■ ප්‍රියන්ජිත් ආලෝකබණ්ඩාර
ඕනෑම් රටක, ඕනෑම සංස්කෘතියක දෙදෙනෙකු අතිනත ගැනීම සලකන්නේ මංගල කාරණයක් ලෙසය. එක් එක් රටවල පවතින සංස්කෘතීන් තුළ සිදුවන එවැනි විවාහ මංගල අවස්ථා විවිධ වූ සංස්කෘතිකාංගවලින් තව තවත් විචිත්‍ර වී තිබේ. ඒ විචිත්‍ර බව සිහිවටනයක් සේ සදා මතකයේ රඳවා ගන්නට මිනිසා ගත් උත්සාහය ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මංගල ඡායාරූපකරණය බිහි වී තිබේ. අද වන විට විවාහ මංගල උත්සවවලට තව තවත් විචිත්‍රවත් අංග එක් කරන්නට එසේ එක් වූ මංගල ඡායාරූපකරණය හේතු වී ඇත. තාක්ෂණයේ දියුණුවත්, වෙළඳපොළ තරගකාරීත්වයත්, චින්තන විප්ලවයත් සමග මංගල ඡායාරූපකරණය විප්ලවීය ඉසව්වකට ගෙන ගොස් තිබේ.
මනාල යුවල නිරූපණ ශිල්පියෙක් ශිල්පිනියක් බවට පත්වෙලා
ඡායාරූප ශිල්පී ලලිත අබේසුන්දර
අපිට කලින් අවධියේ මංගල උත්සවයක මිමී 120 ප්‍රමාණයේ සේයා පට භාවිතයෙන් ඡායාරූප හැටක් ගත්තා කියලා අපි අහලා තියනවා. සැලසුම් කරලා අත්‍යවශ්‍යම ඡායාරූප ටික විතරයි අරන් තියෙන්නේ. අපේ කාලෙට එනකොට මිමී 35 ප්‍රමාණයේ සේයා පටවලින් අවශ්‍යම ඡායාරූප 250ක් විතර ගත්තා. අද ඩිජිටල් කැමරාව භාවිතයට ඇවිත් තියනවා. ඒ දියුණුවත් එක්ක මංගල උත්සවයක ඡායාරූප 3000ක් විතර ගන්නවා.
දැනට වසර අටකට පමණ කලින් සෙල්ෆි ඡායාරූප ගැනීමේ පහසුව ස්මාට් දූරකථනවලට එක් වුණා. කැමරාවක් ඉදිරියේ ලස්සනට පෙනී හිටින්න, රඟ පාලා බලන්න, අලුත් පරම්පරාව තුළ නැඹුරුවක් ඇති වෙන්න ඒ පහසුකම සෑහෙන දුරට බලපෑවා. අද මංගල උත්සවයක මනාල යුවල පවා සෙල්ෆි ඡායාරූප ගන්නවා. ඉස්සර හොඳයි, දැන් නරකයි කියන ආකල්පයෙන් අපට මේ දිහා බලන්න පුළුවන්. ඒත් ලෝකය වෙනස් වෙමින් යන බව අපි තේරුම් ගන්න ඕනෑ.
එදාට වඩා අද පුද්ගලයෙක් ගන්නා ඡායාරූප ප්‍රමාණය වැඩි වෙලා තියනවා. ප්‍රමාණාත්මකව වැඩි වෙනකොට ගුණාත්මකභාවය අඩු වෙන්න පුළුවන්. මරදානේ ඩොනල්ඩ් ස්ටූඩියෝවෙන් අවුරුදු 50කට පමණ කලින් ගත්ත ඡායාරූපයක් දිහා බැලුවාම ඒ බව හොඳින් පේනවා. පරණ දේවලට සාම්ප්‍රදායික වටිනාකමක් තිබුණා. එසේ වුවත් කාලානුරූපීව සියල්ල වෙනස් වෙලා තියනවා.
