරන ලද ප්‍රකාශය අනුව 1 වැනි වගඋත්තරකරු විසින් ද්විත්ව පුරවැසිභාවයද ලබාගෙන නොමැත. මෙම ඉල්ලුම්පත්‍රයේ මතු වූ ප්‍රමුඛතම ප්‍රශ්නය වන්නේ 1 වැනි වගඋත්තරකරුගේ බ්‍රිතාන්‍ය පුරවැසිභාවයයි. ඊට සහාය දැක්වීම සඳහා පෙත්සම්කරු විසින් 1 වැනි වගඋත්තරකරුගේ බ්‍රිතාන්‍ය විදේශ ගමන් බලපත්‍රයේ ඡායා පිටපතක් ඉදිරිපත් කර තිබුණි.
ලිඛිත ඉදිරිපත් කිරීම්
ලිඛිත ඉදිරිපත් කිරීම් ලෙස කර ඇත්තේ කොළඹ ප්‍රධාන මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයේ අංක බී48037/01/2021 දරන නඩු වාර්තාවයි. එහි අඩංගු වන්නේ 2023 අප්‍රේල් 04 වැනි දින ප්‍රධාන මහේස්ත්‍රාත්වරයා විසින් ලබා දුන් නියෝගයකි. එම නියෝගයේ උගත් මහේස්ත්‍රාත්වරයා ආගමන හා විගමන දෙපාර්තමේන්තුවේ හංසිකා මිහිරි කුමාරසිංහ මහත්මියගේ ප්‍රකාශයන් ගැන සඳහන් කර ඇත.
තවද ඩයනා ගමගේ බ්‍රිතාන්‍ය ගමන් බලපත්‍ර අංක 094425352 සහ 521398876 භාවිත කර 2014 ඔක්තෝබර් 5 සහ 2015 ජූලි 16 යන දිනවල ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණි බව හංසිකා මිහිරි කුමාරසිංහ සඳහන් කර ඇති බව එම නියෝගයේ 5 පිටුවේ 2 වැනි ඡේදයේ සඳහන් කර ඇත. ඇය ශ්‍රී ලංකා වීසා ලබා ගනිමින් කිහිප වතාවක් ගමන් කර ඇත.
මහේස්ත්‍රාත්වරයා සටහන් කර තිබුණේ, ඩයනා ගමගේ එන් 5091386 සහ ඕඑල්5654794 යන ශ්‍රී ලංකා ගමන් බලපත්‍ර දෙකක් ලබාගෙන ඇති බවත්, ඒ වන තෙක් භාවිත කළේ බ්‍රිතාන්‍ය ගමන් බලපත්‍ර බවත්ය.
අනෙක් ලේඛනය 1 වන වගඋත්තරකාරිය, කාන්තා පොලිස් කොස්තාපල් ශෂිකලා වෙත කරන ලද ප්‍රකාශයයි. 1 වන වගඋත්තරකරු, ‘සාක්ෂිකරුවන්ගේ සාරාංශ ප්‍රකාශ නීතියට අනුව සාක්ෂියක් නොවන බවත් එය සීඅයිඩීය විසින් අධිකරණයට ගොනු කරන ලද ප්‍රකාශයක් පමණක් බවත්’ තර්ක කරයි. ඇය වෙනුවෙන් පෙනී සිටි ජනාධිපති නීතිඥවරයා දැඩි ලෙස තර්ක කළේ 1 වන වගඋත්තරකරුගේ ප්‍රකාශය, අපගේ නීතියට අනුව ඇයට එරෙහිව භාවිත කළ නොහැකි බවයි.
