■ ප්‍රියන්ජිත් ආලෝකබණ්ඩාර
පුරෝහිත : අපි අඬ බෙරයක් යවමු. කැලෑ පාළුවන් අල්ලා දුන් කෙනෙකුට කොකෙක් බරට වස්තුව දෙනවා කියලා.
රජතුමා : කොකෙක් බරට වස්තුව දෙනවා කීවාට ජනතාව දැන් ගණන් ගන්නේ නෑ පුරෝහිත. මොකද උන් දන්නවා හැමදාම අපි උන්ට කොකා තමයි පෙන්නුවේ කියලා.
පුරෝහිත : මොන විකාරද ඒ කොකා මතක නෑ දැන්. වැඩේ තියෙන්නේ අපේ ජනතාවට යමක් මතක හිටින්නේ දවස් තුනහමාරයි. අනිත් එක ඒ කොකාම අපි පෙන්නන්නෙත් නෑනේ. පොඩ්ඩක් ඈන්ගල් එක වෙනස් කරලා, මෙහෙම හිටෝපුවහම මිනිස්සු හිතයි මූ නම් නියම කොකෙක් තමා කියලා. බඩුම තමයි.
මේ දෙබස් මීට ටික කලකට පෙර ස්වර්ණවාහිනියේ විකාශය වූ ‘රාජ සභාව’ වැඩසටහනෙනි. එහි රජතුමා ලෙස රංගනයෙන් දායක වූයේ ගුණදාස මධුරසිංහය. පුරෝහිත මහින්ද පතිරගේය. 2003 වසරේ රාජ සභාව ආරම්භයේ සිට වසර 18ක් වන තුරු කොටස් 85ක් රඟ දක්වා තිබේ. දැනට වසර 4කට පමණ පෙර සිට රාජ සභාව වැඩ සටහන නවත්වන්නට හේතු වී තිබෙන්නේ රජතුමාගේ චරිතයට පණ පෙවූ ගුණදාස මධුරසිංහ අසනීප වීම නිසාය.
“ගුණදාස මධුරසිංහයි මමයි දෙන්නාම හමු වුණේ 1979. ඒ අවුරුද්දේ තමයි රජරට සේවය ආරම්භ වුණේ. මමත් ශිල්පියෙක් හැටියට රජරට සේවයට ගියා. ගුණදාස මධුරසිංහත් ශිල්පියෙක් හැටියට රජරට සේවය ආවා. ප්‍රේමකීර්ති ද අල්විස් මහත්තයා තමයි අපි දෙන්නා තුළ හාස්‍ය හැකියාවක් තියනවා කියලා හඳුනාගත්තේ. එයා නිෂ්පාදකවරයෙක් හැටියට ඒ කාලේ රජරට සේවයේ වැඩ කළා. ‘රසවිත’ කියලා විකට වැඩසටහනක් කරන්න එයා අපට යෝජනා කළා. එතැන් සිට අපි ‘රසවිත’ කරගෙන ගියා. කාලයක් යද්දී රජරට ශ්‍රවණ කලාපය තුළ අපි හුඟාක් ජනප්‍රිය වුණා. අපි දෙන්නාගේ කටහඬ දන්නේ නැති කෙනෙක් නැති ගානට ආවා.” එසේ කියන්නේ පුරෝහිතය. පුරෝහිත චරිතයට පණ පෙවූ මහින්ද පතිරගේය. අසනීපයෙන් සිටින රජතුමා හෙවත් ගුණදාස මධුරසිංහත් සිහිපත් කරමින් ඔහු කතාව කියයි.
