■ සංජීවනී රූපසිංහ
වෙල්ලූරු කෞතුකාගාරයෙන් ශ්‍රී ලාංකේය ස්වාධිපත්‍යයට මරු පහරක්
වෙල්ලූරුව ඉංග්‍රීසි ඌරුවට අනුව උච්ඡාරණය කරන විට වෙල්ලෝරයයි. එම නම අපට පුරුදුය. එහෙත් මම මේ ලිපි පෙළ තුළ සියලුම ඉන්දීය නම් ඉන්දීය ක්‍රමයට අනුව දෙමළ හෝ කන්නඩ හෝ හින්දි උච්චාරණය අනුව ලියන්නට වෙහෙසෙමි.
වෙල්ලූරුව පිහිටා ඇත්තේ පාලර් නදියේ ගං ඉවුරේය. පාලර් නදිය ආරම්භ වන්නේ කර්ණාටක ප්‍රාන්තයේ නන්දි කඳු වැටියෙනි. මෙම සුන්දර කඳු වැටි ගැන මම වෙනත් දිනයක කියන්නට බලාපොරොත්තු වෙමි. පාලර් නදියේ උපන් ස්ථාවලින් ගලා එන රිදීවන් ජල දහරාද, එය මුහුදට වැටෙන තැන්වල ඇති සුන්දරත්වය ද විඳ ඇති මම පාලර් නදිය දිගේ තැන් තැන්වල නැවතී ගිමන් හළ සුන්දර අත්දැකීම් වෙනත් දිනයක කියන්නට තබා ගන්නම්. එය දකුණු ඉන්දියාව හරහා ගලා ගොස් ආන්ද්‍රා ප්‍රදේශය පසු කර චෙන්නායිහි දකුණු දෙසින් බෙංගාල බොක්ක මුහුදට වැටෙයි. පාලර් නදිය ඉහළ අහසට දිස්වන්නේ දකුණු ඉන්දියාව හරහා ලිහිල්ව බැඳි රිදීවන් පීත්ත පටියක් ලෙසිනි. නැතහොත් පීත්ත පටියක් දවටා ඇති ආකාරයෙනි.
වෙල්ලූරුව චෙන්නායි සිට කිලෝමීටර් 140ක් පමණ බටහිර දෙසට වන්නට පිහිටා ඇති අතර කිලෝමීටර් 210ක් පමණ බැංගලූරුවලට නැගනහිරින් පිහිටා ඇත. එහි මිනිසුන් කතා කරන භාෂාව වූයේ දමිළ භාෂාවයි. එය ආන්ද්‍රා, චෙන්නායි, බැංගලූරු අතර මැද පිහිටන නගරයකි.
විවිධ සිදුවීම් නිසා එය ඵෙතිහාසික නගරයකි. ඒ අතර වෙල්ලූර් බලකොටුව සුවිශේෂ මානව නිර්මාණයකි. විශාල දිය අගල්වලින් සමන්විත මහා ප්‍රාකාරවලින් යුක්ත එම බලකොටුව රාජ්‍යත්වයට අවශ්‍ය ආරක්ෂාව පිළිබඳ පැරණි රජවරුන්ගේ දැක්ම කියාපායි. එය සම්පූර්ණයන්ම ගලින් නිමවා ඇති සුවිසල් නිර්මාණයකි. මෙය කවදා ගොඩ නැංවුවක් ද යන්න පිළිබඳ නිශ්චිත සාධක නොමැති වුවත් එය එක්දහස් පන්සිය ගණන්වල ගොඩනැංවූවක්ය යන මතයක් තිබේ. කෙසේ වුවත් එය මිලිටරි ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයට ලෝකයේම ඇති ජීවමාන සාධකයකි.
මෙය අයත් වන්නේ පැරණි චෝල දේශයටයි. අශෝක අධිරාජ්‍යයාට යටත් කර ගැනීමට නොහැකි වූ බලවත් රාජ්‍යයක් ලෙස එකල මෙය පැවතී ඇත. අශෝක සියලු ප්‍රාන්ත රාජ්‍යයන් යටත් කර ගනිමින් පැමිණි ගමනේ දී ඔහුට දකුණේ වූ බලවත් රාජ්‍ය වූ චෝල, පාණ්ඩ්‍ය ආදි රාජ්‍යයන් යටත් කර ගැනීමට නොහැකි විය. ඔහු යුද්ධයෙන් කළකිරුණේ එහිදී ය. දිග් විජය වෙනුවට ධර්ම විජය තෝරා ගත්තේ මෙයින් පසුවය.