දක්ෂ මංගල ඡායාරූප ශිල්පීන් පිරිසක් අද තරුණ පරපුර අතරේ ඉන්නවා. ඔවුන්ගෙන් ගැළපෙන දේවල් වගේම, නොගැළපෙන දේවලුත් මේ ක්ෂේත්‍රයට එක් වෙලා තියනවා. තරගකාරීත්වය නිසා පවතින දේට වැඩි දෙයක් කරන්න ඕනෑ කියලා හිතලා ඔවුන් මොනවා හරි අලුත් දෙයක් තමන්ගේ පැකේජයට එකතු කරනවා. ඒ වගේම ඒ කාලේ හිටිය මනාල යුවල නෙමේ අද ඉන්නේ. ඒ කාලේ මනාලියක් සම්ප්‍රදායික හා චාම් ලෙස හැසිරෙන කෙනෙක් වුණත් අද කාලේ මනාලියක් අඟපසඟ පෙනෙන ලෙස හැසිරෙන්න කැමති වෙනවා. මනමාලි එහෙම කැමති නම්, මනාලයාටත්, ඔහුගේ හෝ ඇයගේ දෙමාපියන්ටත් ඉන් ප්‍රශ්නයක් නැත්නම්, අපිට ඒකට කියන්න දෙයක් නෑ. මනාල යුවල නිරූපණ ශිල්පියෙක් හා ශිල්පිනියක් බවට පත් වෙලා. වෘත්තීයමය නිරූපණ ශිල්පීන්ට හා ශිල්පිනියන්ට වඩා හොඳට යම් භූමිකා නිරූපණය කළ යුවල අපි ප්‍රි-ෂූට්වල දැකලා තියනවා. කැමරාවට මුහුණ දෙන්න. රඟපාන්න ඔවුන් දක්ෂයි. මුල් කාලේ ගෙවල් ඇතුළේ කුලෑටි විදිහට හැදුණු පරපුරට වඩා අද පරපුර අන්තර්ජාලය ඇසුරු කරලා වෙනස් වෙලා තියනවා. සංස්කෘතික සීමා අතික්‍රමණය කරමින් ඡායාරූප ගන්න තරුණ පරපුරේ නිර්මාණාත්මකව හිතන ඡායාරූප ශිල්පීන්ට පුළුවන් වෙලා තියනවා.
ගීතයකට රූප රචනයක් කරනවා වාගේ බැරෑරුම් වැඩක්
ඡායාරූප ශිල්පී මහේෂ් මාන්නප්පෙරුම
ඩිජිටල් තාක්ෂණයේ ආගමනයත් එක්ක මේ ක්ෂේත්‍රය විශාල වෙනසකට ලක් වුණා. මුල් කාලේ වෙඩින් ප්ලෑනර් කියලා කෙනෙක් හිටියේ නෑනේ. ඡායාරූප ශිල්පියාගෙන් තමයි මනාල යුවලක් ගොඩාක් දේවල් අහලා දැනගන්නේ. ඒ නිසා අලුත් අලුත් දේවල් එක් කරන්න ඡායාරූප ශිල්පියාට තියන ඉඩකඩ වැඩියි.
ප්‍රි-ෂූට් මුලින් ආවේ අනෙක් ඡායාරූප ශිල්පීන්ට වඩා වැඩි දෙයක් කරනවා කියලා පෙන්වන්න. අපිත් ඒ රැල්ලට ගිහින් තියෙනවා. ඒකෙන් හොඳක් වෙනවා. ඒක තමයි ඡායාරූප ශිල්පියා හා යුවල අතර මංගල උත්සවයට කලින් හොඳ අවබෝධයක් ඇති වීම. ඒ අවබෝධය මංගල උත්සවය වෙලාවේ සාර්ථක ඡායාරූපයක් ගන්න හේතු වෙනවා. මුලදී ප්‍රි-ෂූට් කළේ මුදල් අය කිරීමකින් තොරව. දැන් බොහෝ අය ඒ සඳහා අය කරනවා. මොකද ප්‍රි-ෂූට් එකක් කියන්නේ ගීතයකට රූප රචනයක් කරනවා වාගේ බැරෑරුම් වැඩක් වෙලා. මගේ සේවාදායකයෝ බොහොමයක් සාම්ප්‍රදායිකත්වය රැකෙන ආකාරයේ ඡායාරූප බලාපොරොත්තු වෙන අය. සමහර විට ඔවුන් ප්‍රි-ෂූට් වගේ දේවල් බලාපොරොත්තු නොවෙන අවස්ථා තියනවා.
