එක රටක් එක නීතියක් කියන්නේ සිංහල බෞද්ධ රටක් කියන එක
විකල්ප ප්‍රතිපත්ති කේන්ද්‍රයේ විධායක අධ්‍යක්‍ෂ ආචාර්ය
පාක්‍යසෝති සරවනමුත්තු

■ උදුල නුවන්

විකල්ප ප්‍රතිපත්ති කේන්ද්‍රය (CPA)කියන ආයතනය ආරම්භ කරලා මේ වන විට අවුරුදු 25ක් පිරෙනවා. මේ ආයතනය ආරම්භ කරන්න හේතු වුණ කාරණා මොනවාද?

මේක ආරම්භ කරන්න කලින් අපි කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ වෙන ආයතනයක් පවත්වාගෙන ගියා Centre for Policy Research and Analysis කියලා. නමුත් විවිධ ප්‍රතිපත්තිමය කාරණා නිසා අපිට එතැන වැඩ කරන්න අමාරු වුණා. සමහර වෙලාවට අපිට අවශ්‍ය දේවල් එතැන කතා කරන්න බැරි වුණා. ඒ වගේම සමහර දේවල් ගැන තර්ජන ආවා බාහිරින්. උදාහරණයක් විදිහට චන්ද්‍රිකා මැතිනියගේ ව්‍යවස්ථා යෝජනා ගැන සිංහලෙන් හෝ දෙමළෙන් කතා කරන්න වගේ බලපෑම් ආවා. ඉතිං අපිට තේරුම් ගියා විශ්වවිද්‍යාලයේ මතය වැරදියි, ඒක අපිට ගැළපෙන්නේ නෑ කියලා. ඒ අනුව තමයි අපි එතැනින් එළියට ඇවිත් විකල්ප ප්‍රතිපත්ති කේන්ද්‍රය පටන්ගන්නේ.

ඒ වන කොට ගොඩක් ආයතන තිබුණා ගොඩාක් රීසර්ච් කරන. නමුත් ඒ ආයතන අදාළ පර්යේෂණ කරලා වාර්තා ලියනවා. දෙවනුව ඒ වාර්තා මිනිස්සු කියවනවා. ඊට පස්සේ ඒ වාර්තා නිකම්ම ලාච්චුවලට දැමෙනවා. ඒ හැර ඒ සම්බන්ධයෙන් මොනවත් ඉදිරි පියවරක් ගැනෙන්නේ නෑ. ඉතිං අපි හිතුවා අපි ආයතනයක් පිහිටුවනවා නම් පර්යේෂණය හා උපදේශනය යන දෙකම පදනම් වෙලා අදාළ කාරණා ගැන මිනිස්සුන්ට ප්‍රායෝගිකව කියලා දෙන්න පුළුවන් ආයතනයක් පිහිටුවන්න ඕනෑ කියලා. ඒ ඒ ගැටලුවලට අපි විකල්ප යෝජනා කරමින් ඒවාගේ ඉදිරි ක්‍රියාමාර්ග බලන්න ඕනෑ කියලා.

පොදු ප්‍රතිපත්ති ගැන සිවිල් සමාජයට දායකත්වයක් තියෙන බව පෙන්වා දෙමින් ඒ සඳහා සිවිල් සමාජයේ දායකත්වය ශක්තිමත් කරන එක අපේ තවත් වැදගත් අරමුණක් වුණා.

ගෙවී ගිය විසිපස් වසර තුළ විකල්ප ප්‍රතිපත්ති කේන්ද්‍රය කරන පර්යේෂණ මොන වගේ ක්ෂේත්‍රවලටද මූලික වශයෙන් යොමු වෙලා තිබුණේ?

විශේෂයෙන් අපේ අවධානය යොමු වුණ එකක් තමයි යහ පාලනය කියන කාරණය. ඒ වගේම අපේ වැඩිම අවධානයක් යොමුවුණ තවත් ක්ෂේත්‍රයක් තමයි මානව හිමිකම් කියන එක. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව ගැන, ෆෙඩරල් ක්‍රමය ගැන වගේ ගොඩාක් ක්ෂේත්‍ර අපගේ මූලික අවධානයට ලක් වුණා. ඉතින් ඒ පොදු ප්‍රතිපත්තිවලට යටත්වන ඕනෑම මාතෘකාවක් ගැන අපි පර්යේෂණ කළා.