මෙම රාජ්‍යයන්හි පැවති අතීත ශ්‍රී විභූතිය මම ඔබට කියන්නම්. ඒවා ඇත්තටම මානව නිර්මාණ වන්නේ ද යන්න පවා පුදුම සහගත වූ නිර්මාණ මම ඔබට ගෙන එන්නම්. අපි ඇවිද යමු.
වෙල්ලෝරය යැයි නම ඇසුණු සැණින් ඔබට සිහිපත්වන යමක් ඇතැයි මම සිතමි. ඒ ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජු සිරකොට තැබූ නුවරයි. උඩරට අවසන් රජු මියගිය නුවරයි. ඔව්. සිංහලේ අවසන් රජු වන නායක්කාර් වංශික දමිළ රජු ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ ඉංග්‍රීසීන් විසින් සිරකොට තැබූ නිවසත් ඔහුගේ මරණයෙන් පසු භෂ්මාවශේෂ තැන්පත් කොට ඇති සොහොනත් තවමත් වෙල්ලූරුවේ ඇත.
රජ මාලිගයෙන් පලා ගිය රජු ඇල්ලීමට ඇහැලේපොළ පනහක පමණ පිරිසක් සමඟ උඩුනුවර බලා ගිය බව ද මේජර් හුක්ගේ කණ්ඩායමක් ගනේතැන්නේ සිට හත්කොරළයේ වෑඋඩ දෙසට ගමන් කළ බව ද මහාචාර්ය අනුර මනතුංග සිය “ඇහැලේපොළ දෙවන රජ්ජුරුවෝ” කෘතියේ සඳහන් කරයි. බ්‍රවුන්රිග්ගේ ඉල්ලීම පරිදි ඇහැලේපොළ දුම්බරට ගියේ රජු එහි සිටින බවට වූ ආරංචියක් සමඟය. එහෙත් රජු එහි නොසිටියේ ය. එක්නැලිගොඩගේ පිරිසට 1815 පෙබරවාරි 18 දින මැදමහනුවර ගල්ලැහැවත්තේ උඩුපිටිය ආරච්චිලගේ නිවසේ සැඟවී සිටිය දී රජ සහ ඔහුගේ බිසවුන් දෙදෙනෙක් මුණගැසුණහ. ඔවුන් ඉංග්‍රීසි අත්අඩංගුවට පත් වන්නේ එහිදී ය. එක්නැලිගොඩලාගේ අමානුෂික වදබන්ධනයන්ට ගොදුරු වූ රජුගේත් බිසවුන්ගේත් ලේ වැකුණු ඇඳුම් අදටත් කොළඹ ජාතික කෞතුකාගාරයේ තැන්පත් කර ඇත. ඔවුහු බිසවුන්ගේ කණේ කඩුක්කම් කනත් සමඟ ඉරා ගත් බව කියැවේ. රජු ඌරෙකු මෙන් වැල් පටකින් බැඳ දක්කා ගෙන එනු ලැබීය. එදා එහි ගිය ඉංග්‍රීසි භට පිරිස් විසින් රජ ඇතුළු පිරිස ආරක්ෂා සහිතව කොළඹට ගෙන එන ලදහ. රජුගේ ප්‍රාණයට හානි නොකරන ලෙස ඇහැලේපොළ ඉංග්‍රීසින්ගෙන් ඉල්ලා සිටි බව කියැවේ. එහි කලක් නිවාස අඩස්සියේ වාසය කළ රජ පසුව වෙල්ලූරුවට ගෙනැවිත් එහි සිර කර තබන ලදි.
රජු පිළිබඳ කිසියම් සාක්ෂි වෙල්ලූරු කෞතුකාගාරයේ ඇතැයි අනුමාන කළ මම එහි ගියෙමි.
