ඔබගේ අලූ‍ත්ම නිර්මාණ කටයුත්ත පිළිබඳ තොරතුරු?
මම ගීත නිර්මාණකරණයට පිවිසිලා වසර විසිපහක් සපිරෙනවා. ඒ නිමිත්තෙන් සංවිධානය කරනු ලබන ‘සරස වසන්තය’ නමින් සංගීත මියැසි කාර්යයක් සැප්තැම්බර් 07 සවස 5.30ට පදනම් ආයතනයේදී පවත්වනවා. මගේ නිර්මාණකරණයේ අලූ‍ත් ප‍්‍රවේශයක් විදියට ගීත සියයක් ෆ්ලෑෂ්ඩ‍්‍රයිව් තාක්ෂණය ඔස්සේ එදිනට පිළිගන්වන්න සූදානම් කරලා තියෙනවා. ග්රැුමෆෝන් තැටිවල ඉඳලා එම්පී තැටි, ඊපී තැටි, කැසට් හා සිඞී දක්වා පැමිනි ගමන් මගේ අලූ‍ත් ප‍්‍රවේශයක් විදියට මෙය හඳුන්වන්න පුළුවන්. මෙවැනි කාර්යක් සිදුවන්නේ පළමු වතාවටයි ගීත ක්ෂේත‍්‍රයේ. ඊට සමගාමීව ‘සරස වසන්තය’ නමින් ගීත සියයක් අඩංගු ගී පොතක්ද එදිනට දොරට වඩිනවා. ඒ වගේම සීඞී තුනකුත් එළිදක්වනවා. සීඞීවල මා විසින් රචිත චිත‍්‍රපට ගීත ඇතුළත් වෙනවා. එදිනට සමන් අතාවුද, මහාචාර්ය ජේබී දිසානායක, සංගීතවේදී නදීක ගුරුගේ දෙසුම් පවත්වනවා. රෝහණ වීරසිංහගේ සංගීතයෙන් ගායක ගායිකාවන් විශාල පිරිසකගේ ගායනයෙන් මෙය වින්දනීය උළෙලක් වනවා නොඅනුමානයි.
ගීත රචකයෙක් ලෙස ඔබ ආ ගමන්මග ආවර්ජනය කළොත්?
මගේ ගම මාතර. සාමාන්‍ය මුස්ලිම් පවුලක දරුවෙක්. අධ්‍යාපනය ලබන්නේ මාතර රාහුල විද්‍යාලයෙන්. ගෙදර කතාකළේ දෙමළ වුණත් සිංහල මාධ්‍යයෙන් අධ්‍යාපනය ලැබීමට මගේ දෙමව්පියන් මාව යොමුකිරීම නිසා මේ ගමන ආවේ. මගේ නිර්මාණ කාර්යයට මූලික අත්තිවාරම වැටෙන්නේ පාසල් බිත්ති පුවත්පතෙන්. පසුකාලීනව මම එහි සංස්කාරකවරයා බවට පත්වෙනවා. පාසල් කාලය තුළදීම විද්යුත් මාධ්‍යයටත් යොමු වෙනවා රුහුණු ගුවන්විදුලි සේවය ඔස්සේ. එහි නිවේදකයෙක්, පිටපත් රචකයෙක් විදියට කටයුතු කරගෙන ගියා. මම ජ’පුර විශ්වවිද්‍යාලයට ඇතුළත් වෙන්නේම සුනිල් ආරියරත්නගේ ගෝලයෙක් වීමට බලාගෙන. මම සිංහල ගෞරව උපාධියක් හිමිකරගන්නවා. මගේ විශ්වවිද්‍යාල ජිවිතයේදී විකල්ප පුවත්පත් සඳහා ලේඛකයෙක් වුණා. ඒ කාලය තුළ තමයි ගීත රචනාවට පෙළඹෙන්නේ. මම නොයෙක් කලාකරුවන්ට ගීත තැපැල් කළත් කවුරුවත් මගේ ගීත ගත්තේ නෑ. රඹුකන හාමුදුරුවෝ තමයි මගේ ගීයක් පළමුවෙන්ම තෝරාගත්තේ මාලනී බුලත්සිංහලගේ කැසට්පටයකට. ඒ කාලේ මම කරුණාරත්න දිවුල්ගනේට තැපෑලෙන් යවපු ගීතයක් තමයි එතුමන්ගේ ෆයිල් එකේ තියලා හාමුදුරුවන් තෝරගන්නේ. ‘සමනලූ‍න් රොදක් නිල් ගොයමට වියන් බඳී’ නම් කියන ඒ ගීතයයි මගේ මුල්ම ගීතය. මගේ ගීත අතරින් මුලින්ම ජනප‍්‍රිය වන්නේ අමරසිරි පීරිස් සහ මාලනී බුලත්සිංහල ‘කන්‍යාවී’ කැසට්පටයට ගායනා කළ ‘විහඟ ගීතය නිහඬ ඇයි’ කියන ගීතය. ඒත් සමගම අසංක ප‍්‍රියමන්ත පීරිස් ගයන ‘සඳදිය දෙවුණ සේ සිනහව පිපුණාම’ ගීතයත් ‘පැහැසර අරුණක’ ගීතයත්, සමන්ත පෙරේරා ගයන ‘හිත මනමාලකම් කරයි’ ගීතයත් ගීත කලාවේ ජනප‍්‍රිය ගීත බවට පත්වෙනවා.
