අපේ කඩු නගුල් බවට පත්කරමු
ඩෙස්මන්ඩ් ටුටූ

නොබෙල් සාම ත්‍යාග දේශනය දෙසැම්බර් 11, 1984

ගෝලීය අනාරක්ෂිත බවක් ඇතියෙන්, ජාතීන් සිටින්නේ මිලියන ගණන් සාගින්නෙන් පෙළෙද්දී, විනාශකාරී නාස්තිකාර මෙවලම් වෙනුවෙන් බිලියන ගණන් ඩොලර් වියදම් කරමින් වියරු ආයුධ තරගයක නියැලී ය. එසේ තිබෙන අතරතුර, අයවැයේ ආරක්ෂක වියදම් වශයෙන් දක්වන පිළිකුල් සහගත වියදම්වලින් ඉතා ම ස්වල්ප ප්‍රමාණයක් දෙවියන් වහන්සේගේ දරුවන් තුළ සැනසිලිදායක ප්‍රීතිමත් වෙනසක් ඇති කරවනු වස්, ආහාර සහ අධ්‍යාපනික අවශ්‍යතා සඳහා වෙන් කර තිබේ.

■ පරිවර්තනය: කුඩගම්මන සීලරතන

ආදරණීය මැති-මැතිනිවරුනි,
මා පැමිණියේ, ස්වාභාවික සම්පත්වලින් පුදුමාකාර ලෙස අනූන, හාත්පස පැතිරුණ තැනිතලා මෙන් ම කඳු යායවලින් ගැවසී ගත්, කුරුල්ලන් ගී ගයන, තරු දිදුලන නිල් අහසින් රැයත්, දිවාකල රන්වන් දීප්තිමත් හිරු එළියත් ලැබෙන දෙවියන් වහන්සේගේ පොහොසත් දායාදයක් වූ අපූර්වතම සුන්දර දේශයකිනි. දෙවියන් වහන්සේගේ ත්‍යාගශීලීභාවයෙන් ලැබී තිබෙන යහපත් දේ හැම කෙනෙකුට ම ප්‍රමාණවත් නමුත්, වර්ණභේදවාදය තහවුරු කර තිබෙන්නේ බලය පාවිච්චි කරමින් නොගැළපෙන තරම් ප්‍රමාණයක් ඔවුන්ගේ ග්‍රහණයට ගනිමින් කටයුතු කරන ඇතැමෙකුගේ ආත්මාර්ථකාමිත්වයයි. අපේ ජනතාවට 20% ලබාදෙමින් භූමියෙන් 87%ක් ඔවුන් අතට ගෙන තිබේ. ඉතිරි හැමට ම සියලු දෙය කර ගැනීමට තිබෙන්නේ 13%කි. වර්ණභේදවාදය තහවුරු කර තිබෙන බැහැර කර තැබීමේ දේශපාලනය එයයි. ජනගහනයෙන් 73%ක් ඔවුන්ගේ මව්බිම තුළ කවරාකාර හෝ අර්ථවත් දේශපාලන තීරණ ගැනීමේ අයිතියෙන් ඉවත් කර තබා ඇත. සුදු, කළු සහ ඉන්දියානුවන් වශයෙන් කණ්ඩායම් තුනකට අපේ ජනතාව වෙන් කරන නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව කළු ජාතිකයන් ගැන ඉන් පස්සේ සඳහන් කරන්නේ එක ම එක වාරයක් පමණි. ඉන් පසු ව, ඔවුන් ව මුළුමනින් ම නොසලකා හැරේ. නිවැරදි දිසාවට තැබූ පියවරක් වශයෙන් බටහිර රටවල පැසසුමට ලක් වූ ඒ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව වර්ගවාදය සහ ජාතිවාදය ආරක්ෂා කරන්නේ එ ලෙස ය. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා කමිටු සැකසුණේ සුදු 4කට වර්ණවත් 2ක් සහ එක් ඉන්දියානුවෙකු වශයෙනි. 4ට වැඩිවීම යන්න පසෙකින් තබන්න. කළු 0 වර්ණවත් 2 සහ ඉන්දියානුවන් 1 සමාන වන්නේ කෙසේ ද? කෙසේ වෙතත්, නීතිගත වන මේ ව්‍යවස්ථාව සුදු ආධිපත්‍යය ආරක්ෂා කරයි. එයින් අපේක්ෂා කෙරෙන්නේ, කළු ජාතිකයන් ක්‍රියාත්මක විය යුත්තේ, ඔවුන්ගේ දේශපාලන අභිලාෂයන් ඉටුකර ගත නොහැකි, දරිද්‍රතාවෙන් පරිපීඩිත, ශුෂ්ක, බන්ටුස්ථාන් නිජබිම් වූ දුක්ඛිත ගුබ්බෑයම්වල, ලාභ කළු ශ්‍රමයෙන් පිරුණ නොසිඳෙන ජලාශ තුළ, බෝල්කනීකරණය වෙමින් පවත්නා දකුණු අප්‍රිකානු බන්ටු ගෝත්‍රිකයන්ට සීමා වූ ප්‍රදේශයන්වල පමණක් ය, යන්න ය. දකුණු අප්‍රිකානු නිජබිම්වලින් කළු ජාතිකයන් ක්‍රමයෙන් ඉවත් කෙරෙමින් ඒවායේ ආගන්තුකයන් පදිංචි කරවමින් තිබේ. හිට්ලර්ගේ ආර්යන් වියරුව යුදෙව්වන්ට ඉදිරිපත් කළ නාසිවාදයෙන් ද කළ මෙය, වර්ණභේදවාදයට එරෙහි ඔවුන්ගේ අවසන් විසඳුම ය. දකුණු අප්‍රිකානු රජය උත්කෘෂ්ට ය. පිටස්තරයන්ට උරුමකම් කිව හැක්කේ හිමිකම් ස්වල්පයක් වන අතර, දේශපාලනික හිමිකම් ඇත්තේ ඊටත් වඩා අඩුවෙනි.