ඇතුල් වීමේ ටිකට්පතක් ස්වදේශිකයෙකුට රුපියල් පහක් වැනි ගණනක් වන අතර විදේශිකයෙකුට ඊට වැඩි ගණනකි. මම මුදල ද මගේ විදේශ ගමන් බලපත්‍රය ද කවුන්ටරය වෙත භාර දුනිමි.
කවුන්ටරයේ නිලධාරියා කීවේ ඔබ ගෙවිය යුත්තේ රුපියල් පහක් පමණක් බවය. මා කීවේ මා විදේශිකයෙකු බවත් මගෙන් අදාළ මුදල අය කර ගන්නා ලෙසත්ය. ඔහු දිගටම තර්ක කළේ ලංකාව යනු ඉන්දියාවේ ප්‍රාන්තයක් බවත් විදේශිකයෙකු ලෙස ඔබ අප නොසලක බවත්ය.
මා ඉඳුරා කීවේ ලංකාව ඉන්දියාවේ ප්‍රාන්තයක් නොවන ස්වාධීන රාජ්‍යයක් බවය. දැන් ප්‍රශ්නය උග්‍රය. ඔහු කෙසේවත් එය පිළිගන්නට සූදානම් නැත. “නෑ නෑ මැඩම් ඔබ පිට කෙනෙක් නෙමෙයි. අපේ කෙනෙක්” ඔහු කියන්නේ අතිශය හෘදයංගමවය. එහෙත් අපි ඉන්දියාවේ ප්‍රාන්තයක් නොවෙමු. ඔහු එය නොපිළිගත් විට ඔහුට පාඩුය. පාඩුව පසෙක තබා ඔහු කියන්නේ මා ඔවුන්ගේ නෑයෙකු බවයි.
ස්වදේශිකයෙකුගේ ගණන ගෙවන්නේ නම් මට ලාභය. එහෙත් අපේ රටේ ස්වාධිපත්‍යය ඉන් නැතිවී යයි. මගේ ලාභය වෙනුවෙන් ලංකාව ඉන්දියාවේ ප්‍රාන්තයක් යැයි පිළිගන්නට මා ද සූදානම් නැත. ඔහු කෞතුකාගාරයේ ඉහළ නිලයක් දරන නිලධාරියෙක් ගෙන්වීය.
ඔහු කීවේ මා පැමිණ සිටින්නේ ශ්‍රී ලංකාවෙන් නිසා කිසිම මුදලක් මගෙන් ලබා ගන්නට ඔවුන්ට නොහැකි බවයි. අප අතීතයේ සිටම නෑයන් බව ඔහු කියයි. ඒ සඳහා සාක්ෂි මෙම කෞතුකාගාරයේ කොයි තරම් ඇද්දැයි බලන්න යැයි ඔහු කියයි.
එහෙත් විදේශිකයෙකු ලෙස ටිකට්පතක් මට අවශ්‍යම යැයි මම තර්ක කරමි.
අවසානයේ කිසිම ටිකට් පතක් සඳහා ඔවුහු මුදල් ගැනීම ප්‍රතික්ෂේප කළහ.
කෞතුකාගාරය තුළ ඡායාරූප ගැනීම තහනම් බව දන්වා තිබුණ ද සියලු දේහිම ඡායාරූප ගන්නට මා විමසන්නත් පෙරම අවසර ලැබිණි.
ඔබේ අවසන් රජු සිටියේ මෙහි යැයි ද ඔහු පරිහරණය කරන ලද්දේ මේවා යැයි ද ඔවුහු මහත් සතුටෙන් මට පෙන්වූහ. ලංකාවෙන් කෙනෙක් එහි පැමිණියා යන්න ඔවුන්ට කළ ගෞරවයක් සේ සලකනු ලැබීය. ඉන්දියාවේ සිටින්නේ පුදුමාකාර මිනිසුන්ය.
