■ නීතිඥ චන්ද්‍රසිරි සෙනෙවිරත්න
ජවිපයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ප්‍රවේශය සහ ගමන් මග විමසූ සීනුවෙන් මාලිමාවට මාරු වූ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ දේශපාලනය නම් ලිපියේ දෙවැන්න සහ අවසාන ලිපිය මෙයයි.
පටු මතවාදයෙන් මිදී පොදු සතුරාට එරෙහිව පෙළගැසෙන, පලදායි පෙරමුණකට කොටස්කරුවෙකු වීම හැර විකල්පයක් ලංකාවේ වාමවාදී ව්‍යාපාරයට උරුම නැත. ජීවිත කිහිපයක් බිලිගත් 1953 හර්තාලයේ ජවය, 1956දී නිතරග ගිවිසුම් ගැසීමෙන් යටපත් විය. 1966 ජනවාරි 8 වෙනිදා ‘ඩඩ්ලිගේ බඩේ මසල වඩේ’ කියමින් ශ්‍රීලනිපය සමග වීදි බට සාම්ප්‍රදායික වම, භාෂා අරගලයේ ජයග්‍රහණයක්වූ දෙමළ භාෂා විධිවිධාන පනතට එරෙහිවිය. 1970දී හඳෙන් හෝ හාල් ගෙනඑනවා කී මැතිනියගේ කතාවට අත්පොලසන් දෙමින් නව පාලනයක් ඇති කිරීමට සහාය විය. 1973 ව්‍යවස්ථාවේ සකල වගකීම සමසමාජයට පැවරිණ. ඔවුහු සෝල්බරි ව්‍යවස්ථාවේ 29 වෙනි වගන්තිය ඉවත් කිරීමට තරම් ආත්මාර්ථකාමී වූහ. ඒ අපි නොවේ යයි ජවිපෙට කිව හැකිය. එහෙත් ජවිපෙය සිය දේශපාලනය තුළ 2005දී රාජපක්‍ෂ කෙලින් කිරීම හේතුවෙන් අදටත් අඛණ්ඩව සිදුවන හානියට වගකිව යුතුවේ.
2012-2015 කෙටි ඉතිහාසයක් අතැතිව, පෙරළියක් කළ සාධාරණ සමාජයක් ව්‍යාපාරයේ යහ පාලන අතුඉති අදටත් බිඳහෙළිය නොහැකි තරම් ශක්තිමත්ය. ජනාධිපතිට පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරිය නොහැකි බවට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය සහතික වීම, යහ පාලන ජයග්‍රහණයකි. යහ පාලනය දිනාදුන් ඒ ජයග්‍රහණ වෙනුවෙන් ලාල් විජේනායකලාත් කැපවූහ. 2015දී සාධාරණ සමාජයක් ව්‍යාපාරය සමග රටම පෙළගැසෙද්දී ජවිපෙය ඉරටුවෙන් ආඳ මාළු කමින් කල්මැරීය. සටනේ නායකත්වය තමන් නොවේ නම් මඟ හැරයාම තවදුරටත් වලංගු නොවේ.
අනුර කුමාර දිසානායකලා 2015දී සටන මඟ හැරයාමත්, ලාල් විජේනායක එහි කොටස්කරුවෙකු වීමත් අතර පරස්පරයකි. 2012දී සාධාරණ සමාජයක් සඳහා ව්‍යාපාරයේ මුල්ම සාකච්ඡාවට සහභාගි වීමට සමසමාජයේ ලාල් විජේනායක, එජාපයේ හරින්ද්‍ර දුනුවිල, හිටපු මහාධිකරණ විනිසුරු පී.බී.වරාවැව ආදි සමාජ ධාරාවන් තුනක නියෝජිතයන් තිදෙනා කොළඹ ගියේ එකම වාහනයෙනි. ඒ මහා ජයග්‍රහණය අපතයෝ දෙදෙනෙක් විනාස කළහ. එදා යහ පාලන ආණ්ඩුවට ජවිපෙය එකතු වුණා නම්? ඒවා නිෂ්පල කතා වේ. ලංකා දේශපාලනය නම් කසිප්පු තිප්පොළේ සගයන් තම වඩිය ගැන පමණක් බලාගැනීම නිසා, කොපමණ හැන්ඩ්සම් වෙන්න හැදුවත් හැමදාම ෆේල්ය. 2015දීත් තම ළිංමැඬි වෘතයෙන් හැසිරුණ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ, අදටත් තම වඩිය ගැන පමණත් කල්පනා කරයි.
