මම ඔවුන්ගෙන් ඉගෙනගත්තා ඔවුන් මගෙනුත් ඉගෙනගත්තා – අශෝක හඳගම

අවුරුදු තිහක් විතර තිස්සේ නාට්‍යයක් නොකළ හඳගම, අලුත් නාට්‍යයක් කරන බව එකපාර සමාජ මාධ්‍යවලින් ප්‍රසිද්ධ කළා..
ඒකෙන් පොඩි පුදුම වීමක් වුණා නේද? මොකක්ද මේ වෙන්නේ කියලා සමහර අය හෙව්වා. මම ඒ පුදුම වීම බලාපොරොත්තු වුණා. මම නාට්‍යයක් කරයි කියලා කවුරුත් හිතුවේ නෑ. ගිය වතාවේ රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලේ විනිශ්චය මණ්ඩලයේ මම හිටියා. මම අවුරුදු දහයක් විතර තිස්සේ නාට්‍ය ඇගයීම් මණ්ඩලවල හිටියා.

ඒ විතරක් නෙවෙයි, යම් නාට්‍යයක් මුල් දිනයේ බලන්න ගියොත් ඔබේ මුහුණ වරදින්නේ නෑ..
ඔව්, නාට්‍ය බලන්න තමයි ගියේ. ඉතින්, කට්ටිය හිතනවා ඇති මෙයා නාට්‍යයක් කරලාත් නෑ. මෙයාගේ නාට්‍ය දැකලාත් නෑ කියලා. ඒක ඇත්ත. නූතන පරම්පරාවේ මාඝාත, හෙණ නොබැලූ අය ඕනෑ තරම්. ඒ නිසා මට කරන්න ඕනෑ කියන අදහස ආවා. මම නාට්‍යයක් කරන්න ඕනෑ කියලා කලින් කියා තිබුණේ නෑ. ලියමින් හිටියා. යටි හිතේ තිබුණා.

නාට්‍යය කරන්න හිතුවේ ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවේ රැකියාවෙන් අයින් වුණාට පස්සේද?
ගිය අවුරුද්දේ මම විශ්‍රාම යන්න ලෑස්ති වෙනකොට චිත්‍රපටියක් සහ නාට්‍යයක් හිතේ පෙළගැස්විලා තිබුණේ. විශ්‍රාම යන්න කලින් මාස තුනක් නිවාඩු. අප්‍රේල් 1 ඉඳලා ඒ නිවාඩුව පටන්ගත්තේ. ඒ නිසා කොරෝනා ලොක්ඩවුන් එක මම කොහොමත් ගෙදර ඉන්න තිබුණ කාලයක්. මම ඒ කාලසීමාව ඉවරවෙද්දී චිත්‍රපටියේ පිටපතයි, නාට්‍යයේ පිටපතයි දෙකම අවසන් කළා. සියල්ල සැලසුම් කරගන්න පුළුවන් වුණා. චිත්‍රපටිය නම් රූගත කිරීම් පවා ගිය අවුරුද්ද අවසන් වෙද්දී කරගත්තා. මේ කාලේ කිසිදෙයක් කරගන්න බැරි වුණ බව ගොඩක් අය කියනවානේ. ඒත්, මට ඒ සමය පාඩුවක් වුණේ නෑ. දෙසැම්බර් 11 තමයි නාට්‍යය පෙන්වන්න හිතාගෙන හිටියේ. රිහර්සල් කරන්න බැරි වුණ නිසයි 2021ට වැටුණේ.
මීට අවුරුදු දහයකට විතර කලින් තමයි මම මේ නාට්‍යය ලියන්න ගත්තේ. ලියමින් හිටියා. කරන්නත් ලෑස්ති වුණා. මේකේ ප්‍රධාන භූමිකාව කළේ සෞම්‍ය ලියනගේ. ඔහු පශ්චාත් උපාධියට යෑම කල් දාන්න හේතු වුණා. සෞම්‍ය වේදිකාවට එන්නෙත් ලොකු කාලෙකට පස්සේ. නාට්‍යයේ ඉන්න ගොඩක් අය තරුණයි. ඔවුන් එක්ක වැඩ කිරීම අපටත් ලොකු අත්දැකීමක්. බලමු ඉතින්, පොඩි ආස්වාදයක් තියෙනවා.