වර්ණභේදවාදීන්ගේ ජාතිවාදී සිහිනය ක්‍රියාත්මක කරවීමේ දී, දෙවියන් වහන්සේගේ දරුවන් 3,000,000ක් ඔවුන්ගේ නිජබිම්වලින් නෙරපා, වාසස්ථාන කඩා බිඳදමා, බන්ටුස්ථාන් නැවත පදිංචි කරවීමේ කඳවුරුවල ගොඩ ගස්වා තිබේ. මා “ගොඩගස්වා” යන්න යොදා ගන්නේ, ගොඩ ගසන්නේ බඩු මුට්ටු, කුණු රොඩු ආදිය බව ඇඟවීමට ය. කෙසේ වෙතත්, ඒ දෙවියන් වහන්සේගේ දරුවන් තහවුරු කර ඇති පරිදි, ඔවුන් කළු නිසා ඔවුන්ට දෙවියන් වහන්සේගේ ම ස්වරූපයෙන් මවා තිබෙන මිනිසුන් සේ නොව, සැලකිය යුත්තේ බඩු භාණ්ඩ මෙන් ය. මේ ගොඩගැසූ බිම් තිබෙන්නේ, ආහාර පහසුවෙන් ලබාගත හැකි ඔවුන්ගේ වැඩබිම්වලින් බොහෝ දුර ය. හාමතෙන් පෙළෙන දරුවෝ ආපසු හැරවිය නොහැකි මන්ද පෝෂණයෙන් නිතර පීඩා විඳිති. ඔවුනට සිදුවන අහඹුවක් නොවන එය, රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්තියකින් හිතා මතා ම ඇතිකරවූවකි. ඔවුන් සාගින්නෙන් පෙළෙන්නේ අප්‍රිකාවේ පාන් පෙට්ටිය ලෙස සැලකිය හැකි, සාමාන්‍යයෙන් ලෝකයේ හොඳ ම ආහාර අපනයනකරුවෙකු වන දේශයක ය.

සිය පවුල බන්ටුස්ථාන් නිජබිම්වල අතහැර දමන පියවරු භාග්‍ය සම්පන්න නම්, සංක්‍රමණිකයෙකු ලෙස ඊනියා සුදු ජාතිකයන්ගේ නගරයකට ගොස් දුක් විඳිමින් අවුරුද්දේ මාස 11ක් ලිංගික වශයෙන් එක ම වර්ගයකට පමණක් සීමා වූ නේවාසිකාගාරයක ගණිකා වෘත්තියට, බේබදුකමට සහ තවත් නරක දේවලට ම ගොදුරු වෙමින් අස්වාභාවික ජීවිතයක් ගත කරති. රජය මගින් ප්‍රකාශිත, සුදු ජාතිකයන්ගේ ජර්මානු රෙපරමාදු පල්ලිය මගිනුත් ප්‍රතික්ෂේප වූවක් වූ මේ සංක්‍රමණික ශ්‍රමික පිළිවෙත, අපේ සමාජය තුළ පිළිකාවක් ලෙස රජය විවේචනය කිරීමට ඉක්මන් වීම ගැන සටහන් නොවේ. කළු සමාජයේ ඉතා වැදගත් තැන් කා දමමින් තිබෙන මේ පිළිකාව, හිතාමතා ම රජය මගින් ක්‍රියාත්මක කළ ප්‍රතිපත්තියකි. මිනිස් ජීවිතයට අතිශයින් දැඩි දුක්වේදනා පමුණුවන්නක් වශයෙන් ගත් කල, මෙය ද වර්ණ භේදවාදයට ම ගෙවන වන්දියකි.

