- මීට වසර ගණනාවකට පෙර රේගුවෙන් අධිකරණයට ඉදිරිපත් කළ වාර්තාවල දැක්වුණේ මෙම වාහන 2250 අමතර කොටස්වලට බදු ගෙවා එකලස් කිරීමට ඉඩ ලබාදුනහොත් ඒමගින් රජයට රුපියල් මිලියන 6650ක බදු ආදායමක් අහිමි වන බවය.
පාවිච්චි කරන ලද වාහන කොටස් ගෙන්වා එකලස් කරන ලද වාහන 2250ක් වෙළඳපොළට දැමීමට අවසර දීම සම්බන්ධ සාකච්ඡාවක් මුදල් අමාත්‍යාංශයේ දී පවත්වා ඇත.
පුරවැසියන් හමුවේ තමන් තමන්වම අප්‍රසාදයට පත්කර ගන්නා සිදුවීම් ආණ්ඩුව සතිපතා නිර්මාණය කරගනිමින් සිටී. ඒ අතර ප්‍රධානතම දේවල් වන්නේ රට පුරා සිදුවන පරිසර විනාශයය. ඊට අමතරව දැන් සෞඛ්‍ය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක්ද ආණ්ඩුව නිර්මාණය කරගෙන තිබේ. ඒ පොල්තෙල්වල අඩංගු යැයි කියන පිළිකාකාරක ඇල්ෆාටොක්සීන් ප්‍රශ්නයය. මේ කියන්නට යන්නේ ඒ ආකාරයටම ආණ්ඩුව නුදුරු දිනෙක තමන් විසින්ම කැඳවා ගන්නට යන පාරිසරික හා ආර්ථික වශයෙන් වැදගත් ජනතාවට අහිතකර තීන්දුවක් පිළිබඳ සාකච්ඡාවක් ගැනය. එය එක්තරා ආකාරයකට රුපියල් 50කට පැවති සීනි බද්ද ශත 25ක් කර ගජමිතුරු සජාඩ් මවුසූන්ට සැලකුවා වැනි තත්වයක්ය.
මේ සැලකීම වූ කලි කූප්‍රකට වෙහිකල්ස් ලංකා සමාගමට පාවිච්චි කරන ලද වාහන කොටස් යොදා වාහන 2250ක් එකලස් කිරීම සඳහා ලබාදෙන්නට යන අවසරයක් පිළිබඳවය. නීතිමය වශයෙන් අවසර නොමැති නිසා යථාර්ථයක් නොවූ මෙම ව්‍යාපෘතිය සම්බන්ධයෙන් අපි අවස්ථා ගණනාවකදී ලියා ඇත්තෙමු. එම උත්සහය ආරම්භ වූයේ අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංයගේ 2000-2003 ආණ්ඩු කාලයේදීය. කරලියට ආවේ ගෙවී ගිය මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩු කාලයේදීය. යළි එය යථාර්ථයක් බවට පත්කරගන්නට උත්සහ කළේ පසුගිය යහපාලන කාලයේදීය. දැන් ගෝඨාභය පාලන කාලයේදී එය යථාර්ථයක් කරගන්නට ගන්නා උත්සහයක් අපට වාර්තා වී ඇත.
ඒ පිළිබඳ සාකච්ඡාව පැවැත්වී ඇත්තේ පසුගිය මාර්තු 19 වැනිදා මුදල් අමාත්‍යාංශයේදීය. සාකච්ඡාව කැඳවා ඇත්තේ හා ප්‍රධානත්වය දරා ඇත්තේ මුදල් අමාත්‍යාංශ ලේකම් එස්ආර් ආටිගලය. ඊට රේගු දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල් විශ්‍රාමික මේජර් ජෙනරාල් විජිත රවිප්‍රිය ඇතුළු රේගුවේ නිලධාරින් පිරිසක්ද, මෝටර් රථ ලියාපදිංචි දෙපාර්තමේන්තුවේ නිලධාරින් පිරිසක්ද, වෙහිකල්ස් ලංකා සමාගමේ හිමිකරු වන හර්ෂ ප්‍රභාත් ද සිල්වාද සහභාගි වී ඇත.