1976 පමණ කාලයේ “ජන නළු කැල” නමින් කලා සංවිධානයක් පිහිටුවා ගත් මහින්ද පතිරගේ ඇතුළු පිරිස අනුරාධපුර ප්‍රදේශය ආශ්‍රිතව නාට්‍ය නිර්මාණය කරමින්, රඟ දක්වමින් සිටියෝය. සුනන්ද සිල්වාත්, අනුරාධ රංජිතුත් ඒ නාට්‍ය කණ්ඩායමේ සාමාජිකයෝ වූහ. විවාහයත් සමග කුරුණෑගල සිට අනුරාධපුරයට සංක්‍රමණය වී සිටි ගුණදාස මධුරසිංහත් අනුරාධපුරයේ කොහොඹගස් හන්දියේ කලා සංවිධානයක් පිහිටුවාගෙන නාට්‍ය කරමින් සිටියේය.
රජරට සේවයේ ආරම්භක සාමාජිකයන් වූවෝ කොළඹ සිට රජරටට ගිය විජයානන්ද ජයවීර, සිරිල් රාජපක්ෂ, ප්‍රේමකීර්ති ද අල්විස්, ස්වර්ණ ශ්‍රී බණ්ඩාර වැනි ප්‍රවීණ මාධ්‍යවේදීහුය. රජරට සේවයේ ස්වර්ණමය යුගය සේ සමහරු කියන්නේ ස්වර්ණ ශ්‍රී බණ්ඩාර යුගයයි. ඔහු රජරට පළාතේ ජනශ්‍රැති ආදිය ගැන පර්යේෂණ කරමින් නිර්මාණාත්මක දායකත්වයක් රජරට ගුවන් විදුලියට ලබා දුන්නේය.
“මා රජරට සේවයට යොමු කළේ ස්වර්ණ ශ්‍රී බණ්ඩාර. කොළඹින් ආ ඒ නිලධාරීන් ඉතාම නිහතමානී දක්ෂ නිෂ්පාදකවරු. තිරුවානා කැට හරි මැණික් ගල් කරන්න හිතාගෙන ආපු කට්ටියක් ඒ. ඔවුන් කලා සංවිධාන හොයාගෙන ගම්වලට ආවා. අපි නාට්‍යයක් කර කර හිටියේ. ඒ අය පටිගත කිරීමේ යන්ත්‍රයක් අරන් ඇවිල්ලා අපේ නාට්‍යය පටිගත කරලා රජරට සේවය ආරම්භක දවසේ ප්‍රචාරය කළා. එහෙමයි රජරට සේවය පටන් ගන්නකොටම අපි ගුවන් විදුලි ශිල්පීන් බවට පත්වුණේ. පස්සේ පරීක්ෂණයක් තියලා ශිල්පීන් හැටියට අපිව බඳවා ගත්තා. ඔවුන් රජරට පීරලා, හාරලා අවසානේ මැණික් ගල්ම හොයාගත්තා.”
රජරට සේවයේ විනාඩි 28ක පමණ ගුවන් කාලය පුරා ප්‍රචාරය වූ රසවිත වැඩසටහනට ඉදිරිපත් කළ ප්‍රහසනාත්මක ගුවන් විදුලි රංගය කොළඹ ගුවන් විදුලි සංස්ථාවේ නිලධාරීන් සේවකයන් අතරද ජනප්‍රිය වී තිබුණි. ඇනස්ලි, බර්ටි, සැමුවෙල් තිදෙනා ඉදිරිපත් කළ විනෝද සමය ද ඒ වන විට රටේ විශාල ජනප්‍රියත්වයක් ලබා තිබිණි.