බන්ටු අධ්‍යාපනය, වහල්භාවය සඳහා අධ්‍යාපනය, වෙනස් කොට සැලකීමේ අධ්‍යාපනය ආදි වශයෙන් පැටව් ගසා තිබෙන වර්ණභේදවාදය, රජය වසරකට එක් කළු ළමයෙකු සඳහා වැය කරන්නේ සුදු දරුවෙකුගේ අධ්‍යාපනය සඳහා වැය කරන ප්‍රමාණයෙන් දහයෙන් එකක් පමණ බව සහතික කරයි. තීරණාත්මක වශයෙන් බෙදා වෙන් කෙරුණ අධ්‍යාපනයක් වූ එය, දෙවියන් වහන්සේගේ දරුවන් විශාල ප්‍රමාණයකට දක්ෂතා දියුණු කර ගැනීම අවහිර කරවන රජයේ ප්‍රතිපත්තියක් බවට පත් වූ සාහසික මානව සම්පත් විනාශයකි. අදූරදර්ශී ජාතිවාදී පාලනයේ මෙවැනි වැඩපිළිවෙළ නිසා කනගාටුදායක ලෙස පුහුණු ශ්‍රමිකයන් හිඟවී සිටින දකුණු අප්‍රිකාව, මේ අධම පිළිවෙතට දැනටමත් බරපතළ වන්දියක් ගෙවමින් සිටියි. අප වාසය කරන දෙවියන් වහන්සේගේ ලෝකය යහපත සහ නිවැරදි බවත් සමානාත්මතාවත් අගයන සදාචාර සම්පන්න තැනකි. එ නිසා, මෙම කාරණයෙහි දී, දකුණු අප්‍රිකානු රජය සහ එහි ආධාරකරුවන් ඔවුන්ගේ ම බෝම්බයෙන් ඔසවනු ලබන්නේ නිසි ලෙස ම ය.

වර්ණභේදවාදය සියලු දකුණු අප්‍රිකානුවන් ජාතිය අනුව බෙදා වෙන් කර, ජාති ගෝත්‍ර අනුව මිනිසුන් ගොනු කරවන ජනගහනය ලියාපදිංචි කරවීමේ පනත වැනි අධම නීති ගණනාවක් ඉහළට ඔසවා තිබේ. බොහෝ විට, එකම පවුලක එක් දරුවෙකු සුදු ලෙසත්, තරමක් තද පැහැති තවත් එකෙකු වර්ණවත් ලෙසත් වර්ග කර විශාල වරප්‍රසාද ලත් කණ්ඩායමකින් ඉවත් කර තැබීම බරපතළ ප්‍රතිවිපාක අත් කරවන්නකි. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් සමහර ළමයින් දිවි නසා ගැනීමට පෙළඹී ඇත. එවැනි දෙයක් සාධාරණය කළ හැකිද යන්න සැක සහිත නිසා, කවර අවසානය වුවත් කෙසේ වූයේ වී නමුත්, මෙය වාර්ගික සුපරිශුද්ධතාව සඳහා ගෙවුණ ඉහළ මිලක් වනු ඇත. සුදු සහ වෙනත් ජන වර්ගයක කෙනෙකු අතර ඇතිවන විවාහය නීති විරෝධී එකක් කරවන මිශ්‍ර විවාහ තහනම වැනි නීති තිබේ. මෙ නිසා, ‘ජාතිය’ වලංගු විවාහයකට බාධාවක් වී තිබේ. ආදරයෙන් බැඳෙන දෙදෙනෙකුගේ බැඳීම ජාතිය මගින් වෙන් කරවා ඇත. ලස්සණ යමක් නීච, අප්‍රසන්න දෙයක් බවට පත් කරවා තිබේ. දුරාචාර පනතින් ව්‍යභිචාරය සහ අනාචාරය නීති විරෝධී වන්නේ, සුදු ජාතිකයෙකු සහ වෙනත් ජාතිකයෙකු අතර සිදුවන්නේ නම් පමණි. පොලිසිය ලිංගික සබඳතා පවත්වන්නවුන් ගැන හොරෙන් විපරම් කරමින් අත්අඩංගුවට ගන්නා තැනට පත් වී තිබේ. මෙම නීතිය යටතේ නඩු පැවරීම සහ එම ක්‍රියාවලිය තුළ සිදුවන විනාශකාරී ප්‍රතිඵලවලට මුහුණ දීමට වඩා මරණය යෙහෙකැ’යි බොහෝ සුදු ජාතිකයන් දිවි නසාගෙන තිබේ. එවන් අවස්ථාවලට ගෙවන්නට වන වන්දිය දරාගත නොහැකි තරම් බරපතළ ය.

