බියට පත්වූවන් ද බියෙන් මිදුනවුන් ද එසේ ම තවමත් අරගලයෙහි ගැලී සිටින්නවුන් ද වෙතයි.
ඔබ අප වෙතින් අයැද සිටින්නේ විනිශ්චය සඳහා වූ මෙම කාලය, තෝරාගැනීම සඳහා වූ කාලයක් බවට පත් කරන ලෙසයි. මෙහි දී ලැබිය යුතු වන්නේ අපගේ විනිශ්චය විනා ඔබගේ විනිශ්චය නොවේ. වැදගත් කොට සැලකිය යුතු වන්නේ කුමක් ද’ නොවැදගත් සේ බැහැර වී යන්නේ කුමක් ද ’ යන්න අප මෙහි දී තෝරා ගත යුතුයි. මේ අවශ්‍ය වන දෑ සහ අවශ්‍ය නොවන දෑ වෙන් කොට හඳුනාගැනීම කළ යුතු කාලයයි.
2020 මාර්තු 27 වැනිදා සාන්ත පීතර දේවස්ථානයේ දී අතිවිශේෂ දේශනයක් පවත්වමින් ෆ්‍රැන්සිස් පාප් වහන්සේ විසින් එසේ ප්‍රකාශ කරන ලදි.
අවශ්‍ය වන දෑ සහ අවශ්‍ය නොවන දෑ රජය විසින් වෙන් කොට හඳුනාගනු ලැබ තිබේ. වැදගත් වන්නේ කුමක් ද යන්න හා නොවැදගත් සේ බැහැර වී යන්නේ කුමක් ද යන්න තෝරාගැනීමට රජය සමත් වී ඇත.
වරාය නගරය පිළිබඳ පනත කඩිනමින් ඉදිරියට ගොස් තිබේ. කුලුනු මතින් දිවෙන මහාමාර්ගයක් සඳහා වූ ටෙන්ඩරය ද ලබා දී තිබේ. මහජන බැංකුව සඳහා ඉදි කිරීමට නියමිත බහුමහල් මූලස්ථාන ගොඩනැඟිල්ල සඳහා ද මුල් ගල තබන ලදි.
කොවිඩ් 19 වයිරසය ද අඩුවකින් තොරව පැතිර යයි. ඉකුත් සතියේ සෑම දිනෙක ම ඊට ඉහත දින ආසාදනයට පත්වූවන්ගේ සංඛ්‍යාව නිවැරැදිව ප්‍රකාශයට පත් වූයේ නැත. දැන් ‘පරිපථ ඡේදකයක් ’ :ජසරජමසඑ ඉරු්නැර* යොදවනු ලැබ තිබේ. එය නිසි පරිදි ක්‍රියාත්මක වෙතැයි යන්න අපගේ අපේක්ෂාවයි.
සමස්ත ජනතාව ම ආවරණය වන පරිදි එන්නත් මාත්‍රා දෙක ම ලබා දීම පිණිස යෝග්‍යතාව අනුව සාධාරණව ප්‍රමුඛතා සැලැසෙන පැහැදිලි ක්‍රමවේදයක් දැක්වෙන පාරදෘශ්‍ය සැලසුමක් සැකසීමට හෝ ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට රජය මෙතෙක් සමත් වී නැත.
ස්වයං විසංගමනයක හෙවත් හුදෙකලා වීමක යෙදෙන කෙනෙකුට සිතීම සඳහා බොහෝ වේලාව ලැබේ. දෝෂාරෝපණයන්හි යෙදීම ද පහසු ය. දේශපාලනීකරණයෙහි යෙදීම තවත් පහසු ය. එහෙත් එක්ව ගැටලුව ග්‍රහණයට ගෙන එක්ව විසඳුම් සෙවීම පහසු කාර්යයක් වන්නේ නැත.
මෙම ස්වයං හුදෙකලා වීම දුෂ්කර වූවකි. සාමාන්‍ය කාලයක දී නම් අප ගේ සිතට එන විකාර සහ ‘බහුබූත’ නිෂ්ඵල වැල්වටාරම් සේ සලකා අපි බැහැර කරන්නෙමු. ස්වයං හුදෙකලා වීමක දී විසුලු හෝ විකාර හෝ දුෂ්ට හෝ උමතු හෝ යන ස්වභාවයන්හි චේතනාවන් ස්වාභිමතය පරිදි බැහැර කිරීමේ හැකියාව අපට නොලැබේ.