මෙය අපරාධ නඩුවක් නොවේ
මෙය අපරාධ නඩු විධාන සංග්‍රහය, දණ්ඩ නීති සංග්‍රහය සහ සාක්ෂි ආඥාපනත මගින් පාලනය වන අපරාධ කාරණයක් නම් ඔහුගේ අදහසට මම එකඟ වෙමි. කෙසේ වෙතත්, මෙය ක්වෝ වොරන්ටෝ රිට් අයැදුම්පත්‍රයකි. රිට් අයැදුම්පතකදී පාර්ශ්වයක් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද, නීත්‍යනුකූලව වලංගු ලියවිල්ලක් සලකා නොබැලීමට ප්‍රතිපාදන නොමැත. මෙම ආඥාව සඳහා වන විධිවිධාන ශ්‍රී ලංකා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 140 වැනි වගන්තිය මගින් පාලනය වේ. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාපිත ප්‍රතිපාදනයක් යටතේ ලබා දී ඇති බලය කිසිදු සාමාන්‍ය නීතියේ ප්‍රතිපාදනයකට යටපත් කළ නොහැක. එබැවින් අපරාධ නඩු විධාන සංග්‍රහය යටතේ පවතින විධිවිධාන සලකා බැලීමට අධිකරණයට බැඳීමක් නොමැත.
එම ලේඛනයේ අවසාන පිටුවේ, 1 වැනි වගඋත්තරකාරිය ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණීම සඳහා වීසා ලබා ගැනීම සඳහා බ්‍රිතාන්‍ය ගමන් බලපත්‍ර අංක 094425352 සහ 521398876 භාවිත කළ බව පිළිගෙන තිබුණි. එබැවින් 1 වැනි වගඋත්තරකරු ශ්‍රී ලාංකික පුරවැසියෙකු නොවන බවට, පෙත්සම්කරු විසින් නගන ලද තර්කය සනාථ කිරීමට බැලු බැල්මට සාක්ෂි ඇත.
ලේඛන සියල්ල සලකා බැලීමේදී, 1 වැනි වගඋත්තරකරු ද්විත්ව පුරවැසිභාවය ලබාගෙන නොමැති බවට හෝ ඇය බ්‍රිතාන්‍ය පුරවැසිභාවය අත් නොහැර ඇති බවට පෙත්සම්කරු විසින් බැලූබැල්මට සාක්ෂි ඉදිරිපත් කර ඇති බව මගේ අදහසයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු ලෙස තේරී පත් වීමට නම්, එම පුද්ගලයා ශ්‍රී ලංකාවේ පුරවැසියෙකු විය යුතුය. එසේ නොවුණහොත් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයකු ලෙස තේරී පත් විය නොහැක.
1 වන වගඋත්තරකරුගේ දේශීය විදේශ ගමන් බලපත්‍ර ලබා ගැනීම සඳහා ඉදිරිපත් කරන ලද ලේඛනයේ සත්‍යතාව ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සහ සීඅයිඩීයට ලබා දී ඇති ප්‍රකාශ සාක්ෂි ලෙස භාවිත කළ නොහැකි බවට අභියෝග කිරීම හැර, 1 වන වගඋත්තරකරු තමා ලංකාවේ පුරවැසියෙකු බවට පෙන්වීමට කිසිදු උත්සාහයක් ගෙන නොතිබුණි.
පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු මැතිවරණයකින් තේරී පත් වේ සහ/හෝ ජාතික ලැයිස්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු ලෙස නම් කරනු ලැබේ. ඔවුහු මහජනතාව වෙනුවෙන් ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුව නියෝජනය කරති. පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකුට වාහන ලබා ගැනීම සඳහා තීරුබදු රහිත ප්‍රතිලාභ සහ මාසික දීමනාවක් ගෙවනු ලබන අතර වසර පහක් සේවය කිරීමෙන් පසු විශ්‍රාම වැටුප් ආදිය සඳහාද හිමිකම් ලැබේ. මෙම සියලු වැටුප් ගෙවනු ලබන්නේ බදු ගෙවන්නන්ගේ මුදලින් සහ මහජන මුදලිනි.