විකල්ප ප්‍රතිපත්ති කේන්ද්‍රය ආරම්භ කරද්දි මම ඇතුළු හත් දෙනෙක් හිටියා. ඒ චාලි අබේසේකර, බ්‍රැඩ්මන් වීරකෝන්, රොහාන් එදිරිසිංහ, ජයදේව උයන්ගොඩ, සුනිල් බැස්ටියන්, සයිරිනි සිරිවර්ධන සහ මම. ඒ වගේම අද වන විට විකල්ප ප්‍රතිපත්ති කේන්ද්‍රයේ අධ්‍යක්ෂවරුන් අතර මට අමතරව, චන්ද්‍රගුප්ත තේනුවර, ජයදේව උයන්ගොඩ, චන්දන එල් ද සිල්වා, දිනුෂා පණ්ඩිතරත්න, අරිත වික්‍රමසිංහ, මිනෝලි ද සොයිසා සහ ආචාර්ය සමීර් කරීම් යන අය ඉන්නවා.

ඔබ ආයතනයේ මුල් අඩ ගෙවී ගියේ මේ රටේ යුද්ධයක් පැවති තත්ත්වයක් තුළ, පොදුවේ බොහෝ කාරණා ගැන පර්යේෂණ කළාට ඒ පදනම යටතේ යම් යම් ප්‍රමුඛතාවන් ලැබෙන්න ඇති නේද විෂය ක්ෂේත්‍රය තුළ?

ඔව්. ඒ කාලය වන විට අපි මූලික වශයෙන් අවධානය යොමු කළ කාරණයක් තමයි යුද්ධය. එතනදී අපි කීවේ මේ සඳහා පැහැදිලි දේශපාලනික විසඳුමක් අවශ්‍යයි කියන එක. ඒ වගේම අපි වඩාත් උචිත විසඳුම විදිහට සැලකුවේ ෆෙඩරල් පාලන ක්‍රමයක් ස්ථාපිත කරන එක. ඒ අනුව තියෙන ව්‍යවස්ථාව සංශෝධනය කිරීමටත් වඩා අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් ගෙන ඒම අත්‍යවශ්‍යයි කියන පිළිගැනීමේ අපි හිටියා.

අපි මේ සියලු කාරණා ගැන පර්යේෂණ කළා වගේම අපි මහජනතාව අතරට ගිහින් ඒ ගැන සම්මන්ත්‍රණ සහ සමුළු පැවැත්තුවා. ඒ විතරක් නෙමෙයි අපි ඒ සම්බන්ධයෙන් වැදගත් කෘති රාශියක් පළ කළා. ඊට අමතරව අපි යම් යම් ප්‍රතිපත්ති ගැන ලිව්වා. අපේ ප්‍රතිපත්ති සම්බන්ධයෙන් දේශපාලනඥයන් දැනුවත් කරමින් ඔවුන්ගේ සහයෝගය ලබාගත්තා. ඒ වගේ බොහෝ දේවල් විකල්ප ප්‍රතිපත්ති කේන්ද්‍රය අපේ ප්‍රතිපත්ති වෙනුවෙන් සිදු කළා.

අද වන විට යුද්ධය ඉවර වෙලා බොහෝ කාලයක් ගෙවිලා ගිහින්. ඒ අනුව ෆෙඩරල් ක්‍රමය වගේ ඔබ ආයතනයේ දේශපාලනික ප්‍රතිපත්ති වෙනත් මානයක් දිහාවට ගමන් කරලා තියෙනවාද?

යුද්ධය ඉවර වුණාට යුද්ධයට පදනම් වුණු මූලික සාධක තවමත් ඒ විදිහටම තියෙනවා. ඒ වගේම ප්‍රභාකරන් ඇතුළු ෆෙඩරල් ක්‍රමය ඉල්ලපු එක් කොටසක් මරණයට පත් වුණාට ඒ අදහස තවම සුළුතර ජනතාව තුළ තියෙනවා. වෙන එකක් තියා දෙමළ ජාතික සන්ධානයේ මූලික ඉල්ලීමත් මේ රටේ ෆෙඩරල් ක්‍රමයක් ඇති කරන්න ඕනෑ කියන එක. ඒ නිසා විකල්ප ප්‍රතිපත්ති කේන්ද්‍රය හැටියට අපි තවමත් ඉන්නේ මේ රටට ගැළපෙන එකම දේශපාලන විසඳුම ෆෙඩරල් ක්‍රමයක් ඇති කිරීමය කියන තැන. ඒ ප්‍රතිපත්ති වෙනස් කරන්න අපිට කිසිම අවශ්‍යතාවක් ඇති වෙලා නෑ එදා මෙදා තුර. අපි ජිනීවා ඇතුළු තැන්වලට ගිහින් ඒ අයට කියනවා, පොරොන්දු ඉටුකරන්නත් ඒ විදිහේ විසඳුමකට එන්නත් කරුණාකරලා ලංකාවේ ආණ්ඩුවලට බල කරන්න කියලා.