සාකච්ඡාව සිදුකර ඇත්තේ පාවිච්චි කරන ලද අමතර කොටස් ගෙන්වා වාහන 2250ක් එකලස් කරන්නට අවසර ලබාදීම සම්බන්ධයෙන්ය. මෙසේ පසුගිය කාලය පුරා බලයට පත්වන ආණ්ඩු සමඟ මෙම වාහන ව්‍යාපෘතිය සම්බන්ධයෙන් දිගින් දිගටම දේශපාලන මැදිහත්වීමේ ප්‍රතිඵල ලෙස සාකච්ඡා කරන්නට සිදුවන්නේ මෙම ව්‍යාපෘතියේ නීත්‍යනුකූලත්වය පිළිබඳ මතුවූ කරුණු නිසාත්, මෙම ව්‍යාපාරික ආයතනයම ඊට පෙර පාවිච්චි කරන ලද වාහන කොටස් ගෙන්වා එකලස් කරන ලදැයි කියන වාහන සම්බන්ධයෙන් රජයට අහිමිවී ඇති බදු සම්බන්ධයෙන් මතුවී ඇති ප්‍රශ්න නිසාත්ය.
මෙම ව්‍යාපෘතිය රටේ පවතින නීතියට අනුකූල නම් හා ඒ මගින් නියමිත බදු ආදායම රජයට ලැබෙනවා නම් එහි ප්‍රශ්නයක් නැත. ප්‍රශ්නය වන්නේ එසේ නොවන නිසාය.
ඉහත සඳහන් කරන ලද ප්‍රශ්නවලට අදාළ පළමු කාරණය වන්නේ මෙම ව්‍යාපෘතිය රටේ පවතින වාහන ආනයනය කිරීමේ නීතියට අදාළද යන්නය. දැනට පවතින නීතියට අනුව අවුරුදු 3කට වඩා වැඩි කාලයක් පාවිච්චි කරන ලද වාහන ආනයනය තහනම්ය. ඒ අනුව මෙම ව්‍යාපාරිකයාට ලබාදීමට යන අවසරය මෙම වාහන ආනයන නීතියට අදාළද යන ප්‍රශ්නය පළමුවෙන් මතු කරයි. ඊට හේතුව මෙම ව්‍යාපාරිකයා පාවිච්චි කරන ලද අමතර කොටස් යොදා මීට පෙර එකලස් කරන ලද වාහනවල පැරණි බව, එම අවුරුදු 03ක කාලයට වඩා වැඩි බව, ඒ සම්බන්ධයෙන් අධිකරණයට ඉදිරිපත් වූ කරුණුවලින් මෙන්ම කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් වූ කරුණුවලින්ද සනාථ වී ඇති නිසාය.
පාවිච්ච් කරන ලද අමතර කොටස් ගෙන්වා එකලස් කරනවා යැයි කියන මෙම වාහන සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලංකා රේගුව කරන ලද විමසීමකදී ටොයොටා ලංකා පෞද්ගලික සමාගම දැනුම් දී ඇත්තේ එම වාහන අවුරුදු 03කට වඩා පැරණි ඒවා බවත්, සමහර වාහන අවුරුදු 10ක් තරම් පැරණි ඒවා බවත්ය. (ටොයොටා ලංකා සමාගමෙන් මේ පිළිබඳ විමසීමට හේතුව මේ ආකාරයට එකලස් කර ‘එම්පරර්’ යනුවෙන් විකුණන වාහනවල සැබෑ නිෂ්පාදිත නාමය ටොයෝටා වන නිසාය.) මෙම කරුණ මෙම වාහන සම්බන්ධයෙන් අධිකරණයේ පැවති නඩුවලට රේගුව පාර්ශ්වයෙන් ඉදිරිපත් කර ඇත.
ඒ සම්බන්ධයෙන් වඩා ආකර්ෂණියම නිරීක්ෂණ ඉදිරිපත් වන්නේ මෙම වාහන යෝජනාව පසුගිය මහින්ද රාජපක්ෂ ආණ්ඩු සමයේ කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් වීමේදීය. එහිදී ප්‍රවාහන අමාත්‍යාංශය ඒ සඳහා නිරීක්ෂණ ඉදිරිපත් කරමින් 2011.04.28 දින දරන කැබිනට් නිරීක්ෂණය තුළ මෙසේ සඳහන් කරයි. ‘නිරීක්ෂණය කරන ලද සියලුම වාහන වසර 10ට වඩා පැරණි ඒවා බවට මාගේ නිලධාරි කණ්ඩායම නිරීක්ෂණය කර ඇත. ජපානයේ සුන්බුන් කිරීමට ඇති වාහන සුන්බුන් කරන ස්ථානයේදී අඩු මුදලට මිලදී ගෙන කැබලිවලට වෙන්කර ශ්‍රී ලංකාවට ආනයනය කිරීමත්, එම කොටස් ශ්‍රී ලංකාවේදී නැවත එකලස් කිරීමත්, එකම චැසි අංක යටතේ සිදුකෙරේ. එමෙන්ම පූර්ණ අලුත්වැඩියාවකින් තොරව බඳ ආවරණයට එන්ජිම, ගියර් පෙට්ටිය, ඉදිරිපස ඇක්සලරය, ඩිපරන්සලය හා අනිකුත් කොටස් එකලස් කරන බවද ඔවුන් නිරීක්ෂණය කර ඇත.’