ස්වයං හුදෙකලා වීමක දී ඔබ ලෝකයෙහි ග්‍රහණයට හසු වන්නෙහි ය. අවබෝධයෙන් කටයුතු කිරීම සඳහා, යහපත් වේ ද’ අයහපත් වේ ද’ අප්‍රසන්න වේ ද ’විප්‍රකාර වේ ද’ යන්න පිළිබඳ තැකීමකින් තොරව සෑම පුවතක් ම කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ යුතු වන්නේ ය.
වරායෙන් පිටත නංගුරම් ලා තුබුණු නැවක ඇවිළුණු ගින්න නිවීම සඳහා වරාය භාර අමාත්‍යවරයා එක්තරා ගුවන් විදුලි මැදිරියක් තුළ දී උද්ධච්ඡ ප්‍රයත්නයක යෙදෙනු පසුගිය දිනෙක මම දිටිමි.
ස්වකීය බල ප්‍රදේශය තුළ සැරිසරන මධ්‍යකාලීන යුගයේ බලවතෙකුගේ ස්වරූපයෙන් ජොන්ස්ටන් ප්‍රනාන්දු අමාත්‍යවරයා කුරුණෑගල ප්‍රදේශයේ මහජන එන්නත්කරණ කටයුතු පිළිබඳව සොයා බැලූ ආකාරය ද මම දිටිමි.
මේ අතර අපූරු දර්ශනයක් රූපවාහිනියෙන් නැරඹීමට අපට අවස්ථාව ලැබිණි. ඒ තමන් විසින් නිකුත් කරන ලද අංක පිළිවෙළ (ටෝකනය) අනුව එන්නත්කරණය සිදු කළ යුතු බවට මොරටුව නගරාධිපතිවරයා සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරිතුමිය වෙත බල කර සිටීමයි.
සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරිතුමිය දැඩිව ඊට විරුද්ධ වීම හේතු කොටගෙන එය ‘අප්‍රසන්න සිදුවීමක්’ ලෙස පිළිගැනීමට සිදු වූයේ ය. අවසාන නිගමනය වූයේ මැනවින් සැලසුම් කරන ලද එන්නත් වැඩපිළිවෙළක් ඒ හේතුවෙන් අවුල් වී ගිය බව ය.
එහෙත් කරුණු සිදු වූයේ ඒ ආකාරයෙන් ම ද? ඒ සියල්ලෙහි පසුබිම මත එක්තරා පැල්ලමක් ද පෙනේ.
තමා නිකුත් කළ ටෝකනය නගරාධිපති විසින් ප්‍රදර්ශනය කරනු ලැබීමට පමණක් මෙම සිද්ධිය සීමා වන්නේ නැත. එමගින් මුළු මහත් ජාතියක කලකිරීම පීඩාවන්ගෙන් හෙම්බත්ව තිබෙන අපගේ සිත්සතන් තුළ නොමැකෙන පරිදි සටහන් කරනු ලැබ තිබේ.
වහසි බස් ස්වරූපයෙන් නගරාධිපතිගෙන් පිට වුණු හිස් ප්‍රලාඵයන්. ඉබාගාතේ හැසිරෙන වයිරසයකින් බැට කන ජාතියක හිස වටා අසුබ පෙරනිමිති පළ කරමින් හමා ගියේ ය. එය හුදු අශෝභන සිද්ධියක් පමණක් ම නොවේ.
ස්වකීය බල ප්‍රදේශය වූ කුරුණෑගල තුළ එන්නත ලබා දීමෙහි නිරත වූ සෞඛ්‍ය නිලධාරීන් සමග එවැනි හබයක් ඇති කරගැනීමට ජොන්ස්ටන් ප්‍රනාන්දු අමාත්‍යවරයා නොගියේ ය.
කුරුණෑගල නගරාධිපති සහ මොරටුව නගරාධිපති යන දෙදෙනා එක ම ’ගීතිකාව’ ගායනා කිරීමක් පිළිබඳව ද තොරතුරු පළ වී තුබුණත් අවසානයේ දී ‘සාවද්‍ය ස්වරය’ නිකුත් වූයේ මොරටුව නගරාධිපති වෙතිනි.