විශේෂයෙන් මේ වෙලාවේ අලුත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සකසමින් ඉන්න වෙලාවක්. ඉතිං ඒ වගේ අවස්ථාවක අපි වගේ ආයතන මේ ඉල්ලීම් පැත්තක තියලා බෑ.

මේ විදිහේ ප්‍රතිපත්ති වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම නිසා දේශද්‍රෝහී, කොටි හිතවාදී සහ බටහිර කුමන්ත්‍රණකරුවන් වගේ චෝදනා ඔබ ඇතුළු පිරිසට ආවා. එහෙම දේවල්වලට මුහුණ දුන්නේ කොහොමද?

බොහෝ විට අපිට ඔය චෝදනා ගෙනා අය කළේ දේශපාලන වාසි බලාගෙන නිකන් කෑගහන එක. අපි ඒවාට ඍජුව උත්තර දෙන්න ගියේ නෑ. ඒ කෑගැහිලිවලට බයවෙලා අපි අපේ වැඩ නැවැත්තුවේ නෑ. අපි අපේ වැඩ දිගටම කළා.

මැතිවරණ නිරීක්ෂණ කරන දවස්වලට අපි එක්ක මිනිස්සු පන්දාහක් විතර වැඩ කරනවා. ඉතිං ඒ මිනිස්සු මේ කියන චෝදනා පිළිගන්නවා නම් ඒ අය අපිට වැඩ කරයිද? නෑනේ. ඒ නිසා ඒ චෝදනා හුදෙක් දේශපාලනික වාසි තකා කළ ඒවා මිසක් පදනමක් තියෙන දේවල් නෙමෙයි.

ඇත්ත, අපිට ඔබ කියූ විදිහේ ලේබල් අලවන්න ගියා, මරණ තර්ජන කළා. රූපවාහිනිය, ස්වාධීන රූපවාහිනිය වගේ ආයතන අපි ගැන විවිධ මඩ ප්‍රචාරණ වැඩසටහන් කළා. මට මරණ තර්ජන කරලා මාව එයාර්පෝට් එකේ නැවැත්තුවා. තාම වුණත් සමහරු කියනවා අපි ද්‍රෝහීන් කියලා. මූලික දේ තමයි මේ අය චෝදනා කරනවා විතරයි. සාක්ෂි ඉදිරිපත් කරන්නේ නෑ.

මේ මොහොත වන විට අපිට ඍජු බලපෑම් නෑ. නමුත් අපි කරමින් යන වැඩ කටයුතු අඩාල වන දේවල් නිතර කරනවා. අපේ අය උතුරු නැගෙනහිර පැත්තේ වැඩ කරද්දි නිතර නිතර ඒ අයට පොලීසියෙන් හා බුද්ධි අංශයෙන් බලපෑම් එනවා. ඒ ඇවිත් ඒ අය නිතරම වගේ අහනවා ඔයාලා මොනවද කරන්නේ, කවුද ඔයාලට සල්ලි දෙන්නේ වගේ දේවල්. ඉතිං එහෙම උනාම සමහර මිනිස්සු බය වෙනවා ඉස්සරහට වැඩ කරන්න.
මේ වෙලාවේ රටේ වඩාත් වැදගත් වෙලා තියෙන ආර්ථික ප්‍රශ්න, මානව අයිතිවාසිකම් ප්‍රශ්න වගේ දේවලට නෙමෙයිද මේ මොහොතේ විකල්ප ප්‍රතිපත්ති කේන්ද්‍රයේ මූලික අවධානය යොමුවෙන්න ඕනෑ?

අපි විශාල ආයතනයක් නෙමෙයි. කුඩා ආයතනයක්. අපිට රටේ තියෙන හැම ප්‍රශ්නයක්ම ආමන්ත්‍රණය කරන්න බෑ. නමුත් ඔබ කියූ සියලූ ප්‍රශ්න ගැන අපි යම් යම් ප්‍රමාණවලින් පෙනී ඉන්නවා. අපි නිතර මූලික අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් වගේම ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය කිරීම්වලට එරෙහිව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ අභියෝග කරනවා.

