ගිනි කන්ද උඩ

ආණ්ඩුව කුමන ආකාරයෙන් පැහැදිලි කළත්, හේතු කිව්වත්, දිනෙන් දින වැඩිවන බඩුමිල, ජීවන වියදම රට තුළ විශාල අසහනයක් ඇතිකර තිබේ.

එක්සත් ජනපද ඩොලරය, බදාදා වන විට ලංකාව තුළ විකුණුම් මිලෙහි වැඩිම අගය වාර්තා කරමින් රුපියල් 167.4215ක් බවට පත්විය. ගැනුම් මිල රුපියල් 163.8714කි. එක්සත් ජනපද ඩොලරයක විකුණුම් මිල රුපියල් 167 සීමාව ඉක්මවා ගිය පළමු අවස්ථාව ලෙසින් මෙය සැලකේ. සැප්තැම්බර් 14දා සිට දෛනිකව ආසන්න වශයෙන් රුපියල බැගින්, එක්සත් ජනපද ඩොලරයට සාපේක්‍ෂව ශ‍්‍රී ලංකා රුපියල අවප‍්‍රමාණය වී තිබේ. සැප්තැම්බර් 13දා ඩොලරයේ විකුණුම් මිල වාර්තා වූයේ රුපියල් 163.9676ක් ලෙසිනි.

මේ තත්ත්වය ගැන ආණ්ඩුව ඍජු පැහැදිලි කිරීමක් කර නැතත්, ශ‍්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ ජ්‍යෙෂ්ඨ නියෝජ්‍ය අධිපති පසුගියදා කළ පැහැදිලි කිරිමකින් කියැවෙන්නේ, එක්සත් ජනපද ඩොලරය කෘත‍්‍රිම ලෙස ශක්තිමත් කිරීමට ට‍්‍රම්ප් පාලනය දරන උත්සාහය මත ආසියානු කලාපයේ රටවල සහ නැගී එන ආර්ථිකවල මුදල් ඒකක පසුගිය කාලය තුළ ශීඝ‍්‍ර ලෙස අවප‍්‍රමාණ වෙමින් පැවති බවයි.

පසුගිය ආණ්ඩුව කලාක් මෙන් කෘත‍්‍රිම ආකාරයෙන් ඩොලරය පාලනය කර ගැනීමට රටේ විදේශ විනිමය සංචිත යෙදවීමට ආණ්ඩුව කල්පනා නොකරන හෙයින් ඩොලරයේ මේ ඉහළ යෑම සිදුවන බවද කියැවෙයි. විදේශ ණය හා පොලිය ගෙවීමට ප‍්‍රමුඛත්වය දිය යුතු බැවින් විදේශ විනිමය සංචිත ඩොලරය ස්ථාවර කිරීම සඳහා නොයොදන බවද කියැවෙයි.

ආණ්ඩුව පැත්තෙන් ඩොලරයේ අවප‍්‍රමාණය ගැන කරන පැහැදිලි කිරීම එය වන විට, මහජනයාගේ පැත්තෙන් ඒ ගැන දැනෙන්නේ කොහොමද?