ඉස්සර ඉල්ලුවේ අම්මලා, තාත්තලා කාලේ ඉඳන් ආපු ස්ටෑන්ඩඩ් ඇල්බම් එක. ඊට පස්සේ වඩාත් දියුණු ස්ටෝරි බුක් කියන ඇල්බම් එක ආවා. ඇත්තටම ඒක හරිම ලස්සනයි. අන්දන වෙලාවේ ඉඳලා මනාලියගේ ආභරණ ටික, මනාලයාගේ අත් ඔරලෝසුව, ටයි පින් එක, මුද්ද සපත්තු දෙක වගේ දේවල්වල වෙනම ඡායාරූප අරන් ඇල්බම් එකට ඇතුල් කරනවා. එක පිටුවේ ඡායාරූප කිහිපයක් ඇතුල් වෙනවා. අලුත්ම ප්‍රවණතාව ස්ටෝරි මැගසින්. ඇත්තටම ඒක සඟරාවක් වගේ. කළු කොලේක ඡායාරූප අලවලා ඒ හැම පිටුවකටම උඩින් තෙල් කඩදාසියක් දාලා තමයි මුල්ම කාලේ ඇල්බම් හදලා තිබුණේ. අදටත් ඒ ඡායාරූප වර්ණ වෙනස් නොවී ඒ ලෙසම තියනවා. අද වෙනකොට ප්‍රමාණයෙන් පොඩි දෙපැත්ත මුද්‍රණය කළ පිටුවලින් සමන්විත සඟරාවක් බවට ඇල්බම් එක පත් වෙලා තියනවා.
සමාජ මාධ්‍ය ප්‍රචලිත වෙන්න කලින් ප්‍රසිද්ධ මාධ්‍යයෙන් පළ කළේ ජනප්‍රිය පුද්ගලයෙකුගේ මංගල ඡායාරූපයක් විතරයි. අද ඕනෑම කෙනෙකුට තමන්ගේ මංගල ඡායාරූප සමාජ මාධ්‍යට දාලා ලෝකයටම බලන්න සලස්සන්න පුළුවන්.
උත්සවයෙන් උත්සවයටඅලුත් දෙයක් කරන්න උත්සාහ කරනවා
ඡායාරූප ශිල්පී ගීෂාන් බණ්ඩාර
මම විදේශිකයන්ගේ මංගල උත්සව කිහිපයක් ආවරණය කරලා තියනවා. ඉතාලිය, ජර්මනිය, එංගලන්තය, ඩුබායි, තායිලන්තය, මැලේසියාව වගේ රටවලත් ගිහිල්ලා මංගල උත්සව ඡායාරූපගත කරලා තියනවා.