1988-89 අඳුරු හෝ භීෂණ කාල පරිච්ඡේදයෙහි සමසමාජයේ ලාල් විජේනායක, එජාපයේ අමාත්‍ය ෂෙල්ටන් රණරාජලා කොමියුනිස්ට් පක්‍ෂයේ රාජා උස්වැටකෙයියාවලා එකම පියස්ස යට, මරණ භයෙන් සැඟවී සිටියහ. ඒ අතීතය සිහිපත් කළ අනුර, සභාවෙන් මෙසේ විමසීය.
“ලාල් සහෝදරයා 88-89 කාලයේ සැඟවී ජීවිත ආරක්‍ෂා කර ගැනීමට උත්සාහ කළේ කාගෙන්ද?” ඇසූ අනුර යම් විරාමයක් තබා ඉතා නිහතමානීව මෙසේ කීය.
“ඒ අපෙන්…….” එසේ කී ඔහුම තම ප්‍රශ්නයට පිළිතුරු දුන් ආකාරය බෙහෙවින් හැඟීම්බර විය. ඒ පාපොච්චාරණයෙන් අනුරලාට නිදොස් විය නොහැකිය. එදා එජාප, සමසමාජ, කොමියුනිස්ට් භේදයෙන් තොරව එක රොත්තට සැඟවී අභය සෙවීමට ජවිපෙය කළ මැදිහත්වීම අදටත් ප්‍රජාතාන්ත්‍රිකවද කරමින් සිටින්නේය. 1988-89දී සැඟවුණ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ප්‍රතිපාක්‍ෂිකයන්, දුනුවිල, විජේනායක ආදිහු වරාවැවද කැටුව එක වාහනයෙන් කොළඹ ගොස් 2012දී එක තැනක රැස්වෙද්දී ඓතිහාසිකව තාප්පයට පිටින් සැඟවී ගමන් කළ අනුරලා 2015දීවත් ඉන් බැහැර නොවූහ. එහෙත් ලාල් 2019දී අනුරලාගේ වේදිකාවට ගොඩවිය. මේ අප දකින්නේ අපේ වේදිකාවට නොඑයි නම් කිසිවක් සුම්මාය යන්න ජවිපය මතවාදය සහ ලාල්ගේ ලිබරල් භාවිතයේ වෙනසය.
අපේ වේදිකාවට නොඑයි නම් කිසිවක් සුම්මාය ස්ථාවරයෙන් ජවිපෙට නිදහස් විය හැකිද? හේතුව 1982 ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වීමේ පටන් මේ මොහොත තෙක්ම, ජවිපෙය මුග්ධ මමත්වයෙන් රටේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන පෙළගැස්මට අඛණ්ඩව වින කටිමින් සිටීමය. මේ රටේ ප්‍රධාන දේශපාලන ධාරාවන් පවා මේ මුග්ධ මමත්වයෙන් ක්‍රියාකරයි. තමාට පොදු අපේක්‍ෂකත්වය නොලැබේ නම් එජාපයේ වෙනත් කිසිවෙකුට පොදු අපේක්‍ෂකයා වීමට රනිල් වික්‍රමසිංහ ඉඩ නොදීම ඊට උදාහරණයකි. මේ මුග්ධ මමත්වයෙන් කිසිවෙකු ඉදිරි ජනාධිපති මැතිවරණය ජයගැනීමට සිතයි නම් එය මුලාවකි. අවසාන මොහොත තෙක් කණ්ඩායම් හැඟීමෙන් ශක්තිමත්ව, තීරණාත්මක චරිතයක් තෝරාගැනීම එකම විකල්පය විය හැකිය. බොහෝ විට ඒ චරිතය යම් කෙටි කාලයකින් විධායක ක්‍රමය අහෝසි කර ගෙදර යන්නෙකු විය යුතුමය. මේ කොටස අවධාරණය කරන්නේ ඇයි? උක්ත දේශපාලන මුග්ධ මමත්වයෙන් ජනතා ජයග්‍රහණ ආරක්‍ෂා කරගැනීම පිණිසය. සිරිසේන විධායක ජනාධිපති වී මුලින්ම ගෝඨාභය බැහැදැකීම, තම මළයා