■ අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කළ මේ සියලු පොලිස් නිලධාරීන් සහ අණ දුන් ඉහළ නිලධාරීන්ටද විරුද්ධව මූලික අයිතිවාසිකම් නඩු පැවරීම අත්‍යවශ්‍යය.
සමගි ජන බලවේගය මේ සතියේ කොළඹදී පැවැත්වූ විරෝධතාව ගැන විවිධ අදහස් ප්‍රකාශ වෙයි.
ආණ්ඩුවේ අදහස පැහැදිලිය. මේ අවස්ථාවේ රටේ පවතින වසංගත තත්වයෙන් විපක්‍ෂය දේශපාලන වාසි ලබාගන්නට හදනවාය යන්න ආණ්ඩුවේ තර්කයයි. මහජනතාව පාරට බස්සවා රට පුරා කොරෝනා බෝ කරන්නට චේතනාන්විතව කටයුතු කර නැවතත් රට වසාදමන තත්වයකට පත්කරවන්නට විපක්‍ෂය සූදානමින් පසුවනවාය යන්න එහි ඉතිරි කොටසයි.
ඒ තර්කය ඉදිරියට දමා උද්ඝෝෂණය පැවැති දිනත්, ඊට පෙර දිනත් ආණ්ඩුව හැසිරුණු ආකාරයෙන් පෙනෙන්නේ, කොරෝනා පිළිබඳ ආණ්ඩුවේ තර්කය ව්‍යාජයක් බවත්, ඇත්ත කාරණය නම් සමගි ජන බලවේගයේ මිනිස් එකතුව ගැන ආණ්ඩුව ඇති තරම් බය වී ඇති බවත්ය.
දින සියයකටත් වඩා ඇදී ගිය ගුරු-විදුහල්පති අරගලයෙන් ආණ්ඩුව තීරණාත්මක පරාජයක් ලබා තිබෙන මේ අවස්ථාවේදී විපක්‍ෂයේ වෙනත් බලවේගද පාරට බැසීම ගහෙන් වැටී සිටින ආණ්ඩුවට ගොනා ඇනීමකි. පක්‍ෂය තුළත්, ආණ්ඩුව තුළත්, සමස්තයක් හැටියට රට තුළත්, දැඩි අවුලකට පත්වී සිටින ආණ්ඩුවට දැන් හැම දෙයක්ම පෙනෙන්නේ ද්‍රෝහී කෝණයකිනි. එහෙත්, ආණ්ඩුවේ චින්තන දුප්පත්කම මැනැවින් පෙනුණේ, සජබ උද්ඝෝෂණය වළක්වා ලීමට සෞඛ්‍ය අධ්‍යක්‍ෂ ජෙනරාල්වරයා සහ සෞඛ්‍ය නීති පාවිච්චි කළ ආකාරයෙනි. උද්ඝෝෂණයට පෙරදා හදිසියේම, ඒවා පැවැත්වීමට එරෙහිව සෞඛ්‍ය ආරක්‍ෂණ නීති මුවාවෙන් පැනවූ මර්දනීය රෙගුලාසි, ආණ්ඩුව වැටී තිබෙන දුප්පත් තත්වය මැනැවින් පෙන්නුම් කළේය. සෞඛ්‍ය අධ්‍යක්‍ෂ ජෙනරාල්ගේ ඒ අලුත් මාර්ගෝපදේශ, කෙටුම්පත් කර තිබුණේ, සජබ උද්ඝෝෂණය දිහා බලාගෙනමය.
උද්ඝෝෂණයට පෙර දා කොළඹ ඇතුළු රටේ විවිධ ප්‍රදේශවල මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණවලට ගිය පොලිසිය, උද්ඝෝෂණය තහනම් කිරීමේ නියෝග ඉල්ලුවේය. දෙක තුනකින් හැරෙන්නට හැම මහේස්ත්‍රාත් උසාවියකින්ම එම නියෝග දීම ප්‍රතික්‍ෂෙප කරන ලදි. එයද ආණ්ඩුවේ විහාල පරාජයකි.
