ගවයාට වැඩිපුරම දේවත්වයෙන් සලකන රට ඉන්දියාවය. ඉන්දියාව ලොව විශාලම කිරි පරිභෝජකයාය. ලොව ලොකුම කිරි නිෂ්පාදකයාත් ඉන්දියාවය. ලොව දෙවැනි විශාලතම හරක් මස් අපනයනය කරන්නාත් ඉන්දියාවය. ලෝකයේ හරක් මස් අවශ්‍යතාවෙන් සීයට 6ක් නිෂ්පාදනය කරන්නේ ඉන්දියාවමය. ඒ රටේ කිරි නිෂ්පාදනය හා හරක් මස් නිෂ්පාදනය අතර ඍජු සම්බන්ධයක් ඇත. ඒ ටික අප අමුතුවෙන් කියන්න ඕනෑ නැතත් අපේ රටේ සමහර නොදරුවන්ට ඇඟිල්ලෙන් ඇන ඒවා පෙන්වන්න ඕනෑය.
‘ගෙදර වයසට යන හරකුන්ට, එළදෙනුන්ට තණකොළ කපන්නයි ගොම අදින්නයි අගමැතිතුමා පුතාලා ටික එවනවාද? නැත්නම් අපි වයසක හරක් අගමැතිතුමාගේ ගෙදර යවන්නම්.’ සිංහල ජාතික කිරි ගොවියෙකු දැඩි ආවේගයකින් කළ කතාවකි.
ඒ කිරි ගොවියා වත්මන් ආණ්ඩුවට ඡන්දය දුන් කෙනෙකි. දැන් හරක් මැරීම තහනම් කිරීමේ ආණ්ඩුවේ සැලසුම් ක්‍රියාත්මක වුවහොත්, වයසට යන ඔහුගේ හරකුන් හා එළදෙනුන් ගෙදර තබාගැනීමට සිදුවෙයි. ආහාර සැපයීමටත්, ඉඩ පහසුකම් සැපයීමටත්, ගොම සහ මුත්‍රා අදින්නටත් සිදුවෙයි. ආගම දහම ගැන සිතමින් භක්තියෙන්, ආදර ගෞරවයෙන් වියපත් ගවයන් ළඟ තබාගන්නා උදවියත් සිටිති. එහෙත්, ජීවිකාව ලෙස කිරි වෙළඳාම කරන කෙනෙකුට ගව පට්ටියක් නඩත්තු කරන විට කැමැත්තෙන් හෝ අකැමැත්තෙන් කාර්යක්ෂමතාව ගැන සිතන්නට සිදුවේ. වියපත්, ප්‍රයෝජනයක් නැති එළදෙනුන්ද, තරුණ ගවයන්ද නඩත්තු කිරීමේ හැකියාවක් ඔවුන්ට නැත. ඒ හරක් මස් කඩයට අලෙවි කරනු ලබති. මස් කර්මාන්තය නැතිව දේශීය කිරි කර්මාන්තයක් සාර්ථක නොවන බව අමුතුවෙන් ලියා තැබිය යුතු නැත.
දැන් ආණ්ඩුව ලෑස්ති වෙන්නේ කිරි ගොවියාට කෙළින්නටය. ඒ හරක් මස් තහනම් කරමින්ය. ඔව්, හරක් මැරීම තහනමෙන් අමාරුවේ වැටෙන්නේ මුස්ලිම්, කතෝලික හෝ වෙනත් ආගමකට අයත් මස් පාරිභෝගිකයන් නොවේ.
