මේ දිනවල ලංකාවේ පැතිරෙන පුරවැසි විරෝධතා ව්‍යාපාරවලදී අපට පෙනෙන පුරවැසි චර්යාව, උද්යෝගය, අරගල, සටන් පාඨ සහ ඉල්ලීම් දෙස බලන විට, අපට මතක් විය යුත්තේ, 1992 වසරේ පමණ පැවති අනුස්මරණ පෙළපාලියක තිබූ ප්‍රධාන සටන් පාඨයකි. මර්ජ් සංවිධානයේ සහ ‘යුක්තිය’ පත්‍රයේ මූලිකත්වය යටතේ සංවිධානය කර තිබුණු එම පෙළපාලිය රාජ්‍ය මර්දනයෙන් රටම බිය කර තිබුණු ඒ කාලයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ මානව අයිතිවාසිකම් ව්‍යාපාර විසින් සංවිධානය කරන ලද විශාලතම ක්‍රියාකාරකමකි. එම පෙළපාළියේ රිචඩ් ද සොයිසාගේ ඡායාරූපය සහිත පෝස්ටර්වලත්, විශාල බැනර්වලත් තිබුණු ප්‍රධාන සටන් පාඨය වූයේ ‘බියෙන් අත්මිදෙමු’ යන්නයි.
‘“බියෙන් අත්මිදෙමු’ (Freedom From Fear) යන්න එවකට මියෙන්මාරයේ දේශපාලන සිරකාරියක ලෙස සිටි, අවුන් සාන් සුකී සූත්‍රගත කළ පාඨයකි. එය, මිලිටරි ආඥාදායක පාලනයට එරෙහිව මියෙන්මාර විරුද්ධ පක්ෂ ගෙන ගිය නිදහස් අරගලයේද ප්‍රධාන සටන් පාඨය බවට පත්විය. ඉතාම ක්‍රෑර පාලනතන්ත්‍රයක් වූ මියන්මාර මිලිටරි පාලනයට එරෙහිව ජනතාව සංවිධානය කිරීමට තිබුණු එක් බාධාවක් වූයේ, හමුදා පාලකයින් සම්බන්ධව මියන්මාර ජනතාව අතර තිබූ බියයි. එම බියෙන් නිදහස් වීම, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී නිදහස සඳහා ගෙන යන අරගලයේ මුල් පියවරය යන්න අවුන් සාන් සුකීගේ අදහස විය.
1992දී පමණ මෙම සටන් පාඨය ලංකාවේද දේශපාලන වශයෙන් අර්ථවත් වීමට පසුබිමක් තිබිණ. එය නම්, එම කාලය ජනාධිපති ප්‍රේමදාස මහතාගේ මර්දනකාරී පාලනයේ දරුණුම කාලය වීමයි. රිචඩ් ද සොයිසා මරා දමන ලද්දේ එම පසුබිම තුළය. ඔහුට තිබි චෝදනාව ඔහු එවකට ප්‍රේමදාස රජයට විරුද්ධව සන්නද්ධ කැරැල්ලක යෙදී සිටි ජවිපෙහි හිතවතෙකු ලෙස සැක කරනු ලැබීමයි. 1989දී පමණ ප්‍රේමදාස මහතාගේ ආණ්ඩුව අතිශයින්ම මර්දනකාරී, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ මානව අයිතිවාසිකම් නොතැකූ, විරුද්ධකාරයන් දඩයම් කිරීමට පොලිසියේම වෙනම නිල නොවන කණ්ඩායම් ක්‍රියාත්මක වූ කාලයක් විය. එය හරියට 2009-2015 කාලයේත්, පසුගිය අවුරුදු දෙකේත් රාාජපක්ෂ පාලන තන්ත්‍රයට තරමක් ඉදිරියෙන් සිටියා පමණි.