සාමාන්‍ය පිළිගත හැකි ක්‍රමවේදයන්ට පටහැනි ආරක්ෂක නීති වැනි අතිදුෂ්ට නීති කෙරෙහි විශ්වාසය තබන එවන් කුරිරු ක්‍රමයක්, ආවේණික වන්නේ දකුණු අප්‍රිකාවට ම පමණි. අධිකරණ ඇමතිවරයා තීරණය කරන තෙක් කෙනෙකු කෙතෙක් කලක් අත්අඩංගුවේ සිටිය යුතු දැ’යි නොදන්නා, රටේ ආරක්ෂාව අභියෝගයට ලක් කෙරෙන නීතිරීති තිබේ. පවුලේ අයට, ඔවුන්ගේ වෛද්‍යවරුන්ට හෝ නීතිඥයන්ට ළඟාවිය නොහැකි වන සේ, ඔවුන් හුදෙකලා ව රහසිගත ස්ථානවල රඳවා තැබෙන්නේ අධිකරණ ඇමතිවරයාගේ රුචිකත්වය මත ය. අමාත්‍යවරයාට සාක්ෂි පැහැදිලි ව තිබිය දී විවෘත අධිකරණයේ නඩු නොවිමසා, එසේ තැබීම බරපතළ දඬුවමකි. එය, එවන් සුපරීක්ෂණයකට භාජනය විය හැකි ද, නොහැකි දැ’යි සමහර විට අප කිසිවෙකුත් කිසි කලෙකත් නොදැන ගන්නවා ද වියහැකි ය. එය මර්දනකාරී පාලන තන්ත්‍රයකට ඉතා පහසු උපක්‍රමයක් වන අතර, විවෘත අධිකරණයකදී තම සාක්ෂි පරීක්ෂා කිරීමේ අපහසු ක්‍රියාවලිය මග හැරීමේ පෙළඹවීම්වලට අවනත නොවී සිටීමට ඇමතිවරයාට විශේෂ බලයක් අවශ්‍ය වනු ඇත. එවිට නීතිය යටතේ ඔහුට විනිශ්චයකරු සහ නඩු පවරන්නා යන දෙඅංශයෙන් ම අපයෝජනයට විවෘත වීමට නීතිය බලය ඉඩ දෙයි. බොහෝ දෙනෙකු, නැතිනම්, රැඳවුම් කඳවුරුවල දී අබිරහස් ලෙස මියගිය පිරිස ගණන් නොකළැ’කි තරම් ය. මිනිස් ජීවිත වශයෙන් ගත් කල මේවා අතිශයින් හානිකර දේවල් ය. අදාළ ක්‍රියාදාමය තුළ සංවරණ හෝ තුලනයන්ගෙන් හිරිහැර නොලබා මිනිසුන් තහනම් නියෝග මත රඳවා තැබීමට ඇමතිවරයාට ද හැකි ය. වසර තුන හතරකට තහනම් වූ තැනැත්තිය, තහනම් නියෝගය ක්‍රියාත්මක කාලසීමාව තුළ උපුටා දැක්විය නොහැකි පුද්ගලයෙකි. ඔහුට රැස්වීම්වලට සහභාගි විය නොහැකි අතර, එයින් අදහස් වන්නේ එක් අයෙකුට වැඩි පිරිසකට ඔහුට නිරාවරණය විය නොහැකි බව ය. දෙදෙනෙකු එක් ව, තහනමට ලක්වූවෙකු ගැන කතා කිරීම යනු පිරිසක් එක් රැස්වීම ය. විශේෂ අවසරයකින් තොර ව ඔහුට මගුල් උත්සව, අඩු තරම තමාගේ ම දරුවාගේ පවා මරණයට සහභාගිවීම තහනම් ය. රජයේ නිවාඩු දින ඇතුළු සෑම දවසක ම ප.ව. 6 වන විට නිවසේ සිටිය යුතු ඔහු පසුදින පෙ.ව. 6 වන තෙක් බැහැර නොයා යුතු ය. සිකුරාදා දිනවල සවස 6ට නිවෙසට ආ යුතු ඔහු තෙවසරක් තිස්සේ සඳුදා උදේ 6 වන තුරු නිවසේ රැඳී සිටිය යුතු ය. නිවාඩු දිනවල ඔහුට අධිකරණ සීමාවෙන් බැහැර යාම් කළ නොහැකි අතර, එය ඔහුට සිරගත වීමකි. ඔහුට සිනමා ශාලාවලට හෝ විනෝද ගමනක් යා නොහැක. එය සාධාරණය කළ හැකි යැයි කියනු ලබන සාක්ෂි නොමැතිව හෝ උසාවියක විමර්ශනයට ලක් නොකර තහනම් පුද්ගලයාට ලබා දෙන දැඩි දඬුවමකි. එය ඔවුන්ගේ මව් බිමෙහි වටිනා දේ කිහිපයක් තිබෙන කළු ජාතිකයන්ට බරපතළ මානව හිමිකම් බිඳ වැටීමක් වන අතර ම, දැඩි මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයක් ද වෙයි. ඔවුන්ගේ ජීවිතවලට බලපාන තීරණ ගැනීමේ දී සහභාගි වීමේ අයිතිය, ධුර කාලයෙහි සුරක්ෂිතභාවයේ නිදහස ඔවුන් භුක්ති විඳින්නේ නැත. කෙටියෙන් කිවහොත්, බොහෝ ආකාරවලින් පොහොසත් වූ මෙම භූමියට සාධාරණයක් නොමැති වීම කනගාටුවට කරුණකි.