පසුගිය සති දෙකතුනක් තිස්සේ හරක් මස් තහනම ගැන කතා කරද්දී අපේ ගොවියන් හරකුන්ට දක්වන කරුණාව, ආදරය ගැන දීර්ඝ ලිපි ආදිය දක්නට ලැබුණි. බැලූ බැල්මට මේ හරක් මස් තහනම මුස්ලිම් සංස්කෘතියට ‘ගේම දීමේ අරමුණෙන්’ කළ ක්‍රියාවක් බව පෙනෙයි. සාපේක්ෂව හරක් මස් වැඩිපුර පරිභෝජනය කරන්නේ ඉස්ලාම් භක්තිකයන් බව රහසක් නොවේ. ඊට අමතරව කතෝලිකයෝ වැඩිපුර හරක් මස් පරිභෝජනය කරති. කිසි ගැටලුවක් නැතිව හරක් මස් පරිභෝජනය කරන බෞද්ධ හා හින්දු භක්තිකයන්ද ඕනෑ තරම්ය.
අප මුලින් කී පරිදි, හරක් මෙරට ඝාතනය තහනම් කිරීමෙන් ලොකුම ප්‍රහාරය එල්ලවන්නේ ඒ පාරිභෝගිකයන්ට නොවේ.
හරක් මස් ආනයනය කරන්නට පටන්ගත්තාට පසු, බදු පිට බදු නොතිබුණොත් ඇතැම්විට සාපේක්ෂව අඩු මිලට පාරිභෝගිකයාට හරක් මස් ලැබෙන්නත් ඉඩ ඇත. ඉන්දියාවෙන් හෝ නවසීලන්තයෙන් වෙළඳපොළේ වෙනසක් නොවනු ඇත. වෙළඳාමට මහා හානියක් සිදුවනු ඇතැයි අනුමාන කළ නොහැක. හරක් මැරීම තහනම් කිරීම අතිශය ජනප්‍රිය තීන්දුවක් වූවාට, හරක් මස් පරිභෝජනය කිරීම නැවැත්වීමේ සැබෑ වුවමනාවක් ආණ්ඩුවට නැති නිසා හරක් මස් ආනයනය කිරීම ආණ්ඩුව පැත්තෙන් තහනම් කිරීමට හේතුවක් නැත.
ආගම
හරක් මස් ගැන කතා කරද්දී සියල්ලන් වැඩි අවධානය යොමු කරන්නේ හරකුන් ගැන බෞද්ධාගමික ඉගැන්වීම්ය. ලංකාවේ කිරි නිෂ්පාදනය කඩාවැටී තිබෙන්නේත්, වස විස සහිත කිරිපිටි ගැන නොයෙකුත් කතාන්දර අසමින් කිරි ආනයනය කරන්නට සිදුව තිබෙන්නේත් ඒ ආගමික විශ්වාස නිසාය.
අප කලින් කී කිරි ගොවියා ගුණමකු කෙනෙක් නොවේ. ‘කිරි ටික මුලදි බොයි, පස්සේ මරන් කයි’ වැනි බොරු හැඟීම්බර පාඨවලින් ගොවියා අමාරුවේ දැමිය යුතු නොවේ.
එළදෙනුන් පැමිණ කිරි ගොවියන්ගේ උරහිසට තට්ටු කර ‘ආ, දරුවෝ කිරි ගන්න’යැයි කරුණාවෙන් කිරි දුන්නේ නැත. කිරි ගත්තේත් බලහත්කාරයෙනි. අනාදිමත් කාලයක සිට බර කරත්ත අදින්නත්, කමතේ කොළ මඬින්නත් හරකුන් යොදා ගත්තේ බලහත්කාරයෙන්මය. මස් ගන්නේත් බලහත්කාරයෙන්මය. ගවයන් ගෘහාශ්‍රිතව ඉන්නේම පාරිභෝගික වුවමනා ඉටු කරන්නටය. ඉස්සර වාගේ ඒ වුවමනාවලින් අඩක් ඉටු කරගෙන කැළයට හෝ ඉබාගාතේ යන්න අත්හරින්නට දැන් අපේ රටේ ඉඩකඩ නැත. ගවයාට ස්තූතිවන්ත වුණාට කමක් නැත. එහෙත්, ගවයන් අපේ ශිෂ්ටාචාරයේ කොටසක්ව පවතින්නට නම්, ප්‍රයෝජන ගන්නට සිදුවේ.