පෙට‍්‍රල් ඞීසල් මිල ඉහළ ගියේ පසුගිය සතියේය. ඊට කෙටි කාලයකට පෙරද පෙට‍්‍රල් ඞීසල් මිල ඉහළ ගියේය. ඒ රජය හඳුන්වා දුන් ඉන්ධන මිල සුත‍්‍රය අනුවයැයි කියැවිණි. ඉන්ධන මිල සූත‍්‍රය හඳුන්වා දීම, අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලේ උපදෙස් මත රජය විසින් කරන ලද්දකි. මේ අවුරුද්දේ මැයි 18 වැනිදා වොෂින්ටනයේදි මාධ්‍ය හමුවක් ඇමතූ අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලේ සන්නිවේදන දෙපාර්තමේන්තුවේ ගැරී රයිස්, ඉන්ධන මිල සූත‍්‍රය හඳුන්වා දීම නිසා ලංකාවට හිමිවන මූල්‍යමය ප‍්‍රතිලාභ ගැන පැහැදිලි කළේය. සූත‍්‍රය නිසා ලංකාව මුහුණ දෙන මූල්‍යමය අවදානම අඩුවනු ඇත. තවදුරටත් ඔහු කියා තිබුණේ, සූත‍්‍රය නිසා, ධනවතුන් හා දුප්පතුන් ස්ථාවර ඉන්ධන මිල හේතුවෙන් ලබන එක හා සමාන සහනය අවසන් වනු ඇති බවය. එහෙත්, එම මිල සූත‍්‍රය කුමක්දැයි මහජනතාවට දැනගන්නට ලැබුණේ නැත. ඉන්ධන මිල ඉහළ යෑම් පමණක් සිදුවිය. ඒ නිසා, ධනවතුන් හා දුප්පතුන් ලබන සමාන සහනය තවමත් වෙනස් වූයේද නැත. කොහොම නමුත්, ඒ අතර, බස් ගාස්තු සියයට 10කින් ඉහළ දමන්නට පුද්ගලික බස් හිමියන් ඉල්ලා සිටි අතර, සියයට 4කින් ඉහළ දමන්නට අවසන් එකඟත්වයක් ඇතිවී තිබෙන බව දැනගන්නට ලැබේ. ලබන මාසයේ සිට දුම්රිය ප‍්‍රවේශ පත‍්‍රවල මිල ඉහළ දැමීමටද දැනටමත් තීරණය කර අවසන්ය.
ජීවන වියදම් කමිටුව 18වැනිදා රැුස්වී, කිලෝග‍්‍රෑම් 12.5ක ගෘහස්ථ එල්පී ගෑස් සිලින්ඩරයක මිල රුපියල් 195කින් ඉහළ දැමීමට අවසර දුන්නේය. (කිරිපිටි පැකට්ටුවක මිල රුපියල් 25කින් පහළ දමන්නටද එය තීරණය කළ බව සටහන් නොකළොත් වැරදිය.) ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ කියන්නේ, මීළඟ අයවැයෙන් ජීවන වියදමට සරිලන වැටුප් වැඩිවීමක් නොකළහොත්, වැඩ වර්ජනයක් කැඳවන බවයි.

පාරේතොටේ හැම තැනකම මිනිසුන්ගෙන් ඇසුවොත්, ආර්ථික වශයෙන් ඔවුන් මුහුණ දෙන ගැටලූ ඇති තරම් කියනවා ඇත. ඩොලරයේ අවප‍්‍රමාණ වීම, ආර්ථිකය ගැන දැනුමක් ඇති නැති සෑම දෙනකු තුළම කිසියම් ආකාරයක සංකේතාත්මක කම්පනයක් ඇතිකරවන බව අලූතෙන් කිවයුතු නොවේ. ඒ අතර, ඒකාබද්ධ විපක්‍ෂය කියන්නේ, තමන් දිගටම බලයේ සිටියා නම් මේ තරම් ඩොලරය අවප‍්‍රමාණ නොවන බවයි. බලය නැති අය කියන විකාර කතා හැටියට ඒවා පහසුවෙන් අතහැර දැමිය හැකි වුණත්, වැඩිවන ජීවන වියදම විසින් රට පුරා ඇතිකර තිබෙන නොසන්සුන්කමක් තිබෙන බව පැහැදිලිය. එය ආණ්ඩුවකට නම් මාරාන්තිකය.

මේ නොසන්සුන්කම විසින් සාමාන්‍ය මහජනතාව තුළ ඇතිකරන පොදු හැඟීම වන්නේ, අපිව බලාගන්න කවුරුත් නෑනේ වැන්නකි. හැකි හැම ආකාරයකින්ම තමන් පීඩනයට පත්කිරීමට හැකියාවක් තිබෙන ඒකාධිපතියකු වුණත්, තමන් බලාගන්නවා නම් හොඳයැයි ජනතාවගෙන් සමහර විට අදහසක් මතුවන්නේ මේ පොදු මානසිකත්වය නිසාය.