වරක්, සැම්බියානුවෙකු සහ දකුණු අප්‍රිකානුවෙකු කතා කරමින් සිටි බව කියවේ. සැම්බියානුවා ඔවුන්ගේ නාවික කටයුතු ඇමතිවරයා ගැන කයිවාරු ගසා තිබේ. “ඒත් උඹලට මුහුදක් නැති නිසා නාවික හමුදාවක් නෑ නේ ද? කොහොම ද උඹලට එතකොට නාවික කටයුතු ඇමති කෙනෙක් ඉන්නෙ” යයි දකුණු අප්‍රිකානුවා අසා තිබේ. පිළිතුරු දෙනවා වෙනුවට සැම්බියානුවා අසා ඇත්තේ, “හරි, එහෙනම් උඹලට අධිකරණ ඇමතිවරයෙක් නැද්ද?” යනුවෙනි.

මෙම ක්‍රමයට එරෙහි ව අපේ අය අඩු තරම 1912දී පමණ සිට අප්‍රිකානු ජාතික කොංග්‍රසයේ ආරම්භක සාමාජිකයන් හා එක් ව සාමකාමී ලෙස විරෝධතා දක්වා තිබේ. ඔවුන් යොදාගෙන ඇත්තේ, සාම්ප්‍රදායික සාමකාමී විරෝධතා ක්‍රමශිල්ප වන; පෙත්සම් ගැසීම, විරෝධතා දැක්වීම, නියෝජිතයන් යැවීම සහ නිහඬ විරෝධතා දැක්වීම ආදියයි. නොබෙල් සාම ත්‍යාගය දිනාගත් එකම දකුණු අප්‍රිකානුවන් දෙදෙනාම කළු ජාතිකයන් වීම සාමකාමී වෙනසක් සඳහා අපගේ ජනතාවගේ කැපවීමට උපහාරයකි. අපේ මිනිසුන් ළැදියාව දක්වන්නේ වරදකට සමාව දීමට ය. එහෙත් බලධාරීන්ගේ ප්‍රතිචාරය වී ඇත්තේ, දරදඬුකම, අඩන්තේට්ටම් ඉහළ නැංවීම, පොලිස් බල්ලන් මෙහෙයවීම, කඳුළු ගෑස් ප්‍රහාර, පරීක්ෂණ නොමැතිව රඳවා තැබීම හෝ සමහර විට මරණයයි. 1960 අවසර පත්‍ර නීතිය සම්බන්ධයෙන් අපේ අය සාමකාමී විරෝධතාවක නියැළුණහ. 1960 මාර්තු 21 දින ෂාර්පවිල්හිදී ඔවුන්ගෙන් 69 දෙනෙක් ඝාතනය වූහ. බොහෝ දෙනෙකුට පිටුපසින් වෙඩි වැදුණේ පළා යනවිට ය. ගුණාත්මකභාවයෙන් අඩු අධ්‍යාපනය සම්බන්ධයෙන් අපේ දරුවෝ ගී ගයමින්, විරෝධතා පුවරු ප්‍රදර්ශනය කරමින්, සාමකාමී පෙළපාලි යමින් උද්ඝෝෂණය කළහ. 1976 ජුනි 16 හෝ ආසන්න දිනෙක ඉන් බොහෝ දෙනෙක් මරා දැමුණහ, නැතිනම් අත්අඩංගුවට ගැනුණහ. එම නැගීසිටීමෙහි දී 500ක් දෙනා මරුමුව වැටුණහ. තවත් බොහෝ දෙනෙක් රටින් නෙරපා හැරුණු. ඊටත් වැඩි පිරිසකට කුමක් වී දැයි ඔවුන්ගේ දෙමාපියන්ට දැනගත නොහැකි විය. වර්තමානයේ එම ඔවුනොවුන්ට වෙනස් කොට සැලකීමේ අධ්‍යාපනයට සහ නව ව්‍යවස්ථාදායකයෙන් කළු ජාතිකයන් බැහැර කිරීමට විරෝධය දැක්වීමට, ව්‍යාජ ප්‍රාදේශීය කළු රජය, ඉහළ යන විරැකියාව, වැඩිවන කුලී සහ සාමාන්‍ය විකුණුම් බද්දට විරෝධය දැක්වීමට අපේ ජනතාව වර්ජනය කර විරෝධය පළකර තිබෙන අතර, ඔවුන් සාර්ථක දෙදින රැඳී සිටීමක් ද සිදු කර තිබේ. කරන්නට සිදු වූ බරපතළ වන්දි ගෙවීමක් වූ එහි දී 150ක පමණ පිරිසක් මරණයට පත්වූහ. මිනිස් ජීවිතවලට සිදුවන මේ අනපේක්ෂිත විනාශය ගැන බටහිර රටවල එතරම් පිළිකුළක් හෝ කෝපයක් ඇති වී නැත.