රැකියාවෙන් ඉවත් වීමත්, නාට්‍යයක් කිරීමත් අතරේ සම්බන්ධයක් නැතිද?
මහ බැංකුවේ ජීවිතය අවුරුදු තිහක්නේ. මම නාට්‍යයක් කරන්නේ අවුරුදු තිස් එකකට පස්සේ. නාට්‍යයකට අධ්‍යක්ෂවරයාගේ මැදිහත්වීම කියන එක අඛණ්ඩයි. නාට්‍යය පවතින තුරු සක්‍රියව ඉන්න වෙනවා. සමහර වෙලාවට නළුවෙක්ට අසනීප වෙනවා. විකල්පයක් නෑ. දෙබස් සියල්ල දන්නේ අධ්‍යක්ෂ නිසා, සමහර වෙලාවට නළුවෙක් නැති අඩුව පුරවන්නේ අධ්‍යක්ෂ. පේරාදෙණිය වළේ පවා මා රඟපාලා තියෙනවා. ඒ වගේ අකරතැබ්බවලට මුහුණදෙන්න වෙනවා. ඒ අකරතැබ්බවලට මුහුණදෙන්න බෑ රස්සාවක් එක්ක. මෙදා පාර රඟපාන්න බලාපොරොත්තුවක් මට නෑ. ඒත්, වැඩේට සම්පූර්ණයෙන් බහින්න ඕනෑ.

අවුරුදු තිස්තුනකට පස්සේ නාට්‍ය කරන්නේ, රැකියාවත් එක්ක දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ මඟහැරුණ වේදිකාවේ අත්දැකීම ගන්නද?
ඒක ඇත්ත. අවුරුදු තිස්එකක් තිස්සේ වේදිකා නාට්‍ය බැලුවා මිසක් කළේ නෑනේ. අනෙක කාලය තිස්සේ වේදිකාව වෙනස් වෙලා. මට මතකයි මාඝාත කරන කාලයේ. නාට්‍යයක් රට පුරා යන්න කලින් මංගල දර්ශනය කරන්නේ ලුම්බිණියේ. ඒ කාලෙ ලුම්බිණියේ තමයි උතුරන්න සෙනඟ හිටියේ. දැන් ලුම්බිණියට නාට්‍ය බලන්න යන හුරුවක් නෑ. දැන් එහෙම කොළඹ නාට්‍ය බැලෙන්නේ නෑ. දාඩිය දාගෙන නාට්‍ය බලන ඕඩියන්ස් එකක් නෙවෙයි ඒ. ඉස්සර නාට්‍යයක් පටන්ගත්තාට පස්සේ රට පුරා වේදිකාගත කරන්නත් රඟහල් තිබුණා. දැන් ඒ රඟහල් වැහිලා. ඒවා නිකං එක්සිබිෂන් සෙන්ටර් වෙලා. උදාහරණයක් හැටියට කෑගලු විද්‍යාලයේ රඟහලේ නාට්‍යයක් රඟදක්වන්න නාට්‍යකරුවන් කැමතියි. මොකද කන්දක් මුදුනේ තිබුණ ලස්සන රඟහලක් ඒක. අවට පරිසරය ලස්සනට පෙනුණා. ඒකේ දැන් පන්ති කාමර දාලා.

මිනිසුන් පවා වෙනස් වෙලා නේද?
එදා නාට්‍ය බලපු අය අද නෑ. ඉස්සර අපේ තාත්තලා වුණත් මාසෙකට නාට්‍යයක් ආවොත් ටිකට් එකක් අරගෙන බලන්න ගියා. මම මාඝාත කළේ අසූනවයේ. අනූතුන වෙන තුරු වේදිකාගත වුණා. මම මහ බැංකුවේ වැඩට ගියේ අනූවේදී. ඒ කාලෙත් ඔෆිස් එකේ අය නාට්‍ය බලන්න ගියා. මහබැංකුවේ එස්. කරුණාරත්න, රංජිත් ධර්මකීර්ති වගේ නාට්‍යකරුවන් පවා හිටියා. මම මහ බැංකුවට ගියේත් ඒ නාට්‍යකරුවන් නිසා. ඒත්, ඒ තත්වය අද වෙනස්.
නළු නිළියන් පවා වෙන වෙන රාජකාරිවල ඉන්නවාද, පූර්ණකාලීනව වේදිකාවේ ඉන්නවාද කියන එකත් ප්‍රශ්නයක්. ඔය විදියට වෙනස්කම් ගොඩක්.
ඒත් වැදගත්ම කතාව මේකයි. වෙනස් වුණත් නොනවත්වා නාට්‍ය කළ අය ලංකාවේ ඉන්නවානේ. මට කියන්න ඕනෑ ඒකයි. ලංකාවේ නාට්‍ය කඩාවැටිලා බව මා විශ්වාස කරන්නේ නෑ. ප්‍රේක්ෂාගාරය හැකිළිලා ඇති. ඒත් නාට්‍ය වෙනස් වෙලා, පවත්වාගෙන ඇවිත්. මටත් හිතුණා මේ අත්දැකීම එදා කළ එකමද කියලා බලන්න. ඒකයි කරමින් ඉන්නේ.