ජීවය යනු හරක් පමණක් නොවේ. ගස්කොළන්වල පවා ඇත්තේ ජීවයය. ගසක කොළයක තිබෙන ජීවය මෙන්ම, ඒවා මත ජීවත්වන සතුන්ගේ ජීවයත් අමතක කළ නොහැකිය. ස්වභාවධර්මය අනුව ඕනෑ කෙනෙකු ආහාර ලබන්නේ තවත් ජීවයක් උදුරාගනිමින්ය. එය වැළැක්වීමට අපට හැකියාවක් නැත. ඒ සදාචාර කතා ඒ මේ අත හරවමින් තවදුරටත් හරක් මස් කතාව කම්මැලි කරන්නට ඕනෑ නැත. ඒවා දහම් පාසල් යන පොඩි දරුවන්ට මිස, රටක නීති සකස් කරන උදවියට ගැළපෙන සංවාද නොවේ.
පෝෂණය
වැදගත් කාරණය මෙයයි, හරක්මස් ඉතා ඉහළ ප්‍රෝටීන් සහිත අධි-පෝෂ්‍ය ආහාරයකි. ශ්‍රී ලංකාවේ කාබෝහයිඩ්‍රේට් වැඩි වීමෙන් උදර පිටට නෙරූ උදවිය කාබෝහයිඩ්‍රේට් පිරි බත් ගුලි ගිලීම අත්හැර දැමිය යුතුය. ප්‍රෝටීන් සඳහා මස් වර්ග කෑමට විශේෂයෙන් යොමු විය යුතුය. හැමදාම එකම මස් වර්ගය කෑමට ගත නොහැකිය. තෝරාගැනීම් කිහිපයක් ඇත.
කුකුල්මස්, ඌරු මස්, හරක් මස් ආදි මස් වර්ගවල කාබෝහයිඩ්‍රේට් ප්‍රමාණය සීයට බිංදුවකි. හරක් මස්වල ප්‍රෝටීන් සීයට 52කි. කුකුල් මස්වල සීයට 54කි. ඌරු මස්වල ප්‍රෝටීන් සීයට 54කි. අප නිතර කෑමට ගන්නා බිත්තරවල ප්‍රෝටීන් සීයට 26කි. බිත්තරවල කොලස්ටරෝල් ප්‍රතිශතය වැඩිය.
පිළිකා
හරක් මස්වලට හරහට හිටියේ ආගම විතරක් නොවේ. හරක් මස් තහනම ගැන කියද්දී රජයේ වෛද්‍ය නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ සභාපති අනුරුද්ධ පාදෙණිය වැනි අය කියන්නේ හරක් මස් කෑවාම පිළිකා හැදෙන බවය. මහා ආහාර පර්යේෂකයෙක් ලෙස පෙනී සිටින ඔහුගෙන් හරක් මස්වල ඇති විශේෂ පිළිකාකාරක ගුණය ගැන ඔහු කර ඇති විශේෂ අධ්‍යයනයක් තිබේ නම් එහි විමසන්නට අප උත්සාහ කළත්, ඔහු දූරකථනයට ප්‍රතිචාර දැක්වුවේ නැත.
ආහාර හෝ පිළිකා පිළිබඳ විද්‍යාඥයෙකු නොවන ඔහු, සිදුකළ විශේෂ පරීක්ෂණයක් තිබේදැයි නොදන්නෙමු. එහෙත්, ඔහු කියන්නේ දැනට පවතින පිළිගත් පරීක්ෂණ ගැන නම්, ඉතා මුග්ධ ලෙස කතාවෙන් බාගයක් පමණක් ඔහු පෙන්වා ඇත.