එබැවින් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු මහජනතාවට විනිවිදභාවයෙන් කටයුතු කළ යුතු අතර තම අනන්‍යතාව සඟවා නොගෙන එය අනාවරණය කර ගැනීමට ඉඩ හැරිය යුත්තේය. එවැනි අවස්ථාවක, තමන් පාර්ලිමේන්තුවේ නියෝජනය කරන පුද්ගලයන් ශ්‍රී ලංකාවේ පුරවැසියන්ද යන්න දැනගැනීමට පෙත්සම්කරුට මෙන්ම මහජනතාවටද නීත්‍යනුකූල අයිතියක් ඇත. එසේ නොමැති නම්, පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත් වීමට සුදුසුකම් නැති පිටස්තරයෙකුට වැටුප් ගෙවීමට මහජන මුදල් යොදවයි.
මේ අනුව, 1 වන වගඋත්තරකාරිය සත්‍යය සෙවීමට තම සාක්ෂි පෙන්වීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. වගඋත්තරකරු 2023 පෙබරවාරි 24 වැනි දින සිය විරෝධතා ප්‍රකාශය ගොනු කර ඇත. එම විරෝධතාවලදී ඇය පෙත්සම්කරුගේ ස්ථාවරයට අභියෝග කර නැත.
1 වැනි වගඋත්තරකරු නම් කළ මන්ත්‍රීවරයකු බව මතක තබා ගත යුතුය. ඇගේ පක්ෂය තේරී පත් වූයේ පුරවැසියන්ගේ ඡන්ද අයිතියේ ඡන්ද බලය මතය. එබැවින්, 1 වන වගඋත්තරකරුට විනිවිදභාවයෙන් හා මහජනතාවට වගවීම සඳහා වගකීමක් පැවරී ඇත.
රජයේ සේවකයන් මෙන් නොව පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරු මහජන ඡන්දයෙන් තේරී පත් වෙති. ඔවුන් නඩත්තු කරන්නේ බදු ගෙවන්නන්ගේ මුදලින් සහ මහජන මුදලිනි. ඒ නිසා ඔවුන් මහජනතාවට වගකිව යුතුය. පෙත්සම්කරුට සහ මහජනතාවට තමන් ඡන්දය ප්‍රකාශ කරන විට, තමන් ඡන්දය ප්‍රකාශ කරන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ පුරවැසියෙකුට බවට නීත්‍යනුකූල අපේක්ෂාවක් ඇත.
ඒ මත, 1 වැනි වගඋත්තරකාරියට තම පුරවැසිභාවය අධිකරණයට හෙළි කිරීමට කිසිදු බාධාවක්, අපහසුතාවක් මා දකින්නේ නැත. කෙසේ වෙතත්, 1 වන වගඋත්තරකරු ඇයගේ පුරවැසි අයිතිවාසිකම හෙළි කර නැත.
1 වන වගඋත්තරකරු ඇයගේ පුරවැසි අයිතිය තහවුරු කිරීමට ලියකියවිලි ඉදිරිපත් කර ඇත්නම්, පෙත්සම්කරුට මෙම ඉල්ලුම්පත්‍රය පවත්වාගෙන යාමට නොහැකි වනු ඇත. කෙසේ වෙතත්, 1 වන වගඋත්තරකරුගේ ප්‍රතික්ෂේප කිරීම විසින් ඇයට එරෙහිව පෙත්සම්කරුගේ නඩුව බැලූ බැල්මට ශක්තිමත් කර ඇත.
1 වැනි වගඋත්තරකාරිය 2022 ඔක්තෝබර් 31 වැනි දින ඇය රාජ්‍ය අමාත්‍ය ධුරයක් දරමින් සිටියදී සීඅයිඩීයට ප්‍රකාශයක් කර ඇති බව සඳහන් කළ යුතුය. එපමණක් නොව, ඇය කිසිවිටකත් එම ප්‍රකාශය ස්වේච්ඡාවෙන් නොවන හෝ බලහත්කාරයෙන් කරන ලද්දක් බවට චෝදනා කළේ නැත. ඒ නිසා ඇය එම ප්‍රකාශය කරන විට කිසිදු බලකිරීමක්, තර්ජනයක් හෝ බලපෑමක් සිදු නොවූ බව පෙනේ.