පොහොට්ටු පක්ෂයේ ‘පුරපති’ සහ මහජන සෞඛ්‍යය පිළිබඳ ප්‍රවීණත්වය සහිත වෛද්‍ය වෘත්තික නිලධාරිනිය අතර වූ බහින් බස් වීමෙහි ප්‍රතිඵලය ධනාත්මක විය.
මහජන සෞඛ්‍ය වෘත්තිකයන්ගේ භූමිකාව පිළිබඳ පෙර නොතුබුණු අවබෝධයක් දැන් ජනතාව තුළ වැඩෙමින් තිබේ.
මහජන විශ්වාසය දිනාගැනීමෙහි ලා සංවිධානගත ඖෂධ වෙළෙන්දන්ට වඩා වැඩි ශක්තියක් වෛද්‍ය වෘත්තිකයන් සතුව පවතින බව මෙම සිද්ධිය තුළින් ප්‍රකට වන්නේ ය.
පවත්නා අවදානම පිළිබඳ වෛද්‍ය වෘත්තිකයන්ගේ තක්සේරුව පිළිගැනීමට ජනතාව දැන් සැදී පැහැදී සිටිති.
මෙම දරුණු වසංගතයෙහි අවිනිශ්චිතතාව හමුවෙහි දී එහි අවදානම හා සහනයන් තුලනය කිරීමේ අයිතිය දේශපාලන අංශය පමණක් සතුව පැවතිය යුතු නොවන බව ඔවුහු දැන් දනිති.
විෂය දැනුමින් පෝෂිත පාර්ශ්වයන් වෙතින් ලබාගත් තොරතුරුවලින් සහ දැනුමින් පෝෂිත ජනතාව දේශපාලකයන් පිළිබඳව කිසිවක් නොදොඩා සිටීම හේතු සහගත ය.
මොරටුව නගරාධිපතිගේ ටෝකනය වනාහි අපගේ දේශපාලන දේහය පුරා ඔඩු දුවමින් පවතින අතිශය ජුගුප්සාජනක ව්‍යාධියක් පිළිබඳ පෙරනිමිත්තකි.
ප්‍රවේණිගත රාජ්‍යයක පවතින ‘හුවමාරුවාදී’ :ජකසැබඑැකසිඑසජ* දේශපාලනයෙහි සාමාන්‍ය ස්වභාවය එයයි. මෙහි ප්‍රස්තුතය ජීවිතය හෝ මරණය අතර තීරණය හා අදාළ නොවූයේ නම් පවතින දේශපාලනයේ ස්වභාවය එය යයි සිතා නොසලකා හැරිය හැකිව තිබිණි.
එන්නත වෙත ප්‍රවේශ වීමේ හැකියාව දේශපාලන සම්බන්ධතාව හෝ පාක්ෂිකත්වය වෙනුවෙන් ලැබෙන වරප්‍රසාදයක් වීම පවත්නා ම්ලෙච්ඡත්වය තුළ වූ අප්‍රසන්නතම ස්වරූපයයි.
නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් තුළ දී මෙවැනි වසංගත තත්ත්වයක් හමුවෙහි ගත හැකි නුවණට හුරු වූත් ශිෂ්ට සම්පන්න වූත් ප්‍රත්‍යක්ෂ වූත් පියවර වන්නේ සදාචාරමය වටිනාකම් හානියට පත් නොවන පරිදි ප්‍රමුඛතා නිර්ණය සිදු වන්නා වූ පොදු මිනුම් දණ්ඩක් භාවිතයට ගැනීම ය.
අප මේ අත්විඳිමින් සිටින්නේ 1972 ජනරජ ව්‍යවස්ථාව ක්‍රියාවට නැංවීමත් එතෙක් ස්වාධීනව ක්‍රියාත්මක වෙමින් පැවැති රාජ්‍ය සේවා කොමිසම අහෝසි කිරීමත් යන පියවරයන්ට එළැඹෙමින් අප විසින් ගන්නා ලද අමන තීරණයන්හි අනිටු ප්‍රතිඵලයි. 1972 දී ආරම්භ වූ එම තත්ත්වය දැනට ද තව තවත් වර්ධනය වෙමින් පවතී.
ස්වාධීනව ක්‍රියාත්මක වූ රාජ්‍ය සේවාවක් දේශපාලකයාගේ අතකොලුවක් බවට පත්වීම දක්වා සිදු වුණු විපර්යාසය, සරත් අමුණුගම විසින් ‘ද කැන්ඩි මෑන් ’ යන මැයෙන් ලියන ලද ස්වයං චරිතාපදානයෙහි අත්දැකීම් සහිතව මැනවින් විස්තර කරනු ලැබ තිබේ.