බියෙන් මිදීමේ පිබිදීම
ලංකාවේ විවිධ පුරවැසි කණ්ඩායම් රාජපක්ෂ ආණ්ඩුවට පසුගිය සති හතරක කාලය තුළ විරෝධය පළ කරන්නේ ඔවුන් ‘බියෙන් නිදහස්ව’ සිටින බවද පෙන්වා දෙමිනි. මෙය වනාහී ලංකාවේ දේශපාලනයෙහි වර්තමාන මොහොතේ ඇති විශේෂ ලක්ෂණයකි. පුරවැසියන් බිය කර තබා ගැනීම මර්දනකාරී පාලකයන්ගේත්, අධිකාරවාදී පාලන තන්ත්‍රවලත් ලක්ෂණයකි. බියව සිටින පුරවැසියන් එම බිය අතහරින්නේ කලාතුරකිනි. බිය අතහරින විට පුරවැසියෝ අලුත් දේශපාලන පිබිදීමක්ද, ශක්තියක්ද ලබා ගනිති. මේ දිනවල අපට ලංකාවේ දකින්නට ලැබෙන්නේ දේශපාලන වශයෙන් පිබිදුණු සහ සවිබල ගැන්වුණු පුරවැසි ප්‍රජාවකි. බලසම්පන්න ආණ්ඩුවකට තනියම අභියෝග කිරීමටත්, ඒ මගින් එම ආණ්ඩුවේ පදනම් සෙළවීමටත් දැන් පුරවැසියෝ සමත් වී සිටිති. බියෙන් නිදහස් වීමේ දේශපාලනය, 2021 වසරේදී ආරම්භ වූ සාධනීය දේශපාලන වර්ධනයකි. එම පුරවැසි පිබිදීම දැන් සමාජය පුරා පැතිරෙයි.
මෙම වසරේ මතුවූ නව විරෝධතා ව්‍යාපාරය එය ආරම්භ කිරීමට මුල්වූ නාගරික මධ්‍යම පන්තික සමාජ ස්තරවලට සීමා වී නැත. පසුගිය සති දෙක තුළ විරෝධතා ව්‍යාපාරයේ දක්නට ලැබුණු වැදගත්ම වර්ධනය නම් එහි මහජන සහභාගිත්වයේ සමාජ, පන්ති, වාර්ගික පදනම් පුළුල් වීමයි. විශේෂයෙන් කම්කරු ව්‍යාපාර, වෘත්තීය සමිති, ගොවි ජන ව්‍යාපාර, වෘත්තීය සංවිධාන, සිවිල් සමාජ සහ පුරවැසි සංවිධාන මෙන්ම දේශපාලන පක්ෂද කොළඹට පැමිණ සහ ප්‍රාදේශීය මට්ටමෙන්ද කළ සහභාගිවීම්වලින් සිදුවී තිබෙන්නේ, මෙම පුරවැසි ව්‍යාපාරය මහජන ව්‍යාපාරයක් බවට පත්වීමයි. එය තවදුරටත් නාගරික මධ්‍යම පන්තික සහ තරුණ ප්‍රජාවන්ට සීමාවී නැත. නිදහසින් පසු ලංකාවේ සමාජයේ බිහිවී ඇති පුළුල්තම පුරවැසි බහුජන ව්‍යාපාරය මෙයයි. ග්‍රාමීය-නාගරික බෙදීමක්ද දැන් එහි නැත. ගොවි, කම්කරු මධ්‍යම පන්තික යන විවිධ සමාජ කොටස්වලට පොදු සටන් පාඨ කිහිපයක් යටතේ එක්වීමට අවකාශය ඒ මගින් ලැබී ඇත.