ඒ අනුව පෙනීයන්නේ, 1 වන වගඋත්තරකාරියගේ පුරවැසි අයිතියට එරෙහිව පෙත්සම්කරු විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද නඩුවට එරෙහිව, කිසිදු ලියවිල්ලක් ඉදිරිපත් කිරීමට හෝ අධිකරණය තෘප්තිමත් කිරීමට අපොහොසත් වූ බැවින් ඇයගේ සුපිළිපන්බව, අවංකභාවය, විනිවිදභාවය සහ වගවීම ප්‍රශ්නගත බවයි.
ඉහත සඳහන් තත්ත්වයන් තුළ, 1 වැනි වගඋත්තරකරු විසින් ගන්නා ලද මූලික විරෝධතාව වලංගු මූලික විරෝධතාවක් ලෙස මා සලකන්නේ නැත.
පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පැවැත්වෙන අවස්ථාවේ හෝ ජාතික ලැයිස්තු මන්ත්‍රීවරියක් ලෙස පත්කිරීමට පෙර ඇය ශ්‍රී ලංකාවේ පුරවැසියෙකු බව පෙන්වීමට 1 වැනි වගඋත්තරකරු ලේඛන ඉදිරිපත් කිරීමට අපොහොසත් වී ඇති බැවින් ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියක වීමට ඇයට අයිතියක් නොමැත.
යම් නිලයක් දරන කෙනකුට ඊට ඇති සුදුසුකම් නැති බවට බැලු බැල්මට සාක්ෂි තිබේ නම්, ඒ පුද්ගලයා තමාට ඒ තනතුර දැරීමට ඇති බලය පෙන්විය යුතුය. ජස්ටිස් බීපී බැනර්ජි විසින් රචිත ‘රිට් ඔෆ් රිමීඩීස්’ නම් ග්‍රන්ථය මගින් මෙම තත්ත්වය තවදුරටත් වර්ධනය වේ.
“සාමාන්‍ය රීතිය නම් ඔප්පු කිරීමේ භාරය වගඋත්තරකරු මතයි. තනතුරකට ඔහුගේ සුදුසුකම පෙන්වීමට අධිකරණය පුද්ගලයෙකුට ඉල්ලා සිටින විට, ඔහු එම තනතුර භුක්ති විඳීමට අවශ්‍ය සෑම සුදුසුකමකම අඛණ්ඩ පැවැත්ම පෙන්විය යුතුය. කිසිම දෙයක් පෙන්වන්නට ජනතාව කැඳවන්නට අවශ්‍ය නැත. සම්පූර්ණ බර පැටවෙන්නේ විත්තිකරුටය.”
ඩිලාන් පෙරේරා එරෙහිව රාජිත සේනාරත්න නඩුවේදී යාපා විනිසුරුවරයා මෙසේ නිරීක්ෂණය කර ඇත. “ක්වෝ වරෙන්ටෝ යනු යම් පුද්ගලයෙකු තනතුරක් දරන්නේ කුමන බලයකින්දැයි පෙන්වීමට ඔහුගෙන් ඉල්ලා සිටීමට ඇති පිළියමකි. එබැවින්, රිට් පත්‍රයේ මූලික අරමුණ වන්නේ රාජ්‍ය නිලතල දරන්නෙකුට එම තනතුරට නීත්‍යනුකූලව හිමිකමක් තිබේද යන්න තීරණය කිරීමයි. ව්‍යවස්ථාපිත නිලතල දැරීමට නීතියෙන් නුසුදුස්සෙක් නම් ඔහුව නෙරපා හැරීමට ක්වෝ වොරන්ටෝ වෙතින් බලය තිබේ.”
ගීතා කුමාරසිංහ සහ තවත් අය එදිරිව බුවනෙක ලලිත් සහ තවත් අය යන නඩුවේදී ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය මෙසේ සඳහන් කළේය.