එදා සමාජයට වඩා අද වෙනස්ද?
මාඝාත ඍජු දේශපාලන නාට්‍යයක්. ප්‍රායෝගික තලයේ අහුවෙන දේශපාලනයක්. දැන් ඉන්නේ එහෙම යුගයක නෙවෙයි. පශ්චාත් නූතන යුගයක්. ඉස්සර අපි විශ්වවිද්‍යාලයේ ඉන්නකොට උද්ඝෝෂණ කළා, කෑගැහුවා. කැරලි තිබුණා. යුද්ධ තිබුණා. දේශපාලනය ඇවිත් ඇඟේ වැදුණා. දැන් එහෙම නෑ. තේමා පවා වෙනස් වෙනවා. දේශපාලන නාට්‍ය කියන්නේ ප්‍රචාරකවාදී ස්වරූපයක් තිබුණ නාට්‍යවලට. දැන් එහෙම නෑ. දේශපාලනය ඉස්සර වගේ කෙළින්ම අපට දැනෙන්නේ නෑ. අපේ ජීවිතවලට දේශපාලනය දැනෙන්නේ සංකීර්ණ විදියට. හැම දෙයක්ම දේශපාලනිකයි, ඒත් සමහර දේශපාලන ප්‍රශ්න දේශපාලනිකයි කියලා තේරෙන්නේ නෑ. ඉතින්, ඕවා ග්‍රහණය කරගෙන නාට්‍යයක් කරන හැටි තමයි බලන්නේ.

විශ්‍රාම ගිය එක නිදහසක්ද? රස්සාව මඟහැරුණා වගේද?
මගේ ජීවිතේ මහබැංකු පරිච්ඡේදය ඉවරයි. මම ආපහු හැරිලා ඒ දිහා බලන්නේ නෑ. ගොඩක් අය විශ්‍රාම ගිහින් ඒ ආශ්‍රිත වෙනත් රැකියාවකට යනවානේ. මම ආයේ රස්සාවක් කරන්න බලාපොරොත්තු වෙන්නේ නෑ.

ආර්ථික විද්‍යා මෙමරි චිප් එක ගලවලා බේරේ වැවට දැම්මාද?
නෑ නෑ. ඒ දැනුම තියේවි. ඒත් ප්‍රායෝගිකව මැදිහත්වෙන්නයි බර ඔළුවේ දාගෙන ඉන්නයි ඕනෑ නෑ. මහබැංකුව වගේ තැනක රස්සාවක් කරලා එළියට ගිහින් මට කරන්න රස්සාවකුත් නෑ. ඒ නිසා ලැබුණ නිදහස භුක්ති විඳින්න මම තීරණය කළා. පොතක් පතක් කියවාගෙන, නාට්‍යයක් කරගෙන කාලය ගෙවන්නයි බලාපොරොත්තුව.

හඳගම චිත්‍රපටිවලට අත්දැකීම් අඩු තරුණයන් තෝරාගත් අවස්ථා ගොඩයි. වේදිකාවේ අත්දැකීම වෙනස් නේද?
ලංකාවේ වේදිකාවේදී කටහඬ හරිම වැදගත්. රහසක් කිව්වත් ශාලාව කෙළවරට ඇහෙන්න එපැයි. කටහඬ හසුරුවන්න බැරි අය එක්ක වේදිකා නාට්‍යයක් කරන්න අමාරුයි. අලුත් අය එක්ක වේදිකාවට යනවා නම් මාස ගණනක් අභ්‍යාස කරන්න වෙනවා. තරුණ නළුනිළියන් වුණත් වේදිකාවේ පුහුණුවක් ඇති, අභ්‍යාස කළ පිරිසක් නැතිව අමාරුයි.

