මහජන මුදල් කොල්ලකන කෘෂි පර්යේෂණ නිලධාරීන්

ගොවිජන සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ මෙහෙවර සඵලදායී ලෙස ඉටුකරගැනීමේ අරමුණෙන්යැයි කියමින් 1999 වර්ෂයේදී කෘෂි පර්යේෂණ නිෂ්පාදන සහකාර තනතුර ඇති කර තිබේ. ලංකාවේ මේ වෙද්දී කෘෂි පර්යේෂණ නිෂ්පාදන සහකාර නිලධාරීන් හෙවත් කෘෂි නිලධාරීන් 9600ක් පමණ සේවය කරයි.

විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව විසින් කෘෂි නිලධාරීන් වෙනුවෙන් වෙන්කරන මුදල් ඵලදායිකව යොදවන්නේද යන්න පිළිබඳව විමර්ශනයක් සිදුකර තිබුණි. ඔවුන් නියැදිය ලෙස තෝරාගෙන තිබුණේ කෑගල්ල දිස්ත‍්‍රික්කයේ කෘෂි නිලධාරීන්වය. කෑගල්ල දිස්ත‍්‍රික්කයේ කෘෂි නිලධාරීන් 452 ක් පමණ සේවය කරයි. 2015 හා 2016 වර්ෂවල එම නිලධාරීන් වෙනුවෙන් රුපියල් මිලියන 334.5ක් රජය වියදම් කර තිබෙයි. එම දත්තය සැලකිල්ලට ගතහොත් ආසන්න වශයෙන් දිවයින පුරා සිටින කෘෂි පර්යේෂණ සහකාර නිලධාරීන් වෙනුවෙන් එම වර්ෂ දෙකේ සමස්ථ වියදම ආසන්න වශයෙන් රුපියල් මිලියන 7104 කි.

ඇත්තෙන්ම නිරීක්ෂණය කළ යුත්තේ සරල කාරණාවකි. මේ නිලධාරීන්ව පත් කිරීමෙන් පසුව කෘෂිකර්මාන්තයේ යම් දියුණුවක් සිදුවී ඇතිද යන්නයි. ‘ශ‍්‍රී ලංකාවේ සියලූම කෘෂිකාර්මික ඉඩම්වලින් උපරිම ඵලදායකත්වයක් ලබාගැනීමට හැකිවන පරිදි ගොවි ජනතාව පෙළඹවීම’ යන්න ගොවිජන සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ අරමුණ ලෙස හඳුන්වා තිබුණි. ලංකාව පුරා කෘෂි නිලධාරීන් මේ තරම් ඉන්නේ ඒ අරමුණ ඉටු කරන්නටය.

ලංකාව තුළ කෘෂිකාර්මික අංශයෙන් දළ දේශීය නිෂ්පාදනයට ලබාදෙන දායකත්වය අඩුවෙමින් පවතියි. 2015 වර්ෂයට වඩා 4.2% කින් කෘෂිකර්මයේ දායකත්වය අඩු වී ඇත.

කෑගල්ල දිස්ත‍්‍රික්කයේ වී ගොවිතැන නඟා සිටුවීම සඳහා වූ දායකත්වය අතින් මෙම නිලධාරීන් දරුණු ලෙස අසාර්ථක වී ඇත. කෑගල්ල දිස්ත‍්‍රික්කයේ වගා කළ කුඹුරු ඉඩම් ප‍්‍රමාණය සහ අස්වැන්න අඩුවී ඇත. පුරන් කුඹුරු වැඩි වී ඇත. 1990 දී කෑගල්ල දිස්ත‍්‍රික්කය තුළ යල සහ මහ කන්නවල වගා කළ කුඹුරු ඉඩම් ප‍්‍රමාණයෙහි එකතුව හෙක්ටෙයාර් 22 066කි. මේ කෘෂි නිලධාරීන් පත්කිරීමට පෙරය. 1999 කෘෂි නිලදාරීන් පත්කල වර්ෂයේදී කුඹුරු ඉඩම් ප‍්‍රමාණයේ එකතුව හෙක්ටයාර් 19 068ක් වී තිබුණි. 2015 දී එය හෙක්ටෙයාර් 10 963 දක්වා පහත වැටී තිබුණි. කෘෂි නිලධාරීන් පත්කළ වර්ෂයේ සිට 2015 වෙද්දී 42% කින් ඉඩම් ප‍්‍රමාණය පහත වැටී ඇත.