“අපේක්ෂකයකු පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයකු ලෙස තේරී පත්වන දිනය කුමක්ද? ඒ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පැවැත්වෙන දිනයයි. අපේක්ෂකයෙකු පාර්ලිමේන්තුවේ අසුන්ගෙන ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට සුදුසුකම් ලබන දිනය කුමක්ද? පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු ලෙස දිවුරුම් දෙන දිනය සහ ඉන් අනතුරුවයි. පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයක අපේක්ෂකයෙකු ශ්‍රී ලංකාවේ සහ වෙනත් ඕනෑම රටක පුරවැසියෙකු නම්,
- පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පැවැත්වෙන දිනයේ හෝ
- පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු ලෙස දිවුරුම් දෙන දිනයේ
ඔහු පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු ලෙස සැලකිය නොහැකිය. එවැනි අයෙකුගේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී ධුරය ශුන්‍ය වෙයි. පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු ලෙස දිවුරුම් දීමෙන් පසු ඔහු වෙනත් රටක පුරවැසියෙකු බවට පත් වුවහොත් හෝ වෙනත් රටක පුරවැසියෙකු ලෙස දිගටම කටයුතු කරන්නේ නම්, ඔහු ද පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු ලෙස සැලකිය නොහැකිය.’
ගීතා කුමාරසිංහ නඩුවේ විනිසුරු සිසිර ද ආබෘගේ තීන්දුව ගැන මගේ අවධානය යොමු කරමි. එම තීන්දුවේ පිටු අංක 9 හි සඳහන් වන්නේ සාක්ෂි ආඥාපනත ය. මම එම කොටස් පහත පරිදි පළකරමි;
සාක්ෂි ආඥාපනතේ 101 වැනි වගන්තිය මෙසේය.
‘ඔහු ප්‍රකාශ කරන කරුණුවල පැවැත්ම මත රඳා පවතින ඕනෑම නෛතික අයිතියක් හෝ වගකීමක් සම්බන්ධයෙන් තීන්දුවක් දීමට ඕනෑම අධිකරණයකට අවශ්‍ය නම්, එම කරුණු ‘පවතින බව’ ඔප්පු කළ යුතුය. කිසියම් කරුණක් පවතින බව ඔප්පු කිරීමට පුද්ගලයෙකු බැඳී සිටින විට, ඔප්පු කිරීමේ භාරය එම පුද්ගලයා මත පවතියි.’
සාක්ෂි ආඥාපනතේ 103 වගන්තියේ මෙසේ සඳහන් වේ.
‘ඕනෑම නිශ්චිත කරුණක් සම්බන්ධයෙන් ඔප්පු කිරීමේ භාරය උසාවියේ පැවැත්ම විශ්වාස කිරීමට කැමති පුද්ගලයා මත පවතී, මෙම කොටසට නිදර්ශනය පහත පරිදි වේ: “ප්‍රශ්නය වන අවස්ථාවේ ඒ වෙනත් තැනක සිටි බව උසාවිය විශ්වාස කරයි. ඔහු එය ඔප්පු කළ යුතුයි. ”
සාක්ෂි ආඥාපනතේ 106 වගන්තියේ මෙසේ සඳහන් වේ.
”ඕනෑම කරුණක් විශේෂයෙන් ඕනෑම පුද්ගලයෙකුගේ දැනුම තුළ ඇති විට, එම කාරණය ඔප්පු කිරීමේ බර ඔහු මත පවතී.”
මෙම කොටස සඳහා නිදර්ශනය පහත පරිදි වේ:
“ඒ ප්‍රවේශ පත්‍රයක් නොමැතිව දුම්රිය මාර්ගයක ගමන් කිරීම සම්බන්ධයෙන් චෝදනාවක් එල්ල වේ. ඔහුට ටිකට් ඇති බව ඔප්පු කිරීමේ බර ඔහු මත තිබේ.’
ඉහත සඳහන් වගන්ති නිරීක්ෂණය කරන විට, පිටතින්, එම වගන්ති ක්වෝ වොරන්ටෝ රිට් මූලධර්මයට සමාන වන අතර, කරුණු ඔප්පු කිරීමේදී ඔප්පු කිරීමේ භාරය පවතින්නේ කවුරුන් මතද යන්න ඉහත ප්‍රතිපාදන මගින් නැවත අවධාරණය කර ඇත.