ටෙලිකොම් සභාපති කරවීම සමග රනිල් වික්‍රමසිංහ- අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් හෑන්ඩ් පික් කිරීම වැනි දේ නැවත සිදුවිය නොහැකිද? අනේක සාර්ථකත්වයන් අත්පත් කරගත් යහ පාලන ජයග්‍රහණය මේ දේශපාලන රෝගීන් දෙදෙනාගේ මන්දබුද්ධික හැසිරීම් නිසා අවතක්සේරු විය. ගමේ සිරිසේනටත් රෝයල් රනිල්ටත් යහ පාලන දැක්මක් තිබුණේම නැත. සිරිසේන ශ්‍රීලනිපය බදා නොගෙන සෝභිත හාමුදුරුවන් අනුගමනය කළා නම් රනිල් හසුරුවාගත හැකිව තිබිණ. අදටත් රනිල් හෝ සිරිසේන හෝ සජිත් යහ පාලනය ගැන කතා නොකරති. ජවිපෙය හෝ පෙරටුගාමීහු හෝ නැත. නැත. හේතුව අහේතුවය. සත්තකින්ම එකට සිටියා නම්, එදා අනුර කුමාරටත් ජනාධිපති වීමේ අවස්ථාව සමහර විට ලැබෙන්නට ඉඩ තිබිණ. එහෙත් ජවිපෙ දර්ශනය සමාජශීලි නොවූ උද්දච්ඡ එමෙන්ම හුදෙකලා එකකි. කෙටි කාලයකින් විධායක ක්‍රමය අහෝසිකර ගෙදරයන්නෙකු සෙවීමට ජවිපෙය කැපවිය යුතුවේ. ඊට පොලිට් බියුරෝව නම් එකඟ නොවනු ඇත.
වර්තමානයේ ලාල් විජේනායක අනුර කුමාර දිසානායකලා සමග සිටීම ගැන ආඩම්බර විය හැක්කේ කාටද? ලාල්ලා ගරු කළ සමසමාජයටද? රටේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සමාජයටද? මේ විමසීම් විවෘතව තබා, පොත දොරට වැඩීමේ උත්සවය අවසානයේ මා තුළ යම් තිගැස්මක් ඇති කළ යම් සිද්ධියක් උපුටා දක්වනු කැමැත්තෙමි. සභාව අවසානයේ සියල්ලෝ ශාලාවෙන් එළියට එමින් සිටියහ. මා අසල සිටි කෙනෙක් තවකෙකු අමතා මහත් තෘප්තියෙන් මෙසේ විමසීය.
“මරු නේද? කතා දෙක.” ඒ සමග දෙවැන්නාගෙන් වහා නැගුණ ප්‍රතිචාරයෙන් මම ගල්වී ගියෙමි. හේතුව ලාල් නම් සත්‍යගවේෂී තීර්ථයාත්‍රිකයා බැහැදැකීමට පැමිණි පිරිස අතර, යහ පාලනය සිහිකිරීමත් කුණුහරුපයක් ලෙස සිතන්නෙකු සිටීම ගැනය.
“මොකක්ද අර යහ පාලනයක් ගැන කියපු කුණුහරුපේ. මෙතන දේශපාලනය කතාකරන තැනක්ද?” ආවේගයකින් කතාකළ දෙවැන්නා පිටකළ වචන පත්තරයක ලියන්න බැරිය. (යහ පාලනය ගැන කතාකළේ කේ.ඩබ්ලිව්. ජනරංජනය) මම අර මිතුරන් පසුපස යාමට පටන් ගතිමි. මට අවශ්‍ය වූයේ දෙවැන්නාගේ නියෝජනය තේරුම් ගැනීමටය. ඔවුන් කෙලින්ම ගොස් අනුර කුමාර දිසානායක හමුව ආ ගිය තොරතුරු කතාකරන්නට විය. එකී හමුව නිසා දෙවැන්නා ජවිපෙය යයි කීමට බැරිය. අරමුණ රට ගොඩගන්නා අරමුණකට සහායවීම මිස, දේශපාලනමය අත්තුක්කංසනයෙන් පරවම්භනයෙන් එකිනෙකා හංවඩු ගැසීම නොවේ.