කෑගල්ල දිස්ත‍්‍රික්කයෙන් 1999 දී වී මෙටි‍්‍රක් ටොන් 57 400 ක් අස්වැන්න ලබා තිබුණි. 2015 දී අස්වැන්න මෙටි‍්‍රක් ටොන් 37 400 කි. 1999 – 2015 කාල සීමාව තුළදී පුරන් කුඹුරු ප‍්‍රමාණය 47% කින් ඉහළ ගොස් ඇත.

කෘෂිකර්ම නිලධාරීන් ගොවීන්ට ඇති ගැටලූ‍ නිරාකරණය කිරීමේදී ගොවියන්ගේ නියෝජිතයන් ලෙස ක‍්‍රියා කළ යුතුය. එම කටයුත්තේදී ඔවුන් අසාර්ථක බව විගණකාධිපති වාර්තාව කියයි. ඊට අමතරව කුඩා වැව්, සුළු වාරිමාර්ග ආදිය අලූ‍ත්වැඩියාවේදී ගොවි සංවිධාන සමඟ එකතු වී එම ගැටලූ‍ව විසඳිය යුතු වුවද නිලධාරීන් ඒවා පිළිබඳ අවධානය යොමු නොකළ අවස්ථා විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව නිරීක්ෂණය කර තිබුණි. මෙවැනි අඩුපාඩු රැසක් විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව පෙන්වා ඇත.

කෘෂි නිලධාරීන්ගේ රාජකාරිය නිසි ලෙස අධීක්ෂණයට ලක් කිරීම සඳහා ක‍්‍රමවේදයක් නැත. කෘෂි නිලධාරී තනතුරු ඇතත් ඔවුන්ට කාර්යාල පහසුකම් ආදී පහසුකම් නැත. ඔවුන්ගේ නිර්දේශ ප‍්‍රාදේශීය ලේකම්වරුන් විසින් සැලකිල්ලට නොගන්නා අවස්ථා හමුවී ඇති බවද එම වාර්තාව කියයි.

ගොවීන්ගේ කමත් වැසීම, කමත් ඉඩම් හිමියන්ගෙන් කප්පම් වශයෙන් මුදල් ලබාග ැනීම, කුඹුරු ඉඩම් ගොඩකිරීම, කුඹුරුවල ගොඩනැඟිලි ඉදි කිරීම. සහනාධාර පොහොර කඩවලට විකිණීම, කුඹුරු ගොඩ කර පාරවල් පළල් කිරීම, ගොවි පැමිණිලි විභාග නොකිරීම, සහනාධාර පොහොර නිකුත් කිරීමේදී අක‍්‍රමිකතා සිදුකිරීම, ගොවි ණය වැනි සහන ක‍්‍රම වලින් වංචා කිරීම ආදී කෘෂි නිලධාරීන්ගේ වීරක‍්‍රියා පිළිබඳව පැමිණිලි රැුසක් ඉදිරිපත් කර තිබුණු අතර විගණකාධිපති වාර්තාවෙහි එවැනි නිලධාරීන් පිළිබඳව නම් වශයෙන් සඳහන් කර තිබුණි. පෙනී යන අන්දමට මෙම නිලධාරීන් ප‍්‍රාදේශීය වශයෙන් රාජ්‍ය සේවකයන් ලෙස තමන්ට ඇති බලය අවභාවිත කරන නිලධාරීන් පිරිසක් මිස, රටට සේවයක් කරන නිලධාරීන් පිරිසක් නොවේ.

ලංකාවේ රාජ්‍ය සේවය සමන්විත වෙන්නේ මෙවැනි තේරුමක් නැති සේවාවන් රැුසක් වෙනුවෙනි. ඔවුන් කිසිසේත්ම ජනතාව වෙනුවෙන් සේවයක් සපයන්නේද නැත. පසුගිය සතියේ අපි සංවර්ධන නිලධාරීන් පිළිබඳව ලීවෙමු. කෘෂි නිලධාරීන්ද දේශපාලන හිතවත්කම් පත තනතුරු ලබා, ජනතාවගේ බදු මුදල්වලින් වැටුප් ලබා, රටේ මුදල් නාස්ති කරන තවත් කාලකණ්නි සේවයක් පමණක් බව ඉහත කී විගණකාධිපති වාර්තාවෙන් හෙළිවෙයි.

අනුරංග ජයසිංහ