අපට දැනට පවතින ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ සහ අනෙකුත් පිළිගත හැකි ආයතනවලින් මස් වර්ගවල ඇති පිළිකාකාරක ගුණය ගැන සොයා බලන්නට සිදුවෙයි. කල් තබාගත් මස් වර්ගවල පිළිකාකාරක ගුණයක් ඇති බව ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයත් වෙනත් ආයතනත් නිල වශයෙන් කියා ඇති බව සැබෑවකි. එහෙත්, අනෙක් මස් වර්ග කන්නටත්, හරක් මස් නොකා ඉන්නටත් ඒ කිසිදු ආයතනයක් උපදෙස් දී නැත. අනෙක් මස්වල නැති අමුතු එකක් හරක්මස්වල ඇතැයි ඔවුන් කියා නැත.
බැටළු මස්, ඌරු මස් සහ හරක් මස් එක හා සමාන පිළිකාකාරක ගති ලක්ෂණ ඇති ආහාර බව පෙන්වා දී තිබේ. මෙම මස් වර්ග අවශෝෂණය කරගැනීමේදී ආමාශයෙහි පිළිකා තත්වයක් ඇති වීමේ අවදානම එමගින් පෙන්වා තිබේ. ඊට අමතරව ලුණු දැමූ මාළු වර්ග, කිරි සහිත ආහාර වර්ග පවා පිළිකා අවදානමක් ඇති ආහාර ලෙස ජාත්‍යන්තරව පිළිගත් ආයතන හඳුන්වා දී තිබේ.
දැන් හරක් මස් විතරක් ඉහළට ගෙන ඉස්මතු කර ඇත්තේ, කිරි ගවයන් අමාරුවේ වැටෙන ඉහත කී දේශපාලන ක්‍රියාවලියේ කොටසක් ලෙස පමණි.
ඕස්ටේ්‍රලියානු රජය පැහැදිලිව පෙන්වා තිබෙන්නේ මස් කෑ පමණින් පිළිකා හැදෙන්නේයැයි උක්ත පරීක්ෂණවලින් නොකියවෙන බවය. රජයේ පෝෂණය පිළිබඳ නිල තොරතුරු අනුව එක් පුද්ගලයෙකු සතියකට රතු මස් ග්‍රෑම් 455ට අඩුවෙන් ආහාරයට ගතහොත් සෞඛ්‍ය අවදානමක් නොමැති බව එම රජය පර්යේෂණවලින් පසු උපදෙස් දී ඇත.
ගොවි මතය
හරක් මස් තහනම ගැන ප්‍රකාශයක් ලබාගන්නට සිංහල ජාතික කිරි ගොවියන් කිහිපදෙනෙකු සමඟ කතා කළත්, ඔවුහු විවෘතව අදහස් දක්වන්නට බියක් දැක්වූහ. වෙන කාගෙන්වත් නොව, අසල්වාසීන්ම තමන් සමග ගැටෙනු ඇතැයි ඔවුන්ගේ බියය. ගවයන් දේවත්වයට පත් කළ පසුබිමක, තමන්ගේ හිතේ තියෙන දේ කියන්නට ඔවුහු බියක් දක්වති. ඒ අපේ සංස්කෘතියෙන් ඇති සීමා නිසාය. එහෙත්, බොහෝ කිරි ගොවියන්ට හරක් මස් තහනමෙන් නොසිතූ කඩවැටීමකට ලක් වෙන්නට සිදුවෙයි. හරක් මස් තහනමෙන් පසු හින්දු බහුතරයක් සිටින ඉන්දියාවෙන් ආනයනය කොට පාරිභෝගිකයන්ට ලබාදිය හැකිය. ගැටලුව එන්නේ ලංකාවේ කිරි කර්මාන්තයටය.