විනිසුරු ආබෲ සිය තීන්දුවේ අවධාරණය කර තිබුණේ ගීතා කුමාරසිංහ ශ්‍රී ලංකාවේ පුරවැසිභාවය තහවුරු කිරීමට අවශ්‍ය ලියකියවිලි සහ සාක්ෂි ඉදිරිපත් කිරීමට අපොහොසත් වූ බවයි. එවැනි විටෙක අභියාචනාධිකරණයට නියෝගයක් නිකුත් කිරීමට අයිතියක් ඇති බව අභියාචනාධිකරණ විනිසුරු සිසිර ද ආබෲ පිළිගෙන තිබිණි. මෙම නඩුවද ඉහත කී ගීතා කුමාරසිංහ නඩුවට සමාන නඩුවකි.
මෙම සියලු කරුණු සලකා බැලීමේදී, 1 වැනි වගඋත්තරකාරිය ශ්‍රී ලංකාවේ පුරවැසියෙකු ලෙස තමාට පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියක බව පැවසීමට සුදුසුකම් ඇති බව පෙන්වීමට අපොහොසත් වී ඇත.
මා කලින් අවධාරණය කර ඇති පරිදි, 1 වන වගඋත්තරකරු ශ්‍රී ලංකාවේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු වීම නිසා විනිවිදභාවයෙන් යුතුවීම සහ මහජනතාවට වගකිව යුතු විය යුතුය. මෙම නඩුවේ ඇයගේ අයිතිවාසිකම් අභියෝගයට ලක් කර ඇති බැවින්, අවම වශයෙන්, 1 වන වගඋත්තරකරුට ඇය ශ්‍රී ලංකාවේ පුරවැසියෙකු බව සනාථ කිරීමට අදාළ ලියවිල්ලක් හෝ පුරවැසි සහතිකයක් තිබිය යුතුය.
..ඇයගේ ශ්‍රී ලංකා පුරවැසිභාවය සම්බන්ධයෙන් ඇයගේ අව්‍යාජභාවය පෙන්නුම් කළ යුතුව තිබුණි
1 වන වගඋත්තරකාරියට පෙත්සම්කරු සහ මහජනතාව කෙරෙහි අනිවාර්ය අයිතියක් ඇත, මන්ද ඇය මහජනතාවගේ බදු ගෙවන්නන්ගේ මුදලින් සහ මහජන මුදලින් පවත්වාගෙන යනු ලබන රාජ්‍ය කාර්යාලයක් පවත්වාගෙන යන බැවිනි. එබැවින්, පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු වශයෙන්, 1 වැනි වගඋත්තරකරු ආදර්ශයක් විය යුතු අතර, විනිවිදභාවයෙන් හා මහජනතාවට වග කිව යුතු බව මම අවධාරණය කරමි. එබැවින්, 1 වන වගඋත්තරකාරියගේ යුතුකම පෙත්සම්කරුගේ ස්ථාවරයට අභියෝග කරනවාට වඩා ඇයගේ පුරවැසිභාවය නිවැරදිව ඔප්පු කිරීම බව මගේ අදහසයි.
මා විශ්ලේෂණය කර ඇති පරිදි, 1 වන වගඋත්තරකරු පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරියක ලෙස සිය ධුරය දැරීමට අයිතියක් ඇති බව ඔප්පු කිරීමට අපොහොසත් වූ බැවින් පෙත්සමේ ඉල්ලන ලද සහන ලබා ගැනීමට පෙත්සම්කරුට හිමිකම් ඇත.
1 වැනි වගඋත්තරකරුට එරෙහිව බැලුබැල්මට ප්‍රාථමික නඩුවක් පෙත්සම්කරු විසින් ඔප්පු කර ඇත.
ඉහත සඳහන් කර ඇති කරුණු සලකා බැලීමේදී, අභියාචනාධිකරණයේ සභාපතිවරයාගේ සොයාගැනීම් සමඟ මට එකඟ විය නොහැක.