මධ්‍යම පන්තිය ගැන
විරෝධතා ව්‍යාපාරයට මුලදී විශාල වශයෙන් නාගරික මධ්‍යම පන්තික පිරිස් සහභාගි වීම සමහර විචාරකයන්ගේ විවේචනයට භාජනය වී තිබේ. සාම්ප්‍රදායික මාක්ස්වාදී හා වාමාංශික පසුබිම්වලින් පැමිණෙන අයගෙන් මෙම විවේචනය විශේෂයෙන් එල්ල වේ. මෙය සාකච්ඡාවට භාජනය කළ යුතු කරුණකි. ගිය සතියේ ‘ඇත්ත’ පත්‍රයේ කතුවැකියෙන්ද නිවැරදි ලෙස කියා තිබූ පරිදි, වර්තමාන පුරවැසි ව්‍යාපාරයේ ඇති සමාජ පදනම් පිළිබඳව සමාජ විද්‍යාත්මකව විග්‍රහ කිරීම, වාමාංශික සහ ප්‍රගතිශීලී කොටස්වලට විශේෂයෙන් වැදගත්ය.
එවැනි විග්‍රහයක ආරම්භය විය යුත්තේ, ලංකාවේ මතුවී තිබෙන පුරවැසි ව්‍යාපාරය බහු-පන්තික සමාජ ව්‍යාපාරයක්ය යන්නයි. ‘පුරවැසි’ යන වචනය සමූහාණ්ඩුවාදී දේශපාලන න්‍යායේ ඇති සංකල්පයකි. ‘බහු පන්තික’ යන්න මාක්ස්වාදී සංකල්පයකි. ඇත්තටම ලංකාවේ දැනට පවතින ආකාරයේ සමාජ ව්‍යාපාරවල සමාජ පදනම් හා ගතිකත්ව හඳුනා ගැනීමට ලිබරල් සමාජ න්‍යාය අපට ඒ තරම් ප්‍රයෝජනවත් නැත. ප්‍රයෝජනවත් වන්නේ සමූහාණ්ඩුවාදී සහ මාක්ස්වාදී න්‍යායයි. පුරවැසි ක්‍රියාකාරී ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සමූහාණ්ඩුවාදී න්‍යායේ පමණක් එන අදහසකි. ඒ අනුව, දේශපාලන වශයෙන් සක්‍රිය, අවදියෙන්ද සිහිකල්පනාවෙන්ද සිටින පුරවැසියන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ නියම මූලාශ්‍රය සහ හිමිකරුවෝ වෙති. ඔවුහු හුදෙක් ඡන්දය දෙන ඡන්දදායකයෝම නොවෙති. ඡන්දය දීමට අමතරව, රටේ දේශපාලනයට සහභාගි වීමේ අයිතිය ඔවුහු ඉල්ලා සිටිති. තම ඡන්දයෙන් පත් කළ පාලකයන් තමන්ට ඍජුව වගකිවයුතු බව කියා සිටිති. වග කියන ලෙස පාලකයන්ට බල කරති. වග නොකියා තමන් තැබූ විශ්වාසය බිඳ දමන පාලකයන්ට ඉල්ලා අස්වන ලෙසත්, ඉවත් විය යුතු බවටත් ඍජුවම බල කරති. අප රටේ පුරවැසියන් දැන් ඉල්ලා සිටින්නේ සමූහාණ්ඩුවාදී න්‍යායෙන් විග්‍රහ කළ හැකි ඉහත ආකාරයේ පරිවර්තනයකි.
සමාජ සහ දේශපාලන ව්‍යාපාර පිළිබඳ මාක්ස්වාදී විග්‍රහයේ එක් පැත්තක් වන්නේ ඒවායේ ‘පන්ති පදනම්’ සහ ‘පන්ති ගති ලක්ෂණ’ හඳුනා ගැනීමයි. ලංකාවේ වර්තමාන පුරවැසි ව්‍යාපාරය, මාක්ස්වාදී අර්ථයෙන් ‘නිර්ධන පන්ති’ හෝ කම්කරු පන්ති ව්‍යාපාරයක් නොවේ. ගොවිජන ව්‍යාපාරයක්ද නොවේ. මාක්ස්වාදී න්‍යායේ ඒ සඳහා ඇති වචනය වන ‘සුළු ධනේශ්වර’ යන්නද, දැන් කාලයේ භාවිත නොවෙන, ඒ නිසා තරමක් යල්පැන ගිය එකකි. ‘මධ්‍යම පන්තිය’ යන්න එම අර්ථයට දෙන සමකාලීන සමාජ විද්‍යාත්මක වචනයකි. ‘මධ්‍යම පන්තිය’ ‘අතරමැදි පන්තීන්’ යනුවෙන් හැඳින්විය හැකි සමාජ ස්තර ගණනාවකින් සමන්විත සමාජ කණ්ඩායම් සමුච්චයකි.