මාස දෙකකට පමණ පෙර, සාමාන්‍යයෙන් උද්ඝෝෂණ පැවැත්වෙන කොළඹ හා තදාසන්න අධිකරණ බල ප්‍රදේශවල මහේස්ත්‍රාත්වරුන් සහ දිසා විනිසුරුවරුන් කොළඹට විශේෂයෙන් ගෙන්වා අධිකරණ සේවා කොමිෂන් සභාවේ මෙහෙයවීමෙන්, විශේෂ සම්මන්ත්‍රණයක් පැවැති බව ‘අනිද්දා’ මීට පෙර වාර්තා කර තිබිණි. එම සම්මන්ත්‍රණයේදී අගවිනිසුරුවරයාත්, විශේෂ දේශනය පැවැත්වූ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරුවරයාත් පෙන්වා දුන්නේ කෝවිඩ් වසංගත තත්වය තිබියදී පැවැත්වෙන විවිධ මහජන උද්ඝෝෂණ ‘මහජන පීඩාව’ යන වරද යටතට ගෙන ඒවා වළක්වා ලීමට මහේස්ත්‍රාත්වරුන්ට නීතිමය නියෝග දිය හැකි බවයි. එහෙත්, ඊට සහභාගි වුණු අධිකරණ නිලධාරීන්, අගවිනිසුරුවරයාගේත්, අධිකරණ සේවා කොමිසමේත් මගපෙන්වීම් ඒ හැටි ගණන් නොගත් බවද, බොහෝ විට සම්පූර්ණයෙන්ම බැහැර කර ඇති බවද, සජබ උද්ඝෝෂණ වළක්වාලීමට කළ ඉල්ලීම් තිස් ගණනක් ප්‍රතික්‍ෂෙප කිරීමෙන් පෙනේ. අධිරණයේ නියමය වුණේ, කොවිඩ් සෞඛ්‍යාරක්‍ෂක නීති කඩනවා නම් නීති ප්‍රකාරව පොලිසියට ක්‍රියාකළ හැකි බවත්, එම මාර්ගෝපදේශ පෙන්වා අදහස් පළකිරීමේ අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය වන පරිදි නියෝග දීමට තමන්ට නොහැකි බවත්ය.
අධිකරණයේ ඉහළම ස්තරවලින්ද ආණ්ඩුවේ වුවමනා එපාකම්වලට නෑකම් කියන විදියේ මගපෙන්වීම් මහේස්ත්‍රාත්වරුන්, දිසා අධිකරණ විනිසුරුවරුන් වැනි පහළ ස්තරවල අධිකරණ නිලධාරීන්ට දී තිබියදීත්, ඔවුන් ඒවාට අවනත නොවී තමන්ගේ හෘදය සාක්‍ෂිය අනුව මිනිස් අයිතිවාසිකම් රැකීම වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම සතුටුදායක කාරණයකි. ඒ සම්ප්‍රදාය එම අධිකරණ නිලධාරීන් ඉදිරියටම ගෙනයනු ඇතැයි මේ රටේ නීතිගරුක ජනතාව උදක්ම විශ්වාස කරති.
උද්ඝෝෂණය දා රට පුරා කළ පොලිස් මෙහෙයුම මෑත කාලයේ දැකිය හැකි අපූර්වතම විප්‍රකාරයක් විය. හන්දියක් හන්දියක් ගානේ පොලිස් කණ්ඩායම් යොදවා, මගින් යන එන බස්රථ නවත්වා උද්ඝෝෂණයට යනවායැයි සිතිය හැකි බස්රථ හා පිරිස් හරවා යැවීම පොලිසියේ එදින රාජකාරිය විය. එහිදී පොලිසිය කොපමණ තරම් විහිලුවකට ලක්වූයේද කියා දැනගැනීමට, එම අවස්ථාවලදීම සජීවීව විවිධ පිරිස් විසින් වීඩියෝගත කර ෆේස්බුක් වැනි සමාජජාලාවලට නංවා තිබුණු වීඩියො දර්ශන නැරඹීම පමණක් වුවද ප්‍රමාණවත්ය. එහෙත්, සරත් වීරසේකර වැනි පුද්ගලයකු පොලිසිය භාර ඇමති තනතුර දරන රටක පොලිසියට මීට වඩා වැටෙන්නට පහත් තැනක් ඇත්තේද නැත.