එමෙන්ම පසුගිය යහපාලන ආණ්ඩු සමයේදී මෙම යෝජනාව කැබිනට් මණ්ඩලයට ආ විට පරිසර අමාත්‍යවරයා ලෙස හිටපු ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේනද 2017.02.17 දින දරන අමාත්‍ය මණ්ඩල නිරීක්ෂණයෙන් කියා ඇත්තේ පාවිච්චි කරන ලද වාහන උපාංග හා වාහන අමතර කොටස් භාවිත කර එකලස් කරන ලද වාහන වෙළඳපොළට නිකුත් කිරීමට අවසර ලබාදීම වාහන තාක්ෂණය, වාහන තත්වයන්, ආරක්ෂාව, ඉන්ධන භාවිතය, කාර්යක්ෂම හා පිරිසිදු ඉන්ධන භාවිතා කරන වාහන සම්බන්ධයෙන් මේ දක්වා රජය විසින් ගෙන ඇති පියවරයන්ට ප්‍රතිවිරුද්ධ වේ යනුවෙන්ය.
පාවිච්චි කරන ලද අමතර කොටස් ගෙන්වා වාහන 2250ක් එකලස් කිරීම සම්බන්ධයෙන් මෙම වාහන හිමිකරුට තිබෙනවා යැයි කියන අවසරය සම්බන්ධයෙන්ද ඇත්තේ වංචනික ක්‍රියාවලියකි.
මේ අවසරය ඔහු ලබාගන්නේ 2002 වර්ෂයේ ආයෝජන මණ්ඩල ව්‍යාපෘතියක් වශයෙන්ය. ඒ සැබෑ ආයෝජකයන්ට ලබාදුන් අවස්ථාවක් ප්‍රයෝජනයට ගනිමින්ය. ඒ ඩොලර් මිලියන 50ක් ආයෝජනය කරනවා හා රැකියා 100ක් ලබාදෙනවා යන කොන්දේසිය යටතේය. එම කොන්දේසි නොසැපිරීම නිසා ආයෝජන මණ්ඩලය එම අවසරය පසුව අවලංගු කර ඇත. ඊට එරෙහිව බේරුම්කරණ ක්‍රියාමාර්ගයකට යොමුවී ඇතත් එහි අවසන් තීරණයක් තවම ලැබී නැත.
එසේ වුවද 304/2011 පෙත්සම ඉදිරිපත් කරමින් වෙහිකල්ස් ලංකා සමාගම වාහන 2250ක් ආනයනය කිරීමේ බලපත්‍රයක් ආනයන අපනයන පාලකවරයාගෙන් ලබා ගැනීමේ නියෝගයක් ලබාගෙන ඇත. එම නියෝගය ලබා ගැනීම වැරදි කරුණු ඉදිරිපත් කර ලබාගෙන ඇති බව 2013/58 යනුවෙන් අභියාචනාධිකරණයට ඉදිරිපත් කළ පෙත්සමෙන් පෙන්වා දී ඇති අතර එය පිළිගනිමින් අභියාචනාධිකරණය තීන්දු කර ඇත්තේ වාහන ආනයනයට අවස්ථාව නැති බවය. එම අභියාචනා තීන්දුවට අභියෝග කරමින් ඉන්පසු තවත් පෙත්සමක් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට ඉන්පසු ඉදිරිපත් කර ඇතත් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය එය ප්‍රතික්ෂේප කරමින් සඳහන් කර ඇත්තේ අභියාචනාධිකරණ තීන්දුව අවසාන තීන්දුව බවය. ඉහත සඳහන් කළ මුදල් අමාත්‍යාංශ සාකච්ඡාවත්, මීට පෙර සඳහන් කළ කැබිනට් මණ්ඩල සාකච්ඡාත් සිදුවී ඇත්තේ එම සමාගමට වාහන 2250ක් ආනයනය කිරීමේ බලපත්‍රයක් තිබෙනවාය යන පදනමේ සිටය. එහෙත් ඉහත විස්තර කළ ආකාරයට ඇත්ත එය නොවේ.