මගේ ක්‍රමය ටිකක් සිම්පල්. මම බාහිර දේවලට වඩා වැදගත් කියලා සලකන්නේ, මංගල උත්සවය පැවැත්වුණු මොහොත තුළ සිදු වන සිදුවීම්දාමය හරියට ග්‍රහණය කරගෙන රූපමය කතාවක් ගොඩනැගීමයි. මම ඡායාරූපකරණය පටන් ගත්තේ ඡායාරූප මාධ්‍යවේදියක් විදිහට. ඒ පුහුණුව නිසා කතාවක් වාර්තා කිරීම කියන අර්ථයෙන් තමයි මම මංගල ඡායාරූපකරණය දකින්න පුරුදු වුණේ. ඒ ප්‍රවේශය මේකට හොඳින් ගැළපුණා. මූලික සිද්ධිවලට අමතරව මංගල උත්සවයක සිදුවෙන දේවල් තියනවා. කාර්ය බහුල නිසා ඒවා මනාල යුවලගේ ඇස ගැටෙන්නේ නෑ. මම ඒ සිදුවීම් රූගත කරලා අර මූලික කතාවට එකතු කරනවා. සමහර වෙලාවට පේජ් බෝයි කෙනෙක්, ෆ්ලවර් ගර්ල් කෙනෙක්ගේ දඟ වැඩක්. අම්මාගේ හෝ තාත්තාගේ ඇහෙන් වැටෙන කඳුළක් වගේ දෙයක් ඡායාරූපයට නගාගන්න මම උත්සාහ කරනවා. ඒවා සංවේදී දේවල්. ඒවා ඇල්බම් එකට එක් වුණාම ඇල්බමයට ජීවී බවක් එක් වෙනවා.
මම නෙගටිව් කාලේ ඉඳන් ඡායාරූපකරණයේ යෙදෙන කෙනෙක්. මේ වෙනකොට අපි ඡායාරූප ගන්නේ ඩිජිටල් ෆෝමැට් එකේ. ඩිජිටල් කැමරාවකින් ගන්න ඡායාරූප කොම්පියුටර් තිරයක් මතට ලේසියෙන් ගන්න පුළුවන් වෙලා තියනවා. සමාජ මාධ්‍ය තුළ ශෙයා කරලා අනෙක් අයට බලන්න සලස්සන්න පුළුවන් වෙලා තියනවා. ඒ කොහොම වුණත් මිනිස්සුට තාමත් ඇල්බම් එකක්, රමුගත කළ පින්තූරයක් වගේ අල්ලලා බලන්න පුළුවන් දෙයක් අවශ්‍යයි. ඒ නිසා මුද්‍රණයේ වටිනාකම තව කාලයක් තියෙයි. ප්‍රි-ෂූට් පටන් ගන්න එක හේතුවක් වුණේ මංගල උත්සවයට කලින් කැමරාව ඉස්සරහ පෙනී හිටින්න මනාල යුවලට අවස්ථාවක් ලබා දීම. ඒක ඇත්තටම පෙරහුරුවක් වගේ දෙයක්. කැමරාව නුහුරු, ඒ ඉදිරියේ අකමැත්තක් දක්වන, ලැජ්ජාවක් දක්වන යුවලකුට ඒක හොඳ අවස්ථාවක්. කොච්චර ඡායාරූප අරන් තිබුණත්, කැමරාව ඉස්සරහ හිටගන්නේ කොහොමද කියලා විශාල පිරිසකට කියලා දීලා ඔවුන්ව ඡායාරූපයට නගලා තිබුණත් අදටත් මම කැමරාවක් ඉස්සරහ හිටගන්න අකමැතියි.
මම මංගල උත්සව 400කට වඩා කරලා තියනවා. ඒ හැම උත්සවයක්ම මට අලුත්. හැම උත්සවයකින්ම මම අලුත් අත්දැකීමක් එකතු කරගන්නවා. උත්සවයෙන් උත්සවයට අලුත් දෙයක් කරන්න උත්සාහ කරනවා. මංගල උත්සවයක් කියන්නේ මනාලයාටත් මනාලියටත් සතුටු දවසක්. ඒ නිසා ඒ සතුට ඡායාරූප ඇල්බම් එකෙන් පේන්න ඕනෑ. මනාලයා හා මනාලිය හිනාවෙලා ඉන්නවා නම්, ඒ හැඟීම ඇල්බම් එකට ගේන්න පුළුවන් නම් වටිනවා. අත්දැකීම් තියන ඡායාරූප ශීල්පියෙකුට ඒ වැඩේ කරන්න පුළුවන්.■