රජු භාවිත කළ භාණ්ඩ වෙල්ලූර් කෞතුකාගාරයේ තැන්පත් කර ඇති අතර එහි ඇති දුක්බරම මෙවලම වන්නේ ඔහු භාවිත කළ චෙස් පුවරුවයි. ඔහු චෙස් ඇද ඇත්තේ තනිවමය. එය ඔහු ජීවිතේ අත්විඳින ලද තනිකම පිළිබඳ කතාන්දරයක් පමණක් නම් එහිදී ඉතිරි වන්නේ දුක පමණකි. එහෙත් තනිවම චෙස් ඇදීම යනු එක්තරා දේශපාලන උත්ප්‍රාසයකි. ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ අනාගත දේශපාලනයේ සංකේතමය උත්ප්‍රාසය එසේ එදා සනිටුහන් කර ඇති බව පසක් වන්නේ අද ද දේශපාලනයේ දෙපාර්ශ්වයක් දෘශ්‍යමාන වුව ද ඇත්තේ එක පාර්ශ්වයක් පමණක් බව අප
දන්නා නිසා ය. දෙපැත්තේම චෙස් ඉත්තන් අදින්නේ එක් හස්තයක් විසිනි. මෙම සෙල්ලම ඇත්තක් යැයි සිතා බලා හිඳ මෝඩ ප්‍රීතියක් ගන්නෝ ජනතාවය.
‘පද්මාවතී’ චිත්‍රපටයට පාදක වන ඵෙතිහාසික කතා පුවතට සම්බන්ධ රාජධානිය ද මෙම වෙල්ලූර් රාජධානියයි. එහි තවමත් ඇති විසල් බලකොටු ශ්‍රී ලාංකීය සිංහල කුමරියක වූ පද්මාවතිය වෙනුවෙන් සටන් වැදුණු දෙමළ රජුගේ රාජධානියේ ප්‍රෞඪත්වය කියාපායි. සුවිසල් දිය අගල් රාජ්‍යයේ ආරක්ෂක උපක්‍රමවල ස්වභාවය පෙන්වයි.
එහෙත් ඒ සා විසල් යුද්ධයකට මඟ පාදන්නේ තමන්ගේ ප්‍රේමය නම් පද්මාවතියට කරන්නට තිබුණේ ඒ සා විසල් ජනතාවක් මරණයෙන් ගලවා මුසල්මානු රජ කුමරාට කැමතිව ඔහු හා යාම බව මට සිතෙයි. එය එවිට ඇගේ ජීවිතයේ පමණක් ඛේදවාචකය වී එයින් එය නිම වන්නේ ය. මා පද්මාවතී විණි නම් මා කරන්නේ එය බව මට සිතේ. ශරීරයෙන් ගැහැනියක අයිති කර ගැනීම කිසිදා ප්‍රේමයේ දිනීමක් නොවන බව ඇයට පසුව එම මුසල්මානු රජ කුමරාට කියා දෙන්නට තිබිණි.
මා පද්මාවතී චිත්‍රපටය නැරඹුවේද චෙන්නායිහිදීය. මා එහි යන විට එය චෙන්නාහි තිරගත වීම පුදුම සහගත විය.
ඇහැල්පොළ කුමාරිහාමි ද දරුවන් වනේ දමා කොටන්නට රජු නියෝග කළ විට එයට ඇය අකමැති වුව ද පසුව එයට කැමති වී ඇත්තේ අඩු කුලේ මිනිසෙකු සමඟ රමණය කරන්නට වූ දඬුවම කෙසේවත් කළ නොහැකි නිසාලු. එය ද පද්මාවතීගේ මාන්නයෙන් වෙනස් නොවන්නකි. ඇහැලේපොළ කුමාරිහාමි මා විණි නම් කිසිදා දරුවන් වනේ දමා කොටන්නට සූදානම් නොවී අඩු කුලේ මිනිසා අතින් දූෂණය වන්නට වුව ද කැමති වෙමි යි මම සිතමි. ලිංගික බලහත්කාරයේ ඇති ජාති කුල ආගම් භේද මොනවාද? බලහත්කාරය බලහත්කාරයම ය. හිංසාව හිංසාවමය.
කතාබහ වෙනස් ඉසව්වකට ගෙන යන්නට මම දැන් උත්සාහ කරමි. වෙල්ලූරුවේම ඇති අසිරිමත් දෙවොලක් නරඹන්නට අපි යමු.■ (ලබන සතියට)