මධ්‍යම පන්ති ස්තර
පුරවැසි විරෝධතා ව්‍යාපාරයට සම්බන්ධ වී සිටින නාගරික මෙන්ම අර්ධ නාගරික අතරමැදි පන්ති කණ්ඩායම් අතර ඉදිරියෙන්ම සිටින බව පෙනෙන්නේ, ඉහළ වෘත්තිකයන්, සුළු ව්‍යාපාරිකයන්, ස්වයං-රැකියාවල යෙදෙන්නන්, මෑත කාලයේ ව්‍යාප්ත වූ ජනමාධ්‍ය, ජනසන්නිවේදන හා තොරතුරු තාක්ෂණික වෘත්තිකයන්, රජයේ සහ පුද්ගලික අංශයේ ඉහළ වැටුප් ලබන වෘත්තික ස්තර කොටස්ය. මේ සමාජ ස්තර ආණ්ඩු විරෝධී ලෙස දේශපාලනීකරණය වීම විශේෂ සංසිද්ධියකි. ඔවුන්ගෙන් බහුතරය පසුගිය ජනාධිපති සහ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණවලදී රාජපක්ෂවරුන්ට ඡන්දය දුන්, මෑතක් වන තුරු ඔවුන්ගේ මතවාද පිළිගෙන සිටි ‘ශක්තිමත් පාලකයෙකු’ රටට ක්ෂණික ආර්ථික සංවර්ධනය හා දේශපාලන ස්ථාවරභාවය ලබාදීමේ අපේක්ෂාව බෙදාගෙන සිටි අයයි. ඔවුන් ‘රාජපක්ෂලා එලවීමේ’ ප්‍රයත්නයක් ආරම්භ කිරීමට තුඩු දුන් සමාජ-ආර්ථික-දේශපාලනික සාධක මොනවාද?
ආසන්න ආර්ථික හේතුව ලෙස සැලකිය හැක්කේ කෝවිඩ් වසංගතයේ පසුබිම තුළ සිදුවූ ආර්ථික කඩා වැටීමයි. එම ආර්ථික කඩා වැටීම සෑම සමාජ කොටසකටම බලපෑ අතර, එයින් වඩාත්ම පහර වැදුණේ, පසුගිය දශක කිහිපය තුළ ලංකාවේ පැතිරුණු නව-ලිබරල් ධනවාදී ආර්ථික ව්‍යුහ සහ දේශීය මෙන්ම ජාත්‍යන්තර වෙළෙඳපොළද සමඟ සම්බන්ධ වී සිටි කම්කරු, වෘත්තික සහ ව්‍යාපාරික කොටස්ය. රැකියා අහිමිවීම, වැටුප් අඩුවීම, සුළු සහ මධ්‍යම ව්‍යාපාර බිඳ වැටීම, ස්වයං රැකියා සහ ස්වයං-ව්‍යාපාර අහෝසි වී යාම්, 2020 වසරේ සිට දිගින් දිගටම සිදුවූ ක්‍රියාවලියකි. ලංකාවේ නාගරික හා අර්ධ නාගරික සමාජවල පසුගිය අවුරුදු දහය-පහළොව තුළ ප්‍රදර්ශනය වූ ද්‍රව්‍යමය හා පාරිභෝගික ‘සෞභාග්‍යයේ’ සමාජ හරය මෙන්ම සංකේතය වූයේද මෙම සමාජ ස්තරයි. මෙම පෙර නොවූ විරූ ආර්ථික කඩා වැටීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඇතිවූ සමාජීය කඩා වැටීමද ප්‍රබල එකක් වුවත්, එය පාලක පන්තියටවත්, ඔවුන්ට සේවය කළ ආර්ථික උපදේශක හා නිලධර තන්ත්‍රයටවත් නොපෙනුණි. එහි ප්‍රතිඵලය වූයේ ලංකවේ පුළුල් සමාජ ස්තරයක් වූ මධ්‍යම පන්තියේ ආර්ථික පදනම් සාපේක්ෂ වශයෙන් කෙටි කාලයක් වූ අවුරුද්දක්-දෙකක් අතරතුරදී බිඳ වැටීමයි. එය කම්කරු පන්තිය, ගොවි ජනතාව සහ වැඩ කරන ජන කොටස්වල ආර්ථික කඩා වැටීමට සමාන්තරව සිදුවූවකි.