ඔබට ආචාර්ය පේ‍්‍රමසිරි කේමදාස සමග ඉතාම කිට්ටු සම්බන්ධයක් තිබුණා.
ඔව්. කරුණාරත්න දිවුල්ගනේට යවපු තවත් ගීයක් පේ‍්‍රමසිරි කේමදාස අතින් සංගීතවත් වෙනවා. එය ගායනා කළේ ප‍්‍රදීපා ධර්මදාස, ‘ඉරණවිල වේදනාව’ කියන ගීතය. කේමදාස සමග ලොකු ගනුදෙනුවක් ආරම්භ වන්නේ එතැන් සිටයි. එතුමන් ඇසුරු කිරීම මට ලොකු පන්නරයක් වෙනවා ගීතයේ ආකෘතිය හැඩරුව හදා ගන්න, ප‍්‍රකාශනය කෙබඳු විය යුතුද යන කාරණා ගැනත් අවබෝධයක් ලබන්න ඉවහල් වෙනවා මේ බැඳීම.
ඔබ දෙමළ සාහිත්‍යය සිංහලයට නගන්න පුරෝගාමී වුණ කෙනෙක්. ඒ ගැනත් කියමු.
මා තුළ තිබුණ දෙමළ භාෂා දැනුම උපයෝගී කරගෙන දෙමළ සාහිත්‍යය වෙනුවෙන් මට මැදිහත් වීමක් කරන්න බැරිද කියලා හිතුණා. දෙමළ කවි පරිවර්තනයට යොමුවන්නේ එවිටයි. මට කලින් පරාක‍්‍රම කොඩිතුවක්කු, සීතා රංජනී වැනි අය දමිළ කවි පරිවර්තනය කරලා තිබුණත් ප‍්‍රමාණාත්මකව එය වැඩි වශයෙන් සිද්දවෙන්නේ මා අතින්. දමිළ පරිවර්තන කවි එකතුවක් ලෙස ‘සහෝදර පියාපත්’ නමින් පොතක් පළකළා. ‘අසල්වැසියාගේ සාහිත්‍යය’ නමින් දමිළ සාහිත්‍ය දහරාවන් හඳුන්වමින් පොතක්ද පළකළා. ඒ වගේම එදා මෙදාතුර දෙමළ කවියෙක් පිළිබඳ ලියවුණු ‘ශ‍්‍රී ලාංකීය දෙමළ කවියේ සලකුණ ජෙයපාලන්’ නමින් කෘතියක්ද පළකළා. ‘අන්ධ දරුවා’ නමින් දමිළ කෙටිකතා එකතුවක් පරිවර්තනය කළා.
කවිය ආත්මීය ප‍්‍රකාශනයක්. කවිය හා ගීතයේ වෙනස ඔබ දකින්නේ කොහොමද?