නිර්මාණශීලී කලාකාමියකු ද විචක්ෂණශීලී සිවිල් නිලධරයකු ද වූ රට රටවල අත්දැකීම් බහුල මෙම උඩරැටියා රාජ්‍ය සේවය තුළ වූ සිය නැඟීම ජයග්‍රාහී මෙන් ම නිහතමානී ද අන්දමින් එහි විස්තර කරන්නේ චපල දේශපාලකයන් හමුවෙහි දී කොන්ද කෙළින් තබාගෙන සිටි රාජ්‍ය සේවයක් සහිතව ගෙවී ගිය එම අතීතය පිළිබඳ ශංකා සහගත හැඟීම්ක් වර්තමානයෙහි ජීවත් වන්නවුන්ගේ සන්තානයන් තුළ ඇති කරවමිනි.
අහිමිව ගිය ‘රජරට’ මෙරට ඉඩම් අහිමි ගොවි ජනතාව වෙත නැවත ලබා දීම සඳහා ඩී එස් සේනානායක ආරම්භ කළ වැඩපිළිවෙළින් පසුව අපගේ දේශපාලනය ‘හුවමාරුවාදී’ හා පාක්ෂිකවාදී දේශපාලනයක් බවට පරිවර්තනය වූයේ ය.
පෙර පැවැති පිළිගැනීම වූයේ නැති බැරි අය ගැන බැලීම ඇති හැකි අයගේ වගකීමක් වන බව ය. නිදහස ලැබීමෙන් පසුව එළැඹි තරගකාරී පක්ෂ දේශපාලනය විසින් එය සැලකිය යුතු ව්‍යාපාරයක් බවට පත් කරන ලදි. ‘කාට මොනවා ලැබේ ද’ යන්න තීරණය කිරීමේ කලාව හා හොඳ ම විද්‍යාව බවට දේශපාලනය පත් වී තිබේ.
ආඥාදායක ලක්ෂණ සහිත නායකයෝ, හුදෙක් සාමාන්‍ය පාක්ෂිකයනට වඩා ක්‍රියාකාරී අනුගාමිකයන් වන මෙම නගරාධිපති වැනි පක්ෂයේ ‘වැඩකාරයන්’ වෙත විශේෂ වරප්‍රසාද ප්‍රදානය කරමින් සිය බලය තහවුරු කරගනිති.
එබඳු ගෝල බාලයන් වෙත විශේෂ වරප්‍රසාද පිරිනැමීම නායකයන්ගේ යහපත සඳහා අත්‍යවශ්‍ය ය. ‘ගජමිතුරුවාදය’ වනාහි ‘හුවමාරුවාදී’ දේශපාලනයෙහි පදනමයි.
අපගේ ග්‍රාමීය ප්‍රදේශයන් තුළ පවතින ව්‍යුහාත්මක සමාජ සම්බන්ධතා මැනවින් චිත්‍රණය කැරෙන විස්තරයක් සමාජ මානව විද්‍යාඥයකු ද වන සරත් අමුණුගම විසින් ලියන ලද ‘ද කැන්ඩි මෑන්’ හි එයි. එහි පිටපතක් ඔබට ලබාගත හැකි නම් මෙම ස්වයං හුදෙකලාවීම් කාලය තුළ එය රස විඳිමින් කියවිය හැකි වනු ඇත.
අනුග්‍රාහක-ප්‍රතිලාභි දේශපාලනය යනුවෙන් ද හඳුන්වනු ලබන මෙම හුවමාරුවාදී දේශපාලනය අපගේ අද්‍යතන දේශපාලන ක්‍රමය පුරා ම පැතිර ගොස් තිබේ.
වගකීමෙන් බැඳුණු නියෝජිතයකු හා සම්බන්ධ වීමේ හැකියාව ඡන්දදායකයනට අහිමි කළ පූර්ණ බලතල සහිත විධායක ජනාධිපති ක්‍රමයත් සමානුපාතික මැතිවරණ ක්‍රමයත් යටතේ මෙකී අනුග්‍රාහක-ප්‍රතිලාභි දේශපාලනය ප්‍රබල පොදු සම්මතයක් බවට පත් වී ඇත.