පසුගිය මාස කිහිපය තුළ උත්සන්න වූ මූල්‍ය අර්බුදය, ලංකාවේ මධ්‍යම පන්ති ස්තරවලට වඩාත්ම තදින් දැනී තිබෙන බව පෙනේ. විදේශ විනිමය අර්බුදය, ඩොලර් හිඟය, ශීඝ්‍රයෙන් පාරිභෝගික භාණ්ඩ මිල ඉහළ යාම සහ පාලනය කළ නොහැකි උද්ධමනය නිසා ලෝක ආර්ථිකය සමඟ ඍජුවත්, වක්‍රවත් සම්බන්ධ වී සිටින සහ පාරිභෝගිකවාදී වෙළඳ ආර්ථිකයේ ඍජු පංගුකරුවන් වන මධ්‍යම පන්තියට පසුගිය මාස දෙක තුන තුළ අත්විඳින්නට සිදුවූයේ තමන් දෙපය තබාගෙන සිටි වැලි කන්ද, යටින් එන ගංවතුර පහරට සේදී යන බවයි.
සමාජීය අර්බුදය
ලංකාවේ ගොවි, කම්කරු, දුගී සහ මධ්‍යම පන්තික යන සෑම සමාජ ස්තරයක්ම ගොදුරු, එනම් වින්දිතයින් බවට පත්වූ, සමාජ අර්බුදය, මධ්‍යම පන්තිය දේශපාලනීකරණය වීමේ පසුබිමේ තිබි, ආර්ථික සාධකය හා සම්බන්ධ වූ සමාජීය සාධකයකි.
කෝවිඩ් වසංගතය විසින් ඇති කරන ලද ආර්ථික කඩා වැටීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ලංකාවේ දරිද්‍රතාකරණයේ ශීඝ්‍ර ව්‍යාප්තියක් සිදුවූ බව පෙනේ. එය මේ වන විට, පියවර නැතහොත් රැලි, තුනක් මගින් පැතිරී තිබෙන බවද නිරීක්ෂණය කළ හැකිය. පළමුවැන්න දුගී ජනතාව තවත් දුගී වීමයි. දෙවැන්න, මධ්‍යම පන්තියේ පහළ ස්තරය දරිද්‍රකරණයට භාජනය වීමයි.
දරිද්‍රකරණයේ තෙවැනි රැල්ලට හසුවී සිටින්නේ, මධ්‍යම පන්තියේ ආර්ථික අර්බුදයෙන් මෙතෙක් බේරී සිටි ස්තරයයි. මෙය ළඟදී සිදුවූ ක්‍රියාවලියක් බවද පෙනේ. එය උත්සන්න වූ මූල්‍ය/විදේශ විනිමය අර්බුදයේ ඍජු සමාජීය ප්‍රතිඵලයක් බවද පෙනේ. දැනට ලංකාවේ සිදුවන පුරවැසි විරෝධතා ව්‍යාපාරයට මධ්‍යම පන්තියේ මැද සහ ඉහළ ස්තරවල සහභාගිත්වය මෙන්ම එහි ඇති බහු-පන්තික සමාජ සංයුතියද පැහැදිලි කිරීමට ප්‍රයෝජනවත් වන ආර්ථික-සමාජීය සාධක ගැබ්වී තිබෙන්නේ මෙම දරිද්‍රකරණ ක්‍රියාවලියෙහිය.