මම ලාල්ගේ පොතේ 272 පිටුව පෙරළා ගනිමි.
“මහ නඩුවෙන් නිදහස්ව පැමිණි ජේවීපි නායකයන් 1980 වැඩ වර්ජනයට කලින් වම නැවත එකතු විය යුතුය, එකට රැස්විය යුතුය යන අදහසින් රැස්වීම් මාලාවක් පැවැත්විණ. ඉන් එක් රැස්වීමක් නුවර නගරයේදී පැවැත්විණ. එහි මුලසුන සිටියේ ලාල් විජේනායකය. ඒ රැස්වීම් මෙහෙයවීමත් හරිම දරදඬු විය. රැස්වීමේදී වමේ එක් කථිකයෙකුට ලැබුණේ විනාඩි විස්සකි. යම් කිසි කථිකයෙකු විනාඩි විසිඑකක් කතාකළොත්, ජේවීපිකාරයො කෑගහනවා ඇයි අරයාට විනාඩි විසිඑකක් දුන්නේ කියලා. ඒ රැස්වීම් මාලාව වැඩිකල් නොපැවතිණ. පැවති මුළු රැස්වීම් ගණන 6කට සීමාවිය. (272 පිට)
ඉහතින් කී දෙවැන්නාගේ හැසිරීමත්, ජවිපෙය 1980දීත් හැසිරුණ ආකාරයත් එක වාගේම නේද?
පොතේ දැක්වෙන ලාල්ගේ සගයෙකු වන දයානන්ද කුලසේකර කළ ප්‍රකාශයක්ද මෙහිලා වැදගත් වේ. “කොහොමත් ඒ වමේ එකතුව ගැන ජේවීපී එක අවංකව වැඩකළා කියන්න අමාරුයි. එයාලා කොහොමත් වම තමයි සතුරා විදියට සැලකුවේ.” ජවිපෙයට පැරණි වෘත්තීය සමිති නායකයන් “මුට්ටි කාසිකාරයන්” විය. 1980- 2021 අතර හතළිස් එක්වසර තුළ ජවිපෙ වෙනස් නොවුණද ලාල්ලා නිරන්තරව තම මතය වෙනුවෙන් කැපවී යකා සමග හෝ වැඩකිරීමට උත්සාහ කළෝය. ඔහු සිය මතය දිනවීමේදී ලාදුරුකාරයා සමග වුවද ඉඳගත්තේ සත්භාවයෙනි. වසර 50ක් පිරුණාට, ජවිපෙ හිස් මුදුනත පිහිටි ඉත්තෑ කූරු වැනි කෙස්ගස් එකක්වත් තවමත් පීනසටවත් ඉදිලා සුදුවෙලා නැත. ලාල් විජේනායකලා මෙසේ වන අතර, ජවිපෙය, යවෙස් ලූ මිනිසා(man in the iron mask) සේ හුදෙකලා වෙමින් මතවාදී බැස්ටිලයේ සිර වී සිටියි.
අද කාගේ මෙහෙයුමෙන් වීදි බැස්සද, ගුරු සංහතිය නිරුපද්‍රැතව සවසට ගෙදර යන පාදම සැකසුණේ යහ පාලනය නිසාය. කවුදෝ පොලිසියට කියන දේ නියෝග හැටියට උසාවියෙන් නිකුත් වන්නේ නැති හැටියකි. එය යහ පාලනය විය හැකිය. ජනතාව යහ පාලන පන්නරයෙන් ශක්තිමත්ව සිටිනා බව තේරුම් නොගනී නම් වැටෙන්නේ යහ පාලනය නොවේ. දේශපාලකයන්ය. රාජපක්‍ෂලා තරමටම, සජිත්ට මෙන්ම, ජවිපෙටද යහ පාලනය අරහංය. රනිල් නායකයාව සිටිනා තාක් කල් එජාපයටද යහ පාලනය අරහංය. යහ පාලනය දේශපාලන සන්නාමයක් නොවේ.