ඇනස්ලි, බර්ටි, සැමුවෙල් ආකාරයේ දෙවැනි පරපුරක් ඇති කිරීමට අදහස් කළ ගුවන් විදුලි සංස්ථාව ඒ සඳහා ශිල්පීන් තෝරන පරීක්ෂණයක් පැවැත්වීය. ඒ පරීක්ෂණය සඳහා පෙනී සිටීමට රජරට සේවයේ ගුණදාස මධුරසිංහටත්, මහින්ද පතිරගේටත් ආරධනා ලැබී තිබුණි. පරීක්ෂණය සඳහා පැමිණ සිටියේ තුන් දෙනාගේ කණ්ඩායම්ය. හැමෝම පාහේ කලේ ඇනස්ලි, සැමුවෙල්, බර්ටි අනුකරණය කිරීමය. රජරට සේවයෙන් පැමිණ සිටි ගුණදාස මධුරසිංහත්, මහින්ද පතිරගේත් ඒ අතර කැපීපෙනුණෝ ය. ශිල්පීන් දෙදෙනෙකු පමණක් වීම තවත් කැපී පෙනුණේය. මුළු රටටම ඇහෙන්නට රාජ සභාව කරන්නට අවස්ථාව ලැබුණේ එසේය. ගුණදාස මධුරසිංහගේත්, මහින්ද පතිරගේගේත් වැඩසටහන් පටිගත කරන ආකාරය බලන්නට ගුවන් විදුලියේ අල්ලපු වැටේ පිහිටා ඇති රූපවාහිනියේ අයද පැමිණියාලු. ගුවන් විදුලියේ ප්‍රචාරය වූ වැඩසටහන රූපවාහිනියේ කරන්නට ගුණදාස මධුරසිංහටත්, මහින්ද පතිරගේටත් අවස්ථාව ලැබුණේ ඒ රසවින්දනයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙසය. ඒ 2000 වසරේදීය. 1979 සිට පුරා අවුරුදු 21ක් ශ්‍රාවකයන් වෙත කටහඬින් සමීප වී සිටි රජතුමාගේත්, පුරෝහිතගේත් රූපය දකින්නට රටේ ජනතාවට අවස්ථාව ලැබුණේ ඒ රූපවාහිනී වැඩසටහන හරහාය. එය ගුණදාස මධුරසිංහට, මහින්ද පතිරගේට වාගේම මෙරට ප්‍රේක්ෂක ජනයාටත් සතුටට කාරණයක් විය.
වැඩසටහනේ නම ‘සිනා සාගරේ’ය. ඉරිදා උදේ ආයුබෝවන් වැඩසටහනේ කොටසක් ලෙස සිනා සාගරේ ආරම්භ විය. වැඩසටහනේ නිෂ්පාදකවරයා වූයේ මහින්ද සමරකෝන්ය. ටික කලකින් ආණ්ඩු මාරු වුණේය. මහින්ද සමරකෝන්ගේ නිෂ්පාදක තනතුර අහෝසි වී ගියේය. ‘සිනා සාගරේ’ සිඳුණේය.
කාලයක් නිහඬව සිටි රජතුමාටත්, පුරෝහිතටත් යළිත් ආරාධනා ලැබුණේ ස්වර්ණවාහිනියෙනි. ගුණදාසටත් මහින්දටත් හිතේ හැටියට රාජ සභාව දේශපාලන ප්‍රහසනය කරන්නට ස්වර්ණවාහිනිය ඉඩ දුන්නේලු. ඉරිදා උදේ ‘මුතු පලස’ වැඩ සටහනේ විනාඩි 20ක කාලයක් රාජ සභාවට හිමි වී තිබුණි. රජ්ජුරුවන්ටත් පුරෝහිතටත් ලෝකය පුරා විශාල ප්‍රසිද්ධියක් ලැබණේ ස්වර්ණවාහිනියේ රාජ සභාව හරහාය. ඒ කාල වකවානුවේ රේටිංස් අනුව රාජ සභාව ඉහළින්ම සිටියේය. රට රටවලින් ආරාධනා ආවේය. රටවල් 13කට යන්නට රජ්ජුරුවන්ටත්, පුරෝහිතටත් අවස්ථාව ලැබුණේ ඒ ජනප්‍රියත්වය නිසාය. 2004 කාලේ නිෂ්පාදනය කළ රාජ සභාව වේදිකා නාට්‍යය දෙස් විදෙස් දර්ශන වාර 150 ක් දිව්වේලු.