අවුරුදු තිස් එකකට කලින් හිටියේ මීට වෙනස් තරුණ හඳගම කෙනෙක්..
මම චිත්‍රපටි කළෙත් මටම ආවේණික වැඩ රටාවකට. මගේ රූගත කිරීමේ කාල රාමුව වැඩිම වුණොත් දවස් 18යි. දවස් දාහතරක් නිවාඩු දාගන්නවා. සති අන්ත දවස් හතරක් එක්ක වැඩිම දවස් 18ක් අහුවේවි. ඒක දිගු කරගන්න කොච්චර උත්සාහ කළත්, අන්තිමේ වැඩ ප්ලෑන් කරනකොට දවස් 18ට අඩුවෙන් කරන්න පුළුවන් බව තේරෙනවා. කවදාවත් ඒ කාලය දිග වෙන්නේ නෑ. මම අලුතින් කළ චිත්‍රපටියත් දවස් 14යි රූගත කළේ. ඒ මගේ හැටි. මාඝාත කරනකොට රස්සාවට ගිහිල්ලාත් නෑ. ඒත් දවස් 28ක් වගේ කාලයක් විතරයි රිහර්සල් කළේ. ඒ කාලෙ අපට නිදහසේ රිහර්සල් කරන්න පසුබිමක් තිබුණේත් නෑ. එකතු වුණා, වැඩේ කළා, වෙන් වුණා. එදා ගරිල්ලා පුරුද්ද නිසාද මං දන්නෑ, විශ්‍රාම ගිහිල්ලා නාට්‍යයක් කළත් රිහර්සල්වලට කෙටි කාලයක් විතරයි වෙන් කරගත්තේ. ජනවාරි 11 රිහර්සල් පටන් අරන්, මාර්තු මැද පෙන්වන්න සැලසුම් කළේ.

නාට්‍ය කණ්ඩායම කැමති වුණාද?
අයියෝ.. අශෝක අයියේ මෙච්චර ඉක්මනට කරන්නේ කොහොමද, එහෙම බෑ කියලා කිව්වා. මම කිව්වා කරමුකෝ බලන්න කියලා. වේදිකාගත කරන්න තව දවස් 15කට වඩා තිබුණාට, හෙට වුණත් නාට්‍යය පෙන්වන්න දැන් පුළුවන්. ඒක එයාලාටත් අලුත් අත්දැකීමක්. මම ඔවුන්ගෙන් ඉගෙනගත්තා වගේම ඔවුන් මගෙනුත් ඉගෙනගත්තා. ඒ ගැටුමේ ආස්වාදයක් තියෙනවා.

චිත්‍රපටවලදී හඳයා වැඩිපුර කතා කරන්නේ නෑ, පැත්තකට වෙලා නිහඬව ඉන්නවා කියලා ඔබේ සගයන් කියා තියෙනවා. නාට්‍යවලදීත් එහෙමද?
මම පිටපත ලියලා, මූලික දේවල් එළාගත්තාට පස්සේ නළු නිළියන්ට තමන්ගේ එක කරන්න කියනවා. එයාලා චරිතය හඳුනාගත් විදියේ නොගැළපීමක් තිබුණොත් මම කියනවා. මා හිතූ එකට වඩා එයාලා හිතන එක හොඳ නම් මම ඒක බාරගන්නවා. සාමාන්‍යයෙන් නාට්‍ය කරන අය කරන්නේ කොටස් වශයෙන්. එක ඇක්ට් එකක් රිහර්සල් කරලා, ඊළඟ එකට යනවා. එතකොට සම්පූර්ණ නාට්‍යය දකින්න කාලයක් යනවා.
මගේ විදිය ඒක නෙවෙයි. මම මුල ඉඳන් අගට එකපාර කරගෙන යනවා. මුලත් අගත් දැකලා. එතකොට ඔවුන්ට සම්පූර්ණ නාට්‍යය දැනගෙන ඒක ඇතුළේ තමන්ගේ දේ කරන්න පුළුවන්. ඒක ටිකක් වෙනස්. මගේ විදිය ඒ.