විරෝධතා දේශපාලනයේ දේශපාලනය
ලංකාවේ වාමාංශික, ප්‍රගතිශීලී, වාමාංශික-ලිබරල් සහ ලිබරල් ආදී දේශපාලන ප්‍රවණතාවලට අයත් කණ්ඩායම් සහ බලවේගවල අවධානය යොමුවී ඇති සහ ඔවුන් අතර සිදුවන සාකච්ඡාවල මාතෘකාවක් වී ඇති, කරුණක් වන්නේ, පුරවැසි විරෝධතා දේශපාලනයේ ඉදිරි දේශපාලන ගමන් මග කුමක් වනු ඇත්ද යන්නයි. පුරවැසි විරෝධතා දේශපාලනය අගය කිරීමේ සිට ඒ ගැන සංශය වීම දක්වා ඇති පරාසයක් තුළ එම සාකච්ඡා සිදුවන බවද පෙනේ. මෙම සාකච්ඡාවලදී අවධාරණය කළ යුතු එක් විශේෂ කරුණක් ගැන දැන් අපි කෙටියෙන් හෝ විමසා බලමු. එය නම්, දැනට ඉබේම, නිරායාසයෙන් ගොඩ නැඟී ඇති බහු-පන්තික පුරවැසි විරෝධතා ව්‍යාපාරය, අප රටේ බහුජන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ව්‍යාපාරයක් ලෙස ආරක්ෂා කරගෙන, ශක්තිමත් කරමින්, ලංකාවේ ඉදිරි කාලයේ දේශපාලනයේ ගමන් මග තීරණය කරන පුරවැසි සාධකය ලෙස පවත්වා ගැනීමයි. දේශපාලන පක්ෂවලින් ස්වාධීන වීමේ දැනට පවත්නා ගතිලක්ෂණයද ආරක්ෂා කර ගනිමින්, ලංකාවේ දේශපාලන පරිවර්තනයේ ස්වායත්ත කර්තෘක සාධකයක් ලෙස එය ශක්තිමත් කිරීමයි. ‘ස්වායත්ත’ යන්නෙන් මෙහිදී අප අදහස් කළ යුත්තේ, දේශපාලන පක්ෂවල ඒක පාක්ෂික න්‍යාය පත්‍රවලින් ස්වාධීනව, රටේ දේශපාලන ගමන් මග තීරණය කිරීමට සටන් කරන පුළුල් පුරවැසි ව්‍යාපාරයක් ලෙස පැවතීමයි.
එසේ පවතින්නට නම් මෙම පුරවැසි ව්‍යාපාරයේ ඇති ‘දේශපාලනය’ කුමක්ද යන කරුණ ගැන නිරවුල්බවක් තිබිය යුතු වේ. දෙවැන්න, ලංකාවේ මධ්‍යම පන්තියද සම්බන්ධ බහු-පන්තික පුරවැසි ව්‍යාපාරයක මතවාදී නැඹුරුව කුමක් විය යුතුද යන්නයි.