ලෝකයේ දත්ත
ලොව දැවැන්තම කිරි නිෂ්පාදකයන් හා හරක් මස් නිෂ්පාදනය කරන්නන් පිළිබඳ ගෝලීය දත්ත සැලකිල්ලට ගැනීමේදී පැහැදිලි වන්නේ ලොව වැඩිපුරම කිරි නිෂ්පාදනය කරන රටවල්, වැඩිපුරම හරක් මස් නිෂ්පාදනය කරන රටවල්ද වන බවය. ඒ ඒ රටවල මූලික අවධානය යොමු කරන්නේ හරක් මස්වලටද, නැතිනම් කිරිවලටද යන කාරණය මත ඔවුන්ගේ ගොවිපළවල සිටින ගවයන්ගේ වර්ගය තීරණය වේ. ඒ අනුව ලැයිස්තුවේ ඒ ඒ රටවල්වලට හිමි ස්ථානයේ කුඩා වෙනසක් තිබුණත් ආසන්න වශයෙන් ලෝකයේ හැම රටකම පාහේ කිරි සහ මස් යන නිෂ්පාදන දෙකම එක සමාන මට්ටමේ පවතී.
ලෝකයේ දැවැන්තම කිරි නිෂ්පාදකයා ඉන්දියාව බවත්, ලොව දෙවැනි විශාලම හරක් මස් අපනයනය කරන්නා ඉන්දියාව බවත් අපි කලින් කීවෙමු. මේ කතාවේ අනෙක් පැත්තත් කිව යුතුය. ඇමෙරිකාව, බ්‍රසීලය වැනි රටවල් හරක් මස් ලබාගැනීමේ මූලික අරමුණෙන් ගවයන් ඇතිකරන රටවල්ය. ලොව දැවැන්තම හරක් මස් නිෂ්පාදකයන් අතර අංක එකට ඉන්නේ ඇමෙරිකාවය. දෙවැනියා බ්‍රසීලයය. හරක් ජනගහනය නිසා, ලොව දෙවැනි විශාලම කිරි නිෂ්පාදකයා වන්නේත් ඇමෙරිකාවය. බ්‍රසීලයත් ඉහළින්ම සිටී.
ශ්‍රී ලංකාව 2019 වර්ෂයේදී ගව මස් ආනයනය කිරීම සඳහා රුපියල් මිලියන 109ක් වැය කර ඇත. කිරි නිෂ්පාදන ආනයනය සඳහා රුපියල් මිලියන 55,646ක් වැය කර ඇත. ආනයනය නවත්වන්නට කල්පනා කරන ආණ්ඩුවට ඒ මහා වියදම රට ඇතුළේ නතර කරගන්නට ක්‍රමයක් කල්පනා කරන්නට සිදුවනු ඇත. කිරි හා කිරි නිෂ්පාදන කිලෝග්‍රෑම් මිලියන 98ක් ආනයනය කර ඇත. හරකුන් ඇති දැඩි කිරීම හා කිරි දෙවීම අපේ සංස්කෘතියෙන්ම ආ පුරුද්දකි. බොහෝ වියළි ප්‍රදේශවල එයට ඉඩ පහසුකම්ද ඇත. ඉතින්, අපේ ඇඟේ තිබෙන ඒ කර්මාන්තයට යොමුවෙන ගොවියන්ගේ දණහිස්වලට පොලු පාර දීම වෙනුවට, ඒ කර්මාන්තය දිරිමත් කිරීම ආර්ථික වශයෙන් අමාරුවේ වැටී සිටින මේ වෙලාවේ ආණ්ඩුව ගත යුතු බුද්ධිමත් තීන්දුවය.
මේ ආණ්ඩුව රට ඇතුළේ හදනවායැයි කියමින් කහ වැනි කුළුබඩුවක් කන්න නොදී මාස ගණන් පාරිභෝගිකයන් පීඩාවට පත් කරමින් සිටී. ආණ්ඩුව, පාරිභෝගික භාණ්ඩ ආනයනය සීමා කිරීමෙන් පරපීඩක වින්දනයක් ලබනවාදැයි අපි නොදන්නෙමු. විශාල වශයෙන් කිරි පරිභෝජනය කරන ලංකාවේ, ඉතිරි වී සිටින කිරි ගොවියනුත් පීඩාවට පත් කරන තීන්දු ගැනීමෙනුත් ආණ්ඩුව යම්කිසි සතුටක් ලබනවාදැයි අපි නොදන්නෙමු.■