මේ වගේ දැන් සාමාන්‍යයෙන් නොකරන, ඔබ කළ වෙනත් දේවල් තියෙනවාද?
නාට්‍යයට තාක්ෂණය පාවිච්චි කිරීමේදී, නාට්‍යමය ගතිය ටිකක් යට වෙනවා. ඒ නිසා තාක්ෂණය යෙදෙව්වත්, නාට්‍යයේ සජීවීකම වැඩි කරගන්න උත්සාහ කරනවා. යාන්ත්‍රික බව නැති වෙන්න. උදාහරණයක් ලෙස පටිගත කළ සංගීත වාදනයක් තිබුණොත් නළු නිළියන් ඒකට යාන්ත්‍රිකව හුරු වෙනවා.
මේ නාට්‍යයේ චින්තක ජයකොඩි සංගීතය කරන්නේත් සජීවීව. දැන් සාමාන්‍යයෙන් සංගීතය කරන්නේ රෙකෝඩ් කරලයි. නාට්‍යය පෙන්වනකොට පටිගත කළ සංගීතය විකාශය කරනවා. ඒත් මම හිතුවේ නාට්‍යය යළි යළිත් පෙන්වද්දී වෙනස් වෙනවා වගේම, සංගීතය යෙදෙන විදියත් නැවත නැවත වෙනස් වෙන්න ඕනෑ බව. සමහරවිට හෙට මූඩ් එක වෙනස් නම්, ප්‍රේක්ෂාගාරය වෙනස් නම් සංගීතයත් වෙනස් වේවි.

ඔය විදියට තරුණයන් එක්ක වැඩ කරනකොට සෞම්‍යට සහ ඔබට වයසයි වගේ දැනුණාද?
නෑ, ඒක වෙනම මුහුවීමක්. එයාලාත් අපි එක්ක අංකල් මට්ටමෙන් නෙවෙයි කතා කළේ. අයියා කියාගෙනනේ ඉන්නේ. එයාලාට වෙනම ජවයක් තියෙනවා. ලොකු උනන්දුවක් තියෙනවා. අද ගිහින් හෙට එනකොට අලුත් එකක් හිතාගෙන එනවා. ඒ උණ හරි වටිනවා. එයාලාගේ පැත්තෙනුත් අපි අලුත් අත්දැකීමක්. සාමාන්‍යයෙන් ඔවුන් වැඩ කරන්නේ තමන්ගේ වයස් සීමාවේ අය එක්ක. අත්දැකීම්, වැඩ ශෛලීන් ඔවුන් අතර සමානයි. අපි එක්ක වැඩ කරද්දී ඔවුන් වෙනසක් විඳින බව දැනෙනවා.

මේ නාට්‍යයත් එක්ක කොච්චර කාලයක් ජීවත් වෙන්න හිතනවාද?
නාට්‍යය රට වටේ පෙන්වද්දී හෝල්වල ප්‍රශ්නය තියෙනවා. ප්‍රායෝගික ප්‍රශ්න එක්ක කොළඹ කේන්ද්‍රීයව රඟ දක්වන්න වේවි කියා මට හිතෙනවා. හොඳ ශාලා තියෙන තැන්වලට යන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා. අපේ බලාපොරොත්තුව අවස්ථාව තියෙන තාක් කල් නාට්‍යය එක්ක ඉන්න. ඒත්, මේකේ ඉන්න ශිල්පීන්ට වෙනත් චිත්‍රපටි, ටෙලිනාට්‍ය, වෘත්තීන් ආදි කාරණා නිසා ප්‍රයෝගික ගැටලු මතු වේවි. අපටත් තවත් වැඩ කරන්න තියෙනවානේ. ටික කාලයක් ඉන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා.

ඊට පස්සේ තවත් නාට්‍ය කරයිද? නැත්නම් මේක එක් වතාවකට විතරක් නැවත වේදිකාවට නැගීමක්ද?
නෑ නෑ.. (සිනහසෙමින්) චිත්‍රපටියක් කළත්, තිරගත වීමෙන් පස්සේ තමයි මගේ ඔළුවෙන් ඒක යන්නේ. පෙන්වලා ඉවරවෙන තුරු ඔළුවේ ඒක වැඩ කරනවා. දැනටත් මගේ අලුත් චිත්‍රපටිය කරලා, තිරගත කරන්නට නියමිතව තියෙනවා. වේදිකා නාට්‍යයකට චිත්‍රපටියකටත් වඩා බැඳීමක් තියේවි. මේ දෙක ඔළුවෙන් අත්හැරියාට පස්සේ තමයි ඊළඟ වැඩක් ගැන හිතන්න පුළුවන්.■