ඒ විදිහට අපි අභියෝග කළ එක් වැදගත් දේශපාලනික කාරණයක් තමයි, හිටපු ජනාධිපති මෛත්‍රිපාල සිරිසේන විසින් මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාව අගමැති ධුරයේ පිහිටුවීම. ඒ වගේම විසිවෙනි සංශෝධනයට විරුද්ධව අපි අභියෝග කළා. සුනිල් රත්නායකට ජනාධිපති සමාව දීම අභියෝගයට ලක් කළා. ඥානසාර හිමිට ජනාධිපති සමාව දීම අභියෝග කළා. ඇත්තටම අපි ඒ විදිහේ දේවල් විශාල සංඛ්‍යාවක් අභියෝග කරලා තියෙනවා මෑත ඉතිහාසය තුළ.

අදත් මේ රටේ තියෙන තීරණාත්මක ප්‍රශ්නය යහ පාලනය. නීතියට ගරු කරන ආණ්ඩුවක් අපිට නෑ. ආණ්ඩුව නීතියේ ආධිපත්‍යය පිළිගන්නේ නෑ. අද සම්පූර්ණයෙන් තියෙන්නේ සිංහල බෞද්ධ ආණ්ඩුවක්. ඒ අය මේ ආණ්ඩුව ගෙනියන්නේ යුද හමුදාව හා භික්ෂූන් පදනම් කරගනිමින්. සුළු ජනතාවට කිසිම අයිතියක් නෑ. ඒ අයගේ අයිතිවාසිකම් රජය පිළිගන්නේත් නෑ.

සුළු ජාතීන් තියා ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහත්තයාට ඡන්දේ දුන්න ලක්ෂ හැට නවයක් වන මිනිස්සු අද ඉන්නේ සමාජයේ කොන්වෙලා. ඒ අයට ජනාධිපතිවරයා ඉදිරිපත් කළ පොරොන්දු එකක්වත් ඉටු කරලා නෑ. මේ රටට ශක්තිමත් නායකත්වයක් අවශ්‍යයි කියලා මිනිස්සු ඡන්දය දෙන්න හේතු වුණ තවත් වැදගත් කාරණයක් තමයි පාස්කු දින බෝම්බ ප්‍රහාරය. හැබැයි ඒ ප්‍රශ්නය දශමයකින්වත් ඉස්සරහට ගියේත් නෑ. අනික් පැත්තට රටේ ආර්ථික තත්ත්වය බිංදුවටම වැටිලා.

එක් රටක් එක් නීතියක් වගේ වැඩපිළිවෙළ තුළින් මේ විදිහේ ප්‍රශ්න ආමන්ත්‍රණය කෙරෙන්නේ නෑ කියලාද ඔබ හිතන්නේ?

ඥානසාර හිමියන්ට ජනාධිපති සමාව දුන් එකත් අපි අභියෝගයට ලක් කළා. එක රටක් එක නීතියක් කියන්නේ වෙන දෙයක් නෙමෙයි, සිංහල බෞද්ධ රටක් කියන එක. ඒ කණ්ඩායමට වෙනත් ජාතික නියෝජිතයන් පත් කළෙත් අපි කෑගැහුවට පස්සේ.
ඥානසාර හිමි කියන්නේ හිරගෙදර ඉන්න ඕනෑ කෙනෙක්. මේ අය උන්වහන්සේ යොදාගන්නේ සමාජයේ අනික් ජාතීන්ට විරුද්ධව වෛර සහගත ආකල්ප ඇති කරලා ඒ මගින් දේශපාලන වාසි ලබාගන්න. මේ වගේ කමිටුවකට පත්වෙන්න ඕනෑ තමන් සුළුතර ජාතීන්ව පිළිගන්න සහ සුළුතර ජාතීන් තමන්ව පිළිගන්න මට්ටමේ මනුස්සයෙක්. ඥානසාර හිමිට එහෙම විශ්වාසයක් නෑ. අනික ඔය කමිටුවේ අනික් ජාතීන් හිටියත් ඥානසාර හිමිගේ අත්සනින් තොරව කිසිම දෙයක් කරන්න බෑ. ඒ නිසා එක් රටක් එක් නීතියක් වගේ දේවල්වලට ඒ වගේ හිමිනමක් පත්කරලා රජය සමාජයට දෙන පණිවිඩයම වැරදියි.■