එහෙත්, වැදගත් කාරණය අනෙකකි. එනම්, පොලිසිය එදා කළ මහා පරිමාණ මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයයි. මෙය රාජ්‍යය විසින් සංවිධානාත්මකව මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් වන, යාමේ ඊමේ අයිතිය, අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ අයිතිය, හෘදය සාක්‍ෂියේ අයිතිය, කැමති දේශපාලන මතයක් දැරීමට තිබෙන අයිතිය, සාමකාමීව රැස්වීමේ අයිතිය හා නීතිය ඉදිරියේ සමාන සැලකුම් ලැබීමට තිබෙන අයිතිය වැනි අපේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ තිබෙන අයිතිවාසිකම් විශාල ප්‍රමාණයක් අමු අමුවේම හිතාමතාම උල්ලංඝනය කිරීමකි. ඒ සඳහා හුදු විරෝධය දැක්වීමක් ප්‍රමාණවත් නැත. අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කළ මේ සියලු පොලිස් නිලධාරීන් සහ ඔවුන්ට අණ දුන් ඉහළ නිලධාරීන්ටද විරුද්ධව මූලික අයිතිවාසිකම් නඩු පැවරීම අත්‍යවශ්‍යය. විශාල නීතිඥ බලයක් ඇති සජබට එය අපහසුවක් ඇති දෙයක් නොවනු ඇත. එය කළ යුත්තේ ඉහළ නිලධාරීන්ගේ දේශපාලන අණෙන් කිසිම ලජ්ජාවක් නැතිව මිනිසුන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයට ඉදිරිපත් වන පොලිස් නිලධාරීන්ට පාඩමක් උගන්වනු පිණිසය.
සජබ උද්ඝෝෂණය, නරක කාලයක පැවැත්වූ මහජන ඒකරාශිවීමක් බව අමුතුවෙන් කිවයුතු නැත. එහෙත්, එවැනි තත්වයක පවා සෞඛ්‍යාරක්‍ෂක නීති පිළිපදිමින් මහජනතාවට සාමකාමීව රැස්වීමටත්, දේශපාලන අදහසක් -විරෝධයක් පළ කිරීමටත් තිබෙන අයිතියද අප ගරු කළ යුතුය. උද්ඝෝෂණය මේ තරම් උද්යෝගිමත් වුණේත්, කිසියම් ආකාරයක ආවේගකාරී වුණේත් හැමදාම මෙන් ආණ්ඩුවේ ප්‍රකෝප කිරීමත්, අමනෝඥ ප්‍රතිචාරයත් නිසාය. ඒ ගැන ආණ්ඩුව මුල සිට පෙන්වූ උද්දච්ච ප්‍රතිචාරය, උද්ඝෝෂණයට එකතු වන්නට නොසිටි අයද මහපාරට කැඳවන විදියේ එකක් විය. ඒ මදිවාට, කොළඹ හයිඩ් පිටියේ ලොකු සද්දයක් නැතිව පවත්වා අවසන් වීමට නියමිතව තිබුණු සාමාන්‍ය මහජන උද්ඝෝෂණයක්, ජාතික වැදගත්කමකින් යුක්ත කාරණයක් බවට පත්කළේ ද ආණ්ඩුව විසිනි. මේ ගැන ෆේස්බුක්හි කිසිවකු ලියා තිබුණේ, ආණ්ඩුව ‘රට පුරාම හයිඩ් පාක් ඇතිකළ බව’ ය. වෙන විදියකට කියනවා නම්, කොළඹට පමණක් සීමාවන්නට තිබුණු උද්ඝෝෂණ, මහත් උද්වේගයෙන් රටේ ප්‍රධාන නගරවල පැවැත්වෙන තරමට ආණ්ඩුව ස්වයං මැදිහත්වීමෙන් උද්ඝෝෂණ විමධ්‍යගත කර දුන්නේය. එය සජබ ලත් දේශපාලන ජයග්‍රහණයකි. තමන්ගේ මෝඩ වැඩ නිසා ආණ්ඩුව ලත් පරාජයකි.