කවිය ආත්මීය ප‍්‍රකාශනයක්. ගීතය සාමූහික ප‍්‍රකාශනයක්. කවිය තුළ අපට අපේ ප‍්‍රකාශනය සීමාවකින් තොරව ස්පර්ශ කරන්න පුළුවන්. කවියෙහි ආකෘතිය තමන්ට ඕනෑ ලෙස වෙනස් කරන්න පුළුවන්. කවිය නැවත නැවත කියවා තේරුම් ගන්න නිසා විදග්ධ භාෂාවෙන්, ව්‍යංග්‍යාර්ථයෙන් කවිය නිර්මාණය කළ හැකියි. එය ආත්මීය ප‍්‍රකාශනයක් වන්නේ තමන්ම ලියා එය තමාම සෘජුවම පාඨකයන් එක්ක කරන ගනුදෙනුවක් නිසා. කවිය පෞද්ගලිකයි. නමුත් ගීතය සාමූහිකයි. ගීතයක් රචනා කරලා රසිකයන් අතරට ගෙනයන්න තවත් පිරිසක් ගීත නිර්මාණ කාර්යයට දායක වෙනවා. ගීතයක් නිර්මාණයේදී යම් සීමා පැනවීම් සිදුවෙනවා. එය අසුරු සැණින් වටහාගැනීමට පදමාලාව සරල සුගම විය යුතුයි. ගීතවත් වීමේදී ආකෘතිමය වශයෙන් වෙනස්වීමක් සිදුවෙනවා. ඒකීය, යුග, සාමූහික වශයෙන්. කවිය තුළ එවැනි දේ නෑ. ඒ අනුව කවියේ හා ගීතයේ දැකිය හැකි වෙනස්කම් තියෙනවා.
අද ගීතයේ අයිතිය කාටද යන්නේදී, බුද්ධිමය දේපළ පනත යටතේ ඒ අයිතීන් තහවුරු කරගැනීමේදී යම් යම් ගැටලූ පවතිනවා. ඔබගේ අදහස..
ලංකාවේ බුද්ධිමය දේපළ පනත අඩුපාඩු සහිතයි. ඒ අනුව බුද්ධිමය අයිතීන් පැහැදිලිව සංරක්ෂණය වෙලා නෑ. ලෝකයේ බුද්ධිමය අයිතීන් පිළිබඳ කාරණය ඈත අතීතයට දිව යන්නක්. ලෝක බුද්ධිමය දේපළ කාර්යාංශය මගින් ප‍්‍රකාශයට පත්කළ යම් යම් ප‍්‍රකාශන හා ලෝකය පිළිගත් සම්මුතීන් තියෙනවා. නමුත් ලංකාව තුළ මේ නීති සහ ඒ පිළිබඳව වූ ක‍්‍රියාවලිය හරිම ප‍්‍රාථමික තලයක තමයි තිබෙන්නේ. මේ නිසා නිර්මාණ මංකොල්ලය දිනපතා සිදුවෙනවා. මෘදුකාංග එක්ක කරනා ගනුදෙනුව ඔස්සේ බුද්ධිමය දේපළ පිළිබඳ අලූ‍තින් කාරණා මතුවෙමින් පවතිනවා. ජාත්‍යන්තරව පිළිගත් මතය අනුව ගීතයේ හිමිකම තියෙන්නේ ගීත රචකයාට හා සංගීතඥයාට. ගායක ගායිකාවන්ට පවතින්නේ ආසන්න අයිතියයි. ලූෂන් බුලත්සිංහල මහතා ‘ඇක්පෝ’ සංවිධානය තුළ පවසන්නේත් මේ කාරණයයි. නිර්මාණයක රචකයා සහ සංගීතඥයා අනිත් අයට වඩා ප‍්‍රබල සූරාකෑමකට ලක්වෙනවා. මේක බරපතළ ගැටලූවක්. මේක ආවරණය කරන්න නම් නීතිමය රැුකවරණය අවශ්‍යයි. බුද්ධිමය දේපළ පනත තුළ ඒ අයිතීන් සුරක්ෂිත විය යුතුයි. අලූ‍ත් තාක්ෂණික කාරණාවලට අනුකූල වන විදියට ඒ බුද්ධිමය දේපළ පනතේ අයිතීන් යාවත්කාලීන විය යුතුයි.
ඔබේ නිර්මාණ කාර්යයන්ට පුද්ගල පූර්වාදර්ශයන් බලපා තිබෙනවාද?