පළමුවැනි ප්‍රශ්නයට දිය හැකි පිළිතුරක් නම් පුරවැසි ව්‍යාපාරයත් දැනට ප්‍රකාශයට පත්වන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන විඥානය සහ නැඹුරුව එහි මූලික දේශපාලන ගතිලක්ෂණය ලෙස දිගටම පවත්වා ගැනීමයි. එම ව්‍යාපාරයේ ඉල්ලීම් සහ සටන් පාඨවලින් ඉදිරිපත් කෙරෙන දේශපාලන විවේචනය තුළ, දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණ අරමුණු දෙකක් දැනට යෝජනා වේ. පළමුවැන්න නම්, අප රටේ රාජ්‍යය, දේශපාලන ව්‍යුහ, දේශපාලන ආයතන ආණ්ඩුකරණය, ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනය යන ක්ෂේත්‍රවල මූලික ප්‍රතිසංස්කරණ ඇති කිරීමයි. දෙවැන්න, ලංකාවේ දැනට ගොඩනැගී තිබෙන දූෂිත නියෝජන/පාර්ලිමේන්තු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රමය, ආයතන සහ භාවිත, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ප්‍රතිසංස්කරණවලට භාජනය කිරීමයි. මෙම අරමුණු දෙකම ලංකාවේ දේශපාලන පක්ෂවලින් මතු නොකෙරෙන ඒවාය. මතු කළත්, ඒවා මැතිවරණ පොරොන්දුවලින් ඈතට නොයන ඒවාය. දේශපාලන ප්‍රතිසංස්කරණවල කර්තෘකත්වය, දේශපාලන පක්ෂවලින් ස්වායත්ත වූ පුරවැසි ව්‍යාපාරයකටද දැරිය යුතුව තිබෙන්නේ ඒ නිසාය.
දෙවැන්න නම්, දැනට ගොඩ නැගී ඇති බහු-පාක්ෂික පුරවැසි ව්‍යාපාරය, රාජ්‍යවාදී වර්ගවාදී දෘෂ්ටිවාදයෙන් සම්පූර්ණයෙන් කැඩී- නිර්-වර්ගවාදී ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මතවාදී රාමුවක් තුළ දිගටම පවත්වා ගැනීමයි. පුරවැසි විරෝධතා ව්‍යාපාරයට සම්බන්ධ වන ඇතැම් බෞද්ධ භික්ෂූන් වහන්සේද රාජපක්ෂ වර්ගවාදී මතවාදයෙන් වෙන්වී සිටින බව පෙනේ. එය පුරවැසි ව්‍යාපාරයේ දැනට පවත්නා ඉතාම සාධනීය ලක්ෂණයක්ද වෙයි. එහෙත් වර්ගවාදය සහ ආගම්වාදය නැවත පැමිණීමේ අනතුර අඩුවෙන් තක්සේරු කළ නොහැකිය. විශේෂයෙන් මධ්‍යම පන්තික සමාජ ස්තර වෙතින්, දක්ෂිණාංශික ජනතාවාදී සහ ජාතිවාදී මතවාද මතුවීමේ හැකියාව ගැන සෑමවිටම සැලකිල්ලෙන් සිටිය යුතුව තිබේ. රාජපක්ෂවාදී මතවාදය පරාජය කිරීම, ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යළි ගොඩනැගීමේ සමාජ අරගලය තුළ තිබෙන මතවාදී අරගලයේද ප්‍රධාන අංගයකි.
ලංකාවේ පුරවැසියන් දිනාගෙන ඇති ‘බියෙන් නිදහස් වීම’ දේශපාලන වශයෙන් අර්ථවත් කිරීමේ පළමු අදියර නියෝජනය වන්නේ, පුරවැසි විරෝධතා ව්‍යාපාරය දැනට ලබා ඇති ජයග්‍රහණවලය. ඒවා වනාහී ලංකාවේ දේශපාලනය නව දිසාවකට යොමු කිරීමට තරම් විශාල විභවතාවක් විවෘත කර ඇති ජයග්‍රහණයන්ය. ප්‍රතිෂ්ඨාපිත දේශපාලන පක්ෂවලට අවුරුදු ගණනාවක් තිස්සේ කළ නොහැකි වූ දේ, දැන් පුරවැසි විරෝධතා ව්‍යාපාරය සති කිහිපයක් තුළදී සිදුකර ඇත. දැන් කාර්යය වී තිබෙන්නේ, එම ජයග්‍රහණ, ඒවායේ ඊළඟ අදියර කරා ගෙන යාමයි.■