2015 පෙරළියට මුල්වූ නිදහසේ වේදිකාවට ලාල් නැගීමත් සමසමාජයට ප්‍රශ්නයක් විය. ලාල් පෙරලා විමසා ඇත්තේ රනිල් ලාදුරුකාරයෙක්ද කියාය. ඕනෑම කැපකිරීමකට යෝධ හයියක් තිබුණ ලාල් තුළ මුලින් කී මුග්ධ මමත්වය තිබුණේම නැත.
එසේම, 2019 ජනාධිපති මැතිවරණ සමයේ අනුර කුමාර දිසානායකගේ ජයග්‍රහණය තහවුරු කිරීම පිණිස යාපනේ පැවති ප්‍රචාරක රැස්වීමේ සමහර සිද්ධි අනුර දිසානායක අපට සිහිපත් කළේය. ඒ රැස්වීමට සහභාගිවීමට ලාල් මහනුවර සිට සිය වාහනයෙන් යාපනේ බලා ගිය බව සිහිපත් කළ අනුර කුමාර දිසානායකට අනුව, සිංහල කතා දෙමළට පරිවර්තනය කිරීම නිසා කථික ලැයිස්තුව කෙටි කළ යුතුව තිබිණ. තත්වය ඉවෙන් තේරුම්ගත් ලාල් විජේනායක, අනුරට තට්ටු කර මෙසේ කියා තිබිණ.
“මිනිස්සු ඇවිත් ඉන්නේ ඔයාගේ කතාව අහන්න. දැන් ඔයා කතාකරන්න.”
ලාල් විජේනායක එහෙමය. ඒ ගැන සමීපතමයන්ට පුදුම නැත. එහෙත් අනුර සිහිපත් කළ ඒ සිද්ධිය ලාල්ගේ පොතේවත් නොදැක්වේ. මට මෙහිදී මතුවන්නේ ලාල් එවැනි පරිත්‍යාග කිරීම ගැන විමතියක් නොවේ. දේශපාලනය වැනි සුපවිත්‍ර ව්‍යාපාරයක නියැළි ජවිපෙය එය දකින්නේ කෙසේද යන්නය.
තම අයිතිය පිළිබඳ අභිමානයෙන් ප්‍රභාකරන්ටත් එරෙහිව ඡන්දපොළට ගිය කිලිනොච්චියේ එකම දමිළ පුරවැසියාගේ අත ප්‍රභාකරන් කපාදැමීම ගැන රනිල් හෝ වචනයක් කතාකළේ නැත. මහින්ද ඒ ජයග්‍රහණය ලබාගත්තේ තුවක්කුව හරහාය. යහ පාලන යුගයේ ජයග්‍රහණයන්ට එරෙහිව වෛද්‍ය සාෆි සහ වඳපෙති පාවිච්චි කළ රාජපක්‍ෂවරුන්ට, පාස්කු ප්‍රහාරයේ අගමුල යටපත් කිරීමේ අවලාද ගොනුවෙමින් පවතී. තුනෙන් දෙකේ බලය පවත්වා ගැනීමට, රිෂාඩ් බදියුදීන් සිරකර ඔහුගේ පක්‍ෂයේ බහුතරය රාජපක්‍ෂලා කොටු කරගෙන සිටිති. වෛද්‍ය විශේෂඥයන්ට මෙන්ම ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයටද, පිටින් කොවිඩ් වසංගතය ගැන තීන්දු ගනිමින් සිටිති. විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය යනු මෙවැන්නකි. හදිසි අනතුරකින් ඇදවැටී තදින් ලේ ගලන තත්වයක රටත් රටේ දේශපාලනයත් පවතී. සිද්ධිමය අවස්ථාවක ඇඳිවතෙන් රෙදි කෑල්ලක් ඉරා ලේ වහනය වීම නතර කරන විනයක් අපේ රටේ ගැහැනුන්ටද පවතී. එහෙත් තම උවමනාවම මුල්කොට හැසිරෙන ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ කවදාවත් එසේ සංවේදී නොවෙනු ඇත. මම ඔබව කඩා බිඳදමා අලුතින් නිර්මාණය කරමි’යි කවියා සමාජයට කීය. මහගම සේකරට අනුව, සමාජය ඒ උත්තරයම කවියාට දමා ගැසූ බව ‘හෙට ඉරක් පායයි’ කෘතියේ දැක්වේ. ■