සමස්තයක් හැටියට ආණ්ඩුවේ තිබෙන දුර්වලකමක් හැටියට ජනතාවට පෙනෙන්නේ, ආණ්ඩුවේ නායකයන්ගෙන් හෝ සමස්තයක් හැටියට ආණ්ඩුවෙන් හෝ තමන්ට ආරක්‍ෂාවක් නොලැබෙන බවයි. තමාත් තමාගේ පවුලත් එකතු වී හැකි හැම අයුරකින්ම මහජනතාව පීඩනයට පත්කරමින්, ඔවුන්ගේ මුදල් මංකොල්ලකමින් පාලනය කළා වුණත්, මහින්ද රාජපක්‍ෂ, තමන් හැමෝම බලාකියා ගන්නා බවට අදහසක් සමාජගත වී තිබුණි. ඇත්ත වශයෙන්ම ඔහු බලාකියා ගත්තේ, හොරුන් සහ වංචාකාරයන්. අපරාධකරුවන් හා මහජන දේපල මංකොල්ලකෑවුන්ය. එහෙත් සිය දෛනික පරිචයෙන්, දරුවන් වඩාගැනීමෙන්, මහජන පෙනීසිටීමෙන් ව්‍යාජ වශයෙන් හෝ අපව බලාගන්නා නායකයෙක්ය යන අදහස මහජන විඥානය තුළ රෝපණය කරන්නට. මහින්ද රාජපක්‍ෂගේ මාධ්‍ය ව්‍යාපෘතියට හැකි විය.
කොහොම වුණත්. මේ මොහොතේ තිබෙන දැඩි ආර්ථික අපහසුතාවන්, ආණ්ඩුව තවදුරටත් මහජනතාවගෙන් ඈත් කරමින් තිබෙන බව පෙනෙයි.

මේ තත්ත්වය ආණ්ඩුවේ පැවැත්ම කෙරෙහිද නරක ලෙස බලපාන්නට ඉඩ තිබේ. ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන දිගින් දිගටම පෙන්වන්නට හදන්නේ, ආර්ථිකය හැසිරවීමේ සම්පූර්ණ වගකීම අගමැතිවරයා ප‍්‍රමුඛ එක්සත් ජාතික පක්‍ෂයට බාරදී ඇති බවත්, ඔවුන්ගේ වැරදි කළමනාකරණය නිසා, ආර්ථික ගැටලූ ඇතිවන බවත්ය. අගමැතිවරයාගේ ප‍්‍රධානත්වයෙන් තිබුණු ආර්ථික කමිටුවට ඉහළින් ජනාධිපතිවරයා, තමන්ගේම කමිටුවක්ද දමාගත්තේය. එහෙත් එයින් සිදුවූ වෙනසක් නැත. ඒ අතර, තමාද එකඟව ක‍්‍රියාත්මක කරන්නට සැලසුම් කළ ඉන්ධන මිල සූත‍්‍රය නිසා සිදුවන එකම දේ ඉන්ධන මිල ඉහළ යෑම පමණක්යැයි ජනාධිපතිවරයා කිව්වේ දින කිහිපයකට පෙරදීය. කෙටියෙන් කිවහොත්, රට මුහුණ දී සිටින ආර්ථික අර්බුදයෙහි දිගක් පළලක් ජනාධිපතිවරයාට දැනෙන්නේ නැත. ඔහුට ඒ ගැන ගැඹුරින් තේරුම් ගැනීමට අවශ්‍ය ඉස්පාසුවක්ද ඇති බවක් නොපෙනේ. එහෙත්., ඔහු හැමදාම කරනවාක් මෙන් සිල්ලර කාරණා ඉදිරියට දමමින් එක්සත් ජාතික පක්‍ෂ ආර්ථික පිළිවෙත විටින් විට විවේචනයට බඳුන් කරමින් සිටියි.