වරහන් තුළ, මට ගැටලුවක් වූ කිසියම් තැනක් වී නම්, කිසිවෙකුට පෙන්වා දිය හැකි ද? අතුරුදන් වූ පූජකවරයෙකු මරාදමා පසුව හමු වූ විට, බටහිර මාධ්‍ය ඔහුගේ කතාන්තරයට පුළුල් ප්‍රචාරයක් ලබා දුන්නේ ය. එක පුද්ගලයෙකුගේ මරණයට එතරම් පුළුල් උන්නදුවක් ඇති කරවිය හැකි වීම ගැන මම සතුටු වෙමි. නමුත් පූජකවරයා මරා දමා තිබී හමු වූ එම සතියේ ම, දකුණු අප්‍රිකානු පොලිසිය විරෝධතාවකට සහභාගි වූ කළු ජාතිකයන් 24 දෙනෙකු මරා දමන අතර, ඒ අයුරින් ම සම්බන්ධ වූ කළු ජාතිකයන් 6000ක් නෙරපා හැරෙන අතර, එයට ද එතරම් ම ආවරණයක් ලබා ගැනීමට ඔබ වාසනාවන්ත ය. කළු ජාතිකයන් ආරක්ෂා කළයුතු නැත, ලෙය ජලයට වඩා ඝනකම ය, අමාරු අවස්ථාවන්හි දී සුද්දන් විශ්වාස කළ නොහැකි ය, අපට විරුද්ධ ව ඔවුන් එකතු වන්නේ ය ආදි වශයෙන් මා විශ්වාස නොකළයුතු දෙයක් අපට කියා තිබේ ද? අපට දෙන පණිවිඩය එය බව විශ්වාස කිරීමට මට අවශ්‍ය නැත.

එය එසේ වුවත්, යුක්තිය ඉටු නොවූ අවස්ථා බෙහෙවින් තිබෙන බැවින් සාමය හා ආරක්ෂාව නොමැති දේශයක් ඉදිරියෙහි පෙනෙන්නට තිබෙන බව අපි දකිමු. නොසන්සුන් වීම ජන්ම ගතියකි. දක්නට තිබෙන දේවල්වල මූලික හේතුව වන වර්ණභේදවාදය මුලිනුපුටා දමන තෙක් දකුණු අප්‍රිකාවෙහි ඇතිවන දේවල් නොවෙනස් ව පවතිනු ඇත. මෙවර, යුදහමුදාව මුළු ජනගහනයෙන් ¼ක් දක්වා වර්ධනය කර ඇත. සිවිල් යුද්ධයක් ද දිගින් දිගට ඇදෙමින් තිබේ. හැම පැත්තක ම සිටින්නේ දකුණු අප්‍රිකානුවන් ය. 1960 අප්‍රිකානු ජාතික කොංග්‍රසයත් Pan-Africanist Congresshත් තහනම් කෙරෙන විට, ආයුධ සන්නද්ධ අරගලයකට යාම හැර අන් විකල්පයක් නොමැති බව ඔවුහු හඬගා කීහ. දකුණු අප්‍රිකානු දේවස්ථාන සංගමයේ අප කියා ඇත්තේ, කවර ආකාරයක හෝ සැහැසිකම්වලට අප විරුද්ධ බව ය. ප්‍රචණ්ඩත්වයට – මර්දනකාරී සහ අසාධාරණ ක්‍රමයකින් පවත්නා ක්‍රමය පෙරලා දැමීමට උත්සාහ කරන අයට අප විරුද්ධ බව ය. කෙසේ වුව ද, අප ඔවුන්ට තිබෙන අවසාන විසඳුමට ඔවුන් හැඩ ගැසිය යුතු යයි කියන අය කියන දෙය අප වටහා ගත් බව ඔවුන්ට දැනුම් දී ඇත්තෙමු. ඔබ පීඩක හෝ පීඩිත යන අයගෙන් කවරෙකු වුව ද ප්‍රචණ්ඩත්වය දකුණු අප්‍රිකාවේ තත්වයට කෙසේවත් පරිබාහිර ත්‍රස්තවාදීන් හෝ විමුක්ති සටන්කාමීන් යයි කියා ගන්නා අය විසින් හඳුන්වා දිය යුතු නොවන බව අපි අවධාරණය කරමු. දකුණු අප්‍රිකාවේ වාතාවරණය මුළුමනින් ම ප්‍රචණ්ඩකාරී ය. මූලික ම ප්‍රචණ්ඩත්වය වර්ණභේදවාදයයි. ජනතාව ස්වකීය පාරම්පරික වාසස්ථානවලින් ඉවත් කරවීමේ ප්‍රචණඩත්වයයි. ගුණාත්මකභාවයෙන් අඩු අධ්‍යාපනය පිළිබඳ ප්‍රචණ්ඩත්වයයි.