කෙසේ වෙතත් සජබ උද්ඝෝෂණය බැලූ බැල්මට සාර්ථක එකක් බව කිව හැකිය. ඒ සාර්ථකභාවයෙන් කොටසක් ආණ්ඩුවටද හිමිවෙයි. ආණ්ඩුවේ ක්‍රියාකාරිත්වය නිසා ඇතිවී තිබෙන පොදු සමාජ අසහනයත්, එය යම් දේශපාලන ව්‍යාපාරයකට එකතු කර ගැනීමට තිබෙන අනගි හැකියාවත් මේ උද්ඝෝෂණයෙන් නැවතත් තහවුරු වෙයි. සජබ පසුගිය කාලයේ චෝදනා ලැබුවේ ප්‍රමාණවත් තරමට මහජන වුවමනාවන් වෙනුවෙන් මැදිහත් නොවුණාය කියාය. මේ උද්ඝෝෂණයේදී සජබ දැක්වූ ක්‍රියාකාරිත්වයත්, විශේෂයෙන් එහි සටන්කාමී තරුණ මන්ත්‍රීවරුන් පෙන්වූ උද්යෝගයත් විපක්‍ෂ දේශපාලන ක්‍රියාකාරිත්වයක් ඔසොවා තැබීමේදී ඉතා වැදගත්ය.
පිටතින් බලන විට පෙනෙන්නේ උද්ඝෝෂණයෙන් සජබ නායක සජිත් ප්‍රේමදාසගේ ඒකීය නායකත්වයට තහවුරු කිරීමට සැලසුමක්ද තිබී ඇති බවය. උද්ඝෝෂකයන් අතර බෙදාහැර තිබුණු ප්ලැකාඩ්වල සජිත් ප්‍රේමදාසගේ ඡායාරූපයක් පමණක් මුද්‍රණය කර තිබුණු බව ඇත්ත නම්, මෙවැනි මහජන උද්ඝෝෂණවලදී පවා ‘මහජන’භාවය රැකගැනීමට සජිත් ප්‍රේමදාස මහතා සහ ඔහුගේ අනුගාමිකයන් දක්වන අසමත්කම එයින් නැවතත් ප්‍රදර්ශනය වේ. අනෙකුත් සජබයේ දේශපාලන නායකයන් අතර තමන්ගේ ‘ඒක-නායක’ තත්වය තහවුරු කර පෙන්වන්නට සජිත් ප්‍රේමදාස මහතා උත්සාහ කළ බව එයින් පෙනේ. එය, ඔහු සජබ ඇතුළතදීත්, පොදුවේ සමාජය තුළත් හැසිරෙන ‘තනි අලියාගේ’ ව්‍රතය දිගටම ගෙනයාමකි. මේ පිළිවෙත සජබය තුළත්, අනෙකුත් බාහිර දේශපාලන බලවේග තුළත් ඔහුගේ නායකත්වය අභියෝගයට ලක්කෙරෙන තත්වයක් දක්වා වර්ධනය වෙමින් පවතින බව, අඩු ගණනේ ඔහුගේ සමීපතමයන් ඔහුට දන්වා සිටිය යුතුය.
සජබ උද්ඝෝෂණය ගැන සමාජ මාධ්‍යවල දක්නට තිබුණු ප්‍රතිචාර සලකා බලන විට සිත්ගන්නාසුලු අලුත් දේශපාලන ප්‍රවණතාවක්ද දකින්නට ලැබේ. එනම්, වර්තමාන ආණ්ඩුව සහ සජිත් ප්‍රේමදාසගේ විපක්‍ෂය එකක් ලෙස සලකමින්, ‘කවුරු ආවත් එකයි’ කියන ස්ථාවරයේ හිඳිමින් සජබ උද්ඝෝෂණය දැඩිව, නිෂේධනීය ලෙස විවේචනය කිරීමය.