මෙහි කෙළවර කුමක් විය හැකිද? සමහර ආරංචි මාර්ග කියන්නේ. එජාප ආර්ථික කළමනාකරණයට දොස් පවරමින් එක් අවස්ථාවක ශ‍්‍රීලනිපය ආණ්ඩුවෙන් ඉවත් කරගන්නට පවා ජනාධිපතිවරයාගේ සූදානමක් ඇති බවයි.

‘ආණ්ඩුව යන්නේ වැරදි ආර්ථික පාරක. සම්පූර්ණ ලිබරල් හා වෙළෙඳපොළ මත පදනම් වන ආර්ථික ප‍්‍රතිපත්තියක් රටට හරියන්නේ නැහැ. ශ‍්‍රීලනිපයේ ආර්ථික ප‍්‍රතිපත්තිය මෙය නොවෙන නිසා, අපට ආණ්ඩුවෙන් ඉවත්වීමට සිදුවුණා’යැයි ශ‍්‍රීලනිප මැති ඇමතිවරුන්, ජනාධිපතිවරයාගේ උපදෙස් පිට ඉදිරියේදී නොකිවහොත්, පුදුම වන්නට සිදුවෙයි. රට පුරා ඇත්තටම පෙනෙන ආර්ථික අර්බුදයක් තිබෙන නිසා, මහජනතාව ඉදිරියේ මේ තර්කය සාධාරණය කරන්නටද පහසුය. සමහරවිට එවැනි ඉවත්වීමක අවසානය, රට ආර්ථික වශයෙන් දියුණු කළායැයි කියන මහින්ද රාජපක්‍ෂ යළිත් අගමැති පුටුවේ වාඩිකිරීම දක්වා දුරදිග යාවියැයි කියා වුණත් හිතන්නට බැරිකමක් නැත.
මේ අවදානම එජාපය තේරුම් ගෙන තිබේද? ආණ්ඩුවේ ආරම්භයේ සිටම, ජනාධිපතිවරයාත් අගමැතිවරයාත් සිටියේ එකිනෙකා ඉක්මවා යෑමට අවස්ථා ලබාගනිමින් තියුණු ආයුධ දෙකක් පිටුපසට කරගෙනය. එහෙත් දැන් ඔවුන් එතරම් සංවර නොවී තමාගේ ආයුධවලින් වරින් වර අනෙකාට තුවාල කරනු දකින්නට හැකිය. විශේෂයෙන් ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන, ප‍්‍රහාරයක් එල්ල කළ හැක්කේ කොයි මොහොතකදැයි කල් බලමින්ම කාලය ගෙවන බව පෙනෙයි. 2015 ජනවාරි 8 වන විට ඔහුගේ පෞද්ගලික චරිත ලක්‍ෂණවල තිබුණු අනුන් සමග හිතවත්ව යමක් බෙදාහදා ගැනීමේ සහනශීලී ගතිය මේ වන විට මුළුමනින්ම ඉවත්වගොස් ඇතැ’යි කියන්නෝ ඔහුගේ සමීපතමයෝමය. රනිල් වික‍්‍රමසිංහද, ජනාධිපතිවරයා තමන් විහින්ම නැසෙන ආකාරය දකිමින් අසමින් සතුටුවෙමින් කල් ගතකරනු පෙනෙයි.

එහෙත්, පවතින තත්ත්වය මත, මහින්ද රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩුවකටවත් සැණෙකින් මේ ආර්ථිකය ගොඩගත හැකි බවක් පෙනෙන්නේ නැත. ඒ නිසා, අද හෙට ආණ්ඩු පෙරළනවායැයි කියන නමුත් ඔවුන්ද හැකි තරම් කාලයක් ‘ආණ්ඩුව ගැනීමේ ව්‍යාපෘතිය’ කල් දමමින් සිටිනු පෙනේ.
අවසානය කුමක්ද? රටේ තත්ත්වය එන්න එන්නම නරක අතට හැරීමයි.