විමර්ශනවලින් තොර ව රඳවා තැබීමයි. සංක්‍රමණික ශ්‍රම බලකාය පිළිබඳ ප්‍රචණ්ඩත්වයයි.
දකුණු අප්‍රිකාවේ සාමයක් නැත. සාමය නැත්තේ සාධාරණත්වයක් නොමැති නිසා ය. පළමු ව ඒ මනරම් දේශයේ සියලු පුරවැසියන් විසින් සාධාරණත්වය අත්දකින තුරු සැබෑ සාමයක් හෝ ආරක්ෂාවක් ඇතිවිය නොහැක. සාධාරණත්වයෙන් තොර සාමයක් පිළිබඳ කිසිවක් බයිබලය නොදනියි. සාමය නොමැති තැන්වල සාමය සාමය යයි හඬගා කියන්නේ එනිසා ය. දෙවියන් වහන්සේගේ ආචාරය වූ සාමයෙහි ඇතුළත් වන්නේ, අනිවාර්යයෙන්ම ධර්මිෂ්ඨකම, යුක්තිය, සම්පූර්ණත්වය, ජීවිතයේ පරිපූර්ණත්වය, තීරණ ගැනීමෙහි ලා සියල්ලන්ගේ සහභාගිත්වය, යහපත්කම, සිනහව, ප්‍රීතිය, අනුකම්පාව, බෙදාගැනීම සහ සංහිඳියාව ය.

මම දකුණු අප්‍රිකාව ගැන පුළුල් ලෙස කතා කළේ; එය මා හොඳින්ම දන්නා දේශය වන නිසාත්, එය ලෝකය තුළ තවත් ක්ෂුද්‍ර ලෝකයක් වන නිසාත්, වෙනත් රටවල විවිධ මට්ටමින් දැකිය හැකි දේ පිළිබඳ උදාහරණයක් වන නිසාත්, අයුක්තිය සිදුවන විට, කිසිදු වෙනසක් නොමැති ව සාමය අනතුරට පත්වන නිසාත් ය. නිකරාගුවාවේ එල් සැල්වදෝරයේ හෝ ලතින් ඇමරිකාවේ වෙනත් කිසියම් තැනෙක විරුද්ධවාදීන් අවුස්සනසුලු මර්දනකාරී පාලකයන් සිටිනු විය හැකි ය. පුරවැසියන් එකිනෙකාට විරුද්ධ වන අතර, සමහර විට ඔවුන්ගේ බලපෑම් ක්ෂේත්‍රය පුළුල් කිරීමට කැමති බාහිර බලවතුන්ගේ අනවශ්‍ය අවධානය සහ උනන්දුව ආකර්ෂණය කරයි. මැදපෙරදිග, කොරියාවේ, පිලිපීනයේ, කම්පුචියාවේ, වියට්නාමයේ, අල්ස්ටර්වල, ඇෆ්ගනිස්ථානයේ, මොසැම්බික්වල, ඇන්ගෝලාවේ, සිම්බාබ්වේවල, දේශසීමා පිටුපස අපි මෙය දකිමු.
ගෝලීය අනාරක්ෂිත බවක් ඇතියෙන්, ජාතීන් සිටින්නේ මිලියන ගණන් සාගින්නෙන් පෙළෙද්දී, විනාශකාරී නාස්තිකාර මෙවලම් වෙනුවෙන් බිලියන ගණන් ඩොලර් වියදම් කරමින් වියරු ආයුධ තරගයක නියැලී ය. එසේ තිබෙන අතරතුර, අයවැයේ ආරක්ෂක වියදම් වශයෙන් දක්වන පිළිකුල් සහගත වියදම්වලින් ඉතා ම ස්වල්ප ප්‍රමාණයක් දෙවියන් වහන්සේගේ දරුවන් තුළ සැනසිලිදායක ප්‍රීතිමත් වෙනසක් ඇති කරවනු වස්, ආහාර සහ අධ්‍යාපනික අවශ්‍යතා සඳහා වෙන් කර තිබේ. අපට දිනකට කිහිප වතාවක් වුවත් ආහාර ලබා ගැනීමේ හැකියාව ඇතිමුත්, මිනිසුන් අතර වැඩකට නැතිවුන් සේ සලකා අතහැර දැමුණ වැහැරී ගියවුන් ලොව පුරා පරිත්‍යාගශීලීන් ලබා දී තිබෙන කවර දෙයකින් වුව ද කෙතරම් පමා වී ඉතාමත් ම ස්වල්පයක් හෝ එකතු කර ගැන්මට භාජන රැගෙන නිමක් නැති පෝලිම්වල කකුල් අද්දවමින් යාම අප ව හැමදාමත් තෝන්තු කරවයි. එහෙත්, අප ඉගෙන ගන්නේ කවදා ද? ලෝකවාසීන් නැගී සිට “ඇති හොඳටෝ ම ඇති” යයි කියන්නේ කවදා ද? දෙවියන් වහන්සේ අප ව මවන ලද්දේ, ඔවුනොවුන්ට සහාය වීමට ය. දෙවියන් වහන්සේ අප නිර්මාණය කළෙන්, අන්‍යෝන්‍ය වශයෙන් යාවත් වීමට අප මානව පවුල නිර්මාණය කළ යුතු ය. මන්ද, අප ව සාදා ඇත්තේ අන්‍යෝන්‍ය වශයෙනි. අසීමාන්තික ස්වයංපෝෂිතබව සඳහා සාදා නැති අප සිටින්නේ, ඔවුනොවුන් මත යැපීම සඳහා ය. අනතුරෙහි හිඳිමින් අපි අපේ නීතිය කඩා බිඳ දමමු. උත්සන්න වූ ආයුධ තරගයක් හුදෙක් ගෝලීය අනාරක්ෂිතභාවය උත්සන්න කරන බව අප ඉගෙන ගන්නේ කවදා ද? අපගේ තාක්ෂණය සහ අපගේ වියදම් අඩු වූ කාලයට වඩා අප දැන් සිටින්නේ න්‍යෂ්ටික සමූලඝාතනයකට බොහෝ සමීප වී ය.