වෘත්තිකයන්ගේ ප්‍රවීණත්වය ද ‘වියත් මග’හි සුරුබුහුටිකම් ද මෙහි දී සිහියට එයි. සුහර්තෝ විසින් ගොඩනගන ලද ප්‍රවේණිගත රාජ්‍යය පිළිබඳ ඉතා දීර්ඝ විස්තරයක් එක්තරා ඉන්දුනීසියානු විද්වතෙකු ඉදිරිපත් කළ ‘සුහර්තෝගේ බර්කලි මාෆියාව’ නමින් ප්‍රකට අදහස් දැක්වීමෙහි ඇතුළත් ය. එය ද නිරෝධායන සමයෙහි දී කියවීම වටී.
රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණය තුළ පවතින රුචිකත්වයන් හා හිතමිතුරුකම් මතින් ගොඩනැගෙන සම්බන්ධතා ස්වකීය අභිමතාර්ථ සාධනය සඳහා ප්‍රයෝජනයට ගැනීමේ හැකියාව මේ අනුව ඒ ඒ අයට ලැබේ.
වසංගතය හා එන්නත පිළිබඳව ලියැවෙන මෙම ලිපියට එහි ඇති අදාළත්වය කුමක්දැයි යන කුතුහලය පාඨකයා තළ මතු විය හැකි ය. එහි අදාළත්වයට සාධකය වන්නේ කිසිදු අනුපිළිවෙළක් හෝ යුක්කි යුක්ත බවක් හෝ පමණක් නොව මහජන විශ්වාසයක් ද පොදු එන්නත් වැඩසටහනට (එවැන්නක් තිබේ නම්) නො තිබීම ය.
විසි වසරකට පමණ ඉහත දී විශ්‍රාම ලබාගත් දින සිට කලබලකාරී ඉහළ පැලැන්තිය සමග අවම සම්බන්ධතා පවත්වාගෙන යමින් මම ඉතා සන්සුන් ජීවිතයක් ගතකෙළෙමි. ඉකුත් දෙසතිය තුළ දී ඇස්ට්‍රාසෙනිකා දෙවැනි මාත්‍රාව ලබාගත් කීප දෙනෙකු ම පිළිබඳව එවැනි අවම සම්බන්ධතා අතර දී වුව ද මට දැනගන්නට ලැබිණි.
ඉන් පෙනී යන්නේ මෙරට පොදු එන්නත්කරණය කෙරෙහි මහජන විශ්වාසය නුදුරෙහි දී ඇති නොවන්නක් බවයි. එය ක්‍රියාත්මක වන්නේ එතරම්ම අක්‍රමවත්ව ය.
මහජන බලයෙන් 3%ක් නියෝජනය කරමින් ජාතික ලැයිස්තුවෙන් පාර්ලිමේන්තුවට පැමිණි ආචාර්ය හරිනී අමරසූරිය වැනි සත්භාවයෙන් යුතු විද්වතුන් ඡන්දදායකයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ දිගු කාලීනව කල්පනා කරන ලෙස ය. ඒ වනාහි පල නොදරන ඉල්ලීමකි.
ආර්ථික ක්‍රමයෙහි අසාධාරණ බව හේතු කොටගෙන කුසගින්නේ පසුවන්නෝ ක්ෂණිකව පරිභෝජනය කළ හැකි දෑ කෙරෙහි ආකර්ෂණය වෙති. ඈ ඉදිරිපත් කරන අනාගත ආර්ථික ප්‍රතිලාභ ලොව අවාසනාවන්ත ජීවිත ගතකරන්නන්ට පමණක් පොදු ‘වින්දනය’ සේ සැලකිය හැකි සුසුමක් ද සමග ඔවුහු බැහැර කරති.
පරිපූර්ණ මිනිසුන් සහිත සාක්ෂාත් කළ නොහැකි වන්නා වූ සන්සුන් මනෝරාජ්‍යයක් මෙම විපරීත සමය තුළ දී මම අපේක්ෂා නොකරමි.
මා අපේක්ෂා කරන්නේ මැරෙන්නට බිය වන අසරණයනට හුස්ම ගත හැකි ඉඩකඩක් පමණි.
මොරටුව ගගරාධිපති වනාහි යෝධ යන්ත්‍රයක එක් දැතිරෝදයක් පමණි. ඔහු වෙතින් පිළිබිඹු වන්නේ එකී සමස්ත යන්ත්‍රයේ ම පවතින අතිශය ජුගුප්සාජනක ස්වභාවයයි.■