ලංකාවේ ගීත රචකයන් වැඩිම පිරිසකට බලපෑ රචකයා තමයි මහගම සේකර. ඔහු තමයි ගීතයට කාව්‍ය අලංකාරය ප‍්‍රබල ලෙස ගෙනා රචකයා. පසුකාලීනව ලූෂන් බුලත්සිංහල, සුනිල් ආරියරත්න, රත්න ශ‍්‍රී විජේසිංහ, අජන්තා රණසිංහ වගේ අය ගීතයේ විෂය පථය පුළුල් කළා. මමත් මගේ නිර්මාණකාර්යන්ට මොවුන්ව ගුරුකොට ගත්තා. එයින් මම අදහස් කරන්නේ නෑ ඔවුන්ගේ රීතිය අනුගමනය කිරීමක් සිදුකළා කියලා. ඒ දේවල් මට අඩුවැඩි වශයෙන් බලපෑවා. මම එක සීමාවක ඉඳගෙන ගීත කලාවේ නියැලෙන්නෙක් නෙමෙයි. මට පූර්ව තනුවලට ගීත රචනා කිරීමේ හැකියාවකුත් චිත‍්‍රපට ගීත රචනා කිරීමේ හැකියාවකුත් තියෙනවා. කරුණාරත්න අබේසේකර, පේ‍්‍රමකීර්ති ද අල්විස්, ධර්මසිරි ගමගේ, අජන්තා රණසිංහ වැනි අය එවැනි සීමාවන් ඇතුළේ ඉඳන් ගීත රචනා කළ පිරිස් නෙමෙයි.
වර්තමානයේ බිහිවන ගීපද රචනයන්ට හා සංගීතවේදීන්ට විරුද්ධව යම් විවේචන එල්ලවෙනවා… ගීතයේ රුවගුණ පිළිබඳව..
වර්තමානය දියාරුයි, අතීතය සුපිෂ්පිතයි, 70 දශකය ස්වර්ණමයයි කියා ගොඩනගා ගත් ප‍්‍රවාදයක් තියෙනවා. ඕක තුළ පවතින්නේ අර්ධ සත්‍යයක්. මේ කතාවට මම එකඟ වුවත් ඒ දිහා බැලිය යුතු විකල්ප දෘෂ්ටියකුත් තියෙනවා. 70 දශකයේ ගීතය ප‍්‍රචාරය වුණේ ජාතික ගුවන්විදුලිය හරහා. අද වගේ අනෙකුත් මාධ්‍ය හෝ සමාජජාලා මාධ්‍ය තිබුණේ නෑ. ජාතික ගුවන්විදුලියේ ගීත කිසියම් මණ්ඩලයකින් ප‍්‍රමිතිගත කරලා අවසානයේදීයි පේ‍්‍රක්ෂකයා අතරට යන්නේ. එවිට හොඳ ගීතාවලියක් තමයි මිනිසුන්ට පිරිනැමුණේ. එවක අවර ගණයේ නිර්මාණ ජනමාධ්‍ය තුළ ඔසවා තබන්න අවකාශයක් තිබුණේ නෑ. පසුව බිහිවුණ විකල්ප ජනමාධ්‍ය පද්ධතීන් මේ විදියට ක‍්‍රියාත්මක වුණේ නෑ. අද ප‍්‍රමිතියෙන් තොර දේවල් ඔසවා තබන්න ඕනෑ තරම් විකල්ප ජනමාධ්‍ය තියෙනවා. මා කරන විවේචනය තමයි, ගීත සමාජගත වන්නේ මේ මාධ්‍ය තුළින් නම්, එතකොට මේ කියන ‘රටේ මිණිකැට යට යවලා ගොමරිටි මතුකරන’ තත්ත්වයට ඔවුන් වගකිව යුතුයි. සැබෑ මිණිකැට අදටත් තියෙනවා. කේමදාස පැටව්, ඇල්විටිගල පැටව් අදටත් බිහිවෙනවා. නමුත් ඒ අයට මේ නවීන මාධ්‍යයේ ඉඩක් නැහැ. අද තියෙන වෙළඳ සංස්කෘතියේ වාණිජකරණයන් තුළ ජනමාධ්‍ය කරන්නේ වෙළඳාමක්. ඔවුන්ට ගීතය කියන්නේ වෙළඳ මෙවලමක්. අද ජනමාධ්‍ය විකුණගන්න පුළුවන් දේ සඳහා පෙනීසිටිනවා මිස ජනමනස පෝෂණය කරන්න, සමාජය ප‍්‍රගමනයක් කරා ගෙනයන දෙයක් වෙනුවෙන් පෙනීසිටින්නේ නෑ.
අනික් පැත්තෙන් ගීතයේ පරිහානියක් තියෙනවා. එය ගීතයට පමණක් සීමාවූවක් නෙමෙයි. සමස්ත සමාජ සංස්කෘතියේම පරිහානියක් තියෙනවා. මේක සමස්ත කලාවටම පොදුයි. රට විදියට වුණත් අපි අත්විඳිමින් ඉන්නේ මේ පරිහානියම තමයි.
හේමාෂි සෙනරත්