අප අනලස් ව කටයුතු නොකළොත්, දෙවියන් වහන්සේගේ දරුවන්, අපේ සොයුරු සොයුරියන්, අපේ එක ම මිනිස් පවුලේ සාමාජිකයන් හැමදෙන තෘප්තිමත් ජීවිතයක් ගත කිරීමේ අයිතිය, නිදහසේ ඒ මේ අත යාම්ඊම් කිරීමේ හැකියාව, වැඩකිරීම සම්බන්ධ අයිතිවාසිකම්, සම්පූර්ණ මනුෂ්‍යයකු වීමේ නිදහස ආදි මූලික මානව හිමිකම් භුක්ති විඳිනු ඇත. ජේසුස් ක්‍රිස්තුස්වහන්සේගේ මනුෂ්‍යත්වයට වඩා අඩුවෙන් මනිනු ලබන මනුෂ්‍යත්වය සමගින්, අප ස්වයං-විනාශය කරා ගමන් කරමින් සිටිමු. අපි ගෝලීය සියදිවි නසා ගැනීම්වලින් බොහෝ දුරස් නොවන මුත්, එය ලොකු වෙනසක් වියහැකි ය.

දෙවියන් වහන්සේගේ ප්‍රතිරූපයක් ලෙස මවා තිබෙන නිසා, මනුෂ්‍ය වර්ගයාට තිබෙන වටිනාකම අපරිමිත බව අප ඉගෙන ගන්නේ කවදා ද? ඔවුන් ඊට වඩා පහත් අය ලෙස සැලකීම අපහාසයක් වන අතර, එසේ කරන අයට ඒවා ආපසු කරකැවී නොඑනු ඇද්ද? අනෙක් මිනිසුන්ට අමානුෂිකවීමෙන් ඔවුහු ඔවුන් ව ම අමනුෂ්‍යයන් කර ගනිති. සමහර විට පීඩනය පීඩකයා ව හැකිතාක් අමානුෂික කරවයි. එසේ නොවේ නම්, පීඩිතයා තව තවත් අමානුෂික කරවයි. මානුෂික වීමට ඔවුන්ට සැබවින් ම එකිනෙකාගෙන් නිදහස්වීම අවශ්‍ය ම ය. අපට මානුෂික විය හැක්කේ, අනෙක් අය සමග සාමූහික ව, සාමකාමී ව හිඳින්නේ නම් පමණි.

දෙවියන් වහන්සේගේ සංහිඳියා සේවයේ මහඟු ප්‍රමාණයක් අත්පත් කරගෙන සිටින අපි, සාමය ඇති කරවීම සඳහා කැපවෙමු. අපට සාමය අවශ්‍ය නම්, අපට කියා තිබෙන්නේ අප සාධාරණත්වය සඳහා කටයුතු කළයුතු බව ය.

අපි අපේ කඩු නගුල් බවට පත් කරමු. දෙවියන් වහන්සේ සමග වැඩ කරන්නවුන් වන්නැ’යි දෙවියන් වහන්සේ අපට කියති. අපට ආචාරශීලී, සාධාරණ, යහපත්, දයාබරිත, අන්‍යෝන්‍ය රැකවරණය සලසන මානව සමාජයක් ගොඩ නැගිය හැක්කේ එවිට ය. එමගින් මෙලොව තිබෙන රාජ්‍යයන් දෙවියන් වහන්සේගේ රාජ්‍යයන් බවට පත්වනු ඇත. එවිට, උන්වහන්සේට දිගින් දිගට ම පාලන කටයුතු පවත්වාගෙන යා හැකිවනු ඇත. එය ශාන්ත ජෝන් දිව්‍යමය එළිදරව්වේ ඇති අපූරු දර්ශනයේ ඉටුවීමකි.■