එසේම මෙහිදී තවත් දෙයක්ද සිදුවී ඇත. ඒ මුදල් අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයා වශයෙන් කටයුතු කළ ආචාර්ය පීබී ජයසුන්දර 2013.02.28 දින සහිතව එවක රේගු අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයාට ලිපියක් යොමු කරමින් ඉහත සඳහන් කරන ලද 2011/304 දරන නඩු තීන්දුව අනුව කටයුතු නොකරන ලෙස දැනුම් දීමය. ඊට හේතු වශයෙන් ජයසුන්දර මහතා සඳහන් කරන්නේ එම නඩුවේ සඳහන් වූ ආකාරයට වාහන ආනයනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් කැබිනට් මණ්ඩලය ප්‍රතිපත්තිමය තීන්දුවක් ගෙන නොමැති බවය.
වත්මන් මුදල් අමාත්‍යාංශ ලේකම්වරයාගෙන් මේ ගැන ප්‍රශ්න කරන්නට ඔහු දූරකථනයට සම්බන්ධ කර ගැනීමට අප ගත් උත්සහය ව්‍යර්ථ විය. එසේ වුවද රේගු මාධ්‍ය ප්‍රකාශක සුදත්ත සිල්වාගෙන් ඒ ගැන විමසීමේදී ඔහු ප්‍රකාශ කළේ මෙම වාහන ව්‍යාපෘතිය සම්බන්ධයෙන් රේගුව පාර්ශ්වයෙන් දැනට තිබෙන ප්‍රශ්න හා නඩුවල තත්වය දැන ගැනීම සඳහා එම සාකච්ඡාවට ඔවුන්ව කැඳවූ බවය.
වසර ගණනාවක් තිස්සේ යළි යළිත් මතුවී එන මෙම ව්‍යාපෘතියට නිසි අවසරයක් හෝ අනුමැතියක් හෝ නැති බව පැහැදිලිය. එමෙන්ම මේ මගින් විශාල පාරිසරික ප්‍රශ්නයක්ද ඇතිවන බව පැහැදිලිය. මේ ව්‍යාපෘතිය මගින් අති විශාල බදු ප්‍රමාණයක් රජයට අහිමි වීමටද නියමිතය. ඒ වාහන කොටස් සඳහා බදු ගෙවීමේදී සම්පූර්ණ වාහනයක් සඳහා බදු නොගෙවීම නිසාය. හේතුව මීට පෙර මෙම ව්‍යාපාරිකයා මේ ආකාරයට පාවිච්චි කළ අමතර කොටස් ගෙන්වා එකලස් කළ වාහනවලින් සම්පූර්ණ වාහනයක බදු අයවී නොතිබූ නිසාය. මීට වසර ගණනාවකට පෙර රේගුවෙන් අධිකරණයට ඉදිරිපත් කළ වාර්තාවල දැක්වුණේ මෙම වාහන 2250 අමතර කොටස්වලට බදු ගෙවා එකලස් කිරීමට ඉඩ ලබාදුනහොත් ඒමගින් රජයට රුපියල් මිලියන 6650ක බදු ආදායමක් අහිමි වන බවය. වත්මන් වාහන මිල හා රේගු බදු අනුපාතයන් සමඟ සැසඳූ කළ රජයට අහිමි වී යන එම බදු මුදල අති විශාල එකක් බව පැහැදිලිය.
වාහන ආනයන නීතියට පටහැනිව, පරිසරයටද හානි කරමින් හා රටට විශාල බදු මුදලක් අහිමි කරමින් ආණ්ඩුව ඔවුන්ටම එරෙහිව තවත් අලුත් කතාවක් නිර්මාණය කර ගන්නවාද යන්න අපට ඉදිරියේදී බලාගන්නට හැකි වනු ඇත. තමා පරිසර හිතකාමී හා වංචාවට විරුද්ධ යැයි කියන ජනාධිපතිවරයා මේ සම්බන්ධයෙන් කුමක් කරනු ඇත්ද? (ඔහුට මේ සම්බන්ධයෙන් වැඩි විස්තර අවශ්‍ය නම් වත්මන් ජනාධිපති ලේකම් ආචාර්ය පීබී ජයසුන්දරගෙන් ලබාගත හැකිය)■