“ආරම්භයේ ඉඳලාම පිටපත ලීවේ ගුණදාස මධුරසිංහ. ප්‍රධාන පිටපත ඔහු ලීවා. රංගනයේදී අපි අතින් දාන කෑලි එකතු කළා. ඒ තරම් හොඳින් දේශපාලන ප්‍රහසන ලියන්න පුළුවන් කෙනෙක් මම දැකලා නෑ. ඒ තරමටම ඔහු ඒ වැඩේට දක්ෂයි. බොහෝ දෙනෙක් ලියන්නේ දෙපිට කැපෙන කතානේ. මධුරසිංහගේ පිටපත්වල එහෙම තියන වෙලාවල් නැතුව නෙමේ. ඒවා බොහෝම සඟවලා තියෙන්නේ. ලෙහෙසියෙන් තෙරුම් ගන්න අමාරුයි.
මේ වාගේ දේශපාලන ප්‍රහසනයක් කරන්න පොඩි නිර්භීතකමක් අවශ්‍යයි. මධුරසිංහගේ ලිවීම තුළ කාටවත් අල්ලාගන්න බැරි විදිහට දේශපාලන ප්‍රශ්නය කතා කරන ස්වාභාවයක් තිබුණා. ඒක විශාල දක්ෂකමක්. බොහෝ අය තියෙන චරිතම අරන් දේශපාලන ප්‍රහසන කරනවා. ඒක හාස්‍ය නෙමේ අපහාසය. අපහාස නොකර හාස්‍යය මතු කරන්නයි මධුරසිංහ රජෙක් හා පුරෝහිතයෙක් නිර්මාණය කළේ. එතකොට ඒක අද කාලේට ගළපාගන්න අමාරුයි. මේ කියන්නේ කොයි කාලේ හිටපු රජ කෙනෙක් ගැනද කියලා හිතාගන්න බැරුව අන්දුන්කුන්දුන් වෙනවා. අපි කාටවත් අපහාස නොවන ආකාරයේ දේශපාලන ප්‍රහසනයක් කළේ.
අපි දෙන්නා එකිනෙකා හොඳින් හඳුනා ගැනීම රාජ සභාව මේ තරම් දුර අරන් එන්න හේතු වුණා. මම කට අරිනකොට මොන වචනයද උච්චාරණය කරන්නේ කියන ඉව මධුරසිංහට තිබුණා. පිටපතක් ලියනකොට ඒ දෙබස් ටික කියලා මම රඟපාන්නේ කොහොමද කියලා ඔහු හොඳින්ම දන්නවා. ඔහු වැඩිපුරම දෙබස් ලියන්නේ මට. ඔහුට වචනයයි, දෙකයි තියාගන්නේ. මට අවස්ථාව දීලා හොඳින් රඟපානවා බලලා සතුටු වූ කෙනෙක් ඔහු. පිටපත ලියන්න අහු වුණොත් තමන්ට ලියා ගන්න එකනේ හුඟාක් අය කරන්නේ. මධුරසිංහ කවදාවත් එහෙම කළේ නෑ.
ඒ වෙනකොට ලංකාවේ තිබුණු හාස්‍ය නාට්‍ය කළ අය වේගයෙන් වචන මුදාහැරීම තමයි හාස්‍යය කියලා හිතාගෙන හිටියේ. අපි කිසිම බයක් නැතුව මන්දගාමී වේගයකින්, ළතවෙලා දෙබස් කිව්වා. මිනිස්සු ඒක රස වින්දා. රාජ සභාව ලොකු කුඩා සැමට බලන්න පුළුවන් නාට්‍යයක් වුණා. මම කරන විකාරවලට පොඩි ළමයි පවා කැමති වුණා. කුඩා ළමුන් අතරත් ප්‍රබුද්ධ අය අතරත් රාජ සභාව ජනප්‍රිය වුණා. අපි අවුරුදු 4කින් විතර මාත් ඔහුත් එකට රඟපෑවේ නෑ. දැන් තමයි මට ඔහු නැති අඩුව දරුණුවට දැනෙන්නේ. ඇත්තටම ඔහු නැති අඩුව වෙන කාටවත් පුරවන්න බෑ.’■