සජිත් ප්‍රේමදාස, මේ කොරෝනා වසංගත පසුබිමේදී මහජනතාව ඒකරාශි කිරීමෙන් මහා දේශද්‍රෝහී කාර්යයක නියැළුණාය යන්න මේ පිරිස එහිදී නිර්මාණය කළ ප්‍රවාදයයි. එහෙත්, වැදගත් නිරීක්‍ෂණයක් වනුයේ, මේ මතය ගෙනෙන පිරිස, පසුගිය කාලයේ පැවැති ගුරු-විදුහල්පති උද්ඝෝෂණ ගැන මහත් උද්යෝගයෙන් හා අනුමතියෙන් අදහස් දැක්වූ පිරිසක් බවයි. සජබ උද්ඝෝෂණයේදී සෞඛ්‍ය රීති කඩවුණා නම්, ඒ හා සමානවම හෝ ඊටත් වඩා පසුගිය කාලයේ පැවැති ගුරු-විදුහල්පති උද්ඝෝෂණ රැල්ලේදී ඒවා කඩවිය. ආණ්ඩුව ඒ අවස්ථාවේදීද ගෙනාවේ ගුරු-විදුහල්පති වෘත්තීය සමිති නායකයන් හා ඒවා පිටුපස සිටින දේශපාලන පක්‍ෂ, මහජනතාව වුවමනාවෙන්ම කොවිඩ් අනතුරේ හෙළන බවට කියන තර්කයයි. ඒ මොහොතේ හැම දෙනාම පාහේ සිටියේ, ගුරු-විදුහල්පති අරගලය සාධාරණ එකක් බවත්, එවැනි වෘත්තීය අයිතීන් උදෙසා පෙනීසිටීමේදී සෞඛ්‍යාරක්‍ෂක රීති සමග තුලනය කිරීම පිළිගත හැකි දෙයක් බවත්ය.
එහෙත් පුදුමයකට මෙන්, ඒ මොහොතේ ඒවා අනුමත කළ අය මේ මොහොතේ සජබ උද්ඝෝෂණයත්, පෞද්ගලිකව සජිත් ප්‍රේමදාසත් දැඩි විවේචනයට හසු කිරීමෙන් පෙනෙන්නේ, කිසියම් කලබලකාරිත්වයක් ඔවුන්ගේ තිබෙන බවයි. තවත් ටිකක් කල්පනා කළොත් එය, මේ මොහොතේ මහජනතාව සජබ සමග එකතුවීම ගැන තිබෙන ‘විපක්‍ෂ’ බියක් බව තේරුම් ගත හැකිය. තවත් පැහැදිලි කරනවා නම්, තමන් සමග සිටිනවායැයි සිතා සිටින ජනතාවක්, සජිත් සහ සජබ සමග සිටින බව පෙනීමෙන් හටගත් දේශපාලන කලබලකාරීත්වයක් හැටියටද එය දැක්විය හැකිය. ‘අරුන් පන්නා ගෙන්වන්න හදන්නේ මොවුන්වද’ යන අදහසෙන් බොහෝ දෙනා දක්වා තිබුණු ප්‍රතිචාර අනුව, ඉතා පැහැදිලි දේශපාලන ආස්ථානයක් ඔවුන්ගෙන් ප්‍රදර්ශනය වේ.
ඊළඟට තමන්ට තනියෙන් බලය ලබාගත හැකියැයි සිතන විපක්‍ෂයේ දේශපාලන පක්‍ෂ හා නායකයන් පරෙස්සම් විය යුත්තේ මෙවැනි ඇන්දීම්වලට හසු නොවන්නටය. රටේ දේශපාලනය තීන්දු වන්නේ ‘ඒහි-භික්ඛු’ භාවයෙන් මෙන් එක් වරම බරපතළ දේශපාලන නිරීක්‍ෂකයන් බවට පත්වී සිටින ‘කීබෝර්ඩ් විප්ලවකාරී’ සමාජ මාධ්‍යලෝලීන්ගේ අදහස්වලින් පමණක් නොවේ. සත්‍යය ඇත්තේ අප අත පමණකි, අන් කිසිවකුට සමාජයට සත්‍යය පෙන්වාදීමට හැකියාවක් නැත කියන ස්ථාවරයෙන් මිදීමට අවශ්‍ය නම් මෙවැනි ව්‍යාජ ඔජවඩන්නන්ගෙන් ගැලවී සිටීමද ඊට ආධාරයක් වන්නේය. ■
